Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
Οι σύγχρονοι Έλληνες όταν κάνουν λόγο για Ευρώπη έχουν μια σύγχυση. Άλλοι την απορρίπτουν εξ ολοκλήρου, άλλοι στέκονται διστακτικοί απέναντί της και άλλοι την θαυμάζουν και την θεωρούν μοντέλο κοινωνικό και πολιτιστικό. Αυτό οφείλεται και στην άγνοια των ιστορικών δεδομένων σχετικά με τον ευρωπαϊκό χώρο και στην απώλεια της αυτοσυνειδησίας μας.
Χωρίς να νομισθή ότι κάνουμε γενίκευση, εν τούτοις μπορούμε γενικά να διακρίνουμε τρεις φάσεις που χαρακτηρίζουν την ιστορική εξέλιξη της Ευρώπης.
Η πρώτη είναι η Ρωμαϊκή Ευρώπη, όταν η Ευρώπη αποτελούσε το δυτικό τμήμα της ενιαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και είχε τον ίδιο πολιτισμό με το ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήτοι ελληνική γλώσσα και παιδεία, Ορθόδοξη Θεολογία και Ρωμαϊκό δίκαιο. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι ο Μ. Αθανάσιος και άλλοι Πατέρες βρήκαν συμπαράσταση, κατά τους θεολογικούς αγώνες τους, στην Παλαιά Ρώμη, καθώς επίσης ότι υπήρχαν στο δυτικό τμήμα ορθόδοξοι μοναχοί, τους οποίους οι Φράγκοι ονόμαζαν βασιλειανούς, επειδή εφήρμοζαν το τυπικό του Μ. Βασιλείου.
Η δεύτερη φάση συνδέεται στενά με τον εκβαρβαρισμό, δηλαδή την υποδούλωση της Ευρώπης στις βαρβαρικές φυλές, που καταλάμβαναν σιγά–σιγά διάφορα τμήματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το τελικό κτύπημα δόθηκε από τους Φράγκους που κατέλαβαν το δυτικό τμήμα της Αυτοκρατορίας.
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από τις ηρωικές αντιστάσεις των Ρωμαίων Παπών, Κληρικών και λαϊκών, και την εμμονή τους στην Ρωμηοσύνη, αλλά και από σφαγές και διώξεις που έκαναν οι Φράγκοι κατακτητές. Ουσιαστικά την περίοδο από 750-800 έχουμε την μετατροπή του χώρου αυτού από Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σε Ευρώπη. Την εποχή αυτή επιβλήθηκε στην Δύση η φεουδαλιστική αντίληψη όχι μόνον στον διοικητικό–κρατικό τομέα, αλλά και στον θεολογικό–φιλοσοφικό. Πρόκειται για ένα μεσαίωνα με όλες τις συνέπειες και προεκτάσεις του.Η τρίτη φάση της Ευρώπης είναι εκείνη που αρχίζει με την Αναγέννηση, οπότε ανακαλύπτονται οι αρχαίοι φιλόσοφοι (Αριστοτέλης, Πλάτωνας), συνεχίζεται με τον διαφωτισμό, οπότε καταρρίπτεται όλο το οικοδόμημα της μεταφυσικής, που ήταν το ιδεολογικό υπόβαθρο της Φραγκοσύνης, αναπτύσσονται οι επιστήμες και αναζητείται η ελεύθερη σκέψη, η ισότητα και η δικαιοσύνη. Η δημιουργία των Προτεσταντικών ομάδων, οι συνεχείς επαναστάσεις, κυρίως η Γαλλική Επανάσταση, που ήταν επαναστάσεις των υποδούλων Ρωμαϊκών λαών εναντίον των κατακτητών Φράγκων, η πολεμική εναντίον του θεού της μεταφυσικής των Φράγκων, συνετέλεσε στην δημιουργία του κλίματος της συγχρόνου Ευρώπης.
Επομένως, η σύγχρονη Ευρώπη δεν είναι η χώρα των Ρωμαίων, ούτε πέρα ως πέρα η Ευρώπη του Καρλομάγνου–Φράγκων, αλλά η Ευρώπη που είναι αποτέλεσμα της συγκρούσεως της Ρωμαίικης αναζήτησης έναντι της Φραγκικής νοοτροπίας. Γι’ αυτόν τον λόγο παρατηρείται σήμερα στην Ευρώπη μια πολυμορφία. Υπάρχουν άνθρωποι που διακρίνονται από την νοοτροπία των Φράγκων και νοσταλγούν την επανασύσταση της Φραγκοσύνης. Επίσης, άλλοι που διακατέχονται από τα οράματα των διαφωτιστών, με τις αθεϊστικές και αγνωστικιστικές τάσεις και το όραμα της ατομικής ελευθερίας και ισότητος. Συγχρόνως υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι αναζητούν κάτι βαθύτερο, ψάχνουν να βρουν, χωρίς να το αντιλαμβάνωνται, την ατμόσφαιρα των Ρωμαίων προγόνων τους και γι’ αυτό έρχονται στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μελετούν έργα Ρωμαίων Πατέρων και γίνονται Ορθόδοξοι.
Δυστυχώς, οι τρεις αυτές κατευθύνσεις που υπάρχουν στον Ευρωπαϊκό χώρο επικρατούν και στην χώρα μας, με την διαφορά ότι εδώ πλεονάζουν εκείνοι που έχουν Ρωμαίικη συνείδηση και ζωή.
Εκείνο που παρατηρεί κανείς είναι ότι συνήθως εδώ ο λαός που συνδέεται με την Εκκλησία διατηρεί, εν πολλοίς, την αυτοσυνειδησία του Γένους μας, ενώ η επιστημονική και πολιτική, καθώς και πολιτιστική ολιγαρχία και όσοι διευθύνουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εκφράζουν τις διαφωτιστικές αντιλήψεις και ιδέες. Επικρατεί, δηλαδή, μια πολιτιστική σχιζοφρένεια.
Έτσι, ο καθένας βλέπει στην Ευρώπη αυτό που επιθυμεί. Οι άρχοντες του τόπου μας θαυμάζουν το φιλελεύθερο κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη, μένουν εκστατικοί μπροστά στην σύγχρονη τεχνολογική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δομές που επικρατούν εκεί, καθώς επίσης δέχονται όλη την σύγχρονη πολιτιστική κουλτούρα. Όσοι διαπνέονται από την Ορθόδοξη Παράδοση, όπως την Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών, θαυμάζουν την νηπτική αναγέννηση που συντελείται στην Ευρώπη και τον Νέο Κόσμο, αφού μελετώνται έργα Πατέρων της Εκκλησίας, μεταφράζονται βιβλία νέων ορθοδόξων θεολόγων, ιδρύονται έδρες στα Πανεπιστήμια και γενικά αναζητάται η Ορθόδοξη ζωή. Και όσοι διακατέχονται από φεουδαλιστικές αντιλήψεις (θρησκευτικές–κοινωνικές–πολιτικές), βλέπουν στον Ευρωπαϊκό χώρο αυτό που ζουν και νοσταλγούν. Γι’ αυτό λέμε ότι η εικόνα που έχει ο καθένας για την Ευρώπη συνδέεται στενά με τον δικό του τρόπο σκέψεως και ζωής.
Όλα αυτά πρέπει να λέγωνται για δύο λόγους. Ο πρώτος για να συνειδητοποιηθή ότι εμείς οι Ρωμηοί (Ορθόδοξοι–Έλληνες) είμαστε οι αυθεντικοί Ευρωπαίοι που διατηρούμε την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην Ευρώπη προ της εισβολής και επικρατήσεως των Φράγκων. Ο δεύτερος λόγος για να φανή ότι στην χώρα μας αυτήν την περίοδο εξασκείται μια φοβερή πίεση εσωτερικά και εξωτερικά. Ουσιαστικά βρισκόμαστε μπροστά σε μια Πέμπτη (πολιτιστική) Σταυροφορία. Η άρχουσα (επιστημονική–πολιτική–πολιτιστική) τάξη εκφράζει την κατάσταση της διαφωτιστικής Ευρώπης που επηρεάζεται από δυνάμεις που κατευθύνουν τα ευρωπαϊκά πράγματα σε έναν ορισμένο σκοπό. Εξ άλλου οι σύγχρονες Ευρωπαϊκές δυνάμεις θέλουν να κτυπήσουν και να ταπεινώσουν τις Ορθόδοξες Ρωμαίικες δυνάμεις, που αντιστέκονται στην πνευματική υποδούλωση. Ο τηλεοπτικός πόλεμος εναντίον της Εκκλησίας έχει την εξήγησή του. Και ενώ οι “εχθροί” της Ρωμηοσύνης εργάζονται επιστημονικά, μερικοί από τους δικούς μας με αφέλεια πέφτουν θύματα αυτής της επιθετικής νοοτροπίας.
Πάντως εμείς θα παραμένουμε Ρωμηοί, θα εξακολουθούμε να κρατάμε την παράδοση της ενιαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, χωρίς να είμαστε αρνητικοί στα θετικά αποτελέσματα της σύγχρονης τεχνολογικής και επιστημονικής ανάπτυξης, τα οποία προσλαμβάνουμε και αφομοιώνουμε δημιουργικά στην παράδοσή μας, επομένως θα είμαστε αυθεντικοί και όχι νόθοι Ευρωπαίοι, για να διατηρούμε την αυτοσυνειδησία μας και να αποκτούμε νόημα ζωής και να είμαστε η ελπίδα σε όσους Ευρωπαίους ψάχνουν να βρουν την αληθινή ζωή. Να συντελέσουμε, δηλαδή στο να βρουν και οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι τους προγόνους τους, τον εαυτό τους.
Ο Εθνικός ποιητής της Κύπρου Βασίλης Μιχαηλίδης παρουσιάζει τον εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό (1756-1821) να λέγη στον Κιουτσούκ Μεχμέτ:
“Η Ρωμιοσύνη έν φυλή συνόκαιρη του κόσμου,
κανένας δεν εβρέθηκεν για να την –ι–ξηλείψη,
κανένας, γιατί σκέπει την που τ’ άψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη έν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη!”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου