Εικόνα
1. Ο Άγιος Μιχαήλ συνομιλεί με τον μουσουλμανόπαιδα και τον
νομοδιδάσκαλο για ζητήματα πίστεως (Λεπτομέρεια συνθέτου εικόνος του
Αγίου Μιχαήλ σε προσκυνητάρι του Ι.Ν. Υπαπαντής του Κυρίου, © λήψη Δημ.
Τσιρόγλου).
Ο ΕΚ ΓΡΑΝΙΤΣΗΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΜΙΧΑΗΛ Ο ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ
Δημήτριος Τσιρόγλου, συγγραφέας
Όλος
ένθεος, ωράθης και θεόληπτος, εστώς προ βήματος, τυραννικού Μιχαήλ, και
γλώσση εκραύγαζες, εν θεορρήμονι: Μόνος Κύριος, Χριστός εστιν ώ άνομοι,
και Θεός πάντων των όντων.[1]
|
Γεννήθηκε
στην Γρανίτσα (ή Γρανίτζα) των Αγράφων της Ευρυτανίας. Τέκνο ευσεβών,
θεοσεβών και φιλανθρώπων γονέων, του Δημητρίου και της Σωτήρας
(Σωτηρίας), ανατράφηκε με τα ιδεώδη της Ορθοδοξίας μαθαίνοντας εξ απαλών
ονύχων τα της χριστιανικής πίστεως θέσμια και καταρτιζόμενος
θεολογικώς. Θανόντος του πατρός αυτού και αφού νυμφεύθηκε ήλθε στην πόλη
της Θεσσαλονίκης αρχιερατεύοντος μάλλον του μητροπολίτου Θεοφάνους,
εργαζόμενος ως αρτοπώλης, πιθανόν ως υπάλληλος αρτοποιού.
Ο
Μιχαήλ συνέχισε την ενάρετη ζωή του, με ελεημοσύνες προς τους φτωχούς
και σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο προς την τοπική Εκκλησία. Λέγεται ότι
προσέφερε σχεδόν όλα του τα κέρδη στους έχοντες χρείαν. Η εποχή στην
οποία έζησε διακρίθηκε από την παρουσία στην πόλη σημαντικών
προσωπικοτήτων της Εκκλησίας. Το περιβάλλον της μεταβυζαντινής
Θεσσαλονίκης θα τον εμπνεύσει στο μαρτύριο. Ο Μιχαήλ διακατέχεται ήδη
από θεία τρέλλα. Ζούσε εν αυτώ ο Χριστός.
Κάποια
ημέρα ήλεγξε έναν μουσουλμανόπαιδα, ο οποίος είχε έρθει στο κατάστημα,
που εργαζόταν ο Μιχαήλ, με σκοπό να αγοράσει τον άρτον τον επιούσιον. Ο
Ευρυτάνας άγιος προσπάθησε να τον κατηχήσει, αλλά εις μάτην, αφού ο
μικρός άπιστος κατέφυγε στους ομοθρήσκους του προς διαφώτισιν και δη σε
διερχόμενο νομοδιδάσκαλο.
Ο
Μιχαήλ ηλέγχθη και οδηγήθηκε από τους συγκεντρωθέντες Αγαρηνούς στον
κριτή, τον οποίο μάλιστα, αφού αποστόμωσε, προσπάθησε και να κατηχήσει,
τόσο τον ίδιο, όσο και τους συν αυτώ, παρουσιάζοντας μεγάλη θεολογική
δεινότητα. Όλα αυτά ματαίως, αφού ο κριτής τον απείλησε με θάνατο εις
την πυρά. Ο Μιχαήλ προσφέρθηκε να δώσει ο ίδιος τα χρήματα της αξίας των
ξύλων για την πυρά και μάλιστα έφτυσε τόσο τον κριτή, όσο και το
πρακτικό της ομολογίας του.
Εικόνα
2. Ο Άγιος μπροστά στον κριτή αναπτύσσει θεολογικά θέματα πίστεως
(Λεπτομέρεια συνθέτου εικόνος του Αγίου Μιχαήλ σε προσκυνητάρι του Ι.Ν.
Υπαπαντής του Κυρίου, © λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Σύντομα
οδηγήθηκε στην ειρκτή. Πιθανολογούμε ότι οδηγήθηκε ή στο Επταπύργιο ή
στον Λευκό Πύργο. Στην φυλακή βρήκε συμπαραστάτες πολλούς από τους
κατοίκους, οι οποίοι τον επισκέπτονταν και προσπαθούσαν να τον
ενισχύσουν για το μαρτύριο. Μάλλον, όμως, ο Μιχαήλ παρηγορούσε τους
κατοίκους, αφού διακατεχόταν από θείο ζήλο.
Κατόπιν
οδηγήθηκε μετά από πολλά βασανιστήρια και πάλι στον κριτή, ο οποίος
ποικιλοτρόπως προσπάθησε να τον μεταπείσει. Τέλος, οδηγήθηκε στην πυρά
παρουσία μεγάλου πλήθους χριστιανών, αλλά και Αγαρηνών.
Εικόνα
3. Ο Άγιος οδηγείται στον τόπο τού μαρτυρίου (Λεπτομέρεια συνθέτου
εικόνος του Αγίου Μιχαήλ σε προσκυνητάρι του Ι.Ν. Υπαπαντής του Κυρίου, ©
λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Η ημέρα του μαρτυρίου του είναι η 21η Μαρτίου 1544[2]
και η μνήμη του τιμάται την Πέμπτη της Διακαινησίμου, διότι το μαρτύριο
του αγίου συνετελέσθη εν μέσω Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αρχομένου λίγες
ημέρες μετά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.[3]
Οι
Θεσσαλονικείς, προς τιμήν του, κατασκεύασαν στο σημείο του μαρτυρίου
μικρό παρεκκλήσιο, στο οποίο τοποθέτησαν ενεπίγραφη μαρμάρινη στήλη.
Βρίσκεται στην συμβολή των οδών Εγνατίας και Αγαπηνού, στο
βορειοανατολικό άκρο του Ι. Ν. Υπαπαντής του Κυρίου. Το αρτοπωλείο
βρισκόταν στην ακριβώς απέναντι γωνία της οδού Αγαπηνού.
Εικόνα 4. Η ενεπίγραφη στήλη τού παρεκκλησίου (© λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Μεγαλυνάριον
Χαίροις
ο Γρανίτσης θείος βλαστός, ο Χριστόν δοξάσας, δι’ αθλήσεως θαυμαστής·
χαίροις ο Κυρίω, προσενεχθείς ως θύμα, ώ Μιχαήλ ενέγκας, πυρός την
έκκαυσιν.
Εικόνα 5. Το παρεκκλήσιο τού Αγίου στην βορειοανατολική γωνία του περιβόλου
του Ι.Ν. Υπαπαντής του Κυρίου (© λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Εικόνα 6. Το παρεκκλήσιο με την ενεπίγραφη μαρμάρινη στήλη. Πίσω από το
παρεκκλήσιο, στην απέναντι γωνία βρισκόταν το αρτοποιΐο-αρτοπωλείο στο
οποίο εργαζόταν ο Άγιος Μιχαήλ (© λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Εικόνα 7. Σύνθεση του Αγίου Μιχαήλ σε προσκυνητάρι του Ι.Ν. Υπαπαντής του
Κυρίου του έτους 1843 (21 Μαρίου 2012, © λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
Εικόνα 8. Δεύτερη σύνθεση σε προσκυνητάρι του Ι.Ν. Υπαπαντής του Κυρίου (© λήψη Δημ. Τσιρόγλου).
[1]
Απόσπασμα εκ της ζ’ ωδής της ακολουθίας που συνέγραψε ο Υμνογράφος της
του Χριστού Εκκλησίας π. Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης.
[2] Έχει καταγραφεί στο Μ. Ευχολόγιο, ως ημέρα μαρτυρίου του, και η 10η
του αυτού μηνός του έτους 1544. Εκ τούτου πολλοί συναξαριστές
αναγράφουν αυτήν την ημερομηνία ως ημέρα μαρτυρίου. Αναφέρεται επίσης
και ως έτος το 1547. Πιθανός καταγραφέας του βίου του υπήρξε ο ίδιος ο
μητροπολίτης Θεοφάνης, ο οποίος μάλιστα, πιθανόν, συνομίλησε με τον ίδιο
τον μάρτυρα. Κατεγράφη, επίσης, ότι ο ίδιος ο Μιχαήλ είπε στην απολογία
του ότι ‘’κατάγεται εκ Φαναρίου’’. Βλ. Μέγας Συναξαριστής, ήτοι
Χαλκηδών του νοητού Παραδείσου, δαπάνη Κωνσταντίνου Δουκάκη, τύποις Α.
Καλαράκη-Ν. Τριανταφύλλου, Αθήναι 1891, σελ. 167. Τα συμβάντα είναι
καταγεγραμμένα σε τουλάχιστον δύο αγιορειτικούς κώδικες (Εσφιγμένου και
Ξενοφώντος) του 18ου αιώνος.
[3] Ο Ι. Ν. Υπαπαντής του Κυρίου τιμά την μνήμη του κυρίως την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.
**
Ευχαριστούμε θερμώς τον εφημέριο του Ι. Ν. Υπαπαντής του Κυρίου για την
άδεια λήψεως των φωτογραφιών και την παραχώρηση του δικαιώματος
δημοσιεύσεως.
| Υπόμνηση: Το παρόν εγράφη την 21η Μαρτίου 2012, ώστε να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα http://www.e-istoria.com/. Ωστόσο, επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου και των φωτογραφιών, αυστηρώς υπό τον όρον της πλήρους αναφοράς του συγγραφέως και του ως άνω ιστοχώρου. |
Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον www.egolpion.com
23 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012
http://www.egolpion.com/mixail_mavroudis.el.aspx
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου