Ὁ γέροντας Γεώργιος Λαζάρ. Μέρος Γ'

 Ὁ γέροντας Γεώργιος Λαζάρ (1846-1916)

 Ἁγιασμένες μορφές τῆς Ὀρθοδόξου Ρουμάνικης Ἐκκλησίας

Μέρος Γ'

π.Ἰωαννίκιος Μπάλαν

Κανείς δέν γνωρίζει πότε ἔφυγε ἀπό τήν Παλαιστίνη ὁ Γέρο-Γεώργιος. Μετά ἀπό τήν θαυμαστή αὐτή συνομιλία, ἐξαφανίσθηκε. Μερικοί ἀπό τούς ντόπιους λέγουν ὅτι ἐπέρασε τόν Ἰορδάνη καί ἐκεῖ προσευχόταν καί ἐνήστευε.
 Ὅμως οἱ περισσότεροι ἀπό τούς γέροντες μαρτυροῦν ὅτι τούς εἶπε ὁ Γέρο-Γεώργιος, ὅταν ἐπέστρεψε στήν Ρουμανία, ὅτι εἶχε πάει στήν ἔρημο Σαχάρα.
Γεγονός εἶναι ὅτι, ἐπειδή ἀπουσίασε πολλούς μῆνες ἀπό τήν Παλαιστίνη, μᾶς κάνει νά πιστεύσουμε ὅτι πράγματι αὐτός ἔφθασε στά ἄνω μέρη τῆς Αἰγύπτου, στό μέσον τοῦ Νείλου ποταμοῦ, ὅπου κάποτε εἶχαν ἀσκηθῆ φημισμένοι ἐρημῖτες.

Πιθανόν ἐκεῖ νά ἐνήστευσε 40 ἡμερόνυκτα στήν ἔρημο, ὑποφέροντας πολλούς πειρασμούς, τούς ὁποίους κατόπιν μόνος του τούς ἐδιηγεῖτο στούς κοντινούς φίλους καί πνευματικούς του ἀδελφούς.
Ἰδού μερικές διηγήσεις, τίς ὁποῖες μᾶς διηγήθηκαν γέροντες τοῦ χωριοῦ Σουγκάγκ.
Ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους πειρασμούς μέ τόν ὁποῖον ὁ σατανᾶς ἤθελε νά τόν διώξη ἀπό τήν ἔρημο ἦσαν οἱ ψεῖρες. Αὐτός ἦτο ντυμένος, ἔτσι ὅπως εἶχε ἀναχωρήσει ἀπό τό σπίτι του, μέ τήν σκούφια, τό γελέκο, τήν κάππα καί τίς ἀρβῆλες. Δέν εἶχε τίποτε ἄλλο μαζί του, παρά μόνο τό Ἅγιο Εὐαγγέλιο, τό Ψαλτήριο καί λίγο ψωμί.
Ὁ ἐχθρός, μή ὑποφέροντας τήν νηστεία καί τήν καθαρά προσευχή του, πρῶτα προσπάθησε νά τόν τρομάξη μέ φαντασίες, μέ ἄγρια θηρία, μέ τρομακτικούς κρότους, μέ δηλητηριώδη φίδια καί μέ τρομακτικά νυκτερινά ὄνειρα.
Κατόπιν, βλέποντας τήν σταθερότητά του καί τό κουράγιο του, τόν ἐνώχλησε μέ τόν πόθο τῶν οἰκείων του, τῆς συζύγου καί τῶν παιδιῶν του. Ἀλλά τίποτε ἀπ᾿αὐτά δέν ἠμπόρεσε νά τόν ἐκδιώξη ἀπό τήν ἔρημο, διότι ἡ Χάρις τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἦτο μαζί του.
Καί ὅμως κάποιο πρωΐ εἶδε νά ἔρχωνται πλῆθος ἀπό ψεῖρες πού ἐγέμισαν ὅλο τό σῶμα του, ἀπό τό κεφάλι μέχρι τά πόδια. Καί τόσο πολύ τόν ἐβασάνισαν, τόν τσιμποῦσαν καί τοῦ προκαλοῦσαν φαγοῦρα, ὥστε μέ μεγάλη δυσκολία ὑπέμενε. Ἰδιαίτερα τόν ἐβασάνιζαν, ὅταν ἐσήκωνε τά χέρια γιά νά προσευχηθῆ.
Τήν νύκτα ἐκοιμᾶτο λίγο καί μετά δυσκολίας. Ἀλλά ὁ γενναῖος ἀγωνιστής, πού ἦτο παρόμοιος τῶν παλαιοτέρων, ἀντελήφθηκε ὅτι ἦσαν σταλμένοι ἐναντίον του ἀπό τόν διάβολο. Γι' αὐτό ὑπέμενε τόν πειρασμό αὐτό μέ μεγάλη καρτερία. Τό σῶμα του εἶχε γίνει ὅλο μία πληγή ἀπό τά τόσα τσιμπήματα. Καμμία ψεῖρα δέν ἐσκότωσε. Μόνο τίς ἔπιανε καί τίς ἀπεμάκρυνε ἀπό τό σῶμα του, ἀπό τά μάτια καί τό στόμα του γιά νά ἠμπορῆ νά προσεύχεται.
Κατόπιν τοῦ ἦλθε πόθος νά πάη στήν βαθύτερη ἔρημο γιά νά μή βλέπη καθόλου ἄνθρωπο καί νά προσεύχεται ἀκατάπαυστα στήν πλήρη ἡσυχία. Ἀλλά πρίν ξεκινήση, εἶδε νά ἔρχεται ἀπό μακριά ἕνα ζεῦγος βόδια πού τραβοῦσαν ἀλέτρι καί πίσω τους ἕνας ἄνθρωπος νά κάνη τήν αὐλακιά. Αὐτός ἐνόμισε ὅτι ἀληθινά εἶναι αὐτός ἄνθρωπος, γι᾿αὐτό καί στενοχωρήθηκε μέσα του, διότι οὔτε καί ἐκεῖ δέν θά ἠμπορέση νά λυτρωθῆ ἀπό τούς ἀνθρώπους. Καθώς ἔφθασε ὁ φαινόμενος ζευγολάτης κοντά του, σταμάτησε τά βόδια του καί τοῦ εἶπε 
-Γέρο-Γεώργιε, βλέπεις τήν αὐλακιά αὐτή;
-Ναί, τήν βλέπω ἀπήντησε ὁ γέροντας, ἀπορῶντας πῶς ἔφθασε ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἀπό τά μέρη τῆς πατρίδος του καί πῶς ἐγνώριζε τήν γλῶσσα του καί τ᾿ ὄνομά του.
-Εἶναι εὐθεῖα;
-Ναί, εἶναι εὐθεῖα, τοῦ εἶπε ὁ γέροντας καί ἔκανε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.
-Ἔτσι εὐθεῖα εἶναι καί ἡ πίστις σου πρός τόν Θεό, τοῦ εἶπε καί ἀμέσως ἐξαφανίσθηκε ὁ ζευγολάτης μέ τά βόδια, τό ἀλέτρι καί τήν αὐλακιά. Ἀλλά καί οἱ ψεῖρες ἀπό τότε δέν τόν ἐνώχλησαν πλέον. Σίγουρα αὐτός ἦτο ὁ σατανᾶς, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νά τόν ρίξη στό πάθος τῆς κενοδοξίας. Ἀλλά ὁ καλός στρατιώτης ἐξῆλθε ἀπό τήν μάχη ἀπλήγωτος καί προχώρησε πιό βαθειά στήν ἔρημο.
Ἄλλες φορές ὁ διάβολος τόν ἐνωχλοῦσε κατά τρόπο φανερό.
Τόν ἐμπόδιζε νά περπατήση, τόν τραβοῦσε ἀπό τά ροῦχα, τοῦ ἔριχνε τό Ψαλτήρι καί τήν κάππα του κάτω καί ὅλα αὐτά τά ἔκανε γιά νά μήν ἔχη τόν νοῦ του στήν προσευχή. Ἀλλά αὐτός δέν ἄφηνε τήν νοερά προσευχή, ἰδιαίτερα στόν καιρό τῶν πειρασμῶν, μέχρις ὅτου ὁ διάβολος φύγει ντροπιασμένος ἀπό κοντά του.
Ἄλλη φορά ὁ διάβολος τοῦ τραβοῦσε τήν σκούφια ἀπό τό κεφάλι του καί τήν ἔριχνε κάτω, θέλοντας νά τόν κάνη νά ὀργισθῆ. Κι αὐτός κάποια στιγμή, ἄφησε τήν σκούφια του κάτω καί ὑποσχέθηκε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὅτι μέχρι τόν θάνατό του νά μή φορέση, οὔτε χειμῶνα, οὔτε καλοκαίρι, νά περπατᾶ μέ τό κεφάλι του ἀκάλυπτο. Κάποια νύκτα ὁ διάβολος τοῦ ἔβγαλε καί τίς ἀρβῆλες καί ἔκτοτε δέν εἶχε τί νά φορέση.
Ἀλλά καί τώρα ὁ ἀνίκητος στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, δέν ἄφησε τόν διάβολο νά τόν καταβάλη. Ἔχοντας παρρησία διά τῆς προσευχῆς του στόν Θεό, Τοῦ ἐζήτησε νά περπατᾶ, πλέον σ' ὅλόκληρη τήν ζωή του ξυπόλυτος τόσο τόν καλοκαίρι, ὅσο καί τόν χειμῶνα.
Μέ κάθε εἴδους πειρασμούς προσπάθησε ὁ διάβολος νά τόν διώξη ἀπό τήν ἔρημο, ἀλλά δέν τό κατώρθωσε, διότι δέν ἠμπόρεσε νά ἀποσπάση τόν νοῦ του ἀπό τόν Θεό, καί πάντοτε ἦτο νικημένος. Τίς νυκτερινές ὧρες πού ὁ Γέρο-Γεώργιος δέν ἔπαυε νά  ὑψώνεται μέ τόν νοῦ καί τήν καρδιά του στόν Θεό, φῶς πνευματικό τόν περιέλουε καί τόν προστάτευε ἀπό τίς παγίδες τοῦ ἐχθροῦ.
Μερικές φορές στεκόταν γονατιστός μέσα στόν καύσωνα τοῦ ἡλίου, προσευχόμενος ὁλόκληρες ὧρες μέ τά χέρια ὑψωμένα στόν οὐρανό.
Ἄλλοτε στεκόταν ὄρθιος στήν προσευχή μέχρι τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου, ἐνῶ ἄλλοτε προσευχόταν πηγαίνοντας ξυπόλυτος πότε στίς πέτρινες περιοχές καί πότε στίς ἀμμώδεις. Τώρα, ὅσον ἀφορᾶ μέ ποιό  τρόπο προσευχόταν καί τί λόγια μυστικά ἔλεγε, ἤ τί αίσθανόταν στήν καρδιά του τήν ὥρα τῆς προσευχῆς, δέν ἠμπορεῖ νά ξέρη κανείς, παρά μόνο ὁ Θεός.
Οὔτε αὐτός ἔλεγε σέ κάποιον γι᾿αὐτά τά πράγματα, ἀλλά τά ἀντιλαμβανόμεθα ἀπό τήν δύναμι τῆς προσευχῆς του καί τό πλῆθος τῶν πειρασμῶν πού ὑπέμεινε. Ἐκτός ἀπό τίς διαβολικές παγίδες, ὑπέμενε ὁ μακάριος ὄχι μέ λιγώτερη καρτερία τό ψῦχος τῆς νύκτας, ἰδιαίτερα τήν χειμερινή περίοδο πού τό ἔδαφος παγώνει τελείως.
Τήν ἡμέρα πάλι ὑπέφερε πολύ ἀπό τό καῦμα τοῦ ἡλίου, διότι δέν εἶχε οὔτε ὀμπρέλλα, οὔτε καπέλλο στό κεφάλι, οὔτε κάλτσες καί παπούτσια στά πόδια. Τά πέλματα τῶν ποδιῶν του ἦσαν σκληρά σάν τίς πέτρες, ἐνῶ τό κεφάλι του ἦτο ὅλο μία πληγή ἀπό τά καύματα τοῦ ἡλίου.
Ἕνας μεγάλος πειρασμός πού ὑπέμεινε στήν ἔρημο ἦτο ἡ πεῖνα. Τόσο πολύ τόν ταλαιπώρησε ὁ διάβολος μέ τήν πεῖνα, ὥστε ἀναγκάσθηκε ὁ ἀγωνιστής τοῦ Χριστοῦ νά τρώγη ἄμμο μόνο καί μόνο γιά νά κατευνάση τήν ἀνάγκη τῆς φύσεως. Διότι, μέ τό ψωμί πού εἶχε μαζί του, ἐπέρασε ἕνα διάστημα, κατόπιν ἀναγκάσθηκε νά τρώγη ὅ,τιδήποτε καί κυρίως ρίζες δένδρων. 'Ενῶ νερό ἔπινε σέ συγκεκριμένες ἡμέρες καί τοῦτο μέ μέτρο, τό ὁποῖο ἔπαιρνε ἀπό ποταμούς.
Γιά ὅλες αὐτές τίς περιπέτειές του μᾶς τίς διηγήθηκε λεπτομερῶς μία ἀπό τίς κόρες του, ἡ Ἄννα, τήν ὁποία εἶχε διδάξει ἀργότερα νά λέγη τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Σ᾿αὐτήν διηγήθηκε πολλά ἀπό τά μυστικά τῆς ζωῆς του. Ἐνῶ ἕνας ἀπό τούς γυιούς του, ὁ Ἰωάννης, μᾶς διηγήθηκε κι αὐτός, ὅσα ἄκουσε ἀπό τό στόμα τοῦ πατέρα του  
Ὁ πατέρας μου, ἔλεγε, ὅταν ἦτο στήν ἔρημο, στεκόταν γιά προσευχή σέ μία ἀπόκρημνη καί βραχώδη περιοχή. Κάποια φορά ἄκουσε μία φωνή ἀπό ψηλά νά τοῦ λέγη    
Νά πᾶμε πάλι στήν κοιλάδα.
Ἐνῶ ἄλλη φωνή τοῦ ἔλεγε
-Δέν ἠμποροῦμε νά πᾶμε πάλι στήν κοιλάδα, διότι ἐδῶ εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού ζῆ πάντοτε μέ τόν Θεό καί δέν ἠμποροῦμε νά τόν πλησιάσουμε. Κατόπιν σιωποῦσαν αὐτές οἱ φωνές. Ἦσαν τοῦ πειρασμοῦ...
Ἄς ἀκούσουμε καί τόν γέρο Δημήτρη Μπογδάν Στρίμπου, ἕναν ἀπό τούς γέροντες τοῦ χωριοῦ Σουγκάγκ, πού ἦτο καί συγγενής τοῦ Γέρου-Γεωργίου. '"Ενθυμοῦμαι πού μᾶς ἔλεγε ὁ Γέρο-Γεώργιος, ὅτι, ὅταν ἔφυγε ἀπ᾿ ἐδῶ, ἔμεινε στήν ἔρημο 40 ἡμέρες καί ἔτρωγε τήν ἡμέρα μόνο 250 γραμμάρια ψωμί. Ὅταν κι αὐτό τελείωσε, ἔτρωγε σαπισμένες ρίζες. Ὅταν ἐπέρασαν οἱ 40 ἡμέρες μέ νηστεία καί προσευχή, ἐπῆγε στά Ἱεροσόλυμα καί, ὅταν μπῆκε στήν ἐκκλησία τοῦ Παναγίου Τάφου, ἄναψε  μόνο του τό κερί πού κρατοῦσε στό χέρι του".
Ἔτσι, ἀφοῦ ἐπέρασε ἡ περίοδος τῆς Μεγάλης Νηστείας καί συμπληρώθηκαν 40 ἡμέρες στήν ἔρημο, ὁ καλός ἀγωνιστής ἀνεχώρησε καί πάλι ἀπό τά Ἱεροσόλυμα. Πρῶτο ἔργο του ἦτο νά προσκυνήση τόν Τάφο τοῦ Κυρίου. Καθώς μπῆκε στήν ἐκκλησία νά ἀνάψη τό καντήλι τοῦ Παναγίου Τάφου, συνέβη ἕνα θαυμαστό γεγονός.
 Τό κερί πού κρατοῦσε στό χέρι του ἄναψε μόνο του, σάν ἕνα σημεῖο ὅτι εὐαρεστεῖται ὁ Θεός ἀπό τόν ἀγῶνα του καί τήν προσευχή του στήν ἔρημο. Κατόπιν ὁ Γέρο-Γεώργιος ἐξωμολογήθηκε σ᾿ἐκεῖνο τόν μεγάλο ἡσυχαστή ἀπό τήν σπηλιά τοῦ ἁγίου Ξενοφῶντος, κοινώνησε τά Ἄχραντα Μυστήρια καί ἐζήτησε τίς τελευταῖες συμβουλές γιά τήν σωτηρία του. Τότε ὁ ἡσυχαστής τοῦ εἶπε   
-'Επειδή ἀγωνίσθηκες σκληρά στήν ἔρημο καί ὁ Κύριος σ᾿ἐγλύτωσε ἀπό τίς παγίδες τοῦ σατανᾶ, ἰδού, λοιπόν, σοῦ δίνει τώρα τό χάρισμα τῆς καθαρᾶς προσευχῆς καί τήν δύναμι νά κυριαρχῆς ἐπάνω στόν διάβολο. Σέ ὁλόκληρη τήν μετέπειτα ζωή σου δέν θά ἐξαπατηθῆς ἀπό τόν διάβολο, θά περπατᾶς μέχρι τοῦ θανάτου σου ξυπόλυτος καί ἀσκεπής, διότι τό ψῦχος, ἡ ζέστη καί οἱ ἀσθένειες δέν θά σέ ἐνοχλοῦν πλέον...
Μετά, ἀφοῦ ἐπῆρε τήν εὐλογία του, ἀνεχώρησε.
Εἶχε περάσει περισσότερο ἀπό ἕνας χρόνος, ἀφ᾿ὅτου ἔφυγε ἀπό τήν πατρίδα μας (Ρουμανία). Ἀλλά σέ αὐτό τό σύντομο διάστημα τόσο πολύ εἶχε προοδεύσει πνευματικά ὁ Γέρο-Γεώργιος, ὥστε δέν θά ἠμποροῦσαν ἄλλοι νά τόν φθάσουν ἀγωνιζόμενοι μιά ὁλόκληρη ζωή. Τώρα περπατᾶ πλέον ἀπό τόπο σέ τόπο ξυπόλυτος καί ξεσκούφωτος ὑπομένοντας τόν καύσωνα τοῦ ἡλίου, ντυμένος μέ τό ἴδιο γελέκο καί κρατώντας τό Ψαλτήριο στό χέρι. Ἀδιάκοπα ἔλεγε τούς Ψαλμούς ἀπό στήθους καί τήν προσευχή τοῦ Ἰησοῦ.
 Ἀπό κανέναν δέν ζητοῦσε τίποτε, οὔτε χρήματα, οὔτε ροῦχα, οὔτε τροφές. Στόν δρόμο δέν συζητοῦσε μέ κανέναν, διότι εἶχε τόν νοῦ του πάντα στόν Θεό. Ἐκοιμᾶτο πολύ λίγο, ὅταν τόν ἔπιανε ὁ ὕπνος τήν νύκτα καί ἔτρωγε σέ ὡρισμένες ἡμέρες, τό βράδυ, μετά τήν δύσι τοῦ ἡλίου. Μέ τόν τρόπο αὐτόν ἐπροσκύνησε ὁ Γέρο-Γεώργιος ὅλα τά μοναστήρια τῆς Παλαιστίνης καί τό Ἅγιο Πνεῦμα ἦτο μαζί του.
Κατόπιν, μέ τήν προτροπή μερικῶν ὁσίων Πατέρων, ἐπισκέφθηκε τό Ἅγιον Ὄρος καί ὅλους τούς ἁγίους ἐκεῖ τόπους καί δέχθηκε τίς εὐλογίες τῶν ἐκεῖ ἀσκουμένων ἐρημιτῶν Πατέρων τοῦ Ἄθωνος. Συναντήθηκε μέ προοδευμένους στήν ἀρετή Πατέρες καί ἄκουσε θεῖες διδασκαλίες γιά τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ.
 Στό Ἅγιον Ὄρος ἔζησε περίπου ἑνάμισυ χρόνο. Ἐπῆγε σ᾿ ὅλα τά μοναστήρια, τίς Σκῆτες καί τά κελλιά. Προσκύνησε τά Ἅγια Λείψανα, τίς ἅγιες Εἰκόνες καί προσευχόταν ἀκατάπαυστα. Κατόπιν, λαμβάνοντας ἀπό τούς Πατέρες ὡς εὐλογία λίγα χρήματα, ἐπῆρε τό πλοῖο καί ἐπέστρεψε μέ μεγάλη χαρά τήν πατρίδα του.

 ***

Μετάφρασις ἀπό μοναχό Δαμασκηνό Γρηγοριάτη.

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις