Π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος: Ἡ ἀνόρθωση τοῦ ἀνθρώπου-Τό «ἀντίλυτρον»

Η ΑΝΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

 
 Δείτε εδώ:«Θανάτω θάνατον πατήσας»

η)  Το «αντίλυτρον»

Σε πολλές χριστιανικές ομάδες το θέμα της «εν Χριστώ» σωτηρίας δεν κατανοείται ορθά. Υποστηρίζουν πως η «εν Χριστώ» σωτηρία είναι αποτέλεσμα κάποιας νομικής διαδικασίας. Ο άνθρωπος, λένε, αμάρτησε και γι' αυτό ήταν ένοχος θανάτου, εκτός αν κάποιος άλλος στη θέση του πρόσφερε τη ζωή του σαν «αντίλυτρον». Αυτός ο άλλος ήταν ο Χριστός! Μερικές από τις ομάδες αυτές αναφέρονται στο «ψυχήν αντί ψυχής, οδόντα αντί οδόντος...» (Έξοδ. κα' 23, Δευτερ. ιθ' 21) και ισχυρίζονται πως ο Θεός απαιτούσε αντί για την τέλεια ζωή του Αδάμ μια άλλη τέλεια ζωή και αυτή ήταν η ζωή του Χριστού!

Όμως η διάταξη αυτή της Παλαιάς Διαθήκης ήταν παιδαγωγική (Γαλ. γ' 21) και αποσκοπούσε στο να εμποδίσει το χειρότερο κακό. Αλλ' ο Χριστός απέρριψε την εκδίκηση και κάλεσε τους πιστούς να μην αντιστέκονται «τω πονηρώ», να μην ανταποδίδουν τα ίσα (Ματθ. ε' 39). Το να πούμε πως ο Θεός Πατέρας δεσμεύεται με το νόμο της εκδίκησης είναι μεγάλη βλασφημία.

Στην αγία Γραφή αναφέρεται πως υπάρχει «εις μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς, ο δους εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων» (Α' Τιμ. β' 5-6. Ματθ. κ' 28). Ο Χριστός «μας εξηγόρασε από την κατάρα του νόμου, με το να γίνει ο ίδιος προς χάριν μας κατάρα» (Γαλ. γ' 13)· με το ίδιο Του το αίμα «απέκτησε την Εκκλησία» (Πράξ. κ' 28, Πρβλ. Εφεσ. α' 7. Κολ. α' 14. Εβρ. θ' 12. Α' Πέτρ. α' 19. Αποκ. ε' 9).

Όμως αυτή η έκφραση «αντίλυτρον» ή «λύτρον» είναι εικόνα από την εποχή που οι δούλοι μπορούσαν να αγορασθούν ή να απελευθερωθούν αντί ενός τιμήματος. Σημαίνει πως ο Χριστός, πράγματι με τη θυσία Του, απελευθέρωσε τον άνθρωπο από τη δουλεία της αμαρτίας και του θανάτου. Λυτρωτής δεν σημαίνει στη Γραφή αυτός που πληρώνει λύτρα, αλλά Σωτήρας (Έξοδ. στ' 6-7. Ησ. ξγ' 16. Εφεσ. β' 5-6).

Ο Χριστός είναι ο μοναδικός μεσίτης με την έννοια ότι έγινε τέλειος άνθρωπος και στο πρόσωπό Του συντελέσθηκε αληθινή κοινωνία του ανθρώπου μετά του Θεού, αληθινή υιοθεσία (Γαλ. δ' 4-7. Β' Πέτρ. α' 4). Βεβαίως ο Χριστός με το θάνατό Του ενίκησε το θάνατο, όχι με την έννοια ότι «επλήρωσε» κάποιο αντίτιμο για την εξαγορά του, αλλά με την έννοια ότι ο θάνατος δεν μπόρεσε να τον κρατήσει, δηλαδή με την ανάστασή Του. Με αυτή τη ση¬μασία ο Χριστός πράγματι πρόσφερε το σώμα Του «λύτρο», για να ελευθερώσει τον άνθρωπο. Η σωτηρία λοι¬πόν συντελέσθηκε με τη σάρκωση του Χριστού (Εβρ. β' 14) και με τη συντριβή του θανάτου («θανάτω θάνατον πατήσας»!) (Α' Πέτρ. α' 18-19. Εφεσ. α' 7).

Ο Χριστός ενεδύθη σάρκα θνητή, για να συναντήσει το θάνατο στο σώμα και να τον εξαλείψει. Με αυτή την έννοια πρόσφερε τη σωτηρία, δηλαδή τη λύτρωση από το θάνατο και την μετοχή στη ζωή.

Ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος, αναφερόμενος στο «αντίλυτρον» διασαφηνίζει:
«Εάν δε το λύτρον δεν ανήκει εις κανένα άλλον παρά εις τον κάτοχον του δούλου, ερωτώ να μάθω εις ποίον προσεφέρθη τούτο και διά ποίον λόγον; Εάν μεν προσεφέρθη εις τον πονηρόν, μακριά από εμέ τέτοια βλασφημία!... εάν δε εις τον Πατέρα, κατ' αρχήν πώς έγινε αυτό: Διότι δεν εκρατούμεθα αιχμάλωτοι από εκείνον. Κατά δεύτερον λόγον, διατί τάχα να ευχαριστούσε το αίμα του Μονογενούς τον Πατέρα, ο οποίος δεν εδέχθη ούτε τον Ισαάκ, όταν του είχε προσφερθεί ως θυσία από τον πα¬τέρα του και ετοποθέτησε κριάρι εις την θέσιν του λογικού θύματος;» (Γεν. κβ' 13).

«Είναι επομένως φανερό ότι το λαμβάνει μεν ο Πατήρ, χωρίς να το ζητήσει ούτε και να το έχει ανάγκη, αλλά διά να εκπληρωθεί το σχέδιο της σωτηρίας και επειδή έπρεπε να αγιασθεί ο άνθρωπος με την ανθρώπινη φύσιν του Θεού, διά να μας ελευθερώσει ο ίδιος, αφού κατενίκησε με τη βία τον τύραννο, και διά να μας επαναφέρει κοντά Του με την μεσιτεία του Υιού, ο οποίος έδωσε το αίμα Του, διά να μας σώσει προς τιμήν Τού Πατρός, εις τον οποίον φαίνεται ότι παραχωρεί τα πάντα».

Η εν Χριστώ σωτηρία είναι καρπός αγάπης και όχι διακανονισμός ενός ποινικού ζητήματος (Α' Ιω. δ' 9. Εφεσ. γ' 19). Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού η ανθρώπινη φύση αναστήθηκε και η «ρίζα» του ανθρώπου θερα-πεύθηκε. Έτσι δεν πρόκειται για νομική διαδικασία, αλλά για το μυστήριο της σωτηρίας του ανθρώπου (Α' Τιμ. γ' 16).

http://www.impantokratoros.gr/EE161225.el.aspx