ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ[:Α΄Κορ.6,12-20]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος(:Ας επανέλθω τώρα στο ηθικό ζήτημα. Όλα έχω εξουσία να τα κάνω, δεν συμφέρουν όμως όλα. Όλα είναι στην εξουσία μου, αλλά εγώ δεν θα εξουσιαστώ και δεν θα γίνω δούλος σε τίποτε)»[Α΄Κορ.6,12].
Εδώ υπαινίσσεται τους λαίμαργους. Επειδή δηλαδή πρόκειται πάλι να στραφεί κατά του πόρνου- καθώς η πορνεία προέρχεται από την τρυφηλότητα και την έλλειψη μέτρου στη ζωή- καταδικάζει με σφοδρότητα το πάθος. Και ούτε λέγει αυτό για τα απαγορευμένα τρόφιμα – διότι εκείνα δεν επιτρέπονται- αλλά και για εκείνα που θεωρούνται ως ουδέτερα. Εννοώ το εξής περίπου: «Μου επιτρέπεται», λέει, «να φάω και να πιω, αλλά δεν συμφέρει να τα κάνω με ασωτία». Και το πλέον θαυμαστό και παράδοξο, το οποίο, ως γνωστό, σε πολλές περιπτώσεις συνήθιζε να κάνει στρέφοντας τον λόγο στο αντίθετο, αυτό το κάνει και εδώ, και αποδεικνύει ότι το δικαίωμα να κάνει κανείς κάτι, όχι μόνο δεν συμφέρει, αλλά ούτε καν δικαίωμα είναι, αλλά δουλεία. Και κατά πρώτον μεν τους αποτρέπει χρησιμοποιώντας το επιχείρημα ότι είναι ασύμφορο και λέγοντας: «Δεν συμφέρει»· δεύτερον χρησιμοποιεί και το εκ του αντιθέτου επιχείρημα λέγοντας ότι «εγώ δεν θα εξουσιαστώ από τίποτε».
Αυτό λοιπόν που εννοεί είναι το εξής: «Έχεις δικαίωμα να φας», λέει· «μένε λοιπόν κύριος του φαγητού και πρόσεχε μήπως γίνεις δούλος αυτού του πάθους. Εκείνος δηλαδή που κάνει χρήση αυτού του δικαιώματος όπως πρέπει, είναι κύριός του· εκείνος όμως που προχωρεί σε άμετρη χρήση δεν είναι πλέον κύριος, αλλά γίνεται δούλος του, εφόσον μέσα του είναι τυραννικός δυνάστης η λαιμαργία». Είδες πώς απέδειξε ότι βρίσκεται υπό την εξουσία άλλου αυτός, ο οποίος νόμιζε ότι ασκεί εξουσία; Αυτό δηλαδή συνήθιζε να κάνει ο Παύλος, όπως είπα και προηγουμένως, στρέφοντας το θέμα στο αντίθετο, πράγμα το οποίο έχει κάνει και εδώ. Και πρόσεξε. Κάθε ένας από εκείνους έλεγε: «Έχω δικαίωμα να χαίρομαι τις απολαύσεις»· ο Παύλος λέει ότι «Δεν το κάνεις σαν να έχεις εξουσία επί των απολαύσεων, αλλά σαν να βρίσκεσαι εσύ ο ίδιος υπό την εξουσία τους· εφόσον δηλαδή είσαι άσωτος, δεν εξουσιάζεις την κοιλία σου, αλλά αυτή σε εξουσιάζει». Αυτό είναι δυνατό να το πει κανείς και για τα χρήματα και για τα άλλα πάθη.
«Τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ(:Τα φαγητά έχουν γίνει για την κοιλιά)»[Α΄Κορ.6,13]. Με την λέξη «κοιλία» δεν εννοεί την κοιλία την ίδια, αλλά τη λαιμαργία· όπως όταν λέει: «ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία(:αυτοί λατρεύουν ως Θεό την κοιλιά τους)»[Φιλιπ. 3,19], δεν εννοεί το μέλος του σώματος, αλλά τη λαιμαργία. Και για το ότι έτσι έχει το πράγμα, άκουσε τα επόμενα· «καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ σώματι(: και η κοιλιά για τα φαγητά. Ο Θεός όμως θα καταργήσει στην άλλη ζωή και αυτά και εκείνα. Μπορείτε λοιπόν να τρώτε ό,τι θέλετε, αρκεί μόνο να μην γίνεστε δούλοι του φαγητού και της κοιλιάς. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και με τη γενετήσια επιθυμία· διότι το σώμα δεν έχει γίνει για την πορνεία αλλά για τον Κύριο, για να Του ανήκει ως μέλος Του. Και ο Κύριος είναι για το σώμα για να κατοικεί σε αυτό)»[Α΄Κορ.6,13]. Βεβαίως και η κοιλία είναι σώμα, αλλά χρησιμοποίησε δύο ζεύγη, τα φαγητά και τη λαιμαργία, την οποία ονόμασε «κοιλία», και τον Χριστό και το σώμα. Και τι σημαίνει «Τα φαγητά είναι για την κοιλιά»; «Τα φαγητά», λέει, έχουν σχέση με τη λαιμαργία και αυτή με αυτά. Δεν μπορεί λοιπόν να μας φέρει προς τον Χριστό, αλλά έλκει προς αυτά». Είναι δηλαδή φοβερό και θηριώδες πάθος, και κάνει τους ανθρώπους δούλους, που την υπηρετούν.