Κυριακή μετά τήν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ - Τί συμβολίζει ὁ Σταυρός (+Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστῖνου Καντιώτου)

Τί συμβολίζει ὁ Σταυρός

(Ομιλία του †Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου) 

 

Ο σταυρός, ἀγαπητοί μου, τὸ ὀδυνηρὸ ξύλο ποὺ ἐπάνω του ἀτιμασμένος ξεψύχησε ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι τὸ ζωηρότερο ἔμβλημα τῆς αἰωνίου ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο.

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Ὁ Θεὸς ποτέ δὲν ἔπαψε ν᾿ ἀγαπᾷ τὸν ἄνθρωπο. Ὅπου κι ἂν στρέψουμε τὸ βλέμμα στὴ φύσι, θὰ δοῦμε τὴν ἀγάπη του. Τυφλοὶ καὶ κουφοὶ καὶ ἀναίσθητοι αὐτοὶ ποὺ δὲν τὴ βλέπουν. Οἱ ἀκτῖνες τοῦ ἥλιου, οἱ αὖρες καὶ οἱ ζέφυροι, τὰ ῥεύματα τῶνποταμῶν, τὰ κύματα τῶν θαλασσῶν, τὰ χιόνια στὶς κορυφές, οἱ θησαυροὶ τῶν ὠκεανῶν,τὰ πολύτιμα μέταλλα στὰ σπλάχνα τῆς γῆς,τὰ πολύχρωμα εὐωδιαστὰ ἄνθη, οἱ γλυκοὶ καρποὶ τῶν δέντρων, οἱ μέλισσες, τὰ ἀρνάκια, τὰ πουλιά, τὰ ψάρια, ὁ ἥλιος, τὸ φεγγάρι,τὰ ἄστρα, οἱ γαλαξίες…· ὅλα κηρύττουν μυστικά, ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἀγαπᾷ. Καὶ ὄχι μόνο τὰ μεγάλα, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐλάχιστα τῆς δημιουργίας· μιὰ σταγόνα, ἕνα φύλλο, ἕνα μόριο τῆς ὕλης, ποὺ βλέπουμε στὸ μικροσκόπιο, ἂν ὑπῆρχε τρόπος νὰ τὰ ρωτήσουμε κι αὐτὰ νὰ μᾶς ἀπαντήσουν, θ᾽ ἀκούγαμε μὲ μία μυριόστομη φωνὴ νὰ ὑμνοῦν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο, ποὺ θέλει νὰ τὸν βλέπῃ νὰ ζῇ μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι.

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σὰν μυστικὴ ἀόρατη ἁλυσίδα συγκρατεῖ τὴ δημιουργία , δὲν τὴν ἀφήνει νὰ διαλυθῇ, νὰ ἐπαναστατήσῃ κατὰ τοῦ ἀποστάτου ἀνθρώπου, τὴν χαλιναγωγεῖ, τὴν ῥυθμίζει νὰ λειτουργῇ εὐεργετικὰ γι᾽ αὐτόν. Τὰ πάντα ἀποτελοῦν μιὰ ὑπέροχη ἁρμονία, ποὺ ἔκανε τὸν Δαυῒδ νὰ ψάλλῃ· «Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῆς γῆς, δράκοντες καὶ πᾶσαι ἄβυσσοι· πῦρ, χάλαζα, χιών, κρύσταλλος, πνεῦμα καταιγίδος, τὰ ποιοῦντα τὸν λόγον αὐτοῦ· τὰ ὄρη καὶ πάντες οἱ βουνοί, ξύλα καρποφόρα καὶ πᾶσαι κέδροι· τὰ θηρία καὶ πάντα τὰ κτήνη, ἑρπετὰ καὶ πετεινὰ πτερω-τά» (Ψαλμ. 148,7-10). Ὁ ἥλιος π.χ. ἀνατέλλει καὶ δύει σὲ ὡρισμένη ὥρα. «Ὁ ἥλιος ἔγνω τὴν δύσιν αὐτοῦ. Ἔθου σκότος, καὶ ἐγένετο νύξ»(ἔ.ἀ. 103,19-20).Ἡ τροχιὰ τῆς γῆς γύρω ἀπὸ τὸν ἥλιο εἶναι καθωρισμένη. Ἡ ἀπόστασι τοῦ ἥλιου ἀπὸ τὴ γῆ στὶς διάφορες ἐποχὲς τοῦ ἔτους εἶνε κι αὐτὴ καθωρισμένη. Ὅλα καθωρισμένα ἀπὸ τὸν πανάγαθο Δημιουργό!

Ἀλλ᾿ ἐὰν Ἐκεῖνος, δυσαρεστημένος γιὰ τὸν ἠθικὸ ἐκτροχιασμὸ τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸ νόμο του, ὑποθέσουμε ὅτι διέταζε τὸν ἥλιο ν᾿ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὴ γῆ,τί θὰ γινόταν; Τότε ὁ ἥλιος θὰ φαινόταν σὰν ἕνα μικρὸ ἀστέρι, ἡ γῆ θὰ βυθιζόταν στὸ σκοτάδι, ὅλα θὰ πάγωναν καὶ ἡ ζωὴ θὰ νεκρωνόταν. Ἂν πάλι ὁ ἥλιος ἔπαιρνε ἀπὸ τὸν Πλάστη ἀντίθετη διαταγή, νὰ πλησιάσῃ τὴ γῆ, τί θὰ γινόταν; Ὁ ἥλιος θὰ φαινόταν τετραπλάσιος καὶ πενταπλάσιος ἀπ᾽ ὅ,τι τώρα, οἱ ἀκτῖνες του θὰ ἔλειωναν καὶ τὰ σκληρότερα μέταλλα, οἱ ποταμοὶ θὰ στέγνωναν, οἱ ὠκεανοὶ θὰ ἐξατμίζονταν, ἡ γῆ θὰ ψηνόταν σὰν τὸ τοῦβλο μέσα στὸ καμίνι, οἱ ἄνθρωποι θὰ κρύβοντανστὰ σπήλαια τῆς γῆς καὶ διψασμένοι θὰ ἔγλειφαν τὰ ὑγρὰ τοιχώματα γιὰ λίγη δροσιά…Ἀλλά, ἄνθρωποι, μὴν ἀνησυχεῖτε καὶ μὴν ταράζεστε. Ὁ ἥλιος μένει στὴ θέσι του καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ στέλνῃ κάθημερινῶς ἑκατομμύρια - δισεκατομμύρια κιλοβὰτ στὴν ἀχάριστη γῆ. Καὶ ὁ Κύριός του, ἀντὶ γι᾽ αὐτά,εἰσπράττει… βλαστήμιες, φρικτὲς βλαστήμιες.

Ὦ Κύριε, πόσο ἐλεήμων εἶσαι! ἐξακολουθεῖς νὰ ἀνατέλλῃς τὸν ἥλιο σου «ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς» καὶ νὰ βρέχῃς «ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. 5,45).

Θαυμαστὴ ἡ ἀγάπη αὐτὴ τοῦ οὐρανίου Πατρὸς ὅπως ἐκδηλώνεται στὴ φύσι. Ἀλλ᾽ ὅσο θαυμαστὴ κι ἂν εἶναι, φαίνεται μικρή, πολὺ μικρή, ἐν συγκρίσει μὲ τὴν ἀγάπη ποὺ ἐκδηλώθηκε στὴ χάρι , δηλαδὴ στὸ σταυρὸ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ποιά γλῶσσα θὰ μπορέσῃ νὰ ὑμνήσῃ τὴν ἀγάπη αὐτή; Ἀνοῖξτε, ἀγαπητοί μου, τὴν ἁγία Γραφὴ καὶ μελετῆστε μὲ προσοχὴ δύο ῥητὰ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη.

Τὸ ἕνα εἶνε τοῦ Κυρίου· «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πι στεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾿ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 3,16).

Τὸ ἄλλο ῥητὸ εἶναι τοῦ ἀποστόλου Παύλου· «Ἐμοὶ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι στοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ»(Γαλ. 6,14).

 Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σχολιάζοντας τὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου, κηρύττει· Οὔτε ὁ οὐρανὸς οὔτε ἡ γῆ οὔτε ἡ θάλασσα οὔτε ἡ δημιουργία τοῦ σύμπαντος ἀπὸ τὸ μηδὲν οὔτε τίποτε ἄλλο ὑπάρχει ποὺ ν᾿ ἀποδεικνύῃ τόσο τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο ὅσο ὁ σταυρός. Ὁ σταυρὸς εἶναι ἡ δόξα μας, ἡ δόξα τῶν κηρύκων τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Χριστὸς πάνω στὸ σταυρό . Εἶναι ἡ ἀγάπη ὅπως φαίνεται ὄχι πλέον στὶς χρυσὲς ἀκτῖνες τοῦ ἥλιου καὶ τὰ μυροβόλα ἄνθη τῶν ἀγρῶν καὶ τὶς δροσερὲς αὖρες, τοὺς ζεφύρους καὶτὰ λοιπὰ εὐεργετικὰ δημιουργήματα, ἀλλὰ ἡ ἀγάπη ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸ αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ὁποία ἐκδηλώνεται ὄχι ὑπὲρφίλων, ἀλλ᾿ ὑπὲρ ἐχθρῶν, ὑπὲρ τῶν ἁμαρτωλῶν, τῶν ἀχαρίστων καὶ βλασφήμων ἡμῶν ἀνθρώπων(βλ. Ῥωμ. 5,6-10).

 Ἀγάπη οὐρανομήκης. Ἀγάπη ποὺ ξεπερνᾷ κάθε μέτρο, κάθε κατανόησι, ἀγάπη ἐσταυρωμένη  –κάπως ἔτσι πρέπει νὰτὴν ὀνομάσουμε. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη ἄναψε στὸ νοητὸ στερέωμα μεγάλο φῶς, ἕναν ἥλιο ποὺ θὰ φωτίζῃ καὶ θὰ θερμαίνῃ καὶ θὰ ζωογονῇ κάθε καρδιὰ ποὺ πιστεύει στὸν Ἐσταυρωμένο. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη συμπλέκεται τρυφερὰ καὶ σχηματίζει τὸν ἥλιο,τὸν μυστικὸ ἀστέρα τῆς Ἀποκαλύψεως, τὸν ἀστέρα τῶν ὀκτὼ ἀκτίνων . Πῶς; Ζωγράφισε ἕνα σταυρὸ καὶ βάλε ἐπάνω στὸ σταυρὸ τὸ ἀρχικὸ γράμμα τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, τὸγράμμα Χῖ  , καὶ ἔχεις τὸ ἀκτινοβόλο ἀστέρι,τοῦ ὁποίου σύμβολο ἦταν τὸ ἀστέρι τῆς Βηθλεὲμ ποὺ φάνηκε κατὰ τὴν ἀλησμόνητη νύχτα τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου. Ναί· ὁ ἀληθινὸς ἀστήρ, ποὺ φωτίζει, θερμαίνει, ζωογονεῖ, εἶναι ὁ Ἐσταυρωμένος! Τὸ λέει ὁ ἴδιος στὸ τέλος τοῦ ἱεροῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως·

«Ἐγὼ Ἰησοῦς ἔπεμψα τὸν ἄγγελόν μου μαρτυρῆσαι ὑμῖν ταῦτα ἐπὶ ταῖς ἐκκλησίαις. Ἐγώ  εἰμι ἡ ῥίζα καὶ τὸ γένος Δαυΐδ, ὁ ἀστὴρ ὁ λαμπρὸς ὁ πρωϊνός»(Ἀπ. 22,16).

Αὐτὸς ὁ ἀστήρ, αὐτὸς ὁ ἥλιος, χαμήλωσε,ἄγγιξε τὴ γῆ, περπάτησε πάνω στὴ γῆ, ἀλλὰ δὲν τὴν ἔκαψε. Δὲν ἔκαψε τοὺς ἁμαρτωλούς,ἀλλὰ ἔφερε νέα φωτιά, ποὺ φλογίζει ἔκτοτε τὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν.

Ἔφερε τὴν οὐρανία ἀγάπη . Ἄνοιξε πάνω στὸ σταυρὸ τὴν ἀγκάλη του γιὰ νὰ δεχθῇ καὶ περιπτυχθῇ τὸν ἄσωτο υἱό.

Ἄνθρωπε, γιατί ταράζεσαι, γιατί μελαγχολεῖς καὶ ἀπελπίζεσαι; Ἡ ἁγία Τριὰς σὲ ἀγαπᾷ. Μύριες οἱ ἀποδείξεις τῆς ἀγάπης τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Οἱ σταγόνες τῶν ὠκεανῶν μπορεῖ νὰ μετρηθοῦν, ἀλλὰ τὰ δείγματα, τὰ τεκμήρια, οἱ φανερὲς καὶ ἀφανεῖς ἀποδείξεις τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ποὺ σὲ εὐεργετεῖ δὲν ἔχουν καταμέτρησι. Ἡ ὑψίστη ὅμως ἀπόδειξις τῆς θείας ἀγάπης εἶναι ἡ σταυρικὴ θυσία τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ.

Ὁ Χριστὸς ἀντὶ σοῦ καὶ ὑπὲρ σοῦ, ἰδοὺ σὲ μία σύντομη πρότασι τὸ μυστήριο τοῦ σταυροῦ. Ἀντὶ νὰ ὑψωθῇς ἐσὺ σὲ σταυρό, ὑψώθηκε ἐκεῖνος. Ὅ,τι ἔπρεπε νὰ πάθῃς ἐσὺ ἐπάνωσὲ σταυρὸ γιὰ τὶς ἁμαρτίες σου, ἔπαθε ἐκεῖνος. Ἔπαθε, γιὰ νὰ χαρίσῃ σ᾽ ἐσένα τὴν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν, τὴν πραγματικὴ ἐλευθερία καὶ λύτρωσι. Γιατί λοιπὸν ταράζεσαι; Ποιά εἶναι τὰ ἁμαρτήματά σου; Καὶ ἂν ἀκόμα ὁ διάβολος ἐργάσθηκε ἐπὶ πολλὰ χρόνια καὶ δεκαετίας καὶ ῥίζωσε καὶ πύργωσε μέσα σου τὴν ἁμαρτία σὰν γρανιτένια βουνά, μὴν ἀπελπισθῇς.Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἐξιλέωσις τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τῶν δικῶν σου καὶ τοῦ κόσμου ὅλου. Μία σταγόνα τοῦ αἵματός του ἔχει τέτοια λυτρωτικὴ δύναμι, ὥστε ἀρκεῖ νὰ διαλύσῃ τὸ ἁμαρτωλὸ συγκρότημα, νὰ σβήσῃ τὴν ἐνοχή, νὰ κηρύξῃ ἀθῷο καὶ δίκαιο ἀκόμη καὶ τὸν μεγαλύτερο ἁμαρτωλό.

«Τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ… καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» , κηρύττει ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου(Α΄ Ἰω. 1,7)

.Δόξα στὸ Λυτρωτὴ τῶν αἰώνων , ψάλλουν χαρμόσυνα οἱ λυτρωμένοι ἀπὸ κάθε σημεῖοτῆς ὑφηλίου. Ποιός μπορεῖ πλέον νὰ χωρίσῃ τοὺς λυτρωμένους ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ; Ὁ Παῦλος ἀπαντᾷ· Ἔχω ἀκράδαντη πεποίθησι, ὅτι «οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνε- στῶ τα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν»(Ῥωμ. 8,38-39) .Ὁ σταυρὸς καταργεῖ τὴν ἔχθρα, τὸ «μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ» (Ἐφ. 2,14) , συνάπτει τὰ διεστῶτα, ἑνώνει Θεὸ καὶ ἄνθρωπο. Εἶναι τὸ σύμβολο τῆς θείας ἀγάπης.

Ο σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, ἀγαπητοί μου, εἶναι τὸ σύμβολο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Συνάπτει τὰ διεστῶτα, ἑνώνει Θεὸ καὶ ἄνθρωπο. Ἀλλ᾽ ἐνῷ ἑνώνει, συγχρόνως καὶ χωρίζει. Χωρίζει; Μάλιστα, χωρίζει. Τί χωρίζει; Προσέξτε, ἀγαπητοί μου, τὴ συνέχεια.

Ἡ ἐσταυρωμένη ἀγάπη, ὁ Χριστός, ἐπιβάλλει ὑποχρεώσεις· Θέλει ν᾿ ἀνταποκριθοῦμε στὴν ἀγάπη του, νὰ τὸν ἀγαπήσουμε φλογερά. «Ἡμεῖς», λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «ἀγαπῶμεν αὐτόν, ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς» (Α΄ Ἰω. 4,19) . Καὶ πρώτη ἐκδήλωσις ἀγάπης πρὸς αὐτὸν εἶναι, νὰ μισήσουμε ἐκεῖνο ποὺ ὠδήγησε τὸν Κύριο στὸ σταυρό, δηλαδὴ τὴν ἁμαρτία.  Ἡ ἁμαρτία μὲ τὶς ποικίλες μορφὲς καὶ διακλαδώσεις της, μὲ ἀγκυροβόλιο καὶ ὁρμητήριο τὴν καρδιὰ κάθε ἁμαρτωλοῦ, ξεκινᾷ κ᾽ ἐξαπλώνεται στὸ περιβάλλον, ἀποκτᾷ κι ἄλλους ὀπαδοὺς καὶ συνεργάτες, καὶ δημιουργεῖ αἰσχρὴ παράταξι, δικό της κόσμο ἄκοσμο, μέσα στὸν ὁποῖο κυρίαρχο στοιχεῖο εἶναι ἡ ἴδια. Αὐτὴ ἡ ἁμαρτία, ποὺ εἰσώρμησε ἀπὸ τὸν Ἀδὰμστὴν ἀνθρωπότητα, ἀφοῦ ὠργανώθηκε ἐπιτελικά, ἐσταύρωσε «τὸν Κύριον τῆς δόξης» (Α΄ Κορ.2,8).

Ἡ ἁμαρτία, νά ὁ σταυρωτὴς τοῦ Κυρίου. Συνεπῶς, τὴν ἁμαρτία πρέπει νὰ μισήσουμε, γιατὶ εἶναι ὑπαίτιος γιὰ ὅλα τὰ κακά, καὶ νὰ ποῦμε· Θάνατος στὴν ἁμαρτία, θάνατος στὶς κακίες καὶ τὰ πάθη, ποὺ ἀποτελοῦν τὸν «παλαιὸν ἄνθρωπον»! (῾Ρωμ. 6,6. Ἐφ. 4,22. Κολ. 3,9) . Αὐτὸν πρέπει νὰ πολεμήσουμε, νὰ βιάσουμε, νὰ νεκρώσουμε, νὰ σταυρώσουμε , καὶ νὰ κάνουμε τὸν ἑαυτό μας ἀκίνητο καὶ ἀνενέργητο γιὰ τὸ κακό.

Ἡ νέκρωσις τῆς κακίας μέσα μας εἶναι ὁ πρῶτος σταυρὸς ποὺ πρέπει νὰ σηκώσουμε καὶ νὰ σηκώνουμε μέχρι τὴν τελευταία μας πνοή(βλ. Λουκ. 9,23) . Καὶ ἂν τὸ κακὸ ἀπ᾽ ἔξω ὀργανωθῇ καὶ ἐπιτεθῇ μὲ ὁρμὴ θηρίου, ὁ πιστὸς δὲν πρέπει νὰ ὑποχωρήσῃ οὔτε σπιθαμή, ἀλλὰ ν᾽ ἀντιτάξῃ γενναία ἀντίστασι, καὶ νά ᾽νε πρόθυμος γιὰ τὴν τήρησι τοῦ θείου θελήματος νὰ ὑποστῇ καὶ αὐτὸς σὲ μικρογραφία ὅσα ὑπέστη ὁ Κύριος γιὰ τὴ δική μας σωτηρία· Νὰ ἐμπαιχθῇ, νὰ ἐμπτυσθῇ, νὰ μαστιγωθῇ, νὰ φορέσῃ ἀκάνθινο στεφάνι καὶ κόκκινη χλαμύδα, δηλαδὴ νὰ συνεχίσῃ στὴ σύγχρονη γενεὰ τὰ πάθη τοῦΚυρίου, γιὰ νὰ ἔχῃ καὶ σ᾽ αὐτὸν ἐφαρμογὴ τὸ ῥητὸ τοῦ ἀποστόλου Παύλου· «περισσεύει τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ εἰς ἡμᾶς» (Β΄ Κορ. 1,5).

Χριστὸς καὶ κόσμος εἶναι δύο κύριοι ἀσυμβίβαστοι· Καὶ «οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν» (Ματθ. 6,24) . Ὁ κόσμος π.χ., ποὺ θεὸ ἔχει τὸ μαμωνᾶ, λέει· Καλὸ εἶναι τὸ λαμβάνειν, μὲ ὁποιοδήποτε μέσο καὶ τρόπο. Δόγμα του «Ἅρπαξε νὰ φᾶς καὶ κλέψε νά ᾿χῃς». Ἀντιθέτως ὁ Χριστὸς λέει· Μακάριον τὸ διδόναι  , τὸ νὰ ἐλεῇς, νὰ συμμετέχῃς στὶς θλίψεις τῶν ἄλλων, νὰ τοὺς ἀνακουφίζῃς καὶ νὰ τοὺς βοηθᾷς(βλ. Πράξ. 20,35).Μεταξὺ Χριστοῦ καὶ κόσμου, ἀγάπης καὶ μίσους, μεταδοτικότητος καὶ πλεονεξίας, ἐλεημοσύνης καὶ ἁρπαγῆς, τί σχέσι ὑπάρχει; Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ βαδίζῃ δρόμο ὄχι παράλληλο ἀλλὰ κάθετο πρὸς ἐκεῖνον ποὺ χαράζει γιὰ τοὺς ὀπαδούς του ὁ κόσμος· καὶ ἡ τομή, τὸ σημεῖο δηλαδὴ ἐκεῖνο τῆς ζωῆς στὸ ὁποῖο γίνεται ἡ σύγκρουσις τοῦ θεϊκοῦ μὲ τὸ ἀντίθεοφρόνημα, σχηματίζει ἀκριβῶς σταυρό.

Ὅπου τομή, ἐκεῖ σταυρός. Ὅσες συγκρούσεις, τόσοι καὶ σταυροί. Οἱ Χριστιανοὶ ἀνακρίνουν, τέμνουν ψυχικὰ τὸν κόσμο, ἀλλὰ καὶ τέμνονται ἀπ᾿ αὐτὸν σωματικά. Ὁ πιστὸς δὲν πορεύεται σύμφωνα μὲ τὸ ῥεῦμα τοῦ κόσμου,ἀλλ᾿ ἐναντίον του, καὶ λέει στὸν ἀντίθεο κόσμο·Δὲν θὰ περάσῃς, δὲν θὰ μολύνῃς τὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερὰ τῆς ψυχῆς μου! Πέφτω νεκρὸς ἀλλ᾿οὔτε σπιθαμὴ χριστιανικοῦ ἐδάφους δὲν σοῦ παραδίδω. Ἐδῶ εἶναι ἡ τομή, ἐδῶ εἶναι ὁ σταυρός μου, καὶ θὰ σταυρωθῶ γιὰ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴ δικαιοσύνη.

Κόσμε, μὲ ὅλα τὰ θέλγητρα καὶ τὰ φόβητρα ποὺ διαθέτεις, ὡς πρὸς ἐμένα εἶσαι νεκρός . Καμμία ἐπίδρασι δὲν ἔχεις πάνω μου. Τί μπορεῖ νὰ μοῦ κάνῃ ἕνας νεκρός;

Ἀλλὰ καὶ ἐγώ  –τὸ ἁμαρτωλὸ ἐγώ, ὁ «παλαιὸς ἄνθρωπος» ποὺ φέρουμε μέσα μας (ἔ.ἀ.) –, ὡς πρὸς τὸν κόσμο εἶμαι νεκρός . Νεκρὰ εἶναι τὰ μέλη μου· Ἡ γλῶσσα μου δὲν λέει τὶς ματαιότητες τῶν ἀνθρώπων, τὰ μάτια μου δὲν βλέπουν τὰ πονηρά, τὰ αὐτιά μου δὲν ἀκοῦνε τὶς σειρῆνες τῆς ἁμαρτίας, τὰ χέρια μου δὲν ἁρπάζουν τὰ ξένα ἀγαθά, τὰ πόδια μου δὲν τρέχουν στοὺς διεστραμμένους δρόμους, ἡ καρδιά μου πρὸ παντὸς δὲν πάλλει γιὰ τὶς ἡδονὲς τοῦ κόσμου. Κόσμε, εἶμαι νεκρός. Βάλε ἕνα νεκρὸ μέσα σὲ χρυσάφι, ἐμπρὸς σὲ γαργαλιστικὰ φαγητὰ καὶ ποτά, σὲ θεάματα ἁμαρτωλῶν γυναικῶν· Θὰ μείνῃ ἀκίνητος,ἀναίσθητος σὰν τὸ μάρμαρο. Κόσμε, τί ζητᾷς ἀπὸ μένα; Ἐγὼ εἶμαι νεκρὸς ὡς πρὸς ἐσένα.

Ἔτσι μιλάει ὁ Παῦλος· «Ζῶ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ  ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2,20) . Ἔτσι μιλοῦν οἱ πιστοὶ ποὺ ζοῦν τὴν ἐσταυρωμένη ζωή. «Οἱ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις» (ἔ.ἀ. 5,24) . Ἀλλ᾿ ἐμεῖς;

Πόσο μακριὰ εἴμαστε ἀπὸ τὴν ἐν Χριστῷ ζωή! Ὁ Κύριος εἶπε ἕνα τρομερὸ λόγο· «Ὃς οὐ  λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀ  πίσω μου, οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. 10,38) . Ἑρμηνεύοντας τὸν λόγο αὐτὸν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς , ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης τὸν 14ο αἰῶνα, λέει σ᾽ ἕνα κήρυγμά του πρὸς τὸν λαό· «Ὅταν μὲν εἶναι καιρὸς εἰρήνης τῆς κατ᾿ εὐσέβειαν, νεκρώνοντας διὰ τῆς ἀρετῆς ὁ ἄνθρωπος τὰ πονηρὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες σηκώνει ἔτσι τὸ σταυρό του καὶ ἀκολουθεῖ τὸν Κύριο. Ὅταν πάλι εἶναι καιρὸς διωγμοῦ, περιφρονώντας καὶ τὴ ζωή του καὶ θυσιάζοντάς την ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας, σηκώνει ἔτσι τὸ σταυρό του καὶ ἀκολουθεῖ πίσω ἀπὸ τὸν Κύριο. Νὰ εἶσαι ἕτοιμος, χάριν τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἀληθείας τῶν δογμάτων νὰ δεχθῇς τὸν ἀτιμωτικὸ θάνατο».Σταυρός! Ἕνωσις μὲ τὸ Χριστό, χωρισμὸς ἀπὸ τὸν κόσμο ὄχι τοπικῶς ἀλλὰ τροπικῶς.Διότι μπορεῖ νὰ μένῃς στὴν ἔρημο, καὶ νὰ ἔχῃς στὴν καρδιά σου τὸν κόσμο· καὶ ἀντιθέτως, νὰ μένῃς στὴν πιὸ πολυθόρυβη πόλι, καὶ νὰ ἔχῃς στὴν καρδιά σου τὸν Χριστό.

Σύμβολο νεκρώσεως τῶν παθῶν ὁ σταυρός. Ἀλλὰ καὶ ζυγαριὰ ὁ σταυρὸς ποὺ μᾶς ζυγίζει. Ὅταν σταθοῦμε κάτω ἀπὸ τὸ σταυρὸ τοῦ Κυρίου καὶ σκεφθοῦμε σοβαρὰ τί ὑπέφερε ἐκεῖνος γιὰ τὴν σωτηρία μας, τί σταυρὸ σήκωσε, ὅταν ῥίξουμε ἕνα βλέμμα στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καὶ δοῦμε τί ὑπέφεραν οἱ πιστοὶ δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, τί σταυροὺς σήκωσαν,τότε αἰσθανόμαστε τὸν ἑαυτό μας πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὸ ἰδανικὸ τοῦ σταυροῦ.Τί ζῇ μέσα μας, ὁ Χριστός; Ἀλλὰ να «ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου» (Α΄ Ἰω. 2,16) κυριαρχοῦν στὰ πρόσωπα, τὶς οἰκογένειες καὶ τὴν κοινωνία μας. Ἡ ἀγάπη τοῦ κόσμου κυριαρχεῖ στὶς διάνοιες καὶ τὶς καρδιές. Ἡ ἡδονὴ ἔγινε θεότης. Μιὰ ἐπιπόλαιη ζωή. Σωστὰ ἔγραψε ἕνα περιοδικό· «Τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα τείνει νὰ συμβιβάσῃ τὸ φιλόκοσμο πνεῦμα τῶν χριστιανῶν μὲ τὶς ἀξιώσεις καὶ ἐπιταγὲς τῆς ἁγίας μας θρησκείας. Ὁ σταυρός, ποὺ ἀποτελεῖ σύμβολο διαρκοῦς θυσίας, παραμένει ὑψωμένος καὶ καθορᾶται σὰν ἁπλὸ σημεῖο Χριστιανισμοῦ ποὺ ἔχασε τὸ θεῖο περιεχόμενό του»(βλ. «Ἁγιορειτικὴ Βιβλιοθήκη», Βόλος 1952, σελ. 195-196 μτγλτ.).

Στὴν ἐποχή μας ἡ διαχωριστικὴ γραμμὴ μεταξὺ Χριστοῦ καὶ κόσμου τείνει νὰ ἐξαλειφθῇ. Ὅλα τὰ συγχωροῦμε, ὅλα τὰ ἀμνηστεύουμε, ὅλα ζητοῦμε νὰ τὰ συμβιβάσουμε μὲ τὴ συνείδησί μας. Τὴ θρησκεία τοῦ σταυροῦ ἔρχεται ν᾿ ἀντικαταστήσῃ ἡ «ἐθελοθρησκεία» (Κολ. 2,23), ἡ θρησκεία χωρὶς σταυρό, ἡ νέα κοσμικὴ θρησκεία, ἡ ὁποία διὰ ἱερέων καὶ πνευματικῶν της ἐκπροσώπων θὰ χαλαρώνῃ διαρκῶς τὰ ἡνία, καὶ τὸ ἀνθρώπινο κτῆνος ὑπὸ τὶς εὐλογίες τυφλῶν ὁδηγῶν θὰ γιγαντώνεται καθημερινῶς.

Δυστυχῶς, ἄξια θρήνων πολλῶν τὰ καθ᾿ ἡμᾶς! Τὸν χριστιανισμὸ ἄλλοι μὲν ἀπὸ τοὺς βαπτισμένους Χριστιανοὺς τὸν ἀσκοῦν σὰν μία συνήθεια, σὰν ἕνα τύπο χωρὶς καμμία γνῶσι καὶ ἐπίγνωσι τοῦ μεγαλείου του, ἄλλοι τὸν ἔχουν κάνει ὑπόθεσι ἐμπορίου (βλ. Β΄ Πέτρ. 2,3) , ὑπάρχουν δὲ καὶ πολλοὶ ποὺ ὑβρίζουν τὸν σταυρὸ τοῦ Κυρίου.

Ἐχθροὶ τοῦ σταυροῦ, τοὺς ὁποίους ἔκλαιγε ὁ Παῦλος γράφοντας· «Πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν, οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑμῖν, νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια, ὧν ὁ Θεὸς ἡ κοιλία καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν, οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες!» (Φιλιπ. 3,18-19).

Σταυρός, ἀγαπητοί μου, σημαίνει· Ἔνωσις μὲ τὸ Χριστό, χωρισμὸς ἀπὸ τὸν κόσμο, νέκρωσις μελῶν, σταύρωσις παθῶν, ἄθλησις ὑπὲρ ἀληθείας καὶ δικαιοσύνης, ζωὴ θυσίας καὶ αὐταπαρνήσεως.

Χριστιανὸς χωρὶς σταυρὸ δὲν νοεῖται.Κύριε, στὸ ἔλεός σου ἐλπίζουμε, μὴ μᾶς καταισχύνῃς! Διὰ τοῦ σταυροῦ καὶ τῆς  ἀναστάσεώς σου «ἐγνώρισάς μοι ὁδοὺς ζωῆς· πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου, τερπνότητες ἐν τῇ δεξιᾷ σου εἰς τέλος» (Ψαλμ. 15,11)

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

  Ἄρθρο ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «Σταυρός» (φ. 1/Ἰαν. 1953).