Ἡ ἀγάπη τοῡ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους. Ομιλία π.Σάββα Αγιορείτη. (Μέρος ΣΤ')

43. Προσευχή χωρίς φαντασία

«Ἀδελφοί ἄς λησμονήσουμε τήν γῆ καί ὅλα τά γήϊνα, γιατί μᾶς ἀποσποῦν ἀπό τήν θέα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἡ Ὁποία εἶναι ἀκατάληπτη στό νοῦ, μά τήν Ὁποία βλέπουν οἱ Ἅγιοι στόν οὐρανό μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα.  Ἐμεῖς ἄς μένωμε στήν προσευχή χωρίς καμιά φαντασία»[1].

Θά πρέπει ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου νά παραμένει στήν καθαρή προσευχή, χωρίς φαντασίες, χωρίς εἰκόνες, χωρίς λογισμούς.

 «Καί ἄς ζητήσωμε» συνεχίζει ὁ Ἅγιος Σιλουανός, «ἀπό τόν Κύριο ταπεινό πνεῦμα καί ὁ Κύριος θά μᾶς ἀγαπήσει καί θά μᾶς δώσει ἐπί γῆς ὅ,τι  ὠφελεῖ τήν ψυχή καί τό σῶμα.

Ἐλεήμων Κύριε, δῶσε τή χάρη Σου σ’ ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς, γιά νά Σέ γνωρίσουν, γιατί χωρίς τό  Πνεῦμα Σου δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἐννοήσει τήν ἀγάπη Σου. Παιδιά γνωρίστε τόν Ποιητή οὐρανοῦ καί  γῆς. 

Σέ παρακαλῶ Κύριε, ἀπόστειλε τό ἔλεός Σου στά παιδιά τῆς γῆς πού ἀγαπᾶς καί δῶσε τους νά Σέ γνωρίσουν μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα.  Σέ ἱκετεύω, ἄκουσε τήν προσευχή μου καί δῶσε σέ ὅλους νά γνωρίσουν τήν δόξα Σου μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα»[2].  

44. Ὁ ἅγιος εἶναι αὐτός πού ἀγαπᾶ τόν Θεό καί ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Νά ποιός εἶναι ὁ Ἅγιος; Εἶναι αὐτός πού ἀγαπάει τόν Θεό ἀλλά καί ὅλον τόν κόσμο.  Καί αὐτό εἶναι ἕνα κριτήριο τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης.  Δέν μπορεῖς νά ἰσχυρίζεσαι ὅτι ἀγαπᾶς τόν Θεό, ἄν δέν ἀγα­πᾶς ταυτόχρονα καί ὅλους τούς ἀνθρώπους.  Ἔστω καί ἕναν ἄνθρωπο ἄν δέν ἀγαπᾶς, τότε ψέμματα λές ὅτι  ἀγαπᾶς τόν Θεό.  Ἡ ἀγάπη στόν Θεό, πού εἶναι δῶρο τῆς χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σέ παρακινεῖ ν’ ἀγα­πή­σεις καί ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Ὁ Ἅγιος Σιλουανός θρηνεῖ γιά ὅλον τόν κόσμο καί ἱκετεύει τόν Θεό νά δώσει ὅλους τούς ἀνθρώπους τήν ἐμπειρία, πού ἔδωσε σ’ αὐτόν, τήν ἐμπειρία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.  Γι’ αὐτό καί λέγει: «Θεέ μου ὅπως ἐμένα μἐ ἀξίωσες νά ζήσω τό πόσο μ’ ἀγαπᾶς, ἔτσι κάνε αὐτό νά τό ζήσουν καί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι».  Θέλει νά μοιραστεῖ αὐτήν τήν ἐμπειρία του μέ ὅλους, νά χαροῦνε καί οἱ ἄλλοι, ὅπως χάρηκε αὐτός καί ὅπως χαίρεται συνεχῶς.

45. Γιά νά εἴμαστε μέ τόν Θεό θά πρέπει νά Τοῦ ὁμοιάζουμε.

«Ἀπό τά νεανικά μου χρόνια μοῦ ἄρεσε νά σκέφτωμαι: Ὁ Κύριος ἀναλήφθηκε στούς οὐρανούς καί μᾶς προσμένει.  Γιά νά εἴμαστε ὅμως μαζί μέ τόν Κύριο πρέπει νά εἴμαστε ὅμοιοι μ’ Ἐκεῖ­νον ἤ ὅμοιοι μέ  τά παιδιά, ταπεινοί καί πρᾶοι καί νά Τόν ὑπηρε­τοῦμε. Τότε ὅπως λέγει ὁ Κύριος: «Ὅπου εἰμι ἐγώ, ἐκεῖ καί ὁ διάκονος ὁ ἐμός ἔσται», θά εἴμαστε κι ἐμεῖς μαζί Του στήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν»[3].  

Σκεφτόντανε ἀπό μικρό παιδάκι πώς ὁ Κύριος πού ἔφυγε στόν οὐρανό ἀναλήφθηκε καί μᾶς περιμένει. «Ἀλλά», λέει, «γιά νά ‘μαστε κοντά Του, γιά νά πᾶμε κοντά Του, πρέπει νά ‘μαστε σάν  κι Αὐτόν ἤ τουλάχιστον νά γίνουμε σάν τά παιδάκια, ταπεινοί καί πρᾶοι». 

46. Ὁ πόθος γιά τόν οὐρανό καί τόν Θεό.

«Τώρα ὅμως ἡ ψυχή μου σκοτίστηκε καί ἀθύμησε καί δέν μπορῶ νά ὑψώσω καθαρό νοῦ στόν Θεό καί δέν ἔχω δάκρυα γιά νά θρηνήσω τά ἄθλια ἔργα μου. Μαράθηκε ἡ ψυχή μου καί ἀπόκαμε ἀπό τό σκοτάδι τῆς ζωῆς αὐτῆς...

 Ἄχ! ποιός θά μποροῦσε νά μοῦ πεῖ τόν ἀγαπημένο ὕμνο τῶν παιδικῶν μου χρόνων  γιά τό πῶς ἀναλήφθη­κε ὁ Κύριος στούς οὐρανούς καί μέ πόσο πόθο μᾶς περιμένει κοντά Του.  Θ’ ἄκουγα δακρυσμένος αὐτό τόν ὕμνο, γιατί ἡ ψυχή μου πλήτ­τει στήν γῆ»[4].  

Πόσο ποθεῖ ὁ Ἅγιος τόν οὐρανό! Ἔχει συνεχῶς αὐτήν τήν γλυκειά ἀνάμνηση τῶν παιδικῶν του χρόνων.  Ὄντως ὁ Κύριος μέ τό σῶμα Του εἶναι τώρα στούς οὐρανούς καί μᾶς περι­μέ­νει.  Ὅπως Τόν βλέπουμε στίς εἰκόνες ἔτσι εἶναι ὁ Κύριος τώρα καί ἔτσι θά εἶναι στήν αἰωνιότητα. Ὁ Χριστός μας ἔχει καί τήν ἀνθρώ­πι­­νη φύση, δέν εἶναι μόνο Πνεῦμα, ὅπως εἶναι ὁ Πατέρας καί τό Ἅγιο Πνεῦμα.  Ἀναλήφθηκε, ἐνῶ εὐλογοῦσε τούς ἁγίους Του μαθητάς καί Ἀποστόλους. Τώρα δέ, σέ στάση εὐλογίας βρίσκεται στόν οὐρα­νό καί εὐλογώντας ὅλον τόν κόσμο μᾶς περιμένει. Ἐμεῖς πρέπει νά ἐργαστοῦμε ὥστε νά γίνουμε δεκτικοί τῆς εὐλογίας τοῦ Κυρίου. Ἔτσι μόνο θά ξεφύγουμε ἀπ’ τήν ἔλξη τῶν γηΐνων  καί θά πορευθοῦμε εἰς συνάντησίν Του.

47. Θρῆνος γιά ὅλη τήν πεσμένη ἀνθρώπινη φύση.

«Τί ἔπαθα; Πῶς ἔχασα τήν χαρά; Θα τήν ξαναβρῶ ἄραγε ποτέ; Θρηνῆστε μαζί μου ὅλα τά πουλιά καί τά θηρία.  Θρηνῆστε μαζί μου δάσος καί ἐρημιά.  Θρήνησε μαζί μου, ὁλόκληρη ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ καί παρηγόρησέ με στόν πόνο καί τή λύπη μου»[5].

Βλέπετε καί οἱ Ἅγιοι εἶναι πολύ ἀνθρώπινοι. Δέν εἶναι ὄντα ἐξωκόσμια (σάν τά θρυλούμενα UFO). Ἔχουν κι αὐτοί τίς δυσκο­λίες τους, τήν πάλη, τούς ἀγῶνες καί τίς πτώσεις τους. Παρακινοῦν ὅλη τήν φύση νά θρηνήσει μαζί τους, γιά τήν πτώση ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Θρηνοῦν οἱ Ἅγιοι διότι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι «γίναμε σάρκες»,  ἐπιρρεπεῖς στήν ἁμαρτία. Λίγο ἄν ἀφήσουμε τό νοῦ μας ἀμέσως πηγαίνει στό πονηρό, στό κακό. Τό ζοῦσαν πολύ ἔντονα αὐτό οἱ Ἅγιοι καί δέν τό ἄντεχαν, γιαυτό καί ἔλεγαν: «Ποτέ Κύριε θά ἐλευθερωθοῦμε ἀπ’ αὐτά;».

48. Ἡ λύπη τῆς Θεοτόκου

  

«Νά τί συλλογιέται ἡ ψυχή μου:Ἄν ἐγώ ἀγαπῶ τόσο λίγο τόν Θεό καί ἡ ψυχή μου νοσταλγεῖ μέ τόσο πόθο τόν Κύριο, τότε πόσο μεγάλη ἦταν ἡ λύπη τῆς Θεομήτορος, ὅταν ἔμεινε στήν γῆ μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου;»[6]. Πόση λύπη πράγματι θά εἶχε ἡ Παναγία Μας ὅταν ἔμεινε μόνη Της. Πόσο θά Τῆς κόστισε πού ἔφυγε ὁ Κύριος στόν οὐρανό καί Τήν ἄφησε, Τήν παρέδωσε στόν Ἅγιο Ἰωάννη! 

«Δέν διετύπωσε γραπτῶς τό πένθος της ψυχῆς Της καί ξέρουμε λίγα γιά τόν ἐπίγειο βίο Της. Πρέπει ὅμως νά σκεφτώμαστε πώς δέν εἴμαστε σέ θέση νά ἐννοήσωμε τήν πληρότητα τῆς ἀγάπης Της γιά τόν Υἱό καί Θεό Της»[7].

Τήν μέγιστη ἀγάπη στόν Θεό τήν εἶχε ἡ Παναγία καί τήν ἔχει περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό καί πόνεσε τόσο πολύ ὅταν ὁ Χριστός ἔφυγε.

49. Ἡ ἀγάπη τῆς Θεοτόκου γιά ὅλον τόν κόσμο.

«Ἡ καρδιά της Θεομήτορος, ὅλες οἱ σκέψεις Της, ὅλη ἡ ψυχή Της ἦταν στόν Κύριο. Συνάμα ἀγαποῦσε τό λαό καί προσευχόταν θερμά γιά τούς ἀνθρώπους, γιά τούς νέους χριστιανούς νά τούς ἐνισχύση ὁ Κύριος καί γιά ὅλο τόν κόσμο, ὥστε νά σωθοῦν οἱ πάντες. Σ’ αὐτήν τήν προσευχή βρισκόταν ἡ χαρά καί ἡ παρηγοριά Της ἐπί γῆς»[8].

 Πράγματι, διότι ὅπως εἴπαμε, ὅποιος ἀγαπάει τόν Θεό, δέν εἶναι δυνατόν νά μήν  ἀγαπήσει καί τόν λαό τοῦ Θεοῦ. Προσευχόταν ἡ Παναγία Μας θερμά γιά τούς ἀνθρώπους, γιά τούς νέους χριστιανούς· πού τότε εἴχανε μόλις μπεῖ μέσα στήν Ἐκκλησία ἀκούγοντας τό κήρυγμα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.

Προσευχόταν ἡ Παναγία Μας νά τούς ἐνισχύσει ὁ Κύριος καί νά τούς στερεώσει στήν νέα τους ζωή. Προσευχόταν καί γιά ὅλο τό κόσμο, ὥστε ὅλοι νά σωθοῦν.  Στήν προσευχή αὐτήν βρισκόταν ἡ χαρά καί ἡ παρηγοριά Της πάνω στή γῆ. 

50. Ἡ προσευχή καί ἡ Θεία Λειτουργία: ἡ παρηγορία μας.

