Σύντομο βιογραφικό σημείωμα τοῦ Ὁσίου Γέροντος Πορφυρίου-Εἰσαγωγή

 Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ 

ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟ

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ

Ὁ ὅσιος Γέροντας Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, κατά κόσμον Εὐάγγελος Μπαϊρακτάρης, γεννήθηκε στίς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 1906, στό χωριό Ἅγιος Ἰωάννης Εὐβοίας. Οἱ γονεῖς του ὀνομάζονταν Λεωνίδας Μπαϊρακτάρης καί Ἑλένη, τό γένος Ἀντωνίου Λάμπρου. Ὁ Γέροντας ἀπό μικρός ἀναγκάζεται νά φυλάσσει πρόβατα στό βουνό. Παρακολουθεῖ μόνο τήν Α΄ Δημοτικοῦ καί αὐτήν ὄχι πλήρως. Σέ ἡλικία 7 ἐτῶν πηγαίνει στήν Χαλκίδα, ὅπου ἐργάζεται γιά 2-3 χρόνια. Κατόπιν μεταβαίνει στόν Πειραιᾶ, ὅπου ἐπίσης ἐργάζεται γιά δύο χρόνια σέ παντοπωλεῖο συγγενοῦς του. Στά δώδεκά του χρόνια μεταβαίνει (ὑπερνικώντας τήν ἀγάπη στούς γονεῖς του) στό Ἅγιον Ὄρος. Πόθος του εἶναι νά μιμηθεῖ τή ζωή τοῦ ἀγαπημένου του Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου.

Ἐγκαθίσταται στά Καυσοκαλύβια, στήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Ἐκεῖ κάνει ἀδιάκριτη καί χαρούμενη ὑπακοή στούς δύο αὐταδέλφους Γέροντες του, τόν ἱερομόναχο-πνευματικό Παντελεήμονα καί τόν γέροντα Ἰωαννίκιο.

Σέ ἡλικία 14 ἐτῶν γίνεται μοναχός, παίρνοντας τό ὄνομα Νικήτας, ἐνῶ δύο χρόνια ἀργότερα κείρεται μεγαλόσχημος. Δέν περνᾶ πολύς χρόνος καί ὁ Θεός τοῦ δωρίζει τό διορατικό Χάρισμα. Στά 19 του χρόνια ἀρρωσταίνει πολύ σοβαρά καί ἀναγκάζεται, ἐγκαταλείποντας τό Ἅγιον Ὄρος, νά μεταβεῖ στήν Μονή τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους Λευκῶν, στήν Εὔβοια.

Σέ ἡλικία 20 ἐτῶν (στά 1926) χειροτονεῖται ἱερέας στόν Ἅγιο Χαράλαμπο Κύμης, ἀπό τόν ἐπίσκοπο Σιναίου Πορφύριο Γ΄, ὁ ὁποῖος τοῦ δίδει τό ὄνομα Πορφύριος. Στά 22 του χρόνια γίνεται πνευματικός καί λίγο ἀργότερα ἀρχιμανδρίτης. Γιά ἕνα διάστημα ἐργάζεται ὡς ἐφημέριος καί πνευματικός, σέ διάφορους τόπους στήν Εὔβοια.

Στά 1940 ἐγκαθίσταται στήν Ἀθήνα, ὅπου ἀναλαμβάνει καθήκοντα ἐφημερίου καί πνευματικοῦ, στό ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Γερασίμου, τῆς Πολυκλινικῆς Ἀθηνῶν (Ὁμόνοια, ὁδός Σωκράτους καί Πειραιῶς). Γιά 33 χρόνια διακονεῖ ἐκεῖ, τόν πονεμένο λαό τοῦ Θεοῦ. Στά 1955 ἐγκαθίσταται στά Καλλίσια, στό μονύδριο τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Καλλιεργεῖ τήν γύρω περιοχή καί συγχρόνως ἀσκεῖ τό πνευματικό του ἔργο, μέχρι τό 1978, ὁπότε παθαίνει ἔμφραγμα.

