Ἡ "Βυζαντινή" Αὐτοκρατορία, ἦταν ἡ ἀδιάσπαστη συνέχεια τῆς Ρωμαϊκής

  Του Glanville Downey

 

Πηγή: Περιοδικό “Phoenix”  (τ. 12, No. 3  σελ. 125), εκδ. Classical Association of Canada,

 απόσπασμα από το άρθρο: “Review: Byzantium and the Classical Tradition”.

Όποιος προσέλθει στην μελέτη της Βυζαντινής Ιστορίας για πρώτη φορά μπορεί κάλλιστα να εκπλαγεί, διαπιστώνοντας πως οι Βυζαντινολόγοι δεν βρίσκονται επ’ ουδενί σε συμφωνία μεταξύ τους ως προς το πότε ακριβώς αρχίζει η «Βυζαντινή»  περίοδος.  Μερικοί Βυζαντινολόγοι θεωρούν πως αυτή η περίοδος κατ’ αυτούς αρχίζει με την βασιλεία του Διοκλητιανού (284-305). Ένας μεγάλος αριθμός πάλι θα ξεκινούσε με τον Μέγα Κωνσταντίνο (305-337). Άλλοι θα εκλάμβαναν την βασιλεία του Μεγάλου Θεοδοσίου (379-395) ή εκείνη των υιών του Αρκαδίου και Ονωρίου (395-423) ως αρχή της νέας αυτής εποχής.  Το Βρετανικό Μουσείο τοποθετεί ως αρχή του καταλόγου των Βυζαντινών  εικόνων του τον Αναστάσιο Α’ (491-518). Πολλοί μελετητές θεωρούν τον Ιουστινιανό (527-565) ως πρώτο Βυζαντινό  αυτοκράτορα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως το Βυζαντινό Κράτος για να ονομάζεται έτσι ορθά,  εγκαινιάζεται με τον Ηράκλειο (610-641). Ο 4ος Τόμος του “Cambridge Medieval History”,  (Μεσαιωνική Ιστορία Κέϊμπριτζ), που φέρει τον τίτλο “The Eastern Roman Empire (717-1453) (η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 717-1453) , ακολουθεί τον ιστορικό Finlay όταν τοποθετεί διαχωριστική γραμμή στην ανάβαση του Λέοντος Γ’ του Ισαύρου στον θρόνο (717-741).

    Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι αποκλίνουσες απόψεις βασίζονται στο γεγονός πως διάφορες πολιτικές αλλαγές είχαν προκύψει στις διάφορες αυτές περιόδους, που μπορούν να θεωρηθούν ότι αυτές σημάδευαν το τέλος της καθ’ αυτής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της ενάρξεως ενός νέου Κράτους. Όμως στην πραγματικότητα, η ποικιλία αυτή των γνωμών σημαίνει πως – ασχέτως των αλλαγών που έγιναν – υπήρξε μια αρραγής συνέχεια που ήταν τόσο προφανής ώστε κανείς δεν μπορεί να δηλώσει – κατά τρόπον που να συμφωνήσουν όλοι – πως σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο τελείωνε το ένα Κράτος και εγκαινιαζόταν ένα άλλο.  Ακόμα και όταν η Ελληνική είχε καταστεί η μοναδική γλώσσα της αυτοκρατορίας, οι ηγέτες του Βυζαντίου συνέχιζαν να αυτοαποκαλούνται Ρωμαίοι αυτοκράτορες, και οι Βυζαντινοί αναφέρονταν στον εαυτό τους ως λαός Ρωμαίων, μέχρι και το τέλος της Αυτοκρατορίας  με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.  Αν και πιθανότατα να αναγνώριζαν αλλαγές που είχαν προέλθει από εξωτερικούς παράγοντες, οι Βυζαντινοί δεν είχαν την αντίληψη πως αποτελούσαν ξεχωριστό Κράτος και ξεχωριστό έθνος , και ο τελευταίος αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ  (1449-1453), σίγουρα θα έβλεπε τον εαυτό του όχι απλώς ως τον διάδοχο του Μεγάλου Κωνσταντίνου, αλλά ως διάδοχο του Αυγούστου. Κάτι από την συναίσθηση αυτή αντικατοπτρίζεται –για παράδειγμα– στον τίτλο της μελέτης του F.W. Bussell, “The Roman Empire: Essays on  the constitutional History from the Accession of Domitian (81 A.D.) to the Retirement of Nicephorus III (1081 A.D.) (London 1910)»

 

 

Σημ. ΟΟΔΕ: Ο Glanville Downey ήταν επί πολλά έτη καθηγητής Ιστορίας και Κλασσικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Indiana.  Συνέγραψε αρκετά βιβλία, τα οποία αντικατόπτρισαν την ευρεία γνώση του των γεγονότων στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και στην Εγγύς Ανατολή. Απεβίωσε την 18η Δεκεμβρίου 1991.

 

http://www.oodegr.com/neopaganismos/romi/adiaspasti1.htm