«Τί προσφέρει στήν κοινωνία ὁ Μοναχισμός;»

ΠΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

Γέροντος Ἐφραίμ Φιλοθεΐτου

Στίς ἔσχατες αὐτές ἡμέρες, ὅπου ὁ διάβολος προαισθανόμενος τό τέλος του ἔχει ἀφηνιάσει, βάλλεται ἀπό παντοῦ τό πιό σημαντικό ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας, τό καύχημα καί ἡ δόξα της, ὁ ἁγιώτατος Μοναχισμός.

Καί βέβαια αὐτό θά τό περίμενε κανείς εὔλογα καί φυσιολογικά ἀπό τούς δεδηλωμένους πολέμιους τῆς ἴδιας τῆς Ἐκκλησίας, καί ἀπό τούς ἀδιάφορους. Τό θλιβερό ὅμως εἶναι πώς ὁ πόλεμος ἤ ἡ παρεξηγημένη ἀντίληψις περί αὐτοῦ προέρχεται καί ἐκ τῶν «ἔνδον» τῆς Ἐκκλησίας. «Εὐσεβεῖς» ἄνθρωποι, πού ἐκκλησιάζονται, κοινωνοῦν, ἀσκοῦν φιλανθρωπία, ὅμως ἀπέναντι στόν Ἁγιοτρόφο Μοναχισμό μας στέκονται μέ προκατάληψη ἤ καί ἀντιπάθεια. Ἡ πιό κοινή τους ἐρώτηση καί δικαιολογία γι᾿ αὐτή τους τή στάση συνοψίζεται στό «καί τί προσφέρουν οἱ μοναχοί στή κοινωνία; δέν θά ἦταν πιό καλά νά ἔμεναν στόν κόσμο νά προσφέρουν τίς ὑπηρεσίες τους;».

Δέν θά ἀναφερθοῦμε, στίς λίγες αὐτές γραμμές, στήν ἐκκλησιαστική, κοινωνική, ἐθνική, φιλανθρωπική, ἱεραποστολική προσφορά τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ ἀνά τούς αἰῶνας, ὄχι μόνον διότι εἶναι γνωστή τοῖς πᾶσι, ἀλλά κυρίως διότι δέν εἶναι αὐτή ἡ κύρια προσφορά του. Ὄχι, δέν εἶναι αὐτή, πού τόν καταξιώνει ὡς θεσμό.

 Ἅγιον Ὄρος, 1969-2001

Καί ἄν ποτέ δέν ὑπῆρχε αὐτή, δέν θά ἐμειώνετο σέ τίποτα ἡ ἀξία τοῦ Μοναχισμοῦ. Δέν ἔχουμε τό δικαίωμα νά ἀπαιτοῦμε αὐτήν τήν προσφορά ἀπό τούς μοναχούς. Ἀποτελεῖ μιά πράξη αὐτοπροαίρετη, «ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας των», μία πράξη θυσίας, ἀγάπης καιομένης πρός τόν πλησίον, πού ὅμως δέν ἀποτελεῖ τήν οὐσία καί τό κύριο συστατικό καί τήν πραγματική προσφορά τοῦ Μοναχισμοῦ πού εἶναι ἡ μαρτυρία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ προσευχή γιά τόν κόσμο.

Οἱ κεκαθαρμένοι μοναχοί ἐκτός τοῦ ὅτι εἶναι οἱ συνεχιστές τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὡς φορεῖς τῆς Παραδόσεως, ἀποτελοῦν καί τή συνέχεια τῶν μαρτύρων. Οἱ μάρτυρες μέ τό μαρτύριό τους ὁμολογοῦσαν Ἰησοῦν Χριστόν. Αὐτό εἶναι ἡ οὐσία τοῦ μαρτυρίου τους καί ἡ μεγαλύτερη προσφορά τους στό κόσμο. Οἱ μοναχοί ὄχι μιά φορά, ἀλλά καθημερινῶς χύνουν τό αἷμα τῆς καρδιᾶς των μέ τό ἐπίμονο μαρτύριον τῆς «συνειδήσεως». Αὐτή τήν τεράστια ὠφέλεια προσφέρουν σήμερα οἱ Ἀγγελόσχημοι μοναχοί. Τή διάσωση τοῦ ἀνθρώπου, τήν ὁμολογία τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ σέ ἐποχή πού ἄλλοι τόν θεωροῦν ἁπλόν Θεό καί χάνουν τήν ἐπαφή μαζί του –ἤ ἁπλό ἄνθρωπο– καί χάνουν τήν σωτηρία, τήν βεβαιότητα τῆς σωτηρίας, σέ μιά ἐποχή πλήρους συγχύσεως, καί τήν ἐλπίδα τῆς θεώσεως, σέ μιά ἐποχή ἀπαγοητεύσεως ἀπό ὅλα τά συστήματα. Αὐτή εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἱεραποστολή. Ὁ μοναχός μέσα στήν ἀφάνεια καί τή σιωπή, βιώνοντας τήν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ, καθαιρόμενος καί ἁγιαζόμενος, ἐμπαίζοντας τόν κόσμο, καθώς ἀρνεῖται κάθε ψεύτικο σχῆμα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, δίνει τό πιό ἠχηρό ράπισμα στήν ἀνθρώπινη ματαιοδοξία καί ἀποτελεῖ τό πιό εὔγλωτο κήρυγμα. Κηρύττει, μαρτυρεῖ Ἰησοῦν Χριστόν μέ τήν ἴδια τή ζωή του. Μέ ἕνα κήρυγμα ὄχι θεωρητικό πού δέν διαρκεῖ λίγα λεπτά. Ὁ μοναχός, λαμβάνων τόν Σταυρόν καί ἀκολουθῶν τόν Χριστόν ΠΡΑΤΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΕΙ.

