ΚΔ' Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις διά θέματα αἱρέσεων καί Παραθρησκείας

ΚΔ’ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΔΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
(Θεσσαλονίκη, 15-10-12 έως 17-10-2012). 

ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ

Υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β’, με την φιλοξενία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, και με τη συμμετοχή Εντεταλμένων δέκα Ορθοδόξων Εκκλησιών και εβδομήντα πέντε Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Κρήτης και της Δωδεκανήσου, άρχισε σήμερα, 15η Οκτωβρίου ε.έ., στο Εκπαιδευτικό και Πολιτιστικό Ίδρυμα «Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς», τις εργασίες της η «ΚΔ’ Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων διά θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας», με θέμα: «Η ελπίδα της Ορθοδόξου Εκκλησίας για την αιωνιότητα και οι πλάνες των "εσχατολογικών αιρέσεων"», υπό την Προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, Προέδρου της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων.

Τον αγιασμό ετέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά κ. Ιωάννης, εκπροσωπών τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμον και στη συνέχεια εχαιρέτησε την Συνδιάσκεψη ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Δαυΐδ, Αρχιερατικός Επίτροπος της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Ακολούθως ανεγνώσθησαν τα μηνύματα των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών. 

Τέλος, εκήρυξε την έναρξη των εργασιών της Συνδιασκέψεως ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Δαυΐδ. 

Στην εναρκτήρια τελετή παρέστησαν ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος και οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες: Γλυφάδας κ. Παύλος, Κυθήρων κ. Σεραφείμ, Πτολεμαΐδος κ. Προτέριος (Πατριαρχείου Αλεξανδρείας) και Αιτωλοακαρνανίας κ. Κοσμάς. 

Στο μήνυμά του προς την Συνδιάσκεψη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, μεταξύ των άλλων υπογράμμισε και τα εξής: 

«Η άσαρκος παρουσία του Θεού Λόγου στην Παλαιά Διαθήκη στις διάφορες Θεοφανείες και η ένσαρκος παρουσία Του στην Καινή Διαθήκη, ταυτοχρόνως με τη ζωογόνα παρουσία του Παναγίου Πνεύματος, αισθητοποιούν την παρουσία των εσχάτων ως βιούμενη πραγματικότητα στο ιστορικό ενταύθα ως "αρραβώνα του Πνεύματος" (Β’ Κορ, 1, 22). 

Εν αντιθέσει προς τον Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό τρόπο κατανοήσεως των εσχάτων, δεν είναι υπερβολικό να υποστηρίξουμε, ότι η εσχατολογία υπήρξε ο κατ’ εξοχήν χώρος όπου ήδη από τα χρόνια του αρχαίου χιλιασμού μέχρι σήμερα οδήγησε στη διατύπωση, από διάφορα πρόσωπα και κινήσεις, πλήθους κακοδόξων θεωριών». 

Ακολούθησε η πρώτη εισήγηση του Ελλογιμ. Αναπλ. Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., κ. Βασιλείου Τσίγκου  με θέμα: «Τα έσχατα στη θεολογία και ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας». Στην εισήγησή του ετόνισε, μεταξύ άλλων, την χριστοκεντρικότητα της περί εσχάτων Ορθοδόξου διδασκαλίας, η οποία συνδέει άρρηκτα την ιστορία με την εσχατολογία, βάζοντας ως γερά θεμέλια το έργο του Χριστού και το έργο του Αγίου Πνεύματος. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά της χωρίς ιστορία Ανατολικής εσχατολογίας, της χωρίς εσχατολογία Δυτικής ιστορίας και της υπερεσχατολογίας του Προτεσταντισμού. 

Τη δεύτερη ημέρα, 16η Οκτωβρίου, και υπό την Προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου συνεχίστηκαν οι εργασίες της Συνδιασκέψεως. 

Ο πρώτος εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Κωνσταντίνος Παπαθανασίου, ανέπτυξε το θέμα: «Εσχατολογία, τα βιβλικά δεδομένα». Ο εισηγητής ανέπτυξε την Ορθόδοξη εσχατολογία όπως αυτή εκτίθεται μέσα στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Ιδιαίτερα ετόνισε τον Χριστοκεντρικό χαρακτήρα της Ορθόδοξης εσχατολογίας, όπως αυτή παρουσιάζεται στην αρχέγονη Εκκλησία, στον Απόστολο Παύλο και τον Ευαγγελιστή Ιωάννη και κατά τον πρώτο μ.Χ. αιώνα. 

Ο δεύτερος εισηγητής, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Αυγουστίνος Μύρου ανέπτυξε το θέμα: «Εσχατολογικές πλάνες των Πεντηκοστιανών στο φως της Ορθοδοξίας». Ο εισηγητής ετόνισε τη δυσκολία που παρουσιάζεται στην εσχατολογία των Πεντηκοστιανών, ιδιαίτερα ένεκα των μη αποκρυσταλλωμένων θέσεών τους. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην κατ’ αυτούς λεγομένη «αρπαγή», απάντησε σε διάφορα ερωτήματα που θέτουν οι Πεντηκοστιανοί και κατέληξε συμπερασματικά ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία καταδικάζει την πεντηκοστιανή εσχατολογία ως θεραπευτικά λανθασμένη και αντιγραφική. 

Ο τρίτος εισηγητής, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Γρηγόριος Κωνσταντίνου ανέπτυξε το θέμα: «Οι εσχτολογικές προσδοκίες των Μορμόνων, θάνατος, κρίση, ανάσταση». Ο εισηγητής αναφέρθηκε στις διδασκαλίες των Μορμόνων περί Θεού, Αγίας Τριάδος, ελεύσεως του Χριστού και Δευτέρας Παρουσίας και στις διάφορες διαβαθμίσεις που αναμένουν τους οπαδούς κατά τη λεγόμενη «εξύψωσή» τους στον κόσμο των πνευμάτων. 

Ο τέταρτος εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Γεωργόπουλος, Λέκτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. ανέπτυξε το θέμα: «Η εσχατολογία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας». Ο εισηγητής αναφέρθηκε στην ιστορική αφετηρία του Αντβεντισμού, που συνεχίστηκε με τον καθορισμό ημερομηνιών για την επικείμενη έλευση του Χριστού και τη διδασκαλία για το Σάββατο. Παρουσίασε επίσης τους βασικούς άξονες της διδασκαλίας των Αντβεντιστών και ανέδειξε το ασυμβίβαστό της με την Ορθόδοξη πίστη και την αντίθεσή της με την εσχατολογία του Λουθηρανισμού και των Μεταρρυθμισμένων.
Το απόγευμα, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες εισηγήσεις: 

Ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Κυριακός Τσουρός, Γραμματέας της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων, ανέπτυξε το θέμα: «Η "εσχατολογία" των "μαρτύρων του Ιεχωβά"». Ο εισηγητής εξέθεσε τη διδασκαλία των «Μαρτύρων του Ιεχωβά» περί της Β’ παρουσίας του Χριστού, των «σημείων των καιρών» και του Αρμαγεδώνα, καθώς και περί της αναστάσεως και της αιώνιας ζωής. Επίσης ανέλυσε την έννοια της «χιλιετούς βασιλείας», όπως αυτή παρουσιάζεται από τους «Μάρτυρες του Ιεχωβά» ως γήινη πραγματικότητα.

Ο τελευταίος εισηγητής Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος ανέπτυξε το θέμα: «Διαστρεβλώσεις της εσχατολογίας από διάφορες ομάδες». Ο εισηγητής αφού αναφέρθηκε σε πληθώρα μελλοντολόγων οι οποίοι κατά καιρούς προανήγγειλαν το τέλος του κόσμου, παρουσίασε εποπτικό υλικό σχετικό με εσχατολογικές προβλέψεις.

Ακολούθησε ενημέρωση των συνέδρων για τις νεώτερες εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό των αιρέσεων και της παραθρησκείας από τον Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Κυριακό Τσουρό και έγιναν παρεμβάσεις Εντεταλμένων των Ιερών Μητροπόλεων για την δραστηριότητά τους στις κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις.
Την τρίτη ημέρα, 17η Οκτωβρίου, και μετά από εκτενή συζήτηση επί των εισηγήσεων, η Συνδιάσκεψη ενέκρινε ομοφώνως τα ακόλουθα Πορίσματα:

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

Η ΚΔ’ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, που πραγματοποιήθηκε, υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στο Εκπαιδευτικό και Πολιτιστικό Ίδρυμα «Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς» στη Θεσσαλονίκη, από 15 έως 17.10.2012, με τη φιλόξενη φροντίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, Προέδρου της Σ.Ε. επί των Αιρέσεων και υπό την προεδρίαν Αυτού, με θέμα: «Η ελπίδα της Ορθοδόξου Εκκλησίας για την αιωνιότητα και οι πλάνες των "εσχατολογικών" αιρέσεων», μετά από εκτενή συζήτηση επί των εισηγήσεων, ενέκρινε ομοφώνως τα ακόλουθα Πορίσματα:

1. Η διδασκαλία περί εσχάτων διαποτίζει ολόκληρη τη θεολογία και ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας και εστιάζει σε ό,τι συνιστά το απόλυτο, το τελικό, το οριστικό. Δεν είναι άλλο από το πρόσωπο του σαρκωθέντος Υιού και Λόγου του Θεού και την απόλυτη κυριαρχία Του στον κόσμο. Με άλλα λόγια, η Βασιλεία του Θεού αποκαλύπτεται κατά την Καινή Διαθήκη στο πρόσωπο και στο έργο του Ιησού Χριστού και συνιστά ταυτόχρονα το κεντρικό γεγονός της επέμβασης του Θεού στην Ιστορία. Επομένως, τα έσχατα συνδέονται με τις τρεις διαστάσεις του χρόνου, παρελθόν, παρόν και μέλλον.

2. Η Ορθόδοξη εσχατολογία δεν είναι απλώς ο λόγος για την άλλη ζωή, ούτε το τελευταίο κεφάλαιο της Αγίας Γραφής ή της Δογματικής της Εκκλησίας. Διαποτίζει το σύνολο της Αγιογραφικής διδασκαλίας και, ως εκ τούτου, της εκκλησιαστικής και λειτουργικής ζωής, καθώς είναι προσανατολισμένη και αναζητεί από τους πιστούς την ενεργό προσμονή της ερχόμενης Βασιλείας του Θεού, τη δυναμική μεταμόρφωση και ανακαίνιση του σύμπαντος κόσμου.

3. Η ελπίδα των εσχάτων, κατά τις μαρτυρίες της Αγίας Γραφής, θεμελιώνεται στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας, από τη δημιουργία του κόσμου, διά της πορείας του λαού του Θεού μέσα στην ιστορία, «έως της συντελείας του αιώνος» (Ματθ. 28, 20). Κεντρικός άξονας της χριστιανικής ελπίδας είναι ο Σταυρός και η Ανάσταση του Χριστού, η δε «Ημέρα του Κυρίου» ταυτίζεται με την αναμενόμενη Βασιλεία του Θεού.

4. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τη ζωή και τη θεολογία της, ομιλούμε για «εγκαινιασθείσα» Εσχατολογία, καθώς κινούμαστε μεταξύ ενός «ήδη» και ενός «όχι ακόμη» της Βασιλείας του Θεού. Η Ορθόδοξη περί εσχάτων διδασκαλία συνδέεται αδιασπάστως και οργανικώς με ολόκληρο το βιωματικό, ασκητικό, λειτουργικό και μυστηριοκεντρικό πλαίσιο της ζωής της Εκκλησίας, με στέρεη και επαρκή θεολογική θεμελίωση την ενότητα, συνύφανση και συσχέτιση του έργου του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος στην κτίση και την ιστορία. Η θεολογική αυτή βάση έχει άμεσες και συγκεκριμένες συνέπειες στη ζωή των πιστών, στην περί εσχάτων διδασκαλία και ακόμη στην ίδια την ταυτότητα της Εκκλησίας. Υπό το πρίσμα αυτών των θεολογικών δεδομένων, επισημαίνονται τα ακόλουθα, σχετικά με τις πλάνες των εσχατολογικών αιρέσεων και άλλων διαφόρων μελλοντολογικών ομάδων:

α. Στις διάφορες εσχατολογικού χαρακτήρα αιρέσεις και παραχριστιανικές ομάδες διαπιστώνεται μια εντόνως παχυλή και εξόχως ανθρωπομορφική θεώρηση και παρουσίαση των εσχάτων, λόγω, είτε της «κατά γράμμα» θεοπνευστίας και ατομικής ερμηνείας της Αγίας Γραφής, που αποδέχονται, είτε της αλλοίωσης της Αγιογραφικής διδασκαλίας μέσω των διαφόρων «οραμάτων» ή ποικίλων «αποκαλύψεων» των ιδρυτών των αιρέσεων αυτών.

β. Επίσης, λόγω του γεγονότος ότι οι αιρετικές κινήσεις στερούνται αυθεντικών εκκλησιαστικών κανόνων ερμηνείας και κριτηρίων αξιολόγησης, η όλη απόπειρα αγιογραφικής τεκμηρίωσης των κακόδοξων θεωριών τους θεμελιώνεται σε ένα άκρατο υποκειμενισμό, που παράγει πληθώρα αυθαίρετων ερμηνειών και κακόδοξων αντιλήψεων.

γ. Πολλές από τις νεώτερες αιρετικές και παραχριστιανικές κινήσεις εσχατολογικού και χιλιαστικού χαρακτήρα έχουν την ιστορική αφετηρία τους ή επηρεάστηκαν από το κλίμα που είχε διαμορφωθεί στις Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, με αφορμή την έντονη αίσθηση και προσδοκία που είχε καλλιεργηθεί εντός των διαφόρων προτεσταντικών κλάδων για μια επικείμενη επιστροφή και Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου.

δ. Παρά τη σαφή θέση του Κυρίου ότι είναι άγνωστος ο χρόνος της Δευτέρας Παρουσίας Του (Ματθ. 24, 36), πολλές από τις εσχατολογικές χιλιαστικές αιρέσεις, παραχριστιανικές κινήσεις και άλλες μελλοντολογικές ομάδες (π.χ. τρομολαγνία περί του τέλους του κόσμου το 2012, ημερολόγιο των Μάγια, τηλεοπτικοί και διαδικτυακοί ψευδοπροφήτες κ.ά.) δεν διστάζουν, με διάφορους αστήρικτους Αγιογραφικούς και χρονολογικούς συσχετισμούς, να καθορίζουν μέσω ψευδοπροφητειών ημερομηνίες, κατά τις οποίες θα λάβει χώρα η Δευτέρα Παρουσία και, φυσικά, επανειλημμένως διαψεύδονται.

ε. Σε ορισμένες κινήσεις διάφορα γεγονότα και μαρτυρίες της Αγίας Γραφής χρησιμοποιούνται ως μέσο ψυχολογικής πίεσης, αφού προηγουμένως έχουν συστηματικά εκπαιδεύσει τους οπαδούς του σε ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, ώστε τα μέλη τους κάτω από τον φόβο «της σφαγής τους στον Αρμαγεδώνα» ή «της μη αρπαγής τους στους ουρανούς», να αυξάνουν τον «ιεραποστολικό» ακτιβισμό τους, ως απόδειξη ότι ανήκουν στην κατηγορία των «εκλεκτών» και των «σεσωσμένων».  

5. Η ολομέλεια της Συνδιασκέψεως διεπίστωσε την μεγάλη χρησιμότητα, που θα είχε για την ποιμαντική εργασία της αντιμετωπίσεως των αιρέσεων, η συμπλήρωση του καταλόγου των αιρετικών και παραχριστιανικών ομάδων, τον οποίο κατήρτισε η Ε’ Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων, στη Ναύπακτο το 1993, ως και του καταλόγου των ομάδων των ασυμβίβαστων με την Ορθόδοξη πίστη, τον οποίο κατήρτισε η Ζ’ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων, στην Αλίαρτο Βοιωτίας το 1995. Τούτο καθίσταται αναγκαίο από την εμφάνιση και δραστηριοποίηση πληθώρας νέων αιρετικών, παραχριστιανικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων στον κόσμο.

6. Η ολομέλεια της Συνδιασκέψεως επεσήμανε επίσης την παντελή απουσία της Ορθόδοξης εσχατολογίας από τα προτεινόμενα και ήδη πιλοτικώς διδασκόμενα στην Ελλάδα νέα βιβλία για το μάθημα των Θρησκευτικών στη στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση. Η έλλειψη αυτή συνοδεύεται, δυστυχώς, από μία ριζική αλλαγή του προσανατολισμού του μαθήματος των Θρησκευτικών, από τον Συνταγματικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα ομολογιακό του χαρακτήρα σε μία προοπτική αποδόμησης, που καταλήγει στον θρησκευτικό συγκρητισμό.

7. Η Ορθόδοξη Εκκλησία με τη Θεολογία, την δισχιλιετή Παράδοση και ζωή της, αποδοκιμάζει τις δοξασίες των διαφόρων εσχατολογικών αιρέσεων και άλλες ποικίλες εσφαλμένες μελλοντολογικές αντιλήψεις, όχι μόνο διότι η συλλογιστική τους είναι σαθρή και η εξήγησή τους αφελής, αλλά πρωτίστως διότι οι δοξασίες αυτές είναι θεραπευτικά λανθασμένες. Αδυνατούν να θεραπεύσουν τον εσκοτισμένο και αλαζονικό νου του ανθρώπου και την γεμάτη ιδιοτέλεια καρδιά του, με τελικό αποτέλεσμα να οδηγούν τους οπαδούς τους, οι οποίοι είναι και αυτοί πλάσματα της αγάπης του Θεού, στον πνευματικό θάνατο και να τους στερούν την αληθινή και ζωντανή ελπίδα για την αιωνιότητα.

Ο Πρόεδρος της Συνδιασκέψεως
και Πρόεδρος της Συνοδικής Επιτροπής
επί των Αιρέσεων
Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος.

Οι Εντεταλμένοι των
Ορθοδόξων Εκκλησιών

Οικουμενικού Πατριαρχείου: Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος.
Πατριαρχείου Αλεξανδρείας: Ο Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος Προτέριος.
Πατριαρχείου Ιεροσολύμων: Αρχιμανδρίτης Δημήτριος Βασιλειάδης.
Πατριαρχείου Μόσχας & Πάσης Ρωσίας: Ιερομ. Θεοφάνης Λουκιάνωφ.
Πατριαρχείου Σερβίας: Πρωτοπρεσβύτερος Γάιος Γκάιτς.
Πατριαρχείου Ρουμανίας: Καθηγητής Ciprian Streza.
Εκκλησίας της Κύπρου: Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Κωστόπουλος.
Εκκλησίας της Ελλάδος: Πρωτοπρεσβύτερος Κυριακός Τσουρός.
Εκκλησίας της Πολωνίας: Πρωτοπρεσβύτερος Andrzej Lewezak.
Εκκλησίας της Αλβανίας: Θεολόγος Ιωάννης Μένη.

Περιοδικό Διάλογος
Τεύχος 70
Οκτώβριος Δεκέμβριος 2012

http://www.impantokratoros.gr/0DDB30BD.el.aspx