Τό καλοκαίρι τοῦ 1979 ἐγκαθίσταται στό Μήλεσι Ἀττικῆς, ἀρχικά σ΄ ἕνα τροχόσπιτο. Ὄνειρό του εἶναι νά χτίσει ἕνα μοναστήρι. Λίγο ἀργότερα μένει σ' ἕνα σπιτάκι ἀπό τσιμεντόλιθους. Στά 1984 μεταφέρεται σέ κτίσμα τοῦ ὑπό ἀνέγερση μοναστηριοῦ. Ἄν καί εἶναι πολύ ἄρρωστος καί τυφλός, ἐργάζεται μέ πολύ ζῆλο γιά τήν ἀποπεράτωση τῆς Μονῆς (Ἱερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος). Στά 1990, στίς 26 Φεβρουαρίου θεμελιώνει τό Καθολικό τῆς Μονῆς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος. Ἑτοιμάζεται γιά τό τέλος τῆς ἐπίγειας ζωῆς του μέ γενική ἐξομολόγηση.

Στά 1991, ἀρχές τοῦ καλοκαιριοῦ, ἐπιστρέφει στό Ἅγιον Ὄρος, ὅπου διατηροῦσε κελλί ἀπό τά 1984. Ἐπιστρέφει στήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, στήν Καλύβη τῆς μετανοίας του. Ἐκεῖ κοιμᾶται ὁσιακά, τό πρωί τῆς 2ας Δεκεμβρίου τοῦ 1991. Τήν ἑπομένη θάπτεται στό κοιμητήριο τοῦ Κυριακοῦ τῶν Καυσοκαλυβίων (τῆς Ἁγίας Τριάδος), ἁπλά καί ἀθόρυβα, ὅπως τό ἐπιθυμοῦσε.

Τά τελευταῖα του λόγια, ἦσαν αὐτά τῆς ἀρχιερατικῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου, τά ὁποῖα στή διάρκεια τῆς ζωῆς του πολύ συχνά ἐπαναλάμβανε: «Ἵνα ὦσιν ἕν»¹.

Ὅταν θά γινόταν ἡ ἀνακομιδή του, εἶχε δώσει ἐντολή στούς Πατέρες τοῦ Κελλιοῦ του, νά μεταφερθοῦν τά ὀστᾶ του σέ ἄγνωστο σημεῖο, μέσα στό δάσος καί νά ταφοῦν πάλι. Αὐτό καί ἔγινε. Ἀπόφυγε ἔτσι καί τήν μετά θάνατον τιμή καί δόξα ἀπό τούς ἀνθρώπους.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στήν παροῦσα ταπεινή- καί ὁπωσδήποτε ἐλλειπή- ἐργασία, διακρίναμε τρεῖς θεραπευτικές πηγές, τρεῖς κρουνούς σοφίας, Χάρης καί γνώσης, πού πηγάζουν ἀπό τόν Ὅσιο Γέροντα Πορφύριο καί μποροῦν νά ξεδιψάσουν τήν, βασανισμένη ἀπό τόν πνευματικά καύσωνα τῆς ἁμαρτίας, ψυχή μας.

Ὁ πρῶτος θεραπευτικός κρουνός, εἶναι ἡ πνευματική του πορεία, ὁ τρόπος, πού πάλαιψε καί νίκησε τούς τρεῖς ἐχθρούς², στόν Ἀόρατο μυστικό πόλεμο.

Ὁ δεύτερος κρουνός εἶναι ἡ θεολογία του, τά χαριτόβρυτα λόγιά του, οἱ θεόπνευστες συμβουλές του

Ὁ τρίτος κρουνός εἶναι ἡ ἁγία χαριτωμένη προσωπικότητά του ὅπως συντίθεται ἀπό ὅλες τίς θεοαγάπητες ἀρετές καί τά θεοδώρητα χαρίσματά του

Ἀντλώντας ἀπό αὐτούς τούς τρεῖς ποταμούς τοῦ «ζῶντος ὕδατος» μποροῦμε νά ποτίσουμε τήν «ἄνυδρη γῆ» τῆς ὕπαρξής μας καί νά λάβουμε θεραπευτική ἀγωγή γιά τήν γεμάτη πνευματικές ἀσθένειες ψυχή μας.

Χωρίσαμε τήν παροῦσα μελέτη σέ τρία βασικά κεφάλαια:

Α΄ Κεφάλαιο: Ἡ πνευματική πορεία τοῦ Γέροντα· ἀπό τή Μετάνοια στή Θεολογία.

Β΄Κεφάλαιο: Τό δόγμα· ἡ θεολογία καί ἡ ποιμαντική-συμβουλευτική τοῦ π. Πορφυρίου καί

Γ΄ Κεφάλαιο: Τό ἦθος· οἱ ἀρετές καί τά χαρίσματά του.

Ἀναλυτικώτερα...

Ὁ Γέροντας Πορφύριος : λεπτός, «αἰσθηματίας»³, ὅπως αὐτοαπεκαλεῖτο, χαρισματοῦχος, μέ πλῆθος ἁγιοπνευματικά χαρίσματα, ἁπλούστατος μέσα στή μεγαλοσύνη του, ταπεινός σά μικρό παιδάκι, εὐλαβέστατος καί διακριτικότατος· μᾶς θεραπεύει:

Α)μέ τόν τρόπο, πού ἀγωνίστηκε πνευματικά περνώντας ἀπό τήν πράξη στή θεωρία. Ἡ γνήσια καί εἰλικρινής μετάνοια τόν ὁδήγησε στήν ἄκρα καί χαρούμενη ὑπακοή· ἡ ὑπακοή στήν καθαρά προσευχή· ἡ καθαρά προσευχή στήν γνήσια Θεολογία.

Β)μέ τήν χαριτόβρυτη διδασκαλία - Θεολογία του. Θεολογεῖ ὀρθοδοξότατα, διότι ζεῖ ὀρθόδοξα· καί ζεῖ ὀρθά, διότι ζεῖ μυστηριακά καί μυστικά. Διακρίναμε ἐπί μέρους μικρές ἑνότητες ὥστε νά γίνει μία κατά δύναμη συστηματική παρουσίαση τῆς διδασκαλίας του καί τῶν θεραπευτικῶν προεκτάσεών της.

Στήν Α΄ἑνότητα ἐντάξαμε λόγους τοῦ π. Πορφυρίου γιά:

• τόν Θεό (Θεολογία) καί γιά τόν Χριστό Μας (Χριστολογία),
• τόν ἄνθρωπο, τήν ἀνθρώπινη ψυχή (Ἀνθρωπολογία) καί τόν τρόπο πού μπορεῖ κανείς νά σωθεῖ (Σωτηριολογία),
• τό τί εἶναι Ἐκκλησία, ποῖος εἶναι ὁ σκοπός Της καί πῶς κανείς ἐντάσσεται ὀργανικά σ’ Αὐτήν (Ἐκκλησιολογία),
• τά ἔσχατα, γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ (Ἐσχατολογία),
• τήν κτίση (Κτισεολογία),
• τούς ἑτερόδοξους, τίς ἄλλες θρησκεῖες καί τό διάβολο,

Στήν Β΄ἑνότητα ἐντάξαμε λόγους- συμβουλές τοῦ Γέροντα γιά:

• ποικίλα ἄλλα θέματα ὅπως γιά τά ψυχολογικά προβλήματα, γιά τό γάμο, γιά τήν ἐργασία, γιά τόν πνευματικό ἀγώνα κ.λ.π.

Γ) μέ τό ἦθος του (τήν ἐξαγιασμένη προσωπικότητά του). Διακρίναμε καί ἐδῶ ἐπί μέρους ἑνότητες γιά μία συστηματικώτερη παρουσίαση τῶν στοιχείων τῆς προσωπικότητας τοῦ Γέροντα καθώς καί σχετικῶν μέ αὐτά λόγων του. Ὁ Γέροντας προβάλλει ὡς ψυχοθεραπευτικό πρότυπο, ὡς ἕνας ἀληθινά θεραπευμένος ἄνθρωπος καί μᾶς διδάσκει μέ:

• τήν ὑπακοή του,
• τήν μετάνοιά του, τήν συντετριμμένη του καρδία, τήν ταπείνωση, τήν συνεχή Ἐξομολόγηση καί Θεία Κοινωνία του,
• τήν εὐλάβειά του, τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τόν Θεῖο Ἔρωτά του,
• τήν θυσιαστική ἀνιδιοτελή ἀγάπη του γιά ὅλους,
• τήν σωματική κακοπάθεια, τή φιλοπονία καί τήν γενικότερη ἄσκηση του.

Ὅλη του ἡ ζωή, ὁ Χριστός. Τό πᾶν ὁ Χριστός. Πνευματικός ἀγώνας, δόγμα καί ἦθος⁴, ἀλήθεια καί ζωή, πίστη καί ἔργα, ἀλληλένδετα καί ἀξεχώριστα, συνοψίζονται σέ μιά λέξη: «Χριστός».

Ἡ θεολογία του εἶναι καρπός τῆς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ζωῆς του. «Οἱ λόγοι του εἶναι μιά ὁλόκληρη βιωματική, ἐμπειρική δογματική τῆς Ἐκκλησίας μας»⁵.

Τό πνεῦμα του εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα· Αὐτό, πού ὁ ἴδιος ἄφησε να ἐνεργοποιηθεῖ διά τῆς μετανοίας του καί νά φανερωθεῖ διά τῆς ἐξαγιασμένης προσωπικότητάς του, ζώντας μέσα στήν ὑπακοή, στήν ἄσκηση, στή μετάνοια, στήν μυστηριακή ζωή. Κινούμενος μέ «λαχτάρα» καί «πόθο» ἀγάπησε τόν Θεό περισσότερο ἀπό ὁ,τιδήποτε ἄλλο. Ἄν καί χαριτώθηκε μ’ ἕνα πλῆθος ἁγιοπνευματικῶν χαρισμάτων, παρέμεινε σέ μιά ἄκρα ταπείνωση μέχρι τῆς κοιμήσεώς του, λέγοντας: «δέν εἶμαι χριστιανός ὀρθόδοξος, ἀλλά προσπαθῶ νά γίνω»⁶.

Μέχρι σήμερα δέν θέλησε νά γίνει γνωστό τό ποῦ βρίσκονται τά ἁγιασμένα λείψανά του, μισώντας κάθε ἀνθρώπινη δόξα καί ὑστεροφημία.

Ἐμβαθύνει μέ καταπληκτική εὐκολία σέ Παλαιά καί Καινή Διαθήκη, καί ἑρμηνεύει αὐθεντικά τίς θεόπνευστες Γραφές διότι ἔχει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, πού τόν φωτίζει. «Ἀκτινογραφεῖ» πνευματικά, ἀλλά καί σωματικά, αὐτούς, πού κατά Θεόν θέλει, μέ τά χαρίσματα πού ἔχει. Ἡ θεολογία του καί ἡ ζωή του εἶναι μιά διαρκής δοξολογία τοῦ «ἐν Ἁγίοις θαυμαστοῦ» Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἀπόπειρά μας, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, νά προσεγγίσουμε κάπως: α)τήν πνευματική πορεία καί ζωή, β)τό δόγμα-διδασκαλία του καί γ) τό ἦθος-προσωπικότητα τοῦ Γέροντα διαπιστώσαμε⁷ ὅτι αὐτά τά τρία ἀλληλοσυμπλέκονται⁸. Ἡ ὀρθόδοξη Πνευματική ἀγωνιστική πορεία τοῦ π. Πορφυρίου, ὁδήγησε στή διαμόρφωση μιᾶς ὀρθόδοξης δογματικῆς συνείδησης καί ἑνός ὀρθοδοξοτάτου ἤθους.

Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, θά ἐπικεντρωθοῦμε στά οὐσιώδη, ὥστε νά μή χαθεῖ ὁ στόχος τοῦ παρόντος ταπεινοῦ πονήματος: Ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς μέσα ἀπό τή μελέτη τῆς ζωῆς, τῆς διδασκαλίας καί τῆς προσωπικότητας τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Πορφυρίου.

Ἄς εὐχηθοῦμε ἡ συγκομιδή τῶν πολύτιμων πνευματικῶν θεραπευτικῶν μαργαριταριῶν πού θά προκύψει ἀπό τήν μελέτη νά εἶναι πλούσια καί ἀνακαινιστική τῶν ψυχῶν ὅλων μας, πρός δόξαν τοῦ Παναγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μας, διά πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, πάντων τῶν Ἁγίων καί τοῦ ὁσίου Πατρός ἡμῶν Πορφυρίου. Ἀμήν!

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς κατά τόν Γέροντα Πορφύριο.Β΄ ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΗΥΞΗΜΕΝΗ (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου). Σχῆμα 14Χ20.5 ,Σελίδες: 170, Τιμή: 7€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6944577885 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr

1 Ἰω. 17, 11:«Πάτερ ἅγιε͵ τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι͵ ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς».

2Οἱ τρεῖς ἐχθροί εἶναι:ὁ κόσμος(κοσμικό φρόνημα), ὁ ἀρχέκακος(διάβολος) καί ὁ παλαιός ἄνθρωπος(πάθη).

3 Γ. Παπαζάχου, καθ. Καρδιολογίας, ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία γιά τό Γέροντα Πορφύριο.

4 Τό θέμα τοῦ δόγματος καί τοῦ ἤθους γενικά εἶναι τεράστιο, διότι οὐσιαστικά ἀγκαλιάζει τό εἶναι τῆς Ἐκκλησίας καί τό εἶναι τῶν πιστῶν. Περιέχει ὅλη τήν πίστη μας καί ὅλη τήν ἁγιοπνευματική ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἀδύνατο (διότι σέ τελευταία ἀνάλυση ἀποτελεῖ μυστήριο καί μάλιστα μέγα), νά τό ἐκδιπλώσει κανείς μέσα σέ λίγες σελίδες, ἔστω καί ἄν ἀφορᾶ σέ ἕνα μόνο σύγχρονο ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὅπως τό σύνταγμα τῆς χώρας καθορίζει σέ γενικές γραμμές τή ζωή τῶν πολιτῶν, ἔτσι πρέπει, τηρουμένων βεβαίως τῶν ἀναλογιῶν, νά ἐκλάβουμε καί τό δόγμα στή ζωή τῶν πιστῶν.

Τό δόγμα εἶναι αὐτό, πού ἡ Ἐκκλησία ἔχει καθορίσει ὡς πιστευτέο, ἑπομένως εἶναι τό περιεχόμενο τῆς πίστης ἀκριβῶς ὁριοθετημένο. Τό δόγμα εἶναι αὐτό, πού ὁριοθετεῖ τή ζωή τῶν πιστῶν μέσα στά πλαίσια τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ζωή τῶν πιστῶν ἀπό τήν ἄλλη μεριά εἶναι τό ἦθος. Αὐτό ἀγκαλιάζει τήν ὁλότητα τῶν δραστηριοτήτων τοῦ ἀνθρώπου, δέν εἶναι κάτι ἐπιμέρους. Ὅ,τι κι ἄν κάνει κανείς, εἶναι ἦθος.

Αὐτά λοιπόν τά δύο πράγματα δέν μποροῦν νά αὐτονομοῦνται.

Ἡ μεγαλύτερη αἵρεση εἶναι ἡ αὐτονόμηση αὐτων τῶν δύο πραγματικοτήτων. Ἡ πίστη καί ἡ ζωή, τό δόγμα καί τό ἦθος, πρέπει νά θεωροῦνται ὀντολογικά, πραγματικά, στό εἶναι τους, ἑνωμένα. Ὅπως, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, εἶναι οἱ δυό φύσεις τοῦ Χριστοῦ, πραγματικά ἑνωμένες στό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ Λόγου, σύμφωνα μέ τόν ὅρο τῆς Τετάρτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, δηλαδή ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως, ἀτρέπτως καί ἀσυγχύτως· ἔτσι καί αὐτά.

Τό δόγμα δέν εἶναι κάτι τό σκληρό καί ἄκαμπτο, ὅπως νομίζουν κάποιοι, τό ὁποῖο ἐπιβάλλεται ἄνωθεν· εἶναι ἕνα πλαίσιο ζωῆς.

Εἶναι ἡ διατύπωση τῆς ἀλήθειας, ὡς περιεχόμενο ὅμως ζωῆς, ἡ ὁποία ἁπλῶς βάζει κάποια ὅρια στή ζωή.

Ὅταν κανείς ὑπερβεῖ αὐτά τά ὅρια, τότε ἡ ἐκτροπή, ἄν δέν ὑπαρξει μετάνοια, εἶναι θανάσιμη. Αὐτό σημαίνει ὅτι τό δόγμα, ἐνῶ λέει τί εἶναι αὐτό πού πιστεύουμε, δέν ἐξαντλεῖ τό περιεχόμενό του· ἁπλῶς μᾶς βάζει ἐκεῖνα τό ὅρια, ἀπό τά ὁποῖα ἐάν ἐκτραποῦμε συνειδητά, ξέρουμε ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ἔχουμε ἀκυρώσει τήν ἴδια μας τή ζωή.

Μιλᾶμε βεβαίως πάντοτε γιά τήν ἐν Χριστῷ ζωή.

Ἄν δηλαδή, μέ ἄλλα λόγια, ἕνας δέν πιστεύει σωστά στό Τριαδικό δόγμα, καί σφάλλει ἐν γνώσει του, ἔστω καί ἐλάχιστα, ὅσον ἀφορᾶ σ’αὐτό, μᾶς λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, αὐτό τό «ἐλάχιστα», τόν βγάζει ἔξω ἀπό αὐτό τό πλαίσιο τῆς ζωῆς (δηλαδή ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία). Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι οἱ δύο πραγματικότητες, τό δόγμα καί τό ἦθος, ἡ πίστη καί ἡ ζωή, ἀλληλοπεριχωροῦνται.

Ἄν κανείς δέν πιστεύει σωστά, δέν μπορεῖ νά ζεῖ σωστά. Ὁ Θεός δέν περνᾶ στή ζωή του, οὔτε καί ἐνεργεῖ δι’ αὐτοῦ. Στούς ἁγίους μας ὅμως ἀντιθέτως, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ζώσα σχέση μέ τόν Θεό, ὁ Θεός ἐνεργοῦσε καί συνεχίζει νά ἐνεργεῖ δι’ αὐτῶν. Στήν περίπτωση τῶν Ἁγίων ἔχουμε καί τήν ἔξωθεν καλή μαρτυρία (τῶν ἄλλων ἀνθρώπων πού τούς γνώρισαν) ὅτι ὄντως ὁ Θεός ἐνεργεῖ δι’ αὐτῶν.

Ὅταν κάποιος δέν πιστεύει σωστά καί γιά παράδειγμα ἀπορρίπτει τόν Χριστό, ὁ Χριστός μᾶς εἶπε ὅτι αὐτός δέ δέχεται οὔτε τόν Θεό Πατέρα. Τότε αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει τόν Θεό Πατέρα ἀλλά, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, συζητώντας μέ τούς Ἰουδάίους, πού δέν τόν δέχονταν, ἔχει γιά πατέρα τό σατανά καί αὐτοῦ τό θέλημα κάνει. Δέν μπορεῖ νά ζήσει σωστά, διότι ἀφοῦ δέν δέχεται τόν Θεό, δέν Τόν ἀφήνει νά ἐνεργήσει μέσα του.

Ὁ Χριστός μᾶς εἶπε: «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν», ἄρα κανένα καλό δέν μποροῦμε νά κάνουμε χωρίς τόν Θεό («Πᾶσα δόσις ἀγαθή καί πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθεν ἐστί καταβαῖνον»).

Ζεῖ ἔτσι ὁ ἄνθρωπος αὐτός μιά σατανοκρατούμενη ζωή, ἐπειδή δέν πιστεύει σωστά.

Τό ἀλλοιωμένο δόγμα συνεπάγεται ἀλλοτριωμένη ζωή (ἦθος) καί ἡ ἀλλοτρίωση ἀπό τήν ὀρθόδοξη ζωή, πού εἶναι ζωή μετανοίας καί ταπεινώσεως, ὁδηγεῖ στήν κατασκευή ἀλλοτρίων δογμάτων, τά ὁποῖα θά στεγάσουν αὐτή τήν ἀνορθόδοξη ζωή.

Αὐτό συνέβη μέ τήν Παπική «λεγόμενη Ἐκκλησία», ἡ ὁποία λόγῳ τοῦ «μεγάλου ἐγωισμοῦ» (παρέκκλιση ἀπό τό ὀρθόδοξο ἦθος) τοῦ Πάπα (λόγια τοῦ π. Πορφυρίου), εἰσήγαγε καί διατηρεῖ τό πρωτεῖον, τό «ἀλάθητο», τό Filioque καί πλεῖστα ἄλλα δόγματα, πού συνιστοῦν παρέκκλιση ἀπό τό ὀρθό δόγμα.

[Τά ἀνωτέρω εἶναι βασισμένα σέ ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ καθηγητοῦ Δ. Τσελεγγίδη μέ θέμα: «Δόγμα καί ἦθος», πού ἔγινε στή Θεσσαλονίκη στίς 15-01-05 στή ΧΦΕ (κτίριο «Φάρος»)].

5 Μητρ. ἱεροθέου Βλάχου, Βίος καί Λόγοι τοῦ γέροντος Πορφυρίου, Ἀπρίλιος 2003, Περιοδικό Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση, (στό ἑξῆς: Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση).

6 Τό πνεῦμα τό ὀρθόδοξον εἶναι τό ἀληθές, ἀπομαγνητοφωνημένη συνομιλία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου μέ φίλους τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν πού ἔγινε τό 1989, ἔκδοσις Γυναικείου ἡσυχαστηρίου «Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος», Κ.Π. 3. (στό ἑξῆς: Τό πνεῦμα τό ὀρθόδοξον εἶναι τό ἀληθές).

7 Tό ἴδιο θά διαπιστώσει καί ὁ ἀναγνώστης.

8 Τί εἶναι ὅμως ἐκεῖνο πού προηγεῖται σ’ αὐτή τή σχέση δόγματος καί ἤθους; Δόγμα καί ἦθος εἶναι δύο ὄψεις τοῦ ἰδίου πράγματος. Δέν μπορεῖ τό ἕνα νά χωρίζεται ἀπό τό ἄλλο. Πολλές φορές γίνεται λόγος γιά τό τί πρέπει νά προηγεῖται καί τί πρέπει νά ἕπεται, ἤ ποιό εἶναι τό σημαντικότερο.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς εἶπαν ὅτι προηγεῖται ἡ πίστις καί ἐκεῖνο πού ἕπεται εἶναι ἡ ζωή, εἶναι ἡ ἀγάπη. Προϋπόθεση ἑπομένως τῆς ὀρθῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ, εἶναι ἡ ὀρθή πίστις. Ἄς θυμηθοῦμε ἐδῶ, αὐτό πού λέει ὁ Χριστός μας, ὅτι πρέπει νά εἴμαστε «φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καί ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί».

Ἑρμηνεύοντάς το, ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει, ὅτι ἡ φρονιμάδα τοῦ ὄφεως ἔγκειται στό ὅτι, ὅταν κινδυνεύει, προφυλάσσει τό κεφάλι του. Ἄν δέν μπορεῖ νά βάλει ὁλόκληρο τό σῶμα του κάτω ἀπό μιά πέτρα, τό ὀλιγότερο διασφαλίζει αὐτό, πού τοῦ εἶναι ἐντελῶς ἀπαραίτητο, δηλαδή τό κεφάλι του. Τό σῶμα του, ἄν τυχόν συμβεῖ νά τό χτυπήσει κανείς, καί νά τό κόψει, ἐξακολουθεῖ νά ζεῖ, ἐπειδή τό κεφάλι εἶναι ἀκέραιο.

Κατ’ ἀνάλογο τρόπο, λέει ὁ ἱερός Πατήρ καί ἐμεῖς στό θέμα τῆς πίστεως δέν κάνουμε κανένα συμβιβασμό· κυρίως αὐτήν θέλουμε νά διασώσουμε. Βέβαια, ὅποιος ἔχει τήν ὀρθή πίστη δέ σημαίνει ὅτι αὐτομάτως καί σώζεται. Θά πρέπει ὁπωσδήποτε νά ὑπάρχει καί ἡ συνέπεια αὐτῆς τῆς ὀρθῆς πίστης, πού εἶναι ἡ ὀρθή ζωή. Ἄν δέν συντρέχουν ἀμφότερα, τότε μπορεῖ νά φτάσουμε μέχρι καί τόν δαιμονισμό. Ὁ διάβολος, ὅπως εἶναι γνωστό, πιστεύει καί γνωρίζει πολύ καλά ποιός εἶναι ὁ Θεός, ἀφοῦ κάποτε Τόν ζοῦσε καί Τόν ὑπηρετοῦσε ὡς Ἑωσφόρος.

Χρειάζεται ἑπομένως μαζί μέ τή φρονιμάδα τοῦ ὄφεως (=ἀκέραιη πίστη) νά ὑπάρχει ὁπωσδήποτε καί τό δεύτερο ἥμισυ, ἡ ἀκεραιότητα τῆς περιστερᾶς, (=ἡ ἁγνότητα δηλαδή τῆς ζωῆς).

Τά ἀνωτέρω δέν σημαίνουν ὅτι εἶναι δευτέρας κατηγορίας ἡ ζωή, σέ σχέση μέ τό δόγμα. Ἡ ζωή ἔχει γιά τό δόγμα τήν ἴδια σημασία, πού ἔχει τό ἀντίκρυσμα τοῦ χρυσοῦ, γιά τό κυκλοφοροῦν χρῆμα. Εἶναι γνωστό ὅτι τό κυκλοφοροῦν χρῆμα γιά νά εἶναι ἔγκυρο, θά πρέπει ὁπωσδήποτε νά ὑπάρχει ἕνα ἀντίστοιχο ἀντίκρυσμα χρυσοῦ.

Κατ’ ἀναλογίαν καί ἡ ἀκεραιότητα τῆς πίστης (=τό κυκλοφοροῦν χρῆμα) δέ διασφαλίζει τή σωτηρία μας, ἐάν δέν ὑπάρχει καί ἡ ὀρθή ζωή (=τό ἀντίκρισμα σέ χρυσό). Ἡ ζωή μας λοιπόν, ἡ ὁποία «κέκρυπται ἐν Χριστῷ», ἔχει αὐτή τήν τεράστια βαρύτητα.

[Τά ἀνωτέρω εἶναι βασισμένα σέ ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ καθηγητοῦ Δ. Τσελεγγίδη μέ θέμα: «Δόγμα καί ἦθος», πού ἔγινε στή Θεσσαλονίκη στίς 15-01-05 στή ΧΦΕ (κτίριο «Φάρος»)].