Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2023
Πῶς πρέπει νά γυμνάζουμε τό νοῦ μας, ὥστε νά τόν φυλάττουμε ἀπό τήν ἀγνωσία- Ἀόρατος πόλεμος, Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
ΟΜΙΛΙΑ_6. Πως πρέπει να γυμνάζουμε το νου μας ώστε να τον φυλάττουμε από την αγνωσία- Αόρατος πόλεμος, Αγ. Νικοδήμου Αγιορειτου, Τα 3 πρώτα πνευματικά όπλα και ο συνεχής πνευματικός αγώνας,12-2-2023, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Πῶς δέν θά ἀπελπισθοῦμε- Ἀόρατος πόλεμος, Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Τά 2 πρῶτα πνευματικά ὅπλα, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
ΟΜΙΛΙΑ_5. Πως δεν θα απελπισθουμε- Αόρατος πόλεμος, Αγ. Νικοδήμου Αγιορειτου, Τα 2 πρώτα πνευματικά όπλα, 12-2-2023, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Γιατί τόσο κακό καί τόσοι κακοί γύρω μας; (Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως)
Γιατί; γιατί τόσος πόλεμος — κηρυγμένος κι ακήρυκτος — στη γη μας; Οι γενηές έρχονται και παρέρχονται, με την ελπίδα και το όραμα της ειρήνης· και φεύγουν από το προσκήνιο της ιστορίας με την πικρή γεύσι της απογοητεύσεως, διότι οι δυνάμεις του κακού μαίνονται και πολλές φορές πνίγουν την ανθρωπότητα στις αναθυμιάσεις του μίσους, στον ασίγαστο ορυμαγδό των πολέμων. Γιατί τόσο κακό γύρω μας και τόσοι κακοί;
Γιατί οι κακοί αφίνονται στην εξουσία τους, να ταλαιπωρούν την αγιότητα και την αλήθεια;
Επίκαιρη και συγκλονιστική μας έρχεται μια επιστολή από τον Θ´ αιώνα· δεν δίνει συνταγές για λύσι του προβλήματος: η αξία της έγκειται στο ότι είναι μια ανάγλυφη απεικόνιση του φαινομένου, που μας προβληματίζει με την επανάληψί του στα έθνη. Σύγκρουσις μεταξύ του κακού και του καλού.
Την γράφει ένας από τούς σημαντικώτερους ανθρώπους του κόσμου. Στον στίβο της Αληθείας πρωταθλητής και Μάρτυς, όσον οι λίγοι εκλεκτοί της Ανθρωπότητος. Ο κόσμος της σοφίας, της επιστήμης, της ιεραποστολής σ’ Ανατολή και Δύσι, τα Πανεπιστήμια, οι ιστορικοί, οι μελετητές, τον αναγνωρίζουν στην πρώτη γραμμή των κορυφαίων που χάραξαν ιστορία. Είναι ο Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως, που διεφύλαξε (Θ´ αιών) την Αλήθεια στον κόσμο, απλή και ανόθευτη, όπως παρεδόθη από τον Θεάνθρωπο Λυτρωτή, στην αποκάλυψη της Αγίας Γραφής.
Τό ἱερό ζευγάρι Ἀκύλας καί Πρίσκιλλα: Οἱ προστάτες τῶν αγαπημένων συζύγων
ΤΟ ΙΕΡΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΑΚΥΛΑΣ ΚΑΙ ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ: ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Στις 13 Φεβρουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την ιερή μνήμη δύο σημαντικών αγίων της αποστολικής εποχής, του Ακύλα και της Πρίσκιλλας. Οι δύο αυτοί ιεροί σύζυγοι αποτελούν για την Ορθόδοξη Εκκλησία μας την αληθινή εκδοχή του ανύπαρκτου και εμπορικού «αγίου Βαλεντίνου». Ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε προτείνει να αντικατασταθεί με αυτή η φερμένη από την κακόδοξη «χριστιανική» Δύση «εορτή των ερωτευμένων».
