Ὁ σεβασμός καί ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων_σύμφωνα μέ τόν Γέροντα Παΐσιο_κείμενο+mp3

Π. Σάββας 2010-09-10_Ὁ σεβασμός καί ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζυγῶν_mp3

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 10-09-2010 (Συνάξεις Νέων στό Πνευματικό Κέντρο τοῦ Ι. Ν. Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης).
Γιά νά κατεβάσετε καί νά ἀποθηκεύσετε τήν ὁμιλία πατῆστε ἐδῶ (δεξί κλίκ, ‘Ἀποθήκευση προορισμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Interntet Explorer ἤ Ἀποθήκευση δεσμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Mozilla. Στή συνέχεια δῶστε τό ὄνομα πού θέλετε καί πατῆστε ΟΚ γιά νά ἀποθηκευθεῖ ἡ ὁμιλία)

Ὁ σεβασμός καί ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων (κείμενο)

(σύμφωνα μέ τόν Γέροντα Παΐσιο)

 

Προσευχή.

Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν, πάντοτε, νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Εὐλογητός εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν,

ὁ πανσόφους τούς ἁλιεῖς ἀναδείξας,

καταπέμψας αὐτοῖς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον,

καί δι΄ αὐτῶν τήν οἰκουμένην σαγηνεύσας.

Φιλάνθρωπε, δόξα Σοι.

Χριστέ τό Φῶς τό ἀληθινόν,

τό φωτίζον καί ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον.

Σημειωθήτω ἐφ΄ ἡμᾶς τό φῶς τοῦ προσώπου Σου,

ἵνα ἐν Αὐτῷ ὀψόμεθα Φῶς τό ἀπρόσιτον,

καί κατεύθυνον τά διαβήματα ἡμῶν

πρός ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν Σου.

Πρεσβείαις τῆς Παναχράντου Σου Μητρός,

καί πάντων Σου τῶν Ἁγίων.

Ἀμήν.

Εἰσαγωγή

Σήμερα θά συνεχίσουμε νά μελετοῦμε τόν Γέροντα Παΐσιο. Θά ἀσχοληθοῦμε μέ τό θέμα τῆς οἰκογένειας καί συγκεκριμένα θά ὁμιλήσουμε γιά τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη πού πρέπει νά ὑπάρχει μεταξύ τῶν συζύγων. Θά δοῦμε τί λέει ὁ Γέροντας καί –κατά δύναμιν– θά τά σχολιάσουμε, πάντα μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ.

Ἄς προχωρήσουμε, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί μέ τήν εὐχή τοῦ Γέροντα.

1. Ἄλλα τά χαρίσματα τοῦ ἄνδρα καί ἄλλα τῆς γυναίκας

Ὁ Θεός ἔπλασε τόν κάθε ἄνθρωπο μέ ἰδιαίτερη φροντίδα καί τόν προίκισε μέ μοναδικά χαρίσματα. Ὑπάρχει μιά ἀπέραντη ποικιλία χαρισμάτων, ὥστε κανένας νά μήν νιώθει μειωνεκτικά σέ σχέση μέ τόν ἄλλον. Ὁ καθένας μας εἴμαστε μοναδικοί.  Πολύ περισσότερο διαφέρουν οἱ ἄνδρες ἀπό τίς γυναῖκες. Ὅλων τά χαρίσματα εἶναι χρήσιμα, ἀλληλοσυμπληρούμενα καί σεβαστά. Ὁ καθένας ἔχει ἀνάγκη τοῦ ἄλλου. Ἀπό τό γεγονός αὐτό μαθαίνουμε νά εἴμαστε ταπεινοί ἀποβάλλοντας τό αἴσθημα τῆς αὐτάρκειας καί τοῦ ἐγωισμοῦ.

Λέει ὁ Πατήρ Παΐσιος: «Ὁ Θεός τά ρύθμισε ὅλα μέ σο­φία. Μέ ἄλλα χαρίσματα προίκισε τόν ἄνδρα καί μέ ἄλλα τήν γυναίκα»^[1]. Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό... Στήν ἐποχή μας ὑπά­ρχει μία τάση γιά ἰσοπέδωση, μία τάση γιά ἐξάλειψη τῶν διαφορῶν τῶν προσώπων καί τῶν φύλων. Ξεκινάει ἀπό τά ἐξωτερικά, ἀπό τά ροῦχα, ἀπό τίς... ξέρετε... τίς γνωστές μόδες (ἄς μήν ποῦμε τώρα τό ὄνομά τους· δέν μ’ ἀρέσει νά χρησιμοποιῶ τήν ὁρολογία τῶν νεοεποχιτῶν). Ἡ τάση αὐτή (γιά ἰσοπέδωση) ἐπεκτείνεται καί στήν συμπεριφορά. Ἡ μόδα αὐτή θέλει ὅλοι νά μιλᾶμε μέ τόν ἴδιον τρόπο, νά χρησιμοποιοῦμε τίς ἴδιες ἐκφράσεις, τίς ἴδιες ἀτάκες, τό ἴδιο λεξιλόγιο, νά ἔχουμε ὅλοι τίς ἴδιες ἀντιδράσεις στά διάφορα ἐρεθίσματα! Πολλές φορές, ἡ μόδα αὐτή ἐπιβάλλει ἀκόμη καί τίς ἴδιες «εὐχές» νά λέμε (π.χ. «νά περάσεις καλά»), ὥστε ἡ ἐξομοίωση-ἰσοπέδωση νά ἐπεκτείνεται ἀκόμη καί στό πῶς χαιρετᾶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον! Ὁ Θεός ἔχει δώσει ἄλλα χαρακτηριστικά-χαρίσματα στόν ἄνδρα, καί ἄλλα στή γυναίκα. Μέσα στό Γάμο ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν ἄλλο καί ἀποτελοῦν ἕνα εὐλογημένο σύνολο, πού καλεῖται νά εἰκονίσει τήν Ἐκκλησία καί τήν Ἁγία Τριάδα. Ὅπως τά Τρία Πρόσωπα εἶναι Ἕνας Θεός ἔτσι καί στήν οἰκογένεια πού εἶναι «κατ’ οἶκον Ἐκκλησία», ὁ ἄνδρας, ἡ γυναίκα καθώς καί τά παιδιά γίνονται ἕνα «ἐν Χριστῷ», χωρίς ὅμως ὁ καθένας νά χάνει τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του.

Στήν κοσμική νοοτροπία καί πραγματικότητα ἡ ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων εἶναι μόνο ἐξωτερική καί οὐσιαστικά ἀνύπαρκτη. Ἡ ἰσοπέδωση, ἡ ἐξομοίωση τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, ἡ ταύτιση τῶν ρόλων κυριαρχεῖ στόν σύγχρονο κόσμο.

2. Ἡ σύγχρονη τάση ὁμογενοποίησης: ἀντίθετη μέ τήν Θεία Δημιουργία καί Βούληση

Ὅλο αὐτό ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ ὅ,τι ἔχει δημιουργήσει ὁ Θεός: μέ αὐτήν τήν ποικιλία στήν Δημιουργία ἀφ’ ἑνός, ἀλλά καί μέ τήν μοναδικότητα τοῦ κάθε προσώπου ἀφ’ ἑτέρου. Κανείς ἄνθρωπος δέν εἶναι ὅμοιος κατά πάντα μέ κάποιον ἄλλον. Ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι –θά μπορούσαμε νά ποῦμε– καί μιά ἰδιαίτερη ὕπαρξη, μιά ἰδιαίτερη κατάσταση. Ἔχει τό πρόσωπό του, τήν προσωπικότητά του, τήν ἰδιοπροσωπία του.

Ὁ σεβάσμός τοῦ προσώπου καί τῆς προσωπικότητας τοῦ ἄλλου εἶναι κατάφαση στή Θεία Δημιουργία, Σοφία καί Ἀγάπη. Ἰδιαίτερα μέσα στήν οἰκογένεια μεταξύ τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας θά πρέπει νά ὑπάρχει αὐτός ὁ ἀμοιβαῖος σεβασμός τῶν προσώπων. Ὁ ἄνδρας θά πρέπει νά ἀγαπᾶ καί νά τιμᾶ τήν γυναίκα του καί ἡ γυναίκα νά σέβεται καί νά τιμᾶ τόν ἄνδρα της. Συγχρόνως θά πρέπει ὁ ἕνας νά ὑπακούει στόν ἄλλο «ἐν Χριστῷ».

Ὁ καθένας θά πρέπει νά παίζει τόν ρόλο του σωστά μέσα στήν οἰκογένεια σύμφωνα μέ τά χαρίσματα πού ἔχει λάβει ἀπό τόν Θεό μέ σκοπό νά διακονήσει καί ὄχι νά ὑποτάξει τούς ὑπολοιπους. Δέν θά πρέπει νά ὑπάρχει ὁ ἐγωισμός τοῦ ἄνδρα πρός τήν γυναίκα ἤ τό ἀντίστροφο ὥστε νά θέλει ὁ καθένας νά βάλει τόν ἄλλο στά δικά του «καλούπια» νά τόν κάνει «κατ’ εἰκόνα καί ὁμοίωση» δική του. Τό ἴδιο ἰσχύει καί ἀπέναντι στά παιδιά. Θά πρέπει οἱ γονεῖς νά σέβονται τήν προσωπικότητα τῶν παιδιῶν τους καί νά μήν προσπαθοῦν νά τά «κόψουν καί ράψουν» προκρούστεια στά δικά τους μέτρα. Ἡ ἐλευθερία καί τά χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶναι κάτι πού σέβεται ἀπόλυτα ὁ Θεός καί θά πρέπει καί οἱ ἄνθρωποι πού θέλουν νά λέγονται «τοῦ Θεοῦ» νά τά σέβωνται.

Δυστυχῶς ὁ κόσμος, τό κοσμικό σύστημα κάνει τό ἐντελῶς ἀντίθετο.  Τείνει νά ὑποδουλώσει τόν ἄνθρωπο, νά τόν κάνει μάζα, νά ἐξαλείψει τά ἰδιαίτερα προσωπικά θεόσδοτα χαρίσματα του καί νά λειτουργήσει σάν ἕνα ἁπλό γρανάζει στήν παγκόσμια μηχανή πολτοποίησης τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ Τηλεόραση, τά ΜΜΕ γενικότερα ἔχουν στρατευθεῖ ἀπό τίς παγκόσμιες ἀντίχριστες ἐξουσίες στό νά βοηθήσουν καταλυτικά σ’ αὐτήν τήν παγκόσμια χειραγώγηση καί σκλαβιά. Ἰδιαίτερα βάλλεται ἡ οἰκογένεια, τά ἰδιαίτερα χαρίσματα τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, τό πρότυπο τοῦ χριστιανοῦ πατέρα καί τῆς χριστιανῆς μητέρας.

Γιατί ὅμως νά ἐπιτρέψουμε στό ἄθεο σύστημα (μόδα, παγκοσμιοποίηση, Νέα Ἐποχή, Νέα Τάξη Πραγμάτων) νά ἰσοπεδώσει τόν ἄνθρωπο καί νά τόν κάνει μία κλωνοποιημένη μορφή τοῦ νεοεποχίτικου μοντέλου, πού εἶναι ἀποδεκτό ἀπό τήν ἐλίτ τῶν παγκοσμιοποιητῶν καί τίς δαιμονικές δυνάμεις;

Αὐτή ἡ τάση τῆς Νέας Ἐποχῆς, ἡ ὁμογενοποίηση-ἰσοπέδωση τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀκριβῶς ἀντίθετη μ’ αὐτό πού ἔχει ὁρίσει ὁ Θεός. Πολύ περισσότερο μάλιστα εἶναι ἀντίθετη μέ τό Θεῖο θέλημα αὐτή ἠ ἰσοπέδωση, αὐτή ἡ κατάργηση τῶν διαφορῶν, πού θέλουν νά ἐπιφέρουν στούς ἄνδρες καί στίς γυναῖκες, ὥστε νά μήν ὑπά­ρχει φύλο οὐσιαστικά. Ἐξ’ οὗ καί ἡ προώθηση τῆς ὁμοφυλοφιλίας καί γενικότερα τῆς ἀνηθικότητας ἀπό τούς ἀνθρώπους-ὄργανα τῶν δαιμονικῶν δυνάμεων.

3. Ἡ Νέα Ἐποχή προωθεῖ τήν ἀποκτήνωση καί δαιμονοποίηση τῶν ἀνθρώπων

Ἡ ὁμοιομορφία στόν τρόπο ζωῆς, στόν τρόπο σκέψης, συμπεριφορᾶς καί, τέλος, ἡ ὁμογενοποίηση-ἰσοπέδωση, ἡ ἀποκτήνωση καί ἡ δαιμονοποίηση τῶν ἀνθρώπων εἶναι ὁ ἀπώτερος στόχος τῆς Νέας Ἐποχῆς. Ἀντίθετα, ὅμως, «ὁ Θεός», ὅπως λέει ἐδῶ ὁ Γέροντας, «ἔχει δώσει ἄλλα χαρίσματα στόν ἄνδρα καί ἄλλα στήν γυναίκα». Ὁ ἕνας χρειάζε­ται τόν ἄλλον, ἀφοῦ ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν ἄλλον.

4. Ὁ ἕνας χρειάζεται τόν ἄλλον, διότι ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν ἄλλον.

Γενικότερα, οἱ ἄνθρωποι εἶναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ἀδύνατο νά ὑπάρξουμε μόνοι μας· χρειαζόμαστε τήν βοήθεια, ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου. Τά ἔχει σκόπιμα τακτοποιήσει ἔτσι τά πράγματα ὁ Θεός, γιά νά ταπεινωνόμαστε ὁ ἕνας στόν ἄλλον, καθώς καταλαβαίνουμε ὅτι ἔχουμε ἀνάγκη ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ἄν ὁ φού­ρνα­ρης π.χ. δέν δουλέψει ἤ, ἐπίσης, ἄν ὁ ἀστυνομικός δέν κάνει τήν ὑπηρεσία του, δέν θά μπορέσουμε νά ζήσουμε γιά πολύ ἐδῶ μέσα στήν πόλη. Ἔχουμε ἀνάγκη ὁ  ἕνας τήν ἐργασία, τήν προσφορά καί τά χαρίσματα τοῦ ἄλλου. Πολύ περισσότερο μέσα στήν οἰκογένεια ὁ ἄνδρας ἔχει τήν ἀνάγκη τῆς γυναίκας καί ἡ γυναίκα τοῦ ἄνδρα. Τά παιδιά δέ, ἔχουν ἀνάγκη καί τῶν δύο· γιαυτό καί πολύ τραυματίζονται ὅταν οἱ γονεῖς δέν ἔχουν σωστή ἀγάπη μεταξύ τους ἤ ἀκόμη περισσότερο ὅταν φθάνουν στό διαζύγιο.

Ὁ Θεός λοιπόν ἔδωσε χαρίσματα διαφορετικά στούς συζύγους. Ἐπίσης ἔδωσε καί τούς κανόνες, τίς προϋποθέσεις γιά νά λειτουργοῦν σωστά τά χαρίσματά τους μέσα στήν οἰκογένεια. Ὅρισε γιά τόν ἄνδρα τό δυσκολώτερο: «Ν’ ἀγαπᾶ τήν γυναίκα του» πάντα καί ὅρισε γιά τήν γυναίκα «νά ὑπακούει στόν ἄνδρα της». Ἐννοεῖται ὅτι καί ὁ ἄνδρας θά ὑπακούει στήν γυναίκα του «ἐν Χριστῷ». Τότε ἡ οἰκογένεια λειτουργεῖ σωστά καί τά χαρίσματα ἀλληλοσυμπληρώνονται, σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

 Ἡ λεπτότητα, εὐαισθησία, ἡπιότητα, καλωσύνη, συναισθηματικότητα τῆς γυναίκας συμπληρώνεται καί ἐξισορροπεῖται ἀπό τήν λογικότητα, τήν ἀνδρεία, τό θαρραλέο τοῦ ἄνδρα. Ὁ Θεός λέει ὁ Γέροντας Παΐσιος «ἔδωσε στόν ἄνδρα ἀνδρισμό, γιά νά τά βγάζει πέρα στίς δύσκολες ὑποθέσεις καί γιά νά ὑποτάσσεται σ’ αὐτόν ἡ γυναίκα»^[2]. Ἔχει ὁ ἄνδρας ἕνα θάρρος, μιά αἰσιο­δοξία, μιά ὁρμή... καί προχωράει, παρ’ ὅλες τίς δυσκολίες. Στά διάφορα προβλήματα λέει: «Θά τό παλαίψουμε!». Ἔχει τόν ἀνδρισμό ἔτσι, ὥστε νά προχωράει στίς δύσκολες ὑποθέσεις. Συνάμα, αὐτό τό χάρισμα λειτουργεῖ ὡς προτροπή γιά τήν γυναίκα-σύζυγο, ὥστε νά τόν σέβεται, νά ὑπακούει σ’ αὐτόν καί νά μήν δειλιάζει.

5. «Ἄν ἔδινε ὁ Θεός καί στήν γυναίκα τόν ἴδιο ἀνδρισμό μέ τόν ἄνδρα, δέν θά μποροῦσε νά σταθεῖ οἰκογένεια».

«Ἄν ἔδινε καί στήν γυναίκα» παρατηρεῖ ὁ Γέροντας Παΐσιος «τόν ἴδιον ἀνδρισμό, δέν θά μποροῦσε νά σταθεῖ οἰκογέ­νεια»^[3]. Θά εἴχανε μιά συνεχή τριβή καθώς θά προσπαθοῦσανε ὁ ἕνας νά κυριαρχήσει πάνω στόν ἄλλον. Στήν οἰκογένεια θά πρέπει νά ὑπάρχει μία κεφαλή καί ὄχι δύο διότι τότε θά εἴχαμε ἕνα ... τέρας. Ὁ ρόλος τῆς κεφαλῆς δόθηκε ἀπό τόν Θεό στόν ἄνδρα, ἐνῶ ἡ γυναίκα-κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο- παίζει τό ρόλο τοῦ λαιμοῦ. Ὁ λαιμός στηρίζει τό κεφάλι ἀλλά καί τό στρίβει πρός τά ἐκεῖ πού θέλει... πάντα βέβαια «σέ συνεννόηση» μέ τό κεφάλι!...

 Ἄν ὑπάρχει δυαρχία στήν οἰκογένεια δέν μπορεῖ νά ὑπάρχει εἰρήνη. Θά ὑπάρχει συνεχής διαπληκτισμός. Ἡ γυναίκα ἔχει τό χάρισμα τῆς ὑπακοῆς στό σύζυγο καί ὅταν τό καλλιεργεῖ τότε κερδίζει τό σεβασμό καί τήν ἀγάπη τοῦ ἄνδρα. Ὁ ἄνδρας ἔχει τό χάρισμα τῆς ἀγάπης πρός τήν γυναίκα του καί ὅταν τό φανερώνει κερδίζει τόν σεβασμό, τήν στοργή καί τήν ὑπακοή της.

Γυναῖκες μέ ἀνδρικό-μαρτυρικό φρόνημα μποροῦν νά γίνουν ὅλες, ὅταν ἀγαπήσουν σωστά τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία. Γυναῖκες μέ κάποιο ἔντονο ἀνδρισμό ἀπό τήν φύση τους, εἶναι λίγες. Διηγεῖται ὁ π. Παΐσιος: «Ἔλεγαν στήν Ἤπειρο γιά μιά γυναίκα ὅτι ἦταν φοβερή»^[4]. Εἶχε ἕναν ἀνδρισμό –θά λέγαμε– ἴσως παραπάνω ἀπό τό συνηθισμένο. Εἶναι ἰδιαίτερες περιπτώσεις. Αὐτή «φοροῦσε ἕνα ἄσπρο πουκά­μισο μέχρι κάτω καί εἶχε πάντα μαζί της ἕνα για­ταγάνι»^[5].

– Ξέρετε τί εἶναι τό γιαταγάνι;

– Ἕνα μεγάλο σπαθί. Ὅπως εἴχανε οἱ ἥρωες τοῦ εἰκοσιένα, γιά νά πολεμοῦν τούς Τούρκους.

«Οἱ ληστές», συνεχίζει ὁ Γέρων Παΐσιος, «τήν ἔπαιρναν στήν συντροφιά τους. Σκεφτεῖτε νά ἔχουν μιά γυναίκα στήν σπεῖρα τους... Μιά φορά, πῆγε ὧρες δρόμο μέ τά πόδια σ’ ἕνα μακρινό χωριό, γιά νά πάρει ἕνα βλαχάκι καί νά τό κάνει γα­μπρό στήν κόρη της. Ἐπειδή ὅμως ἐκεῖνο ἀντιδροῦσε, τό ἔκλεψε, τό φορτώθηκε στήν πλάτη της καί τό ἔφερε στό χωριό της!». Δέν ἀστει­ευότανε!!! «Αὐτά ὅμως εἶναι ἐξαιρέσεις, δέν εἶναι ὁ κανόνας. Ἄν ἐπιστρατεύσεις γυναῖκες καί κάνης μ’ αὐτές ἕναν λόχο καί βάλεις καί καμμιά δεκαριά προσκοπάκια νά ἔρχωνται ἀπό πέρα... οὔ!  ἔφυγαν ὅλες. Θά νομίζουν ὅτι εἶναι ὁ ἐχθρός»^[6]. Ὑπά­ρχει μία –ἄς ποῦμε– φυσική δειλία στήν γυναίκα.

6. «Ὁ ἀνήρ ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός».

Λέει ὁ π. Παΐσιος: ««Ὁ ἀνήρ», λέει ἡ γραφή, «ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός»^[7]. Δηλαδή ὁ Θεός κανόνισε, ὥστε ὁ ἄνδρας νά ἀφεντεύει στήν γυναίκα. Νά ἀφε­ντεύει ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα εἶναι ὕβρις στόν Θεό. Ὁ Θεός ἔπλασε πρῶτα τόν Ἀδάμ καί ὁ Ἀδάμ εἶπε γιά τήν γυναίκα: “Τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καί σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μου”^[8]. “Ἡ γυναίκα”, λέει τό Εὐαγγέλιο, “πρέπει νά φοβᾶται τόν ἄνδρα”, δηλαδή νά τόν σέβεται· “καί ὁ ἄνδρας νά ἀγαπάει τήν γυναίκα”^[9]. Μἐσα στήν ἀγάπη εἶναι ὁ σεβασμός»^[10].

Δέν εἶναι ὑποτιμητικό γιά τήν γυναίκα νά ὑπακούει στόν ἄνδρα-σύζυγο της. Κάθε ἄλλο, εἶναι μάλιστα πιό εὔκολο ἀπό τό ἔργο τοῦ ἄνδρα. Ὁ Θεός ἔδωσε στήν γυναίκα τόν πιό εὔκολο ρόλο: τό νά ὑπακούει. Ἡ ὑπακοή ἀπαλλάσσει τόν ὑποτασσόμενο ἀπό κάθε μέριμνα. Ὁ νοῦς του εἶναι καθαρός καί γι’ αυτό μπορεῖ νά προσεύχεται ἀπερίσπαστα.

Ἡ σύζυγος, ὅταν κάνει ὑπακοή, εἶναι ξένοιαστη καί μπορεῖ ὡς «ἡσυχαστής ἐν τῷ κόσμῳ», νά κάνει συνεχῶς προσευχή. Ἐπειδή ὑπακούει «ἐν Χριστῷ», γι’ αυτό καί δέν ἔχει τόσες εὐθύνες· δέν ἔχει νά δώσει λόγο, ἀφοῦ κόβει τό θέλημά της «ἐν Χριστῷ» στό θέλημα τοῦ συζύγου. Ὁ μόνος λόγος πού θά τῆς ζητηθεῖ εἶναι γιά τό κατά πόσο ἔκανε σωστά τήν ὑπακοή της στό Χριστό καί στό σύζυγό της «ἐν Χριστῷ». Αὐτό, βέβαια, δέν σημαίνει ὅτι δέν ἔχει καί αὐτή λόγο. Βέβαια, θά πρέπει νά λέει μέ ταπείνωση τήν γνώμη της. Ὁ σύζυγος θά πρέπει κι αὐτός νά ὑπακούει στήν σύζυγό του, ὅταν φυσικά τοῦ ὑποδεικνύει τά σωστά καί θεάρεστα.

7. Ὁ ἄνδρας πρέπει νά ἀγαπᾶ τήν γυναίκα του.

Ὁ ἄνδρας, ὅμως, ἔχει καί ἕναν πιό δύσκολο ρόλο. Σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, πρέπει νά ἀγαπάει πάντα τήν σύζυγό του. Πρέπει ἐπίσης νά τῆς δίνει καί τίς ὀρθές κατευθύνσεις. Θά πρέπει νά τήν ἀγαπᾶ ἀκόμη καί ὅταν αὐτή δέν εἶναι καλή μαζί του καί ὅταν δέν τόν ἀγαπᾶ. Θά πρέπει (τήν ὅποια γυναίκα τοῦ δώσει ὁ Θεός) νά τήν ἀγαπάει, ἀνεξάρτητα ἀπό τό πῶς τοῦ φέρεται αὐτή.

Αὐτό προϋποθέτει ὅτι ὁ ἄνδρας εἶναι τόσο καλλιεργημένος πνευματικά, ὥστε νά εἶναι σέ θέση νά ἐφαρμόζει αὐτό πού λέει ὁ Χριστός: «Ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ἡμῶν»^[11].

Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε ἀπερίφραστα ὅτι πρέπει νά ἀγαπήσουμε ὄχι μόνον τούς φίλους μας ἀλλά καί τούς ἐχθρούς μας. Ἴσως, κάποια στιγμή, ἡ γυναίκα-σύζυγος νά γίνει ἐχθρός τοῦ συζύγου της, εἴτε ἀπό ἐπήρρεια δαιμονική, εἴτε ἀπό δική της ὑπαιτιότητα. Συμβαίνει αὐτό... Ὁ ἄνδρας– σύζυγος θά πρέπει νά συνε­χίσει νά τήν ἀγαπάει... Αὐτό εἶναι πράγματι πολύ δύσκολο. Μόνο μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ κατορθώνεται.

Ἄν ἡ γυναίκα ὅμως εἶναι ὑπάκουη καί ταπεινή, γιατί νά μήν τήν ἀγαπάει ὁ σύζυγός της; «Μέσα στήν ἀγάπη» αὐτήν πού λέει (τό Εὐαγγέλιο) γιά τόν ἄνδρα (τήν ὁποία πρέπει νά ἔχει γιά τήν γυναίκα του), συνεχίζει ὁ π. Παΐσιος, «εἶναι καί ὁ σεβασμός. Καί μέσα στόν σεβασμό εἶναι καί ἡ ἀγάπη»^[12]. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι καί ἡ γυναίκα δέν ὀφείλει νά ἀγαπάει τόν ἄνδρα, ἐπειδή τόν σέβεται ἤ ἐπειδή τόν ὑπακούει. «Αὐτό τό ὁποῖο ἀγαπῶ, τό σέβομαι κιόλας· καί αὐτό τό ὁποῖο σέβομαι, τό ἀγαπῶ. Δέν εἶναι ἄλλο τό ἕνα καί ἄλλο τό ἄλλο· ἕνα πράγμα εἶναι καί τά δύο. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως φεύγουν ἀπ΄ αὐτήν τήν ἁρμονία τοῦ Θεοῦ καί δέν καταλαβαίνουν αὐτά πού λέει τό Εὐαγγέλιο»^[13].

– Γιατί φεύγουμε ἀπό τήν ἁρμονία τοῦ Εὐαγγελίου;

– Διότι φερόμαστε ἐγωιστικά, ὑπερήφανα. Ἡ ἀγάπη, ὅπως ἐπίσης καί ἡ ὑπακοή, ἀπαιτεῖ νά ταπεινωθεῖς. 

8. « Ἡ γυνή ἵνα φοβῆται τόν ἄνδρα». Τί σημαίνει;

«Ὁ ἄνδρας» παρατηρεῖ ὁ π. Παΐσιος,«παίρνει στρα­βά αὐτό πού γράφει τό Εὐαγγέλιο καί λέει στή γυναίκα: πρέπει νά μέ φοβᾶσαι»^[14]. Πράγματι, λέει στήν Ἁγία Γραφή: «Ἡ δέ γυνή ἵνα φοβῆται τόν ἄνδρα»^[15]. Τί σημαίνει «φοβῆται»; σημαίνει «νά σέβεται». Γιαυτό καί ἀπαντάει χαριτωμένα ὁ Γέροντας Παΐσιος στόν ἀλαζόνα ἄνδρα, πού παρερμηνεύει τό ρητό τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί λέει στήν σύζυγό του ὅτι πρέπει νά τόν φοβᾶται: «Μά, ἄν σέ φοβό­ταν, δέν θά σέ παντρευόταν. Εἶναι καί μερικές γυναῖκες», συνεχίζει ὁ Γέροντας, «πού λένε: γιατί ἡ γυναίκα νά φο­βᾶ­ται τόν ἄνδρα; Αὐτό δέν τό παραδέχομαι, τί θρησκεία εἶναι αὐτή; Δέν ὑπάρχει ἰσότητα».

Ἀλλά βλέπεις τί λέει ἡ Ἁγία Γραφή: «Ἀρχή σο­φίας φόβος Κυρίου»^[16]. Φόβος Θεοῦ εἶναι ὁ σεβασμός πρός τόν Θεό, ἡ εὐλάβεια, ἡ πνευματική συστολή. Αὐτός ὁ φόβος σέ κάνει νά αἰ­σθά­νεσαι δέος»^[17], ὅταν βρίσκεσαι μπροστά στόν Ἅγιο Θεό, μπροστά στό ἱερό. Παρομοίως, ὅταν πλησιάζεις ἕναν Ἅγιο ἤ ὅταν μπαίνεις μέσα σέ μιά ἐκκλησία, αἰσθάνεσαι αὐτό τό δέος. Νιώθεις ὅτι μπαίνεις μέσα στόν χῶρο τοῦ Θεοῦ. 

Ἔτσι πρέπει νά αἰσθάνεσαι καί ὅταν εἶσαι μπροστά στόν ὅποιον ἄνθρωπο. Ἔτσι πρέπει νά νιώθει ἡ γυναίκα μπροστά στόν συζυγό της. Ἐπίσης καί ὁ ἄνδρας ἀπέναντι στήν γυναίκα του· τό ἴδιο εἶναι. Πρέπει νά ὑπάρχει αὐτή ἡ αἴσθηση τοῦ ἱε­ροῦ. Μπροστά μας ἔχουμε μιά εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὅποιος (ὅποιασδήποτε ποιότητας) κι ἄν εἶναι ὁ ἄλλος, δέν παύει νά εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἀρχή σοφίας φόβου Κυρίου. Εἶναι κάτι τό ἱερό ὁ κάθε ἄνθρωπος.

 Ἐκεῖνο πού κατ’ ἐξοχήν ἔβλαψε τήν ἱερή σχέση πού πρέπει νά ὑπάρχει καθώς καί τόν ἀλληλοσεβασμό τῶν συζύγων εἶναι τό πνεῦμα τῆς λαθεμένης ἐξίσωσης τῶν δύο φύλων, πού ἐπικράτησε στήν κοινωνία. Ἡ ἐργασία τῆς γυναίκας ἔξω ἀπό τό σπίτι , οἱ διάφορες κοσμικές φεμινιστικές ἀντιλήψεις, πού κυριάρχησαν καί τήν παρέσυραν σ’ ἕναν κοσμικό ἀνταγωνισμό μέ τόν ἄνδρα γιά δῆθεν ἴσα δικαιώματα, ἔρριξαν τήν οἰκογένεια στή δίνη διχόνοιας, τῆς ἀντιπαράθεσης καί τῆς διάσπασης.

9. Ἰσοτιμία καί ὄχι ἰσότητα τῶν δύο φύλων.

«Ἡ ἰσότητα» ἐπισημαίνει ὁ Γέροντας Παΐσιος «πού ζητοῦν οἱ γυναῖκες, μέ τούς ἄνδρες μόνο ὥς ἕνα σημεῖο μπορεῖ νά ἰσχύσει»^[18]. Ἡ σωστή λέξη γιά τήν σχέση ἄνδρα καί γυναίκας δέν εἶναι ἡ λέξη «ἰσότητα» ἀλλά ἡ λέξη «ἰσοτιμία». Ἡ γυναίκα δέν εἶναι ἴση μέ τόν ἄνδρα, ἀλλά ἰσότιμη· ἔχει τήν ἴδια τιμή. Ἴση σέ ἀπόλυτο βαθμό δέν μπορεῖ νά εἶναι. Διότι, ὅπως εἴπαμε, ὁ καθέ­νας ἔχει τά δικά του χαρακτηριστικά καί τά δικά του χαρίσμα­τα. Δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀντίγραφο τοῦ ἄνδρα καί δέν τήν τιμάει αὐτό· εἶναι ἰσότιμη, ἔχει τήν ἴδια τιμή. Δυστυχῶς, πολλές γυναῖκες προσπαθοῦν νά ἀντιγράψουν τούς ἄνδρες λ.χ. στήν ἐνδυμασία (φορώντας παντελόνι), στήν δημόσια δραστηριότητα (ἤ καί ὑπερδραστηριότητα), στόν τρόπο  ἔκφρασης (πού πολλές φορές γίνεται ἀπρεπής καί αἰσχρός) κ.λπ., ὁπότε χάνουν τήν λεπτότητα καί τήν εὐγένειά τους, ἀγριεύουν (τό φαινόμενο τῆς ἀνδροποίησης ἤ καί δαιμονοποίησης τῆς γυναίκας) καί μοιάζουν μέ κακέκτυπα «ἀνδροειδῆ» μορφώματα ἤ καί ἄθλια ἐκτρώματα.

Γι’ αὐτό καί ὁ Γέροντας Παΐσιος λέει τό ἐξῆς: «Μέχρις ἑνός σημείου ἰσχύει ἡ ἰσότητα. Σήμερα στίς γυναῖκες, ἐπειδή ἐργάζονται καί ψηφίζουν, μπῆκε ἔνα ἀρρωστημένο πνεῦμα καί νομίζουν ὅτι εἶναι ἴσες μέ τούς ἄνδρες»^[19]. Τό φεμινιστικό λεγόμενο κίνημα φαινομενικά μόνο ἀπελευθερώνει τίς γυναῖκες. Οὐσιαστικά τείνει νά καταργήσει τίς διαφορές μέ τούς ἄνδρες παραθεωρώντας τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά-χαρίσματα τῶν γυναικῶν-μητέρων μέ στόχευση στήν μετατροπή τῶν γυναικῶν σέ «εἴλωτες» τῆς Νέας Ἐποχῆς καί διάλυση τοῦ ὑγιοῦς κύτταρου τῆς κοινωνίας, πού εἶναι ἡ οἰκογένεια.

10. Τό φεμινιστικό κίνημα: κατασκεύασμα τῶν παγκοσμιοποιητῶν.

-Ἀπό ποῦ ξεκίνησε αὐτό τό πνεῦμα τῆς δῆθεν ἰσότητας ἀνδρῶν καί γυναικῶν, τοῦ φεμινι­σμοῦ;

 -Οὐσιαστικά, εἶναι ἕνα ἀπό τά τεκταινόμενα τῆς Νέας Ἐποχῆς καί τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, τά ὁποῖα θέλουν νά ἐπιβάλλουν οἱ ἄνθρωποι τοῦ σκότους.

Δέν γνωρίζω ἄν ἔχετε δεῖ ἕνα μικρό βίντεο, πού ὑπάρχει στήν ἱστο­σελίδα (http://HristosPanagia3.blogspot.com) μέ τόν Ροκφέλερ καί τόν φίλο του Ἀαρών Ροῦσσο^[20].

Ὁ Ροκφέλερ εἶναι ἕνας ἀπό τούς σύγχρονους μεγαλοτραπεζίτες. Οὐσιαστικά, οἱ μεγαλοτραπεζίτες αὐτοί εἶναι πού ἀνθρωπίνως κυβερνοῦν τόν κόσμο. Μέ μοχλό τήν οἰκονομία προωθοῦν τά σχέδιά τους γιά μία παγκόσμια κυβέρνηση. Ἐπιθυμοῦν μέσα ἀπό τήν ἠλεκτρονική δικτατορία, πού σχεδίασαν, νά ἐλέγξουν ὅλον τόν πλανήτη –κάθε ἄνθρωπο στήν γῆ.  

Λοιπόν, ὁ Ροκφέλερ εἶναι ἕνας ἀπό αὐτούς καί ὁμολογεῖ ἀπερίφραστα ὅτι ὁ ἴδιος καί οἱ ὅμοιοί του ὀργάνωσαν τό φεμινιστικό κίνημα καί ἐξώθησαν τίς γυναῖκες στό νά ἐργαστοῦν.

Ὁ σκοπός τους ἦταν νά διαλύθεῖ ἡ οἰκογένεια καί νά πολτοποιηθεῖ ἡ ἀνθρωπότητα. Στέλνοντας τίς μητέρες στή δουλειά, ἐπέτυχαν νά κρατοῦν καθημερινά τά παιδιά στά σχολεῖα γιά περισσότερες ὧρες καί νά τά ἔχουν ὑπό τήν καθοδήγησή τους, ὥστε νά μποροῦν νά τά «διαμορφώνουν» σύμφωνα μέ τίς δικές τους «politically correct» (ὀρθές πολιτικά) ἰδέες. Συνάμα, πέτυχαν νά φορολογήσουν καί τόν ὑπόλοιπο μισό πληθυσμό τῆς γῆς, πού μέχρι τότε δέν φορολογεῖτο!

11. Ἡ κατάργηση τῶν δύο φύλων.

Εἶναι καί τό φεμινιστικό κίνημα, ἑπομένως, μέρος τοῦ σχεδίου τῆς ὁμογενοποίησης τῆς ἀνθρωπότητας. Σέ αὐτό τό σχέδιο ἐντάσσεται καί ἡ προσπάθεια τῆς κατάργησης τῶν φύλων. Θέλουν νά μήν ξεχωρίζει ὁ ἄνδρας ἀπό τήν γυναίκα, καί νά αὐξηθεῖ ἡ θεομίσητη ἁμαρτία τῆς ὁμοφυλοφιλίας, μέ ἀπώτερο σκοπό νά ἐπιτευχθεῖ ἡ διάλυση τῆς οἰκογένειας καί τῆς κοινωνίας. Δυστυχῶς, αὐτά –σέ κάποιον βαθμό– τά ἔχουν ἐπιτύχει.

Μήν πλανώμαστε μέ τό νά νομίζουμε ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι ἡ φυσική ἐξέλιξη τῶν ἀνθρώπων. Ἀντίθετα εἶναι κατευθυνόμενα καί θά πρέπει νά ἀντισταθοῦμε. Ἡ ταπείνωση, ἡ τακτική ἐξομολόγηση μέ εἰλικρινῆ μετάνοια, ἡ προσευχή, ἡ ζωή «ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ» ἀποτελοῦν τήν καλλίτερη ἀντίσταση στίς σκοτεινές δυνάμεις πού τείνουν νά μᾶς ἀποπροσανατολίσουν.

12. Οἱ ἐλεύθερες σχέσεις καί ἡ ἀποδόμηση τοῦ κοινωνικοῦ ἱστοῦ.

Ἡ ἁμαρτία ὅλο καί περισσότερο κυριαρχεῖ ὡς μόδα. Ὅσο αὐξάνει ἡ γενικότερη ἁμα­ρτία, τόσο παρατηροῦμε νά αὐξάνει ἡ λεγόμενη ἐλεύθερη συ­μβίωση,  καί ἡ λεγόμενη «ὁλοκληρωμένη σχέση» ἐκτός γάμου, ἡ ὁποῖα δέν εἶναι παρά μιά ὁλοκληρωμένη πορνεία.

Σήμερα, δυστυχῶς, πολλοί δέν κάνουν γάμο· ἁπλῶς συζοῦνε μέ κάποιον. Κατόπιν συζοῦνε μέ κάποιον ἄλλον, μετά μέ κάποιον ἄλλον, καί φυσικά ἔτσι δέν ὑπάρχει οἰκογένεια· εἶναι ὅλα διαλυμένα... Τά  παιδιά πού γεννιοῦνται μέσα ἀπό τέτοιες σχέσεις δέν ξέρουν, τά καϋμένα, καλά-καλά τούς γονεῖς τους... Ἄλλα παιδιά εἶναι ἀπό τήν μία σχέση,  ἄλλα ἀπό τήν ἄλλη, ἄλλα ἀπό τόν ἕναν γάμο, ἄλλα ἀπ’ τόν ἄλλον γάμο, ἄλλα ἀπό τήν παράλληλη σχέση πού ὑπῆρχε...

Ὅλο αὐτό εἶναι μές στά σχεδιά τῶν παγκοσμιοποιητῶν· ὅλα αὐτά δέν εἶναι τυχαῖα. Μᾶς σπρώ­χνουν, μᾶς ὁδηγοῦν στήν διάλυση τῆς οἰκογένειας καί τῆς κοινωνίας. Ὅταν διαλυθεῖ ἡ οἰκογένεια, τότε διαλύεται ὅλος ὁ κοινωνικός ἱστός. Γιά νά εἶναι ὑγιής ὁ κοινωνικός ἱστός, θά πρέπει τά κύτταρά του, πού εἶναι οἱ οἰκογένειες, νά εἶναι ὑγιῆ.

– Γιατί θέλουν νά ἀποδομήσουν τόν κοινωνικό ἱστό;

– Πιστεύουν ὅτι ἔτσι θά ἐλέγξουνε ἀπόλυτα τόν κόσμο. Ὅταν μᾶς κάνουν ὅλους ἕναν πολτό καί χάσει ὁ καθένας τήν ἰδιοπροσωπία του, ὅταν καταλυθεῖ ὁ κοινωνικός ἱστός, πού συγκροτεῖται ἀπό τά ὑγιῆ κύτταρα τῆς οἰκογένειας, ὅταν πετύχουν τήν ἀποκτήνωση τῆς ἀνθρωπότητας, τότε πράγματι θά τήν ἔχουν καταστήσει χειραγωγήσιμη. Θά μποροῦν νά μᾶς κατευθύνουν σάν μαριονέττες ὅπου αὐτοί θέλουν.

13.  Τό νά μήν ἐργάζεται ἡ μητέρα ἔξω ἀπό τό σπίτι εἶναι πολύ καλύτερο.

Ὅταν ἡ μητέρα εἶναι στό σπίτι καί εἶναι σωστή, δέν μπορεῖ εὔκολα νά διαλυθεῖ ἡ οἰκογένεια.

Γι’ αὐτό εἴπαμε καί ἄλλες φορές ὅτι εἶναι καλύτερα νά μήν ἐργάζεται ἡ γυναίκα. Εἶναι πολύ καλύτερα· ἐκτός καί ἄν ὑπάρχει μεγάλη ἀνάγκη, δηλαδή ἄν πεθαίνουν τῆς πείνας π.χ. εἶναι ἡ γυναίκα-κόρη ὀρφανή ἤ ἔχει πεθά­νει ὁ συζυγός της ἤ εἶναι ἀνίκανος γιά ἐργασία.

Τό καλύτερο γιά τήν μητέρα εἶναι νά μένει στό σπίτι καί νά βοηθᾶ τά παιδιά. Ὁ κύριος ρόλος τῆς μητέρας εἶναι νά δώσει σωστή ἀγωγή στά παιδιά καί νά τά φροντίσει –ἰδίως στίς πρῶτες ἡλικίες. Τά τρία πρῶτα χρόνια τῶν παιδιῶν εἶναι τά πιό κρίσιμα. Θά πρέπει ἡ μητέρα σ’ αὐτά τά χρόνια νά τούς ἐμφυσήσει τήν Πίστη καί νά τούς διδάξει –μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ– τόν δρόμο τόν χριστιανικό, τόσο μέ τήν ζωή της ὅσο καί μέ τά λόγια της.

14. Τό ὁλοήμερο σχολεῖο, οἱ βρεφονηπιακοί σταθμοί καί ἡ ἄθεη παιδεία.

Τώρα βλέπουμε, ἐπίσης, ὅτι προωθοῦν τό ὁλοήμερο σχολεῖο. Καἰ αὐτό δέν εἶναι τυχαῖο. Θέλουν νά κάνουν «νεοεποχίτικη κατήχηση» στήν νέα γενιά. Ἡ δωρεάν καί ὑποχρεωτική δημόσια παιδεία ἔχει γίνει ἕνα πρώτης τάξεως ἐργα­λεῖο στά χέρια τῶν νεοταξιτῶν παγκοσμοποιητῶν. Μέσα ἀπό τό σχολεῖο περνᾶνε τίς ἰδέες τους, κάνουνε προπαγάνδα. Εἶναι πολύ κα­λύ­τερα τά πράγματα γι’ αὐτούς, τώρα πού κατάφεραν νά ἔχουν στά χέρια τους τά παιδιά ἀπό πάρα πολύ μικρά (βρεφονηπιακοί σταθμοί, προνήπια)... ἀφοῦ κατάφεραν καί ἔστειλαν τίς μητέρες στήν δουλειά!

Τά ἔχουν τά παιδιά ἀπό τριῶν χρονῶν καί τούς διδάσκουν αὐτά πού θέλουν. Ἐπίσης, τούς «περνοῦν» τόν ἀντιχριστιανικό τρόπο ζωῆς: τά ντύνουν μασκαράδες, σατανάδες στίς ἀπόκριες, κ.λπ. Γενικά, καταστρέφουν πνευματικά τά παιδιά μέ μιά ἄθεη καί ἀντιχριστιανική παιδεία. Ὅσο πιό μικρό εἶναι τό παιδάκι, πού δέχεται αὐτήν τήν ἄθεη ἐκπαίδευση, τόσο τό καλύτερο γιά τό σύστημα πού τήν προωθεῖ. 

Φεμινιστικό κίνημα, ὁλοήμερο σχολεῖο, Νέα Ἐποχή, Νέα Τάξη Πραγμάτων...Θέλουν νά δημουργήσουνε πιόνια· δέν θέλουνε νά ἔχουν ἐλεύθερες προσωπικότητες. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς καί δέν θέλουν τήν Ὀρθοδοξία, γι’ αὐτό χτυπᾶνε τήν Ἐκκλησία[1].

15. Γιατί χτυποῦν τήν Όρθόδοξη Ἐκκλησία;

Δέν τήν θέλουν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, διότι ἡ Ἐκκλησία δημουργεῖ πρόσωπα, δημιουργεῖ ἀληθινά ἐλεύθερους ἀνθρώπους, πού δέν μπορεῖ κάποιος νά τούς κάνει ὅ,τι θέλει. Δημιουργεῖ ὑγιεῖς προσωπικότητες, πού ἔχουνε σωστή κρίση καί δέν γίνονται «δοῦλοι ἀνθρώπων»^[21].

Οἱ σκοτεινοί ἄνθρωποι τῆς Παγκοσμιοποίησης θέλουν δούλους, ἀνθρώπους-ἄτομα χωρίς πρόσωπο, ἀνθρώπους-μάζα. Γι’ αὐτό καί προωθοῦν τήν κατάργηση τῶν φύλων καί τῆς οἰκογένειας. Ἔτσι –μᾶς λένε– θά ἐπιτύχουμε τήν ἑνότητα. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι ἑνότητα· αὐτό εἶναι μιά καταστροφή τοῦ προσώπου. Ὅπως παίρνεις τό κρέας καί τό κάνεις κιμά. Ἔπειτα, φαίνεται ὅτι εἶναι κάτι ὁμοιογενές, ἀλλά εἶναι κάτι διαλυμένο. Κάπως ἔτσι θέλουν νά κάνουν καί τήν ἀνθρωπότητα. 

16. Ἡ σκόπιμη προώθηση τῆς διαφθορᾶς καί τῆς ἀνηθικότητας.

Τά λέω αὐτά  ἐν παρένθεσει «γιά νά μήν  κοι­μό­μαστε μέ τά τσαρούχια», ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος. Μή νομίζουμε ὅτι ὅλα αὐτά –τά τόσο διεφθαρμένα «πρότυπα ζωῆς», πού προβάλλονται ἀπό τά ΜΜΕ καί υἱοθετοῦνται ἀπό τούς ὑποταγμένους στόν πονηρό ἀνθρώπους– εἶναι φυσιολογικό νά γίνονται, διότι τάχα ἔτσι θέλουν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι. Ὄχι! Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν θέλουν ἔτσι, ἀλλά ἔτσι τούς «κατηχοῦνε», γιά νά τά θέλουνε... Δέν εἶναι «φυσιολογική» καί ἀβίαστη αὐτή ἡ κακή ἐξέλιξη τοῦ κόσμου. Ἀντιθέτως, εἶναι κατευθυνόμενη. Μᾶς ἐμβάλλουν διεφθαρμένα πρότυπα, μᾶς σπρώχνουν νά τά μιμηθοῦμε, γιά νά μᾶς ἀποκτηνώσουν.

Ὁ κόσμος, ἐπίσης, δέν εἶναι τόσο ἀνήθι­κος ὅσο μᾶς τόν δείχνουν μέσα ἀπό τά ΜΜΕ. Δέν τολμᾶς νά κοιτάξεις πουθενά, διότι τά πάντα φαίνονται διεφθαρμένα καί ὅλοι φαίνονται νά ὑπηρετοῦν τήν διαφθορά. Δέν εἶναι, ὅμως, ἔτσι... Σκόπιμα ἀφήνουν αὐτήν τήν κατάσταση στόν τύπο, στά ΜΜΕ καί στήν τέχνη, γιά νά μᾶς ὑποβάλλουν τήν ἰδέα ὅτι «Ναί. Ἔτσι εἶναι ὅλοι. Κάνε καί ἐσύ ἔτσι». Τελικός στόχος εἶναι ἡ ἀποκτήνωση καί ἡ δαιμονοποίηση τῆς ἀνθρωπότητας. Μία τέτοια ἀνθρωπότητα θά εἶναι καί χειραγωγίσιμη ἀπό τήν ἐλίτ τῶν παγκοσμιοποιητῶν...

17. Ἡ φαινομενική ἀπελευθέρωση τῶν γυναικῶν καί ἡ ψυχική καταστροφή τῶν παιδιῶν.

Φαινομενικά, ἐπίσης, ἀπελευθέρωσαν καί τίς γυναῖκες, ἐνῶ οὐσιαστικά τίς ἔκαναν σκλάβες. Τίς ἔβγαλαν ἀπό τό βάσιλειό τους, τό σπίτι, καί τίς ἀπομάκρυναν ἀπό τό κύριο ἔργο τους, τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν τους. Τά παιδιά, τώρα, τά μεγαλώνουν οἱ Φιλιππινέζες, οἱ νταντάδες κ.ἄ., γιά νά τά παραλάβει σέ λίγο τό σχολεῖο καί οἱ ἰνστρούχτορες τῆς Νέας Ἐποχῆς. Γι’ αυτό καί ἡ ἀγωγή πού παίρνουν τά παιδιά σήμερα εἶναι πολύ λανθασμένη καί καταστροφική.

Ἐπειδή τά περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν σήμερα χωρίς γονεῖς, γι’ αυτό καί πάσχουν ψυχικά. Ἔχουν πλῆθος ἀπό ψυχολογικά προβλήματα καί ὁδηγοῦνται –πολύ συχνά ἀπό τούς κατά τά ἄλλα «ἀνύπαρκτους» γονεῖς– στούς παιδοψυχολόγους γιά «θεραπεία».

Στίς γυναῖκες μπῆκε ἐπίσης ἕνα ἀρρωστη­μένο πνεῦμα καί νομίζουνε ὅτι γίνανε ἴσες μέ τούς ἄνδρες. Οὐ­σιασ­τικά γίνανε ὑπόδουλες στούς ἄνδρες καί δουλεύουνε διπλά. Στό σπίτι δουλεύουν ὡς μητέρες καί στήν δουλειά ὡς ἐργαζόμενες.

18. Ἡ ἐκμετάλλευση τῶν ἐργαζομένων γυναικῶν.

Οἱ ἐργαζόμενες γυναῖκες πολύ συχνά πέφτουν θύματα ἐκμετάλλευσης... Ἔχει δυστυχῶς πολύ μεγάλο πειρασμό ἡ γυναίκα πού ἐργάζεται ἔξω. Σᾶς τό λέω γιά νά τό γνωρίζετε. Ἰδίως ἀπό τούς ἐργοδότες, ἀπό τούς προϊσταμένους, οἱ ἐργαζόμενες γυναῖκες ἀντιμετωπίζουν πολλούς ἠθικούς πειρασμούς, καθώς αὐτοί προσπαθοῦν νά τίς ἐκμεταλλευτοῦν. Τίς ἀντιμετωπίζουν σάν πράγματα καί σκεύη ἡδονῆς, σάν κάτι κατώτερο.

19. Μόνον ἡ Ἐκκλησία ἐξυψώνει καί τιμᾶ τήν γυναίκα.

Οἱ ψυχές ὅμως εἶναι ἴδιες, καί αὐτό δέν χρειάζεται νά μᾶς τό πεῖ τό κράτος ἤ οἱ νόμοι.

«Φυσικά οἱ ψυχές εἶναι ἴδιες»^[22]. Ὁ ἄνδρας εἶναι ἰσότιμος μέ τήν γυναίκα. Τό ξέρουμε· ὁ Θεός μᾶς τό εἶπε. Ἄλλωστε, ἄν κάποιος ἐξύψωσε τήν γυναίκα αὐτός ἦταν ὁ Χριστός καί ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἄν δεῖτε πῶς ἀντιμετώπιζαν τήν γυναίκα πρίν ἔρθει ὁ Χριστός, τότε θά μπορέσετε νά ἀντιληφθεῖτε τί ἔκανε ὁ Χριστός γιά τήν γυναίκα. Μέχρι τότε ἡ γυναίκα ἦταν ἕνα res, ἕνα πρᾶγμα.

20. Ὁ ἀλληλοσεβασμός τῶν συζύγων καί τό σύγχρονο «ἀλήτικο πνεῦμα».

«Ὅταν ὁ ἄνδρας δέν ἀγαπᾶ τήν γυναίκα καί ἡ γυναίκα δέν σέβεται τόν ἄνδρα», δέν φοβεῖται τόν ἄνδρα, ὅπως λέει τό Εὐαγγέλιο, τότε «δημιουργοῦνται» ἄσχημες καταστάσεις καί πολύ τραυματικές «σκηνές μέσα στήν οἰκογένεια»^[23]. Ὅταν δέν τηροῦμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἡ ζωή μας γίνεται μία κόλαση. 

«Παλιά τό νά ἀντιμιλήσει ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα τό θεωροῦσαν πολύ βαρύ, ἀσέβεια»^[24].  Τώρα, ὄχι μόνο ἀντιμιλάει καί αὐθαδιάζει ἀλλά καί τόν χτυπάει πολλές φορές. Ἤ τό ἀντίθετο, δυστυχῶς: ὁ ἄνδρας χτυπᾶ τήν γυναίκα. Καί βέβαια τά παιδιά κάνουν κατόπιν τό ἴδιο: Χτυπᾶνε τούς γονεῖς, χτυπιοῦνται καί μεταξύ τους.

«Τώρα», λέει ὁ Γέροντας Παΐσιος, «μπῆκε ἕνα ἀλήτικο πνεῦμα. Τότε τί ὄμορφα ἦταν!  Εἶχα γνωρίσει ἕνα ἀνδρόγυνο, πού ὁ ἄνδρας ἦταν πολύ κοντός καί ἡ γυναίκα ἦταν μιά ἀνδρογυναίκα ψηλή, μέχρι ἐκεῖ ἐπάνω. Ἀφοῦ 180 ὀκάδες σιτάρι τό ξεφόρτωνε ἀπό τό κάρο μόνη της»^[25]. Ξέρετε τί εἶναι 180 ὀκάδες^[26]; ...

«Μιά φορά ἕνας ἐργάτης, ψηλός κι ἐκεῖνος, πῆγε νά τήν πειράξει καί ἐκείνη τόν ἅρπαξε καί τόν πέταξε πέρα σάν σπι­ρτό­ξυ­λο. Ἀλλά νά βλέπατε τί ὑπακοή ἔκανε στόν ἄνδρα της καί πῶς τόν σεβόταν! Ἔτσι κρατιέται ἡ οἰκογένεια, ἀλλιῶς δέν γίνεται»^[27]. Βλέπετε, ἐνῶ εἶχε δύναμη σωματική, ἦταν ταπεινή.

Μήπως μέχρι ἐδῶ θέλετε κάτι νά ρωτήσετε;... πρίν πᾶμε στό ἑπόμενο μικρό κεφάλαιο γιά τήν ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων...

– Ναί.

21. Γιά τήν ἐργασία τῆς γυναίκας στήν κοινωνία καί τήν ἐκτίμηση τοῦ συζύγου της πρός αὐτήν.

Ἐρώτηση:

– Πρίν προχωρήσουμε γιά τήν ἀγάπη, θέλω νά μάθουμε γιά τό ἐπάγγελμα πού διαλέγει ἡ γυναίκα· ποῦ βοηθάει καί γενικότερα...

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ναί μπορεῖ νά τό κάνει (δηλ. μπορεῖ νά ἐργασθεῖ καί ἡ γυναίκα καί νά προσφέρει στήν εὐρύτερη κοινωνία). Ὅλα αὐτά ὅμως ὑπό προϋποθέσεις γιατί ὁ κύριος ρόλος τῆς γυναίκας-μητέρας εἶναι στό σπίτι. Βέβαια ὅταν χρειάζεται θά ἐργασθεῖ καί ἔξω. Ὅταν ὑπάρχει πνευματικός ὁδηγός καί φόβος Θεοῦ ὅλα τακτοποιοῦνται...Ὅταν ἐκπληρώσει τήν κύρια ἀποστολή της ὡς μητέρα, ὅταν μεγαλώσουν τά παιδιά της μπορεῖ καί αὐτή νά κάνει κάτι, νά ὠφελήσει καί τό εὐρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ἀλλά ἡ μεγαλύτερη προσφορά της στήν κοινωνία θά εἶναι τά ὑγιῆ ψυχοσωματικά παιδιά πού θά ἀναθρέψει «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου».

Κάτι ἄλλο;

Ἐρώτηση:

Γιά τήν ἐργασία καί τήν ἐκτίμηση τοῦ συζύγου πρός τήν σύζυγο.

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ἀπό ἐκεῖ ξεκινάει τό πρόβλημα (ἀπό τό κατά πόσο ὑπάρχει πνευματική προσπάθεια καί τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἐκ μέρους τῶν συζύγων). Ἡ ἀλληλοεκτίμηση καί ὁ ἀλληλοσεβασμός θά πρέπει νά ὑπάρχει πάντα. Δέν ὑπάρχει δυστυχῶς τίς περισσότερες φορές διότι δέν ὑπάρχει σωστή «ἐν Χριστῷ» ζωή, οὔτε ἀπό τό σύζυγο, οὔτε ἀπό τή σύζυγο. Κάτι πού βοηθεῖ πολύ εἶναι νά ὑπάρχει ἕνας κοινός Πνευματικός Ὁδηγός στόν ὁποῖο καί οἱδ δύο θά κάνουν ὑπακοή. Σᾶς βεβαιώνω ὅτι –εἴτε δουλεύει εἴτε δέν δουλεύει ἡ σύζυγος– ὅταν δέν ὑπάρχει ὑπακοή στόν Θεό, διά τῆς ὑπακοῆς στόν Πνευματικό, ὁ σύζυγός της δέν θά τήν ἐκτιμάει. Ἄν ὑπάρχει ὑπάκοή στόν Θεό, καί κατά Χριστόν ζωή στήν οἰκογένεια, θά τήν ἐκτιμάει. Μάλιστα, πιό πολύ θά τήν ἐκτιμάει, ἄν (ἡ γυναίκα) δέν δουλεύει..., γιατί (στήν πραγματικότητα) θά δουλεύει. Ἡ μητέρα πού ἐργάζεται στό σπίτι κάνει τήν πιό σπουδαία ἐργασία. Ἑτοιμάζει πολίτες τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ὁ ἄνδρας πρέπει νά τό ἀναγνωρίζει αὐτό, νά τό σέβεται καί νά μήν βλέπει τήν γυναίκα του μόνο σάν μία παραγωγική μονάδα πού θά πρέπει νά ἐργάζεται ἔξω γιά νά συνεισφέρει «οἰκονομικά» στόν οἰκογενειακό κορβανᾶ. Ἡ γυναίκα πάλι δέν θά πρέπει νά νιώθει μειωνεκτικά διότι δέν «φέρνει χρήματα» στήν οἰκογένεια καί «ἐξαρτᾶται» ἀπό τά χρήματα τοῦ συζύγου. Θά πρέπει νά νιώθει ἕνα μέ τό σύζυγο της ὅπως καί ἐκεῖνος μαζί της ὁπότε καταργεῖται «τό ἐμόν καί τό σόν» τά ὁποῖα τόσο χωρίζουν τούς ἀνθρώπους.

22. Τό πνεῦμα τῆς ἀνεξαρτησίας καί τῆς αὐτονομίας στήν γυναίκα.

Δυστυχῶς ὅμως μπαίνει τό πνεῦμα τοῦ κα­κοῦ καί στήν γυναίκα καί λέει: «Τί θά γίνει; θά εἶμαι συνέχεια ἐξαρτημένη;» Δέν θέλει.

Λέει: «Θέλω νά ἔχω τό πορτοφόλι μου, νά κάνω αὐτό πού θέλω ἐγώ». Στό βάθος εἶναι κρυμμένος ἐγωισμός. Δέν ὑπάρχει ταπείνωση.

Ἀντίθετα ἡ ταπεινή γυναίκα θά πεῖ: «Δόξα τῷ Θεῷ, πού δέν ἔχω δικά μου χρήματα. Τά χρήματα πού μᾶς δίνει ὁ Θεός, μέσῳ τῆς ἐργασίας τοῦ ἄνδρα μου εἶναι ὅλων μας» ἤ ἄν ἐργάζεται θά πεῖ: «Τά χρήματα, πού θά πάρω ἀπό τήν δουλειά μου θά τά δώσω στόν ἄνδρα μου, θά τά διαχειριστοῦμε μαζί». Ἔτσι θά ἔχουν συνεννόηση. Δέν θά κάνουν κρυφά πράγματα. Αὐτό εἶναι τό σωστό, διότι οὐσιαστικά δέν εἶναι δύο, εἶναι ἕνας.

23. Τό Μυστήριο τοῦ Γάμου, τό σύμφωνο συμβίωσης καί τό διαζύγιο (πού εἶναι φόνος).

Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ αὐτό μᾶς λέει: ὅταν γίνεται τό Μυστήριο τοῦ Γάμου στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τότε οἱ δύο γίνο­νται ἕνας, δημιουργεῖται ἕνας καινούργιος ἄνθρωπος, πού λέγεται ἀνδρόγυνο. Γιά νά γίνει αὐτό βέβαια θά πρέπει οἱ σύζυγοι νά εἶναι «ἐν Χριστῷ», νά ζοῦν τή ζωή τοῦ Χριστοῦ. Τότε παίρνουν τήν Θεία Χάρη καί ἑνώνονται γινόμενοι «ἕνα». Πράγματι στόν εὐλογημένο ἀπό τό Θεό Γάμο ἑνώνονται  οἱ δύο ἄνθρωποι διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί  γίνονται ἕνα πνεῦμα ζώντας μέ κοινοκτημοσύνη, ὁμόνοια, ἀλληλοσεβασμό καί ἀγάπη. Αὐτό εἶναι τό ἰδανικό. 

Τό διαζύγιο εἶναι φόνος. Σκοτώνει αὐτον τόν καινούργιο ἄνθρωπο, αὐτόν πού ἔφτιαξε ὁ Χριστός. Αὐτόν τόν νέο ἄνθρωπο, πού προκύπτει ἀπό τό εὐλογημένο Mυστήριο τοῦ Γάμου, καί λέγεται ἀνδρόγυνο.

Ὅταν οἱ μέλλοντες σύζυγοι ξεκινοῦν χωρίς τίς σωστές Πνευματικές προϋποθέσεις (ἀνεξομολόγητοι, ἀνεκκλησίαστοι, ἀκοινώνητοι, χωρίς ὑπακοή στίς Θεῖες Ἐντολές)  μέ τό κακό πνεῦμα, τότε λένε: «Ἐγώ θέλω νά ἔχω τά δικά μου, νά κάνω ὅ,τι θέλω, δέν μπορῶ νά μέ δεσμεύει ὁ ἄλλος». Ἀπό αὐτό καί μόνο πιστοποιοῦν ὅτι δέν ἔχουν ἀκόμη «μπεῖ» στό Πνεῦμα τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου, δέν ἔχουν καταλάβει τί πᾶνε νά κάνουν. Κάνουν Γάμο χωρίς νά ἔχουν προετοιμαστεῖ σωστά. Ἡ συνέχεια εἶναι τραγική.  Δέν νοιώθουν αὐτοί οἱ σύζυγοι «ἕνα», ὁ ἕνας μέ τόν ἄλλον· ὑπάρχει ἁπλῶς μία συμβίωση, μιά συμφωνία συμβίω­σης, αὐτό πού τώρα δυστυχῶς νομιμοποίησε καί ἡ πολιτεία. Ἔφτιαξε τό σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης, δηλ. τήν νομική κάλυψη γιά τήν διάλυση τοῦ γάμου καί τήν πλήρη διαστρέβλωση τοῦ νοήματός του.

Κατήντησε δυστυχῶς τό Μέγα Μυστήριο σήμερα μιά κοινωνική ἐκδήλωση-ὑποχρέωση, μία κοσμική φιέστα, μία τελετή αὐτοπροβολῆς, καί ἕνα κοινωνικό σύμβόλαιο πού «τί νά κάνουμε...πρέπει νά τό ὑποστοῦμε...». Δυστυχῶς, ἔτσι βλέπει ὁ «κόσμος» τόν γάμο, καί αὐτό βεβαίως εἶναι μιά τελείως λανθασμένη ὁπτική. Τόν ἀντιμετωπίζουν ὡς μία ἀκόμη ἐμπορική πράξη. Εἶναι ἕνα σύμφωνο συμβίωσης, ὅπου, ἀφοῦ ζυγίσαμε τά ὑπέρ καί τά κατά, τελικά «τά βρήκαμε».

– Σέ τί «τά βρήκαμε» δηλαδή;

– Στά οἰκονομικά μας καί στά διαχειριστικά μας, στά διοικητικά μας...

– Αὐτό ὅμως εἶναι ὁ γάμος;

Κάθε ἄλλο· ὁ γάμος εἶναι Μυστήριο. Καλεῖ­σαι «ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι» νά ζήσεις μέσα στήν καρδιά τοῦ ἄλλου καί ἐκεῖνος στήν δική σου. Καλοῦνται νά γίνουν οἱ σύζυγοι ἕνα πνεῦμα «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» μαζί μέ τά παιδιά, πού ἐνδεχομένως θά τούς χαρίσει ὁ Θεός καί νά πορευτοῦν ὅλοι μαζί στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, στή σωτηρία. Τότε πραγματώνεται αὐτό τό Μυστήριο, τότε πετυχαίνει ὁ Γάμος.

Σέ μιά τέτοια εὐλογημένη οἰκογένεια ποτέ δέν σκέ­φτεται ὁ/ἡ σύζυγος: «πρέπει νά ἔχω τά δικά μου λεφτά». Τότε χαί­ρεται νά τά δίνει στόν ἄλλο... Ὅ,τι ἔχει, θά τό δώσει στόν/στήν συζυγό · θά μποῦν ὅλα στό κοινό ταμεῖο. Ὅταν μάλιστα ὁ ἕνας χρειαστεῖ κάτι, θά ἔχει τήν ἀπόλυτη ἄνεση νά πεῖ στό ἕτερον ἥμισυ: «Θέλω αὐτό». 

Οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι, δηλαδή οἱ λεγόμενοι Χριστιανοί, πού ὅμως ἔχουν τό φρόνημα τοῦ κόσμου, δέν πετυχαίνουν στόν γάμο τους. Δέν πετυχαίνουν διότι δέν λειτουργοῦν μέ ὑπακοή στίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, ὁπότε ὁ σκοπός τοῦ Γάμου δέν πραγματώνεται. Ἀπουσιάζει τό ἑνοποιό στοιχεῖο πού εἶναι ἡ Θεία Χάρη. Αὐτή εἴτε λείπει παντελῶς (ὅταν οἱ σύζυγοι εἶναι ἀβάπτιστοι), εἴτε εἶναι ἀπενεργοποιημένη (ὅταν οἱ σύζυγοι εἶναι μακρυά ἀπό τήν ἀσκητική καί μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἀνεξομολόγητοι καί ἀκοινώνητοι). Ὁ Γάμος αὐτός ἄν δέν καταλήξει σέ διαζύγιο (πού εἶναι τό συνηθέστερο), καταντᾶ μιά τυπική συγκατοίκηση μέ πολλή βία- «πρόγευση κόλασεως», ἀφοῦ δέν ὑπάρχει τό κοινό στοιχεῖο (ὁ Χριστός - ἡ Θεία Χάρη), πού θά λειτουργήσει ὡς ἑνωτικός κρίκος μεταξύ τῶν συζύγων.

Τό θέμα καί τό πρόβλημα ἑπομένως εἶναι πάντα ἕνα: Ἔχουμε σχέση μέ τόν Χριστό; Τόν ἀγαποῦμε; (πράγμα πού σημαίνει) Τηροῦμε τίς ἐντολές Του; Ἄν ναί, τότε λύνονται καί ὅλα τ’ ἄλλα προβλήματα μέσα στήν συζυγία.

 Ἄν δέν ἔχουν οἱ σύζυγοι ἀγάπη στόν Χριστό, τότε δέν μποροῦν νά ἔχουν καί σωστή ἀγάπη μεταξύ τους. Ὁ ἕνας εἶναι ξένος μέ τόν ἄλλο. Καί οἱ δύο «κατεδαφίζουν» λεκτικά ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Ἀλληλοαπαξιώνονται ἄρδην συνεχῶς σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Ὁ ἕνας καταπιέζει τόν ἄλλο. Ὁ ἕνας ἀσκεῖ βία στόν ἄλλο, εἴτε σωματική (συνήθως ὁ ἄνδρας στή γυναίκα), εἴτε ψυχολογική (ἐξίσου ἄνδρες καί γυναῖκες στήν/ στόν σύζυγό τους ἀντίστοιχα). Ἐπίσης λειτουργοῦν καταπιεστικά, βίαια καί βάναυσα πολλές φορές ἀπέναντι στά παιδιά. Τότε πράγματι τό σπίτι γίνεται «κόλαση».

Ὅταν δέν ὑπάρχει ἡ σωστή βίωση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ ἀπό τούς συζύγους, ὅταν δέν ζοῦν τήν ἑνότητα «ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς Εἰρήνης», ὅταν τό Μυστήριο τοῦ Γάμου εἶναι ἁπλά ἕνα «σύμφωνο συμβίωσης», τότε ἀπουσιάζει ὁ ἀλληλοσεβασμός. Πρίν ἀκόμη τελεστεῖ τό Μυστήριο, ἔχουν γίνει ἀρκετοί καυγάδες μέ ὕβρεις, βία, χειροδικίες, ἤ καί ξυλοδαρμούς ἀκόμη. Τό ἴδιο θά συνεχιστεῖ καί μετά τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου... Ἄν δέν ὑπάρξει ἀληθινή μετάνοια-ἐπανένταξη στήν Ἐκκλησια διά τῆς εἰλικρινοῦς ἐξομολογήσεως-διορθώσεως τοῦ τρόπου ζωῆς καί ἀπό τούς δύο, ὁ γάμος αὐτός εἶναι καταδικασμένος σέ ἀποτυχία.

Ἄν ἕστω ὁ ἕνας ἀπό τούς συζύγους πάρει τήν «καλή στροφή» καί πλησιάσει στήν Ἐκκλησία βοηθεῖ  ὅλην τήν οἰκογένεια.

Μία ταπεινή γυναίκα πού ζεῖ «ἐν Χριστῷ», πολύ μπορεῖ νά συμβάλλει στή διόρθωση καί τοῦ ἄνδρα ὅπως καί ἕνας ὑπομονητικός ἄνδρας ἀντίστοιχα βοηθεῖ τή σύζυγό του.

24.Ἡ «δυναμική» γυναίκα καί ὁ «δυναμικός» ἄνδρας ὡς λανθασμένα πρότυπα.

Ἐρώτηση:

– Νομίζω, ἄς ποῦμε τώρα... παίρνω παράδειγμα τόν ἑαυτό μου. Ἔχουμε διαμορφωθεῖ μ’ ἕναν ἄλλον τρόπο καί μίαν ἄλλη ἀντίληψη γιά τήν γυναίκα. Δηλαδή, ὁ ἄνδρας: θά ἤθελε νά ἔχει δίπλα του μιά γυναίκα τόσο ταπεινή καί ὑπάκουη; Δέν θά ἤθελε μιά δυναμική; Δέν θά ἔνιωθε ἄσχημα, ὅταν θά σύγκρινε τήν ταπεινή καί σεμνή γυναίκα του μέ τίς ἄλλες, βλέποντας τίς τόσες ἄλλες γυναῖκες δίπλα του, οἱ ὁποῖες εἶναι ντυμένες μέ ἄλλο τρόπο;...

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Θά ἔνιωθε ἄσχημα ὁ σύζυγος, ἄν εἶχε ὡς πρότυπα, τά πρότυπα τοῦ κόσμου. Ἄν ὅμως εἶναι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ἀληθινά μετανοημένος θά ἔχει ἀπαρνηθεῖ τά κοσμικά πρότυπα, ὁπότε δέν θά νιώθει καθόλου ἄσχημα. Ἀντίθετα θά χαίρεται τήν ἐν Χριστῷ ζωή τῆς συζύγου του.

Θά πρέπει νά ἐρευνήσουμε ἄν ἔχουμε τά σωστά  πρότυπα. Ἄν τά πρότυπά μας ταυτίζονται μέ τά τοῦ κόσμου σίγουρα δέν ἔχουμε τά σωστά πρότυπα.

Γιά αὐτό ἀκριβῶς τά λέμε αὐτά... Γιά νά ἀλλάξουμε πρότυπα καί οἱ ἄνδρες καί οἱ γυναῖκες. Μία γυναίκα πού ντύνεται ἄσεμνα εἶναι σωστό πρότυπο;

Ὄχι βέβαια.

Ἴσως ἐκδηλώνει ἔτσι τό δυναμισμό της, ἀλλά δυστυχῶς ἔχει πάρει λάθος κατεύθυνση.

 Μπορεῖ ἀπό κάποιους νά θαυμάζεται, ἀλλά πάνω ἀπ’ ὅλα πρέπει νά σκεπτόμαστε:

Αὐτά πού θαυμάζει ὁ κόσμος ἀρέσουν καί στόν Θεό;

Κατά κανόνα ὅ,τι κυριαρχεῖ στόν κόσμο σάν ἀντίληψη, σάν στάση ζωῆς, σάν κατεστημένο, εἶναι τό ἀντίθετο ἀπό αὐτό πού ἀρέσει στό Θεό.

 Πρέπει νά ἀλλάξουμε πρότυπα τόσο οἱ γυναῖκες, ὅσο καί οἱ ἄνδρες, ἔτσι ὥστε νά ἀρχίσει νά γίνεται κάτι σωστό. Ὅλα τά τοῦ κόσμου (ἀντιλήψεις, πρότυπα, πρακτικές, συνήθειες, στερεότυπα) εἶναι λάθος. Ὅλη ἡ θέαση τῶν πραγμάτων εἶναι λάθος, ὅλα στόν «κόσμο»[2] εἶναι λανθασμένα. Γι’ αυτό καί καλούμαστε νά μετα­νοήσουμε.

«Ὅποιος θελήσει νά γίνει φίλος τοῦ κόσμου, ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται» μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφή.

Προκειμένου νά μποῦμε στήν Ἐκκλησία, θά πρέπει ν΄ ἀλλάξουμε τά κοσμικά πρότυπα μέ τά τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας. Τά πρότυπά μας ὡς χριστιανῶν εἶναι ὁ Κύριος, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος καί οἱ Ἅγιοι. Τά υἱοθετοῦμε καί προχωροῦμε σέ ριζικές ἀλλαγές τοῦ τρόπου ζωῆς μας.

Στήν Ἐκκλησία δέν μποροῦμε νά«πᾶμε ὅπως εἴμαστε»... Μετανοοῦμε καί τότε μπαίνουμε στήν Ἐκκλησία. Ἀπαρνούμαστε τόν ἑαυτό μας, σηκώνουμε τόν σταυρό μας καί ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό μας. Τόν παίρνουμε ὡς Ὁδηγό μας· τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του.

 Ἡ δυναμική γυναίκα χωρίς Χριστό εἶναι πολύ καταστροφική καί ἐπικίνδυνη... ὅπως καί ὁ ... ἀντίστοιχος ἄνδρας.

Ἀληθινός δυναμισμός γιά τόν ἄνδρα δέν εἶναι τό νά θέλει νά ἐπιβάλλει στή γυναίκα του τά «θέλω» καί τίς ἐπιθυμίες του, οὔτε τό νά τήν «φτιάξει ὅπως ἐκεῖνος θέλει». Ἀληθινός δυναμισμός εἶναι τό νά ὑποτάσσεται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά σέβεται-τιμᾶ τήν γυναίκα του «ἐν Χριστῷ». Πολύ περισσότερο δέν εἶναι δυναμισμός τό νά βρίζει, νά βλασφημεῖ, νά ἀσκεῖ ψυχολογική ἤ/καί σωματική βία, νά χειροδικεῖ καί νά κακοποιεῖ τήν γυναίκα του ἤ τά παιδιά του. Ἀντίθετα εἶναι δεῖγμα ἀδυναμίας, ἀπόδειξη ὑποδούλωσής του σ’ ὅλα τά πάθη καί μάλιστα στά πάθη τοῦ θυμοῦ, τῆς ὀργῆς, τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς φιλαρχίας.

Ὁ Χριστιανός καί συνάμα δυναμικός ἄνδρας φανερώνει τό δυναμισμό του α)μέ τό νά χαλιναγωγεῖ τά ἄγρια θηρία τῶν παθῶν του καί β)μέ τό νά καλλιεργεῖ τήν λεπτότητα, τήν στοργή, τήν καλωσύνη, τήν εὐγένεια καί τήν ἐν Χριστῷ ὑπακοή- ἀγάπη πρός τή σύζυγο καί τά παιδιά του. Πρό πάντων θά πρέπει νά διαθέσει τό ψυχικό καί σωματικό δυναμικό του στό ἱερό ἔργο τῆς διαπαιδαγώγησης καί τοῦ πνευματικοῦ καταρτισμοῦ, τόσο τῆς σύζύγου ὅσο καί τῶν παιδιῶν του. Σύμφωνα μέ τόν ἱερό Χρυσόστομο ὁ πατέρας εἶναι ὁ κύριος ὑπεύθυνος, ὡς κεφαλή τῆς οἰκογένειας, γιά τήν σωτηρία τῆς συζύγου καί τῶν παιδιῶν του. Θά δώσει λόγο γι’ αὐτούς κατά τήν φοβερή ἡμέρα τῆς Κρίσεως.

Ἡ Χριστιανή καί συνάμα δυναμική μητέρα  ἐπίσης ὀφείλει νά φανερώνει τόν δυναμισμό της μέ τά πνευματικά της κατορθώματα: τήν ἐν Χριστῷ ὑπακοή-ἀγάπη στόν σύζυγό της, τήν ὀρθόδοξη κατήχηση στά παιδιά της, τήν ἁπλότητα στήν ἐμφάνισή της κ.λπ. Δέν εἶναι σωστή ἔκφραση δυναμισμοῦ ἡ προσπάθεια νά ἁρπάξει τήν θέση τοῦ ἄνδρα, νά ἀσκεῖ ψυχολογική ἤ/καί σωματική βία ἤ  τό νά τόν ἀπαξιώνει καί μάλιστα μπροστά στά παιδιά. Οὔτε πάλι εἶναι δεῖγμα ἀληθινά ἀπελευθερωμένης καί δυναμικῆς γυναίκας τό νά ἔχει τό δικό της ταμεῖο, ἤ τό νά μήν δίνει λογαριασμό στόν σύζυγό της γιά τό τί κάνει ἤ τό νά ντύνεται μοντέρνα, ἔξαλλα καί προκλητικά.

Ἄν ὁ ἄνδρας δέν σέβεται τήν γυναίκα ἤ ἡ γυναίκα τόν ἄνδρα, ἄν δέν ὑπάρχει ἡ ἐν Χριστῷ ἀνιδιοτελής θυσιαστική ἀγάπη μεταξύ τους, τότε ὅλα τά μέλη τῆς οἰκογένειας ὑποφέρουν. Ὅταν ὑπάρχει- ὑποβόσκει ἕνας ἀνταγωνισμός καί μία προσπάθεια γιά τό ποιός θά ἐπιβληθεῖ στόν ἄλλο -ποιανοῦ τό θέλημα θά ὑπερισχύσει- τότε ἡ οἰκογενειακή ζωή εἶναι γεμάτη μαλώματα, τσακωμούς καί γκρίνια. Αὐτοί ποτέ δέν τρῶνε «γλυκό ψωμί» ὅπως λέει ὁ λαός. Ὅταν ὁ ἕνας κατηγορεῖ, ὑποψιάζεται, κατακρίνει καί «κατεδαφίζει» τόν ἄλλο, τότε ψυχραίνεται ἡ ἀγάπη, χάνεται ἡ εἰρήνη, ἀναχωρεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀπό τό σπίτι.

Πολλές φορές προκειμένου νά μήν χαθεῖ ἡ εἰρήνη καλλίτερα νά «μήν γίνει ἡ δουλειά» πού «πρέπει» νά γίνει. Καλλίτερα νά διαφυλαχθεῖ ἡ ἀγάπη, ὁ σεβασμός στήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου καί ἡ ὁμόνοια, παρά νά ἀσκηθεῖ βία γιά νά γίνει αὐτό πού «πρέπει», γιά τό «καλό» τάχα τῆς οἰκογένειας. Ἐκεῖνο πού πάνω ἀπ’ ὅλα θά πρέπει νά ἐπιδιώκουν οἱ σύζυγοι εἶναι τό νά μήν χάνεται ποτέ ἡ ἀγάπη, ἡ εἰρήνη καί ὁ ἀλληλοσεβασμός μέσα στήν οἰκογένεια. Ὅταν ἡ λειτουργία τῆς οἰκογένειας εἶναι σωστή τότε ἡ εἴσοδος στό σπίτι μοιάζει μέ τήν εἴσοδο σέ μία ἐκκλησία. Ὅπως ἐκεῖ βασιλεύει μία ἀδιατάρακτη βαθειά Πνευματική Εἰρήνη, ἔτσι θά πρέπει νά συμβαίνει καί στήν κατ’ οἶκον Ἐκκλησία πού εἶναι ἡ Χριστιανική οἰκογένεια.

25. Γιά τό ἄν εἶναι ἐφαρμόσιμα αὐτά πού λέει ἡ Ἐκκλησία.

Ἄραγε ὅμως αὐτά πού λέμε εἶναι ἐφαρμόσιμα στήν πράξη;

Αὐτά πού σᾶς λέω εἶναι αὐτά πού λέει ἡ Ἐκκλησία.

Ὁ πατήρ Παΐσιος εἶναι ἕνας σύγχρονος Ἅγιος καί αὐτά πού λέει τά λέει μέ τήν φώτιση τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ αὐτή, πού ἀκούγεται μέσα ἀπό τόν π. Παΐσιο. 

Κάποιοι ἐνδεχομένως τά ἀκοῦνε γιά πρώτη φορά... Ναί, δέν ἀμφιβάλω, ἀλλ’ αὐτό δέν σημαίνει ὅτι δέν μποροῦν νά τά ἐφαρμόσουν. Ἀρκεῖ νά τό θελήσουν...

Ἄν προσπαθήσουμε, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, θά ἀνατρέψουμε τίς ἄρρωστες κοινωνικές ἀντιλήψεις (τά διάφορα ἀρρωστημένα κοινωνικά στερεότυπα) καί θά ἐφαρμόσουμε τίς ὑγιεῖς χριστιανικές. Γι’ αὐτό ἄλλωστε καί τά λέμε ὅλα αὐτά. Σκοπός εἶναι νά τά βάλουμε σέ πράξη. Νά ἔρθει ἡ εὐλογημένη Ἁγιοπνευματική εἰρήνη καί ἀγάπη μέσα στίς ψυχές μας ἀλλά καί μέσα στίς οἰκογένειές μας. Βοηθός μας ὁ Παντοδύναμος Θεός πού μᾶς ἐνισχύει καί φωτίζει μέ τή Θεία Χάρη Του. Ἄς μή μᾶς φαίνονται ἀπραγματοποίητα. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἄν θέλουμε ὅλα αὐτά πράγματι μποροῦν καί πρέπει νά μποῦν σέ πράξη.

Ἄν αὐτό ἦταν ἀδύνατο, ἄν οἱ κοινωνικές ἀντιλήψεις καί ὁ τρόπος ζωῆς δέν ἦταν δυνατόν νά ἀλλάξουν, τότε καί ὁ Χριστός μας δέν θά μᾶς κήρυττε. Θά ἔλεγε: «Αὐτοί τώρα ἔχουν μεγαλώσει ἔτσι στραβά. Τί νά τούς πῶ; Δέν θά τούς πῶ τίποτα». 

-Ὄχι. Μᾶς μίλησε, μᾶς εἶπε αὐτά πού πρέ­πει, γιά νά ἀλλάξουμε τόν τρόπο ζωῆς καί θέασης τῶν πάντων. Ἀκριβῶς γιά τόν ἴδιο λόγο καί ἐμεῖς ὁμιλοῦμε: γιά νά ἀλλάξουμε, νά μετανοήσουμε καί νά φέρουμε μία ἀνακαίνιση: στόν ἑαυτό μας πρωτίστως καί στήν κοινωνία γενικότερα. 

Θά πεῖς: «Ἐμεῖς εἴμαστε μειοψηφία»... Δέν ἔχει σημασία αὐτό. Κι ἕνας ἄνθρωπος, ἄν μετανοήσει εἰλικρινά, μπορεῖ μέ τήν ζωή καί τήν διδασκαλία του ν’ ἀλλάξει ὁλόκληρη πόλη. Ἕνας ἄνθρωπος πού ἔχει ζῆλο-φόβο Θεοῦ, μπορεῖ νά μεταστρέψει ὁλόκληρο δῆμο, ἀφοῦ πρῶτα ἔχει ἐπιτύχει ν΄ ἀλλάξει, μέ τήν Θεία Χάρη, τόν ἑαυτό του.

Ξέρετε ἕνας ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος, ἔγινε ἐπίσκοπος Νεοκαισαρείας στόν Πόντο. Ὅταν πῆγε στήν πόλη αὐτήν, βρῆκε δεκαεφτά χριστια­νούς. Κήρυξε καί ἔζησε θεάρεστα... Τό ἀποτέλεσμα; Ὅταν πέθανε, ἄφησε μόνο δεκαεφτά εἰδολωλάτρες. Ὄλους τούς ὑπόλοιπους τούς εἶχε κάνει χριστιανούς· μέ τήν ζωή του καί μέ τό κήρυγμά του. Καταλά­βα­τε;

Ἑπομένως, ἄς μήν ἀπογοητευόμαστε. Ἐμεῖς ἄς κάνουμε τήν ἀλλαγή, ἄς κάνουμε τό ἅλμα τῆς Πίστεως, ἄς πάρουμε τόν Χριστό καί μόνον τόν Χριστό ὡς Ὁδηγό στήν ζωή μας, τόσο τήν προσωπική ὅσο καί στήν οἰκογενειακή...Τότε θά βρεθεῖ καί τό ἕτερον ἥμισυ πού θά κάνει τό ἴδιο...

26. Ἡ ἐγκατάλειψη τῆς ἐκτός σπιτιοῦ ἐργασίας ἀπό τήν μητέρα.

Ἐρώτηση:

(Γιά τό ἄν θά πρέπει νά ἀφήσει ἡ γυναίκα τήν ἐργασία της, ὅταν ἔλθει εἰς γάμου κοινωνίαν)

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ὅλα γίνονται μέ τήν εὐλογία τοῦ πνευματικοῦ. Σᾶς εἶπα τό τέλειο, τό δέον (τό πρέπον).  Τό δέον εἶναι αὐτό: ἡ μητέρα νά ἀσχοληθεῖ μέ τά παιδιά της ἀλλά καί νά ἔχει ψυχοσωματικές δυνάμεις πού θά τίς διαθέτει γιά νά διαμορφώνει μία ἁγία ἀτμόσφαιρα μέσα στήν οἰκογένεια. Ἄν εἶναι τσακισμένη ἀπό τήν ἐξωτερική ἐργασία ποῦ θά βρεῖ τό κουράγιο νά χαμογελάσει, νά περιποιηθεῖ στοργικά τό σύζυγο καί τά παιδιά της... Πῶς θά μπορέσει νά ἀνταποκριθεῖ μέ γαλήνη στίς τόσες ἀπαραίτητες καθημερινές σπιτικές ἐργασίες καί στίς ἀνάγκες τοῦ συζύγου καί τῶν παιδιῶν. Ὁ σύζυγος θά ἐπιστρέψει καί αὐτός κουρασμένος - καταπονημένος ψυχικά καί σωματικά, φορτισμένος μέ ὅλη τήν «κοσμική» σκόνη τῆς καθημερινῆς τύρβης. Ὁποία ἀπογοήτευση ὅταν θά ἔχει νά ἀντιμετωπίσει μία σύζυγο ἐξαντλημένη, «μές στά νεῦρα» πού προσπαθεῖ «κάτι νά φτιάξει γιά νά φᾶνε» καί παιδιά ἀμήχανα, νηστικά καί στερημένα ἀπό τή μητρική ἀγκαλιά. Ἀντίθετα μία μητέρα πού εἶναι ἥσυχη ὅλο τό πρωινό καί μπόρεσε νά τακτοποιήσει τά πάντα μέ περισσή φροντίδα καί ἀγάπη, εἶναι ἕτοιμη νά δεχτεῖ τό σύζυγο καί τά παιδιά γεμάτη ἀγάπη καί καλωσύνη. Αὐτή της ἡ καλή πνευματική κατάσταση θά βοηθήσει πολύ τό σύζυγο καί τά παιδιά νά ἐξουδετερώσουν ὅλα τά πικρά τοῦ κόσμου δηλητήρια πού συσσωρεύτηκαν ὅσο αὐτοί βρίσκονταν ἐκτός σπιτιοῦ. Πρό πάντων ὅμως ἡ μητέρα χρειάζεται νά εἶναι στό σπίτι ὅταν τά παιδιά δέν πᾶνε ἀκόμη σχολεῖο.

