Μικρή Φιλοκαλία. Περιστατικά ἀπό τήν ζωή φυλακισμένων Ρουμάνων Μαρτύρων καί ὁμολογητῶν τοῦ 20οῦ αἰῶνος

 Μικρή Φιλοκαλία

Ἰωάννης Ἰανωλίδε

Ὁ Βαλέριος συνέχιζε νά ἀπασχολεῖται μέ τήν ἐσωτερική  του ζωή. Ἕνα θέμα πού τό σκεφτόταν πολύ ἦταν ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας. Ἔλεγε:
-Ὁ ἄνθρωπος δυσκολεύεται πάρα πολύ νά ὁμολογήσει τήν ἁμαρτία, ἀλλά εἶναι σίγουρο ὅτι εἴμαστε ἁμαρτωλοί καί ἡ δίψα μας γιά κάθαρση καί ἀληθινή ζωή δέν μπορεῖ νά ἱκανοποιηθεῖ παρά μόνο ἀπό τήν συντριβή τῆς ἁμαρτίας. Η χριστιανική ζωή ἀρχίζει στίς ψυχές πού ἔχουν ἀπομακρυνθῆ ἀπό τήν ἁμαρτία. Ὅποιος πιστεύει ἀληθινά στόν Θεό θα φτάσει στήν συνείδηση τῆς ἁμαρτίας.
Καί ὅποιος δέν πιστεύει στόν Θεό, παραμένει αἰχμάλωτος στόν ἑαυτό του, στήν ὑπερηφάνεια καί στήν ἁμαρτία του. Λόγῳ τοῦ ἐγωϊσμοῦ μου ἐγώ εἶμαι ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός τοῦ ἑαυτοῦ μου. Ἄν δέν πεθάνει τό ἐγώ, δέν  μποροῦμε νά ξαναγεννηθοῦμε  ἐν Χριστῶ καί θά παραμείνουμε στήν ὑπερηφάνεια.
 Ἡ ὑπερηφάνεια ἔκανε τόν ἄνθρωπο νά θέλει νά εἶναι θεός χωρίς τόν Θεό, ἐναντίον τῆς ἀναμφίβολης ἀτελείας του καί κυρίως ἐναντίον τοῦ γεγονότος ὅτι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, εἴμαστε ὅλοι θνητοί. Ἕνας ἀτελής θεός καί ὑποδουλωμένος στόν θάνατο εἶναι ἕνας ψεύτικος θεός. Ὅλη ἡ ἀγωγή  τοῦ ἀνθρώπου ἐξαρτᾶται ἀπό τόν τρόπο πού λειτουργεῖ ἡ συνείδησή του γιά τήν ὕπαρξη τῆς ἁμαρτίας του. Μόνο ὁ ἄνθρωπος πού ζεῖ κοντά στόν Θεό ἔχει ἀληθινή γνῶσι τοῦ ἑαυτοῦ του  τοῦ κόσμου καί τῆς ζωῆς.
Ἐφ᾿ ὅσον μεταξύ τῶν ἀκροατῶν ἦταν καί πολλοί νέοι πού δέν γνώριζαν κατά βάθος τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ Βαλέριος προσέθεσε, γιά νά τόν καταλάβουν καλύτερα:
- Ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ μετάνοια δέν εἶναι σκοποί τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀλλά μέσα. Δέν εἶναι οὔτε ἡ οὐσία τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, διότι τό νά εἶσαι χριστιανός σημαίνει νά ἐμπνέεσαι ἀπό ἱερές ἐπιθυμίες καί ἀπό τήν χαρά νά βιώνεις τόν Χριστό. Ἐπίσης, ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας δέν εἶναι ἀπώλεια τῆς προσωπικότητός μας, ἐγκατάλειψη καί ὑποβιβασμός μας, ἀλλά εἶναι τό ἀπαραίτητο βῆμα γιά τήν ἐπιστροφή μας στήν ἀληθινή ζωή, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. 
Δέν μᾶς χαρακτηρίζει ἡ ἄρνηση, ἀλλά ἡ καταξίωσή μας ἐν Χριστῶ. Διότι ἡ αἰώνια ζωή δέν προσφέρεται  στούς ἡττημένους,  στούς ἀμελεῖς καί  στούς ὀλιγόψυχους, ἀλλά  στούς δυνατούς καί θαρραλέους. Δέν θά νικήσουν οἱ χλιαροί, ἀλλά ἐκεῖνοι πού θά νικήσουν τό θηρίο τῆς Ἀποκαλύψεως.
Μήν φοβᾶστε γιά τήν ταπεινοφροσύνη, οὔτε γιά τήν ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν σας, ἀλλά πιστεύετε ὅτι δι᾿ αὐτῶν θά γίνετε μεταλαμπαδευτές τοῦ ἀληθινοῦ φωτός.
Γιά τήν σπουδαιότητα τῆς συνείδησης τῆς ἁμαρτίας στήν κοινωνική ζωή ὁ Βαλέριος ἔλεγε:
-Ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας δέν ἐπιτρέπει τήν ἀκολασία, τήν λαιμαργία, τήν φιλοχρηματία, τόν φόνο εἴτε ἄλλα παρόμοια ἔργα. Ἐπί πλέον δέν εἶναι μόνο ἡ ὁποιαδήποτε ἐσωτερική ἀποκατάστασις τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά εἶναι καί ἡ μάχη ἐναντίον τῶν ἀρχῶν καί ἐξουσιῶν τοὺ σκότους, οἱ ὁποῖες κρατοῦν καί ζητοῦν νά ὁδηγήσουν ὁλόκληρο τόν κόσμο στήν σκλαβιά. Μέ ἄλλα λόγια ἡ μάχη τοῦ καθενός μας πρέπει νά συνίσταται στήν πραγματοποίησι ἑνός αὐθεντικοῦ κοινωνικοχριστιανικοῦ συστήματος τοῦ κόσμου.
-Δέν εἶσαι χριστιανός ἐάν μόνο βαπτίσθηκες, ἐάν πηγαίνεις στήν ἐκκλησία, ἀλλά ἄν ζεῖς ἐνάντια πρός τίς ἀρχές τῆς ἐγωιστικῆς, ἀνήθικης, ὑλιστικῆς κοινωνίας στήν ὁποία ζεῖς. Πρέπει νά γίνεις χριστιανός σε ὅλες τίς πλευρές τῆς καθημερινῆς σου ζωῆς καί δι΄ αὐτῆς νά ἐκχριστιανίζεις καί τόν κόσμο γύρω σου.
Ἀλλά δέν μπορεῖ νά φτάσει κανείς ἐδῶ μόνο μέ τίς διανοητικές του σπουδές, ἀλλά μέ τά πνευματικά βιώματα, μέ τήν ἀδιάκοπη μάχη κατά τῆς ἁμαρτίας πού γίνεται μέ τά λόγια μέ τίς πρᾶξεις καί μέ τούς ἁμαρτωλούς λογισμούς. Πρίν πολεμήσουμέ τίς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου πρέπει πρῶτα νά μισήσουμέ τίς δικές μας ἁμαρτίες.
Εἶναι καιρός τῆς μετάνοιας! Οἱ ἄνθρωποι μᾶς ἐγκατέλειψαν
Ἡ στάση τοῦ Βαλερίου μπροστά στίς Ἀρχές ἦταν μέ πολύ ἀξιοπρέπεια, ἀλλά καί θυμόσοφη, ὥστε δέν μποροῦσε νά κατηγορηθεῖ γιά ἀντεπαναστατικές πράξεις, ἀλλά γιά τήν πίστη του. Ἀλλά κι αὐτός ἀκριβῶς τήν πίστη ἐπιθυμοῦσε νά προστατεύσει, καί προσπαθοῦσε νά εἶναι εὐέλικτος περισσότερο ἀπό τούς διῶκτες του γιά νά μή βρεθεῖ σέ μιά ἐντελῶς ἄνιση μάχη, στήν ὁποία θα εἶχε ἡττηθεῖ εὐκολώτατα. Γι΄ αὐτό ἔκανε ἀπό τόν «νόμο τοῦ καίσαρος» ὅπλο γιά νά ὑπερασπίζει τόν ἑαυτό του. Ὡρισμένοι κρατούμενοι τόν ὠνείδιζαν γι᾿ αὐτό τό πρᾶγμα, λέγοντάς του:
-Σέ σένα ταιριάζει αὐτή ἡ στάση, ἀλλ᾿ ὄχι σ᾿ ἐμᾶς! Ἐμεῖς ξέρουμε ὅτι εἴμαστε σέ πόλεμο μ΄ ἕναν ὁλόκληρο, φοβερό καί καταστρεπτικό ἐχθρό καί θέλουμε νά τόν νικήσουμε. Δέν εἴμαστε «κερατάδες», ὅπως μᾶς ἀποκαλοῦν αὐτοί, ἀλλά αὐτοί οἱ ἴδιοι εἶναι “κερατάδες” καί πρέπει νά τούς τό λέμε. Εἴμαστε στήν φυλακή, ἀλλά δέν παραιτούμαστε ἀπό τήν μάχη, ἔστω κι ἄν πεθάνουμε πολεμώντας!
Σέ τέτοια ἐπιχειρήματα ὁ Βαλέριος κατέβαζε τα πονεμένα του μάτια καί ἀπαντοῦσε:
-Ἐσεῖς νομίζετε ὅτι ἐγώ ἐγκατέλειψα τήν μάχη, νομίζετε ὅτι δέν σᾶς καταλαβαίνω; Ἀλλά πρέπει νά πεθάνουμε σάν πρόστυχοι; Δέν περιμένουν αὐτοί τήν εὐκαιρία νά μᾶς χτυπήσουν; Τί πρέπει νά κάνουμε; Νά μποῦμε ἐθελοντικά στό στόμα τῶν λυσσαλέων λύκων ἤ νά χρησιμοποιήσουμε αὐτό τόν καιρό τῆς τιμωρίας μας γιά νά σώσουμε τίς ψυχές καί τήν ζωή μας; Ἦλθε ὁ καιρός νά τάπεινωθοῦμε βαθειά, ν΄ἀσχοληθοῦμε μέ τά προβλήματα μέ ἀληθινή σοβαρότητα, νά καθαριστοῦμε γιά νά εἴμαστε ἄξιοι γιά τόν Χριστό.
Σ΄ αὐτά τοῦ ἔλεγαν:
- Ὄχι ἐμεῖς, ἀλλά αὐτοί εἶναι ἀκάθαρτοι! Ἐάν ἀφήσουμε νά βγοῦν τά δάκρυα τῆς μετάνοιας, θά ἀφήσουμε ἐλεύθερο τό χαλινάρι στούς ἁμαρτωλούς καί  στούς τυράννους!
- Ἦλθε ὁ καιρός τῆς μετάνοιας! Ἀπαντοῦσε ὁ Βαλέριος. Ἔχετε πίστη μέσα σας! Οἱ ἄνθρωποι μᾶς ἔχουν ἐγκαταλείψει. Ἡ ἀπολύτρωση θά ἔλθει ἀπό τόν Θεό. Οἱ ἐδῶ θυσίες δέν θά παραμείνουν ἄκαρπες!
 Ὕστερα ἀπό χρόνια τά λόγια τοῦ Βαλερίου ἐπεβεβαίωσαν τήν σοφία του καί πολλοί τά εἶχαν σάν ὁδηγό  τῆς ζωῆς τους.
Ἡ πλειονότητα ἐκείνων τῶν νέων πίστευε  ὅτι οἱ Δυτικοί θά μᾶς σώσουν, θά ἐπέμβουν καί θά τσακίσουν τους κομμουνιστές.
- Εἶναι δύσκολο νά πιστέψουμε ὅτι ἡ Δύση πού συνεμάχησε μέ  τούς κομμουνιστές γιά νά συντρίψει τούς Γερμανούς, θα ἐπιστρέψει τώρα ἐναντίον τους, ἔλεγε τότε ὁ Βαλέριος. Τώρα ἔχουμε ὑποδουλωθεῖ στόν κομμουνισμό. Δέν ξέρουμε πόσο καιρό θά ἐπικρατήσει αὐτή ἡ δοκιμασία. Ἡ ὑλιστική σκέψη πού κυβερνάει τόν κόσμο χειροτερεύει αὐτήν τήν δοκιμασία περισσότερο. Θά πρέπει νά φανερωθοῦν ἄλλοι ἄνθρωποι, μέ ἄλλο ἰδεολογικό προσανατολισμό. Ἐμεῖς πιστεύουμε ὅτι μόνο ἀπό τόν Χριστό θα ἔλθει ἡ εἰρήνη στόν κόσμο. Πρέπει νά εἴμαστε ἕτοιμοι γιά μιά μακροχρόνια θλίψη.
Ἐγώ εἶμαι στά χέρια τοῦ Θεοῦ

Τό φθινόπωρο τοῦ ἔτους 1949 ὁ Βαλέριος εἶχε μιά πρώτη καί δυνατή αἱμόπτυση, λόγῳ φυματίωσης. Ἀρρώστησε καί ἔμεινε στό κρεβάτι. Ἦλθαν, μέ τήν σειρά, πολλά παγερά μάτια νά τόν ἰδοῦν. Ἀδυνάτιζε κάθε ἡμέρα ὅλο καί περισσότερο.
Ἕνας φίλος του τοῦ ἔδωσε μιά κόρα ψωμί ἀπό τήν μερίδα του, ἀλλά ὁ Βαλέριος τήν ἀρνήθηκε, λέγοντάς του: «Ἀφοῦ ἐγώ εἶμαι ἄρρωστος, δέν πρέπει ν᾿ ἀρρωστήσεις κι ἐσύ».
Ὡστόσο – ὡμολογοῦσε αὐτός συγκινημένος ἀργότερα – ἐκείνη ἡ εὐλογημένἡ ψυχή συνέχιζε νά τοῦ δίνει τήν νύχτα ἕνα τεμάχιο ἀπό τήν μερίδα του, βάζοντάς το κρυφά στό δισάκι ἤ στήν καραβάνα. Μπροστά σέ μιά τόση μεγάλη αὐτοθυσία ὁ Βαλέριος αἰσθανόταν ὅτι τόν σκέπαζε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Οἱ αἱμοπτύσεις ἔγιναν συνεχεῖς καί δέν θά ἦταν «ἀνθρωπιστική συμπεριφορά» τῶν κομμουνιστῶν ν᾿ ἀφήσουν τόν κρατούμενο νά πεθάνει. Στάλθηκε στό νοσοκομεῖο τῆς πόλεως καί παρέμεινε κλειστός μόνος σ΄ ἕνα μικρό δωμάτιο, πού φυλαγόταν ἡμέρα-νύχτα ἀπό δεσμοφύλακες. Οἱ ἰατροί ἔρχονταν νά τόν δοῦν συνοδευμένοι ἀπ᾿ αὐτούς.

Μιά νύχτα, ὅμως, μπῆκε στό δωμάτιο του μιά νοσοκόμα. Τήν εἶχε δεῖ μέ τόν ἰατρό στήν ἐπίσκεψη καί εἶχε ἀντικρύσει στά μάτια της δάκρυα καί πόνο. Τόν εἶχε μεθύσει τόν φύλακα καί ἦλθε στό δωμάτιο τοῦ Βαλερίου. Γονάτισε δίπλα στό κρεβάτι του, πῆρε τό χέρι του καί τό φίλησε.
- Πῶς μπήκατε ἐδῶ; τήν ρώτησε αὐτός.
-Τόν κοίμισα, χαμογέλασε ἐκείνη.
- Τί θέλετε;
- Θέλω νά εἶμαι κοντά σου, νά σέ βοηθήσω. Ζήτησέ μου ὅ,τι θέλεις καί θά τό κάνω.
Ὁ Βαλέριος κατάλαβε ὅτι εἶναι εἰλικρινής καί ἀναστατώθηκε:
-Βάζετε τήν ἐλευθερία σας σέ κίνδυνο γιά μένα. Ὁ Θεός νά σᾶς ἀνταμείψει. Δέν μπορεῖτε νά μέ βοηθήσετε σέ τίποτε. Μόνο ἄν πεθάνω ἐδῶ, σᾶς παρακαλῶ νά πεῖτε  στούς ἀνθρώπους καί στήν ἀγαπητή μου οἰκογένεια ὅτι πίστεψα μέχρι τό τέλος, ὅτι εἶμαι εἰρηνικός καί δίνω τήν ζωή μου γιά τόν Χριστό καί τούς συνανθρώπους μου. Μᾶλλον γι΄ αὐτόν τόν λόγο δόθηκε σέ σᾶς ἡ τόλμη νά ἔλθετε σέ μένα, διότι ὅ,τι κάνουν οἱ ἄνθρωποι ἀνήκει στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Σᾶς εὐχαριστῶ, δέν  θά σᾶς ξεχάσω, θά προσεύχομαι γιά ἐσᾶς ... Τώρα φύγετε! ... Μή κινδυνεύετε περισσότερο γιά μένα!  Ἐγώ εἶμαι στά χέρια τοῦ Θεοῦ!
Ἡ κοπέλλα ἔκλαιγε μέ ἀναστεναγμούς. Ἔφυγε καί δέν συναντήθηκαν πάλι.
Μετά τήν διακοπή τῶν αἱμοπτύσεων ὁ Βαλέριος ἐπαναμεταφέρθηκε στό δεσμωτήριο καί τόν Δεκέμβριο τοῦ 1949 θά σταλεῖ μαζί μέ ἄλλους φυματικούς, στό νοσοκομεῖο-δεσμωτήριο τῆς πόλεως Βακαρέστι καί  ὕστερα στήν πόλι Τίργου Ὄκνα.
Ἔτσι λυτρώθηκε ἀπό τήν τρομοκρατική ὀργή πού ξέσπασε κατά τῶν φοιτητῶν τοῦ Πιτέστι: Ἡ κόλαση τῆς «ἀναμόρφωσης», ὅπου ὁ Βαλέριος ἦταν ὁ πρῶτος στήν σειρά, ὁ πιό μεγάλος κερατᾶς, ἀντιπροοδευτικός δεδηλωμένος μυστικός ἐχθρός του κομμουνισμοῦ καί ἐπί πλέον κατηγορούμενος γιά τήν ἰσχυρή ἐπιρροή πού εἶχε ἐπάνω  στούς ἄλλους κρατούμενους. Ἔπρεπε νά μπεῖ μεταξύ τῶν πρώτων στήν σειρά τῆς ἀναμόρφωσης.  Ἀλλά ὁ Θεός εἶχε ἀποφασίσει διαφορετικά.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.