π. Αὐγουστίνου Γ. Μύρου (+)
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Εἰσήγηση τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Αὐγουστίνου Γ. Μύρου, Δρ Θεολογίας, στό Ἀντιαιρετικό Σεμινάριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γλυφάδας, Ἑ. Β. Β. καί Β.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Σεβασμιώτατε,
Σεβαστοὶ πατέρες, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,
Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ ἀξιώνει γιὰ δεύτερη φορὰ, μὲ τὴν πρόσκληση τοῦ Σεβασμιωτάτου ποιμενάχου σας κ. Παύλου καὶ τὴν συνέργεια τοῦ παλαιοῦ συμφοιτητοῦ καὶ ἀγαπητοῦ ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ καὶ συλλειτουργοῦ π. Κωνσταντίνου, στὴν καθιερωμένη αὐτὴ σύναξη τῆς Ἱερᾶς σας Μητροπόλεως. Λαμβάνοντας ὑπ᾿ ὄψιν μου τὸ γενικὸ θέμα τῶν Συνάξεων αὐτῶν γιὰ τὴν ποιμαντικὴ ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσων, ἐπέλεξα νὰ ἀπασχολήσω τὴν ἀγάπη σας μὲ τὸ γνωστὸ ἤδη θέμα.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Τὸ πρόβλημα καὶ ἡ ἀναγκαιότητα γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή του
Ἡ αἵρεση ὡς πλάνη ὁμοιάζει μὲ τὴν ἀσθένεια ποὺ προσβάλλει ἀκόμη καὶ ἀνυποψίαστους ἀνθρώπους, ἤ μὲ ἐχθρικὴ ἐπιβουλὴ γιὰ τὴν ὑποδούλωση συγκεκριμένων προσώπων καὶ κάποτε μεγάλων ὁμάδων πιστῶν τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ δὲν ἐπαγρυπνοῦν. Αὐτὸ τὸ προγνώριζε ὁ Χριστός καὶ γι᾿ αὐτὸ, ἐπιθυμώντας νὰ ἀσφαλίση τοὺς μαθητές του, τοὺς προέτρεπε· «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ»(1).
Εἶναι ἀλήθεια ὅμως ὅτι ἡ δράση καὶ ἐπιβουλὴ τῶν αἱρετικῶν, ποὺ εἶναι πόλεμος κατὰ τῆς ἀληθείας, ἔχει τὰ δικά του θύματα. Αὐτὰ εἶναι οἱ καλοπροαίρετες καὶ ἀνυποψίαστες ψυχές, οἱ ὁποῖες στὴ δεδομένη συγκυρία παρασύρονται ἀπὸ τὴν προπαγάνδα καὶ τὶς ἀπατηλὲς ὑποσχέσεις τῶν ἐπιτηδείων. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος βεβαιώνει ὅτι «ἡ περίοδος τοῦ πολέμου ἔχει πολὺ μικρὴ διαφορὰ ἀπὸ τὴ δυναστεία τῶν αἱρέσεων»(2). Μὲ τοὺς λόγους αὐτούς ἀναφέρεται στὰ καταστροφικὰ ἔκτροπα τῶν αἱρετικῶν τῆς ἐποχῆς του, οἱ ὁποῖοι ἐναντιώνονταν στὴν Ὀρθόδοξη διδασκαλία καὶ στὸ ἐκκλησιαστικὸ ἔργο τοῦ φίλου του Μεγάλου Βασιλείου καὶ συνήργησαν ἔτσι στὴν δημιουργία πολλῶν πνευματικῶν θυμάτων.
Θύματα τῶν αἱρέσεων ὑπῆρχαν πάντοτε, σὲ ὅλες τὶς περιόδους τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας. Στὶς μέρες μας, ὅμως, οἱ αἱρέσεις ἔχουν πολλαπλασιασθῆ τόσο πολύ, ὥστε νὰ ἀριθμοῦνται σὲ χιλιάδες. Τὰ ἀναρίθμητα νεώτερα αἱρετικὰ σχήματα εἶναι ἄγνωστα στοὺς πολλοὺς, καὶ γι᾿ αὐτὸ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἐξαπατήσουν εὐκολώτερα τοὺς ἀφελεστέρους καὶ ραθυμοτέρους. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νὰ αὐξάνονται θεαματικὰ τὰ θύματα τῶν αἱρέσεων, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶναι παιδιὰ βαπτισμένα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Καὶ αὐτὰ κυρίως μᾶς ἐνδιαφέρουν σήμερα.
Ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τὸ πλῆθος τῶν θυμάτων τῶν αἱρέσεων, καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο ἡ ἀνυπολόγιστη κακοποίηση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου ἐκείνων ποὺ κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὴν πλάνη, μᾶς δίνουν τὶς βασικὲς διαστάσεις τοῦ σοβαροτάτου ποιμαντικοῦ ζητήματος, τὸ ὁποῖο καλούμαστε ἐπειγόντως νὰ ἀντιμετωπίσουμε. Πρόκειται γιὰ ἕνα ζήτημα ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὸν ἔσχατο κίνδυνο αἰώνιας ἀπώλειας ψυχῶν «ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανεν»(3).
Γιὰ τὴν ὀρθὴ ἀντιμετώπιση τοῦ φλέγοντος αὐτοῦ ποιμαντικοῦ ζητήματος, εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ ἀναζητήσουμε τοὺς καλύτερους καὶ πιὸ ἀποδοτικοὺς τρόπους. Εὐτυχῶς τοὺς τρόπους αὐτοὺς μποροῦμε νὰ τοὺς ἀνιχνεύσουμε στὰ πάμπολλα σχετικὰ παραδείγματα μέσα στὴν ἀκένωτη δεξαμενὴ τῆς Ἱερᾶς μας Παραδόσεως. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ, τὸ ὁποῖο καὶ ἐπιλέγουμε γιὰ νὰ ἀξιοποιήσουμε, εἶναι τὸ παράδειγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὁ ὁποῖος ἀντιμετώπισε τὸ ἴδιο ἀκριβῶς ποιμαντικὸ ζήτημα στὶς τοπικὲς Ἐκκλησίες, ποὺ αὐτὸς εἶχε συστήσει. Πιὸ συγκεκριμένα ἀναφερόμαστε στὸ παράδειγμα τῶν Γαλατῶν, ὅπως αὐτὸ τὸ γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν ὁμώνυμη ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου, καὶ ἀπὸ τὰ πατερικὰ ὑπομνήματα σ᾿ αὐτήν, ἰδιαίτερα δὲ ἐκεῖνο τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου.