Πρίν τήν ἐξομολόγηση

Τό μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως

Προετοιμασία, ὁμολογία τῶν ἁμαρτιῶν, σημεῖα προσοχῆς.

Εἰσαγωγικά
«Μετανοεῖτε», εἶπε ὁ Κύριος.
Μετανοεῖτε συνεχῶς, ἐξακολουθητικά… ἀλλάζετε, διορθώνεσθε, προοδεύετε στήν ὁμοίωσή σας μ΄ Ἐμένα, πορεύεσθε πρός τή Βασιλεία Μου…
«Μετανοεῖτε»…
Ὄχι μετανοῆστε μία φορά μόνο, ὄχι μία ὥρα, ὄχι μία ἡμέρα, ὄχι ἕνα μῆνα, ὄχι ἕνα χρόνο, ἀλλά συνεχῶς.
«Μετανοεῖτε».
Ὄχι μόνο ἐξομολογηθεῖτε, ὄχι μόνο διηγηθεῖτε τά λάθη σας, ὄχι μόνο ἀπαριθμεῖστε ψυχρά τίς πτώσεις σας, ὄχι μόνο καταθέστε τήν ἁμαρτωλότητά σας, ἀλλά…
Πονέστε καρδιακά, κλάψτε, ἀλλάξτε νοῦ, μεταβληθεῖτε, μεταποιηθεῖτε, ἀποφασεῖστε καλλίτερα νά πεθάνετε παρά νά ξανααμαρτήσετε…
«Πολλοί ἐξομολογοῦνται ἀλλά λίγοι μετανοοῦν», ἔλεγε κάποιος.
Ἐξομολογούμαστε ἐνδεχομένως τακτικά, συχνά…
Πόσο ὅμως μετανοοῦμε;

Ποσό «ὁλόκληρωμένη» εἶναι ἡ μετάνοιά μας;
Πόσο ἀνάλογη στό μέγεθος τῆς ἁμαρτωλότητάς μας;
Πόσο «ἐπίπονη» εἶναι ἡ ἀναζήτηση τῆς καρδιᾶς μας γιά τόν Κύριο;
Πόσο συντριμμένη καί τεταπεινωμένη καρδιά διαθέτουμε;
Πόσο ἀλλάζουμε μετά ἀπό κάθε ἐξομολόγηση;
Πόσο διορθωνόμαστε;
«Ἀρκετοί πιστοί ἀνταποκρίνονται θετικά στήν πρόσκληση τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ γιά μετάνοια, ἐξομολογοῦνται εἰλικρινά καί μέ αἰσθήματα πραγματικῆς ἀγάπης πρός τόν Κύριο ἐναποθέτουν ὅλα τά ἁμαρτήματά τους ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ. Παρουσιάζονται σ’ αὐτόν ὡς μιά «ἐπιστολή… γινωσκομένη καί ἀναγινωσκομένη» (Β΄ Κορ. 3, 2). ῎Εχουν τήν ὀρθή πεποίθηση καί βαθιά πίστη πώς ὅσα ποῦν θά συγχωρηθοῦν, θά σβησθοῦν, θά ἐξαφανισθοῦν, ὡσάν νά μήν συνέβησαν ποτέ στή ζωή τους…..
Γι’ αὐτό μέσα στό Ἐξομολογητήριο ὁμολογοῦν μέ ταπείνωση καί συντριβή τήν ἐνοχή τους καί ἐξομολογοῦνται πλήρως καί τελείως ὅλα τά σφάλματά τους. Τοιουτοτρόπως λαμβάνουν τήν ἄφεση ὅλων τῶν μετά τό Ἅγιο Βάπτισμα ἁμαρτιῶν τους καί ἐπανέρχονται στήν κατάσταση τῆς Χάριτος πλησίον τοῦ Θεοῦ εἰρηνικοί καί ἀναπαυμένοι. Ὑπάρχουν ὅμως καί κάποιοι πού δέν ἐξομολογοῦνται σωστά…
Τό μικρό αὐτό πόνημα σκοπό ἔχει, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τίς πρεσβεῖες ὅλων τῶν Ἁγίων καί τῆς Θεοτόκου, νά ἀποτελέσει μία ἐλάχιστη συμβολή:
α)στήν καλή προετοιμασία τῶν εὐσεβῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν, πού προσέρχονται στό Ἱερώτατο Μυστήριο τῆς Μετανοίας καί Ἐξομολογήσεως ,
β)στήν σωστή ἐξομολόγηση ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ των Πατρός καί
γ) στήν σωστή, μετά τήν ἐξομολόγηση, πνευματική των πορεία καί σχέση μετά τοῦ Πνευματικοῦ των Πατρός .
Χωρίζεται σέ τρία μέρη.
Στό Α΄ μέρος παρουσιάζεται ἡ προετοιμασία γιά τήν ἐξομολόγηση, ἡ προσευχή πρίν τήν αὐτοεξέταση καθώς καί ἕνα λιτό ἐνδεικτικό βοήθημα γιά τήν αὐτοεπίσκεψη τοῦ μετανοοῦντος πιστοῦ. Κλείνει μέ μία πρότυπη νοερά ἐξομολόγηση.
Στό Β΄ μέρος παρουσιάζονται θέματα πού σχετίζονται μέ τήν ἐξομολόγηση στόν Πνευματικό Πατέρα. Πῶς γίνεται μία σωστή ἐξομολόγηση, ποιά θά πρέπει νά εἶναι ἡ σχέση πνευματικοῦ παιδιοῦ καί Πνευματικοῦ Πατρός, καθώς καί ποιοί κίνδυνοι, πειρασμοί καί παρεκτροπές μπορεῖ νά ὑπάρξουν στήν ὅλη πρακτική τοῦ Πανιερωτάτου Μυστηρίου τῆς Μετανοίας-Ἱερᾶς Ἐξομολόγησης.
Στό Γ΄ μέρος παρουσιάζεται τό τί πρέπει νά κάνει ὁ πιστός μετά τήν ἐξομολόγηση, ὥστε διά τῆς Θείας Χάριτος νά ὁλοκληρωθεῖ ἡ πνευματική του θεραπεία.


Α΄. Πρίν τήν ἐξομολόγηση

1)Προσευχήσου
2)Ἐπίσκεψαι-ἐξέτασε σεαυτόν
3)Ἐξομολογήσου νοερά στόν Κύριο

Μερικές ἡμέρες πρίν τήν ἐξομολόγησή του, ὁ πιστός θά πρέπει νά προετοιμαστεῖ κατάλληλα, γιά νά προσέλθει στό μεγάλο καί φιλανθρωπότατο αὐτό μυστήριο. Καλό εἶναι νά βρεῖ ἕναν ἥσυχο τόπο, εἴτε στό ὕπαιθρο (ἄν αὐτό εἶναι δυνατό), εἴτε καί μέσα στό δωμάτιό του. Ἐκεῖ μέ ἄνεση χρόνου ἄς συγκεντρωθεῖ στόν ἑαυτό του καί ἄς τόν δεῖ μέ εἰλικρίνεια, «κατάματα», χωρίς προσπάθεια δικαιολόγησής του. Μέ λίγα λόγια ἄς «ἐπισκεφθεῖ ἑαυτόν» πραγματοποιώντας μία αὐτοεξέταση-αὐτοκριτική «ἐφ’ ὅλης τῆς ὕλης».
Ἀρχίζοντας τήν αὐτοεπίσκεψή του ὁ πιστός, τό πρῶτο πού θά πρέπει νά κάνει εἶναι νά ἡσυχάσει ἀποθέτωντας κάθε ἄλλο λογισμό καί βιωτική μέριμνα. Ἄς διαβάσει ἕνα κομμάτι ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί μετά ἄς προσευχηθεῖ.
Ἄς ζητήσει μέ κατάνυξη ἀπό τόν Θεό νά τοῦ ἀποκαλύψει τά ἁμαρτήματα πού ἔκανε, ἀπό τήν ἀρχή τῆς ζωῆς του ὥς τώρα καί τά ὁποῖα δέν ἔχει ἐξομολογηθεῖ. Ἄς Τόν εὐχαριστήσει διότι τοῦ δίνει ἀκόμη χρόνο μετανοίας.
Ἄς Τόν παρακαλέσει ἐπίσης γιά τόν Πνευματικό του Πατέρα ζητώντας Του νά τόν φωτίσει, ὥστε στή διάρκεια τῆς ἐξομολόγησης νά τοῦ ἀποκαλύψει αὐτά πού Ἐκεῖνος θέλει νά Τόν διδάξει.
Μία τέτοια προσευχή πού μπορεῖ ὁ πιστός νά χρησιμοποιήσει ξεκινώντας τήν αὐτοεπίσκεψή του παραθέτουμε στή συνέχεια:


1)Προσευχή πρίν τήν αὐτοεξέταση

«Σέ εὐλογῶ Πολυέλεε καί Πολυεύσπλαχνε Κύριε, Ὕψιστε Θεέ καί Κύριε τοῦ ἐλέους, Παντοδύναμε καί Παντοκράτορ. Σέ ὑμνῶ καί Σέ δόξάζω τόν Ποιμένα τόν Καλόν τόν αἵροντα τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, τόν ἐλθόντα εἰς τόν κόσμον τοῦτον «ἁμαρτωλούς σῶσαι ὧν πρῶτος εἰμί ἐγώ».
Σέ μεγαλύνω καί Σέ εὐγνωμονῶ, διότι ἠξίωσάς με τυχεῖν τῆς ἀπείρου Σου εὐσπλαχνίας καί συγκαταβάσεως ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἀθλίας καί ρυπαρῆς ζωῆς μου μέχρι τώρα.
Σέ δοξάζω, Σέ ὑμνῶ, καί Σέ εὐχαριστῶ διότι δέν μέ ἄφησες νά χαθῶ μαζί μέ τά ἄνομα ἔργα μου καί τίς πολλές ἁμαρτίες μου.
Ἐξαιρέτως Σέ εὐχαριστῶ πού μέ ἀξιώνεις αὐτήν τήν ἡμέραν καί ὥραν νά σταθῶ ἐνώπιόν Σου ἀλλά καί ἐνώπιος ἐνωπίῳ. Σέ εὐχαριστῶ διά τήν παροῦσαν ὥρα τῆς ἐπισκέψεώς Σου ἀλλά καί τῆς δικῆς μου «αὐτοεπίσκεψης».
Ἐλέησε Κύριε τήν ἀθλίαν ψυχήν μου καί φώτισε ταύτην.
Δός μοι καιρόν μετανοίας, ἐπιμήκυνον τήν παροῦσαν ζωήν, ἐάν εἶναι θέλημά Σου, ὥστε νά δυνηθῶ ἐξαλεῖψαι τά πολλά μου ἐγκλήματα.
Ἥμαρτον Κύριε εἰς Σέ. Ἥμαρτον ἐπίσης εἰς τούς ἀδελφούς μου. Ἥμαρτον καί εἰς τόν ἑαυτόν μου, εἰς τό σῶμα μου καί τήν ψυχή μου.
Πλήν εἰς Σέ καταφεύγω καί εἰς Σέ ἐλπίζω. Γνωρίζω ὅτι χωρίς Ἐσένα Κύριε κανένα ἔλεος, καμμία χαρά, καμμία ζωή, καμμία εὐτυχία δέν ὑπάρχει.
Ἐσύ Κύριε εἶσαι ὁ Παντοκράτωρ Δημιουργός καί Κυβερνήτης, ἡ Πηγή, ὁ Διαχειριστής καί ὁ Μεταδότης τῆς Θείας Χάριτος. Ἐσύ Κύριε εἶσαι ὁ Δοτήρ παντός ἀγαθοῦ, ὁ Ἐλεών καί Τρέφων τά σύμπαντα, ὁ Λυτρωτής παντός ἀνθρώπου, ὁ Σωτήρ πάσης κτίσεως.
Σέ παρακαλῶ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ μου δεῖξε μου, ἀποκάλυψέ μου τά πολλά  λάθη μου, τίς ἀνομίες μου, τίς ἁμαρτίες μου, τά πάθη, τίς παραλείψεις καί τίς ἐλλείψεις μου. Γνωρίζω Κύριε ὅτι ὅλα τά σφάλματα, τά ἔχω κάνει, εἴτε στήν πράξη, εἴτε στή σκέψη μου.
Φώτισέ τό σκοτάδι μου. Κάνε νά δῶ τίς ἁμαρτίες μου καί νά μετανοήσω εἰλικρινά γι’ αὐτές.
Φανέρωσέ μου αὐτές στό μέτρο καί στό βάθος πού Ἐσύ γνωρίζεις ὅτι θά εἶναι γιά τό καλό μου. Μήν μέ ἀφήσεις νά ἀπελπιστῶ ἀπό τό μέγεθος τους.
«Καθάρισον Κύριε τόν ρύπον τῆς ψυχῆς μου καί σῶσον με ὡς φιλάνθρωπος». Μή μέ ἐγκαταλίπης καί μή μέ ἀπορρίψεις ὡς νόθο παιδί σου, ἄν καί αὐτό μοῦ πρέπει.
Ἐλέησε Κύριε τόν ἄσωτο υἱό σου, ἐμέ τόν ἁμαρτήσαντα ὑπέρ πάντα ἄνθρωπον. Ἁμάρτησα Κύριε μέ λόγια καί ἔργα, μέ σκέψεις καί ἐπιθυμίες. Ἁμάρτησα Κύριε μέ ὅλες τίς δυνάμεις τῆς ψυχῆς μου. Ὅλος ἔγινα μία πληγή. Ψυχή καί σῶμα εἶναι γεμάτα ἀπό κάθε μολυσμό ἐξ αἰτίας τῆς ραθυμίας, τῆς λήθης καί τῆς ἀγνοίας μου.
Ὅλος εἶμαι πλήρης φιλαυτίας καί ἐγωισμοῦ, ὑπερηφάνειας καί κενοδοξίας, ἀσπλαχνίας καί ἀσέβειας, φιλαργυρίας καί φιληδονίας, ἀνοησίας καί ἀκοσμίας, ψεύδους καί ἀπελπισίας, δειλίας καί ἀλογίας, ἀναίδειας καί ἀναισθησίας, ἀκηδίας καί ἀδιαφορίας, φθόνου καί φόνου, γαστριμαργίας καί λαιμαργίας, κατάκρισης καί καταλαλιᾶς, ἀστοργίας καί ἀφιλίας, ραθυμίας καί τεμπελιᾶς, σαρκικότητας καί ἀκολασίας, ἀστοργίας καί γελοιότητας, ἀπραξίας καί πνευματικῆς τυφλότητας, πονηρίας καί βλασφημίας, ὅρκου καί ἐπιορκίας, φιλοσωματίας καί ἀνθρωπαρέσκειας.
Παρ’ ὅλα αὐτά δέν ἀπελπίζομαι τελείως Κύριε. Καί τοῦτο διότι γνωρίζω ὅτι τό πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μου δέν ξεπερνάει ποτέ τήν ἄβυσσο τῆς εὐσπλαχνίας Σου καί τής συγχωρητικότητάς Σου. Αὐτό μοῦ δίνει θάρρος, αὐτό μέ κάνει νά Σέ πλησιάσω.
Εἰς Σέ λοιπόν καταφεύγω, στό ἄπειρο ἔλεός Σου ἐλπίζω. Βοήθησέ με Κύριε ὥστε νά ἔχω μετάνοια ἀληθινή.
Δός μου «μετάνοια ὁλόκληρον καί καρδίαν ἐπίπονον εἰς ἀναζήτησίν σου». Μέ τήν Χάριν Σου ἐνίσχυσόν με ὥστε νά μήν ἐπαναλάβω καμμία ἁμαρτία μου. Καλλίτερον νά ἀποθάνω παρά νά ἁμαρτήσω πάλιν.
Ἐγώ εἶμαι Κύριε τό πρόβατο τό ἀπολωλός. Γιά μένα ἐξῆλθες.. ἐμέ ἀναζητεῖς. Ἰδού Κύριε Πάτερ Πολυέλεε μέ ηὗρες. Ἰδού ἐνώπιόν Σου εἰμί. «Ἥμαρτον Πάτερ εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν Σου. Ποιήσόν με ὡς Σύ θέλεις καί γινώσκεις».
Στήν ἄπειρον ἀγάπην Σου ἐμπιστεύομαι καί καταφεύγω.
Ἆρον με εἰς τούς Θείους Σου ὥμους ὡς ὁ ποιμήν ὁ καλός. Ἆρον ἐμέ τό τραυματισμένο καί ἀπολωλός πρόβατόν Σου. Εἰσάγαγέ με πάλιν εἰς τήν Θείαν Σου ποίμνην, ἀσφάλισόν με εἰς τήν Θείαν Σου μάνδραν.
Ἀξίωσόν με τῆς συγχωρήσεως καί ἀφέσεως τῶν πολλῶν ἀμαρτιῶν μου διά τῆς ἐξομολογήσεως εἰς τόν Πνευματικόν μου Πατέρα.
Φώτισον καί αὐτόν ὥστε νά μοῦ ὑποδείξει τά ἁρμόζοντα καί συμφέροντα γιά τήν θεραπείαν τῆς πολυτραυματισμένης μου ψυχῆς. Βοήθησόν με ἵνα ἐξομολογηθῶ ἐνώπιόν του μέ τήν πρέπουσαν εὐλάβειαν, συντριβήν, ταπείνωσιν καί μετάνοια. Φώτισέ με ὥστε νά δεχθῶ τούς λόγους του ὡς ἀπό Σέ καί βοήθησόν με ὥστε νά τούς ἐφαρμόσω εἰς τό ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς μου.
Δέξαι με πάλιν Πανάγιε Πάτερ καί Κύριε τοῦ παντός, στήν Ἁγίαν Σου Ἐκκλησία, διά πρεσβειῶν τῆς Παναχράντου Σου Μητρός, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί Πάντων τῶν Ἁγίων Σου, ὥστε καί ἐγώ «σύν πᾶσιν τοῖς ἁγίοις» νά Σέ ὑμνῶ καί νά Σέ εὐλογῶ καί νά Σέ δοξάζω, Τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν καί τό Πανάγιον Πνεῦμα νῦν τε καί εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν!»


2) Αὐτοεπίσκεψη καί αὐτοεξέταση
 
Ἀφοῦ προσευχηθεῖς ἔτσι, κάθησε καί μέ ἡρεμία ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου. Ἄκουσε τί ἔχει νά σοῦ πεῖ ἡ συνείδησή σου…
Μπορεῖς, ἄν θέλεις, νά καταγράψεις αὐτά πού θά σοῦ μαρτυρήσει ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ μέσα σου. Σημείωνε ὅ,τι βρίσκεις μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ εἴτε ἁμαρτία εἴτε πάθος, ὥστε νά μπορέσεις νά τά θυμηθεῖς ἀργότερα κατά τήν νοερά σου ἐξομολόγηση καθώς καί κατά τήν ἐξομολόγησή σου ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ σου.
Προσπάθησε νά νιώσεις μετάνοια καί συντριβή γιά ὅλα ὅσα θά σοῦ ἀποκαλυφθοῦν μέ τό Φῶς τοῦ Θεοῦ: γιά τά λάθη, τά πάθη, τίς παραλείψεις, τίς ὑπερβολές, τίς ἀστοχίες, τήν ἔλλειψη ἀγάπης στόν Θεό, τήν ἔλλειψη ἀγάπης στόν πλησίον, τήν ὑποκριτική συμπεριφορά, τά ἄτοπα συναισθήματα, τίς ἄπρεπες ἐνθυμήσεις καί ἐπιθυμίες, τήν ἀμέλεια στήν προσευχή, τίς ἄτοπες πράξεις κ.λ.π.. Ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου μέ εἰλικρίνεια μήπως εἶσαι κυριευμένος ἀπό κάποιο πάθος. Φύγε μακρυά ἀπό τήν αὐταρέσκεια.
Θυμήσου ὅτι, ἀκόμη καί ἄν ὅλα τά προστάγματα τοῦ Κυρίου τά τηρήσεις καί πταίσεις σέ μία μόνο ἐντολή, εἶσαι ἔνοχος ὅλων, σύμφωνα μέ αὐτό πού εἶναι γραμμένο στήν Ἁγία Γραφή: «Ἐάν τις τόν νόμον ὅλον τηρήσῃ, πταίσῃ δέ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων ἔνοχος»¹.
Κατά τήν αὐτοεξέτασή σου, γράφει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, ρώτησε τόν ἑαυτό σου: «Ἄρα γε μήπως ἀμέλησα κάποιαν φοράν ταύτην ἤ ἐκείνην τήν ἐντολήν, ἤ ἀμελῶ, καί καταφρονῶ αὐτήν, καί δέν κάμνω ἐκείνην;»² . Πρόσεξε καί κρίνε τόν ἑαυτό σου μέ βάση τίς Ἅγιες Γραφές.
Ἐξέτασέ τον ἄν ἔχει ταπείνωση. Ἰσχύει γιά σένα τό «Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι»; (Ματθ. 5, 3). Δές πῶς συμπεριφέρεσαι, ὅταν ὑβρίζεσαι ἤ ἀδικεῖσαι ἤ καταφρονεῖσαι. Ἐκεῖνος πού ἔχει ταπείνωση σέ τέτοιες καταστάσεις δέν ἀγανακτεῖ ἀλλά «ὑπομένει ὅλα τά λυπηρά μετά χαρᾶς, καί δέν κεντᾶται ἡ καρδία του τελείως εἰς κανένα ἀπό αὐτά»³. Ἐάν δέ συμβεῖ νά πειραχθεῖ λίγο ἀπό τήν ἀδικία, τότε «παιδεύει, καί ὀνειδίζει τόν ἑαυτόν του· καί ἐμβαίνωντας μέσα εἰς τήν κατοικίαν του, καί στοχαζόμενος τόν ἑαυτόν του λυπεῖται, καί κλαίει· καί οὕτω προσπίπτει εἰς τόν Θεόν, καί ἐξομολογεῖται εἰς αὐτόν, ὡσάν νά ἔχασεν ὅλους του τούς κόπους»⁴.
Στή συνέχεια ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου ἐάν πενθεῖς συνεχῶς γιά τίς ἁμαρτίες σου. Διότι λέγει ὁ μακαρισμός τοῦ Κυρίου ὅτι «εἶναι μακάριοι αὐτοί πού πενθοῦν» (Ματθ. 5, 4) . Ὁ δέ Ἅγιος Συμεών σχολιάζει: «Στοχασθῆτε παρακαλῶ, ὅτι δέν εἶπεν οἱ πενθήσαντες, ἀλλ’ οἱ πενθοῦντες, δηλαδή ἐκεῖνοι ὅπου πάντοτε κάθε ἡμέραν, καί κάθε ὥραν πενθοῦν»⁵. Φρόντισε στό ἑξῆς νά μήν περνάει ἡμέρα ἤ νύκτα πού νά μήν ἔχεις πένθος καί δάκρυα γιά τίς ἁμαρτίες σου.
Γνώριζε δέ, ὅτι διά τοῦ πένθους θά μπορέσεις νά ἐκπληρώσεις καί τήν ἐντολή τῆς πραότητας καί νά ἀξιωθεῖς τοῦ μακαρισμοῦ τῶν πραέων (Ματθ. 5, 5). Διότι: «καθώς ἡ φλόγα τοῦ πυρός σβέννυται μέ τό νερόν, τοιουτοτρόπως καί ὁ θυμός τῆς ψυχῆς σβέννυται μέ τό πένθος, καί μέ τά δάκρυα»⁶. Ἐξέτασε λοιπόν τόν ἑαυτό σου ἐάν εἶσαι ἀληθινά πρᾶος. «Ὁ πρᾶος» παρατηρεῖ ὁ Ἅγιος Συμεών «δέν ὑποφέρει νά ἰδῇ παράβασιν ἐντολῆς Θεοῦ εἰς κανένα ἄνθρωπον, ἀλλά θρηνεῖ πάντοτε διά ἐκείνους ὅπου παραβαίνουν τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, καί ἁμαρτάνουν, ὡσάν νά ἁμαρτάνῃ αὐτός ὁ ἴδιος»⁷.
Κατόπιν ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου ἐάν «πεινᾶς καί διψᾶς τήν δικαιοσύνη»(Ματθ. 5, 6), δηλαδή Αὐτόν τόν Θεό. «Ἐκεῖνος ὅπου πεινᾶ καί διψᾶ τόν Θεόν, δηλαδή Τόν ποθεῖ, καί Τόν ἀγαπᾶ» σημειώνει ὁ θεοφώτιστος Ἅγιος Συμεών «ἔχει ὡσάν σκύβαλλα (ἀκαθαρσίες-σκουπίδια) ὅλον τόν κόσμον, καί τά ἐγκόσμια, καί τίς τιμές τῶν ἀνθρώπων. Θεωρεῖ τούς ἐπαίνους τους (καί ὅλα τά τοῦ κόσμου) ὡσάν αἰσχύνην, καί δέν τά βάζει εἰς τόν νοῦν του (δέν τά ἀποδέχεται), οὐδέ τά αἰσθάνεται τελείως»⁸.
Ἐξέτασε κατόπιν τόν ἑαυτό σου ἄν εἶσαι πραγματικά ἐλεήμων καί ἄν ἰσχύει γιά σένα τό «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες»(Ματθ. 5, 7) «Ποῖοι εἶναι οἱ ἐλεήμονες;», ἐρωτᾶ ὁ Ἅγιος Συμεών. Καί ἀπαντᾶ: Εἶναι «ἐκεῖνοι ὅπου ἔγιναν πτωχοί διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐπτώχευσε δι’ ἡμᾶς, καί δέν ἔχουν πλέον τίποτε νά δώσουν, καί ἐνθυμοῦνται πάντοτε νοερῶς τούς πτωχούς, καί τάς χήρας, καί τά ὀρφανά, καί τούς ἀσθενεῖς. Καί πολλές φορές βλέποντάς τους τούς σπλαγχνίζονται, καί κλαίουν θερμῶς διά αὐτούς, … καί ὅταν ἔχουν κάτι τούς ἐλεοῦν μέ ἱλαρότητα, καί τούς νουθετοῦν μέ πολλάς νουθεσίας ἐκεῖνα ὅπου συμφέρουν εἰς τήν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς τους»⁹. Ἐλεημοσύνη δέν εἶναι μόνο τό νά δίνουμε χρήματα ἀλλά κυρίως ἡ πνευματική ἐλεημοσύνη, ἡ βοήθεια γιά τή σωτηρία τοῦ πλησίον καί ἡ ἀληθινή ἐν Χριστῷ ἀγάπη-εὐσπλαχνία.
Ὅταν κάποιος κάνει ὅλα τά μέχρι τώρα ἀναφερθέντα (ταπεινοφροσύνη, πένθος, πραότητα, πείνα καί δίψα γιά τό Θεό, ἐλεημοσύνη), τότε ἐκπληρώνει καί τήν ἐντολή τῆς καθαρότητας. Τότε ἁρμόζει σ’ αὐτόν ὁ μακαρισμός: «Μακάριοι οἱ καθαροί τή καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. 5, 8) .
Ἐπίσης τότε γίνεται ἀληθινά εἰρηνοποιός καί μακαρίζεται κατά τό: «Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοί Υἱοί Θεοῦ κληθήσονται» (Ματθ. 5, 9). Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει καθαρή καρδιά βλέπει τόν Θεό καί ἔχει εἰρήνη μαζί Του. Αὐτός ἀπολαμβάνει εἰρήνη μέσα του, σκορπᾶ εἰρήνη γύρω του καί βοηθεῖ τούς ἄλλους νά εἰρηνέυσουν καί αὐτοί.
Ἐξέτασε ἐπίσης τόν ἑαυτό σου ἐάν ἰσχύει γιά σένα ὁ μακαρισμός: «Μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης»(Ματθ. 5, 10). Ἄραγε ὑπέστης διωγμό γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ, διότι θέλησες νά τηρήσεις τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ; Ὁ Κύριος διά τοῦ στόματός Του, τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου βεβαίωσε ὅτι ὅλοι ὅσοι θέλουν νά ζήσουν κατά Χριστόν, θά διωχθοῦν. Ἄραγε ἰσχύει γιά σένα τό: «Μακάριοι ἐστέ, ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καί διώξωσι, καί εἴπωσι πᾶν πονηρόν ρῆμα καθ’ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ· χαίρετε, καί ἀγαλλιάσθε, ὅτι ὁ μισθός ὑμῶν πολύς ἐν τοῖς οὐρανοῖς»; (Ματθ. 5, 11-12)
Ὅταν ἐκπληρώσεις ὅλα τά προηγούμενα, πού ἀναφέραμε, τότε ἀξιώνεσαι νά ὀνομασθεῖς υἱός τοῦ Θεοῦ καί τότε μπορεῖς νά ὑπομείνεις ὅλους τούς διωγμούς καί τίς ἀδικίες γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ πού ἀγαπᾶς. Ἄν ὅμως δέν ἔχεις μέσα σου τόν Κύριο καί δέν εἶσαι καί ἐσύ μέσα Του, μαζί μ’ Αὐτόν πού εἶναι ἡ ἐνυπόστατη Χαρά καί εἰρήνη καί ἀγάπη, τότε εἶναι ἀδύνατο νά ὑπομείνης τούς διωγμούς καί νά μήν μνησικακήσεις.
Ἔτσι λοιπόν ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου ὡς πρός τίς βασικές ἐντολές πού ἀποτυπώνονται στούς ὀκτώ μακαρισμούς τοῦ Κυρίου (Ματθ. 5, 3-12).
Ἔπειτα προχώρησε σέ μία πιό λεπτομερή ἀνίχνευση-διάγνωση.
Γιά νά βοηθηθεῖς σ’ αὐτό, παρατίθεται ἕνας ἐνδεικτικός πίνακας μέ κατηγορίες ἁμαρτιῶν καί παθῶν. Στάσου μέ εἰλικρίνεια ἀπέναντι στόν ἑαυτό σου. Δές τον ὅπως πραγματικά εἶναι. Χωρίς νά προσθέσεις καί χωρίς νά ἀφαιρέσεις ἐνοχές. Μήν λεπτολογήσεις τά διάφορα περιστατικά καί καθόλου μήν θυμηθεῖς λεπτομέρειες σχετικές μέ τά διάφορα σαρκικά ἁμαρτήματα. Σημείωσε ἄν θέλεις σ’ ἕνα χαρτί ὅποια ἁμαρτία βρῆκες ὅτι διέπραξες, τήν ὁποία ἔκανες εἴτε μέ τό σῶμα, εἴτε μέ τό νοῦ- σκέψη, εἴτε μέ τήν προαίρεση, τήν βούληση καί τήν ἐπιθυμία σου.
Μικρό βοήθημα γιά τήν αὐτοεξέταση πρίν ἀπό τήν έξομολόγηση

1. Μήπως δέν ἀγαπᾶς τόν Θεό καί τόν κάθε συνάνθρωπό σου μέ ἀνιδιοτέλεια καί θυσία τοῦ ἑαυτοῦ σου, ἡ ὁποία ἄν χρειαστεῖ μπορεῖ νά φθάσει μέχρι νά δώσεις καί τή ζωή σου; (Γιά τό Θεό καί τό συνάνθρωπό σου).
2. Μήπως δέν εἶναι δυνατή ἡ πίστη σου στό Χριστό ἤ ἔπεσες σέ αἵρεση ἤ συμμετεῖχες σέ προσευχές ἤ τελετές ἑτεροδόξων ἤ ἀλλοδόξων;
3. Μήπως ὀλιγοπιστεῖς στίς διάφορες δυσκολίες τῆς ζωῆς σου, ἀπελπίζεσαι, γογγύζεις, κατηγορεῖς τό Θεό, ἤ θέλεις νά αὐτοκτονήσεις;
4. Μήπως ντρέπεσαι στήν παρέα σου νά φανερώνεις τήν εὐσέβειά σου, ἤ νά κάνεις δημόσια τό σταυρό σου καί νά ὁμολογεῖς τήν πίστη σου;
5. Μήπως δέν ἐκκλησιάζεσαι τακτικά καί δέν συμμετέχεις ὅσο πρέπει στά Μυστήρια τῆς Ἐξομολογήσεως καί τῆς Θ. Κοινωνίας; (Ἐκκλησιασμός κάθε Κυριακή, Θεία Κοινωνία καί ἐξομολόγηση συχνά -σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες τοῦ Πνευματικοῦ σου).
6. Μήπως δέν μελετᾶς τήν Ἁγία Γραφή, πνευματικά βιβλία ἤ δέν κάνεις τόν κανόνα πού ἔχεις ἀπό τόν Πνευματικό σου; (Τίς ὁρισμένες γονυκλισίες, κομβοσχοίνια, νηστεία, προσευχή καί πνευματική μελέτη).
7. Μήπως δέν τηρεῖς, ὅπως πρέπει, τίς νηστεῖες;
8. Μήπως εἶσαι ὑπερήφανος , ἐγωιστής, ἤ κατέφυγες σέ μάγους, μέντιουμ, καφετζοῦδες, ξεματιάσματα, μαντεῖες κ.λ.π.;
9. Μήπως εἶσαι φιλάργυρος καί πλεονέκτης;
10. Μήπως μισεῖς ἤ ἀντιπαθεῖς ὁποιονδήποτε ἤ δείχνεις ἀδιαφορία καί ἀσέβεια σέ γονεῖς, δασκάλους, εὐεργέτες σου ἤ καί σέ ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο;
11. Μήπως δέν δείχνεις ἀγάπη στούς γύρω σου καί δέν ἐνδιαφέρεσαι γιά τή σωτηρία τους; (Ὥστε νά μποῦν στήν Ἐκκλησία σωστά, νά ἐξομολογοῦνται, νά γνωρίσουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ κ.λ.π.)
12. Μήπως ἔχεις ἄσχημες παρέες καί ὄχι καλούς φίλους; (Ἀνθρώπους πού εἶναι ἀνήθικοι, ὑβριστές, πλεονέκτες, ἄθεοι καί καταφρονητές τῶν ἱερῶν κανόνων κ.λ.π.).
13. Μήπως σέ κυριεύει ὁ ὑπερκαταναλωτισμός, ὁ φθόνος, ἡ ἐπιθυμία τῶν ἀγαθῶν τῶν ἄλλων καί ἡ ζήλια;
14. Μήπως ἔχει πέσει στήν ἁμαρτία τῆς κλοπῆς, τῆς κατάχρησης χρημάτων, τῆς καταστροφῆς ξένης περιουσίας, τῆς σπατάλης τῶν ἀγαθῶν πού μᾶς δίνει ὁ Θεός;
15. Μήπως κυριεύει τήν ψυχή σου τό μῖσος καί δέν συγχωρεῖς; (Ἔστω καί μέ ἕναν ἄνθρωπο ἄν ἔχουμε μῖσος καί δέν προσπαθοῦμε νά συγχωρηθοῦμε, χωριζόμαστε ἀπό τόν Θεό καί δέν συγχωρούμεθα ἀπό Αὐτόν ἀκόμη καί ἄν ἐξομολογούμαστε).
16. Μήπως θυμώνεις καί ὀργίζεσαι;
17. Μήπως ἔχεις βλάψει κάποιον μέ τά λόγια σου ἤ μέ τό κακό παράδειγμά σου, ἤ μήπως παρώτρυνες σέ ἀνηθικότητα ἤ σέ ἔκτρωση κ.λ.π.;
18. Μήπως ἀφήνεις τή διάνοιά σου νά μολύνεται μέ ἄσχημες σκέψεις καί φαντασίες ἤ πιστεύεις στά ζώδια, στήν τύχη, στίς διάφορες προλήψεις κ.λ.π.;
19. Μήπως συμμετέχεις σέ ἁμαρτωλές διασκεδάσεις καί χορούς ἤ τραγουδᾶς ἤ κάνεις ὅ,τιδήποτε πού δέν συντείνει στή σωτηρία σου;
20. Μήπως τά μάτια σου ἤ ἡ φαντασία σου περιεργάζονται πρόσωπα ἤ εἰκόνες ἁμαρτωλές (ἔντυπα, διαδίκτυο κ.λ.π.);
21. Μήπως παρακολουθεῖς ἄσεμνα κινηματογραφικά ἤ τηλεοπτικά ἔργα;
22. Μήπως πέφτεις σέ ὁποιοδήποτε σαρκικό ἁμάρτημα; (προγαμιαῖες σχέσεις κ.λ.π.)
23. Μήπως διαβάζεις ἔντυπα ἤ ἱστοσελίδες μέ ἀνήθικο περιεχόμενο;
24. Μήπως ἡ ἐνδυμασία σου δέν εἶναι σεμνή ἤ ἀλλοιώνεις τό πρόσωπό σου ἤ τό σῶμα σου (βαφές, τατουάζ, ἐνώτια κ.λ.π);
25. Μήπως ἔχεις τή συνήθεια νά λές ἀπρεπεῖς λέξεις; (Οὔτε «βλάκα» δέν πρέπει νά λέμε, σύμφωνα μέ τό Ἱερό Εὐαγγέλιο).
26. Μήπως μουτζώνεις ἤ κάνεις ἄλλες ἀπρεπεῖς χειρονομίες;
27. Μήπως συνηθίζεις νά λές ψέμματα ἤ ὁδηγεῖς τόν ἄλλο σέ παραπλανητικά συμπεράσματα;
28. Μήπως ὁρκίζεσαι ἤ καταριέσαι ;
29. Μήπως βλασφημεῖς ἤ ἀστειεύεσαι μέ τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἤ μέ τούς ἱερεῖς;
30. Μήπως δυσφημεῖς, κατηγορεῖς καί κατακρίνεις τούς ἄλλους;
31. Μήπως ἔκανες φόνο (π.χ. ἔκτρωση) ἤ συκοφάντησες ἤ εἶσαι σκληρός στίς ἀνάγκες καί στή δυστυχία τῶν ἄλλων;
32. Μήπως εἰρωνεύεσαι καί κοροϊδεύεις τούς ἄλλους;
33. Μήπως εἶσαι ἀχάριστος, δέν λές εὐχαριστῶ, δέν δοξάζεις τόν Θεό γιά ὅλα; (Ἀκόμη καί γιά τίς θλίψεις, τίς ἀρρώστειες καί τίς διάφορες δοκιμασίες).
34. Μήπως εἶσαι σπάταλος, τσιγγούνης, περίεργος ἤ τεμπέλης;
35. Μήπως πηγαίνεις σέ χώρους ὕποπτους (καφετέριες, ντισκοτέκ, μπάρ, σφαιριστήρια κλπ.);
36. Μήπως σέ ἐπηρεάζουν στη ζωή σου ἡ μόδα καί ἡ γνώμη τοῦ κόσμου; (Προσπαθεῖς νά ἀρέσεις, θέλεις νά σέ ἀγαποῦν καί νά ἀσχολοῦνται μαζί σου κ.λ.π.)
37. Μήπως ἔχεις φανατισμό, κακία, μνησικακία, χαιρεκακία, ἀδιαντροπιά;
38. Μήπως εἶσαι ἰδιότροπος καί παράξενος;
39. Μήπως δέν ἔχεις συνέπεια στίς ὑποχρεώσεις σου, δέν τηρεῖς τίς ὑποσχέσεις σου, ἐξοργίζεις τούς ἄλλους μέ τά λόγια σου ἤ τήν συμπεριφορά σου κ.λ.π.;
40. Μήπως εἶσαι διπρόσωπος, καταλάλος, κόλακας ἤ ὑποκριτής;
41. Μήπως εἶσαι ἰσχυρογνώμων καί πλεονέκτης;
42. Μήπως κακομεταχειρίζεσαι τούς μικρότερους καί ἀδυνατότερους ἤ καί τόν ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο ἤ ζῶο;
43. Μήπως ἀδιαφορεῖς γιά τή χριστιανική σου καλλιέργεια, μετανοεῖς πραγματικά καί δέν ἀγωνίζεσαι πνευματικά;
44. Μήπως εἶσαι ἀπαθής στίς ἀνάγκες καί στά προβλήματα τῆς οἰκογενείας σου, τῆς ἐνορίας σου, τῆς κοινωνίας πού ζεῖς, τῆς πατρίδας σου καί τοῦ κόσμου ὁλόκληρου;
45. Μήπως λές ἄσχημα ἀνέκδοτα καί ἱστορίες ἤ κάνεις ἐπαγγέλματα πού βοηθοῦν στήν ἀνηθικότητα καί τήν διαφθορά τῶν ἀνθρώπων (προωθεῖς ἔντυπα, βιβλία μέ ἀνήθικο περιεχόμενο, ναρκωτικά κ.λ.π.);
46. Μήπως δέν διαθέτεις ὅπως πρέπει τόν ἐλεύθερο χρόνο σου, μήπως παίζεις τυχερά παιγνίδια; (χαρτιά, τζόγος, κ.λ.π.)
47. Μήπως δέν προσπαθεῖς γιά νά γνωρίσουν καί οἱ ἄλλοι τή χριστιανική ζωή; (α) μέ τό καλό σου παράδειγμα καί β)μέ τά λόγια σου)
48. Μήπως προσβάλλεις καί στενοχωρεῖς ἤ χτυπᾶς τούς γύρω σου;
49. Μήπως εἶσαι ἄδικος ἤ ὄχι συνεπής στίς προσωπικές, οἰκογενειακές, καί ἐπαγγελματικές σου ὑποχρεώσεις;
50. Μήπως εἶσαι καχύποπτος, κάνεις κακούς λογισμούς καί μεγαλοποιεῖς τά λάθη τῶν ἄλλων;

  3) Νοερά ἐξομολόγηση

Ἀφοῦ ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας καί σημειώσουμε τίς ἁμαρτίες μας, ἄς προσπαθήσουμε νά τίς συναισθανθοῦμε. Ἄς προσπαθήσουμε νά πονέσουμε καρδιακά διότι καταφρονήσαμε τίς Θεῖες Ἐντολές τοῦ Πολυέλεου Κυρίου μας. Ἄς συντρίψουμε τήν καρδία μας μέ τό κατά Θεόν πένθος, πού ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή διόρθωση καί μετάνοια. Κατόπιν ἄς ἐξομολογηθοῦμε ὅλες αὐτές μας τίς ἁμαρτίες νοερά στόν Κύριο. Ἄς προσευχηθοῦμε μέ συντριβή, μετάνοια, ἀπόφαση γιά ὁλοκληρωτική ἀπομάκρυνση ἀπό ὅλες τίς κακίες καθώς καί ἀπό τίς αἰτίες αὐτῶν τῶν ἁμαρτιῶν καί παθῶν. Ἄς δακρύσουμε…καί ἔτσι ἄς ζητήσουμε τό ἔλεος καί τήν συγχώρηση γι’ αὐτές.
Ἄς Τόν παρακαλέσουμε νά μᾶς βοηθήσει, ὥστε νά μήν τίς ἐπαναλάβουμε, ἀλλά ἀντίθετα νά πράξουμε τίς ἀντίθετες μέ αὐτές ἀρετές.
Ὡς βοήθημα καί πρότυπο νοερᾶς ἐξομολόγησης παραθέτουμε ἕνα κείμενο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης μέ τίτλο: Στοχασμοί γιά ἐκείνους πού ἑτοιμάζονται νά σταθοῦν ἐνώπιον τοῦ Δημιουργοῦ καί τῆς κοινότητας τῆς Ἐκκλησίας στό φοβερό μυστήριο τῆς ἱερῆς ἐξομολόγησης, ἔτσι ὥστε νά λάβουν τήν ἀνακαίνιση ἑνός δεύτερου βαπτίσματος.
Τό κείμενο-νοερά ἐξομολόγηση τοῦ Ἁγίου ἔχει ὡς ἑξῆς:
«Ἐγώ, μία ἁμαρτωλή ψυχή, ἐξομολογοῦμαι στόν Κύριο, Θεό καί Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό, ὅλες τίς μοχθηρές πράξεις πού ἔχω διαπράξει διά ἔργου, λόγου ἤ σκέψεων ἀπό τήν στιγμή τῆς βάπτισής μου μέχρι καί τήν παροῦσα ἡμέρα.

• Δέν ἔχω τηρήσει τίς ὑποσχέσεις τοῦ βαπτίσματός μου, ἀλλά ἔχω καταντήσει τόν ἑαυτό μου ἀνεπιθύμητο ἐνώπιον τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μέ τήν ἔλλειψη πίστης πού μέ διακρίνει καί μέ τίς ἀμφιβολίες μου σχετικά μέ τήν Ὀρθόδοξη Πίστη καί τήν Ἁγία Ἐκκλησία μας· μέ τήν ἀχαριστία μου ἀπέναντι σέ ὅλες τίς μεγάλες καί ἀκατάπαυστες δωρεές τοῦ Θεοῦ καί ἀπέναντι στήν μακροθυμία Του καί τήν πρόνοιά Του γιά ἐμένα, ἕναν ἁμαρτωλό· μέ τήν ἔλλειψη ἀγάπης πρός τόν Θεό, ἀλλά καί φόβου τοῦ Θεοῦ, κάτι πού διαφαίνεται ἀπό τήν μή τήρηση τῶν ἁγίων ἐντολῶν Του καί τῶν κανόνων τῆς Ἐκκλησίας.
• Δέν ἔχω διατηρήσει τήν ἀγάπη στόν Θεό καί στόν πλησίον μου, οὔτε ὅμως ἔχω κάνει ἀρκετές προσπάθειες γι’ αὐτό, ἐξαιτίας τῆς ὀκνηρίας μου καί λόγῳ τῆς ἀδιαφορίας μου, νά μάθω τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί τίς ἐπιταγές τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἔχω ἁμαρτήσει, διότι δέν προσεύχομαι τό πρωί καί τό βράδυ ἀλλά καί κατά τήν διάρκεια τῆς ἡμέρας· διότι δέν συμμετέχω στίς Θεῖες λειτουργίες ἤ διότι προσέρχομαι στήν Ἐκκλησία μέ μισή μόνο καρδιά.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν κατάκριση κληρικῶν. Ἔχω ἁμαρτήσει διότι δέν σέβομαι τίς ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας, διότι δέν τηρῶ τίς νηστεῖες, ἀλλά καί μέσα ἀπό τήν ἄμετρη κατανάλωση φαγητῶν καί ποτῶν.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν αὐτοπεποίθησή μου, μέ τήν παρακοή μου, μέ τήν ἰσχυρογνωμοσύνη μου, μέ τήν αὐτοδικαίωσή μου, ἀλλά καί μέ τήν ἀναζήτηση ἀποδοχῆς καί ἐπαίνων γιά τίς πράξεις μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν ἔλλειψη πίστης πού μέ διακρίνει, μέ τίς ἀμφιβολίες μου, μέ τήν ἀπελπισία μου, μέ τήν δειλία μου, μέ τίς ὑβριστικές σκέψεις μου, μέ τήν βλασφημία καί τούς ὅρκους μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν ὑπερηφάνειά μου, μέ τήν μεγάλη ἰδέα πού ἔχω γιά τόν ἑαυτό μου, μέ τόν ναρκισσισμό, τήν ματαιοδοξία, τήν ἀλαζονεία καί μέ τόν φθόνο μου, μέ τήν ἀγάπη τῶν ἐπαίνων καί τῶν τιμῶν, ἀλλά καί μέ τό ὅτι ζητῶ νά φαίνομαι ἀνώτερος ἀπ’ ὅ,τι πραγματικά εἶμαι.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν κατάκριση, τήν κακεντρεχή καταλαλιά, τόν θυμό μου, μέ τό ὅτι θυμᾶμαι τίς προσβολές πού μοῦ ἔχουν γίνει, μέ τό μῖσος καί τήν ἀνταπόδοση κακοῦ ἀντί κακοῦ· μέ τίς προκαταλήψεις μου, τίς λογομαχίες, τό πεῖσμα μου καί τήν ἀπροθυμία νά ἀφήσω «χῶρο» στόν πλησίον μου· μέ τήν χαιρεκακία, τήν κακία, τόν σαρκασμό, τίς προσβολές καί τίς κοροϊδίες· μέ τό κουτσομπολιό, μέ τό ὅτι μιλῶ πάρα πολύ καί μέ τήν κενολογία μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τό ἀταίριαστο καί ἐκτεταμένο γέλιο μου, μέ τίς ἀπρέπειές μου καί τήν ἐμμονή μου στίς προηγούμενες ἁμαρτίες μου, μέ τήν ὑπεροπτική συμπεριφορά μου, τήν θρασύτητα καί τήν ἔλλειψη σεβασμοῦ.
• Ἔχω ἁμαρτήσει διότι δέν ἐλέγχω τά φυσικά καί πνευματικά πάθη μου, διότι ἀπολαμβάνω τίς ἀκάθαρτες σκέψεις μου, μέ τήν ἀκολασία μου καί τήν ἔλλειψη ἁγνότητας στούς λογισμούς, στούς λόγους καί στίς πράξεις μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν ἔλλειψη ὑπομονῆς γιά τίς ἀρρώστιες καί τίς θλίψεις μου, μέ τήν ἀφοσίωσή μου στίς ἀνέσεις τῆς ζωῆς καί μέ τό ὅτι εἶμαι τόσο προσκολλημένος στούς γονεῖς, στά παιδιά, στούς συγγενεῖς καί στούς φίλους μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει διότι σκλήρυνα τήν καρδιά μου, διότι ἔχω ἀσθενή θέληση καί διότι δέν παρακινῶ τόν ἑαυτό μου νά κάνει τό καλό.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν φιλαργυρία μου, τήν ἀγάπη μου γιά χρήματα καί γιά τήν ἀπόκτηση περιττῶν πραγμάτων ἀλλά καί μέ τήν ὑπερβολική μου προσκόλληση σέ πράγματα.
• Ἔχω ἁμαρτήσει μέ τήν δικαίωση τοῦ ἑαυτοῦ μου, μέ τήν ἀδιαφορία γιά τίς ὀχλήσεις τῆς συνείδησής μου, ἀλλά καί διότι ἀπέτυχα νά ἐξομολογηθῶ τίς ἁμαρτίες μου λόγῳ ἀμέλειας ἤ ἐξαιτίας τῆς ψεύτικης ὑπερηφάνειάς μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει πολλές φορές, κατά τήν ἐξομολόγησή μου, μέ τό νά παρουσιάζω τίς ἁμαρτίες μου ὡς μικρότερες ἀπ’ ὅ,τι εἶναι, μέ τήν δικαιολογία καί τήν ἀπόκρυψη ἁμαρτιῶν μου.
• Ἔχω ἁμαρτήσει στό ἁγιότατο καί ζωοπάροχο Μυστήριο τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος Σου, μέ τό νά προσέρχομαι στήν Θεία Κοινωνία χωρίς ταπείνωση ἤ χωρίς φόβο Θεοῦ.
• Ἔχω πράγματι ἁμαρτήσει, μέ λόγια καί μέ σκέψεις, ἐν γνώσει καί ἐν ἀγνοίᾳ, ἠθελημένα καί ἀθέλητα, μέ τίς σκέψεις καί μέ τήν ἀπερισκεψία μου, καί εἶναι ἀδύνατο νά καταμετρηθοῦν ὅλες οἱ ἁμαρτίες μου ἐξαιτίας τοῦ πλήθους τους. Ἀλλά εἰλικρινά μετανοῶ γι’ αὐτές καί γιά ὅλες, ὅσες δέν ἀνέφερα ἐξαιτίας τῆς λησμοσύνης μου καί παρακαλῶ νά μοῦ συγχωρεθοῦν ἀπό τό ἀμέτρητο ἔλεος Σου.

  Προσευχή

Εἴθε ὁ Παντοδύναμος Θεός διά τοῦ Ἁγίου Του Πνεύματος νά ἐμπνεύσει τήν εἰλικρινή μετάνοια στίς καρδιές ὅλων μας, ἔτσι ὥστε νά γνωρίσουμε τίς ἐντολές Του, νά ἀντιμετωπίσουμε πραγματικά τίς ἁμαρτίες μας καί νά τίς ἐξομολογηθοῦμε ταπεινά σ’ Ἐκεῖνον, τόσο κατά τίς κατ’ ἰδίαν προσευχές μας ὅσο καί στό μυστήριο τῆς ἐξομολόγησης, οὕτως ὥστε νά φύγει τό φορτίο μας, νά ἀνακουφιστοῦμε καί νά ἀπελευθερωθοῦμε ἀπό τήν ἐνοχή μας καί νά ἑνωθοῦμε ξανά μέ τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία.
Τί μεγάλο δῶρο εἶναι τό μυστήριο τῆς ἐξομολόγησης!»10

1Ἰακ. 2, 10.

2 Ἅγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, Τά εὑρισκόμενα, Λόγος ἑβδομηκοστός, ἐκδόσεις Βασ. Ρηγόπουλου, Πῶς πρέπει κάθε ἕνας νά ἐπισκέπτεται, καί νά ἐρευνᾷ μέ ἐπιμέλειαν τόν ἑαυτόν του καί τήν κατάστασίν του. Και τί λογῆς πρέπει νά συγκρίνῃ τά ἔργα του μέ τάς ἐντολάς τοῦ Χριστοῦ, http://www.egolpion.com/sumewn_70stos.el.aspx.

3Ὅ.π.

4Ὅπ.

5Ὅ.π.

6Ὅ.π.

7Ὅ.π.

8Ὅ.π.

9Ὅ.π.

10 Ἁγίου Ιωάννη τῆς Κροστάνδης, “Προετοιμασία γιά τήν ἐξομολόγηση”, Στοχασμοί γιά ἐκείνους πού ἑτοιμάζονται νά σταθοῦν ἐνώπιον τοῦ Δημιουργοῦ καί τῆς κοινότητας τῆς Ἐκκλησίας στό φοβερό μυστήριο τῆς ἱερῆς ἐξομολόγησης, ἔτσι ὥστε νά λάβουν τήν ἀνακαίνιση ἑνός δεύτερου βαπτίσματος. ΠΗΓΗ:synodoiporia.blogspot.com, http://osiosioannisvasilikou.blogspot.com/2011/12/blog-post_5336.html#more

 Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτηςhttp://HristosPanagia3.blogspot.com