Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο: «Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς κατά τόν Γέροντα Πορφύριο»(Σάββα ἱερομονάχου) πού μόλις κυκλοφόρησε σέ 2η ἔκδοση πλήρως ἀναθεωρημένη καί συμπληρωμένη.
Ἡ σωτηρία τῶν ἄλλων εἶναι ἡ σωτηρία μας
Ἡ σωτηρία τῶν ἄλλων εἶναι ἡ σωτηρία μας
Εἶναι λάθος, δίδασκε ὁ π. Πορφύριος, νά προσευχόμαστε γιά τόν ἑαυτό μας. Πρέπει νά προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους, γιά νά σωθοῦν οἱ ἄλλοι. Ἐμεῖς πρέπει νά γινόμαστε συνεχῶς «ἕνα» μέ τούς ἄλλους, ὁπότε ὅταν σώζονται οἱ ἄλλοι, σωζόμαστε καί ἐμεῖς.
Ὁ ἀληθινός χριστιανός μεριμνᾶ ἀγαπητικά γιά τήν σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου. Προσλαμβάνοντας συγκαταβατικά, κατά μίμηση τοῦ Χριστοῦ, τούς πάντες καί τά πάντα -ἐκτός ἁμαρτίας- γίνεται «τοῖς πᾶσι τά πάντα».
Ὁ μοναχός, πού ἐγκαταλείπει τά ἐγκόσμια, δέν πρέπει, νά τό κάνει ξεχωρίζοντας τόν ἑαυτό του ἀπό τούς ἄλλους. Ἀντίθετα πρέπει νά φεύγει ἀπό τό πολυθόρυβο πέλαγος τοῦ κόσμου, γιά τόν ἑξῆς λόγο: γιά νά μπορεῖ πλέον, ἀπερίσπαστα, στήν ἡσυχία, νά εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Θεό καί μέ ὅλους, διά τῆς συνεχοῦς προσευχῆς.
Φεύγει ἀπό ἀγάπη γιά τόν κόσμο, ὥστε νά μπορεῖ νά εὔχεται συνεχῶς, ὥστε, εἰ δυνατόν, νά μήν χαθεῖ κανείς. Βγαίνει ἔξω ἀπό τήν μικρή του οἰκογένεια, γιά νά ἐνταχθεῖ στή μεγάλη οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀγκαλιάζει ὅλους, ὄχι μόνο τή μικρή μας οἰκογένεια. Τό θέλημά Του εἶναι νά ἐνεργεῖ κατά ὅμοιο τρόπο καί ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὥστε νά γίνουμε ὅλοι μία μεγάλη οἰκουμενική, παγκόσμια οἰκογένεια.
Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας δίδασκε ὁ π. Πορφύριος: Νά μᾶς κάνει ὅλους τούς ἀνθρώπους «ἕνα», κατά μίμησιν τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Παράδεισος: ἡ ἀγάπη γιά τούς ἄλλους.
Παράδεισος χωρίς τούς ἄλλους, χωρίς τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀληθινός Παράδεισος. Ὁ χριστιανός πονάει γιά τήν ψυχή τοῦ κάθε ἀδελφοῦ του, ὅπως γιά τήν δική του. Δέν ἀγαπάει τόν ἑαυτό του φίλαυτα, δηλαδή ἐγωιστικά, ἀλλά κενώνεται στόν ὁποιοδήποτε, θυσιάζεται γιά ὅλους, ἔχει ταπείνωση.
Ζητάει τόν Παράδεισο πρῶτα γιά ὅλο τόν κόσμο καί τελευταῖα γιά τόν ἑαυτό του. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι πού τόν κάνει νά ζεῖ τόν Παράδεισο, ἀπ’ αὐτήν ἐδῶ τή ζωή. Ἐνταγμένος στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι ὁ «Παράδεισος ἐπί γῆς», μαζί μέ ὅλους, τούς ἀληθινά ἐκκλησιαστικοποιημένους πιστούς, ζεῖ ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ τό οὐράνιο πανηγύρι ἐδῶ καί τώρα.
Γινόμαστε εὐτυχισμένοι ὅταν ἀγαπήσουμε ὅλους τούς ἀνθρώπους μυστικά, τόνιζε ὁ Γέροντας. Κανείς δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν Θεό, ἄν δέν περάσει ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό περνάει ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν ἀδελφό μας, διότι, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος: «Ὁ μή ἀγαπῶν τόν ἀδελφόν αὐτοῦ ὅν ἑώρακε, τόν Θεόν ὅν οὐχ ἐώρακε πῶς δύναται ἀγαπᾶν;».
Ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους εἶναι ἡ πηγή τῆς ἀληθινῆς μακαριότητας.
Θά πρέπει νά ἀγαπήσουμε μυστικά ὅλους τούς ἀνθρώπους, δίδασκε ὁ π. Πορφύριος, προσευχόμενοι θερμά γι’ αὐτούς.
Ἡ μυστική προσευχή, πού ἀγκαλιάζει ὅλους, εἶναι μιά ἄριστη ἀγάπη καί μιά «μυστική ἀγαπητική συνωμοσία», πού φέρνει τήν ἀληθινή μακαριότητα μέσα μας. Τότε νιώθουμε ὅτι ὅλοι μᾶς ἀγαποῦν. Τότε ὅλοι ἔρχονται κοντά μας, ἑλκυόμενοι ἀπό τήν Θεία Χάρη, πού ἀκτινοβολοῦμε λόγῳ τῆς προσευχῆς μας. Μᾶς πλησιάζουν ὅλοι, διότι νιώθουν πολύ ὄμορφα κοντά μας, καί δέν ξέρουν τό γιατί…
Ἡ ἀγάπη μας πρέπει νά εἶναι ἀνιδιοτελής καί ἡ ταπείνωσή μας θεομίμητη.
Ὅλους πρέπει νά τούς ἀγαπᾶμε ἀνιδιοτελῶς, παρατηροῦσε ὁ Γέροντας Πορφύριος, χωρίς νά ζητᾶμε ἀνταπόδοση. Αὐτή ἡ ἀνιδιοτελής, μή ἀνταποδοτική ἀγάπη εἶναι, πού χαρίζει στόν ἄνθρωπο τήν ψυχοσωματική του ἰσορροπία.
Σήμερα, ἐν πολλοῖς, οἱ ἄνθρωποι εἶναι «ἀνισόρροποι», ζοῦν σχιζοφρενικά, διότι ἀγαποῦν ἰδιοτελῶς, ἐγωιστικά, φίλαυτα. Κινοῦνται ἔτσι ἀντίθετα μέ τίς προδιαγραφές τοῦ Κατασκευαστῆ μας Χριστοῦ πού εἶναι: α)ἡ Ἀγάπη καί β)ἡ Ταπείνωση.
Ὁ Κύριος μέ τή ζωή καί τόν λόγο Του μᾶς δίδαξε ὅτι ἡ ἀγάπη μας θά πρέπει νά εἶναι:
α)ἀνιδιοτελής· κατά μίμησιν τῆς Θείας Ἀγάπης,
β) χωρίς ὅρια· ἀγάπη πού φθάνει μέχρι τό θάνατο γιά χάριν τοῦ πλησίον καί
γ) χωρίς διακρίσεις· ἀγάπη πού ἀγκαλιάζει ὅλους (δέν πρέπει νά κάνουμε διακρίσεις μή ἀγάπης λέγοντας: αὐτός εἶναι δικός μας, αὐτός εἶναι ξένος, αὐτός μᾶς ἀγαπᾶ, αὐτός δέν μᾶς ἀγαπᾶ, κ.λ.π.).
Ἐπίσης ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε μέ τό παράδειγμά Του τήν Ταπείνωση.
Οἱ ἄνθρωποι σήμερα βασανίζονται, διότι, ὅπως παρατηροῦσε ὁ π. Πορφύριος, ὑπάρχει πολύς ἐγωισμός. Οἱ ἄνθρωποι δέν θέλουν νά ταπεινωθοῦν, ὥστε νά τούς ἐπισκεφθεῖ ὁ Θεός, διά τῆς Χάριτός Του.
Ἡ ταπείνωση εἶναι μίμηση Χριστοῦ. Εἶναι ἡ ἀρετή (μαζί μέ τήν ἀγάπη), πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά ὁμοιάζει πολύ μέ τόν Θεό καί ἐπιτυγχάνεται μέ:
α)Τό νά βάζει ὁ ἀνθρωπος τόν ἑαυτό του κάτω ἀπό ὅλους. Γιά νά ἐπιτευχθεῖ αὐτό θά πρέπει ὁ ἀγωνιστής πιστός:
- νά ζητάει πάντα τό συμφέρον τῶν ἄλλων, σύμφωνα μέ τό τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «μηδείς ζητήτω τό ἑαυτοῦ, ἀλλά τό τοῦ ἑτέρου ἕκαστος» καί
- νά ἐπιγράφει, νά ἀποδίδει δηλ. στόν Θεό, τό ὅποιο «κατόρθωμά» του.
β)Τό νά ἀγαπᾶ τό σωματικό κόπο, ὁ ὁποῖος ταπεινώνει τό σῶμα καί συνταπεινώνει τήν ψυχή. Ἡ κατάσταση τοῦ σώματος διαμορφώνει ἀναλόγως καί τήν ψυχική μας κατάσταση.
γ)Τό νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα, διότι ἡ προσευχή ὡς «πνευματική ζητιανιά» ταπεινώνει τήν ψυχή, πού, πλανεμένα μπορεῖ νά νομίζει, ὅτι μόνη της, χωρίς τήν Θεία βοήθεια, δύναται νά κατορθώσει τήν ἀρετή.
Ὁ Χριστιανός δέν ζεῖ γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά γιά τό Θεό καί τούς ἄλλους.
Ὁ χριστιανός, πού ζεῖ γιά τόν ἑαυτό του δέν εἶναι χριστιανός, διότι δέν ζεῖ ἐκκλησιαστικά. Ὁ ἀληθινά χριστιανός ζεῖ γιά τόν Θεό καί γιά τόν συνάνθρωπο, μιμούμενος τούς χριστιανούς τῆς πρώτης Ἐκκλησίας.
Τότε εἶναι, πού ζοῦμε κατά τό πρότυπο τῶν πρώτων χριστιανῶν, ὅταν ζοῦμε «κοινοβιακά» (κοινό θέλημα, κοινή οὐσία, κοινή περιουσία, «ἅπαντα κοινά»).
Ἡ γνήσια ἐκκλησιαστική ζωή τῶν Πράξεων, πρέπει νά ἀποτελέσει τό πρότυπο καί τῶν σημερινῶν ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων-ἐνοριῶν.
Τότε, στά πρῶτα 200 χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα λειτουργοῦσε ὡς ἕνα μεγάλο Κοινόβιο. Αὐτή ἡ ἀρχέγονη τέλεια ἐκκλησιαστική χριστιανική ζωή (ἡ ἐν Χριστῷ ἑνότης καί κοινότης) διασώθηκε μέχρι σήμερα στά ὀρθόδοξα Μοναστήρια-Κοινόβια.
Ὁ τρόπος ζωῆς τῶν μοναστικῶν ἐνοριῶν, (δηλαδή τῶν Κοινοβιακῶν Μοναστηριῶν) θά πρέπει νά γίνει τό πρότυπο γιά τίς σημερινές κοσμικές ἐνορίες (τίς ἐκκλησιαστικές κοινότητες πού λειτουργοῦν μέσα στόν κόσμο).
Ὁ ἀληθινός χριστιανός μεριμνᾶ ἀγαπητικά γιά τήν σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου. Προσλαμβάνοντας συγκαταβατικά, κατά μίμηση τοῦ Χριστοῦ, τούς πάντες καί τά πάντα -ἐκτός ἁμαρτίας- γίνεται «τοῖς πᾶσι τά πάντα».
Ὁ μοναχός, πού ἐγκαταλείπει τά ἐγκόσμια, δέν πρέπει, νά τό κάνει ξεχωρίζοντας τόν ἑαυτό του ἀπό τούς ἄλλους. Ἀντίθετα πρέπει νά φεύγει ἀπό τό πολυθόρυβο πέλαγος τοῦ κόσμου, γιά τόν ἑξῆς λόγο: γιά νά μπορεῖ πλέον, ἀπερίσπαστα, στήν ἡσυχία, νά εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Θεό καί μέ ὅλους, διά τῆς συνεχοῦς προσευχῆς.
Φεύγει ἀπό ἀγάπη γιά τόν κόσμο, ὥστε νά μπορεῖ νά εὔχεται συνεχῶς, ὥστε, εἰ δυνατόν, νά μήν χαθεῖ κανείς. Βγαίνει ἔξω ἀπό τήν μικρή του οἰκογένεια, γιά νά ἐνταχθεῖ στή μεγάλη οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀγκαλιάζει ὅλους, ὄχι μόνο τή μικρή μας οἰκογένεια. Τό θέλημά Του εἶναι νά ἐνεργεῖ κατά ὅμοιο τρόπο καί ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὥστε νά γίνουμε ὅλοι μία μεγάλη οἰκουμενική, παγκόσμια οἰκογένεια.
Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας δίδασκε ὁ π. Πορφύριος: Νά μᾶς κάνει ὅλους τούς ἀνθρώπους «ἕνα», κατά μίμησιν τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Παράδεισος: ἡ ἀγάπη γιά τούς ἄλλους.
Παράδεισος χωρίς τούς ἄλλους, χωρίς τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀληθινός Παράδεισος. Ὁ χριστιανός πονάει γιά τήν ψυχή τοῦ κάθε ἀδελφοῦ του, ὅπως γιά τήν δική του. Δέν ἀγαπάει τόν ἑαυτό του φίλαυτα, δηλαδή ἐγωιστικά, ἀλλά κενώνεται στόν ὁποιοδήποτε, θυσιάζεται γιά ὅλους, ἔχει ταπείνωση.
Ζητάει τόν Παράδεισο πρῶτα γιά ὅλο τόν κόσμο καί τελευταῖα γιά τόν ἑαυτό του. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι πού τόν κάνει νά ζεῖ τόν Παράδεισο, ἀπ’ αὐτήν ἐδῶ τή ζωή. Ἐνταγμένος στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι ὁ «Παράδεισος ἐπί γῆς», μαζί μέ ὅλους, τούς ἀληθινά ἐκκλησιαστικοποιημένους πιστούς, ζεῖ ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ τό οὐράνιο πανηγύρι ἐδῶ καί τώρα.
Γινόμαστε εὐτυχισμένοι ὅταν ἀγαπήσουμε ὅλους τούς ἀνθρώπους μυστικά, τόνιζε ὁ Γέροντας. Κανείς δέν μπορεῖ νά φθάσει στόν Θεό, ἄν δέν περάσει ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό περνάει ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν ἀδελφό μας, διότι, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος: «Ὁ μή ἀγαπῶν τόν ἀδελφόν αὐτοῦ ὅν ἑώρακε, τόν Θεόν ὅν οὐχ ἐώρακε πῶς δύναται ἀγαπᾶν;».
Ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους εἶναι ἡ πηγή τῆς ἀληθινῆς μακαριότητας.
Θά πρέπει νά ἀγαπήσουμε μυστικά ὅλους τούς ἀνθρώπους, δίδασκε ὁ π. Πορφύριος, προσευχόμενοι θερμά γι’ αὐτούς.
Ἡ μυστική προσευχή, πού ἀγκαλιάζει ὅλους, εἶναι μιά ἄριστη ἀγάπη καί μιά «μυστική ἀγαπητική συνωμοσία», πού φέρνει τήν ἀληθινή μακαριότητα μέσα μας. Τότε νιώθουμε ὅτι ὅλοι μᾶς ἀγαποῦν. Τότε ὅλοι ἔρχονται κοντά μας, ἑλκυόμενοι ἀπό τήν Θεία Χάρη, πού ἀκτινοβολοῦμε λόγῳ τῆς προσευχῆς μας. Μᾶς πλησιάζουν ὅλοι, διότι νιώθουν πολύ ὄμορφα κοντά μας, καί δέν ξέρουν τό γιατί…
Ἡ ἀγάπη μας πρέπει νά εἶναι ἀνιδιοτελής καί ἡ ταπείνωσή μας θεομίμητη.
Ὅλους πρέπει νά τούς ἀγαπᾶμε ἀνιδιοτελῶς, παρατηροῦσε ὁ Γέροντας Πορφύριος, χωρίς νά ζητᾶμε ἀνταπόδοση. Αὐτή ἡ ἀνιδιοτελής, μή ἀνταποδοτική ἀγάπη εἶναι, πού χαρίζει στόν ἄνθρωπο τήν ψυχοσωματική του ἰσορροπία.
Σήμερα, ἐν πολλοῖς, οἱ ἄνθρωποι εἶναι «ἀνισόρροποι», ζοῦν σχιζοφρενικά, διότι ἀγαποῦν ἰδιοτελῶς, ἐγωιστικά, φίλαυτα. Κινοῦνται ἔτσι ἀντίθετα μέ τίς προδιαγραφές τοῦ Κατασκευαστῆ μας Χριστοῦ πού εἶναι: α)ἡ Ἀγάπη καί β)ἡ Ταπείνωση.
Ὁ Κύριος μέ τή ζωή καί τόν λόγο Του μᾶς δίδαξε ὅτι ἡ ἀγάπη μας θά πρέπει νά εἶναι:
α)ἀνιδιοτελής· κατά μίμησιν τῆς Θείας Ἀγάπης,
β) χωρίς ὅρια· ἀγάπη πού φθάνει μέχρι τό θάνατο γιά χάριν τοῦ πλησίον καί
γ) χωρίς διακρίσεις· ἀγάπη πού ἀγκαλιάζει ὅλους (δέν πρέπει νά κάνουμε διακρίσεις μή ἀγάπης λέγοντας: αὐτός εἶναι δικός μας, αὐτός εἶναι ξένος, αὐτός μᾶς ἀγαπᾶ, αὐτός δέν μᾶς ἀγαπᾶ, κ.λ.π.).
Ἐπίσης ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε μέ τό παράδειγμά Του τήν Ταπείνωση.
Οἱ ἄνθρωποι σήμερα βασανίζονται, διότι, ὅπως παρατηροῦσε ὁ π. Πορφύριος, ὑπάρχει πολύς ἐγωισμός. Οἱ ἄνθρωποι δέν θέλουν νά ταπεινωθοῦν, ὥστε νά τούς ἐπισκεφθεῖ ὁ Θεός, διά τῆς Χάριτός Του.
Ἡ ταπείνωση εἶναι μίμηση Χριστοῦ. Εἶναι ἡ ἀρετή (μαζί μέ τήν ἀγάπη), πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά ὁμοιάζει πολύ μέ τόν Θεό καί ἐπιτυγχάνεται μέ:
α)Τό νά βάζει ὁ ἀνθρωπος τόν ἑαυτό του κάτω ἀπό ὅλους. Γιά νά ἐπιτευχθεῖ αὐτό θά πρέπει ὁ ἀγωνιστής πιστός:
- νά ζητάει πάντα τό συμφέρον τῶν ἄλλων, σύμφωνα μέ τό τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «μηδείς ζητήτω τό ἑαυτοῦ, ἀλλά τό τοῦ ἑτέρου ἕκαστος» καί
- νά ἐπιγράφει, νά ἀποδίδει δηλ. στόν Θεό, τό ὅποιο «κατόρθωμά» του.
β)Τό νά ἀγαπᾶ τό σωματικό κόπο, ὁ ὁποῖος ταπεινώνει τό σῶμα καί συνταπεινώνει τήν ψυχή. Ἡ κατάσταση τοῦ σώματος διαμορφώνει ἀναλόγως καί τήν ψυχική μας κατάσταση.
γ)Τό νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα, διότι ἡ προσευχή ὡς «πνευματική ζητιανιά» ταπεινώνει τήν ψυχή, πού, πλανεμένα μπορεῖ νά νομίζει, ὅτι μόνη της, χωρίς τήν Θεία βοήθεια, δύναται νά κατορθώσει τήν ἀρετή.
Ὁ Χριστιανός δέν ζεῖ γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά γιά τό Θεό καί τούς ἄλλους.
Ὁ χριστιανός, πού ζεῖ γιά τόν ἑαυτό του δέν εἶναι χριστιανός, διότι δέν ζεῖ ἐκκλησιαστικά. Ὁ ἀληθινά χριστιανός ζεῖ γιά τόν Θεό καί γιά τόν συνάνθρωπο, μιμούμενος τούς χριστιανούς τῆς πρώτης Ἐκκλησίας.
Τότε εἶναι, πού ζοῦμε κατά τό πρότυπο τῶν πρώτων χριστιανῶν, ὅταν ζοῦμε «κοινοβιακά» (κοινό θέλημα, κοινή οὐσία, κοινή περιουσία, «ἅπαντα κοινά»).
Ἡ γνήσια ἐκκλησιαστική ζωή τῶν Πράξεων, πρέπει νά ἀποτελέσει τό πρότυπο καί τῶν σημερινῶν ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων-ἐνοριῶν.
Τότε, στά πρῶτα 200 χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα λειτουργοῦσε ὡς ἕνα μεγάλο Κοινόβιο. Αὐτή ἡ ἀρχέγονη τέλεια ἐκκλησιαστική χριστιανική ζωή (ἡ ἐν Χριστῷ ἑνότης καί κοινότης) διασώθηκε μέχρι σήμερα στά ὀρθόδοξα Μοναστήρια-Κοινόβια.
Ὁ τρόπος ζωῆς τῶν μοναστικῶν ἐνοριῶν, (δηλαδή τῶν Κοινοβιακῶν Μοναστηριῶν) θά πρέπει νά γίνει τό πρότυπο γιά τίς σημερινές κοσμικές ἐνορίες (τίς ἐκκλησιαστικές κοινότητες πού λειτουργοῦν μέσα στόν κόσμο).
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου