Ἀπὸ τὴν Φιλοκαλία
Ἅγιος Ἡσύχιος – Πρὸς τὸν Θεόδουλο:
20. Πρέπει ὁ ἀγωνιζόμενος τὸν ἐσωτερικὸ ἀγώνα νὰ ἔχει κάθε στιγμὴ τοῦ χρόνου αὐτὰ τὰ τέσσερα: ταπείνωση, ἄκρα προσοχή, ἀντίρρηση κατὰ τῶν πονηρῶν λογισμῶν καὶ προσευχή.
Νὰ ἔχει ταπείνωση, γιατὶ ὁ ἀγώνας εἶναι ἐναντίον τῶν ὑπερηφάνων δαιμόνων, γιὰ νὰ ἔχει τὴν βοήθεια τοῦ Χριστοῦ πρόχειρη· ἐπειδὴ ὁ Κύριος μισεῖ τούς ὑπερήφανους (Παροιμ.3,14).
Προσοχή, γιὰ νὰ μὴν ἔχει στὴν καρδιά του κανέναν λογισμό, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸς φαίνεται ἀγαθός.
Ἀντίρρηση, ὥστε, μόλις μὲ ὀξύτητα ἐννοήσει ὅτι ἦρθε ὁ δαίμονας, εὐθὺς μὲ ὀργὴ νὰ φέρει ἀντιλογία στὸν πονηρό. «Θ’ ἀπαντήσω, λέει, σὲ ὅσους μὲ κατηγοροῦν: δὲν θὰ ὑποταχθεῖ ἡ ψυχή μου στὸν Θεό;» (Ψαλμ.61,1).
Προσευχή, γιὰ νὰ φωνάξει δυνατὰ πρὸς τὸν Χριστὸ μὲ στεναγμὸ ἀνέκφραστο (Ρωμ.8,26), εὐθύς μετὰ τὴν ἀντίρρηση.
Καὶ τότε ὁ ἀγωνιζόμενος ἄνθρωπος θὰ δεῖ τὸν ἐχθρὸ νὰ παραλύει ἢ νὰ ἐκδιώκεται ἀπὸ τὸ προσκυνητὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, σὰν σκόνη στὸν ἄνεμο, ἢ νὰ χάνεται σὰν καπνὸς μαζὶ μὲ τὸν πονηρὸ λογισμό του.