Ἡ κατάσταση στήν Ἀνατολή ἀπό τούς μεταποστολικούς χρόνους μέχρι τήν ἵδρυση τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους.

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ

Β΄ Η ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΚΑΙ Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΕΝΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

• Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ- ΤΟ «ΒΥΖΑΝΤΙΟ».

Ἡ κατάσταση στήν Ἀνατολή ἀπό τούς μεταποστολικούς χρόνους μέχρι τήν ἵδρυση τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους.

Ἄν μελετήσουμε τό ἱστορικό παρελθόν τοῦ ἔθνους μας, θά διαπιστώσουμε ὅτι ἀπό τούς ἀποστολικούς χρόνους μέχρι τούς χρόνους τοῦ «Βυζαντίου» καθώς καί στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, μέχρι τήν ἀπελευθέρωση τοῦ 1821, κέντρο τῆς ζωῆς ἦταν ὁ ναός, ἡ ἐκκλησιαστική ζωή, ὁ Χριστός. Ἰδιαίτερα ἐμφανές ἦταν αὐτό στό «Βυζάντιο», ἀλλά καί στίς ὀρθόδοξες κοινότητες στά σκοτεινά χρόνια τῆς Ὀθωμανικῆς κυριαρχίας. Ἡ πολιτική ὀργάνωση συστοιχοῦσε στό ὀρθόδοξο ἦθος.

Κέντρο τῆς Ὀρθόδοξης ἀνατολῆς, ἡ κοινότητα

«Κέντρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς ἦταν ἀνέκαθεν τό χωριό, ἡ κωμόπολη, τό νησί, καί γενικά ἡ ὀργανωμένη κοινότητα, πού λειτουργοῦσε μέσα στά πλαίσια τῶν διαπροσωπικῶν σχέσεων. Εἶναι γνωστό τό σύστημα τῶν Δήμων καί Κοινοτήτων πού εἶναι πολύ ἀνθρώπινο καί διατηρεῖ τίς σχέσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων σέ καλό ἐπίπεδο.
Ἀντιθέτως, στήν Δύση, ὅπως αὐτή ἀναπτύχθηκε κατά τήν διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα, κέντρο ἦταν ἡ ἀστική κοινωνία καί μάλιστα ἡ βιομηχανοποιημένη πολιτεία, μέ τά ποικίλα προβλήματα. Ἀντί τοῦ χωριοῦ, τῆς κωμοπόλεως, τῆς μικρῆς κοινότητας μέ ἰδιαίτερη ὀργάνωση καί ἐξουσία, ἐπικρατεῖ περισσότερο ἡ ἀπρόσωπη πολιτεία»⁷¹.

Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι τό σύστημα τῶν Δήμων καί Κοινοτήτων, ἡ ὀργανωμένη ὀρθόδοξη κοινότητα, ἀποτελεῖ μιά μακρινή ἀνταύγεια τῆς πρωτοχριστιανικῆς κοινότητας. Τήν ἔχει ὡς πρότυπο καί διασώζει μερικά βασικά χαρακτηριστικά της καί μάλιστα τήν φιλαλληλία καί τήν ἐλεημοσύνη. Σ’ αὐτήν τήν ὀργανωμένη κατά τό εὐαγγελικό πρότυπο κοινότητα τό πρόσωπο διασώζεται, διότι οἱ ἄνθρωποι, ἔστω κάποιοι, δηλ. οἱ ἅγιοί μας, διαφυλάσσουν τήν σχέση τους μέ τό κατ’ ἐξοχήν Πρόσωπο, τόν Χριστό. Ἡ σχέση μέ τόν Χριστό διασώζεται, διότι στήν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή φυλάσσεται τό ὀρθόδοξο δόγμα (= ἡ ὀρθή πίστη) καί τό ὀρθόδοξο ἦθος (= ἡ ὀρθή ζωή).

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού ἤδη κυκλοφορεῖ.

 71 Βλ. Μητρ. Ἱερόθεου Βλάχου, Γέννημα καί θρέμμα Ρωμηοί