Στήν Ἀθήνα. «Ὁ ἀττικός νόμος»

Στήν Ἀθήνα. «Ὁ ἀττικός νόμος»

  Ὁ πληγωμένος Ἀετός. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ἡ βιαστική ἀπόφαση νά φύγει ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια. Οἱ ἔκτατες συνθῆκες τοῦ ταξιδιοῦ του. Ἡ καθυστέρηση νά φτάσει στήν Αἴγινα κι ἔπειτα στόν Πειραιά.
 Νά οἱ λόγοι πού οἱ φοιτητές τῶν Ἀθηνῶν δέν εἶχαν χυθεῖ στούς δρόμους νά ὑποδεχτοῦν τόν Γρηγόριο. Δέ γνώριζαν τήν ἄφιξή του κι ὅλα τούς ἤρθανε ἀνάποδα. Ὁ Γρηγόριος θά εἶχε τή φοιτητική πολυτέλεια νά σκέπτεται καί ν’ ἀναπολεῖ. Ἀλλιῶς θά ’μπαινε στήν Ἀθήνα μέ φωνές, ἀντεγκλίσεις καί ξυλοδαρμούς.
Τά εἶχε αὐτά ἡ περίφημη πόλη τῆς σοφίας.
Μόλις μάθαιναν δηλαδή ὅτι κάποιος νέρος φοιτητής φτάνει στήν Ἀθήνα, ξεχύνονταν οἱ παλαιοί φοιτητές σέ δρόμους, πλατεῖες, γωνίες καί χωράφια, ἀκόμη καί στούς λόφους γύρω ἀπό τό μεγάλο δρόμο πού θά περνοῦσε ὁ νέος. Ἀκροβολίζονταν ὁμάδες-ὁμάδες καί προσπαθοῦσαν ἡ κάθε μιά νά πρωτοσυναντήσει τό νέο φοιτητή καί νά  τόν ἐντάξει στή δύναμή της.
 Ὁ ἀνταγωνισμός κατέληγε συχνά σέ βία. Οἱ φοιτητές τήν ἐποχή ἐκείνη δημιουργοῦσαν ὁμάδες, κυρίως μέ κριτήριο τόν σοφιστή –δάσκαλο, τοῦ ὁποίου τά μαθήματα παρακολουθοῦσαν, καί τόν τόπο καταγωγῆς: Ἱταλία, Μικρασία, Ρώμη, Βυζάντιο, Ἀρμενία, Γαλατία, Ἱσπανία, Αἴγυπτος, Συρία κ.λπ.
Ἡ ὁμάδα πού θ’ ἀποκτοῦσε τό νέο φοιτητή μεγάλωνε τό κύρος της.  Προπαντός ὅμως μεγάλωναν τά ἔσοδα καί ἡ φήμη τοῦ δασκάλου, τόν ὁποῖο περιέβαλλε καί γιά τόν ὁποῖο φρόντιζε ἡ ὁμάδα. Τό χειρότερο, μίκραινε τό περιθώριο πρωτοβουλίας τοῦ νέου φοιτητή. 
Δηλαδή πολύ συχνά, μέ τίς πιέσεις τῶν παλαιῶν φοιτητῶν, δέν τοῦ ἔμεναν περιθώρια νά ἐπιλέξει αὐτός τόν κύριο δάσκαλό του, ἀφοῦ ἀκούσει πρῶτα πολλούς δασκάλους καί ἀφοῦ γνωρίσει τίς διάφορες σχολές.
Πάντως οἱ συμπτώσεις βοήθησαν γιά τήν περίσταση τόν Γρηγόριο. Δέν τρέξανε στόν ἔρχομό του οἱ παλαιοί νά τόν τραβολογοῦν ἄλλος ἀπό δῶ κι ἄλλος ἀπό κεῖ. Εἶχε ἐλευθερία γιά τίς πρῶτες κινήσεις του, καί φυσικά γιά τίς πρῶτες ἐπιλογές του.
Φαίνεται ὅμως ὅτι δέν ἀπέφυγε τόν «ἀττικό νόμο».  Μιά συνήθεια τῶν ἀθηναίων φοιτητῶν, πού τήν τηροῦσαν μέ θρησκευτική εὐλάβεια καί ὑπερηφάνεια.
Ὁ νεοφερμένος φοιτητής περιστοιχιζότανε στήν ἀγορά καί τίς πλατεῖες ἀπό τούς παλαιούς φοιτητές. Κάποιοι ἀπό αὐτούς, μέ ὕφος αὐταρχικό καί κάποτε προσβλητικό, ἔκανεν ποικίλες ἐρωτήσεις στό νέο: Ἀπό ποῦ ἔρχεσαι.... Γιατί ἦρθες ἐδῶ.... Ποιός σ’ ἔστειλε...
Εἰρωνία καί πειρακτική διάθεση μέ δόση χυδιαιότητας ἔπρεπε νά τά ὑποστεῖ ὁ νέος καρτερικά. Ὅλοι γύρω χειρονομοῦσαν, γελοῦσαν, διασκέδαζαν. Ἔπρεπε νά σπάσουν τό ἠθικό τοῦ νέου, νά εἶναι στό ἑξῆς ὑποτακτικός τους.
Ἡ συνέχεια ἦταν πιό ἀποκρουστική. Οἱ φοιτητές χωρίζονταν σέ δύο στίχους.
Ἔβαζαν στή μέση τό νέο, νά τό ὁδηγήσουν στό βαλαντεῖο, στό δημόσο λουτρό.  Μέχρι νά φτάσουν ἐκεῖ γινότανε πανζουρλισμός.  Στή μέση ὁ νέος καί γύρω οἱ παλιοί –αὐτονόητα οἱ πιό θρασεῖς καί χασομέρηδες- χαλοῦσαν τόν κόσμο μέ κραυγές, ἀπειλές, χειρονομίες, πειράγματα. 
Τέλος, μπροστά στήν πόρτα τοῦ λουτροῦ, ἔσπρωχναν τό νέο μέσα καί σχεδόν ὅλα εἶχαν τελειώσει. Βγαίνοντας ὁ νέος γινότανε δεκτός μ’ ἐπευφυμίες.
Ἀπό τή στιγμή τούτη θά ἦταν ἰσότιμός τους. Τόν «ἀττικό νόμο», σημειώνει ὁ Γρηγόριος, τόν ἀπέφυγε «σχεδόν» μόνο ὁ Βασίλειος, πού ἔφτασε στήν Ἀθήνα λίγο καιρό μετά. Φρόντισε ὁ Γρηγόριος νά προειδοποιήσει τούς παλαιούς φοιτητές γιά τόν αὐστηρό χαρακτήρα τοῦ Βασιλείου. Ὅπως φρόντισε νά πάρει καί ἄλλες ἀναγκαῖες προφυλάξεις, χάριν τοῦ φίλου του.
Ἡ φιλία του Γρηγορίου καί Βασιλείου, πού ἄρχισε τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας, θεμελιώθηκε στέρεα στήν Ἀθήνα, βάθυνε στήν ὑπόλοιπη ζωή τους κι ἔγινε παραδειγματική στή ἱστορία.

   Ὁ πληγωμένος Ἀετός (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

(ἀφηγηματικὴ Βιογραφία)

 σελ.29-52

Στυλιανοῦ Γ. Παπαδοπούλου Καθηγητή Πανεπιστημίου

Ἔκδοση Δ΄

Ἀποστολική διακονία

Ἀναβάσεις