Ἰδίως τά πρῶτα 3-4 χρόνια τῆς ζωῆς τους, τά παιδιά ἔχουν πάρα πολλή ἀνάγκη ἀπό τήν παρουσία τῆς μητέρας τους. Δέν θά πρέπει ἡ μητέρα νά τ΄ ἀφήνει ἐδῶ κι ἐκεῖ. Σήμερα, ἀκόμη καί τά συγγενικά σπίτια –πρέπει νά τό γνωρίζετε κι αὐτό–  δέν εἶναι ἀσφαλῆ.

Δυστυχῶς ἀσυλλόγιστα, πολλοί γονεῖς ἐπιτρέπουν στά παιδιά τους νά κοιμοῦνται σέ ξένα σπίτια, συγγενικά ἤ φιλικά. Δέν εἶναι σωστό, διότι ὄντως ὑπάρχει δια­φθορά πολλή μεγάλη καί μέσα στούς ἴδιους τούς συγγενεῖς πολλές φορές.

Εἶναι ἀπαραίτητο ἡ μητέρα νά εἶναι στό σπίτι. 

Ναί, θά τήν ἀφήσει τήν δουλειά της, δέν εἶναι κακό αὐτό (ἐκτός ἄν εἶναι πάρα πολύ μεγάλη ἀνάγκη νά ἐργασθεῖ). Γνωρίζω πολλές μητέρες, πολλές κοπέλες, πού μόλις παντρεύτηκαν, τήν ἄφησαν τήν δουλειά τους. Γιατί γνώριζαν ὅτι εἶχαν σπουδαιότερη δουλειά νά κάνουνε... πολύ σπουδαιότερη. Ἔχουμε πεῖ καί ἄλλη φορά ὅτι ὁ Θεός θά μᾶς ζητή­σει λόγο γιά αὐτήν τήν ἐργασία (τῆς σωστῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν). 

Μπορεῖ ἡ μητέρα νά ἔχει λ.χ. τό πτυχίο τῆς δασκάλας. Ὁ Θεός δέν θά τῆς ζητήσει λόγο γιά τό ἄν δίδαξε ἤ ὄχι, ἐφ’ ὅσον ἦταν ταυτόχρονα καί μητέρα. Θά τήν ἐλέγξει ὅμως γιατί δέν δίδαξε στά παιδιά της τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή, ἀφοῦ ἔγινε μητέρα... Θά τήν ἐλέγξει, γιατί ἄφησε  τά παιδιά της χωρίς κατήχηση, χωρίς τακτική ἐξομολόγηση, χωρίς συχνή Θεία Κοινωνία. Τά ἴδια βέβαια ἰσχύουν καί γιά τόν πατέρα. Τά παιδιά ἀπό  4-5 ἐτῶν θά πρέπει νά ἔρχονται σέ ἐπαφή μέ τόν Πνευματικό καί νά ἐξομολογοῦνται. Θά δώσουν λόγο στό Θεό καί οἱ δύο γονεῖς ἄν ἄφησαν τά παιδιά νά καταστραφοῦν πνευματικά καί δέν τά βοήθησαν, ὥστε νά μποῦν στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Θά τούς ρωτήσει ὁ Θεός γιατί ἦλθαν «εἰς γάμου κοινωνίαν» καί θέλησαν νά λέγονται πατέρας καί  μητέρα... Ἐπίσης θά τούς ἐλέγξει γιατί δέν φρόντισαν νά ὑπάρχει μία ἥρεμη, ἐποικοδομητική, Ἁγιοπνευματική ἀτμόσφαιρα στό σπίτι. Ἡ ἀγάπη καί ὁ σεβασμός μεταξύ τῶν γονέων εἶναι τό καλλίτερο κλίμα-περιβάλλον, μάθημα καί δίδαγμα γιά τήν σωστή ἀγωγή τῶν παιδιῶν.

27. Ποιά γυναίκα εἶναι αὐτή πού φέρει ἐπάξια τόν τίτλο τῆς μητέρας;

Μητέρα δέν κάνει τήν γυναίκα τό γεγονός τῆς γέννησης παιδιῶν, ἀλλά τό ἔργο τῆς πνευματικῆς καλλιέργειας καί σωτηρίας, πού ἐπιτελεῖ στούς μικρούς βλαστούς της.

Τό ἔχουνε καημό οἱ γυναῖκες (οἱ περισσότερες) νά κάνουνε παιδιά... Εἶναι μές στήν φύση αὐτό· εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ αὐτή ἡ ἐπιθυμία.

Ἀλλά δέν σέ κάνει μητέρα μόνο τό νά γεννήσεις παιδιά. Μητέρα, λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, σέ κάνει τό νά καταφέρεις νά τά ἀναγεννήσεις πνευματικά. Ὅταν τ’  ἀναγεννήσεις καί τά βάλεις στόν Παράδεισο, τότε εἶσαι μητέρα... Τότε φέρεις ἐπάξια τόν τίτλο τῆς μητέρας. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τόν πατέ­ρα. Πατέρας καί μητέρα δηλαδή σύμφωνα μέ τόν ἱερό Χρυσόστομο εἶναι ὄχι αὐτοί πού ἁπλῶς γέννησαν παιδιά ἀλλά αὐτοί πού ἀναγέννησαν πνευματικά τά τέκνα τους καί τά ὁδήγησαν στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ διά τῆς σωστῆς σχέσης ἀγάπης πού εἶχαν οἱ ἴδιοι μέ τόν Θεό καθώς καί μεταξύ τους. Διαφορετικά, ἄν δέν τά πιστεύουν αὐτά, ἤ δέν θέλουν νά κοπιάσουν γι’ αὐτά, καλλίτερα νά μήν κάνουν οἰκογένεια.

– Ὄχι, λένε κάποιες καί κάποιοι,  κοντά σ’ ὅλα τ΄ ἄλλα πού θέλουμε, θά κάνουμε καί οἰκογένεια... Θά κάνουμε τήν καρριέρα μας, θά τά  κάνουμε ὅλα, ὅπως ἐμεῖς νομίζουμε καί στό τέλος θά κάνουμε καί παιδιά, γιά νά «συμπληρωθεῖ» ἡ ἐπιτυχία μας... Δυστυχῶς.

 

Ἄς δοῦμε τό ἑπόμενο κεφάλαιο: Ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων.

28. Ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων ἀναπτύσσεται μέ τήν εὐγνωμοσύνη.

Λέει ὁ Γέροντας Παΐσιος:

–Ἔγραψες γερόντισσα εὐχές στόν Δημήτρη πού παντρεύεται; 

–Ἔγραψα Γέροντα.

– Φέρε τήν κάρτα νά συμπληρώσω καί ἐγώ. Ὁ Χριστός καί ἡ Παναγία μαζί σας. Σοῦ δίνω εὐλογία, Δημήτρη, νά μαλώνεις μ’ ὅλο τόν κόσμο ἐκτός ἀπ’ τήν Μαρία. Τό ἴδιο καί στήν Μαρία.  (Αὐτά τά ἔγραψε ὁ Γέροντας στήν κάρτα.) Γιά νά δῶ, θά καταλάβουν τί ἐννοῶ;

Μέ ρώτησε κάποιος: “Γέροντα, τί ἑνώνει περισσότερο τόν ἄνδρα μέ τήν γυναίκα;” Ἡ εὐγνωμοσύνη, τοῦ λέω»^[28].

Προσέξτε πόσο σοφός εἶναι ὁ Γέροντας. Ἐκεῖνο, λέγει, πού ἑνώνει τόν ἄνδρα μέ τήν γυναίκα περισσότερο εἶναι ἡ εὐγνωμοσύνη: Τό νά θυ­μᾶ­ται δηλαδή μέ εὐχαρίστηση ὁ ἕνας τά καλά πού ἔχει πάρει ἀπ’ τόν ἄλλον· τό νά εὐγνωμονεῖ γιά τίς εὐεργεσίες πού τοῦ ’χει κάνει ὁ ἄλλος.

Ὅπως καί μέ τόν Θεό συμβαίνει τό ἴδιο! Ὅταν θυμόμαστε τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, Τόν ἀγαπᾶμε. Δέν Τόν ξεχνᾶμε (ἐνθυμούμενοι αὐτά πού ἔχει κάνει γιά ἐμᾶς). Ὅταν Τόν ἐνθυμούμαστε συνεχῶς, τότε ἀνάβει ἡ ἀγάπη μας γι’ Αὐτόν ἀκόμη περισσότερο.

Ἔλεγε πάλι ὁ πατήρ Παΐσιος ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμα­ρτία πρός τόν Θεό εἶναι ἡ ἀχαριστία. Τό νά μήν θυμᾶσαι δηλαδή καί νά μήν εὐχαριστεῖς τόν Θεό γιά τά καλά πού λαμβάνεις ἀπ’ Αὐτόν. Αὐτή ἡ ἀχαριστία θά σέ κάνει κατόπιν αὐθάδη, θά σέ κάνει καί βλάσφημο ἀκόμα... Τέλος, θά σέ κάνει ἀρνητή καί ἄθεο!

Στήν οἰκογένεια, ἐάν δέν θυμᾶ­ται ὁ κάθε σύζυγος τά καλά πού δέχθηκε ἀπό τόν ἄλλον, στό τέλος κινδυνεύει νά τόν ἀρνηθεῖ καί νά φτάσει μέχρι καί τό διαζύγιο. 

– Γιατί νομίζετε ὅτι διαλύονται οἱ οἰκογένειες;

– Διότι ὁ καθένας λέει: «Κοίταξε, τόσα τοῦ ἔκανα τοῦ ἄλλου (στό ἕτερον ἥμισυ) καί τί μοῦ ἀνταπέδωσε;» Θυμᾶται ὅλα τά κακά· δέν θυμᾶται τίποτε καλό. Θυμᾶται τά καλά πού ἔκανε αὐτός στόν ἄλλον καί τά κακά πού ἔπαθε ἀπό τόν ἄλλον- ἄν πράγματι ἔπαθε- διότι στήν πραγματικότητα μπορεῖ καί νά μήν ἔπαθε τίποτε κακό. Σέ πολλές περιπτώσεις, ἁπλῶς καί μόνον φαντάζεται ὅτι ὁ ἄλλος τόν ἐχθρεύεται κ.λπ.

Νά πῶς διαλύονται οἱ οἰκογένειες: Ἀπό τήν μιά μεριά ὑπάρχει μνησικακία (θυμόμαστε μόνο τά κακά, πού πάθαμε ἀπό τούς ἄλλους) καί ἀπ’ τήν ἄλλη θυμόμαστε τά ὑποτιθέμενα καλά, πού ἐμεῖς κάναμε στόν ἄλλον, καί ποτέ τίς ταλαιπωρίες πού τοῦ προξενήσαμε.

29. Ὁ ἕνας ἀγαπάει τόν ἄλλον γι’ αὐτό πού τοῦ χαρίζει. Ἡ άνάγκη τοῦ ἄνδρα γιά ἀποδοχή καί ἐπιβεβαίωση ἀπό τήν σύζυγό του.

«Ὁ ἕνας ἀγαπάει τόν ἄλλον γιά αὐτό πού τοῦ χα­ρί­ζει. Ἡ γυναίκα δίνει στόν ἄνδρα τήν ἐμπιστοσύνη, τήν ἀφοσίωση, τήν ὑπακοή»^[29]. Αὐτό , δηλαδή τήν ἐμπιστοσύνη, τήν ἀφοσίωση, τήν ἀποδοχή πρέπει νά ξέρετε ὅτι ὄντως τό χρειάζεται ὁ ἄνδρας. Μπορεῖ μέν νά ἔχει αὐτό πού λέμε «τσαγανό»-ἀνδρισμό, ἀλλά ἀναπαύεται, ἐνισχύεται, βοηθεῖται, ὅταν καί ἡ σύζυγός του τόν ἀποδέχεται καί τόν ἐκτιμᾶ-στηρίζει.

Γι’ αὐτό καί ὁ Θεός εἶπε: «Ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατ’ αὐτόν»^[30], δηλαδή «ἄς φτιάξουμε (σέ πληθυντικό ἀριθμό, διότι εἶναι τά Τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος πού συσκέπτονται) βοηθό στόν Ἀδάμ, πού νά τοῦ μοιάζει». Βοηθός του πλάστηκε ἀπό τόν Θεό ἡ σύζυ­γος του, ἡ Εὔα. 

Χρειάζεται λοιπόν ὁ ἄνδρας μιά ἐπιβεβαίωση. Θέλει νά νιώθει ὅτι προχωράει σωστά καί ὅτι ἔχει δίπλα του ὡς συμπαραστάτη, πού τόν «παραδέχεται», τήν γυναίκα του. Γι’ αὐτό καί τήν ἀγαπάει πολύ, ὅταν ἀπό μέρους της ὑπάρχει αὐτή ἡ ἀφοσίωση, αὐτή ἡ ἐμπιστοσύνη καί ἡ ὑπακοή. 

«Ὁ ἄνδρας δίνει στήν γυναίκα τήν σιγουριά ὅτι μπορεῖ νά τήν προστατέψει»^[31]. Εἶναι γι’ αὐτήν μιά ὀμπρέλα, μία προστασία. Ἡ γυναίκα πάλι ἀναπάυεται ἀνθρωπίνως ὅταν ἔχει δίπλα της τό σύζυγό της. Πόσο ὡραῖα ἔχει τάκτοποιήσει τά πράγματα ὁ Θεός. Ἄν λειτουργεῖ ἔτσι τό ἀνδρόγυνο: ὁ ἄνδρας μέ τήν «καλή κουβέντα, τόν καλό λόγο» πρός τή σύζυγο καί ἡ γυναίκα μέ τήν ἀποδοχή καί τήν ἀφοσίωση πρός τό σύζυγο τότε ὑπάρχει μία ἁρμονία, μία εἰρήνη καί μία βαθειά ἀλληλοεκτίμηση-ἀγάπη πού προάγει πνευματικά καί τούς δύο.

30. Ὁ Γάμος εἶναι μία κάθοδος στόν Ἄδη τῆς ταπεινώσεως καί μία ἄνοδος στόν Σταυρό τῆς θυσίας.

«Ἡ γυναίκα» λέει ὁ Γέροντας Παΐσιος «εἶναι ἡ ἀρχόντισ­σα τοῦ σπιτιοῦ ἀλλά καί ἡ μεγαλύτερη ὑπηρέτρια»^[32]... Ὁ γάμος εἶναι θυσία, εἶναι σταυρός, ἑκούσιο σταύρωμα. Μέσα στήν ἔγγαμη ζωή καλεῖσαι  νά ἀρνηθεῖς τόν ἐγωισμό σου, νά πλύνεις τά πόδια τοῦ ἄλλου, νά γονατίσεις, νά γίνεις ὑπηρέτης. Γι’ αὐτό καί σώζει ὁ γάμος. Εἶναι μία διαδικασία σωτηρίας, διότι ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή ταπείνωση καί στήν θυσιαστική ἀνιδιοτελή ἀγάπη. Ὁ γάμος, ὅταν βιωθεῖ σωστά, ὁδηγεῖ στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ μονα­χισμός εἶναι ἕνας ἄλλος δρόμος, ὁ ὁποῖος –μέσα ἀπό τήν ἴδια διαδικασία τῆς ταπείνωσης καί τῆς ὑπακοῆς– ὁδηγεῖ στή σωτηρία, στήν ἕνωση μέ τόν Χριστό μας.

Δέν ὑπάρχει ἄλλος δρόμος ἀπό τήν κάθοδο στόν Ἄδη τῆς ταπείνωσης καί τῆς ὑπακοῆς καί τῆς θυσιαστικῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης, ὅπως μᾶς τά  δίδαξε ὁ Θεάνθρωπος. Ὁ δρόμος– τρόπος τῆς σωτηρίας εἶναι οὐσιαστικά ἕνας, εἶναι ὁ Χριστός καί ὁ Χριστός μᾶς δίδαξε –μέ τά λόγια Του καί μέ τήν ζωή Του– νά πλένουμε τά πόδια ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου. Ἐπομένως, εἴτε εἶσαι στόν γάμο εἴτε εἶσαι στόν μοναχισμό, θά πλύνεις τά πόδια τοῦ ἄλλου, θά ταπεινωθεῖς. Γιά νά σωθεῖς, θά πρέπει νά εἶσαι ὑπηρέτης, νά εἶσαι ὑπάκουος, νά εἶσαι ταπεινός ἐξυπηρετητής τῶν ἄλλων. 

«Ἡ γυναίκα λοιπόν εἶναι ἡ ἀρχόντισσα ἀλλά καί ἡ μεγάλη  ὑπηρέτρια.Ὁ ἄνδρας εἶναι ὁ κυβερνήτης τοῦ σπιτιοῦ ἀλλά καί ὁ χαμάλης»^[33]. Κάνει τίς πιό βαριές δουλειές. Ἡ σωματική του δύναμη πρέπει νά χρησιμοποιεῖται γιά τήν διακονία- ὑπηρεσία τῶν ἄλλων καί ὄχι νά γίνεται μέσο καταδυνάστευσης τῶν ἄλλων πιό ἀδύνατων μελῶν τῆς οἰκογένειας.

Καί τώρα τό μεγάλο ἐρώτημα:

«Ποιός θά κάνει τίς δουλειές στό σπίτι; Ὁ ἄνδρας ἤ ἡ γυναίκα;»

Ἡ ἀπάντηση τοῦ Γέροντος Παϊσίου: «Ὅποιος προλάβει!».

Θά πρέπει νά ἔχουν τέτοια ἀγάπη οἱ σύζυγοι πού νά προσπαθοῦν νά προλάβουν ὁ ἕνας τόν ἄλλο στίς δουλειές. Ὄχι ὅπως δυστυχῶς γίνεται πολλές φορές «νά κάνουν τό κορόϊδο» γιά νά κάνει ὁ ἄλλος τή δουλειά. Θά πρέπει οἱ σύζυγοι νά ἔχουν αὐτόν τόν ἅγιο συναγωνισμό, ποιός θά πρωτοπρολάβει νά κάνει τή δουλειά γιά νά ξεκουράσει τόν ἄλλο. Τί εὐλογημένο θά εἶναι αὐτό τό σπίτι!

31. Ἡ ἐξαγνισμένη ἀγάπη μεταξύ τοῦ ἀνδρογύνου.

«Μεταξύ τους τά ἀνδρό­γυνα», συνεχίζει ὁ π. Παΐσιος, «πρέπει νά ἔχουν τήν ἐξαγνισμένη ἀγάπη, γιά νά ἔχουν ἀλλη­λοπαρηγοριά καί νά μποροῦν νά κάνουν καί τά πνευματικά τους καθήκοντα»^[34].

Βλέπετε, ὁ Γέροντας Παΐσιος μιλάει γιά ἐξαγνισμένη ἀγάπη. Μέσα στόν γάμο ὑπάρχει ἁγνότητα. Μήν ἀκούγεται παράξενο· τό ζητάει ὁ Θεός. Ἀκοῦς τόν Ἀπόστολο Παῦλο, πού λέει ὅτι «οἱ γυναῖκες πρέπει νά εἶναι φίλανδρες, ἁγνές, ὑπάκουες^[35] κ.λπ.;» Τό ἴδιο, βέβαια, ἰσχύει καί γιά τούς ἄνδρες. Θά πρέπει νά ἀγαπᾶ ὁ ἄνδρας τήν γυναίκα του· νά εἶναι ἁγνός καί ὑπάκουος. Ἡ ἁγνότητα καί ἡ καθαρότητα δέν ζητιέται μόνο ἀπό τούς μοναχούς ἤ τούς ἀγάμους.

Ὅταν γιά παράδειγμα ὁ Κύριος μᾶς λέει νά προσέχουμε τά βλέμματά μας, τό λέει σέ ὅλους. Δέν τό λέει μόνο στούς ἀγάμους ἤ στούς μοναχούς· καί στούς ἐγγάμους τό λέει. Γιατί, ἄν δέν προσέξεις τά μάτια σου, μέ τό πού θά δεῖς πονηρά τόν ἄλλον ἤ τήν ἄλλη μέ σκοπό νά τόν/τήν ἐπιθυμήσεις ἤδη ἔκανες πορνεία ἤ μοιχεία στήν καρδιά σου.

Ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων πρέπει νά εἶναι ἁγνή, ἐξαγνισμένη. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας ὁρίζει περιόδους ἐγκρατείας στό φαγητό καί στίς σχέσεις τοῦ ἀνδρογύνου (νηστεία). Τό κάνει αὐτό γιά νά βοηθήσει τά ἀνδρόγυνα, ὥστε νά ἐξαγνιστεῖ ἡ ἀγάπη καί νά γίνει σύμφωνη μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Δέν πρέπει αὐτή νά εἶναι μιά ἀγάπη σαρκική, ὅπου ὁ ἄνθρωπος σέρνεται ἀπ’ τήν κατώτερη ἐπιθυμία χωρίς νά ἀντιστέκεται. Θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά βάζει ὅρια στή σάρκα.

«Τά ἀνδρόγυνα λοιπόν πρέπει νά ἔχουν αὐτήν τήν ἐξαγνισμένη ἀγάπη, γιά νά ἔχουν ἀλληλοπαρηγοριά καί νά μποροῦν νά κάνουν καί τά πνευματικά τους καθήκοντα».

«Ἀλληλοπαρηγοριά» εἶναι αὐτός ὁ ἀλληλοστηριγμός. Ὁ ἕνας θά πρέπει νά στηρίζει τόν ἄλλον. Ὅταν βλέπει ὁ ἕνας τόν ἄλλον νά ἀγωνίζεται πνευματικά, θά πρέπει νά τόν βοηθᾶ. Ὅταν ἡ γυναίκα βλέπει τόν ἄνδρα ἤ ὁ ἄνδρας τήν γυναίκα νά προσπαθεῖ στά πνευματικά, θά πρέπει νά τόν/τήν στηρίζει... ὄχι νά τόν/τήν γκρεμίζει ἤ νά τόν/τήν ζηλεύει. Θά πρέπει νά χαίρεται καί νά θαυμάζει κατά κάποιον τρόπο τόν ἄλλον γιά τόν πνευματικό ἀγῶνα πού κάνει. Θά τοῦ εἶναι ἔτσι μιά παρηγορία, ἐνῶ συγχρόνως θά μποροῦν καί οἱ δύο ἀπρόσκοπτα νά κάνουν τά πνευματικά τους καθήκοντα.

