Ἡ ὀργανική διάπλασις καί ἡ ζωή τῶν ἐνοργάνων ὄντων.Μέρος Α'. Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ.

Η.  Ἡ ὀργανική διάπλασις καί ἡ ζωή τῶν ἐνοργάνων ὄντων

 Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ

Ἑτέρα ἀπόδειξις τῆς δημιουργίας ὑπό τοῦ Θεοῦ τοῦ κόσμου καί τοῦ ἕωλου καί ἀβασίμου καί ἀνεπερείστου τῶν θεωριῶν τῆς ἐξελίξεως, τῆς τυχαιότητος καί τῆς φυσικῆς ἐπιλογῆς εἶναι οἱ ὀργανισμοὶ τῶν πολυποικίλων καί πολυμόρφων ἐνοργάνων ὄντων τῶν διακοσμούντων, τόσον θαυμαστῶς, τό ἐπὶ τοῦ πλανήτου τούτου ὑπέροχον φαινόμενον τῆς ζωῆς. 

Διότι μετά τήν ἀπόδειξίν τοῦ ἀναληθοῦς καί ἀβασίμου τῆς θεωρίας τῆς ἐξελίξεως τῶν ἐνοργάνων ὄντων ἐκ τῶν ἁπλουστέρων εἰς τά ἀνώτερα, ὡς καί τῆς θεωρίας τῆς αὐτομάτου γενέσεως καί τῶν μονοκυττάρων ἔστω ὀργανισμῶν ἐκ τῆς ἐνοργάνου ὕλης, δύο ἄλλαι ἐκδοχαὶ ἀπομένουν πρός ἐξήγησιν τοῦ φαινομένου τῆς ὑπάρξεως καί τῆς ζωῆς ἐν γένει τῶν διαφόρων ἐνοργάνων ὄντων, ἀπό ἀπόψεως, κατ' ἀρχήν, μόνον ὀργανικῆς. α) Ἡ ἐκδοχή τῆς αὐτομάτου καί τυχαίας γενέσεως τῶν πρώτων εἰδῶν καί γενῶν ὅλων τῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἅτινα ὑπάρχουν σήμερον, ὡς ἀπ' ἀρχῆς ἐνεφανίσθησαν ταῦτα καί εἶναι εἰσέτι ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς ζωῆς- ἐπίσης δέ καί τῶν ἐν τῷ μεταξὺ ἐξαφανισθέντων. Καί β) Ἡ ἐκδοχή τῆς αὐτοαιτιότητος, ἤ ἄλλως τῆς αὐτοδημιουργίας αὐτῶν.

Καί ὅσον μέν ἀφορᾷ εἰς τήν πρώτην ἐκδοχήν, προβάλλει ἐνώπιον τῆς ἡμετέρας συνειδήσεως τό ἐρώτημα: 

Εἶναι δυνατόν νά δεχθῶμεν ὅτι οἱ ὀργανισμοὶ τῶν διαφόρων ἐνοργάνων ὄντων, οἱ ἀποτελοῦντες ὑπέροχα ἐργοστάσια καταλλαγῆς τῆς ὕλης, ἀσυλλήπτων καί αὐτομάτων φυσικοχημικῶν καί μηχανικῶν λειτουργιῶν, ἐν τῇ διαπλάσει τῶν ὁποίων ἐκδηλοῦνται σοφία, πρόνοια καί σκοπιμότης ἐκδήλως ἄπειροι, (διά τήν ἐξυπηρέτησιν τόσον τῆς ἰδίας ἑκάστου ὄντος ζωῆς, ὅσον καί ἄλλων ὄντων τοῦ αὐτοῦ εἴδους, ἤ καί συγγενῶν καί μή εἰδῶν καί γενῶν) ἐγένοντό ποτε αὐτομάτως, οἷοι εἶναι σήμερον, διά τῆς τυχαίας συναναμίξεως τῶν σχηματιζόντων αὐτοὺς χημικῶν στοιχείων, ὧν ἡ βασική σύστασις δέν εἶναι τὶ ἄλλο εἰμή ἄλογοι μονάδες ἠλεκτρισμοῦ; Ἀναντιρρήτως ὄχι.

Ἐρχόμεθα εἰς τήν δευτέραν ἐκδοχήν. Ἐρωτῶμεν πάλιν καί ὡς πρός ταύτην τόν ἄνθρωπον, τήν κορωνίδα τῶν ἐνοργάνων ὄντων, τόν ἄνθρωπον, γενικῶς, ἀσχέτως τόπου καί χρό­νου. Ποία ἡ μαρτυρία τῆς συνειδήσεως σου; Μήπως ἐδημιούργησες σέ - αὐτον; Ἡ ἀπάντησις ἥν θά λάβωμεν, ἐξαιρέσει παραφροσύνης, θά εἶναι αὕτη: Δύο μαρτυρίαι προβάλλουν ἐν τῇ συνειδήσει μου· α) «ὅτι εἶμαι γε­γονός, γενόμενον ἐν χρόνῳ»· καί β) «ὅτι δέν ἐδημιούργησα ἐμαυτόν». 

Ἡ ἐνδεχομένη ἀντίρρησις ὅτι ἔχομεν καί τρίτην μαρτυρίαν, ὅτι δηλαδή ἐγεννήθημεν ἀπό τούς γονεῖς ἡμῶν, εἶναι ἄνευ οὐσιαστικοῦ περιε­χομένου ἁπλῶς λογικοφανής. Δέν μεταβάλλει τήν πραγματικότητα. Διότι ἡ κυρία ἀπάντησις τήν ὁποίαν ὑποχρεοῦται νά δώσῃ πᾶς ἄνθρωπος (καί οἱ γονεῖς ἡμῶν καί οἱ πρόγονοι μέχρι τῶν πρώτων ἀνθρώπων) εἰς τό ρη­θέν ἐρώτημα, εἶναι ὅτι: «εἶναι γεγονότα καί ὅτι δέν ἐδημιούργησαν αὐτοί ἑαυτούς».

Ἐάν ὅμως τήν μαρτυρίαν ταύτην τῆς συνειδήσεώς του ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ὁ βασιλεὺς τῶν ἐνοργάνων ὄντων, πόσον μᾶλλον τά ὑπό τόν ἄνθρω­πον, ζῷα, τά δένδρα καί τά φυτά; Θά ἦτο δυνατόν ποτὲ νά ὑποστηριχθῇ λογικῶς, ὅτι ταῦτα δέν εἶναι γεγονότα καί ὅτι ἐδημιούργησαν αὐτά, ἑαυτά; Ὄχι ἀσφαλῶς.

Εἶναι συνεπῶς τόσον ὁ ἄνθρωπος ὅσον καί τά λοιπά ἐνόργανα ὄντα, ἔμψυχά τε καί ἄψυχα, δημιουργήματα- γεγονότα, γενόμενα εἰς ὡρισμένους καιρούς, τήν ἀλήθειαν δέ ταύτην οὐδαμῶς μεταβάλλει οὐδ’ αὐτή ἡ παραδοχή τῆς θεωρίας τῆς ἐξελίξεως.
 Διότι ἡ ἐπιστήμη παρεδέχθη ἀπολύτως, ὅτι ὑπῆρξεν ἐποχή ὅλως ἀζωϊκή. Ἐποχή δηλαδή καθ’ ἥν δέν ὑπῆρχεν ἐπὶ τοῦ πλανήτου οὐδέ ἴχνος ζωῆς. 

Ἡ μαρτυρία λοιπόν αὕτη τῆς ἀνθρωπίνης συνειδήσεως «ὅτι εἶναι γεγονός», ἐπεκτεινομένη οὐ μόνον ἐπὶ τοῦ συνόλου τῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἀλλά καί ἐπὶ τοῦ ὑλικοῦ Σύμπαντος καθόλου[1], διακηρύσσει καί πάλιν, ὅτι τά πάντα εἶναι γεγονότα, δημιουργήματα τοῦ πανσόφου καί παντοδυνάμου Δη­μιουργοῦ. Διότι ἀποκλειομένων:  α) τῆς ἐκδοχῆς τῆς αὐτομά­του γενέσεως μονοκυττάρων ὀργανισμῶν, ὡς καί τῆς ἐξελίξεως αὐτῶν εἰς τελειοτέρους· β) τῆς ἐκδοχῆς τῆς τυχαίας αὐτομάτου γενέσεως τῶν πρώτων εἰδῶν καί γενῶν, ὅπως ταῦτα ἐνεφανίσθησαν καί ὑπάρχουν ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς ζωῆς, καί γ) τῆς ἐκδοχῆς τῆς αὐτοδημιουργίας τῶν πρώτων ὄντων καί τῆς αὐτοαιτιότητος αὐτῶν, ὑποχρεούμεθα νά δεχθῶμεν ὡς ἀληθῆ τήν μαρτυρίαν τῆς Γραφῆς, ὅτι πάντα τά ἐνόργανα ὄντα ἐδημιουργήθησαν ὑπό τοῦ Θεοῦ. (Γενεσ. Α΄ καί Β΄). Καί εἶναι ὑπέροχοι ἀληθῶς μάρτυρες τῆς ὑπάρξεως, τῆς σοφίας καί τῆς παντοδυναμίας Αὐτοῦ.

Ἐκδηλοῦται δέ ἡ ἀσύλληπτος, κατ' ἀρχήν, πρόνοια καί ἡ πάνσοφος παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ καί ἐν τῇ ὀργανικῇ διαπλάσει καί ζωῇ ὅλων τῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἀψύχων τε καί ἐμψύχων (περιλαμβανομένου καί τοῦ ἀνθρώπου), διότι πάντα τά εἴδη καί γένη αὐτῶν ἐπλάσθησαν μέ ὀργανισμοὺς καταλλήλους καί μέ εἰδικά - καί ἀναλλοίωτα ἀπ' ἀρχῆς καί μέχρι σήμερον- ὄργανα ἀναπαραγωγῆς, ἵνα πανσόφως διαιωνίζηται τό «εἶδος» ἤ τό «γένος» ἑκάστου καί ἀσφαλῶς ἐπιτελῆ ἕκαστον τόν ἑαυτοῦ προορισμόν.

Οἱ ὀργανισμοὶ καί τά ἰδιαίτερα αἰσθητήρια ὄργανα ἁπάντων ἐδημιουργήθησαν ἀνάλογα μέ τάς φυσικάς συνθήκας καί τό φυσικόν περιβάλλον ἐν ὧ προωρίσθησαν νά ζήσουν, τῶν μέν ὑδροβίων ἀνά­λογα πρός τήν πυκνότητα καί τήν πίεσιν τοῦ ὕδατος, τῶν δέ χερσαίων καί τῶν πετεινῶν κατάλληλα διά τήν πυκνότητα, τήν θερμότητα καί τήν πίεσιν τῆς ἀτμοσφαίρας, τήν ἀκτινοβολίαν τοῦ ἡλίου, ἀλλά καί πλείστων ἄλλων γνωστῶν ἤ καί ἀγνώστων ἴσως ἔτι εἰς ἡμᾶς φυσικῶν συντελεστῶν, ἐπωφελῶν τε καί ἐπιβλαβῶν, ὡς αἱ κοσμικαί ἀκτῖνες κ.ἄ. Καί ὡς κορωνὶς καί τῆς ὀργανικῆς δημιουργίας ἐτέθη πάλιν ὁ ἄνθρωπος. Διότι καί ἡ ὀργανική καί μηχανοχημική διάπλασις καί λειτουργία καί τοῦ σώματός του ὑπερέχει πάντων τῶν λοιπῶν.

Θά παρατηρήσουν ἴσως τινὲς ὅτι ὁ ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου οὔτε τήν ἱκανότητα τῆς ἐπὶ μακρόν παραμονῆς ἐν τῷ ὕδατι ἔχει, μήτε καί πτη­τικά ὄργανα διά νά ἵπταται ἐν τῷ ἀέρι. Ἐπίσης, ὅτι καί ὁ ὀφθαλμός τοῦ ἀνθρώπου δέν φθάνει τήν ὀξύτητα τῆς δράσεως τοῦ ἀετοῦ, ὡς καί τῶν ὀφθαλμῶν τῆς γαλῆς κ.ἄ. 

Πλήν πάντα ταῦτα ἀνεπλήρωσεν ὁ δημιουργός διά τοῦ εἰς τόν ἄνθρώπον μόνον δοθέντος λογικοῦ καί ἐνσυνειδήτου πνεύ­ματος, ὅπερ, οὐδόλως προέρχεται ἐκ τῆς φυσικοχημικῆς λειτουργίας τοῦ σώματος ἡμῶν. Καί διά τῶν κατακτήσεων τοῦ πνεύματος, διασχίζομεν σήμερον ὄχι μόνον τά ὑψη­λότερα στρώματα τῆς ἀτμοσφαίρας, ἀλλά καί αὐτό τό διάστημα μέ ὑπερηχητικήν ταχύτητα, βλέπομεν, καλλίτερον τοῦ ἀετοῦ, εἰς μακροτάτας ἀποστάσεις καί πλέομεν ἀνέτως, ἐν τέλει, καί ἐπὶ μακρόν καί εἰς τούς βυθοὺς τῶν θαλασσῶν.

 Πλασθεὶς ὁ ἄνθρωπος διά νά κυριαρχήσῃ καί βασιλεύσῃ ἐφ' ὅλων τῶν λοιπῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἐμψύχων καί ἀψύχων (Γενεσ. Α΄ 26-31 κ.ἄ.), τινά τῶν ὁποίων εἶναι ἀσυγκρίτως ὑπέρτερα αὐτοῦ εἰς ὀργανικάς διαστάσεις καί δύναμιν, ἐπροικίσθη ὑπό τοῦ Θεοῦ διά τῆς ἀνεκτιμήτου δωρεᾶς τοῦ λογικοῦ καί ἐνσυνειδήτου πνεύματός του, δι' οὗ ἀνεπλήρωσε πάσας τάς ἔναντι τῶν λοιπῶν ἐνοργάνων ὄντων ὀργανικάς ἀτελείας ἤ ἐλλείψεις του καί ἐν πολλοῖς ὑπερέβαλε καί τά εἰδικά τού­των προσόντα ἤ πλεονεκτήματα, τά ὑπό τοῦ δημιουργοῦ καί πάλιν εἰς αὐτά δοθέντα πρός ἐπιτέλεσιν τοῦ εἰδικοῦ αὐτῶν προορισμοῦ. 

Ἀνεξαρτήτως ὅμως τοῦ ἀνεκτίμητου τούτου θείου δώρου καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἐπλάσθη γενικῶς, κατά τρόπον ὁπωσδήποτε πληρέστερον καί πολυπλοκώτερον πάντων τῶν ὀργανισμῶν τῶν λοιπῶν ἐνοργάνων ὄντων. Καί ὡς ἐκ τούτου ἀπαρτίζει ἕν ὑπέροχον μηχανοχημικόν ἐργοστάσιον, κινήσεως, καύσεως καί καταλλαγῆς τῆς ὕλης, ἀσυλλήπτου, ἐν πολ­λοῖς, φυσικοχημικῆς καί μηχανικῆς λειτουργίας, ἐν τῇ φιλοσοφικῇ διερευ­νήσει τοῦ ὁποίου ἰλιγγιᾷ κυριολεκτικῶς ὁ ἀνθρώπινος νοῦς.

Ἐξετάζοντες λοιπόν φιλοσοφικῶς, ἐν γενικωτάτῃ πάντως φιλοσοφικῇ διερευνήσει, τόν τρόπον τῆς διαπλάσεως, τῆς λειτουργίας καί ἀλληλεπιδράσεως καί ἀλληλεξαρτήσεως τῶν διαφόρων ὀργάνων καί συστημάτων τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, διαπιστοῦμεν εὐκόλως τήν ἐν αὐτοῖς - καί δι' αὐτῶν-  ἐκδηλουμένην ὑπέροχον σκοπιμότητα καί τήν ἄπειρον καί ἀσύλληπτον σοφίαν, δύναμιν καί πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ, ἐκδηλουμένας βεβαίως ἀναλόγως καί ἐν τῇ διαπλάσει καί τῇ ὀργανικῇ ζωῇ καί πάντων τῶν κα­τωτέρων τοῦ ἀνθρώπου ἐνοργάνων ὄντων, ἅτινα, ὅπως καί ὁ ἄνθρωπος, οὔτε αὐτομάτως, μήτε δι' αὐτοδημιουργίας, ἀλλ' οὔτε καί διά τῆς ἐξελίξεως κατέλαβον τήν ἣν ἀπ' ἀρχῆς κατέχουν θέσιν ἐν τῷ θεάτρῳ τῆς ζωῆς.

Οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν, κατ' ἀρχήν (ὁμοίους σχεδόν τῶν ὁποίων ἔχουν καί τά πλεῖστα τῶν λοιπῶν ἐμψύχων ὄντων, ἐνῶ τά ἔντομα καί πολλά τῶν ἐναλίων καί ὑδροβίων ἐν γένει ἔχουν διάφορα καί πολυποί­κιλα ἀλλ' ὑπέροχα ἐπίσης συστήματα ὁράσεως) ἀποτελοῦν τό τελειότερον ὀπτικόν, φωτογραφικόν ἀλλά καί κινηματογραφικόν συνάμα σύ­στημα. 

Τοῦτο ἔχοντες ὡς πρότυπον κατεσκευάσαμεν τήν φωτογρα­φικήν ἀλλά καί τήν κινηματογραφικήν μηχανήν, ἀναμφιβόλως ὅμως αὗται οὐδέποτε θά φθάσουν τήν τελειότητα τῆς ἀνθρωπίνης ὁράσεως. Τά βλέφαρα, π.χ., ἀνοίγουν καί κλείουν αὐτομάτως διά νά ἐπιτρέψουν ἤ ἀποκλείσουν τήν δρᾶσιν εἴτε συνεπείᾳ ἐπιταγῆς τοῦ πνεύματος, τῆς ψυχῆς, ἤ καί λόγῳ ἄμεσου ἤ ἐμμέσου ἐπιδράσεως τῶν γενικωτέρων σχετικῶν ἀναγκῶν τοῦ ὀργανισμοῦ, τοῦ ὕπνου π.χ. τῆς ἀφυπνίσεως κ.ο.κ. 
Αἱ βλεφαρίδες, ἐκφυόμεναι εἰς τά ἄκρα τῶν βλεφάρων, προφυλάσσουν τόν βολβόν ἀπό τοῦ κονιορτοῦ ὡς καί ἄλλων μικροοργανισμῶν ἤ σωματιδίων μεταφερομένων ὑπό τοῦ ἀέρος, ἐνῶ αἱ ὀφρύες, ἄνωθεν τῶν βλεφάρων τοποθετημέναι, ἀπομακρύνουν τόν ἐκ τοῦ μετώπου κατερχόμενον - καί ἐπιβλαβῆ εἰς τούς ὀφθαλμοὺς - ἱδρῶτα, κοσμοῦσαι, συνάμα, καί τό πρόσωπον. 
Διά τήν ἀέναον δέ σχεδόν, κατά τήν διάρκειαν τῆς ἐγρηγόρσεως, κίνησιν τῶν βλεφάρων ἐγχύνεται αὐτομάτως ἐπίσης ἀπό εἰδικῶν ἀδένων τό πολύτιμον, καί ἀπό ψυχικῆς ἀπόψεως, δάκρυ, ἡ ποσότης τοῦ ὁποίου αὐξάνει μόλις παραστῇ ἔκτακτος τὶς ἀνάγκη ἐπὶ τῆς ἐπιφανείας τοῦ βολβοῦ, ὡς ἡ εἰσβολή ξένου σώματος ἤ ἄλλη ἐξωτερική προσβολή.

Δέν θά περιγράψωμεν βεβαίως λεπτομερῶς τόν ὑπέροχον μηχανισμόν καί τήν ἐν γένει διάπλασιν τῶν διαφόρων μερῶν τοῦ βολβοῦ, ὡς καί τόν θαυμάσιον τρόπον τῆς δι' αἵματος τροφοδοτήσεώς του, ἐφόσον ἐκφεύγει τοῦτο τοῦ πλαισίου τῆς παρούσης, εἶναι δ' ἐξ ἄλλου ἔργον τῶν ὀφθαλμολόγων, οἱ πλεῖστοι τῶν ὁποίων, καί οἱ πλέον διακεκριμένοι, κατεδίκασαν τάς μωράς θεωρίας τῆς «αὐτομάτου γενέσεως» καί τῆς «ἐξελίξεως» μόνον ἐκ τῆς ὑπερόχου σκοπιμότητος καί τῆς θείας ἀληθῶς προνοίας καί σοφίας, αἵτινες ἐκδηλοῦνται εἰς τόν τρόπον τῆς διαπλάσεως καί τῆς λειτουργίας τῶν ὀφθαλμῶν. 
Θά περιορισθῶμεν εἰς τάς πολυτίμους μηχανοχημικάς ἰδιότητας καί λειτουργίας τοῦ φακοῦ του, προσαρμοζομένου ἑκάστοτε, αὐτομάτως καί ταχύτατα, μέ τάς ἀποστάσεις τῶν ἐξωτερικῶν εἰκόνων δι' ἀναλόγων, καί αὐτομάτων ἐπίσης, συστολῶν καί δια­στολῶν τῆς κόρης, δι' ὧν ἰδίᾳ καθορίζεται ἡ ποσότης τοῦ ἀναγκαιοῦντος φωτός πρός φωτογράφησιν τῆς ἔξωθεν λαμβανομένης, ἀνακλαστικῶς, εἰκόνος καί τόν σχηματισμόν ταύτης ἀνεστραμμένης ἐπὶ τοῦ ἀμφιβληστροειδοῦς, ὅπως ἀκριβῶς ἐπιτελεῖται εἰς τάς φωτογραφικάς μηχανάς. 

Ἐνῶ ὅμως ἡμεῖς ἐκ τοῦ κλειστοῦ θαλάμου τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς λαμβάνομεν ἀνεστραμμένην τήν ἀποτυπωθεῖσαν φωτογραφίαν καί ἐνεργοῦμεν δευτέραν φωτογράφησιν ταύτης, διά νά ἔχωμεν τήν ὀρθήν εἰκόνα τοῦ φωτογραφηθέντος ἀντικειμένου, ἐν τῷ ὀφθαλμῷ ἡμῶν ἐπιτελεῖται καί πάλιν αὐτόματος πρός τοῦτο μηχανική λειτουργία, ὥστε διά μεταφορᾶς τῆς ἀνεστραμμένης εἰκόνος εἰς ἰδιαίτερον ἐσωτερικόν κέντρον (διά δευτέρας οὕτως εἰπεῖν φωτογραφήσεως) διαμορφοῦται ἡ φυσιολο­γική τοῦ δρωμένου ἀντικειμένου εἰκών. Τό ὅτι εἰδικοὶ ἀδένες ἐκχύνουν ἰδιαίτερον ὑγρόν διά τόν καθαρισμόν τῆς οὕτω σχηματιζομένης εἰκόνος, ὅπως ἀκριβῶς καθαρίζονται αἱ φωτογραφίαι εἰς τάς φωτογραφικάς ἡμῶν μηχανάς, δίδει μικράν ἰδέαν τῆς λεπτοτάτης καί πολυποίκιλης μηχονοχημικῆς λειτουργίας τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν, αὐτομάτως εἰς ἐνέργειαν  τιθε­μένης, εἴτε, τῇ ἐπιβολῇ τοῦ πνεύματος - τῆς ψυχῆς, εἴτε ὑπό τήν ἐπίδρασιν τῶν εἰδικῶν ἐνδοοργανικῶν ἤ ἐξωτερικῶν συντελεστῶν.

Ἐπὶ πλέον ὅμως τῆς ὑπερόχου ταύτης λειτουργίας, οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν ἔχουν πλεονεκτήματα, τά ὁποῖα δέν θά δυνηθῶμεν ἀσφαλῶς νά προσθέσωμέν ποτέ εἰς τάς φωτογραφικάς ἡμῶν μηχανάς. Διότι αἱ δύο κεχωρισμέναι εἰκόνες τῶν δύο ὀφθαλμῶν ἑνοῦνται ἀκολούθως εἰς μίαν, αὐτή δέ διά βραχυτάτων διαλειμμάτων εἰς τόν ἐγκέφαλον μεταφερομένη (ὅπως ἀκριβῶς εἰς τόν κινηματογράφον) καί ἀπό τῶν λοιπῶν συμβλεπομένων τυχόν εἰκόνων διαχωριζομένη, χωρὶς νά γίνῃ οὐδεμία σύγχυσις ἤ ἀλλαγή, μεταβάλλεται ἀκαριαίως ὑπό τῆς ψυχῆς ἡμῶν εἰς ἰδέαν, περιέχουσαν ὄχι μόνον καί τάς ἐλαχίστας λεπτομερείας τῆς μορφῆς τῶν διαφόρων ἀντικειμένων ἀλλά καί τούς ἰδιαιτέρους αὐτῶν χρωματισμούς. Ταυτοχρόνως ἡ ἐπιλεγεῖσα ὑπό τῆς ψυχῆς καί εἰς ἰδέαν μετατραπεῖσα εἰκὼν ἀποταμιεύεται εἰς τήν ἀποθήκην τῆς «μνήμης», διά νά ἀνασύρηται ἐκεῖθεν ἑκάστοτε, καί ἐφ' ὅρου ζωῆς, κατά τήν βούλησιν ἡμῶν. Εἶναι ἀναμφισβήτητον ὅτι ὅσον δήποτε καί ἂν προχωρήσωμεν εἰς ἐπιστημονικάς κατακτή­σεις, οὐδέποτε θά δυνηθῶμεν νά κατασκευάσωμεν ὀπτικόν μηχανοχημικόν σύστημα τόσον τέλειον καί τόσον πλῆρες (καί ἐν τόσῳ μάλιστα περιωρισμένω χώρῳ) ὅσον εἶναι τό σύστημα τῆς δράσεως τοῦ σώματος ἡμῶν^[2].

Παράλληλον, καί ἴσης λεπτότητος ἀλλά καί μηχανοχημικῆς ὅπως καί τεχνικῆς διαπλάσεως καί λειτουργίας ὄργανον τοῦ ἡμετέρου σώματος ἀποτελεῖ τό οὗς. Ἡ ἐξωτερική διασκευή του, σχηματίζουσα λεπτοτάτην, ἀπό ἀπόψεως τεχνικῆς καί μηχανικῆς, χοάνην (βάσει δέ τῶν ἀναλογιῶν τοῦ σώματος, καί δή τῆς κεφαλῆς, ὡραιοτάτην καί ἀπολύτως συμμετρικήν) συγκεντρώνει τά κύματα τῶν παλμικῶν δονήσεων τῶν ἐξωτερικῶν ἤχων καί μεταφέρει ταῦτα ἐπὶ τῆς ἐπιφανείας τοῦ λεπτοτάτου ἀκουστικοῦ τυμπάνου, ὅπερ κλείει τό κάτω μέρος τοῦ στομίου τῆς τελειοτάτης ταύτης ἀκουστικῆς καί τεχνικῆς συσκευῆς. 

Ὁ εἰς τήν μεβράνην οὕτω φθάνων ἦχος πολλαπλασιάζεται διά τῶν 6.000 χορδῶν (τῆς ἀποκληθείσης κιθάρας τοῦ Κοτύ), ἐξ ὧν ἀποτελεῖται ἡ μεμβράνη, ἀλλά καί τονοῦται, προσέτι, ὑπό τῶν τριῶν ὀσταρίων, τῶν εὑρισκομένων ὄπισθεν αὐτῆς, ἤτοι τοῦ ἀναβολέως, τῆς σφύρας καί τοῦ ἄκμονος, κατά τόν ἐσχάτως μόλις γνωσθέντα φυσικόν νόμον τῆς μείζονος μεταδόσεως τοῦ ἤχου διά τῶν στερεῶν. Ἐκεῖθεν ὁ ἦχος μεταφέρεται, αὐτομάτως καί πάλιν, καί δι' ὑπερόχων ἐπίσης ἀλλά καί λεπτοτάτων ἀγωγῶν, εἰς τό εἰδικόν κέντρον τοῦ ἐγκεφάλου, διά νά μεταβληθῇ καί οὗτος εἰς ἰδέαν ἅμα τῇ ἐπαφῇ μετά τῆς ψυχῆς. 

Τό γεγονός ὅτι πλήν τῆς ὑπερόχου διαπλάσεως τοῦ ἀκουστικοῦ τυμπάνου, ἐτοποθε­τήθησαν ὄπισθεν αὐτοῦ καί στερεά σώματα, ἵνα μεταφέρηται εὐχερέστερον ὁ ἦχος, δίδει καί αὖθις μικράν εἰκόνα τῆς παγγνωσίας ἀλλά καί τῆς ἄπειρου προνοίας, ἥτις προϋπελόγισε καί συνεδύασε τά πάντα τόσον εἰς τόν ἄνθρωπον, ὅσον καί εἰς τά λοιπά ἔμψυχα ὄντα, πρός τελείαν (ἀναλόγως πάντοτε τοῦ εἰδικοῦ ἑκάστου προορισμοῦ) ἐξυπηρέτησιν καί τῆς ἀκοῆς.

Ἡ ρίς, ἐν συνεχείᾳ ἀποτελεῖ ἐπίσης λεπτοτάτην καί πληρεστάτην μηχανοχημικήν συσκευήν, ἐξυπηρετοῦσαν - πλήν τῆς διακοσμήσεως τοῦ προσώπου- τόσον τήν ἀναπνοήν ὅσον καί τήν ὄσφρησιν. Εἰς τάς καλλιτεχνικάς αὐτῆς εἰσόδους ἐτέθη πάλιν ὑπό τοῦ δημιουργοῦ πολύτιμον τρίχωμα, παρεμποδίζον τήν εἰσβολήν μικροοργανισμῶν ἤ μικροσωμάτων, τόσον δέ τοῦτο, ὅσον καί εἰδικοί, ἐν συνεχείᾳ, θάλαμοι, διά καταλλήλων ὑγρῶν αὐτομάτως περιβρεχόμενοι, διϋλίζουν καί θερμαίνουν συνάμα τόν εἰσπνεόμενον ἀέρα, ἵνα μή φθάσῃ ψυχρός καί ἀκάθαρτος εἰς τούς πνεύμονας. 
Λεπτότατοι, ἐκ παραλλήλου, εἰδικοὶ ἀδένες, ἡ λειτουργία τῶν ὁποίων μέχρι σήμερον δέν εἶναι πλήρως γνωστή, ἐξυπηρετοῦν τήν αἴσθησιν τῆς ὀσφρήσεως, μεταφερομένης ἐπίσης ἀκαριαίως δι' ὑπερόχων ἀγωγῶν εἰς τόν ἐγκέφαλον. Καί μεταβαλλομένης ὁμοίως εἰς ἰδέαν, ἅμα τῇ ἐπα­φῇ αὐτῆς μετά τῆς ψυχῆς.

---

[1] Ἱστάμεθα νοερῶς ἐπί τῶν ὁρίων τοῦ ὑλικοῦ Σύμπαντος, τοῦ ἀποτελοῦντος μίαν τεραστίαν σφαίραν ὡρισμένου ὄγκου, περιεχομένου καί βάρους καί λέγομεν πρός αὐτό: Ἐγώ, τό μόνον ἐν σοί ὄν τό ἔχον συνείδησιν τῆς ὑπάρξεώς μου, ἔχω μαρτυρίαν τῆς συνειδήσεώς μου ὅτι δέν εἶμαι αὐτοαίτιος, δέν ἐδημιούργησα ἐμαυτόν καί ἄρα εἶμαι δημιούργημα, γεγονός. Σύ, ἐν τῷ συνόλῳ σου, ἀπαρτιζόμενον ἐξ ἀλόγων πεπερασμένων σωματίων ἠλεκτρισμοῦ, μή ἐχόντων οὐδέ συνοχήν, εἶναι δυνατόν νά εἶσαι αὐτοαίτιον; Ἀναμφιβόλως ὄχι.

^[2] Ἡ θεία παντοδυναμία, πανσοφία καὶ πρόνοια ἐκδηλοῦται βεβαίως, ὡς προεί­πομεν, πολυειδῶς μάλιστα καὶ πολυτρόπως, καὶ εἰς πάντα τὰ συστήματα ὁράσεως τῶν λοιπῶν ἐμψύχων ὄντων. Οὕτω π.χ. τὰ κήτη, ζῶντα εἰς τὰ μεγάλα βάθη τῶν βυ­θῶν τῶν ὠκεανῶν, ὅπου ἐπικρατεῖ ἀπόλυτον σκότος, ἐκτὸς τῆς ὑπερόχου ἐσωτερικῆς διαπλάσεως τοῦ σώματος αὐτῶν, δι' ἧς ἐξουδετερώνεται ἡ εἰς τὰ βάθη ἐκεῖνα μεγάλη πίεσις τοῦ ὕδατος, ἔχουν ἀντὶ ὀφθαλμῶν πραγματικούς ἠλεκτρικούς προβολεῖς, ἔνιοι μάλιστα τῶν ὁποίων εὑρίσκονται καὶ εἰς τὰ πλευρὰ αὐτῶν ἐν εἴδει ἠλεκτρικῶν πλακῶν.
Ἡ φωτιστικὴ ἔντασις τῶν προβολέων τούτων ὑπερβαίνει πολλάκις καὶ τὰ 15 μέτρα, ἡ δὲ μηχανικὴ διάταξις αὐτῶν εἶναι ἀσυγκρίτως πληρεστέρα τῶν ὑφ' ἡμῶν κατασκευασθέντων τοιούτων, τόσον διὰ τὴν παραγωγὴν τοῦ ἠλεκτρικοῦ φωτός, ὅσον καὶ διὰ τὴν αὔξησιν τῆς ἐντάσεώς του διὰ καταλλήλων πρισμάτων, ἀνακλαστικῶν φακῶν κ.ἄ.
Οὕτω τὰ κήτη ταῦτα, ἀνάπτοντα τοὺς ἠλεκτρικοὺς αὐτῶν προβολεῖς κατὰ βούλησιν, οὐ μόνον ρυθμίζουν τάς κινήσεις αὐτῶν κατὰ τάς ἑκάστοτε ἀνάγκας των, ἀλλὰ φωτίζουν συνάμα καὶ τὰ ἐρεβώδη βάθη τῶν βυθῶν, διευκολύνοντα τὴν κίνη­σιν καὶ τὴν ζωὴν καὶ ἄλλων ὄντων στερουμένων τοῦ ὀπτικοῦ καὶ φωτιστικοῦ τούτου συστήματος.
Πολλῶν ἐπίσης ἐντόμων οἱ ὀφθαλμοὶ ἀποτελοῦν πολυεδρικοὺς φακοὺς ὑπερόχου τέχνης!!! Τοῦ δὲ ἀετοῦ οἱ ὀφθαλμοὶ εἶναι  κατὰ τοιοῦτον τρόπον διαπεπλασμένοι, ὥστε οἱ βολβοὶ αὐτῶν νά μεταβάλλουν θέσιν, ὅταν ἀπὸ μεγάλου ὕψους κατέρ­χεται ὡς ἀστραπή, διὰ νά ἐπιτεθῇ κατὰ τῆς λείας του. Ἂν ὑστεροῦντο τοῦ πλεονε­κτήματος τούτου, θὰ ἐτυφλοῦντο ταχέως λόγῳ τῆς ἀποτόμου μεταβολῆς τῆς ἀποστάσεως. Ἀλλὰ καὶ πρὸ τῆς τυφλώσεως, δέν θὰ ἠδύνατο ὁ ἀετὸς νά διακρίνῃ τὸ θῦμα τοῦ κατερχόμενος ἀποτόμως πλησίον αὐτοῦ.

http://anavaseis.blogspot.gr/2012/11/blog-post_3793.html?utm_source=BP_recent