«Αχρήματη κοινωνία: H κατάργηση των μετρητών από τις συναλλαγές»
Η κάτωθι ομιλία του Υπ. Διδάκτορος Δημοσίου Δικαίου Καλλιντέρη Νικόδημου εκφωνήθηκε στην αίθουσα της οδού Ζωοδόχου Πηγής 44 στα Εξάρχεια την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2023 στο πλαίσιο τακτικών συναντήσεων που διοργανώνει ο π. Γεώργιος Σχοινάς.
Σεβαστοί Πατέρες,
Αγαπητοί αδελφοί,
Θα συζητήσουμε σήμερα ένα εξαιρετικά επίκαιρο θέμα που μπορεί μεν να μην το πραγματεύονται ευρέως, ως ώφειλαν ίσως, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, επιστημονικοί ή άλλοι φορείς, αλλά η διαφώτιση και η ανάδειξη των πολλαπλών πτυχών του θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε εις βάθος τις προεκτάσεις του.
Εύλογα θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί για ποιο λόγο αναδεικνύουμε το ζήτημα της κατάργησης των μετρητών από τις συναλλαγές εντός ενός κατ’ εξοχήν εκκλησιαστικού χώρου… Δεν είναι η κατάργηση των μετρητών ένα θέμα εξόχως οικονομικής και νομικής φύσεως; Γιατί μας απασχολεί και υπό ποιο πρίσμα συνδέεται με την βιοτή ενός ορθοδόξου χριστιανού στο 2023;
Ο Άγιος των ημερών μας, ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, πριν από λίγες δεκαετίες, την εποχή κατά την οποία στην Πατρίδα μας τουλάχιστον ήταν παντελώς άγνωστες οι αχρήματες συναλλαγές είχε πει:
«Θα στριμώξουν τα πράγματα και θα πουν: “Μόνο με τις κάρτες θα κινήσθε, τα χρήματα θα καταργηθούν”. Θα δίνη κανείς την κάρτα στο κατάστημα και θα ψωνίζη, και ο καταστηματάρχης θα παίρνη τα χρήματα από την τράπεζα. Όποιος δεν θα έχη κάρτα, δεν θα μπορή ούτε να πουλάει ούτε να αγοράζη» (Αγίου Παϊσίου Λόγοι, Τόμος Β’, «Πνευματική Αφύπνιση», σελ. 186).
Από τη χρονική στιγμή κατά την οποία διατύπωσε ο Άγιος τα ανωτέρω έχει «κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι» και πλέον δεν είμαστε εξοικειωμένοι μόνο με τις τραπεζικές κάρτες ανέπαφων πληρωμών αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι για την διενέργεια συναλλαγών δίχως τη χρήση μετρητών, δηλ. χαρτονομισμάτων και κερμάτων. Ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των συναλλαγών διεξάγεται με ηλεκτρονικό/ψηφιακό τρόπο ενώ σταδιακά χρόνο με το χρόνο το ποσοστό αυτό βαίνει αυξανόμενο…
Θα προσπαθήσουμε ακολούθως να αναδείξουμε τον σχετικό προβληματισμό με τη χρήση αρκετών παραδειγμάτων και γεγονότων για την πληρέστερη κατανόηση. Η πικρή αλήθεια είναι ότι σε πολλά δυτικά κράτη διεξάγεται εκτενέστατος διάλογος για το ζήτημα της κατάργησης των μετρητών με την εμπλοκή οικονομολόγων, νομικών, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επιστημονικών φορέων και άλλων. Στη χώρα μας, η οποιαδήποτε αναφορά ή σκεπτικισμός αμέσως γραφικοποιείται, σπιλώνεται και εξοβελίζεται από κάθε δημόσια συζήτηση με ταχύτητα ενώ χαρακτηριστική είναι και η απάθεια και η αδράνεια των απλών πολιτών να ακούσουν και να σκεφτούν τους σχετικούς προβληματισμούς…