Περί νοερᾶς προσευχῆς, -Β' Μέρος-Ἁγ. Ἐφραίμ Κατουνακιώτου, (Μεταφρ. Ρουμανικά), Οδηγίες για την νοερά προσευχή από τον Άγιο Εφραίμ Κατουνακιώτη (καταγραφή Ν. Μπαλδιμτση-ιατρού)
Pr Savva - Despre Rugaciunea mintii (Sfaturi ale Sfântului Efrem Katunakiotul) partea a 2-aΠέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2022
π. Ἀρσένιος Βλιαγκόφτης: "Ὅλα ἕτοιμα γιά τό συλλείτουργο μέ τόν ἀχειροτόνητο"
Ἐκπομπή μέ τόν π. Ἀρσένιο Βλιαγκόφτη [Κυριακή, 4 Σεπτεμβρίου 2022]
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2022/09/blog-post_49.html#more
Διάβολος, ὁ διαχρονικός ἐχθρός τῆς Ρωμιοσύνης ΙΑ΄, 23-11-2019, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Διάβολος, ὁ διαχρονικός ἐχθρός τῆς Ρωμιοσύνης ΙΑ΄, 23-11-2019, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ «Νηστευτής»
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο «ΝΗΣΤΕΥΤΗΣ»
Καταγόμενος από την Κωνσταντινούπολη, ο άγιος Ιωάννης ο Νηστευτής, διέλαμψε στο πατριαρχικό της θρόνο επί Τιβερίου (578-582) και Μαυρικίου (582-602). Χαράκτης στο επάγγελμα κατά τη νεανική του ηλικία, ήταν κοσμημένος με πολλές αρετές έχοντας θερμή αγάπη προς τον Θεό, ο Οποίος με προφητικές αποκαλύψεις τον προετοίμαζε για το μέγα αξίωμα, για το οποίο και τον προόριζε.
Ο πατριάρχης Ιωάννης Γ΄ ο Σχολαστικός (565-577) [21 Φεβρ.] ελκύσθηκε από την αγιότητά του και τον χειροτόνησε διάκονο αναθέτοντάς του τη διανομή της ελεημοσύνης στους φτωχούς της Κωνσταντινουπόλεως. Στη ιερή όσο και υπεύθυνη διακονία αυτή ο Ιωάννης επέδειξε σημεία αληθινής ευαγγελικής αγάπης. Σκόρπιζε απλόχερα την ελεημοσύνη, χωρίς να διακρίνει ποτέ του αξίους και αναξίους· και όσο περισσότερο αυτός έδινε, τόσο ο Θεός ευλογούσε το βαλάντιό του και δεν άδειαζε.
Μετά την κοίμηση του πατριάρχου Ευτυχίου, τον Απρίλιο του 582, διάδοχός του εξελέγη ο Ιωάννης. Ας σημειωθεί ότι αυτή την εποχή άρχισαν να αποδίδουν στον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον τίτλο τιμής του «Οικουμενικού Πατριάρχου», που ασφαλώς δεν σήμαινε υπεροχή έναντι των άλλων επισκόπων, προκάλεσε όμως τη σφοδρή αντίδραση του πάπα Ρώμης αγίου Γρηγορίου Διαλόγου [12 Μαρτ.].
Ὅσιος Κύριλλος ὁ Φιλεώτης. Περί ἐγκρατείας.
Περί εγκρατείας.
Εγκράτεια εἶναι τὸ νὰ δαμάζεις τὴν σωματικὴ ἡδονή. Τὴν φωτιὰ φουντώνει ὁ ἄνεμος καὶ τὸν ἔρωτα ἡ συνήθεια. Γι᾿ αὐτὸ, ἄς μὴ θελήσουμε νὰ διαθέσουμε τὰ μέλη μας ὡς ὅπλα γιὰ τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ἡδυπάθεια· ἀλλὰ καλύτερα ὡς ἀναστηθέντες ἐκ νεκρῶν, νὰ κάνουμε τὰ μέλη μας ὅπλα δικαιοσύνης καὶ ἁγιασμοῦ, διότι ὁ Θεὸς εἶναι ῞Αγιος καὶ εὐχαριστεῖται σέ ῾Αγίους.
῞Αγιος εἶναι αὐτὸς ποὺ εἶναι καθαρὸς ἀπὸ κακία καὶ ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τίς ἁμαρτίες. Κανένα κακὸ δὲν φυτρώνει στὸν ἄνθρωπο, ποὺ ἔβαλε θεμέλια τῆς σοφίας τὴν σωφροσύνη καὶ τὴν ἁγνεία.
῾Η σωφροσύνη εἶναι δύναμη τῆς ψυχῆς, διότι σὰν φῶς φωτίζει τὴν ἀπαθῆ ψυχή. Εἶναι ἀδύνατον νὰ εἶναι ἐλεύθερος αὐτὸς ποὺ ὑποδουλώνεται στὰ πάθη καὶ κυριαρχεῖται ἀπὸ τὰ πάθη. Πιὸ φοβερὸ εἶναι νὰ εἶσαι ὑπόδουλος σε πάθη παρὰ σε τυράννους…
Δὲν πρέπει νὰ φοβόμαστε τὸ ὕψος τῆς ἐγκρατείας, ἀλλὰ μᾶλλον νὰ φοβηθούμε τὸ χάος τῆς ἀκρατείας.
᾿Εγκράτεια εἶναι χαλινάρι, ποὺ συγκρατεῖ τὴν ὁρμὴ τοῦ ἐπιθυμητικοῦ γιὰ τροφές ἤ χρήματα ἤ δόξα.
Αἰσθητὴ ἐγκράτεια εἶναι ἡ ἀποφυγὴ ὅλων τῶν παραλόγων πράξεων, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἐνέργεια τῆς σάρκας. Νοητὴ δὲ ἐγκράτεια εἶναι ἡ ἀποφυγὴ τοῦ νοῦ ἀπὸ τὴν ἡδονή, ποὺ γεννοῦν αἱ ἐμπαθεῖς σκέψεις. Δὲν μπορεῖ νὰ κατορθώσει κανεὶς τὴν αἰσθητὴ ἐγκράτεια, ἐὰν δὲν ὑπάρχει διαρκῶς στὴν ψυχή του ἡ μελέτη καὶ ἡ τήρηση τῆς δεύτερης, ἐπειδὴ συνυπάρχουν ἀχώριστα στὴν ψυχή.
Πρέπει λοιπὸν νὰ μὴ φοβόμαστε τὴν ἐγκράτεια, διότι κανεὶς δὲν ἀπορρίπτει τὰ ἀγαθὰ ἀπὸ τὸν φόβο τῆς στερήσεως τους. Τίποτα ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα δὲν θὰ εἶχαν πραγματοποιηθεῖ, ἄν γιά ὅσα προγραμματίζουμε, σκεπτόμαστε τίς ἀποτυχίες. Διότι κοντὰ στὸν μόχθο τοῦ γεωργοῦ παραστέκει ἡ ἀφορία, κοντὰ στοὺς κόπους τοῦ ἐμπορίου τὰ ναυάγια, κοντὰ στοὺς γάμους αἱ χηρεῖες, κοντὰ στὸ μεγάλωμα τῶν παιδιῶν οἱ στερήσεις τῶν τέκνων.
Εἰς τό Γενέσιον τῆς Θεοτόκου:«Ἡ Θεοτόκος Μαρία, ὁ ἀληθής ἄνθρωπος», π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος
ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
«Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΜΑΡΙΑ, Ο ΑΛΗΘΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-9-1995]
(Α42)
Σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας γιορτάζει το Γενέθλιον της Θεοτόκου. Είναι γνωστόν ότι γενέθλιος ημέρα θεωρείται η ημέρα στην αυγή της με το Άγιον Βάπτισμα, στην δύση της με το άγιον τέλος, κατόπιν αγώνων του βίου τούτου. Η βιολογική γέννησις δεν έχει βεβαίως καμία σημασία δια την Βασιλεία του Θεού. Έτσι εις τους αγίους έχομε γενέθλιον ημέραν την ημέραν του θανάτου των που είναι και η τελείωσίς των. «Τελείωσις» θα πει ολοκλήρωσις · που πέραν του χρόνου τούτου του θανάτου, δεν υπάρχει άλλος χρόνος γι' αυτήν την τελείωσιν.
Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Εκείνη αποτελεί εξαίρεσιν. Όχι γιατί είχε κάποια ξεχωριστή πρόνοια από τον Θεόν. Αλλά γιατί μόνη της έφθασε εις τα μέτρα του προπτωτικού ανθρώπου και φανέρωσε τον αληθή άνθρωπον. Φανέρωσε στο πρόσωπό της, μες στην Ιστορία, τον αληθή άνθρωπον, τον γνήσιο άνθρωπο. Και όπως αναφέρεται από την Αγία Γραφή, η βιολογική δημιουργία του Αδάμ, έτσι αναφέρεται και η βιολογική γέννησις της Θεοτόκου, σαν παγκοσμίου χαράς προοίμιον. «Επήρε», λέει, «ο Θεός πηλόν και έκανε τον άνθρωπον…». Δείχνει όλη την δημιουργία του ανθρώπου. Και το τέλος του Αδάμ. «Και ο Αδάμ έζησε… τόσα χρόνια, 930! Και απέθανεν». Έτσι λοιπόν και εις την Θεοτόκον αναφέρεται η αρχή της και το τέλος της. Για να μην πω και η προϊστορία της!
Όταν ήλθε ο καιρός να λυτρωθεί η οικουμένη από την τυραννία των δαιμόνων και να εισαχθεί στη ζωή των θνητών η αθανασία, ακόμη να φυτευθεί στις ψυχές των ανθρώπων η αγγελική ζωή και γενικά να ενωθεί ο ουρανός με την γη, ο Θεός προετοίμασε το επίγειον κατάλυμά Του, που είναι η Θεοτόκος. Γράφει το βιβλίο των «Παροιμιών» εις το 9ο κεφάλαιο: «Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καὶ ὑπήρεισε στύλους ἑπτά». Ποια είναι η Σοφία; -Παλαιά Διαθήκη, προσέξατέ το. Είναι η Ενυπόστατος Σοφία. Ενυπόστατος θα πει προσωπική. Δηλαδή αυτή που είναι πρόσωπο. Οι Έλληνες έχουν την σοφία βέβαια σαν κάτι το απρόσωπο, μία ιδέα, ένα θέμα, ένα στοιχείο, μία αξία. Αλλά δεν έχουν, όμως, ως πρόσωπο. Φυσικά την θεοποιούν.
Ἡ ἄναρχη, ἄκτιστη καί αίώνια Ὁρθόδοξη Ἐκκλησία, Βίος καί Λόγοι Ἁγίου Πορφυρίου.Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης
[Μᾶρκ. 10,2:12]
Ὁ γάμος καί ἡ ἕνωση τοῦ ἀνδρογύνου εἶναι μιά εἰκόνα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέγει, ὅτι ὅπως ἑνώνεται ὁ Χριστός μέ τήν Ἐκκλησία, ἔτσι ἑνώνεται καί ὁ ἄνδρας μέ τήν γυναίκα. Γι' αὐτό καί ὀνομάζει τό μυστήριο τοῦ γάμου μέγα∙ «ἐγώ δέ λέγω τό μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν»[1].
Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐθεολόγησε πάρα πολύ σοφά καί ὀρθοδοξότατα ἐπάνω εἰς τό μέγα αὐτό μυστήριο τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας, τῆς μιᾶς καί μόνης ἀληθινῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ἡ ἐκκλησία ἡ Ὀρθόδοξος. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε, ὅτι «ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄναρχη, ἀτελεύτητη καί αἰώνια, ὅπως ὁ ἱδρυτής Της ὁ Τριαδικός Θεός εἶναι ἄναρχος, ἀτελεύτητος, αἰώνιος. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄκτιστη, ὅπως ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος. Ὑπῆρχε πρό τῶν αἰώνων, πρό τῶν ἀγγέλων, πρό τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου». Πρό καταβολῆς κόσμου, λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. «Εἶναι θεῖο καθίδρυμα καί σέ αὐτή κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος». Εἶναι ἔκφραση τῆς πολυποίκιλης σοφίας τοῦ Θεοῦ. «Εἶναι τό μυστήριο τῶν μυστηρίων. Ὑπῆρξε ἀφανέρωτο καί ἐφανερώθει ἐπ' ἐσχάτων τῶν χρόνων, δηλαδή ἐφανερώθη μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἐκκλησία μας παραμένει ἀπαρασάλευτη, γιατί εἶναι ριζωμένη στήν ἀγάπη καί στή σοφή Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία -δηλαδή- εἶναι ριζωμένη», πηγάζει, ἔχει αἰτία της, «τήν ἀγάπη καί τήν σοφή Πρόνοια τοῦ Θεοῦ»[2]. Γι' αὐτό ἄλλωστε καί ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο, ἀπό ἀγάπη, καί τόν ἐνέταξε σέ αὐτή τήν ἄναρχη, τήν ἀτελεύτητη, τήν ἄκτιστη, τήν αἰώνια Ἐκκλησία.
«Τήν αἰώνια Ἐκκλησία», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «ἀποτελοῦν τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Εἶναι τρία, ἀλλά εἶναι ἕνας Θεός, γιατί ἔχουν μία οὐσία, μία θέληση, μία ἐνέργεια, ἤ πιό σωστά ταυτή οὐσία, ταυτή θέληση, ταυτή ἐνέργεια. Στή σκέψη καί στήν ἀγάπη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «ὑπῆρχαν ἀπ' ἀρχῆς καί οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἄνθρωποι. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι δέν γεννηθήκαμε τώρα, μέσα στήν παντογνωσία τοῦ Θεοῦ ὑπήρχαμε πρό τῶν αἰώνων. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς ἔπλασε κατ' εἰκόνα καί καθ' ὁμοίωσιν Του. Μᾶς συμπεριέλαβε στήν Ἐκκλησία παρ' ὅ,τι ἐγνώριζε τήν ἀποστασία μας. Μᾶς ἔδωσε τά πάντα γιά νά μᾶς κάνει καί μᾶς θεούς κατά χάριν καί δωρεάν. Ἐν τούτοις, ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι κάνοντας κακή χρήση τῆς ἐλευθερίας μας, ἐχάσαμε τό ἀρχέγονον κάλλος, τήν ἀρχέγονη δικαιοσύνη καί ἀποκοπήκαμε ἀπό τήν Ἐκκλησία». Χάσαμε δηλαδή τήν πρώτη μας ὀμορφιά, χάσαμε αὐτό πού μᾶς εἶχε δώσει ὁ Θεός, ἐπειδή ἑκούσια κινηθήκαμε ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἀπό ἀγάπη ὁ Θεός μᾶς βγάζει ἀπό τόν Παράδεισο, «ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, μακριά ἀπό τήν Ἁγία Τριάδα. Ἐχάσαμε τόν Παράδεισο, τό πᾶν. Ἔξω, ὅμως ἀπό τήν Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει σωτηρία, δέν ὑπάρχει ζωή»[3].
Ἡ εὐαγγελική περικοπή τοῦ Γενέσιου τῆς Θεοτόκου. Παναγιώτης Τρεμπέλας
Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΟΥ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Κατά Λουκάν, κεφάλαιο Ι΄, εδάφια 38-42 και κεφάλαιο ΙΑ΄, εδάφια 27-28
Κεφ.Ι΄ 38 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς καὶ αὐτὸς εἰσῆλθεν εἰς κώμην τινά. γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς. 39 Καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουμένη Μαρία, ἣ καὶ παρακαθίσασα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ ἤκουε τὸν λόγον αὐτοῦ. 40 Ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν· ἐπιστᾶσα δὲ εἶπε· Κύριε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελφή μου μόνην με κατέλιπε διακονεῖν; Εἰπὲ οὖν αὐτῇ ἵνα μοι συναντιλάβηται. 41 Ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά· 42 ἑνὸς δέ ἐστι χρεία· Μαρία δὲ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται ἀπ᾿ αὐτῆς.
Κεφ.ΙΑ΄ 27 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ λέγειν αὐτὸν ταῦτα ἐπάρασά τις γυνὴ φωνὴν ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ· μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας. 28 Αὐτὸς δὲ εἶπε· μενοῦνγε μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτόν.
Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παν. Τρεμπέλα
Κεφ. Ι΄ 38 Και ενώ ο Ιησούς μαζί με τους μαθητές Του και όσους Τον ακολουθούσαν προχωρούσαν με κατεύθυνση την Ιερουσαλήμ, μπήκε Αυτός σε ένα χωριό. Και κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Μάρθα Τον υποδέχθηκε στο σπίτι της.
Ἡ ἀποστολική περικοπή τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου.Παναγιώτης Τρεμπέλας
Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΟΥ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Προς Φιλιππησίους, κεφάλαιο Β΄, εδάφια 5-11
5 Τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, 6 ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, 7 ἀλλ' ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, 8 καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ. 9 διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, 10 ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, 11 καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός.
Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παναγιώτη Τρεμπέλα
5 Εφόσον δηλαδή είστε μαθητές και δούλοι του Ιησού Χριστού, πρέπει να μιμηθείτε την ταπείνωση και την αυταπάρνησή Του. Ας υπάρχει λοιπόν μέσα σας αυτό το φρόνημα της ταπεινώσεως και αυταπαρνήσεως που είχε κι ο Ιησούς Χριστός.
...Τότε τό ἐπιπλέον αὐτό φαγητό, τό «δανείζουμε» στόν διάβολο...
«Λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, ότι εάν υπερβούμε το μέτρο της ποσότητας στην διατροφή μας και παραφάμε, τότε το επιπλέον αυτό φαγητό, το «δανείζουμε» στον διάβολο, διότι είναι του φτωχού και του πεινασμένου που πεθαίνει της πείνας. Χάνουμε έτσι την παρρησία μας απέναντι στον Θεό…»
π.Έφραίμ-Σκήτη Αγίου Ανδρέου
https://proskynitis.blogspot.com/2022/08/blog-post_41.html
8 Σεπτεμβρίου. † ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ. Ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα.
Ἀποστολικό
ἀνάγνωσμα. Τῆς ἑορτῆς, 8 Σεπτ. (Φιλιπ. β΄ 5-11).
Φιλιπ. 2,5 τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ,
Φιλιπ. 2,5 Διότι πρέπει στούτον να μιμηθήτε τον Κυριον· να καλλιεργήσετε δηλαδή το φρόνημα της ταπεινοφροσύνης απέναντι των άλλων και της αγάπης προς τους άλλους, το οποίον υπήρχε και στον Ιησούν Χριστόν.