Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Τροπάριον.
Τόν ρύπον ὁ σμήχων τῶν ἀνθρώπων,
τούτοις καθαρθείς ἐν Ἰορδάνῃ, οἷς θελήσας ὡμοτώθη ὅ ἦν μείνας, τούς ἐν
σκότει φωτίζει Κύριος· ὅτι δεδόξασται.
Ἑρμηνεία.
Ὁ Κύριος, λέγει, ὁ ὁποῖος καθαρίζει καί ἀποπλύνει τόν μολυσμόν τῆς
ἁμαρτίας τῶν ἀνθρώπων, αὐτός σήμερον ἐκαθαρίσθη εἰς τόν Ἰορδάνην ποταμόν
διά τοῦ Βαπτίσματος. Τίνος χάριν; Διά τούτους τούς ἀνθρώπους, μέ τούς
ὁποίους θεληματικῶς ὡμοιώθη κατά φύσιν γενόμενος ἄνθρωπος, μή τραπείς
κατά τήν Θεότητα, ἀλλά μείνας ἐκεῖνο ὅπου ἦτον: ἤτοι τέλειος Θεός· ὅθεν
εἶπεν ὁ Θεολόγος Γρηγόριος· «Ὁ μέν γάρ (Χριστός) αὐτοκάθαρσις ἦν, καί
οὐκ ἐδεῖτο καθάρσεως, ἀλλά σοί (διά σέ) καθαίρεται, ὥσπερ καί
σαρκοφορεῖ, ἄσαρκος ὤν» (Λόγος εἰς τό Βάπτισμα). Οὐ μόνον δέ σμήχει ὁ
Χριστός καί καθαρίζει, ἀλλά καί φωτίζει· καθαρίζει μέν γάρ, τό θεῖον
προβαλλόμενος ὕσσωπον, καί ὑπέρ χιόνα λευκαίνων τούς τό θεῖον
λαμβάνοντας Βάπτισμα· περί ὧν καί ὁ Δαβίδ παρεκάλει πρότερον λέγων·
«Ραντιεῖς με ὑσσώπω, καί καθαρισθήσομαι· πλυνεῖς με, καί ὑπέρ χιόνα
λευκανθήσομαι» (Ψαλ. ν´ 9). Ὅθεν ὁ Θεολόγος Γρηγόριος λουτρόν ὀνομάζει
τό Βάπτισμα, ὡς ἔκπλυσιν (Λόγος περί Βαπτίσματος).
Φωτίζει δέ πάλιν ὁ Χριστός, διότι αὐτός κατά τόν Ἰωάννην (α´ 9) εἶναι τό
φῶς τό ἀληθινόν, τό ὁποῖον φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν
Κόσμον, ὄχι εἰς τόν αἰσθητόν καί ὑλικόν κόσμον, ἀλλ᾿ εἰς τόν νοητόν
ἐκεῖνον τῶν ἀρετῶν· διά τοῦτο πάλιν ὁ Θεολόγος Γρηγόριος φώτισμα
ὀνομάζει τό Βάπτισμα (Λόγος περί Βαπτίσματος).