Α1)Τί εἶναι τά πάθη-Οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς:α)Γνωστικές δυνάμεις (ἤ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς):α1) Ὁ νοῦς

  

 ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

 

 

Α1) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΘΗ

 

Οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς.

Οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς διακρίνονται σέ:

α) γνωστικές (ἤ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς) καί σέ

β) ζωτικές ἤ ὀρεκτικές.

α)Γνωστικές δυνάμεις (ἤ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς).

Πέντε εἶναι οἱ (γνωστικές) δυνάμεις ἤ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς¹³:

α₁) νοῦς,

α₂) διάνοια,

α₃) δόξα,

α₄) φαντασία,

α₅) αἴσθηση.

α1) Ὁ νοῦς

α₁) Ὁ νοῦς εἶναι νοερά αἴσθηση τῆς ψυχῆς, μέ τήν ὁποία μπορεῖ «αὐτοπτικῶς» (δηλ. μέ τήν δική του ὁρατική δύναμη) νά βλέπει τά πράγματα καί χωρίς ἀναζητήσεις (ἔρευνα, συλλογισμούς).

Ὁ νοῦς εἶναι κατ΄ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὅπως ὁ Θεός εἶναι Νοῦς (Πατήρ), Λόγος (Υἱός) καί Πνεῦμα (Ἅγιον Πνεῦμα) ἔτσι καί ὁ νοῦς εἶναι νοῦς, λόγος (σύμφυτος μέ τόν νοῦ) καί πνεῦμα.

Ὁ λόγος εἶναι σύμφυτος μέ τόν νοῦ καί διακρίνεται σέ ἐνδιάθετο καί προφορικό. Διαφέρει ἀπό τήν λογική, πού συνδέεται μέ τήν διάνοια-ἐγκέφαλο.

Ὅταν αὐτά τά τρία γίνουν ἕνα (νοῦς, λόγος καί πνεῦμα) διά τῆς νοερᾶς καθαρᾶς προσευχῆς, τότε ὁ ἄνθρωπος λειτουργεῖ κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ-Δημιουργοῦ Του¹⁴.

Στήν ἐμπαθή κατάσταση ὁ λόγος (τοῦ νοῦ) ταυτίζεται μέ τήν λογική καί ὁ νοῦς ὑποδουλώνεται στήν διάνοια-λογική. Τότε ὁ ἐνδιάθετος λόγος «μπερδεύεται-βραχυκυκλώνεται» ἀπό τίς ἀποφάνσεις τῆς λογικῆς.

Στήν ἀπαθή κατάσταση ὁ λόγος (ἐλεύθερος ἀπό τήν ὑποδούλωση στήν λογική) ἐκφράζει τίς ἐμπειρίες τοῦ νοῦ καί τίς διατυπώνει ὡς λογικές προτάσεις μέ τήν βοήθεια τῆς λογικῆς.

Ὁ νοῦς ἔχει οὐσία καί ἐνέργεια. Ἡ οὐσία τοῦ νοῦ βρίσκεται στήν καρδία. Ἡ ἐνέργεια τοῦ νοῦ θά πρέπει ἐπίσης νά βρίσκεται στήν καρδιά καί νά εἶναι ἑνωμένη μέ τήν οὐσία του καί ἔτσι ὁ νοῦς νά προσεύχεται συνεχῶς. Τότε καί λειτουργεῖ σωστά. Ἡ σωστή λειτουργία τοῦ νοῦ συνίσταται στό νά προσεύχεται ἀδιαλείπτως διά τοῦ λόγου του (εἴτε τοῦ ἐνδιάθετου εἴτε τοῦ προφορικοῦ), τῇ συνεργίᾳ τοῦ πνεύματός του.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

 

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Τά πάθη καί ἡ κατάθλιψη - Τί εἶναι καί πῶς θεραπεύονται (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) - Νέο βιβλίο 

 Σχῆμα 14Χ20.5 ,Σελίδες: 282, Τιμή: 9€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6947612075 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr  

13 Λέγονται καί γνωστικές δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Ὑπάρχουν καί οἱ ζωτικές ἤ ὀρεκτικές δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Αὐτές, ὅπως εἴπαμε, εἶναι ὁ θυμός καί ἡ ἐπιθυμία. Πρβλ. Ἁγ. Ἰωάννη Δαμασκηνοῦ: TLG, Work #004 36.30 to Work #004 36.48.

14 Γι’ αὐτὸ ὀφείλει νὰ φυλάττη τὴν τάξη αὐτῆς, νὰ ἀναφέρεται ὁλοκληρωτικὰ στὸν Θεό. Νὰ βλέπει μόνον τὸν Θεό, νὰ κοσμεῖ τὸν ἑαυτό της μὲ τὴν διαρκῆ μνήμη καὶ θεωρία καὶ μὲ τὴν θερμοτάτη πρὸς αὐτὸν καὶ διάπυρη ἀγάπη.