Μία ἁπλῆ ἑρμηνεία τῆς κατάθλιψης μέ βάση τούς ἁγίους Πατέρες

    

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

Μία ἁπλῆ ἑρμηνεία τῆς κατάθλιψης μέ βάση τούς ἁγίους Πατέρες

Ὁ ταπεινός ἄνθρωπος δέχεται τήν Θεία Χάρη στήν ψυχή του καί αὐτή ζωοποιεῖ τήν ψυχή καί τό σῶμα του, ἀφοῦ « Ὁ Θεός ταπεινοῖς δίδωσι Χάριν»¹. Ἀντίθετα, ὁ ἄνθρωπος πού πάσχει ἀπό ὑπερηφάνεια-ἐγωισμό δέν δέχεται καθόλου στήν ψυχή του τήν Θεία Χάρη, ἀφοῦ «ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται». Ἡ ὑπερηφάνεια ἀπομονώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν Θεό².

Ὁ νοῦς τοῦ καταθλιπτικοῦ δέν κοινωνεῖ μέ τόν Θεό, δέν προσεύχεται. Ἀσχολεῖται νοσηρά μέ τόν ἑαυτό του καί μάλιστα μέ τό σῶμα, ἔχοντας αὐτήν τήν ἄρρωστη ἀγάπη πρός αὐτό πού λέγεται φιλαυτία. Προσπαθεῖ νά «ζήσει» ἡ ψυχή-νοῦς, «ἀπομυζώντας» τό σῶμα. Τό ἀποτέλεσμα εἶναι ὁ ὅλος ἄνθρωπος νά «μαραζώνει» νά καταπίπτει.

Ἡ τροφή τῆς ψυχῆς δέν μπορεῖ νά ἀντληθεῖ ἀπό τά ὑλικά στοιχεῖα. Ὡς πνευματική πού εἶναι ἡ ψυχή-νοῦς, ἀπαιτεῖ πνευματική τροφή. Τρέφεται μέ τήν Θεία Ἐνέργεια, μέ τήν Θεία Χάρη. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος δέν κινεῖται ἀγαπητικά πρός τόν Θεόν, ὅταν δέν ἔχει ταπείνωση, τότε δέν εἶναι δεκτικός τῆς Θείας Χάρης, πού ἐκχέεται μέν πλούσια πρός ὅλους, ἀλλά λαμβάνεται ἀπό τούς ταπεινούς,τούς πράους καί τούς ἡσύχιους³.

Ἡ ἐλάχιστη ἀνθρώπινη φυσική ἐνέργεια, πού διοχετεύεται πρός τήν ψυχή καί προσπαθεῖ νά τήν ζωογονήσει, κάποτε ἐξαντλεῖται. Τό σῶμα ἀπρακτεῖ καί ἡ ψυχή καταθλίβεται χωρίς ἐνέργεια καί ζωή. Ὁ ἄνθρωπος ἀργοπεθαίνει, διότι δέν θέλει νά κοινωνήσει μέ τήν ρίζα τῆς ὕπαρξής του, πού εἶναι ὁ Θεός. Τά μονωτικά τῶν παθῶν, τῆς φιλαυτίας, τῆς ὑπερηφάνειας, τοῦ ἐγωισμοῦ ἐμποδίζουν τήν Θεία Χάρη νά φθάσει στήν καταθλιμμένη ψυχή καί στό «μαραμένο» σῶμα.

Ὅταν τά «μονωτικά» τῶν παθῶν καί μάλιστα τοῦ ἐγωισμοῦ-ὑπερηφανείας, ἀπομακρυνθοῦν μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ διά τῆς μετανοίας καί τῆς ἀληθινά ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, τότε ὁ ἄνθρωπος νικᾶ τήν κατάθλιψη, τότε θεραπεύεται ἀληθινά.

«Κύριον αἴτιον εἰς τὴν κατάθλιψη», ἔλεγε ὁ Γέροντας Πορφύριος σὲ μία γυναίκα ποὺ ἔπασχε, «καὶ σ’ ὅλα αὐτὰ ποὺ τὰ λέμε πειρασμικὰ, σατανικὰ, ὅπως εἶναι ἡ νωθρότης, ἡ ἀκηδία, ἡ τεμπελιὰ, ποὺ μαζὶ μὲ αὐτὰ εἶναι τόσα ἄλλα ψυχολογικὰ, δηλαδὴ πειρασμικὰ πράγματα, εἶναι ὅτι ἔχεις μεγάλο ἐγωισμὸ μέσα σου. Λοιπὸν, αὐτὴ εἶναι ἡ μεγάλη τέχνη», συνεχίζει, «πῶς, ἂς ποῦμε, θὰ δοθεῖς στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στὴν λατρεία τοῦ Θεοῦ, στὴν προσευχή. Ἀλλὰ, ὅ,τι κι ἂν κάνεις, ἂν δὲν κατορθώσεις νὰ ἀποκτήσεις ταπείνωση, τίποτα δὲν κάνεις. Μόνο μὲ τὰ ναρκωτικὰ θὰ προσπαθεῖς νὰ κοιμηθεῖς καὶ νὰ ἡρεμήσεις. Τίποτα δὲν γίνεται. Μὴν βάζετε στὸ μυαλό σας ὅτι θὰ κάνετε κάτι μὲ καλοὺς γιατροὺς ἢ μέ καλὰ φάρμακα. Μπορεῖ πρός στιγμὴν νὰ σοῦ δώσει ἕνα φάρμακο, κάτι νὰ γίνει, ἀλλὰ θὰ σὲ βουτήξει πάλι ὁ πειρασμός. Τὸ μυστικὸ εἶναι ἡ ταπείνωση»⁴.

Ἡ ἀληθινή ταπείνωση ὅμως, καθώς καί ἡ γνήσια πρός Θεόν ἀγάπη, ἐπιτυγχάνεται μόνον ὅταν ὁ ἄνθρωπος ζεῖ ὡς ζωντανό κύτταρο τῆς Ἐκκλησίας καί διά τῆς Θείας Χάρης πού ὑπάρχει ἐντός Της. Τότε πραγματώνεται ἡ πορεία τοῦ ἐκπεσμένου ἀνθρώπου πρός τό «καθ’ ὁμοίωσιν» τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι μιά θεραπευτική διαδικασία. Πρόκειται γιά μιά πραγματικά ὁλοκληρωμένη θεραπεία, πού ἔχει σάν πρῶτο στάδιο τήν κάθαρση τῆς ψυχῆς ἀπό τά πάθη. Μέσα σ’ αὐτήν τήν γενικότερη θεραπεία πραγματώνεται καί ἡ ἀπαλλαγή τῆς ψυχῆς ἀπό τό πάθος τῆς δαιμονικῆς λύπης-ἀκηδίας- κατάθλιψης⁵.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Τά πάθη καί ἡ κατάθλιψη – Τί εἶναι καί πῶς θεραπεύονται (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο  

Σχῆμα 14Χ20.5 ,Σελίδες: 282, Τιμή: 9€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6944577885 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr

1Ἁγίου Ἰακώβου, Καθολική Ἐπιστολή, κεφ. 4, 6.

2Πρβλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Ε΄, Πάθη καί ἀρετές, Ἱερόν Ἡσυχαστήριον «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 2006, σελ. 79.

3Πρβλ: Προφήτης Ἡσαΐας, TLG: «λέγει Κύριος· καὶ ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω ἀλλ΄ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου;».

4Συνομιλία γιά τήν κατάθλιψη, σελ. 16-17.

5Πρβλ. Μοναχῆς Εἰρήνης, Ἀντιμέτωποι μέ τήν Κατάθλιψιν, http://www.pmeletios.com/pdf/antimetopoi_me_thn_kata8lipsin.pdf.