ΓΙΑΤΙ ΛΕΜΕ “ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΕ, ΣΩΣΟΝ ΗΜΑΣ”

Τήν ἐπίκληση «Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς» πολλοί τήν παρεξηγοῦν. Νομίζουν ὃτι δι’ αὐτῆς ἡ Θεοτόκος κηρύσσεται ὡς κύρια πηγή σωτηρίας, ἀξίωμα πού ἀνήκει μόνο στόν ἂχραντο τόκο της, τόν Θεάνθρωπο Κύριο. Γι’ αὐτό ἀντικαθιστοῦν τήν ἐπίκληση, πού θεωροῦν δογματικά ἐσφαλμένη, μέ ἂλλη: «Ὑπεραγία Θεοτόκε πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν». Ἡ ἀντικατάσταση αὐτή, ὀρθή στό νόημα καί τή διατύπωσή της, δέν ἒρχεται ὡστόσο σέ ἀντίθεση πρός τήν πρώτη ἐπίκληση. Καί οἱ δύο ἐκφράζουν τό ἲδιο πράγμα.

Κατά τή δογματική πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ Θεοτόκος οὐδέποτε λαμβάνεται ὡς πρώτη καί κύρια πηγή σωτηρίας, κάτι πού θά ἐρχόταν σέ ἀντίθεση μέ τό λυτρωτικό ἀξίωμα τοῦ Χριστοῦ, «ὡς μόνου μεσίτη μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων καί ὡς μόνης πηγῆς σωτηρίας». Σέ μιά τέτοια περίπτωση ἡ πρόταση θά ἦταν δογματικῶς ἐπιλήψιμη, ἡ δέ Ἐκκλησία δέν θά τή χρησιμοποιοῦσε στή λατρεία της. Τό ρῆμα σώζω (“σῶσον”) ἐδῶ ἒχει ἂλλη σημασία, κυρίως σε ὃ,τι ἀφορᾶ στό ὂργανο διά τοῦ ὁποίου τελεῖται ἡ σωτηρία. Ἡ Θεοτόκος σώζει τόν ἂνθρωπο ὂχι ὡς πρώτη καί κύρια πηγή σωτηρίας, ἀλλά κατά δεύτερο λόγο καί ἒμμεσα, διά τῆς προσευχῆς, τῶν δεήσεων καί τῆς χάρης της, ὡς πάναγνης Μητέρας τοῦ σαρκωθέντα Λόγου τοῦ Θεοῦ. Αὐτό ἰσχύει καί γιά τήν προσευχή καί τό μεσιτικό ἀξίωμα ὃλων τῶν Ἁγίων. ...Σέ τελική ἀνάλυση καί ἐφόσον ἡ σωτηρία παρέχεται ἀπό τό Θεό διά τῆς πρεσβείας τῆς ἁγνῆς Θεομήτορος, οἱ δύο ἐπικλήσεις ἐκφράζουν τό ἲδιο πράγμα καί δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει οὐσιαστικός προβληματισμός σ’ ἐκείνους πού γνωρίζουν τά δογματικά ζητήματα τῆς πίστεως μας. Στά ἀστήρικτα βέβαια πνεύματα μπορεῖ νά ὑπάρξει κάποιος ‘σκανδαλισμός’, σ` αὐτά ὃμως πρέπει νά φωτίζει καί νά καθοδηγεῖ στήν ἀλήθεια ἡ διδάσκουσα ἀρχή τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου στή γῆ αὐτή εἶναι γεμάτη πειρασμούς, εἲτε ἀπό τήν ἐσωτερική φύση τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία, ἐπιρρεπής στήν ἁμαρτία αὐτοπειράζεται, εἲτε ἀπό τό κοινωνικό περιβάλλον στό ὁποῖο ὁ ἂνθρωπος ζεῖ, ὁ κόσμος πού εἶναι γεμάτος ἀπό παγίδες, κακότητα καί πορνική φιληδονία, εἲτε καί ἀπό συμβάντα ζωῆς ἒκτακτα καί ἀναπάντεχα, τά ὁποῖα θέτουν σέ κίνδυνο τήν ἀντοχή καί τήν ψυχική εὐστάθεια τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ πειρασμοί, οἱ τόσο συχνοί στή ζωή μας, ἒχουν διπλή ὂψη, θετική καί ἀρνητική. Ἀπό τή μιά δοκιμάζουν τόν ἂνθρωπο, αὐξάνοντας τήν ἀντοχή, τήν ὑπομονή καί τήν πίστη του στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἐκτρέφοντας τήν ἐλπίδα καί τή γλυκιά αἲσθηση τοῦ σωτηρίου στό ὁδοιπορικό τοῦ πιστοῦ πρός τήν οὐράνια θεία βασιλεία· ἀπό τήν ἂλλη ὃμως, δεδομένης τῆς ἀδυναμίας τῆς φύσεως, εἶναι δυνατό νά ὁδηγήσουν τόν ἂνθρωπο σέ πτώση, μέ ὃ,τι αὐτό συνεπάγεται στήν ἠθική καί τήν πνευματική ζωή του. Κι αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Κύριος, στήν προσευχή πού μᾶς παρέδωσε, μᾶς εἶπε νά προσευχόμαστε: «Καί μή εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν».

Οἱ πιστοί, ἒχοντας παρρησία πρός τήν ἀειπάρθενη Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, καταφεύγουν στή χάρη της, ζητώντας ἀπ’ αὐτή λύτρωση ἀπό τίς δυσχέρειες καί τά δεινά, πού καθημερινά τούς ταλαιπωροῦν καί τούς συνθλίβουν.

Πηγή: Ἀ. Θεοδώρου, «Χρυσοπλοκώτατε Πύργε»

- Μετάφραση καί σχολιασμός τῶν Παρακλητικῶν Κανόνων, ἒκδ. Ἀποστ. Διακονίας

 http://romnios.gr/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9-%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%B5-%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5-%CF%83%CF%89%CF%83%CE%BF%CE%BD-%CE%B7%CE%BC%CE%B1#more-1039