Ὁ στάρετς Μακάριος (μέρος γ΄ τελευταῖο)

Ὁσίου Ἀμβροσίου

Κεφ. 6ο : (μέρος γ΄ τελευταῖο)

Εἴκοσι ὁλόκληρα χρόνια πέρασε ὁ π. Ἀμβρόσιος κάτω ἀπό τό εὐσκιόφυλλο αὐτό δένδρο. Ἦρθε ὅμως καί ἡ ἀναπόφευκτη ὥρα πού τό δένδρο θά μεταφυτευόταν στόν οὐρανό. Βαρειά ἀρρώστια ἔρριξε τόν ἡλικιωμένο στάρετς στό κρεββάτι. Γιά νά σηκώση τό βάρος της καί τούς πόνους χρειαζόταν πολλή ὑπομονή. Οἱ γιατροί πού συχνά τόν ἐπισκέπτονταν ἐθαύμαζαν πράγματι τήν μεγάλη του καρτερία. Ἡ προσευχή καί ἡ συχνή Θεία Κοινωνία τόν ὥπλιζαν μέ δύναμι, ὥστε νά σηκώση καί τόν τελευταῖο αὐτόν σταυρό.

Ἀλησμόνητες ἔμειναν στόν π. Ἀμβρόσιο οἱ τελευταῖες ἡμέρες τοῦ στάρετς. Σ᾿ ὅλο τό διάστημα τῆς ἐπιθανατίου ἀσθενείας του ἔκανε χρέη Κυρηναίου. Ὅσο μποροῦσε τόν ἀνεκούφιζε. Σκηνή συγκινητική: Ὁ ἑτοιμοθάνατος π. Μακάριος στό κρεββάτι, περιμένοντας τήν κατάλυσι τῆς γήινης σκηνῆς. Ὁ π. Ἀμβρόσιος πλάϊ του μέ ἕνα πατερικό βιβλίο στά χέρια.

• Διάβασέ μου κάτι, παιδί μου, ἀπό τούς βίους τῶν Ὁσίων.

Ἀργά καί καθαρά ἔβγαιναν ἀπό τό στόμα τοῦ ὑποτακτικοῦ οἱ ὁσιακές περιγραφές.

• Ὦ ἀδελφέ μου! τοῦ ἔλεγε ὁ στάρετς. Πῶς ζοῦσαν, πῶς ἀγωνίζονταν ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι; Ἐμεῖς πῶς ζοῦμε; Ἐγώ καί σύ τί κάνουμε;

Μέχρι τήν τελευταία στιγμή οἱ ἐνέργειές του ἀπέπνεαν τό ἄρωμα τῆς σοφίας. Γιατί ζητοῦσε ἀπό τόν ὑποτακτικό του νά τοῦ διαβάζη αὐτά τά κείμενα; Γιά νά τοῦ προσφέρη ἡ ἀνάγνωσις τήν χάρι τῆς ταπεινοφροσύνης. Γιά νά ἐμπνέη ἀκόμη καί στόν μαθητή του τό ταπεινό φρόνημα. Ἐκεῖ πού ὁ ἐχθρός θά τοῦ ψιθύριζε, «Μπράβο, Μακάριε! Ἡ ζωή σου ἦταν γεμάτη πνευματικές κατακτήσεις. Στεφάνια χρυσᾶ σέ περιμένουν. Ἅγιος θά ἀνακηρυχθῆς! », γιά νά τόν ρίξη στήν ὑψηλοφροσύνη, προλάβαινε αὐτός καί φοροῦσε τόν θώρακα τῆς ταπεινώσεως. Ἔτσι τά βέλη τοῦ πονηροῦ ἀχρηστεύονταν.

Τό ἐπικείμενο τέλος τοῦ στάρετς ἔκανε νά περικυκλώσουν τό κρεββάτι του πλῆθος πνευματικά τέκνα.

• Τί θά κάνουμε χωρίς ἐσένα, μπάτουσκα; ἐρωτοῦσαν περίλυπα.

Ἐκεῖνος ἀντί γιά ἄλλη ἀπάντησι τούς παρέπεμπε στό Γεροντικό, στό σημεῖο πού ἀναφέρονταν τά τελευταῖα λόγια τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Νιτριώτου.

• Ὅταν ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ, ἔγραφε τό κείμενο, πλησίαζε στήν ὥρα τῆς ἀναχωρήσεώς του, μαζεύθηκαν γύρω του οἱ Γέροντες κι᾿ ἐρωτοῦσαν: «Τί θά γίνουμε χωρίς ἐσένα, ἀββᾶ Κι ἐκεῖνος ἀποκρίθηκε: «Ἐσεῖς παρατηροῦσατε πῶς ζοῦσα. Ἄν μιμηθῆτε τό παράδειγμά μου καί φυλάξετε τίς θεῖες ἐντολές, ὁ Θεός θά στείλη τήν χάρι Του καί θά παραμείνετε στό μέρος αὐτό. Κι᾿ ἐμεῖς πονούσαμε ὅταν ἀποχωριζόμαστε τούς Πατέρες μας· ζούσαμε ὅμως σάν νά βρίσκονταν κι᾿ ἐκεῖνοι ἀνάμεσά μας. Τό ἴδιο νά πράττετε καί σεῖς, καί θά σωθῆτε».

Στίς 7 Σεπτεμβρίου τοῦ 1860, ὁ στάρετς Μακάριος ἐγκατέλειψε τόν τόπο τῆς παροικίας του. Ἡ ἐπουράνιος πατρίδα, ἡ ἀχειροποίητος σκηνή περίμενεναν νά ἀναπαύσουν τό κουρασμένο πνεῦμα του.

Ἡ τελευταία ὀδυνηρή ἀρρώστια καί ὁ θάνατος του ἐταλαιπώρησαν ὑπερβολικά τόν π. Ἀμβρόσιο. Τήν ἡμέρα πού θά γινόταν ἡ πανηγυρική κηδεία – στίς 10 Σεπτεμβρίου – ἀπό τήν ἀδυναμία δέν μποροῦσε οὔτε τά ἄμφια του νά φορέση.

Κάθε χρόνο στήν ἐπέτειο τῆς μνήμης του ὁ σκητιώτηκος Ναός πλημμύριζε κυριολεκτικά ἀπό τά πλήθη τῶν προσκυνητῶν. Πολυάριθμοι εὐλαβεῖς Χριστιανοί ὅλων τῶν τάξεων, ἀπό κοντά καί ἀπό μακρυά, μικροί καί μεγάλοι, ἄνδρες καί γυναῖκες, συναθροίζονταν ἐκεῖ νά προσευχηθοῦν καί νά τιμήσουν τόν ἀλησμόνητο πατέρα τους. Ἦταν μάλιστα ἡ μόνη ἡμέρα πού ἐπιτρεπόταν στίς γυναῖκες νά διαβοῦν τήν μάνδρα τῆς Σκήτης. Ὁ μακαρίτης ὁ στάρετς εἴχε συμπαρασταθῆ πολύ στίς ἀνάγκες τους καί στά προβλήματά τους – διετέλεσε καί πνευματικός ὁδηγός σέ πολυάριθμα γυναικεῖα Μοναστήρια – καί γιά τόν λόγο αὐτό γινόταν ἡ μοναδική αὐτή ἐξαίρεσις.

Ὁ θάνατος ἑνός στάρετς βυθίζει τίς ψυχές σέ βαρειά θλῖψι. Εἶναι σάν νά χάνουν τά πρόβατα τόν βοσκό καί οἱ ναῦτες τόν κυβερνήτη. Πόση εἶναι ἡ ἀξία ἑνός στάρετς; Ἀπροσμέτρητη. Γι᾿ αὐτό ἀπροσμέτρητη εἶναι καί ἡ θλῖψις.

Ἀμέσως μετά τήν κοίμησι τοῦ π. Μακαρίου τά πνευματικά του τέκνα ἐξέδωσαν τό ὀγκῶδες βιβλίο: «Συλλογή ἐπιστολῶν τοῦ στάρετς Μακαρίου ». Οἱ συμβουλές του τόσο πολύτιμες γιά ποικίλα ζητήματα, ἀπό τά πρακτικώτερα μέχρι τά θεωρητικώτερα, ἄρχισαν νά διαβάζωνται μέ ἀπληστία.

Στήν σελίδα 240 δίνει σοφές ὁδηγίες σέ κάποιον πού ἐπιδιδόταν στήν νοερά προσευχή:

«Πρόσεχε μή πέσης σέ πλάνη. Ὅπως τό διεπίστωσα σέ πρόσφατες περιπτώσεις, εἶναι δύσκολο νά προφυλαχθῆ κάποιος ἀπ᾿ αὐτήν... Βλέπει στό δένδρο ἕνα ἀνθισμένο μπουμπούκι, τό νομίζει γιά καρπό καί τό κόβει. Μ᾿ αὐτό τόν τρόπο ποτέ δέν θά ἀπολαύση τόν καρπό».

Πιό κάτωστήν σελίδα 287 γράφει γιά τό ἴδιο θέμα:

«Μήν ἐνθουσιάζεσαι πολύ μέ τήν νοερά προσευχή. Ἡ προσευχή εἶναι ξίφος δίστομο. Μαζί μέ τήν ταπείνωσι συντρίβει τούς ἐχθρούς μας. Μαζί ὅμως μέ ἕναν λεπτό ἐγωϊσμό καί μέ τήν αὐτοϋπόληψι βλάπτει. Περισσότερο μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τόν Θεόν παρά μᾶς πλησιάζει».

Αὐτός ὑπῆρξε ὁ π. Μακάριος, ὁ μεγάλος στάρετς τῆς Ὄπτινα, ὁ λύχνος πού σκόρπιζε πολύ μακρυά τό φῶς τοῦ Θεοῦ, ὥς τά πέρατα τῆς ρωσικῆς γῆς. Αὐτός ὑπῆρξε πού ἀνέδειξε τό ἐρημητήριό του κυματοθραύστη κατά τοῦ πνευματικοῦ ἐκτροχιασμοῦ πού ἀπειλοῦσε ἐπικίνδυνα στίς ἡμέρες του τήν Ρωσία. (Τότε παρετηρεῖτο ὁ μεγαλύτερος ἐνθουσιασμός στίς τάξεις τῶν διανοουμένων πρός τόν ὑλισμό, τόν γερανικό ἰδεαλισμό καί τόν ἀγγλικό θετικισμό). Αὐτός ὑπῆρξε, τέλος, ὁ κύριος δημιουργός καί κατασκευαστής τοῦ λαμπροῦ πνευματικοῦ φάρου πού λέγεται στάρετς Ἀμβρόσιος.

Τῷ Θεῷ δόξα!

Ἀμήν!

Συνεχίζεται...

Ἀπό τό βιβλίο: “Ο ΟΣΙΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ”

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ.