«Ἐγὼ εἰμὶ ἡ Ἀλήθεια…». Κείμενα Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς

*… Τὸ μυστήριον τῆς ἀληθείας δὲν ἔγκειται εἰς πράγματα, εἰς ἰδέας, εἰς σύμβολα, ἀλλὰ εἰς Πρόσωπον, καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ Θεανθρώπινον Πρόσωπον τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ: «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ Ἀλήθεια», Ἀλήθεια παντελεία, οὐδέποτε ἐλαττουμένη, οὐδέποτε μεταβαλλομένη, πάντοτε μὶα καὶ ἡ αὐτὴ ἐν τῷ τελείῳ πληρώματί της, πάντοτε μὶα καὶ ἡ αὐτὴ χθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τούς αἰῶνας. Ἀλήθεια πάντοτε ἀπαράλλακτος, - καί εἰς τὸν χρόνον ἀπαράλλακτος· πάντοτε ἄπειρος- καὶ ἐν τῷ πεπερασμένῳ ἄπειρος· πάντοτε ἀθάνατος, καὶ ἐν τῷ θνητῷ ἀθάνατος. Πᾶσαι αἱ ἄλλαι ἀλήθειαι ἐκπηγάζουν ἐξ αὐτῆς, ὡς αἱ ἀκτῖνες ἀπὸ τὸν ἥλιον καὶ ὡς ἐκ τούτου εἶναι καὶ αὐταὶ ἀθάνατοι καὶ αἰώνιοι. Ὅλαι αἱ δογματικαὶ ἀλήθειαι εἰς τὴν πραγματικότητα συνιστοῦν μὶαν καὶ μόνην ἀλήθειαν: τὸν Θεάνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν. Ὅλαι ὁδηγοῦν εἰς Αὐτόν…
       * Αἱ αἰώνιοι δογματικαὶ ἀλήθειαι δὲν εἶναι οὔτε ἀφῃρημέναι ἔννοιαι, οὔτε πορίσματα συλλογισμῶν, οὔτε λογικαὶ ὑποθέσεις, ἀλλὰ γεγονότα καὶ βιώματα μὲ ὅλην τὴν ἱστορικὴν των ἀμεσότητα καὶ τὸν ρεαλισμόν των, διότι ἐφανερώθησαν, ἀπεκαλύφθησαν, ὡράθησαν, ἠκούσθησαν, ἐπραγματοποιήθησαν ἐν χώρῳ καὶ χρόνῳ μεταξὺ ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἐπὶ παραδείγματι, τὸ δόγμα περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι αἰώνιος ἀλήθεια σαφῶς φανερωθεῖσα εἰς τὸν κόσμον μέσῳ πολλῶν παλαιοδιαθηκικῶν καί καινοδιαθηκικῶν ἐμφανίσεων, θεοφανειῶν, γεγονότων καὶ ἐμπειριῶν.

       Τὸ δόγμα περὶ τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ βασίζεται ἐπὶ τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ τοῦ ἐκ τῆς Ναζαρέτ, καὶ τὸ δόγμα τῆς Ἀναστάσεως βασίζεται εἰς τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ὅ,τι ἰσχύει δι’ αὐτά, ἰσχύει καὶ δι’ ὅλα τὰ ἄλλα δόγματα, διότι ὅλα, -ἀπὸ τὸ πρῶτον μέχρι τὸ τελευταῖον-, βασίζονται εἰς ἱστορικάς πραγματικότητας ὀφθαλμοφανεῖς καὶ ἀναμφισβητήτους. Ἐὰν ὁ ἄνθρωπος ἀμερολήπτως ἐρευνήσῃ τὸ νόημα καὶ τὸ περιεχόμενον τῶν καινοδιαθηκικῶν δογμάτων, ὀφείλει νὰ διαπιστώσῃ, ὅτι ὅλα ἀποτελοῦν καὶ εἶναι θεῖα καὶ θεανθρώπινα γεγονότα μέσα εἰς τὰ ὅρια τοῦ χώρου καὶ τοῦ χρόνου. Δυνατὸν οἱ ἄνθρωποι νὰ μὴν τὰ κατανοοῦν, ἀλλὰ δὲν δύνανται νὰ τὰ θέτουν ὑπὸ ἀμφισβήτησιν. Πράγματι οἱ πείσμονες θεομάχοι ἀρνοῦνται ἀκόμη καὶ τὰ γεγονότα, ἔστω καὶ ἂν τὰ ἀντικρύζουν καὶ τὰ βλέπουν μὲ τοὺς ἰδίους των τοὺς ὀφθαλμούς. Κλασσικὸν παράδειγμα τούτου εἶναι οἱ Φαρισαῖοι, ὡς πρότυπον ὅλων τῶν φαρισαίων ὅλων τῶν ἐποχῶν. Ἀρνοῦνται τὰ γεγονότα ἁπλῶς καὶ μόνον ἐπειδὴ εἶναι γεγονότα, ἁπλῶς διότι θέλουν τὰ γεγονότα νὰ μὴ εἶναι γεγονότα καὶ φροντίζουν μὲ κάθε δύναμιν νὰ τὰ μετατρέψουν εἰς ὑποθέσεις, εἰς φαντασίας, εἰς μύθους.
       Ἡ Δογματικὴ εἶναι ὡς ἕν εἶδος ψηφιδωτοῦ. Ψηφοθετεῖ, ταξινομεῖ τὰς αἰωνίους δογματικάς ἀληθείας συμφώνως πρὸς τὰς ἰδιότητάς των, τὰς συναρμολογεῖ καὶ ἐναρμονίζει ἀναλόγως πρὸς τὸ φῶς τὸ ὁποῖον ἀκτινοβολοῦν, ὥστε κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον νὰ σχηματίζῃ τὸ Πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸ ψηφιδωτὸν τῶν αἰωνίων ἀληθειῶν, τὸ Πρόσωπον τοῦ Αὐτουργοῦ ὁλοκλήρου τῆς παλαιοδιαθηκικῆς καὶ καινοδιαθηκικῆς Ἀποκαλύψεως. Αἱ δογματικαὶ ἀλήθειαι εἶναι κατὰ πάντα θεῖαι, ἀπέραντοι, ἄπειροι καὶ αἰώνιοι, διότι προέρχονται ἀπὸ τὸν ἀπέραντον, ἄπειρον καὶ αἰώνιον Θεόν…
       Οἱ ἄνθρωποι δὲν ἔχουν ἐν ἑαυτοῖς τὴν δύναμιν καὶ ἰσχὺν νὰ δημιουργήσουν αἰωνίους καὶ ἀπείρους ἀληθείας· ἤδη ἑτοίμους τὰς δέχονται ἀπὸ τὸν Θεόν. Ἡ ἰδικὴ των δημιουργικότης ἔγκειται, ὑπ’ αὐτὴν τὴν ἄποψιν, εἰς τὸ ἑξῆς: νὰ ἀποδεχθοῦν τὰς αἰωνίους δογματικάς ἀληθείας διὰ τῆς πίστεως καὶ διὰ τῆς ἐν χάριτι εὐαγγελικῆς ἀσκητικότητος νὰ τὰς καταστήσουν ζωήν των, σκέψιν καὶ γνῶσίν των, αἴσθησίν των. Καὶ τοιουτοτρόπως νὰ ἐπιτύχουν τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν τελειότητα. Ὑπ’ αὐτὴν τὴν ἄποψιν οἱ Ἅγιοι εἶναι ζῶσα ἐνσάρκωσις τῶν αἰωνίων δογματικῶν ἀληθειῶν. Εἶναι κάτοχοι τῶν ἁγίων δογματικῶν ἀληθειῶν καὶ ἐν ταυτῷ κήρυκες καὶ ὁμολογηταί των…
       Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς ἅπαξ καὶ διὰ παντὸς ἐθέσπισε τὴν καθοδηγητικὴν ἀρχὴν διὰ τὸν ὀρθόδοξον δογματικὸν θεολόγον, λέγων εἰς τὸν πρόλογον τοῦ δογματικοῦ ἔργου του: «Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως» σχετικῶς μὲ τὴν ἰδικὴν του συμβολήν: «Ἐρῶ τοιγαροῦν, ἐμὸν μὲν οὐδέν· τὰ δὲ σποράδην, θείοις τε καὶ σοφοῖς ἀνδράσι λελεγμένα, συλλήφθην ἐκθήσομαι»…
       Βελιγράδι, 1932 Ἱερομόν. Ἰουστῖνος Πόποβιτς.

arnion.gr

Ἀπὸ τὸ βιβλίο : «ΓΝΩΡΙCΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗC ΟΡΘΟΔΟΞΙΑC», Θεσσαλονίκη 2007. Ἐκδόσεις: Ὀρθόδοξος Κυψέλη.