Τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», γιά κληρικούς καί λαϊκούς

ΤΟ «ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ» ΓΙΑ ΚΛΗΡΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟΥΣ

Κάποτε, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶχε μία συζήτησι μέ ἕναν σεβάσμιο Γέροντα, ὀνόματι Ἰώβ.

Ὁ Ἅγιος ὑπεστήριζε ὅτι ὅλοι: νέοι καί γέροι, ἄνδρες καί γυναῖκες, μοναχοί καί λαϊκοί, μικροί καί μεγάλοι, μποροῦν νά προσεύχωνται ἀδιαλείπτως, ἐπικαλούμενοι μέσα ἀπό τήν καρδιά τους τόν Ἰησοῦ καί μάλιστα μέ τήν καρδιακή λεγομένη Νοερά προσευχή.
 Ὁ μοναχός Ἰώβ εἶχε ἐπίμονα τίς ἀντιρρήσεις του καί ἐπέμενε ὅτι αὐτό εἶναι ἔργο μόνο τῶν μοναχῶν καί ἀσκητῶν τῆς "ἐρήμου".
Μετά τήν συνομιλία τους ἀνεχώρησε ὁ καθένας στό κελλάκι του. Καί θέλησε ὁ Ἰώβ νά προσευχηθῆ καί μάλιστα νοερά. Καί νά, πῶς ὁ Θεός ἐδικαίωσε τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ. Στέλνει, λίαν φιλανθρώπως καί μέ ἄπειρον ἀγάπη, οὐρανόθεν Ἄγγελο, γιά νά τόν διδάξη, ὡς ἀμαθῆ καί πείσμονα, ἐκεῖνα πού δέν ἐγνώριζε, ἐκεῖνα πού δέν τοῦ ἀπεκαλύφθησαν καί ἐκεῖνα πού δέν πίστεψε ἀπό τό στόμα τοῦ Ἅγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Τί, ἆραγε, νά τοῦ εἶπε;

Ὅλος ἀνέσπερο φῶς ὁ θεῖος Ἄγγελος εἶπε στόν μοναχό Ἰώβ:
-- Μήν ἀμφιβάλλης οὐδόλως, ὦ πρεσβῦτα Ἰώβ, γιά ὅλα ἐκεῖνα πού σοῦ ἀπεκάλυψε ὁ ἱερός Γρηγόριος. Ἡ καρδιακή προσευχή ἀνήκει σέ ὅλους καί ἀπό τοῦ νῦν οὕτω θά φρονῆς καί οὕτω θά ὁμολογῆς. (Πάσχου Π., Κλῖμαξ ἡ μυστική, ἐκ. Ἀκρίτας, σελ.133-135.).
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, πού συστηματοποίησε τήν Νοερά προσευχή καί ἄθλησι καί τήν πρόσφερε πλέον ὡς διδασκαλία πνευματικά μεστωμένη, ὑπεστήριζε ὅτι πρέπει πρῶτα νά μάθουν ὅλοι οἱ ἱερεῖς νά ἐργάζωνται αὐτήν τήν νοερά ἐργασία, ἀρχίζοντας ἀπό τήν προφορική Εὐχή, καί ὕστερα νά τήν προσφέρουνστό ποίμνιό τους καί εἰδικώτερα στά παιδιά.
Μάλιστα, συνιστοῦσε ὁ Ἅγιος ἡ διδασκαλία τῆς Νοερᾶς προσευχῆς νά ἀρχίζη ἀπό τά σχολεῖα. Γιά τίς ἡμέρες μας ὅμως αὐτό εἶναι ὄχι μόνον χίμαιρα, ἀλλά θά μποροῦσε νά πῆ κάποιος καί ἐξωφρενικό.
Ποιός δάσκαλος σήμερα θά τολμοῦσε νά μιλήση στά παιδιά γιά τήν Νοερά προσευχή;
Κάποιος ὅμως νεαρός δάσκαλος τό τόλμησε πρίν ἀπό δέκα περίπου χρόνια, σέ κάποιο Δημοτικό σχολεῖο τοῦ Κερατσινίου. Συνιστοῦσε στά παιδιά γιά ἕνα λεπτό νά λένε ὅλα μαζί «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».Τό ἔλεγαν καί κατέβαινε σύννεφο θείας Χάριτος καί ὅλα τά παιδιά ἦσαν ἥσυχα!  Καί παρέμεναν ἤρεμα μέχρι τό τέλος τῶν μαθημάτων. Καί αὐτήν τήν "Παλαμική" ὑπόδειξι τήν συνέχισε γιά ἀρκετά χρόνια, μέ τά ἴδια πάντοτε ἀποτελέσματα.

Ρήσεις τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ:

Μόνο ἕνας ταπεινός ἀσχολεῖται μέ τόν ἑαυτό του. Ὁ ὑπερήφανος μέ τούς ἄλλους.

Τά δάκρυα καθαρίζουν τό εἰδεχθές τῆς ψυχῆς.

Κύριε Ἰησού Χριστέ, φώτισόν μου τό σκότος.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, φώτισόν μου τό σκότος.

Ἡ Ἐκκλησία λοιπόν, μᾶς ἔδωσε τίς διάφορες ἀκολουθίες, «μέ ψαλμούς καί ὕμνους καί ὡδές πνευματικές» γιά νά μποροῦμε νά ἐντρυφοῦμε σ᾿ αὐτές προσευχητικά, γιατί εἴμαστε ἀκόμα μωρά, νήπια καί δέν ξέρουμε πῶς νά προσευχώμεθα πνευματικά καί νοερά.

Ἡ ψαλμωδία εἶναι ὠφέλιμη γιά ὅλους μας, ὅταν τήν ψάλλουμε μέ ταπείνωσι. Εἶναι ὅμως καλύτερο καί ἀσυγκρίτως ὠφελιμότερο, ὅταν ἡ καρδιά μας γίνεται ναός τοῦ Θεοῦ, ναός τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκ τῆς ὁποίας καρδιᾶς «τήν φωνήν Αὐτοῦ ἀκούομεν» (Πβ. Ἰωάν. γ΄: 8) διά τοῦ Παναγίου Πνεύματος, εἶναι πνευματική Λατρεία καί τήν πρωτοβουλία σ᾿ αὐτήν τήν ἔχει ὁ Θεός, καί μάλιστα τό τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον.

Ἀλλά καί ἡ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἔκστασις καί θεωρία τοῦ νοός στίς ἀποκαλυπτόμενες θεοφάνειες εἶναι πνευματική νοερά Λατρεία. Ἡ εἴσοδος τοῦ προσευχομένου ἀπλανῶς πιστοῦ στίς ἀποκαλύψεις τῶν ἀπορρήτων Μυστηρίων τοῦ Θεοῦ εἶναι καί αὐτή πνευματική νοερά Λατρεία. Οἱ "ἀνασασμοί" τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί οἱ ἀνεκλάλητοι στεναγμοί Του ΑΠΟ τήν καρδιά μας, εἶναι καί αὐτοί πνευματική Λατρεία.

Ἐπαναλαμβάνουμε, γιά νά τό καταλάβουμε καλά, ὅτι στήν νοερά πνευματική Λατρεία, τήν πρωτοβουλία τήν ἔχει μόνον ὁ Τριαδικός Θεός, πρᾶγμα πού τό βεβαιώνει καί ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος: «Καί ἐμφανίσω αὐτῷ (δηλαδή μέσα στήν καρδιά τοῦ προσευχομένου ἀπλανῶς χριστιανοῦ) ἐμαυτόν (Ιωάν. ιδ΄: 21) (τόν ἑαυτό Μου). Καί σέ ἄλλο σημεῖο τονίζεται, σέ πληθυντικό ἀριθμό: «καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν (δηλαδή κατοικία καί θρόνο καί βασιλεία ) παρ᾿ αὐτῷ ποιήσομεν» (Ιωάν. ιδ΄: 23), γιά νά ἀναφερθῆ ἡ ἐνοίκησις τῆς Ἁγίας Τριάδος. Καί τότε, ἡ καρδιά τοῦ προσευχομένου Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ, λαϊκοῦ ἤ μοναχοῦ, καθίσταται ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί, διά μέσου τῆς καρδιᾶς ὁλόκληρος ὁ ψυχοσωματικός ἄνθρωπος. Τότε τό σῶμα μαζί μέ τίς αἰσθήσεις λαμπροφορεῖται καί καθίσταται πάλλευκο, ἁγνό, κεχαριτωμένο!... «Οὐκ οἴδατε ὅτι ναός Θεοῦ ἐστε καί τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;» (Α΄ Κορ. γ΄: 16), ρωτάει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ.

Βέβαια, τόν πόνο καί τίς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς μας θά τίς φωνάξουμε, ἀλλά καί πάλι καλόν θά εἶναι καί τότε ν᾿ ἀφήνουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα νά κατευθύνη τίς πονεμένες αὐτές κραυγές μας. γι᾿ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία διά τῶν ἁγίων Πατέρων μᾶς ἔδωσε τήν μονολόγιστη Εὐχή τῶν πέντε λέξεων: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», πού καλύπτει ὅλες τίς ἀνάγκες μας, καί τίς ψυχικές καί τίς πνευματικές καί τίς ἠθικές καί τίς ὑλικές. Ἔτσι δέν καλύπτονται μόνον ὅλα τά αἰτήματά μας - τά ὁποῖα ὁ Θεός γνωρίζει - ἀλλά καί ἡ δοξολογία καί ἡ εὐχαριστία μας. «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με... Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με...»

• Μάθε λοιπόν νά στηρίζεσαι στήν Εὐχή καί στόν κατά Χριστόν ἀγῶνα σου καί θά εὐλογηθῆς καί ἐσύ καί ἡ οἰκογένειά σου.
• Μάθε νά ὑπομένης διά μέσου τῆς Εὐχῆς καί θά ἐλεηθῆς.
• Μάθε νά συγκρατῆσαι ἀπό τήν παντοδυναμία τῆς Εὐχῆς, δηλαδή τοῦ Ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί θά ἀναπαυθῆς.

• Μάθε νά ἐλπίζης στήν Χάρι τῆς Εὐχῆς καί δέν θά διαψευσθῆς ποτέ!

Τά οὐράνια σκηνώματα καί οἱ βασιλικοί θάλαμοι τῆς Ἄνω Ἱερουσαλήμ εἶναι δικοί σου, ἄν μέσα ἀπό τήν ἀδιάλειπτη Εὐχή μάθης τήν ἀληθινή μετάνοια, τήν συντριβή, τήν ταπείνωσι, τούς κρουνούς τῶν δακρύων καί ὅσα περιλαμβάνονται στό Εὐαγγέλιο, ὡς παρακλητικές προτροπές -ἐντολές γιά τήν κάθαρσί σου, τόν φωτισμό σου καί τήν τελείωσί σου ἐν Χριστῷ. «Καί εἰσελεύσομαι πρός αὐτόν (πρός τήν καρδιά τοῦ ἀπλανῶς προσευχομένου χριστιανοῦ) καί δειπνήσω μετ᾿ αὐτοῦ καί αὐτός μετ᾿ ἐμοῦ» (Ἀποκ. γ΄: 20).

«Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με...Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με... Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με...»

 Ἀπό τό βιβλίο: " Ἡ «Εὐχή μέσα στόν κόσμο "

Πρωτ. Στεφάνου Κ. Ἀναγνωστόπουλου

Ἐκδ. Γ. Γκέλμπεσης