Ἡ προσευχή, ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι καί ἡ δική μας παρηγοριά. Ὁ Κύριος «λείπει». Στερούμαστε τήν σωματική Του παρουσία, ἀλλά δέν λείπει· εἶναι μαζί μας μέ τό Ἅγιο Του Πνεῦμα. Εἶναι μαζί μας μυστηριακά στήν Θεία Λειτουργία, στήν Ἁγία Μας ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Στερούμαστε τήν ἀνθρώπινη-σωματική παρουσία Του, ἀλλά ἔχουμε τούς ἀδελφούς μας καί ὅταν προσευχόμαστε ὁ ἕνας γιά τόν ἅλλον, αὐτή εἶναι ἡ παρηγοριά μας. Ἡ γεμάτη ἀγάπη προσευχή μας γιά τούς ἀδελφούς, εἶναι ἡ γλυκιά συντροφιά μας. Αὐτήν τήν μεταξύ μας ἀδελφική ἀγάπη ἔδωσε ὁ Θεός ὡς παρηγοριά στίς θλίψεις, πού συναντοῦμε σ’ αὐτήν τήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος, πού λέγεται γῆ. Αὐτή ἡ μεταξύ μας ἀγάπη λειτουργεῖ καί ὡς στήριγμα γιά νά ἀνεβοῦμε στόν οὐρανό. 

51. Ἡ ἀγάπη καί τά ἀποτελέσματα της.

Τό πλήρωμα τῆς ἀγάπης τῆς Θεομήτορος εἶναι ἄφθαστο γιά μᾶς.  Δέν μποροῦμε νά φτάσουμε τήν ἀγάπη πού εἶχε ἡ Παναγία γιά τόν Κύριο.

Ἀναγνωρίζουμε ὅτι:

«Ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ ἀγάπη τόσο μεγα­λύτερη εἶναι καί ἡ ὀδύνη τῆς ψυχῆς.

Ὅσο πληρέστερη ἡ ἀγάπη τόση πληρέστερη καί ἡ γνώση»[9].

 Ὅσο περισσότερο ἀγαπήσουμε τόν Θεό τόσο πιό βαθειά θά Τόν γνωρίσουμε.

«Ὅσο πιό φλογερή ἀγάπη τόσο πιό πύρινη ἡ προσευχή. Ὅσο τε­λε­ιότερη ἀγάπη τόσο ἁγιότερος ὁ βίος. Κανένας ἀπό μᾶς δέν φτά­νει στήν τελειότητα τῆς ἀγάπης τῆς Θεοτόκου καί ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό ἀδαμιαία μετάνοια. Μερικῶς ὅμως, ὅπως μᾶς διδάσκει τό Ἅγιο Πνεῦμα στήν Ἐκκλησία, κατανοοῦμε κι ἐμεῖς αὐτή τήν ἀγάπη»[10].

Δέν φτάνουμε τήν ἀγάπη τῆς Παναγίας, ἀλλά ἕνα κομ­μάτι, ἕνα μέρος τῆς ἀγάπης τό κατανοοῦμε καί ἐμεῖς γιατί μᾶς τό φανερώνει τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα στήν Ἐκκλησία.

52. Τό σημεῖο ἀναγνώρισης τοῦ Δεσπότου: Ἡ γλυκειά φλόγα τῆς καρδιᾶς.

«Οὐχί ἡ καρδία ἡμῶν καιομένην ἦν ἐν ἡμῖν;»(Λουκ. Κδ΄ 32) ἔλεγαν οἱ Ἀπόστολοι ὅταν τούς πλησίασε ὁ Χριστός. Ἔτσι ἀναγνωρίζει ἡ ψυχή τόν Δεσπότη  καί τόν ἀγαπᾶ καί ἡ γλυκύτητα τῆς ἀγάπης Του εἶναι φλογερή.  Στούς οὐρανούς  ἡ ἑνιαία ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος περιβάλλει τούς πάντες. Στή γῆ ὅμως ἄλλοι ἀγαποῦν τόν Κύριο πολύ, ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι καθόλου.

 Ψυχή, πού εἶναι γεμάτη ἀπ’ τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ λησμονεῖ καί οὐρανό καί γῆ. Τό πνεῦμα φλέγεται καί βλέπει ἀοράτως τόν Ποθούμε­νον καί ἡ ψυχή χύνει ἄφθονα γλυκά δάκρυα καί δέν μπορεῖ νά ἀποσπασθεῖ οὔτε μιά στιγμή ἀπό τόν Κύριο, γιατί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δίνει δύναμη νά ἀγαποῦμε τόν Ἀγαπημένο»[11].

Ἄς μείνουμε σ’ αὐτά καί ἄς δοξάσουμε τόν Θεό, πού μᾶς ἔδωσε τούς Ἁγίους μας, ὥστε νά μᾶς φωτίζουν καί νά μᾶς λένε αὐτά τά ὑπέροχα πράγματα, τά ὁποῖα φαίνονται ἴσως μακρυνά γιά μᾶς, ἀλλά δέν πρέπει νά εἶναι μακρυνά.  Θά πρέπει καί ἐμεῖς νά προ­σπα­θήσουμε νά ἀνάψουμε αὐτό τό πῦρ τῆς πρός τόν Θεόν ἀγάπης ἐντός μας.  Ὁ Κύριος εἶπε ὅτι γι’ αὐ­τό τόν λόγο ἦρθα στή γῆ: γιά ν’ ἀνάψω φωτιά, τήν φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

«Καί τί θέλω περισσό­τερο ἀπό τό νά ἀνάψει αὐτή ἡ φωτιά»[12], ἔστω σέ κάποιες καρδιές...Αὐτό εἶναι πού ἀναπαύει τόν Θεό, τό ν’ ἀνάψει ἡ φωτιά τοῦ Θείου ἔρωτα στίς καρδιές μας καί νά καίγεται ἡ καρδιά μας ἀπό τήν Θεία Ἀγάπη, ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό. 

Ἄν συμβαίνει αὐτό, τότε θά καίγεται καί ἀπό ἀγάπη γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Τότε καί ἡ ζωή μας θά εἶναι παραδεισένια καί ἡ γῆ θά γίνει παράδεισος. 

Βέ­βαι­α αὐτό δέν θά γίνει ποτέ στόν «παρόντα αἰῶνα», διότι δέν τό θέλουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἐμεῖς ὅμως μποροῦμε νά τό ἐπιδιώξουμε γιά τόν ἑαυτό μας, γιά τήν ἐνορία μας, γιά τήν Ἐκκλησία μας,  γιά ἐκεῖ πού ὁ καθένας μας εἶναι ταγμένος. Ἄς προσπαθήσουμε μέσα στό μικρό ἤ στό μεγάλο ποίμνιο πού ἀνήκουμε νά ἐμπνεύσουμε στό κάθε ἀδελφό μας καί πρό πάντων στόν ἑαυτό μας, νά ζεῖ αὐ­τή τή ἀγάπη μέ τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς. Ἄς ἀγωνιστοῦμε ὥστε νά καίγεται ἡ κα­ρδιά μας ἀπ΄ αὐτήν τήν ἀγάπη γιά τούς ἀδελφούς, ἀφοῦ καεῖ πρῶτα ἀπό τήν ἀγάπη γιά τόν Θεό.

53. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό ἀνάβει μέ τήν ἀδιάλειπτη προσήλωση τοῦ νοῦ στόν Θεό.

Αὐτό ἄν θέλετε κρατεῖστε ἀπό τήν ἀποψινή ὁμιλία: ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό ἀνάβει μέ τήν ἀδιά­λειπτη προ­σευ­χή, μέ τήν λειτουργική ζωή καί μέ τήν μελέτη τήν πνευματική, τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καί τῶν Ἁγίων Πατέρων.

---

[1] Ὅ.π.

[2] Ὅ.π.

[3] Ὅ.π. σελ. 402-403.

[4] Ὅ.π. σελ. 403.

[5] Ὅ.π.

[6] Ὅ.π.

[7] Ὅ.π.

[8] Ὅ.π.

[9] Ὅ.π. σελ. 404.

[10] Ὅ.π.

[11] Ὅ.π.

[12] Λκ. 12, 49.

___________________________
Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσυχ. Ἀνάστασις Χριστοῦ Ἐμμαούς, Ἅγ. Βασίλειος Λαγκαδᾶ.

Γιά να διαβάσετε όσα μέρη δημοσιεύτηκαν πατήστε  Ἡ ἀγάπη τοῡ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους