Μαθήματα Μεγάλης Ἑβδομάδος τοῦ μακαριστοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Καντιώτη

Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτη

Μαθήματα Μεγάλης Εβδομάδος

«Τα πάθη τα σεπτά η παρούσα
ημέρα ως φώτα σωστικά ανατέλλει
τω κόσμω…» (κάθ. Μ. Δευτέρας)

Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. Είναι ο πνευματικός φάρος που φωτίζει και οδηγεί τους ανθρώπους στο δρόμο του καθήκοντος και της αρετής. Τον φάρο αυτόν κανένας άνεμος, καμμία θύελλα, καμμία δύναμις δεν θα μπορέση να τον σβήσει,  ούτε να ελαττώση το φως του. Θα λάμπη αιωνίως. Θα λάμπη με τη διδασκαλία του, με τα θαύματά του, με τον άγιο βίο του. Όλα φως, όλα αρετή, όλα τελειότης άφθαστος.

Αλλ’ εκεί που η λάμψι του Χριστού κορυφώθηκε και «η αρετή του εκάλυψεν ουρανούς» (Αββ. 3, 3) και το ηθικό του ανάστημα υψώθηκε ως ουρανομήκης πνευματική στήλη, είναι τα άγια πάθη του. Τα πάθη του Χριστού είνε ανεξάντλητη πηγή των ωραιοτέρων διδαγμάτων.

Χριστιανός που δεν συγκινείται και δε διδάσκεται από τις άγιες αυτές ημέρες, είναι τυφλός και αναίσθητος· όπως λέει ένας Γερμανός φιλόσοφος και ποιητής, χριστιανός που δε συγκινείται από τα πάθη του Χριστού δεν είναι άνθρωπος αλλά μία πέτρα χωρίς καρδιά και αίσθημα. Ενώπιόν μας τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος εκτυλίσσεται το μυστήριο της αγάπης του Χριστού. Και καλούμεθα όχι να το παρακολουθήσουμε απλώς, αλλά να δεχθούμε στις ψυχές μας τον φωτισμό που εξαποστέλλει ο Κύριος από τα πάθη και το σταυρό του.

* Θα σας παρουσιάσω μερικά σημεία από την εβδομάδα των παθών του Κυρίου, που ενδιαφέρουν κάθε Χριστιανό.

* Παρακολουθώντας με καρδιά συντετριμμένη τον Ιησούν, θα τον δούμε τη Μεγάλη Τρίτη, να ρίχνη τους φοβερούς κεραυνούς του, τα «ουαί υμίν, γραμματείς και φαρισαίοι…» (Ματθ. 23, 14 κ.ε.).

Ουδέποτε άλλοτε ο πράος Ιησούς μίλησε με τόση δριμύτητα όση τότε. Γιατί; Διότι ενώπιόν του είχε υποκριτάς. Και ο ανεξίκακος Ιησούς τίποτε άλλο δεν μίσησε τόσο όσο την υποκρισία. Η υποκρισία είναι το κίβδηλο νόμισμα, το τεχνητό άνθος, η πλαστογραφία της αρετής. Γι’ αυτό καυτηρίασε τόσο πολύ την υποκρισία. Αλλ’ ακούγοντας τον Κύριο να εκφωνή τα «ουαί» κατά των υποκριτών, ας φοβηθούμε μήπως κι εμείς υπαγόμεθα στην κατηγορία των υποκριτών. Διότι η υποκρισία είναι ένα μικρόβιο που εισχωρεί στις καρδιές όλων. Αν θέλουμε να είμεθα αληθινοί μαθηταί του, πρέπει ν’ απαλλαγούμε από την πληγή της υποκρισίας.

* Αλλά και άλλο σοβαρό μάθημα παίρνουμε τις άγιες αυτές ημέρες. Τη Μεγάλη Τετάρτη βλέπουμε τον Ιούδα να παζαρεύη την πώλησι του Διδασκάλου αντί τριάκοντα αργυρίων. Η προδοσία του Ιούδα είναι ένα από τα θλιβερώτερα περιστατικά των παθών του Κυρίου. Είναι μάθημα για όλους όσους υποδούλωσαν τις ψυχές τους στο χρήμα, στην ύλη, στο μαμωνά. Φοβερό πάθος η φιλαργυρία. Αυτή μετέβαλε έναν απόστολο σε προδότη. Αυτή μεταβάλλει και τους Χριστιανούς σε ειδωλολάτρες, που δεν λατρεύουν πλέον τον Χριστό αλλά τον χρυσό. Βλέποντες το κατάντημα του Ιούδα ας προσέξουμε πολύ, αγαπητοί μου, μήπως πιαστούμε κι εμείς στα δίχτυα της κατηραμένης φιλαργυρίας. Διότι χριστιανός που λατρεύει το χρήμα και χάριν αυτού ψευδορκεί, ατιμάζει, κλέβει και αδικεί, είναι ένας νέος Ιούδας στη σημερινή κοινωνία.

* Καθώς εξελίσσεται η ιστορία των παθών του Κυρίου, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης βλέπουμε το μυστικό δείπνο. Την τελευταία και αλησμόνητη εκείνη νύχτα, ο Χριστός συνέφαγε για τελευταία φορά με τους μαθητάς του. Τους έδωσε τις τελευταίες παραγγελίες. Ετέλεσε δε το μυστήριο της θείας ευχαριστίας, που είναι το σπουδαιότερο μυστήριο της Εκκλησίας, η καρδιά της λατρείας μας. Μετέδωσε ο ίδιος το σώμα και το αίμα του στους μαθητάς. Ήταν η πρώτη θεία κοινωνία. Δυστυχώς όμως και σ’ αυτήν βρέθηκε ένας ανάξιος να κοινωνήση. Ήταν ο Ιούδας. Με ακάθαρτη ψυχή πλησίασε και έλαβε τα άχραντα μυστήρια. Και τώρα, αδελφοί μου, πολλοί θα προσέλθουμε τις άγιες αυτές ημέρες να κοινωνήσουμε. Πολύ να προσέξουμε, μήπως μεταξύ μας υπάρχει ο Ιούδας· δηλαδή ο ακάθαρτος, ο αμετανόητος, ο ανεξομολόγητος χριστιανός. Αυτός ας μην πλησιάση τα άγια, εάν προηγουμένως δεν καθαρίση την ψυχή του μέσα στα δάκρυα της μετανοίας.

* Ένα άλλο μάθημα μας δίνει η άρνησις του Πέτρου. Μας διδάσκει πόσο ασθενής, αδύνατος και αμαρτωλός είναι ο άνθρωπος. Διότι βλέπουμε ένα κορυφαίο μαθητή να πέφτη. Τι ήταν ο Πέτρος; Κολοσσός πίστεως και αρετής. Και όμως τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης τον βλέπουμε να αρνήται εμπρός σε μια υπηρέτρια το όνομα του Κυρίου. Έπεσε ο Πέτρος, για να μάθη να είναι ταπεινός. Έπεσε, για να μας διδάξη όλους πόσο πρέπει να προσέχουμε και να φοβούμεθα την αμαρτία. Είναι τόσο φοβερή η αμαρτία, ώστε στα δίχτυά της συλλαμβάνει και αποστόλους και προφήτας και αγίους και ασκητάς. Λοιπόν, Χριστιανέ· είσαι άγιος, έφθασες σε ύψη αρετής; Μην υπερηφανεύεσαι. Διότι ενδέχεται να πέσεης και εκείνος, που τώρα τον περιφρονείς ως αμαρτωλό, να γίνη άγιος και να καταλάβη την πρώτη θέση του παραδείσου.

* Φθάνοντας στο αποκορύφωμα των παθών του Κυρίου θα αισθανθούμε τον Κύριό μας να γεύεται το μαρτύριο. Θα τον δούμε να γονατίζη, να πέφτη με το πρόσωπο στη γη μέσα στον κήπο της Γεθσημανή. Θ’ ακούσουμε την προσευχή του «Πάτερ μου, ουχ ως εγώ θέλω, αλλ’ ως συ» (Ματθ. 26, 39). Θα δούμε να τον σέρνουν όλη τη νύχτα από δικαστήριο σε δικαστήριο. Θα δούμε τους εχθρούς του να τον ντύνουν με κόκκινη χλαμύδα, να του πλέκουν «στέφανον εξ ακανθών», να τον περιπαίζουν και να τον ραπίζουν. Θ’ ακούσουμε τις άγριες φωνές του «Άρον άρον, σταύρωσον αυτόν» (Ιωάν. 19, 15). Θα δούμε τον Πιλάτο να υπογράφη την καταδίκη του. Τέλος τη Μεγάλη Παρασκευή θα δούμε τον Κύριό μας να σηκώνη το βαρύ σταυρό και να κάμπτεται από το βάρος. Αλλά ποιο βλέμμα θα μπορέση πλέον να παρακολουθήση τη σκηνή της σταυρώσεως; Θα τον αντικρύσουμε να υψώνεται γυμνός, επάνω στο ξύλο και θ’ ακούσουμε να λέη έναν-ένα τους επτά λόγους του σταυρού, απ’ τους οποίους ο πρώτος είνε φωνή αγάπης προς τον πλησίον και συγχωρήσεως («Πάτερ άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» Λουκ. 23, 34). Κι τελευταίος φωνή αφοσιώσεως στον Πατέρα («Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου» έ.α. 23, 46). Χριστιανέ· μπορείς όσο ζης να λες κι εσύ «Ουράνιε Πατέρα, συγχωρώ τον κάθε εχθρό μου», κι όταν κλείσης τα μάτια στο μάταιο τούτο κόσμο να πης «Πατέρα μου, δέξου την ψυχή μου στα χέρια σου»;

Αυτά τα υψηλά μαθήματα μας παρέχει η Μεγάλη Εβδομάδα. Τα μαθήματα της μετανοίας, της συντριβής, του φόβου της αμαρτίας, της αγάπης και της ελπίδος. Γι’ αυτό να παρακολουθήσουμε τις ακολουθίες της με μεγάλη ευλάβεια. Απ’ τη στιγμή που μπαίνουμε στον ιερό ναό το πνεύμα, η καρδιά και ο νους μας, όλα να είνε αφωσιωμένα στον Εσταυρωμένο και τα πάθη του. Καμμία συνομιλία, καμμία αταξία, καμμία ασχημοσύνη δεν επιτρέπεται τις άγιες αυτές ημέρες. Μικροί - μεγάλοι, γυναίκες - άνδρες, νέοι - γέροντες, όλοι εδώ με ευλάβεια· όχι για να συζητήσουμε, όχι για να γελάσουμε, αλλά για να θυμηθούμε τι υπέφερε Εκείνος προς χάριν μας, να διδαχθούμε και να αλλοιωθούμε. Οι ημέρες αυτές μας επιφορτίζουν με μεγαλύτερη ευθύνη. Οι γονείς μην αφήνετε τα παιδιά να γυρίζουν μέσα στην εκκλησία σαν να είναι σε χωράφι. Κάθε μητέρα να έχη κοντά το μικρό της, κάθε πατέρας το παιδί του… Όπως γύρω από το νεκρό πατέρα μαζεύονται τα παιδιά και κλαίνε, έτσι κι εμείς γύρω από το Μεγάλο μας Νεκρό, τον Κύριό μας Ιησούν Χριστόν, ας συγκεντρωθούμε, και ας ανοίξουμε την καρδιά μας να δεχθούμε τον φωτισμό των σεπτών παθών του. Τότε θα αισθανθούμε τι υπέφερε εκείνος για την κάθε μια ψυχή και με ευγνώμονα καρδιά θα πούμε κι εμείς στο Λυτρωτή μας· Χριστέ, νυμφίε των ψυχών μας. Τα πάθη σου μαγνητίζουν, φωτίζουν, αγιάζουν τις ψυχές. Για ό,τι υπέφερες προς σωτηρίαν μας σε ευγνωμονούμε και σ’ ευχαριστούμε. Εμπρός στην τόση αγάπη σου σού υποσχόμεθα, ότι θα είμεθα πάντοτε δικοί σου.

(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, η οποία έγινε σε ι. ναό των Αθηνών τα έτη 1958-1964. Καταγραφή και μικρά σύντμισις 16-4-2006).

Απολυτίκιον. Ήχος δ’.
Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου,
τω τιμίω Σου αίματι·
τω Σταυρώ προσηλωθείς
και τη λόγχη κεντηθείς,
την αθανασίαν επήγασας ανθρώποις,
Σωτήρ ημών, δόξα Σοι.

Ο Χριστός απέθανε διά τας αμαρτίας ημών
και ανέστη διά την δικαίωσιν ημών.

Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτου
Ευσεβείς σκέψεις
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"

 http://www.impantokratoros.gr/52864460.el.aspx