Ἀντιθέτως, ὅταν ἡ ἀγάπη δέν εἶναι ἐξαγνισμένη, τότε ὁ ἕνας θά παρασέρνει τόν ἄλλον στήν ἁμαρτία. Τότε θά ἀφήνουν καί τίς περιόδους ἐγκρατείας... δέν θά τηροῦν τίς ἐντολές τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό σημαίνει ὅτι τελικά δέν θά κάνουν σωστά τά πνευματικά τους καθήκοντα.  

32. Ἡ ἀληθινή, ἀρχοντική, πνευματική ἀγάπη καί ἡ ψεύτικη, κοσμική, σαρκική ἀγάπη.

«Γιά νά ζήσουνε ἁρμονικά οἱ σύζυγοι, θά πρέπει νά βάλουν ἐξ’ ἀρχῆς ὡς θεμέλιο τῆς ζωῆς τους τήν ἀληθινή ἀγάπη, τήν ἀκριβή ἀγάπη, πού βρίσκεται μέσα στήν πνευματική ἀρχοντιά, στήν θυσία, καί ὄχι τήν ψεύτικη καί κοσμική, τήν σαρκική ἀγάπη»^[36]. 

Ἡ ἀγάπη, ἡ σαρκική καί κοσμική, κάνει τόν ἄνθρωπο νά ἐπιδιώκει πάντα τό δικό του συμφέρον. Ἀντίθετα, ἡ πνευματική ἀγάπη κάνει τόν ἄνθρωπο νά ἐπιδιώκει πάντα τό συμφέρον τοῦ ἄλλου καί ὄχι τό δικό του:

– Πῶς θά κάνει χαρούμενο τόν ἄλλον.

– Πῶς θά ἀναπαύσει τόν ἄλλον.

– Πῶς θά γίνει, ὥστε ὁ ἄλλος νά προ­οδεύσει πνευματικά· ὄχι «πῶς θά προοδεύσω ἐγώ». 

– Πῶς ὁ ἄλλος θά ξεκουραστεῖ καί ὄχι «πῶς θά ξεκουραστῶ ἐγώ».

«Ἄν ὑπάρχει ἀγά­πη, θυσία, πάντα ἔρχεται ὁ ἕνας στήν θέση τοῦ ἄλλου, τόν καταλαβαίνει, τόν πονάει». Τότε, ὅταν ὑπάρχει ἡ πνευματική ἀγάπη, ὁ ἕνας μπαίνει στήν θέση τοῦ ἄλλου, ζεῖ σάν νά εἶναι ὁ ἄλλος. Ἐκπληρώνεται τότε αὐτό πού εἶπε ὁ Χριστός μας, τό «ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν»^[37].

– Τί σημαίνει αὐτό;

– Νά ἀγαπήσει κάποιος τόν ἄλλον, ὡς νά εἶναι ὁ ἄλλος ὁ ἑαυτός του. Ὅταν μπαίνει κάποιος στήν θέση τοῦ ἄλλου, τότε μπορεῖ νά κατανοεῖ τόν ἄλλον –κατά τό «κατανοῶμεν ἀλλήλους ἐν παροξυσμῷ ἀγάπης»^[38]– καί νά ἐνεργεῖ σωστά.

«Ὅταν παίρνει κανείς τόν πλησίον του στήν πονεμένη του καρδιά, τότε παίρνει μέσα του τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος τόν γεμίζει καί πάλι μέ τήν ἀνέκφραστη ἀγαλλίασή Του»^[39].

Ὅταν βάζεις τόν ἄλλον στήν καρδιά σου, βάζεις τόν Χριστό. Τότε καί ἡ καρδιά σου παύει νά εἶναι ἄδεια... Γεμίζει μ’ αὐτήν τήν ἀγαλλίαση, πού δίνει ὁ Χριστός. Ὅταν στήν καρδιά μας ἔχουμε τόν ἑαυτό μας καί ὄχι τόν ἄλλον (τόν πλησίον), τότε λείπει ὁ Χριστός καί τότε εἴμαστε ἄδειοι.

33.Στήν ἀληθινή ἀγάπη δέν ὑπάρχουν ἀποστάσεις.

«Ὅταν ὑπά­ρχει ἡ ἀληθινή ἀγάπη μεταξύ τῶν συζύγων τότε καί μακριά νά βρεθεῖ ὁ ἕνας ἀπ’ τόν ἄλλον, ἄν οἱ περι­στάσεις τό ἀπαιτήσουν, πάλι κοντά θά βρίσκεται, γιατί τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ δέν τήν χωρίζουν ἀποστάσεις»^[40]. 

Αὐτό τό ἔλεγε καί ὁ π. Πορφύριος. Στόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, στούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, δέν ὑπάρχουν ἀποστάσεις, γιατί ἡ μία ψυχή κοινωνεῖ μέ τήν ἄλλη, ἀνεξάρτητα ἀπό τίς ἀποστάσεις. Μπορεῖ, γιά κάποιους λόγους, οἱ σύζυγοι νά ἀπομακρυνθοῦνε γιά λίγο ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλον.

– Αὐτό τί σημαίνει; Θά ξεχάσει ὁ ἕνας τόν ἄλλον;

– Ὄχι βέβαια...

«Ὅταν ὅμως –Θεός φυλάξει– τά ἀνδρόγυνα δέν ἔχουν αὐτήν τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη μεταξύ τους, μπορεῖ νά βρίσκονται κοντά, ἀλλά στήν πρα­γμα­τικότητα νά βρίκονται μακριά»... ὅπως δυστυχῶς συμβαίνει πολλές φορές στήν καθημερινή ζωή... καί ζοῦνε ἔτσι, σάν ἁπλοί συγκάτοικοι.

Οἱ σύζυγοι, λοιπόν, θά πρέπει νά προσπαθήσουν νά καλλιεργήσουν μεταξύ τους τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη καί «νά τήν διατηρήσουν σ’ ὅλη τους τήν ζωή»^[41]. Ὅταν θυσιάζεται ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλον, τότε τονώνεται ἡ μεταξύ τους ἐν Χριστῷ ἀγάπη καί προάγεται ἡ γνήσια ἀγαπητική ἐν Χριστῷ ἑνότητα. Ὅταν ὁ ἕνας βλέπει τόν ἄλλον νά θυσιάζεται, τότε αὐτός τονώνεται καί δέχεται μία πρόκληση: νά ἀγαπήσει τόν ἄλλον (αὐτόν/αὐτήν πού θυσιάζεται) μέ τήν ἴδια θυσιαστική ἀνιδιοτελή ἐν Χριστῶ ἀγάπη. 

34. Ἡ σαρκική ἀγάπη ἑνώνει ἐξωτερικά, ὅσο ὑπάρχουν κοσμικά προσόντα.

«Ἡ σαρκική ἀγάπη ἑνώνει ἐξωτερικά τούς κοσμικούς ἀνθρώ­πους τόσο μόνον, ὄσο ὑπάρχουν κοσμικά προσόντα», δηλ. ὀμορφιά, δύναμη, κοινωνική θέση, περιουσία... Ὅσο ὑπάρχουν αὐτά, ὑπά­ρχει καί ἡ ἑνωση... Χωρίζουν ὅμως, «ὅταν αὐτά χαθοῦν. Ὁπότε καί αὐτοί ὁδηγοῦνται στήν ἀπώλεια»^[42].

Βλέπετε; Εἶναι αἰσχρό ἀκόμη καί νά τό ποῦμε, τό πῶς σκέπτονται οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι... Δέν θέλουμε νά τό ποῦμε, ἀλλά πόσο πολύ τό ἀκοῦμε δυστυχῶς αὐτό τό σλόγκαν, πού λέει: «Μιά ζωή μέ τόν ἴδιον ἄνθρωπο θά’ σαι; Δέν θά πρέπει ν’ ἀλλάξεις, νά ἔχεις καί μία ποικιλία;».

Αὐτά εἶναι λόγια τραγικά καί τελείως ἔξω ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. 

– Ἀλλά γιατί σκέπτονται ἔτσι;

– Διότι ἡ ἀγάπη, πού καλλιεργοῦν μεταξύ τους οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι εἶναι σαρκική. Εἶναι δηλα­δή στηριγμένη στήν σάρκα, πού εἶναι τό ἀντίθετο τοῦ πνεύματος. Τό σαρκικό φρόνημα ἀντιτίθεται στόν Θεό (κατά τό «ἡ σάρξ ἐπιθυμεῖ κατά τοῦ πνεύματος, τό δέ πνεῦμα κατά τῆς σαρκός»^[43]).

Λέει ὁ σαρκικός ἄνθρωπος: «Ὅταν γίνει γέρος ἤ γίνει γριά τό ἕτερον ἥμισυ, πῶς θά τόν ἀντέξεις; Πρέπει νά κοιτάξεις νά κάνεις κάτι ἄλλο».

Τά λέει αὐτά, διότι τόν δένει ἡ σάρκα, τό σαρκικό φρόνημα δηλ. τό πνεῦμα τῆς φιλαυτίας (φιλοδοξίας, φιληδονίας καί φιλαργυρίας). Ἡ φιλαυτία εἶναι ἡ ἄλογη ἀγάπη πρός τό σῶμα. Τό σῶμα ὅμως φθείρεται καί καταστρέφεται. Ἐπίσης, ἡ ὑπερβολική προσκόλληση σ’ αὐτό μᾶς κάνει δούλους στίς σαρκικές ἡδονές, στήν ὕλη καί στήν κοσμική δόξα. Ὅλα αὐτά, βέβαια, συνεπάγονται τόν χωρισμό ἀπό τόν ἄϋλο Θεό. Ὅταν ὅμως οἱ σύζυγοι δένονται διά μέσου τοῦ Χριστοῦ, δέν ὑπάρχει κἄν μία τέτοια σκέψη, ἕνας τέτοιος κακός λογισμός, τοῦ ἑνός γιά τόν ἄλλον.  

«Ὅταν ὑπάρχει ἡ πνευματική, ἀκριβή ἀγάπη», παρατηρεῖ ὁ Γέροντας Παΐσιος, «ἄν τυχόν ὁ ἕνας ἀπό τούς συζύγους χάσει τά κοσμικά του προσόντα, αὐτό ὄχι μόνο δέν τούς χωρίζει, ἀλλά τούς ἑνώνει περισσότερο»^[44]. 

35. Ὅταν χαθοῦν τά κοσμικά προσόντα.

Ἔχω περιπτώσεις... Ἔπαθε λ.χ. ἀναπηρία ὁ νεαρός σύζυγος... Λοιπόν, ἡ σύζυγος τί θά κάνει; Θά τόν παρατήσει; Θά κοιτάξει γιά  κάποιον ἄλλον, νά βρεῖ κάποιον ἄλλον;

– Ὄχι·  μένει ἐκεῖ καί τόν ὑπηρετεῖ μέχρι τέλους. 

Ἀλλά δυστυχῶς ἔχουμε καί τό ἀντίθετο: Σοῦ λέει: «Δέν γίνεται ἔτσι, ἐγώ δέν μπορῶ. Θά βρῶ κάποιαν ἄλλη τώρα, ἀφοῦ αὐτή (ἡ σύζυγός του) ἔγινε ἀνάπηρη». Αὐτή ἡ συμπεριφορά δείχνει ὅτι δέν ὑπάρχει πραγματική ἐν Χριστῷ ἀγάπη, ἀλλά ὑπάρχει μόνο σαρκική ἀγάπη.

36.Ἡ σαρκική καί ἡ πνευματική ἀγάπη.

«Ὅταν ὑπάρχει μόνο ἡ σαρκική ἀγάπη, τότε, ἄν λόγου χάρη ἡ γυναίκα μάθει ὅτι ὁ σύντροφός της κοίταξε κάποιαν ἄλλη, τοῦ πετάει βιτριόλι καί τόν τυφλώνει»^[45].

Ξέρετε τό βιτριόλι; Εἶναι μιά χημική ἕνωση πού, ἄν τήν ρίξεις στά μάτια, προκαλεῖ τύφλωση. 

«Ἐνῷ, ὅταν ὑπάρχει ἁγνή ἀγάπη, τόν πονάει πιό πολύ καί κοιτάζει μέ τρόπο πῶς νά τόν φέρει πάλι στόν σωστό δρόμο»^[46]. Ἔτσι ἔρχεται ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, ἔχει τό δικαίωμα ἡ γυναίκα –ὅπως λέει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ– νά χωρίσει, ὅταν ὁ σύζυγός της κάνει μοιχεία. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τόν ἄνδρα, ὅταν ἀντίστοιχα ἡ σύζυγός του διαπράξει μοιχεία...

Ἀλλά ὑπάρχει κάτι ἀκόμα καλύτερο, πού μπορεῖ νά κάνει, ὅταν τόν/τήν ἀγαπάει. Μπορεῖ νά κάνει ὑπομονή. Νά τόν/τήν βοηθήσει νά ἔλθει πάλι στόν σωστό δρόμο. Διότι, ὅπως εἶναι ὅλα τά λάθη, ἔτσι καί ἡ μοιχεία δέν εἶναι παρά ἕνα λάθος –σοβαρότατο βέβαια. Γιατί σέ τόσα ἄλλα λάθη τόν/τήν ὑπομένεις; Κάνε ὑπομονή λοιπόν καί σ’ αὐτό.... καί προσευχή νά μετανοήσει, νά διορθωθεῖ, νά μήν χάσει τήν ψυχή του/της.

Ἀλλά, ὅταν ὑπάρχει σαρκική ἀγάπη, δέν τόν/τήν ἀντέχει... 

Ὁ Γέρων Πορφύριος λέει ὅτι οἱ γυναῖκες  πού ζηλεύουνε τούς ἄνδρες τους παθαίνουν καρκίνο. Ζηλεύουνε, γίνονται καχύποπτες· νομίζουν ὅτι ὁ ἄνδρας τους κοιτάζει κι ἄλλες γυναῖκες· ἀρρωσταίνουν ἀπ’ αὐτό. Πολλές φορές, βέβαια, οἱ ὑποψίες τους δέν εἶναι ἀλη­θηνές,  δέν συμβαίνει τίποτε. Μόνο ὁ λογισμός τους εἶναι διεστραμμένος καί τούς ψιθυρίζει: «Ξέρεις, ὁ ἄνδρας σου δέν εἶναι ἐντάξει».

Στό βάθος ὑπάρχει ἐγωισμός, ὁ ὁποῖος δημιουργεῖ αὐτήν τήν σαρκική ἀγάπη καί κάνει τήν σύζυγο νά σκέπτεται ἔτσι.

Ἡ πρός τόν πλησίον σα­ρκική ἀγάπη εἶναι οὐσιαστικά ἀγάπη στόν ἑαυτό μας. Ὅταν ἀγαπᾶμε σαρκικά τόν ἄλλον, οὐσιαστικά τόν ἑαυτό μας ἀγαπᾶμε –λανθασμένα βέβαια–  καί προσπαθοῦμε μέσῳ τοῦ ἄλλου νά ἐξυπηρετήσουμε τήν φιλαυτία μας. 

37. Οἱ ἐλεύθερες καί οἱ προγαμιαῖες σχέσεις.

Οἱ ἐλεύθερες προγαμιαῖες σχέσεις εἶναι καταδικασμένες σέ ἀποτυχία καί ὁδηγοῦν στόν ὄλεθρο τῶν προσώπων, πού ἐμπλέκονται σ’ αὐτές. Τοῦτο συμβαίνει, διότι ἡ ἀναπτυσσόμενη –σέ αὐτές τί περιπτώσεις– ἀγάπη δέν εἶναι ἀληθινή, δέν εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ἐξαγιασμένη ἀγάπη. Σ’ αὐτές τίς σχέσεις, ἐκεῖνο πού κυριαρχεῖ εἶναι ἡ ἱκανοποίηση τῆς σάρκας καί ἁπλῶς προσπαθεῖ ὁ ἕνας νά πάρει ἡδονή ἀπ’ τόν ἄλλον. Οὐσιαστικά ὁ καθένας κοιτάει τόν ἑαυτό του, τήν καλοπέρασή του, «χρησιμοποιώντας» τό ἄλλο πρόσωπο. Γι’ αὐτό εἶναι καί τόσο ἐφήμερες... γι’ αὐτό εἶναι καί τόσο τραυματικές...

Πόσο λυπᾶμαι, πού συνέχεια βλέπω τέτοια παιδιά... κατεστραμμένα ἀπό αὐτές τίς ἐλεύθε­ρες σχέσεις. Καί ἔρχονται ἐδῶ καί κλαῖνε... Ἔρχονται μόνοι τους ἤ τά φέρνουν οἱ γονεῖς τους ἤ τά φέ­ρνουν οἱ φίλοι τους μέ χάπια, μέ ψυχολογικά... Καί λές: Τό καημένο τό παιδί... πῶς εἶναι ἔτσι; Σάν χαμένο...

Αὐτά ὅμως δέν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρά τά ἀπο­τε­λέσματα τῆς σαρκικῆς ἁμαρτίας, πού τήν ὀνομάσαμε κατ’ εὐφημισμόν «ὁλοκληρωμένη σχέση», ἐνῶ δέν εἶναι παρά μία ὁλοκληρωμένη πορνεία (ἡ ὅποια σαρκική σχέση πού γίνεται ἔξω ἀπό τό γάμο).

Οἱ ἰατροί τῆς ψυχῆς, οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς λένε ὅτι γιά νά ἐπανέλθει κάπως –ψυχοσωματικά– στήν κατάσταση τῆς ὑγείας ὁ πρώην πόρνος ἄνθρωπος, χρειάζεται τρία μέ ὀχτώ χρόνια (ἀπό τήν στιγμή πού θά σταματήσει καί θά μετανοήσει εἰλικρινά). Τόσο μεγάλη  ζημιά παθαίνει ἡ ψυχή. Σκεφτεῖτε τί παθαίνει ὁ ἄνθρωπος πού ἁμαρτάνει σαρκικά κατ’ ἐξα­κολούθηση. Πῶς, μετά, νά μήν ἔχει τά «ψυχολογικά», τίς ἔμμονες ἰδέες καί τά χίλια δυό ἄλλα προβλήματα;

38. Τό ἄκτιστο φῶς: Τό ἀποτέλεσμα τῆς συγχωρητικότητας καί τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης.

«Μιά φορά», διηγεῖται ὁ Γέροντας Παΐσιος, «ἦρθε στό καλύβι κάποιος ἑλληνοαμερικανός γιατρός. Εἶδα τό προσωπό του, πού ἦταν φωτεινό, γι’ αὐτό –μέ τρό­πο– τόν ρώτησα γιά τήν ζωή του»^[47].

Βλέπετε τό φωτεινό πρόσωπο, πού τό πρόσεχε ὁ Γέροντας; Ἐκφράζει, φανερώνει μιά φωτεινή ψυχή, μιά καλή ψυχή.

«Πάτερ», μοῦ εἶπε, «εἶμαι ὀρθόδοξος ἀλλά μέχρι τελευταῖα οὔτε νη­στεῖες κρατοῦσα οὔτε στήν ἐκκλησία πήγαινα συχνά. Ἕνα βράδυ εἶχα γονατίσει στό δωμάτιό μου, νά παρακαλέσω τόν Θεό γιά ἕνα θέμα πού μέ ἀπασχολοῦσε, ὁπότε γέμισε τό δωμάτιό μου μέ ἕνα γλυκό φῶς. Γιά ἀρκετή ὥρα δέν ἔβλεπα τίποτε ἄλλο παρά μόνον φῶς, καί ἔνοιωθα μιάν ἀνέκφραστη εἰρήνη μέσα μου».

Θαύμασα, γιατί κατάλαβα ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτός  ἀξιώθηκε νά δει τό Ἄκτιστο Φῶς καί τοῦ ζήτησα νά μοῦ πεῖ τί εἶχε προηγηθεῖ.

«Πάτερ, μοῦ εἶπε, εἶμαι παντρεμένος καί ἔχω τρία παιδιά. Στήν ἀρχή περνούσαμε καλά στήν οἰκογένεια. Μετά ὅμως ἡ γυναίκα μου δέν εἶχε τήν ὑπομονή νά ἀσχολεῖται στό σπίτι μέ τά παιδιά καί ζητοῦσε νά βγαίνουμε ἔξω μέ τίς φίλες της. Τῆς ἔκανα τό χατίρι. Ἔπειτα ἀπό ἕνα διάστημα μοῦ εἶπε ὅτι θέλει νά βγαίνει μόνη της μέ τίς φίλες της. Τό δέχτηκα κι αὐτό καί κοίταζα ἐγώ τά παιδιά. Ὕστερα δέν ἤθελε νά κάνουμε μαζί διακοπές καί μοῦ ζητοῦσε χρήματα νά πηγαίνει μόνη της. Στή συνέχεια μοῦ ζήτησε ἕνα δια­μέρισμα γιά νά ζει μόνη της. (Νά συνέβαινε αὐτό σ’ ἐσᾶς, ἄραγε τί θά κάνατε;)Τό ἔκανα κι αὐτό (τῆς ἔδωσε καί διαμέρισμα), ἀλλά ἐκείνη μάζευε ἐκεῖ τούς φίλους της. (Εἶχε γίνει πλέον πόρνη...) Ὅλο αὐτό τό διάστημα προσπαθοῦσα νά τήν βοηθή­σω μέ διάφορους τρόπους...

(Προσέξτε καί θαυμάστε τήν  συμπόνοια του! Ἄν ἦταν κανένας ἐγωιστής θά ἔλεγε: Ποιά εἶσαι σύ; Ἐγώ γι’ αὐτό σέ παντρεύτηκα; Σήκω φύγε. Ἀλλά ἦταν ταπεινός καί τήν ἀγαποῦσε πραγματικά πνευμα­τικά· ἤθελε τή σωτηρία της).

...Προσπαθοῦσα νά τήν βοηθήσω μέ διάφορους τρόπους, μέ συμβουλές κ.λπ., ὥστε νά λυπηθεῖ τά παιδιά μας, ἀλλά δέν δεχόταν κουβέντα. Τελικά, μοῦ πῆρε ἕνα μεγάλο χρηματικό ποσό καί ἐξα­φανίστηκε. Ἔψαχνα, ρωτοῦσα παντοῦ, ἄδικα ὅμως, εἶχα χάσει τελείως τά ἴχνη της. Κάποια μέρα πληροφορήθηκα ὅτι εἶχε ἔρθει ἐδῶ στήν Ἑλλάδα καί ἔμενε σέ κάποιον κακόφημο οἶκο. Ἡ στενα­χώρια μου γιά τό κατάντημά της δέν περιγράφεται. Γονάτισα πάνω στήν θλίψη μου νά προσευχηθῶ. (Βλέπετε; Δέν θύμωσε· στεναχωρή­θηκε...). Θεέ μου! εἶπα, βοηθησέ με νά τήν βρῶ καί νά κάνω ὅ,τι μπο­ρῶ γιά νά μήν χάσει τήν ψυχή της. Αὐτήν τήν κατάντια της δέν μπο­ρῶ νά τήν ἀντέξω. Τότε μέ ἔλουσε ἐκεῖνο τό Φῶς καί πλημμύρησε μέ εἰρήνη ἡ καρδιά μου»^[48].

