ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 3η Απριλίου 2023
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην σύγχρονη διαφοροποίηση της ακαδημαϊκής θεολογίας, η οποία, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, έχει προσδεθεί στο άρμα του Διαχριστιανικού και Διαθρησκειακού Συγκρητισμού. Με χαρά και ευγνωμοσύνη ενθυμούμεθα, όσοι περάσαμε από τα έδρανα των Θεολογικών Σχολών, τους Καθηγητές μας, οι οποίοι μας εδίδασκαν την μοναδικότητα της εν Χριστώ σωτηρίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία, την αληθινή Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Σήμερα δυστυχώς με λύπη και απογοήτευση διαπιστώνουμε, ότι αυτή η βασική και θεμελιώδης αλήθεια της πίστεώς μας αμφισβητείται και ανατρέπτεται από νεώτερους καθηγητές. Χωρίς να παραθεωρούμε την επιστημονική τους κατάρτιση, αναγκαστήκαμε πολλές φορές να ασκήσουμε επιβεβλημένη κριτική σε θέσεις και απόψεις των, που παρεκκλίνουν από την Ορθόδοξη πίστη, με βάση πάντα την Ορθόδοξη Πατερική και Κανονική μας Παράδοση και την βαθειά μας πεποίθηση, ότι εκτός αυτής δεν υπάρχει σωτηρία. Χαιρόμαστε, που μέχρι τώρα δεν υπήρξε σοβαρός αντίλογος στις εν λόγω ανακοινώσεις μας, διότι φροντίζουμε να έχουν σαφή και αυστηρή βιβλική και πατερική θεμελίωση.
Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από την κυκλοφορία ενός νέου βιβλίου του Ομότιμου Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βλασίου Φειδά, με τίτλο: «Το Σύμβολον της Πίστεως - Φύση και ιδιότητες της Εκκλησίας», σε έκδοση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μελετήσαμε με προσοχή το πολυσέλιδο πόνημα και εκ προοιμίου τονίζουμε, ότι δεν θεωρούμε απορριπτέο στο σύνολό του το σύγγραμμα του κ. Καθηγητή. Το βιβλίο είναι, κατά τη γνώμη μας, αξιόλογο μόνο σε ορισμένα κεφάλαιά του, στα οποία εκφράζεται όντως η Ορθόδοξη πίστη και Παράδοση. Και πιο συγκεκριμένα στη διαπραγμάτευση των θεμάτων που αναφέρονται στις εκκλησιολογικές συγχύσεις της σχολαστικής θεολογίας της Δύσεως, στην απόρριψη του όρου «μετουσίωση» των παπικών και στην αποδοχή του όρου «μεταβολή» των τιμίων δώρων, που καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες μας, στη θεολογική ανάλυση της φύσεως και των ιδιοτήτων της Εκκλησίας, όπως θεμελιώνονται στο Ιερό Σύμβολο της Πίστεως και σε ορισμένα ακόμη δευτερεύοντα θέματα.
Διαπιστώσαμε όμως δυστυχώς και αρκετές θέσεις και ισχυρισμούς, οι οποίοι κατά την ταπεινή μας γνώμη, δεν εκφράζουν, ούτε απηχούν την δογματική διδασκαλία και την Πατερική και Κανονική μας Παράδοση. Πρόκειται για θέσεις, οι οποίες «πάσχουν» θεολογικά και εγείρουν ερωτηματικά και αντιρρήσεις. Οι Ορθόδοξες θέσεις του βιβλίου αναμιγνύονται και συμφύρονται μ’ ένα τόσο επιδέξιο τρόπο με τις μη Ορθόδοξες, έτσι ώστε ο αναγνώστης να θεωρήσει και τις μη Ορθόδοξες, ως Ορθόδοξες. Πιο συγκεκριμένα γίνεται, κατά την ταπεινή μας γνώμη, μια προσπάθεια να «ντυθεί» με Ορθόδοξο μανδύα η πλάνη. Να πεισθεί ο αναγνώστης, ότι δήθεν οι ετερόδοξοι δεν πρέπει να θεωρούνται ως αιρετικοί και εκτός της Εκκλησίας, όπως επί αιώνες εθεωρούντο μέχρι σήμερα. Ότι δήθεν ο μέχρι σήμερα γενόμενος Θεολογικός Διάλογος με τους ετεροδόξους έφερε πολλά θετικά αποτελέσματα. Ότι δήθεν η «Σύνοδος» της Κρήτης παρήγαγε ορθοδοξότατα κείμενα. Και τέλος ότι δήθεν οι Ιεροί Κανόνες δεν απαγορεύουν τις συμπροσευχές με αιρετικούς παρά μόνο τα συλλείτουργα μ’ αυτούς. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η λέξη «Οικουμενισμός» πουθενά δεν αναφέρεται στο βιβλίο, λες και η εν λόγω αίρεση δεν υφίσταται. Προφανώς ο συγγραφέας θεληματικά την αγνοεί και προσπαθεί να την αποκρύψει πίσω από τη φράση «Οικουμενική Κίνηση». Ας πάρουμε όμως τα πράγματα, ένα – ένα, με τη σειρά.
***
Α) Ξεκινούμε πρώτα με την σαφώς Ορθόδοξη ανάλυση και περιγραφή, που μας δίδει γύρω από τις ιδιότητες της Εκκλησίας. Γράφει: «Η εκκλησία είναι μία, όχι μόνο γιατί, όπως συνήθως υποστηρίζεται, μία είναι η κεφαλή του εκκλησιαστικού σώματος, ήτοι ο Χριστός, ένα είναι το ζωοποιούν το εκκλησιαστικό σώμα άγιο Πνεύμα, μία είναι η πίστη του όλου εκκλησιαστικού σώματος, ένα είναι το βάπτισμα για όλα τα μέλη του εκκλησιαστικού σώματος κ.λ.π., αλλά κυρίως και απαραιτήτως γιατί μία είναι η τελούσα τη θεία ευχαριστία επίγεια Εκκλησία, στην οποία συγκροτείται φανερώνεται, τρέφεται και αυξάνει το ένα και μοναδικό αιώνιο ιστορικό σώμα του Χριστού, ήτοι σε κάθε συγκεκριμένη τοπική Εκκλησία και σε όλες τις ανά την οικουμένη τοπικές Εκκλησίες», (σελ. 73).