Ἐκκλησία καὶ μνημόσυνα

† π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος

Δρ. Θεολογίας  Δρ. Φιλοσοφίας

ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΑΤΗΧΗΣΕΩΣ

ΤΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέχεται τὰ μνημόσυνα καὶ γενικὰ τὶς προσευχὲς ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων ἀδελφῶν. Ἡ πίστη σὲ προσωπικὴ ὕπαρξη μετὰ θάνατο καὶ ὁ τρυφερὸς δεσμὸς τῆς ἀγάπης ποῦ μᾶς συνδέει μὲ τοὺς ἀπελθόντες ἀδελφοὺς δικαιώνει τὰ μνημόσυνα.

Ἡ ἐπουράνιος Ἐκκλησία δέχεται τὶς παρακλήσεις μας καὶ «μεσιτεύει» γιὰ μᾶς στὸν Θεό. Ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς, ἡ ἐπὶ γὴς Ἐκκλησία, ὄντας ἑνωμένοι μὲ τοὺς ἀπελθόντες ἀδελφοὺς στὸ ἕνα σῶμα τοῦ Χριστοῦ, παρακαλοῦμε γι' αὐτοὺς καὶ τελοῦμε ὑπὲρ αὐτῶν τὴ θεία εὐχαριστία, ἡ ὁποία συναθροίζει στὸ λειτουργικὸ χῶρο ὁλόκληρη τὴν Ἐκκλησία, πραγματώνοντας συνεχῆ ἐπικοινωνία καὶ ἀλληλεπίδραση. Ἡ θεία εὐχαριστία προσφέρεται «ὑπὲρ τῆς Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας» καὶ ὠφελεῖ μὲ τὴ χάρη τῆς τοὺς πάντες.

Ἤδη ἀπὸ τὴ μεταποστολικὴ Ἐκκλησία οἱ Χριστιανοὶ συναθροίζονταν στοὺς τάφους τῶν μαρτύρων τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης τῶν καὶ τελοῦσαν τὴ θεία εὐχαριστία (πρβλ. Μαρτύριο ἄγ. Πολυκάρπου 18). Τὴν τέλεση τῆς θείας εὐχαριστίας ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων μαρτυροῦν ὁ Τερτυλλιαvὸς (Περὶ στεφάνου τοῦ στράτ. 3. Περὶ τοῦ μοναδ. γάμου 10. Περὶ προσευχῆς 28), ὁ Κυπριανὸς (Ἔπιστ. 1,2) καὶ οἱ μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων, ἀναλύοντας τὴ θεία λειτουργία στοὺς... νεοφώτιστους, ὑπογραμμίζει ὅτι σ' αὐτὴν μνημονεύουμε τοὺς «πατριάρχας, προφήτας, ἀποστόλους, μάρτυρας, διὰ νὰ δεχτεῖ ὁ Θεὸς τὴν δέησίν μας μὲ τὰς εὐχᾶς καὶ τὰς πρεσβείας τῶν. Ὕστερα μνημονεύομεν καὶ τοὺς προκεκοιμημένους ἁγίους πατέρας καὶ ἐπισκόπους, καὶ πάντων ἁπλῶς τῶν ἠμὶν προκεκοιμημένων, πιστεύοντες ὅτι μεγίστη ὠφέλεια «ὄνησις» θὰ γίνη εἰς τὰς ψυχᾶς, διὰ τὰς ὁποίας ἀναφέρεται ἡ δέησις τῆς ἁγίας καὶ φρικωδεστάτης προκειμένης θυσίας» (Μυστ. κατήχ. Ἐ' 9).

Μὲ τὸ ἴδιο πνεῦμα προσθέτει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ἂς βοηθῶμεν λοιπὸν αὐτοὺς καὶ ἂς τελῶμεν ὑπὲρ αὐτῶν μνημόσυνα. Διότι ἐὰν τὰ παιδιὰ τοῦ Ἰὼβ ἐκαθάριζεν ἡ θυσία τοῦ πατρός, διατὶ ἀμφιβάλλεις διὰ ,τὸ ὅτι, ἐὰν προσφέρωμε καὶ ἠμεῖς ὑπὲρ τῶν ἀπελθόντων, δίδεται εἰς αὐτοὺς κάποια παρηγορία «παραμυθία τὶς » (Ἰω. Χρυσοστ., Εἷς Ἃ' Κόρ. Λόγ. ΜΑ 6).

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πιστεύει πῶς οἱ προσευχὲς καὶ τὰ μνημόσυνα δὲν ἐξαναγκάζουν τὸν Θεό, οὔτε βεβαιότητα σχετικὰ μὲ τὰ ἀποτελέσματα. Ἐξάλλου ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπορρίπτει τὴ διάκριση μεταξὺ πρόσκαιρων καὶ αἰωνίων ποινῶν. Ἡ ἄποψη πῶς οἱ αἰώνιες ποινὲς ἐξαγοράζονται μὲ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἐνῶ οἱ πρόσκαιρες δὲν ἐξαγοράζονται, δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν ὀρθόδοξη πίστη. Ἐμεῖς πιστεύουμε πῶς τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαρίζει «κάθε ἁμαρτία» (Ἃ' δημιουργοῦν ὁποιαδήποτε Ἰω. ἃ' 7).

Ἔτσι ἡ Ὀρθοδοξία περιφρουρεῖται τόσο ἀπέναντι τῶν Προτεσταντῶν ὅσο καὶ ἀπέναντι τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, ποῦ κάνουν αὐτὴ τὴ διάκριση καὶ κηρύττουν τὸ «καθαρτήριο πῦρ». Σὰν καθαρτήριο πῦρ δεχόμαστε μόνο τὴ φωτιά, ποῦ θὰ ἀνακαινίσει τὸν κόσμο, σύμφωνα μὲ τὸ λόγο τῆς Γραφῆς (Β' Πέτρ. γ' 7).

 Π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Γ' ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ

ΑΘΗΝΑ 1994

Ἀναδημοσίευση: http://www.egolpion.com/mnhmosuna.el.aspx

Ἀπό:Ι.Μ.Παντοκράτορος

 http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2010/11/blog-post_6038.html