Βλέπετε; Κοσμικός ἄνθρωπος, μέ ὄχι πολλές πνευματικές ἐνασχολήσεις, γιατρός στήν Ἀμερική καί τόν ἔλουσε τό Ἄκτιστο Φῶς. Μάλιστα, νομίζω, σέ κάποιαν ἄλλη περίπτωση εἶχε πεῖ πιό πολλά ὁ Γέροντας γι’ αὐτόν τόν ἄνθρωπο: Εἶχε ἀναφέρει ὅτι τήν ὥρα πού προσευχόταν ὁ γιατρός, βρισκόταν σ’ ἕναν οὐ­ρανοξύστη. Ἐνῶ προσηύχετο εἶδε αἴφνης νά ἀνοίγουν ὅλα τά πατώματα τοῦ κτιρίου, τό ἕνα μετά τό ἄλλο. Στό τέλος εἶδε ν’ ἀνοίγει ὁ οὐρανός καί νά κατεβαίνει τό Φῶς, τό Ὁποῖο τόν περιέλαμψε.

Αὐτός ὁ ἁπλός ἄνθρωπος ἀξιώθηκε νά ζήσει μιάν ἐμπειρία θέωσης. Ἔφτασε, χωρίς πολύν ἀσκητικό κόπο, στήν τελική βα­θμίδα τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνα. Σ’ αὐτήν τήν τέλεια κατάσταση φτάνουν οἱ πνευματικοί ἀγωνιστές μετά ἀπό πολλά χρό­νια ἄσκησης καί ἄν... Ὁ καλός αὐτός ἰατρός ἀξιώθηκε τῆς θεώσεως, διότι ἔδειξε αὐτήν τήν ὑπομονή, τήν ἀνοχή καί τήν ἀγάπη στήν ἄπιστη σύζυγό του.

«Ὁ Θεός ἀδελφέ, τοῦ εἶπα, εἶδε τήν ὑπομονή, τήν ἀνεξικακία, τήν ἀγάπη σου καί σέ παρηγόρησε μ’ αὐτόν τόν τρόπο. Γι’ αὐτό λέω», συμπεραίνει ὁ Γέροντας Παΐσιος, «ὅτι θά μᾶς κρίνουν οἱ λαϊκοί. Βλέπετε; Γιατρός στήν Ἀμερική, μέ τέ­τοια σύζυγο, μέ τί συνθῆκες καί σέ τί περιβάλλον ζοῦσε, καί ὅμως τί ἀξιώθηκε!»^[49].

39. Τό ζητούμενο: ἡ ἐν Χριστῶ ἀγάπη.

Ὁ Χριστός δέν ἐξετάζει πόσες προσευχές κάνουμε, πόσα ἀπόδειπνα, πόσες μετάνοιες, ἀλλά τί καρδιά ἔχουμε, πόσο καθαρή εἶναι ἡ καρδιά μας, πόσο ἀγαπᾶμε –μέ τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη καί ὄχι μέ τήν κοσμική σαρκική ἀγάπη– τόν Ἴδιο καί τόν κάθε συνάνθρωπό μας. 

Πάνω σ’ αὐτό θέλετε κάτι; Γιατί τέλειωσε κι αὐτό τό κεφά­λαιο...

– Ναί.

Ἐρώτηση:

– Σ’ αὐτό ἐδῶ τό θέμα τῆς μοιχείας, δηλαδή, μοῦ φαίνεται δύ­σκολο νά συνεχίζεις νά ἀγαπᾶς τόν ἄλλον. Δηλαδή, καί ἄν ἀκόμα κάνω ὑπομονή, καί ἄς ποῦμε ὅτι θά κάνω, γιατί λέω «ἀγαπῶ τόν Θεό, θέλημά Του εἶναι νά μείνω μαζί του καί γι’ αὐτό θά μείνω». Ἀλλά ὄχι ὅτι ἐπειδή ἀγαπῶ αὐτόν τόν ἄνθρωπο, νά συνεχίσω νά κινοῦμαι μαζί του.

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ἄν ἀγαπᾶ (ὁ ἀπατημένος σύζυγος) ἀληθινά τόν Θεό, θά ἀγαπάει καί αὐτόν τόν ἄνθρωπο (τόν/τήν σύζυγο πού ἔκανε μοιχεία). Γιατί, τί λέει ὁ Χριστός; «Ἐάν μέ ἀγαπᾶτε, θά τήρήσετε τίς ἐντολές μου καί αὐτή εἶναι ἡ δική μου ἐντολή». Ποιά εἶναι; Μία εἶναι ἡ ἐντολή τοῦ Χριστοῦ μας: «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους»^[50].

Ἐφόσον σοῦ ζητάει ὁ Θεός νά τούς ἀγαπᾶς ὅλους, πόσο μᾶλλον ὀφείλεις ν’ ἀγαπήσεις τόν/τήν σύζυγό σου, πού ἔσφαλε, πού ἔπεσε θύμα τοῦ πονηροῦ... Ὁ Θεός δέν εἶπε νά ἀγαπᾶμε μόνο τούς καλούς ἀλλά καί τούς κακούς καί μάλιστα τούς ἐχθρούς μας. Τόν ὅποιον/τήν ὅποιαν  σύζυγό σου ὁφείλεις νά τόν/τήν ἀγαπᾶς. Ἑπομένως, ἄν ἀγαπᾶς τόν Θεό, (τόν Ὁποῖον πρέπει νά Τόν ἀγαπᾶμε πά­ντα), θά συνεχίσεις νά ἀγαπᾶς καί τόν ὅποιον σύζυγό σου (καλό ἤ κακό). Διότι ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη εἶναι αἰώνια· δέν καταργεῖται ποτέ.

«Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;»^[51].

Ὅ,τι καί ἄν μᾶς κάνει ὁ ἄλλος, ἐμεῖς δέν πρέπει νά παύουμε νά τόν ἀγα­πᾶμε. Αὐτό ἀκριβῶς κάνει καί ὁ Χριστός σε μᾶς. Μᾶς ἀγαπάει πάντα.

40. Ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη ὑπάρχει πάντα.

Αὐτό εἶναι τό χαρακτηριστικό τῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης, τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης: ‘Υπάρχει πάντα. Ἡ ἀγάπη πού εἶναι πρόσκαιρη εἶναι μή-χριστιανική ἀγάπη, εἶναι ἡ ἀγάπη πού ξεπέφτει. Ἀντίθετα, ἡ ἀγάπη ἡ ὁποία «οὐδέποτε ἐκπίπτει»^[52], γιά τήν ὁποία μιλάει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη. 

«Οὐδέποτε ἐκπίπτει» σημαίνει: δέν θά ξεπέσει στόν αἰῶνα, δηλ. ποτέ δέν θά παύσει νά ὑπάρχει. Ὁ ἀληθινός Χριστιανός ἀγαπάει ὅλους τούς ἀνθρώπους σέ τέτοιον βαθμό καί μέ τέτοιον τρόπο, ὥστε δέν ὑπάρχει κάτι πού θά μποροῦσαν νά τοῦ κάνουν ὥστε νά σταματήσει νά τούς ἀγαπάει. Συμπεριφέρεται ὅπως ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος ἀγαπᾶ καί αὐτούς πού Τόν σταυρώνουν. Δέν μποροῦμε νά κάνουμε κάτι στόν Θεό, ὥστε νά Τόν «ἀναγκάσουμε» νά πάψει νά μᾶς ἀγαπάει.

Δέν ξέρω ἄν καταλαβαίνετε...

Θέλω νά πῶ: Ὅ,τι (ὅποια πράξη, ὅποιο λάθος) καί ἄν κάνουμε στόν Θεό, ὁ Πανάγαθος Θεός θά συνεχίσει νά μᾶς ἀγαπάει. Ἔτσι εἶναι καί ὁ ἀληθινός Χριστιανός καί ὁ κάθε Ἅγιος: Ὅ,τι καί ἄν τοῦ κάνει κάποιος, δέν θά πάψει ὁ Ἅγιος νά τόν ἀγαπαει. Ἐμεῖς δυσκολευόμαστε, διότι δέν ἔχουμε φτάσει ἀκόμα σ’ αὐτήν τήν ἀγάπη. Ἀγαπᾶμε κοσμικά καί γι’ αὐτό ζητᾶμε ἀνταπόδοση στήν ἀγάπη μας.

 Περιμένουμε τήν ἀνάλογη ἀνταπόκριση τοῦ ἄλλου. Γι’ αὐτό, ὅταν παρεκτρέπεται, λέμε:

«Τί τώρα; Ἐγώ θά συνε­χίζω νά τόν ἀγαπάω, ἐνῶ αὐτός κάνει αὐτά τά πράγματα;»

Τό λέμε, διότι δέν ἀγαποῦμε ἐν Χριστῷ τόν συνάνθρωπό μας.

Ἄν ἀγαπούσαμε ἀληθινά τόν Χριστό μας, τότε, ἐξ αἰτίας τοῦ Χριστοῦ, θά ἀγαπούσαμε καί τόν ὅποιονδήποτε ἄλλον ἄνθρωπο... καί φυσικά τό ἕτερον ἥμισυ πού παρεκτρέπεται μέσα στό γάμο.

Θά πρέπει οἱ σύζυγοι στό γάμο νά φθάσουν σ’ αὐτήν τήν ἀγάπη ἡ ὁποία οὐδέποτε ἐκπίπτει. Γιά νά φθάσουν νά ἀγαπηθοῦν ἔτσι «ἐν Χριστῷ» θά πρέπει νά ξεπεράσουν τήν σαρκική ἀγάπη, ἀκόμη καί τήν ψυχολογική-συναισθηματική ἀγάπη. Κάνοντας προσωπικό πνευματικό ἀγῶνα μέ τήν καθοδήγηση τοῦ κοινοῦ Πνευματικοῦ- πού πρέπει πάντα νά ὑπάρχει -ὑπερβαίνουν κάθε μορφή ἰδιοτελοῦς ἀγάπης καί φθάνουν στήν τέλεια ἀνιδιοτελῆ, θυσιαστική, Ἁγιοπνευματική ἀγάπη.

 Ὁ σύζυγος, ὁ πλησίον, ὁ ὁποιοσδήποτε ἄλλος, ἀντιμετωπίζεται τότε ὡς αὐτό πού εἶναι δηλ. ὡς εἰκόνα Χριστοῦ. Ὁ ἕνας βλέπει στό πρόσωπο τοῦ ἄλλου τόν Χριστό. Ἐκεῖ θά πρέπει νά φθάσουν οἱ σύζυγοι καί ὄχι μόνο... Θά πρέπει ὁ ἕνας νά ἔχει τόν ἄλλον στήν καρδιά του, νά αἰσθάνεται ἕνα μέ τόν ἄλλο καί νά ζοῦν καί οἱ δύο γιά τόν Χριστό. Τότε δέχονται τόν Χριστό στήν καρδιά τους...

 Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Χριστός μας: «Ἄν ἐλεήσετε ἕναν ἀπ’ αὐτούς τούς μικρούς, τούς ἐλάχιστους, ἐμένα ἐλεεῖτε·  ἄν ἐπισκεφθεῖτε ἕναν ἀπό τούς ἐλάχιστους, ἐμένα ἐπισκέπτεσθε· ἄν φιλοξενήσετε τόν συνάνθρωπο σας, ἐμένα φιλοξενεῖ­τε»^[53]. Ἔτσι μᾶς διδάσκει ὁ Κύριος, πού εἶναι ἡ ἀπέραντη, ἡ ἀπόλυτη καί ἡ ἄπειρη Ἀγάπη. Θά πεῖτε «Ἐμεῖς δέν εἴμαστε ἄπειροι»...

41. Μετέχοντας στήν ἄκτιστη Θεία Ἐνέργεια, γινόμαστε ἄκτιστοι κατά Χάριν.

Ναί, ἀλλά –μετέχοντας στόν Θεό– μποροῦμε κατά χάριν κι ἐμεῖς νά μετέχουμε σ’ αὐτήν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ (πού εἶναι ἄκτιστη θεία ἐνέργεια). Λέει κάτι πολύ ὡραῖο καί πολύ ὑψηλό ὁ πατήρ Πορφύριος· λέει ὅτι μποροῦμε καί πρέπει νά γίνουμε κατά χάριν ἄκτιστοι!

 Ἄς προσέξουμε: Ὁ  Θεός εἶναι Ἄκτιστος.

– Ἐμεῖς εἴμαστε ἄκτιστοι;

– Ὄχι· ἐμεῖς εἴμαστε κτιστοί. Ξέρετε τί θά πεῖ ἄκτιστος καί τί κτιστός;

– Ἄκτιστος εἶναι ὁ ἀδημιούργητος, κτιστός εἶναι ὁ δημιουργημένος.

Ἐμεῖς λοιπόν εἴμαστε κτιστοί. Κι ὅμως, λέει ὁ Γέρων Πορφύριος, γινόμαστε ἄκτιστοι κατά Χάριν. Μετέχοντας στόν Θεό, στίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, γινόμαστε κι ἐμεῖς κατά χάριν ἄκτιστοι. Εἶναι φοβερός λόγος. Γινόμενοι ἄκτιστοι κατά Χάριν, μετέχουμε αὐτῆς τῆς θείας ἐνέργειας, τῆς θείας ἀγάπης. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστη. Ὅλες οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστες.

Οἱ ἀληθινοί Χριστιανοί ἔχουμε αὐτήν τήν ἀγάπη, πού εἶναι ἀδιανότη καί ἀκατανόητη ἀπό τόν κοσμικό ἄνθρωπο. Δέν μπορεῖ νά τήν καταλάβει αὐτήν τήν ἀγάπη, τήν ἀνιδιοτελή καί θυσιαστική, ὁ κόσμος... Σοῦ λέει: «Τί εἶναι αὐτά τώρα; Ἀφοῦ τήν χτυπάει (τήν σύζυγό του, ὁ βάναυσος σύζυγος), τῆς σπάζει τά χέρια καί τά πόδια μέ τό ξύλο, γιατί αὐτή νά μήν θέλει νά τόν χωρί­σει, γιατί συνεχίζει νά τόν ἀγαπάει; Αὐτό δέν τό καταλαβαίνω... Καί μάλιστα νά ὁμολογεῖ (ἡ κακοποιημένη σύζυγος) ὅτι συνεχίζει νά τόν ἀγαπάει;! (παρ’ ὅλο πού τήν χτυπᾶ!!!)»...

– Ὑπά­ρχουν τέτοιοι ἄνθρωποι σήμερα;

– Ὑπάρχουν. Εὐωδιάζουνε μάλιστα ἀπό ζωντανοί, ὄχι πεθαμένοι. Εὐωδιάζουν ἀπό τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ἔχουν ἐπάνω τους... 

– Πῶς ὅμως κατορθώνουν νά ἔχουν αὐτήν τήν ἀνιδιοτελή, θυσιαστική ἀγάπη;

– Εἶναι διότι γίνανε ἄκτιστοι κατά Χάριν μέ τόν συνεπή πνευματικό ἀγῶνα, τήν ἀσκητική καί τήν μυστηριακή ζωή. Ὅταν μπεῖς στό ἄκτιστο, ὅταν μπεῖς στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μετέχεις ἐνεργά στήν Θεία Χάρη... ὁπότε μετά γίνεσαι τελείως ἄλλος ἄνθρωπος.

Τότε ἐπιτυγχάνει ὁ γάμος. Τότε ὑπάρχει μεγάλη πιθανότητα νά σωθεῖ καί τό ἕτερον ἥμισυ πού ἔχει φύγει μακρυά ἀπό τόν Χριστό...

42. Ὁ χριστιανός εἶναι ἕνας ἐντελῶς ἄλλος ἄνθρωπος. Ὁ ἅγιος εἶναι Θεοφόρος.

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Χριστοῦ εἶναι τελείως ἄλλος ἄνθρωπος. Γιά τόν κόσμο δέν εἶναι «φυσιολογικός»· μᾶλλον τρελός θεωρεῖται ἀπό τούς κοσμικούς ἀνθρώπους. Διαβάστε τόν Γέροντα Πορφύριο, γιά νά τό καταλάβετε. Δέν ἔχουμε καταλάβει τί θά πεῖ Χριστός καί τί χριστιανισμός... Δέν πρέπει ἁπλῶς ν’ ἀλλάξουμε κάποιες ἐξωτερικές συμπεριφορές. Πρέπει νά εἰσέλθουμε καί νά ζοῦμε μέσα στό τελείως ἄλλο ἤ μᾶλλον στόν Τελείως Ἄλλον, πού εἶναι ὁ Θεός. Γι’ αὐτό, βλέποντας ἕναν Ἅγιο, εἶναι σάν νά βλέπεις τόν Θεό. Προσκυνώντας ἕναν Ἅγιο, προσκυνᾶς τόν Θεό.

Κάποιος, ἐπηρεασμένος ἀπό τούς προτεστάντες, μοῦ λέει: «Γιατί, ἐνῶ ὁ Θεός λέει στήν Ἁγία Γραφή ὅτι «ἕνας εἶναι ὁ μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων»^[54], ἐσεῖς βάζετε τούς Ἁγίους ὡς μεσίτες; Τοῦ εἶπα: «Οἱ Ἅγιοι τί εἶναι; Εἶναι οἱ φορεῖς τοῦ Χριστοῦ· εἶναι οἱ Πνευματοφόροι καί Θεοφόροι ἄνθρωποι· ἔχουν μέσα τους τόν Χριστό. Ὅταν προσκυνοῦμε ἕναν Ἅγιο, τόν Χριστό προσκυνοῦμε, τήν Θεία Χάρη, τῆς ὁποίας φορέας εἶναι ὁ Ἅγιος. Ὅ,τι κάνει ἕνας Ἅγιος, δέν τό κάνει ἀπό μόνος του· ὁ Χριστός τό κάνει, μέσῳ τοῦ Ἁγίου».

Προσκυνοῦμε τούς Ἁγίους τιμητικά, ὄχι λατρευτικά. Λατρευτικά προσκυνοῦμε μόνο τόν Κύριο. Τούς ἁγίους τούς ἀσπαζόμαστε, ζητοῦμε τίς προσευχές τους. Οὐσιαστικά, προσκυνοῦμε τόν Χριστό, πού φέρουν μέσα τους. 

43. Ἄς ἀφήσουμε τόν Χριστό νά ἐργασθεῖ μέσα μας.

Κάποιος εἶχε ρωτήσει τόν Γέροντα Παΐσιο:

– Γέροντα τί ἔκανες καί ἔγινες ἔτσι ὅπως εἶσαι;.

Ἐννοῦσε: Πῶς κατόρθωσες καί ἔγινες τόσο πρᾶος, τόσο ταπεινός, τόσο ἥρεμος... Θέλουμε νά γίνουμε καί ἐμεῖς ἔτσι... Ἔμοιαζε σάν νά ρωτοῦσε: «Τί κόλπο ἔκανες καί ἔγινες ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ;». Καί εἶπε ὁ Γέροντας: «Δέν ἔκανα τίποτε, βρέ παιδιά...» καί γελοῦσε. Λές καί χρειάζεται κάποιο ἐφεύρημα, κάποια τεχνική, κάποια ἐφεύρεση ἤ κάποιο κόλπο, γιά νά γίνουμε καλοί... «Δέν ἔκανα τίποτε ἐγώ», συνέχισε ὁ Γέροντας, «ἁπλῶς ἄφησα τόν Χριστό νά ἐργασθεῖ μέσα μου»...

Καταλάβατε; Τό ζητούμενο δέν εἶναι νά κάνουμε ἐμεῖς κάτι, διότι οὐσιαστικά τίποτε δέν μποροῦμε νά κάνουμε χωρίς τόν Χριστό^[55]. Τό ζητούμενο εἶναι ἁπλῶς νά μήν βάζουμε ἐμπό­δια στόν Χριστό πού θέλει νά μᾶς βοηθήσει... διότι ἐμεῖς αὐτό κάνουμε δυστυχῶς.

44. Πῶς ἐμποδίζουμε τόν Θεό νά μᾶς βοηθήσει;

– Πῶς βά­ζουμε ἐμπόδια; Τί κάνουμε καί δέν ἀφήνουμε τόν Χριστό νά ἐργαστεῖ μέσα μας;

– Δημιουργοῦμε θελήματα καί ἐπιθυμίες. Τά θελήματά μας εἶναι τά ἐμπόδια. Στήνουμε τό δικό μας θέλη­μα καί εἶναι σάν νά λέμε: «Θεέ μου, ἐγώ θέλω αὐτό. Τελεία καί παῦλα. Μήν τυχόν καί δέν μοῦ τό κάνεις,... μετά τά χαλάσαμε!».

Ναί! Ἐνῷ θά πρέπει νά ποῦμε: «Χριστέ μου, δέν θέλω τίποτα· εἶμαι ἀνοιχτός σέ ὅλα· κάνε με ὅ,τι θέλεις...

– Θέλεις νά μέ πάρεις τώρα νά μέ πᾶς λ.χ. στήν Οὐρουγουάη; Νά μέ πᾶς. Θά πάω· δέν ἔχω πρόβλημα...

– Θέλεις νά μείνω ἀνάπηρος; Ἄς μείνω ἀνάπηρος. Τελείωσε.

– Θέλεις νά πεθάνω; Ἄς πεθάνω...

– Θέλεις μήπως νά γίνω πρί­γκιπας; Ἄς γίνω πρίγκιπας...

– Ὅ,τι θέλεις Ἐσύ ἄς γίνει...

– Ὅ,τι ἀρέσει σ’ Ἐσένα, ἀρέσει καί σ’ ἐμᾶς!».

Ἄς εἴμαστε λοιπόν ἀνοιχτοί σέ ὅλα. Μετά δέν θά στεναχω­ριόμαστε γιά τίποτα. Οὔτε θά  ἀγχωνόμαστε γιά τίποτα· διότι, ὅ,τι κι ἄν γίνεται, θά τό θέλουμε. Ὅλα θά εἶναι ὅπως τά θέλουμε, ὅλα θά γίν­ονται ὅπως τά θέλουμε, ὅταν θά ἀποβάλλουμε τό δικό μας θέλημα. Ὅταν ὅμως ἔχουμε καί κρατοῦμε πεισματικά τό δικό μας θέλημα ἀπαιτώντας τήν ἐκπλήρωσή του, τότε συνήθως τίποτε δέν γίνεται ὅπως τό θέλουμε... Ὅλα γίνονται ἀνάποδα!. Ἀκοῦμε μερικούς ἀνθρώπους πού λένε: «Ὅλα μοῦ πᾶνε ἀνά­ποδα». Γιατί σοῦ πᾶνε ἀνάποδα; Διότι ἔχεις δικό σου θέλημα, ἔχεις ὑπερηφάνεια δηλαδή. 

Γιά νά πετύχει ὁ γάμος θά πρέπει καί οἱ δύο σύζυγοι νά ἀποβάλλουν τό δικό τους θέλημα καί νά ἀναζητήσουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν τό ἀναζητήσουν εἰλικρινά θά τούς ἀποκαλυφθεῖ. Ὅταν τό ἐγκολπωθοῦν τότε θά δοῦν ὅτι εἶναι ἑνωμένοι καί μεταξύ τους. Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντα ἕνα. Ὅταν οἱ σύζυγοι τό ἐγκωλπόνονται ἔχουν καί οἱ δύο αὐτό τό ἕνα, τό ἴδιο θέλημα. Ἔτσι γίνονται ἕνα πνεῦμα, μία ψυχή καί μία καρδιά. Τότε καί ἡ μεταξύ τους ἀγάπη γίνεται ἀνιδιοτελής καί τελεία.

45. Ὑπάρχει σήμερα ἀνιδιοτελής ἀγάπη καί αὐτοθυσία;

Ἐρώτηση: Ἐσεῖς, πού εἶστε καί πνευματικός καί βλέπετε, αὐτά πού λέγατε γιά τήν εὐγνωμοσύνη, τήν προθυμία, γιά τήν αὐτοθυσία κι ὅλα αὐτά... ‘Υπάρχουν σήμερα ἀνθρώποι πού τά ζοῦνε;

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ὑπάρχουν.

Συνέχεια τῆς ἐρώτησης:

– Γιατί βλέπουμε πολλές φορές καί σέ πιστά παιδιά, πού ξεκινᾶνε μέ καλές προϋποθέσεις, νά καταλήγουν νά ζοῦνε συμβατικά, καί ἁπλά δέν χωρίζουν... Νά ποῦμε, προσπαθοῦνε γιά νά μήν χωρίσουνε...

Ἀπάντηση π. Σάββα:

– Ὑπάρχουν, παιδιά. Ὑπάρχουνε ἄνθρωποι πού ζοῦν αὐτά πού εἴπαμε γιά τήν ἀνιδιοτελή ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Μποροῦμε νά τά ζήσουμε κι ἐμεῖς ἀρκεῖ λίγο νά ἀγωνιστοῦμε πνευματικά. Θά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα:

Αὐτό τό νέο παιδί (στό ὁποῖο καί ἄλλες φορές ἔχουμε ἀναφερθεῖ),  ὁ Γρηγόρης, (εἶναι τό παιδί πού κοιμήθηκε πρίν ἑνάμιση χρόνο περίπου), ἄφησε ἕνα συγκλονιστικό παράδειγμα μετανοίας καί χριστιανικῆς ζωῆς. Ὅσο περνάει ὁ καιρός, ὅλο καί μαθαίνουμε καινούργια πράγματα. Τόν ξέρει σχεδόν ὅλη ἡ Θεσσαλονίκη, γιατί ἐξυπηρετοῦσε σέ πάρα πολλές ἐνορίες καί ἔκανε ἔργα ἀγάπης ἀφανῶς. Συγχρόνως, προσπαθοῦσε νά πηγαίνει καί στίς διάφορες Ἐκκλησιαστικές Συνάξεις, ὁμιλίες κ.λπ. ἐνῶ δέν παρέλειπε νά βοηθεῖ καί τή μητέρα του στό σπίτι.

Καί ἀπορῶ: Μέ δύο δου­λειές, πού ἐργαζόταν καθημερινά, μέ καρδιά προβληματική –ἀπό μωρό εἶχε καρδιακή νόσο, γιά τήν ὁποία ἐπρόκειτο νά χειρουργηθεῖ–, μέ ὑγεία ἐπισφαλή, μέ νηστεία, πού ἤθελε νά κάνει..., πῶς προ­λάβαινε νά τρέχει στίς ἐνορίες, στά δέματα, νά βοηθάει Ἱεραποστο­λές, νά βοηθάει στίς ἀποστολές ρούχων κ.λπ. πού ἑτοιμάζανε γιά τήν Σερβία, νά συγκεντρώνει φάρμακα μέ δική του πρωτοβουλία γιά τίς διάφορες φιλανθρωπικές προσπάθειες...

Ὅπου πηγαίνει ἡ μάννα του, μοῦ λέει ἡ ἴδια τώρα, τόν Γρηγόρη τόν γνωρίζουνε.

– Α!  Ἡ μάννα τοῦ Γρηγόρη εἶσαι; τῆς λένε οἱ ἄνθρωποι τῶν διαφόρων ἐνοριῶν τῆς Θεσσαλονίκης.

– Ναί... λέει καί παρηγοριέται πολύ καί αὐτή ἀπ’ ὅσα μαθαίνει τώρα γιά τήν προσφορά τοῦ παιδιοῦ της.

Λοιπόν, πῶς προλάβαινε; Καί ἐδῶ ἐρχότα­νε, στίς συνάξεις, ἀνελλιπῶς καί ἀλλοῦ πήγαινε (σέ ὁμιλίες) καί ἐξομολογιόταν μέ πᾶσα ἀκρί­βεια καί πολύ τακτικά. Ναί! Τό εἶχε πάρει στά σοβαρά, στά πολύ σοβαρά... τό θέμα τῆς σωτηρίας... Ὅπως πρέπει νά τό πάρουμε ὅλοι μας. Τελευταῖα εἶχα βάλει σχετική ἀνάρτηση στήν ἱστοσελίδα μέ τίτλο: «Ἕνας ἀληθινά μετανοημένος ἄνθρω­πος»[3]...Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἄν ζοῦσε, εἴτε ἐρχόταν εἰς γάμου κοινωνία εἴτε γινόταν μοναχός, εἴτε ἀκόμη ἄν ἔμενε στόν κόσμο ἀφιερωμένος στά ἔργα τῆς Ἐκκλησίας, θά ἦταν σέ ὅλα ἐπιτυχημένος. Ἐμεῖς ἄραγε ἑτοιμαζόμαστε ἔτσι πνευματικά γιά τή ζωή;

46. Ἀγωνιζόμαστε πνευματικά;

Δυστυχῶς, δέν ἀγωνιζόμαστε σωστά πνευματικά· ἀγωνιζόμαστε ὑποτονικά, προχωρᾶμε σάν χελῶνες... Κά­ποιοι πάλι, ἐνῶ ξεκινοῦν μέ καλές προϋποθέσεις, στήν πορεία χαλᾶνε, ἀφήνουν τόν πνευματικό ἀγῶνα καί γυρνᾶνε πίσω στόν κακό ἑαυτό τους, τόν ἑαυτό τοῦ παρελθόντος.

Γιά παράδειγμα, νά τώρα, εἴπαμε ὅλα αὐτά, εὐχαριστηθήκαμε, δοξάσαμε τόν Θεό... Μᾶς τά εἶπε ὁ Γέροντας Παΐσιος τόσο ὡραῖα! Ὅμως, μέ τό πού θά βγοῦμε ἔξω, τί θά κάνουμε; Μήπως θά γυρίσουμε πάλι στά δικά μας, στίς δικές μας ἀντιλήψεις, στήν κοσμική θέαση τῶν πραγμάτων; Θέλω νά πῶ: Ἀκοῦμε πολλά καί σωστά πράγματα... Πόσο ὅμως τά ἐφαρμόζουμε; Πόσο τά βάζουμε στήν ζωή μας; Πόσο ζοῦμε τήν ὀρθόδοξη ἐν Χριστῷ ἄσκηση καί τήν Μυστηριακή ζωή; Πόσο μιλᾶμε μυστικά στόν Χριστό Μας; Πόσο καί πῶς προσευχόμαστε;

47. Ὁ πνευματικός ἀγώνας: προϋπόθεση γιά τόν ἀλληλοσεβασμό μεταξύ τῶν συζύγων καί τήν σωστή ἀνατροφή τῶν παιδιῶν.

Δυστυχῶς, δέν ἀλλάζουμε οὐσια­στικά. Δέν ἐπιτρέπουμε νά γίνει μία ἔκρηξη μέσα μας, ἕνα ὁλοκληρωτικό  ἐσωτερικό δόσιμο στόν Χριστό Μας.

Ἄς σηκωθοῦμε ἀποφασιστικά, ἄς κάνουμε τό Σταυρό μας καί ἄς ποῦμε: «Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀποφασίζω νά κάνω ὁλοκληρωτική ἀνακαίνιση στό εἶναι μου. Νά ἐφαρμόσω στήν ζωή μου ὅ,τι λέει ὁ Χριστός· τίποτε ἄλλο»...

Θά πρέπει νά γίνει μιά ἐπανάστα­ση στήν ζωή μας, στήν προσωπική μας ζωή. Εἶναι αὐτό πού λέει ὁ Χριστός μας, ὅτι πρέπει νά ἀπαρνηθεῖς τόν ἑαυτό σου,(δηλαδή νά ἀρνηθεῖς ὅλα τά κοσμικά σου θελήματα), νά σηκώσεις τόν σταυρό σου (δηλαδή νά ἀποφασίσεις ἀκόμη καί νά πεθάνεις ἄν χρειαστεῖ γιά τόν Χριστό καί τίς ἐντολές Του) καί νά γεννηθεῖς ἄνωθεν. Θά πρέπει νά ἐπιτρέψεις στό Ἅγιο Πνεῦμα νά σ’ ἀναγεννήσει γιά δεύτερη φορά μέςῳ τοῦ Μυστηρίου τῆς Μετανοίας. Ἡ πρώτη μας ἀναγέννηση ἔχει γίνει ἤδη μέ τό ἅγιο Βάπτισμα καί τό ἅγιο Χρῖσμα. Δυστυχῶς ὅμως οἱ πολλές ἁμαρτίες πού κάναμε μετά τό Βάπτισμά μας ἀπενεργοποίησαν αὐτήν τήν Βαπτισματική Θεία Χάρι. Τώρα αὐτή βρίσκεται μέσα μας «μπαζωμένη», ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός π. Παΐσιος, θαμμένη κάτω ἀπό τίς πολλές ἁμαρτίες καί τά πάθη μας.

Θά πρέ­πει νά ἐργασθοῦμε πνευματικά καί ἀσκητικά ὥστε διά τῆς Μετανοίας μας νά φανερωθεῖ αὐτό τό μεγάλο χάρισμα. Ὅταν ἐπανενεργοποιηθεῖ ἡ Θεία Χάρη πού ὑπάρχει μέσα μας τότε θά φανερωθεῖ καί ὁ καρπός της, πού εἶναι «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη,μακροθυμία, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια»^[56]. Αὐτή εἶναι ἡ χριστιανική ζωή. Ζώντας χριστιανικά, δέν καλούμαστε νά κατακτήσουμε κάτι, λ.χ. τήν Θεία Χάρη ἤ τίς ἀρετές. Τά ἔχουμε ἤδη ὅλα αὐτά, ἀπό τή στιγμή πού βαπτισθήκαμε καί χρισθήκαμε. Ὅλη τήν ἁγιότητα τήν ἔχουμε... Ἁπλῶς τήν ἔχουμε θαμμένη κάτω ἀπό τίς πολλές ἁμαρτίες μας .

Θά πρέπει νά κάνουμε αὐτό τό «ξεμπάζωμα», τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη, διά τῆς μετανοίας. Τότε εἶναι πού θά φανερωθεῖ ἡ ἁγιότητα πού ἔχει βάλει ὁ Θεός μέσα μας. Μέ ἐνεργό τήν Βαπτισματική Θεία Χάρη μποροῦμε νά πραγματοποιήσουμε πολύ εὔκολα-ἤ μᾶλλον τό Ἴδιο τό Ἅγιο Πνεῦμα θά πραγματοποιήσει ὅλα αὐτά, γιά τά ὁποῖα ἤδη μιλήσαμε. Θά χαρίσει ἀνάμεσά μας, μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί μάλιστα μεταξύ τῶν συζύγων, τήν ἐν Χριστῷ ἕνωση καί ἑνότητα, τήν ἀνιδιοτελή καί θυσιαστική ἀγάπη, τόν ἀλληλοσεβασμό καί τήν  ἀλληλοεκτίμηση. 

Ὅταν ἡ μετάνοια καί ἡ πνευματική ἀναγέννηση γίνει πραγματικότητα καί στούς δύο συζύγους τότε ὑπάρχει μία μεγάλη ἁρμονία στήν οἰκογένεια. Κατά πᾶσαν πιθανότητα τό παράδειγμα τῶν γονέων θά ἀκολουθήσουν καί τά παιδιά, τά ὁποῖα θά συλληφθοῦν καί θά γεννηθοῦν σ’ ἕνα τέτοιο, ἐξαγιασμένο περιβάλλον.

Σᾶς ἔλεγα γιά κάποια οἰκογένεια, πού ὁ πατέρας ὁμολογοῦσε: «τά παιδιά μου πάτερ εἶναι στήν ἐφηβεία... ἀλλά –δόξα τῷ Θεῷ– δέν ἔχουμε κανένα πρόβλημα!». Αὐτά τά παιδιά ὅμως τί κάνουνε; Καί ἡ οἰκογένεια ὅλη τί κάνει; Πολύ ἀγώνα, πνευματικό: οὔτε τηλεόραση ἔχουνε, οὔτε χάνουν τόν καιρό τους ἐδῶ κι ἐκεῖ. «Καθόμαστε Πάτερ», μοῦ ἔλεγε ὁ πατέρας, «καί ἀκοῦμε τίς ὁμιλίες· ὅλη ἡ οἰκογέ­νεια».

Καί ἀπό αὐτό συμπεραίνουμε καί ἄλλα πράγματα, πού θά κά­νουνε προφανῶς. Ἄν ἀκοῦνε τίς ὁμιλίες μαζί, θά κάνουν καί μαζί προ­σευ­χή, θά νηστεύουν κ.λπ.  Μετά πῶς νά μήν ἔρθει ἡ εὐλο­γία καί ἡ Χάρις μέσα στό σπίτι αὐτό;

48. Γιά νά μήν κάνεις τό κακό, πρέπει νά κάνεις τό καλό.

Οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε ὅτι γιά νά μήν κάνεις τό κακό, πρέπει νά κάνεις τό κα­λό.

– Δέν θέλεις κακούς λογισμούς;

– Ἐντάξει. Πολύ καλά κάνεις καί δέν τούς θέλεις. Τί θά πρέπει νά κάνεις λοιπόν;

– Θά πρέ­πει νά βάλεις καλούς λογισμούς στήν διάνοιά σου. Ἐσύ, μέ τήν προσωπική σου προσπάθεια, ὀφείλεις νά βάλεις τήν σκέψη σου νά δουλεύει στό καλό, ἀλλιῶς θά σοῦ ἔλθει τό κακό. Ὁ νοῦς εἶναι ἀεικίνητος...

– Θέλεις νά μήν κάνεις κακά πράγματα; Πρέπει νά κάνεις καλά πράγματα. Οἱ σύζυγοι γιά νά διατηρήσουν τήν μεταξύ τους ἑνότητα καί ἀγάπη θά πρέπει νά καλλιεργοῦν συνεχῶς τούς καλούς λογισμούς, ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο. Δέν θά πρέπει νά ἀκοῦνε τίς ὑποβολές τοῦ πονηροῦ ὁ ὁποῖος προσπαθεῖ νά διαβάλλει τόν ἕναν σύζυγο στόν ἄλλο. Ἡ μεγάλη ἐπιτυχία τοῦ διαβόλου εἶναι νά κλονίσει τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ ἄνδρα στή γυναίκα του καί τῆς γυναίκας στόν ἄνδρα της. Τότε ἀνοίγει εὔκολα ὁ δρόμος γιά τήν διάλυση τῆς ἑνότητας, τῆς ἀγάπης καί τῆς οἰκογενειας. Ἐδῶ πολύ βοηθεῖ ὁ κοινός Πνευματικός Ὁδηγός, τόν ὁποῖο θά πρέπει καί οἱ δύο νά ἐμπιστεύονται. Θά πρέπει νά μή δέχονται καί τούς λογισμούς ἐναντίον τοῦ Πνευματικοῦ τους πού ἐπίσης σπέρνει ὁ διάβολος στούς συζύγους.

Ὁ διάβολος, πρέπει νά τό γνωρίζουμε αὐτό, πάντα προσπαθεῖ νά μᾶς κλονίσει τήν ἐμπιστοσύνη στόν Πνευματικό μας Ὁδηγό μέ σκοπό νά μᾶς ξεκόψει ἀπό τήν Πνευματική καθοδήγηση του καί νά μᾶς κατασπαράξει. Ἐνεργεῖ ὅπως ὁ λύκος πού ξεκόβει τό πρόβατο ἀπό τό κοπάδι καί τό ...τακτοποιεῖ μέ τήν ἡσυχία του... Γιά νά ἀντιμετωπίσουμε τούς κακούς λογισμούς θά πρέπει πάντα νά καλλιεργοῦμε καλούς λογισμούς. Θά πρέπει νά «φτιάξουμε μέσα μας ἕνα ἐργοστάσιο καλῶν λογισμῶν» ὅπως ἔλεγε συχνά ὁ Γέροντας Παΐσιος. Τότε ἡ οἰκογένεια θά κρατηθεῖ σέ ἕνα εὐλογημένο ὑψηλό πνευματικό ἐπίπεδο καί οἱ σύζυγοι μαζί μέ τά παιδιά θά ζοῦν τήν ἀληθινή ἀγάπη πού συνυπάρχει πάντα μέ τόν σεβασμό τῆς προσωπικότητας τοῦ ἄλλου καί τῆς ἐλευθερίας του. Ὁ Θεός νά δώσει κι ἐμεῖς νά θελήσουμε νά βάλουμε σέ πράξη τά ὅσα εἴπαμε περί μετανοίας καί προσωπικοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος. Ἔτσι θά ἑλκύσουμε τήν Θεία Χάρη καί τότε ἡ ζωή μας τόσο ἡ προσωπική ὅσο καί ἡ οἰκογενειακή θά εἶναι ἀληθινά χαριτωμένη καί πρόγευση τοῦ Παραδείσου.

Νά κάνουμε προσευχή.

Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι,

καί νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Εὐλογητός εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ πανσόφους τούς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, καί δι΄ αὐτῶν τήν οἰκουμένη σαγηνεύσας. Φιλάνθρωπε, δόξα Σοι.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε, Ἰησοῦ, Χριστέ, ὁ Θεός ἡμῶν, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Ὁ Θεός μαζί σας.

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!

 Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://HristosPanagia3.blogspot.com

---

[1] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003 Β΄ἔκδοσις, σελ. 41.

[2] Ἔ.ἀ.

[3] Ἔ.ἀ.

[4] Ἔ.ἀ.

[5] Ἔ.ἀ.

[6] Ἔ.ἀ.

[7] Ἐφ. 5, 23.

[8] Γεν. 2, 32.

[9] Ἐφ. 5, 33: «Πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ καθ΄ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν͵ ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα».

[10]Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 42.

[11] Ματθ. 5, 44.

[12] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003 Β΄ἔκδοσις, σελ. 42.

[13] Ἔ.ἀ.

[14] Ἔ.ἀ.

[15] Ἐφ. 5, 33

[16] Ψαλμ. 110, 10

[17] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003 Β΄ἔκδοσις, σελ. 42.

[18] Ἔ. ἀ.

[19] Ἔ.ἀ.

[20] http://hristospanagia3.blogspot.com/2010/07/911.html

[21] Α΄ Κορ. 7, 23.

[22] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003 Β΄ἔκδοσις, σελ. 42.

[23] Ἔ.ἀ.

[24]Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003 Β΄ἔκδοσις, σελ. 43.

[25] Ἔ.ἀ.

[26] Μία ὀκά ἀντιστοιχεῖ σέ 1282 γραμμάρια( 1κιλό καί 282 γραμμάρια). Ἄρα 180 ὀκάδες ἀντιστοιχουν σέ 230 κιλα καί 76 γραμμάρια.

[27] Ἔ.ἀ.

[28] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 43.

[29] Ἔ. ἀ.

[30] Γεν. 2, 18:Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεός· οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατ᾿ αὐτόν.

[31] Ἔ.ἀ.

[32] Ἔ.ἀ.

[33] Ἔ.ἀ.

[34] Ἔ.ἀ.

[35] Τιτ. 2, 3– 5: «πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς͵ μὴ διαβόλους μηδὲ οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας͵ καλοδιδασκάλους͵ 2.4 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι͵ φιλοτέκνους͵ 2.5 σώφρονας͵ ἁγνάς͵ οἰκουρούς͵ ἀγαθάς͵ ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσι».

[36]Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 44.

[37]Ματθ. 22, 39.

[38] Ἑβρ. 10, 24.

[39] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 44.

[40] Ἔ.ἀ.

[41] Ἔ.ἀ.

[42] Ἔ.ἀ.

[43] Γαλ. 5, 17: ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος͵ τὸ δὲ πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκός· ταῦτα γὰρ ἀλλήλοις ἀντίκειται͵ ἵνα μὴ ἃ ἐὰν θέλητε ταῦτα ποιῆτε.

[44]Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 44.

[45] Ἔ.ἀ.

[46] Ἔ.ἀ.

[47] Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή, ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2003, Β΄ἔκδοσις, σελ. 44.

[48] Ἔ.ἀ. σελ. 45.

[49] Ἔ.ἀ. σελ. 46.

[50]Ἰω. 15, 12: αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐμή͵ ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς·

[51] Ρωμ. 8, 35

[52] Α΄ Κορ. 13, 8

[53] Πρβλ. Ματθ. 25, 35– 36.

[54]Πρβλ: Α΄Τιμ. 2, 5 «Εἷς γὰρ θεός͵ εἷς καὶ μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων͵ ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς».

[55]Πρβλ: Ἰω. 15, 5 «Ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ οὗτος φέρει καρπὸν πολύν͵ ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν».

[56] Γαλ. 5, 22.

---

[1] Βλ. Ἱερομονάχου Σάββα, Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας: Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς, ἐκδ. Ἱ. Κελλίου «Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου» Κερασιά, Ἅγιον  Ὄρος, Θεσσαλονίκη, 2010 http://hristospanagia3.blogspot.com/2010/09/mp3_22.html.

[2] Ὁ κόσμος ἐδῶ χρησιμοποιεῖται μέ τήν ἔννοια πού τοῦ δίδει ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ ὁποία μᾶς διδάσκει ὅτι ὁ κόσμος (ὁ κοσμικός ἄνθρωπος)  κυριαρχεῖται ἀπό τίς τρεῖς ἄρρωστες ἀγάπες: τήν φιληδονία, τήν φιλαργυρία καί τήν φιλοδοξία.

[3] http://hristospanagia3.blogspot.com/2010/09/1-2009.html,

Ἕνας ἀληθινά μετανοημένος ἄνθρωπος(+1 Φεβρουαρίου 2009)