Στις κορφές των βράχων, Μετέωρα

Ὁ μοναχός ὅμως δέν εἶναι μόνο αὐτό. Ὁ μοναχός εἶναι ἱκέτης γιά ὅλο τόν κόσμο. Θρηνεῖ γιά ὅλο τόν κόσμο καί σ᾿ αὐτό ἔγκειται τό κύριο ἔργο του.

Φεύγει ὁ μοναχός ἀπό τήν κοινωνία γιά νά ἀποκτήσει τήν ὄντως κοινωνία. Ὁ μοναχός εἶναι ὁ πᾶσι χωρισθείς καί πᾶσι συνηρμοσμένος.

Ἀρνούμενος τήν ψεύτικη ἐπιφανειακή κοινωνικότητα τοῦ κόσμου, μακρύνεται εἰς τάς ἐρήμους, ἔνθα αὐλιζόμενος βλέπει καθαρά τά πάθη του, ἀγωνίζεται ἐναντίον των, καθαίρεται, ἁγιάζεται, θεώνεται καί γίνεται τό πλέον κοινωνικό ὄν πάνω στή γῆ.

Διά τῆς προσευχῆς καί ἐν τῇ προσευχῇ (ἀτομική καί λειτουργική) συναντᾶται καί ἑνώνεται μέ τόν Θεό καί μέ τούς ἀδελφούς του, καί μέ ὅλο τόν κόσμο. Οἱ κοσμικοί προσεύχονται λίγο, ἐνῶ οἱ μοναχοί συνεχῶς. Χάρη στούς μοναχούς δέν παύει ποτέ ἡ προσευχή πάνω στή γῆ. Θά πεῖς, ἴσως, πώς τώρα δέν ὑπάρχουν τέτοιοι μοναχοί, πού νά προσεύχονται διαρκῶς καί διαρκῶς γιά ὅλο τόν κόσμο. Ἐγώ ὅμως θά σοῦ πῶ ὅτι, ὅταν δέν θά ὑπάρχουν πιά ἄνθρωποι, πού νά πρεσβεύουν γιά ὅλο τόν κόσμο, τότε θά τελειώσει ὁ κόσμος, γιατί ὁ κόσμος στέκεται μέ τήν προσευχή, τότε θά ἔλθουν οἱ μεγάλες ὠδίνες.

Καί ἤδη βρισκόμαστε στήν ἀρχή τους.

Ὁ κόσμος στηρίζεται στίς προσευχές τῶν ἁγίων. Κι ὁ μοναχός κλήθηκε νά προσεύχεται γιά ὅλο τόν κόσμο μέ ὅλο τό εἶναι του. Αὐτό εἶναι τό ἔργο καί ἡ διακονία του.

Ὁ κόσμος νομίζει πώς οἱ μοναχοί εἶναι ἀνώφελο γένος. Ἔχουν ὅμως ἄδικο νά σκέφτονται ἔτσι. Δέν ξέρουν πώς ὁ μοναχός προσεύχεται γιά ὅλο τόν κόσμο. Δέν βλέπουν τίς προσευχές του καί δέν γνωρίζουν μέ πόση εὐσπλαχνία τίς δέχεται ὁ Κύριος. Οἱ μοναχοί κάνουν μεγάλο ἀγώνα μέ τά πάθη καί, γι᾿ αὐτό τόν ἀγώνα τους, θά εἶναι μεγάλοι κοντά στόν Θεό.

Ἀληθινά λέγω, ὅτι ὁ Μοναχισμός εἶναι ὁ θεσμός ἐκεῖνος διά τοῦ ὁποίου ἑδραιώθηκε ἡ πίστις εἰς τόν κόσμο. Εἶναι ὁ στῦλος καί τό ἑδραίωμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ μοναχισμός εἶναι ἡ πυξίδα ἐκείνη διά τῆς ὁποίας οἱ πιστοί καί ἡ Ἐκκλησία διαπλέουν ἀσφαλῶς τό πέλαγος τοῦ παρόντος βίου καί φθάνουν εἰς τόν εὔδιον, γαλήνιον καί σωτήριον λιμένα.

Εἶναι ἀλήθεια πανθομολογουμένη ὅτι, ἐάν δέν ὑπῆρχε ὁ Μοναχισμός, οὔτε ὀρθόδοξος πίστις, οὔτε Ἑλληνική γλῶσσα, ἀλλ᾿ οὔτε καί Ἑλληνικό ἔθνος θά ὑπῆρχε.

Συνεχίζεται....

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Κεντρική διάθεση:

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»