Το ιερό αυτό ζευγάρι αναφέρεται πολλές φορές στις επιστολές του αποστόλου Παύλου, το οποίο συνέβαλλε τα μέγιστα στο ιεραποστολικό έργο του αποστόλου των Εθνών. Ήταν εβραϊκής καταγωγής και ζούσαν αρχικά στη Ρώμη. Ασκούσαν το επάγγελμα του σκηνοποιού, κατασκευάζοντας ειδικά υφάσματα για σκηνές. Όμως το 49 μ. Χ. ο αυτοκράτορας Κλαύδιος (41-54 μ. Χ.) εξεδίωξε τους Εβραίους από τη Ρώμη με την αιτιολογία ότι φιλονικούσαν για κάποιον «Χριστό». Από αυτή τη μαρτυρία, η οποία είναι σημαντική για την πρώτη Εκκλησία, φαίνεται καθαρά ο διωγμός που είχε κηρύξει οι Ιουδαίοι στους Χριστιανούς. Επίσης φαίνεται πως ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα είχαν ακούσει για τη νέα πίστη, την οποία συμπαθούσαν. Από τη Ρώμη βρέθηκαν στην Κόρινθο, τη μεγάλη πολυεθνική πόλη της Αχαΐας, η οποία συναγωνίζονταν τη Ρώμη στην ηθική διαφθορά, εξασκώντας το επικερδές επάγγελμα του σκηνοποιού.
Το 51 μ. Χ. ήρθε στην Κόρινθο ο απόστολος Παύλος, κατά τη 2η αποστολική του περιοδεία, όπου συνάντησε το ευσεβές ζευγάρι στη συναγωγή. Στο 18ο κεφάλαιο των «Πράξεων των Αποστόλων» αναφέρεται η συνάντηση αυτή. Υπήρξαν προφανώς οι πρώτοι που πίστεψαν και βαπτίστηκαν από τον Παύλο, τον οποίο φιλοξενούσαν για 18 μήνες στο σπίτι τους, Μαζί τους εργαζόταν και ο Παύλος, ο οποίος ήταν, όπως είναι γνωστό, και αυτός σκηνοποιός. Ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα έγιναν οι πολύτιμοι συνεργάτες του Παύλου στην Κόρινθο. Μέσω αυτών γνωρίστηκε και κατήχησε τους Ιουδαίους της Πόλεως, αλλά και πολλούς εθνικούς, δημιουργώντας μια από τις πιο ισχυρές εκκλησίες της αποστολικής εποχής.
Ἐπανεκκίνηση τώρα!
Ἐπανεκκίνηση τώρα!
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
Ὅταν «κολλάει» ὁ ὑπολογιστής μας, καλοί μου φίλοι, τί κάνουμε; Μὰ τὸ «restart», δηλαδὴ «ἐπανεκκίνηση» στὸν ὑπολογιστή μας. Ἔτσι τὸν θέτουμε σὲ ἐκ νέου κίνηση, ἐνῷ ἤδη βρίσκεται σὲ λειτουργία. Καὶ ἀμέσως μὲ τὴν ἐπανεκκίνηση αὐτὴ πηγαίνουν ὅλα καλὰ καὶ ἀκόμη καλύτερα. Τὸ ἴδιο κάνουμε καὶ σὲ ἄλλες ἠλεκτρονικὲς συσκευές, ὅπως στὸ κινητό μας γιὰ παράδειγμα. Εἶναι μία ἔξυπνη καὶ ταυτόχρονα μία σωτήρια κίνηση, γιὰ νὰ συνεχίσουμε νὰ κάνουμε τὴ δουλειά μας.
Ἀλλ’ αὐτὸ δὲν συμβαίνει μόνο στὸν ὑπολογιστὴ καὶ στὶς ἄλλες ἠλεκτρονικές μας συσκευές. Συμβαίνει καὶ στὴν ἴδια μας τὴ ζωή, ξέρετε. Καὶ πόσο δὲν εἶναι σωτήρια γι’ αὐτήν, μία κίνηση «restart»! Δηλαδή; Δέστε
* * *
Ὅταν ἐκεῖ ποὺ ξεκινήσουμε μὲ μεγάλο ἐνθουσιασμὸ γιὰ κάτι, κι ὕστερα παρατηροῦμε ὅτι ἀρχίζουν καὶ πέφτουν οἱ ἀρχικοί μας ρυθμοί, εἶναι μία κίνηση «restart» ποὺ μᾶς χρειάζεται!
Ὅταν ἐκεῖ ποὺ ἡ ὑλοποίηση τῶν στόχων μας πήγαινε μία χαρὰ μέχρι ἑνὸς σημείου, ὄχι ὅμως καὶ μετά, ὁπωσδήποτε ἡ κίνηση «restart» εἶναι ἐκείνη ποὺ μᾶς λείπει!
Ὅταν, πολὺ περισσότερο, ἀρχίζουμε καὶ ἀπογοητευόμαστε ἀπὸ κάτι δυσάρεστο ποὺ μᾶς συνέβη καὶ σκεφτόμαστε ἀκόμη καὶ νὰ τὰ παρατήσουμε, πόσο σωτήρια δὲν ἦταν ἡ κίνηση τοῦ «restart»!
