ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΜΑΚΚΑΒΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥΣ
[ ΟΜΙΛΙΑ Α΄]
1. Πόσο λαμπρή και ολόχαρη είναι η πόλη μας, και η σημερινή ημέρα είναι η πιο λαμπρή απ’ όλες τις ημέρες του χρόνου, όχι γιατί σήμερα στέλνει προς τη γη ο ήλιος πιο φωτεινές από τις συνηθισμένες τις ακτίνες του, αλλά γιατί το φως των αγίων μαρτύρων παραπάνω από αστραπή έχει καταυγάσει όλη την πόλη μας. Αυτοί είναι πιο λαμπροί από άπειρους ήλιους και πιο φωτεινοί από τα μεγάλα αστέρια. Εξαιτίας αυτών η γη είναι σήμερα πιο ωραία από τον ουρανό. Μην μου πεις λοιπόν τη σκόνη, ούτε να σκεφτείς τη στάχτη, ούτε τα οστά που έχουν διαλυθεί από τον χρόνο, αλλά άνοιξε τα μάτια της πίστης και βλέπε να βρίσκεται κοντά τους η δύναμη του Θεού, να τους περιβάλλει η χάρη του Αγίου Πνεύματος, να τους περιτυλίγει η δόξα του ουρανίου φωτός.
Ο ηλιακός δίσκος δεν στέλνει τέτοιες ακτίνες προς τη γη, όπως οι λάμψεις και οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από τα μαρτυρικά σώματα αυτά και τυφλώνουν ακόμη τα ίδια τα μάτια του διαβόλου. Γιατί όπως ακριβώς οι ληστές και οι τυμβωρύχοι, όταν δουν να υπάρχουν κάπου βασιλικά όπλα, θώρακες και ασπίδες και κράνη, όλα να λάμπουν από το χρυσάφι, αμέσως απομακρύνονται και δεν τολμούν ούτε να πλησιάσουν, ούτε να τα πιάσουν, επειδή υποψιάζονται μεγάλο κίνδυνο, αν τολμήσουν κάτι τέτοιο, έτσι λοιπόν και οι δαίμονες, οι αληθινοί ληστές, όπου θα δουν να υπάρχουν σώματα μαρτύρων, φεύγουν κρυφά και απομακρύνονται αμέσως. Όχι γιατί βλέπουν προς την προηγούμενη θνητή τους φύση, αλλά προς τη μυστική δόξα του Χριστού που έχουν αυτά.
Τα όπλα αυτά δεν τα φόρεσε ούτε άγγελος, ούτε αρχάγγελος, ούτε κάποια άλλη κτιστή δύναμη, αλλά ο ίδιος ο Κύριος των αγγέλων. Και καθώς ο Παύλος φώναζε λέγοντας: «Εἰ δοκιμὴν ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐμοὶ λαλοῦντος Χριστοῦ(: Μήπως ζητείτε να λάβετε πείρα και απόδειξη του Χριστού, ο Οποίος μιλάει μέσα από μένα);» [Β΄Κορ.13,3], έτσι και αυτοί μπορούν να φωνάζουν και να λέγουν: «Μήπως ζητείτε απόδειξη του Χριστού που αγωνίστηκε με εμάς;». Γιατί είναι άξια τιμής τα σώματα, επειδή πληγώθηκαν για χάρη του Κυρίου, επειδή φέρουν τα σημάδια του μαρτυρίου τους για τον Χριστό. Και όπως το βασιλικό στεφάνι που είναι στολισμένο από παντού με πολύτιμες πέτρες βγάζει διάφορες λάμψεις, έτσι ακριβώς και τα σώματα των αγίων μαρτύρων που είναι κατάστικτα με τα τραύματα που δέχθηκαν για χάρη του Χριστού σαν με πολύτιμες πέτρες, φαίνονται πολυτιμότερα και ωραιότερα από κάθε βασιλικό στέμμα.
Εκείνοι, λοιπόν, που οργανώνουν αθλητικούς αγώνες, θεωρούν ότι η πιο μεγάλη τιμή είναι, όταν φέρουν στα γυμναστήρια και στους αγώνες νέους και σφριγηλούς αθλητές, ώστε πριν από την επίδειξη της πάλης να προξενήσουν τον θαυμασμό στους θεατές από την ευρωστία των σωμάτων τους. Εδώ όμως δεν συμβαίνει έτσι, αλλά εντελώς αντίθετα. Γιατί ο Χριστός δεν οργανώνει τέτοιον αγώνα όπως εκείνοι, αλλά φρικτό και φοβερό, επειδή δεν είναι η πάλη ανθρώπων προς ανθρώπους, αλλά πάλη ανθρώπων προς δαίμονες. Αφού λοιπόν μας ετοιμάζει τέτοιον αγώνα, δεν έφερε στα αγωνίσματα νέους και σφριγηλούς αθλητές, αλλά πολύ μικρά παλληκαράκια και μαζί με αυτά ένα γέροντα, τον Ελεάζαρο, και ακόμη μία ηλικιωμένη γυναίκα, τη μητέρα των νεαρών αυτών παλληκαριών[Για το μαρτύριο των αδελφών Μακκαβαίων, της μητέρας τους και του Ελεαζάρου βλ. Δ΄Μακ. Κεφάλαια 5 -18].
Τι σημαίνει λοιπόν αυτό, Κύριε; Φέρεις στα γυμναστήρια ανθρώπους που δεν έχουν κατάλληλη ηλικία για να αγωνιστούν; Ποιος άκουσε ποτέ να αγωνίζεται γυναίκα σε τόσο γεροντική ηλικία; Κανένας δεν άκουσε. «Εγώ όμως το παράδοξο αυτό», λέγει, «και νέο και το οποίο δεν άκουσε ποτέ κανείς, θα το επιβεβαιώσω με τα έργα τους. Γιατί Εγώ δεν είμαι τέτοιος αγωνοθέτης, ώστε να εμπιστεύομαι τα πάντα στη δύναμη των αθλητών, αλλά παραστέκομαι και προστατεύω και προσφέρω στους αθλητές μου βοήθεια και τα περισσότερα που κατορθώνουν αυτοί, οφείλονται στην προστασία μου». Όταν λοιπόν δεις γυναίκα τρομαγμένη, γερασμένη, που χρειάζεται πατερίτσα, να εισέρχεται σε αγώνα και να εξουδετερώνει τη μανία του τυράννου, να νικά ασώματες δυνάμεις, να νικά εύκολα τον διάβολο, να κτυπά με πολλή δύναμη το πρόσωπό του, θαύμασε τη χάρη του Αγωνοθέτη, θαύμασε τη δύναμη του Χριστού.