Ὁ Ἱερώνυμος ἐκ Πράγας (1374-1416) - Ὄψεις θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας

ΟΨΕΙΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑΣ

Του Πρωτ. Βασιλείου Α. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Ιστορικά παραδείγματα
3ον

Ο Ιερώνυμος εκ Πράγας (1374-1416)

Ο Ιερώνυμος εκ Πράγας υπήρξε άνθρωπος εξαιρετικής παιδείας, Βοημός θεολόγος, ακροατής του Ι. Ουίκλιφ και φίλος του Ι. Χους. Λόγω της μεγάλης παιδείας του ο βασιλιάς της Πολωνίας Λαδισλάος του ανέθεσε να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας.

Ταυτοχρόνως υπήρξε και φλογερός ιεροκήρυκας, ο οποίος τόλμησε να ελέγξει τη Ρώμη για τις θεολογικές αυθαιρεσίες της και να εκφράσει την αντίδρασή του εναντίον της με το δημόσιο κάψιμο κάποιων παπικών αφέσεων.

Αν και φίλος του Ι. Χους, ενώ αρχικά είχε αποφασίσει να του συμπαρασταθεί υπερασπιζόμενος τις ιδέες του, λόγω δειλίας άλλαξε γνώμη, εγκατέλειψε την προσπάθεια και έφυγε.

Παρ’ όλα αυτά συνελήφθη και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος ενώπιον της συνόδου της Κωνσταντίας. Φυλακίστηκε και βασανίστηκε αγρίως με αποτέλεσμα να καταδικάσει και τον Ι. Ουίκλιφ και τον Ι. Χους. Λίγο αργότερα συγκλονίστηκε για την ενέργειά του και μετανόησε πικρά γι’ αυτή την πράξη του.

Ζήτησε δημόσια ακρόαση από τη σύνοδο. Και ενώ όλοι περίμεναν για μία ακόμη φορά να ακούσουν τη δημόσια ομολογία καταδίκης του δασκάλου και του φίλου του, άκουσαν την ανάκληση της προηγούμενης καταδίκης τους, τη δημόσια αυτοκριτική του για την πράξη δειλίας του και τη διακήρυξή του ότι επιμένει στις ιδέες του προκαλώντας έντονη αναστάτωση.

Εντυπωσιάζει, όντως, η τοποθέτησή του με την οποία, ενώπιον της συνόδου, διόρθωνε το λάθος του: «Απ’ όλες τις αμαρτίες, που έκανα από τα νεανικά μου χρόνια, καμία δεν ζυγίζει βαρύτερα στη σκέψη μου και καμία δεν πιέζει καταθλιπτικότερα τη συνείδησή μου απ’ αυτή, που διέπραξα μέσα σ’ αυτήν την αίθουσα, όταν συναίνεσα στην κατάφωρη αδικία, που διαπράχθηκε κατά του Ουίκλιφ και κατά του Ιωάννη Χους, του αγίου εκείνου μάρτυρα, φίλου και διδασκάλου μου.

Την εξομολογούμαι από τα βάθη της καρδίας μου και δηλώνω με αποτροπιασμό ότι από επαίσχυντη λιγοψυχία, από φόβο προς το θάνατο, καταδίκασα τις διδασκαλίες τους. Γι’ αυτό το λόγο ικετεύω τον Παντοκράτορα Θεό να συγχωρήσει τις αμαρτίες μου και ιδιαιτέρως αυτή εδώ τη βδελυρότερη απ’ όλες».

Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειάς του υπήρξε εξόχως δεινό. Ήταν το δεύτερο πρόσωπο, που το καταδίκαζε να καεί ζωντανό μία, υποτίθεται, «Οικουμενική» σύνοδος, ως φορέα αιρετικών αντιλήψεων. Οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσής του ψάλλοντας θρησκευτικούς ύμνους και κάηκε ζωντανός στις 30-5-1416. Τα τελευταία λόγια του ήταν: «Κύριε, Παντοδύναμε Πατέρα, σπλαγχνίσου με και συγχώρεσε τις αμαρτίες μου, καθώς το γνωρίζεις, ότι πάντοτε αγάπησα την αλήθειά Σου».

Όπως η τέφρα του δασκάλου του Ι. Ουίκλιφ πετάχθηκε από τους διώκτες του στον παραπόταμο Σουίφτ της Αγγλίας και του φίλου του Ι. Χους στον ποταμό Ρήνο, στον ίδιο ποταμό ρίχτηκε και η δική του. Μία ακόμη φρικτή πράξη θρησκευτικής μισαλλοδοξίας προστέθηκε στην αλυσίδα τέτοιων ειδεχθών γεγονότων, που έχει καταγράψει η παγκόσμια ιστορία.

Ορθόδοξος Τύπος, Αριθμός Φύλλου 1971, 12 Απριλίου 2013
http://www.impantokratoros.gr/CEC16ABA.el.aspx