Ναί, αὐτὸ ἀκριβῶς, ἀπαιτεῖται, ὅταν μάλιστα ἐμεῖς, ὅπως καὶ ὁ ὑπολογιστής μας, ἐξακολουθοῦμε νὰ ὑπάρχουμε, καὶ μὲ ὅλες τὶς ἰδιότητές μας βεβαίως (δηλαδὴ τὶς δυνατότητες, τὰ χαρίσματα καὶ τὶς δυνάμεις μας), ὅπως καὶ ἐκεῖνος
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Περί μετανοίας
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Απόσπασμα από την πρώτη ομιλία «ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ»
σχετικά με την παραβολή του ασώτου υιού
Ήταν δύο αδέλφια, τα οποία, αφού μοιράστηκαν αναμεταξύ τους την πατρική περιουσία, ο ένας έμεινε στο σπίτι, ενώ ο άλλος έφυγε σε μακρινή χώρα. Εκεί, αφού κατέφαγε όλα όσα του δόθηκαν, δυστύχησε και υπέφερε μη υπομένοντας την ντροπή από τη φτώχεια. [Λουκά 15, 11 κ.ε.]. Αυτή την παραβολή θέλησα να σας την πω, για να μάθετε, ότι υπάρχει άφεση αμαρτημάτων και μετά το Βάπτισμα, εάν είμαστε προσεκτικοί. Και το λέγω αυτό όχι για να σάς κάνω αδιάφορους, αλλά για να σας απομακρύνω από την απόγνωση. Γιατί η απόγνωση μάς προξενεί χειρότερα κακά και από τη ραθυμία.
Αυτός λοιπόν ο υιός αποτελεί την εικόνα εκείνων που αμάρτησαν μετά το Βάπτισμα. Και ότι φανερώνει εκείνους που αμάρτησαν μετά το Βάπτισμα, αποδεικνύεται από το ότι ονομάζεται «υιός». Γιατί κανένας δεν μπορεί να ονομασθεί υιός χωρίς το Βάπτισμα. Επίσης διέμενε στην πατρική οικία και μοιράστηκε όλα τα πατρικά αγαθά, ενώ πριν από το Βάπτισμα δεν μπορεί κανείς να λάβει την πατρική περιουσία, ούτε να δεχθεί κληρονομία. Ώστε με όλα αυτά μας υπαινίσσεται το σύνολο των πιστών.
Επίσης ήταν αδελφός εκείνου που είχε προκόψει. Αδελφός όμως δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την πνευματική αναγέννηση. Αυτός λοιπόν, αφού έπεσε στη χειρότερη μορφή κακίας, τι λέγει; «Ἄναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου(:Θα σηκωθώ και θα πάω στον πατέρα μου)» [Λουκά 15,18]. Γι’ αυτό ο πατέρας του τον άφησε και δεν τον εμπόδισε να φύγει στην ξένη χώρα, για να μάθει καλά με την πείρα, πόση ευεργεσία απολάμβανε όταν βρισκόταν στο σπίτι. Γιατί πολλές φορές ο Θεός, όταν δεν πείθει με το λόγο Του, αφήνει να διδαχθούμε από την πείρα των πραγμάτων, πράγμα βέβαια που έλεγε και στους Ιουδαίους.
Επειδή δηλαδή δεν τους έπεισε, ούτε τους προσέλκυσε, απευθύνοντας σε αυτούς αμέτρητους λόγους με τους προφήτες, τους άφησε να διδαχθούν με την τιμωρία, λέγοντάς τους: «Παιδεύσει σε ἡ ἀποστασία σου, καὶ ἡ κακία σου ἐλέγξει σε(:Θα σε διδάξει η αποστασία σου και θα σε ελέγξει η κακία σου)» [Ιερ. 2, 19]· γιατί έπρεπε να Του είχαν εμπιστοσύνη από πριν. Επειδή όμως ήταν τόσο πολύ αναίσθητοι, ώστε να μην πιστεύουν στις παραινέσεις και τις συμβουλές Του, θέλοντας να προλάβει την υποδούλωσή τους στην κακία, επιτρέπει να διδαχθούν από τα ίδια τα πράγματα, ώστε έτσι να τους κερδίσει και πάλι.
ΟΡΜΠΑΝ: Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ καλύτερη ἐλπίδα γιά τήν ἀναγέννηση τῆς Εὐρώπης!
Ο Rod Dreher* επικεφαλής ομάδας δημοσιογράφων συνάντησε τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Viktor Orban στη Βουδαπέστη. Ακολουθεί απόσπασμα από το σχετικό άρθρο για το περιοδικό The American Conserbative**:
Ρώτησα τον πρωθυπουργό, έναν Καλβινιστή, για την πεποίθησή του ότι η αναγέννηση του δυτικού πολιτισμού περνά μέσα από την αποκατάσταση της χριστιανικής πίστης.
«Ο χριστιανισμός δεν μπορεί να αναγεννηθεί με την πολιτική», είπε, προσθέτοντας ότι η πίστη είναι πάντα, τελικά, θέμα μεταστροφής της καρδιάς ενός ατόμου. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι αν οι Χριστιανοί δεν ξυπνήσουν και δεν αντισταθούν στις κυρίαρχες πολιτιστικές τάσεις, η πίστη θα εξαφανιστεί.
«Η καλύτερη ελπίδα σήμερα είναι οι Ορθόδοξοι», είπε. «Δεν αμφιβάλλουν, αλλά πιστεύουν. Εμείς [προτεστάντες και καθολικοί] μαλώνουμε συνέχεια». Ο Όρμπαν συνέχισε αποκαλώντας τους Ορθόδοξους Χριστιανούς το «πιο σημαντικό απόθεμα» για να ανακτήσουν οι Χριστιανοί της Δύσης τη θρησκευτική τους βάση.
Σχολιάζοντας τη θλιβερή κατάσταση της θρησκευτικής ζωής στην Ουγγαρία, όπου σχετικά λίγοι άνθρωποι εκκλησιάζονται, ο πρωθυπουργός είπε: «Δεν έχουμε αυταπάτες για το πώς μοιάζουμε». Ωστόσο, εάν η Ευρώπη θέλει να επιβιώσει, πρέπει να επιστρέψει στην πίστη που δημιούργησε την ιερή τάξη πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο πολιτισμός της, πιστεύει ο Βίκτορ Όρμπαν.
13 Φεβρουαρίου. Μαρτινιανοῦ ὁσίου (ε ́ αἰ.). Ἀκύλα καὶ Πρισκίλλης, Εὐλογίου Ἀλεξανδρείας (†607). Ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα.
Ἀποστολικό
ἀνάγνωσμα. Ἡμέρας, Δευτ. λε΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Ἰω. β΄ 18 - γ΄ 8).
Α Ιω. 2,18 Παιδία, ἐσχάτη ὥρα ἐστί, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν· ὅθεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστίν.
Α Ιω. 2,18 Παιδιά μου, τελευταία και κρίσιμος είναι η σημερινή εποχή. Και καθώς έχετε ακούσει από την διδασκαλίαν των Αποστόλων, ότι ο αντίχριστος έρχεται· και τώρα πολλοί αντίχριστοι, πλανεμένοι και αιρετικοί, όργανα του αντιχρίστου έχουν έλθει. Από αυτό, λοιπόν, μανθάνομεν, ότι είναι κρίσιμος η εποχή μας.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Μολδαβίας ἀντιτίθεται στήν νομιμοποίηση τῶν ὁμοφυλοφιλικῶν γάμων
Η προσπάθεια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να επιβάλει τους γάμους ομοφυλοφίλων στα κράτη μέλη είναι στην πραγματικότητα επίθεση στις παραδοσιακές αξίες της Μολδαβίας, λέει ο επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μολδαβίας (Πατριαρχείο Μόσχας).
Σε μια απόφαση κατά της Ρωσίας στις 17 Ιανουαρίου, το Δικαστήριο είπε ότι οι χώρες έχουν την υποχρέωση να παρέχουν στους γάμους ομοφυλόφιλων την ίδια νομική προστασία με τους κανονικούς γάμους. Το Δικαστήριο είχε προηγουμένως συμπεράνει ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα επιτρέπει αλλά δεν απαιτεί τον γάμο ομοφυλοφίλων. Τώρα, λέει το Δικαστήριο, η συναίνεση έχει αλλάξει, αναφέρει η Υπηρεσία Ειδήσεων του Δικαστηρίου .
Ωστόσο, όπως γράφει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισινάου και πάσης Μολδαβίας Βλαδίμηρος, αυτό δεν ισχύει για τη Μολδαβία, όπου το 98% του πληθυσμού προσδιορίζεται ως Ορθόδοξο.
Ο Σεβασμιώτατος Βλαδίμηρος εξέδωσε χθες ανακοίνωση , η οποία αναφέρει:
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,
Βρισκόμαστε σε μια ανησυχητική κατάσταση για τον Ορθόδοξο Χριστιανό λαό μας. Αναφερόμαστε στην προσπάθεια να μας επιβληθεί μια απόφαση που είναι εξωφρενική για την Ορθόδοξη συνείδησή μας, δηλαδή αυτή της ΕΣΔΑ από τις 17 Ιανουαρίου, η οποία απαιτεί από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και τα υπογράφοντα την Ευρωπαϊκή Σύμβαση να αναγνωρίσουν και να προστατεύσουν ΛΟΑΤΚΙ ζευγάρια βάσει νόμου. Για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας αυτό σημαίνει την υποχρεωτική από το νόμο αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών.
Οἱ δρόμοι τῆς ζωῆς - ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
ΙΣΤ΄
Οἱ δρόμοι τῆς ζωῆς
ΠΗΓΗ :ΕΔΩ
Ποιὸς κι ἀπὸ ποῦ ἦρθα στὴ ζωή; Κι ἡ γῆ σὰν μὲ σκεπάσει κι ἀναστηθῶ, ποιὸς θὲ νὰ βγῶ ἀπὸ τὴ σκόνη πάλι;
Ποῦ θὰ μὲ πάει ὁ μέγας Θεός; Θὰ μὲ γλιτώσει τάχα, ἀφοῦ μ᾽ ἀνάστησε ἀπὸ δῶ, σὲ γαληνὸ λιμάνι;
Πολλὲς οἱ στράτες τῆς ζωῆς οἱ πολυπαθιασμένες
καὶ κάθε μιὰ φορτώνεται μὲ τὰ δικά της πάθη.
Καλὸ δὲν ἔχει ὁ ἄνθρωπος κακὸ ποὺ νὰ μὴν κρύβει
καὶ μόνο ἂς ἦταν τὰ πικρὰ νὰ μὴ νικοῦνε τόσο.
Ὁ πλοῦτος φίλος ἄπιστος, κι ὁ θρόνος μάταιη δόξα
βάρος τὸ νὰ σὲ κυβερνοῦν κι εἶναι πεδούκλι ἡ φτώχεια.
Ἡ ὀμορφιὰ μιὰν ἀστραπὴ μὲ λίγη χάρη, ἡ νιότη
τοῦ χρόνου κόχλασμα, πικρὸ τέλος τοῦ βίου τὰ γέρα.
Εἶναι τὰ λόγια φτερωτὰ κι ἡ δόξα ἀέρας, αἷμα
ποὺ πάλιωσ᾽ οἱ εὐγενεῖς, ἡ ὁρμή, καὶ τ᾽ ἄγριου κάπρου.
Τὰ πλούτη προσβολὴ γεννοῦν, δεσμὸς ὁ γάμος κι εἶναι σκληρὴ φροντίδα τὰ παιδιὰ κι ἡ ἀτεκνία ἀρρώστια.
Διδασκαλεῖα οἱ ἀγορὲς κακίας· ἡ ἠρεμία εἶν᾽ ἀπραξία· τῶν ταπεινῶν εἶναι καὶ κάθε τέχνη.
Πικρὸ τὸ ξένο τὸ ψωμί. Μόχθος τὴ γῆ νὰ ὀργώνεις.
Κι οἱ πιὸ πολλοὶ θαλασσινοὶ στὸν ἅδη ταξιδεύουν.
Γκρεμὸς γιὰ σὲ ἡ πατρίδα σου κι ἡ ξενιτιὰ ντροπή σου.
Ὅλα τὰ ἐδῶ γιὰ τοὺς θνητούς, κόπος· κι ὅλα γιὰ γέλια, ἄχνη, ἴσκιος, φαντασία, δροσιά, πνοή, φτερὸ κι ὁμίχλη, ὄνειρο, κύματα, ροή, στὸ πέλαο αὐλάκι, σκόνη.
Κύκλος ποὺ ἀδιάκοπα γυρνᾶ, κυλώντας ὅμοια πάντα· μιὰ στέκεται, μιὰ προχωρεῖ, σπάζει καὶ πάλι σμίγει ὧρες καὶ μέρες καὶ νυχτιές, θάνατοι, πόνοι, λύπες μ᾽ ἀρρώστιες ἀλλὰ καὶ χαρές, κακοτυχιὲς καὶ τύχες.
Κι αὐτὸ ἡ σοφία σου τ᾽ ὅρισε, Πατέρα Λόγε, νά᾽ ναι ὅλα ἄστατα γιὰ νά ᾽χομε τοῦ ἀκίνητου τὸν πόθο.
Πόσα μὲ τὰ φτερὰ τοῦ νοῦ μὲ κύκλωσαν παλιὰ ὅσα κι ὅσα καινούργια· ἀπ᾽ τοὺς θνητοὺς πιὸ ἀδύναμο δὲν ἔχει.