Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ: Ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς- Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία (κείμενο + mp3).

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία (κείμενο + mp3).

Π. Σάββας 2008-05-25_Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ: Ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς_mp3

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 25-05-2008 (Συνάξεις γονέων στό Ἀρχονταρίκι).
Γιά νά κατεβάσετε καί νά ἀποθηκεύσετε τήν ὁμιλία πατῆστε ἐδῶ (δεξί κλίκ, ‘Ἀποθήκευση προορισμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Interntet Explorer ἤ Ἀποθήκευση δεσμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Mozilla. Στή συνέχεια δῶστε τό ὄνομα πού θέλετε καί πατῆστε ΟΚ γιά νά ἀποθηκευθεῖ ἡ ὁμιλία)

Για εύκολη εκτύπωση κειμένου κατεβάσετε την 47 σέλιδη ομιλία σε αρχείο pdf   πατώντας ΕΔΩ(πατώντας δεξί κλικ -αποθήκευση ώς)ἤ καί ΕΔΩ.

2)Κείμενο:

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ: Ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς.

(Ἱερομον. Σάββας)

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμὴν.

Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,

θανάτῳ θάνατον πατήσας

καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι

ζωήν χαρισάμενος.

Χριστέ τό Φῶς τό ἀληθινόν

τό φωτίζον καί ἁγιᾶζον πάντα ἄνθρωπον

ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον

σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τό φῶς τοῦ προσώπου σου

ἵνα ἐν Αὐτῷ ὁψόμεθα Φῶς τό ἀπρόσιτον

καί κατεύθυνον τά  διαβήματα ἡμῶν

πρός ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου

πρεσβείαις τῆς Παναχράντου Σου Μητρός

καί πάντων Σου τῶν Ἁγίων Ἀμήν.

1. Πρόλογος

Σκέφτηκα σήμερα, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς εὐλογίες τοῦ Γέροντα, νὰ ποῦμε κάποια πράγματα γιὰ τὴν Ἐκκλησία, τὴν Ὀρθοδοξία καὶ γιά τό ποιὸς εἶναι ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας…

2. Ἡ «ἀμαύρωση τοῦ κατ’ εἰκόνα».

Ἔχει  λεχθεῖ ὀρθά ὅτι ἡ Ἐκκλησία,  ἡ Ὀρθοδοξία, ἔχει σκοπὸ νὰ μᾶς θεραπεύσει, νὰ μᾶς κάνει πνευματικὰ ὑγιεῖς. Οἱ Πατέρες μᾶς λένε ὅτι ἡ πρώτη παρακοὴ ποὺ ἔκανε ὁ ἄνθρωπος (ὁ Ἀδὰμ) στόν Θεό εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα τὸ χάσιμο τῆς κοινωνίας του μὲ τὸν Θεό. Ἔγινε αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε: «ἀμαύρωση τοῦ κατ’ εἰκόνα» στόν ἄνθρωπο.

Γνωρίζουμε ὅτι στὴν ψυχὴ μας εἶναι ἀποτυπωμένη ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ εἰκόνα, ὅμως, αὐτὴ τοῦ Χριστοῦ Μας ἔχει ἀμαυρωθεῖ, ἔχει «μουτζουρωθεῖ», λόγῳ τῆς ἁμαρτίας. Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἀμαύρωσης εἶναι τὸ ἑξῆς: αὐτὴ ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔχουμε μέσα μας δέν γίνεται πλέον φανερὴ στὶς ἐνέργειές μας, στήν ζωή μας.

Ἔτσι, λοιπόν, ὅλος ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀσθενής, εἶναι ἄρρωστος. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι, δυστυχῶς,

«μουτζουρωμένος»… ἀπ’ τὴν κορφὴ ὡς τὰ νύχια!

Κάθε του πτυχή, κάθε του συστατικό, κάθε του πράξη καθώς καί ὅλες οἱ ἐνέργειες τῆς ψυχῆς  του, ὅπως οἱ σκέψεις ἢ τὰ συναισθήματα καὶ οἱ ἐπιθυμίες, εἶναι ὅλα ἄρρωστα.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ θὰ χρειαστεῖ νὰ μὲ παρακολουθήσετε προσεκτικά. Αὐτὰ ποὺ θὰ πῶ παρακάτω ἐνδέχεται νὰ εἶναι πρωτάκουστα γιὰ κάποιους. Εἶναι ὅμως ἁπλά, πολὺ ἁπλά.

---

3. Διάκριση οὐσίας καί ἐνέργειας στόν Θεό καί στήν ἀνθρώπινη ψυχή.

Εἶναι ἀπαραίτητο κατ’ ἀρχήν νὰ σημειώσουμε ὅτι ὁ Θεός ἔχει οὐσία, ἔχει καί ἐνέργειες. Ουσία (διαφορετική, όμως, ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ) ἔχει καί ἡ ἀνθρώπινη ψυχὴ, «ἡ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ κτισθεῖσα» (δηλαδή: ἡ δημιουργημένη «κατ’ εἰκόνα» τοῦ Θεοῦ). Ἡ ἀνθρώπινη ψυχὴ ἔχει καὶ ἐνέργειες.

Ὁ Θεὸς ἔχει:

α) Οὐσία, τήν ὁποία ὅμως ὁ ἄνθρωπος δέν γνωρίζει , οὔτε μπορεῖ νά γνωρίσει καί

β) Ἐνέργειες. Οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ εἶναι μεθεκτές ἀπό ἐμᾶς, δηλαδή μποροῦμε νά μετέχουμε σ’ αὐτές, νά τίς ζοῦμε.

Τὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ τὶς καταλαβαίνουμε λίγο. Μποροῦμε νὰ «μποῦμε» μέσα στὶς ἐνέργειές Του -νὰ μετέχουμε, ὅπως εἴπαμε- σ’ Αὐτὲς. Γιὰ παραδειγνα μποροῦμε νὰ ζήσουμε τὴν  ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τὴν δικαιοσύνη Του, νὰ βιώσουμε τὸ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Φῶς κ.λ.π. Αὐτὰ μποροῦμε λίγο νὰ τὰ «καταλάβουμε», ἄν τὰ ζήσουμε. Δὲν τὰ καταλαβαίνουμε ἐγκεφαλικά, ἀλλὰ μετέχουμε σ’ αὐτά, τά βιώνουμε, ὅταν ἀγαποῦμε τόν Θεό·  καί ἀγαποῦμε τόν Θεό, ὅταν τηροῦμε τίς ἐντολές Του (Ὁ ἔχων τάς ἐντολάς μου καί τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνος ἐστίν ὁ ἀγαπῶν με.   Ἰω. ιδ’21).

Ἡ ψυχὴ μας ἔχει και αυτή:

α)  οὐσία, ποὺ δὲν ξέρουμε ἀκριβῶς τί εἶναι, καὶ

β) ἐνέργειες.

Ἐπειδὴ ἡ οὐσία εἶναι ἄρρωστη λόγῳ τῆς ἁμαρτίας, ἔτσι καὶ οἱ ἐνέργειες ποὺ παράγονται εἶναι ἄρρωστες.

4. Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας: Ἡ θεραπεία τῆς νοερᾶς ἐνέργειας.

Ἡ Ἐκκλησία τί σκοπὸ ἔχει τώρα;

Νὰ μᾶς θεραπεύσει τὴν ψυχή. Ἀπὸ ἄρρωστη νὰ τὴν κάνει ὑγιῆ. Νομίζω, μέχρι ἐδῶ, εἶναι ἁπλὰ τὰ πράγματα.

Τὴν ἐνέργεια τῆς ψυχῆς τὴν ὀνομάζουμε «νοερὰ ἐνέργεια». «Νοερὰ ἐνέργεια» τὴν εἶπαν οἱ  ἅγιοι Πατέρες. Αὐτὴν τήν «νοερὰ ἐνέργεια», ὅταν βρίσκεται (ὅταν λειτουργεῖ) μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, οἱ Πατέρες τὴν ὀνόμασαν νοῦ. Ὅταν εἶναι (και λειτουργεί) στὸν ἐγκέφαλο, τὴν ὀνόμασαν «λογικὴ» ἢ ἀλλιῶς «διάνοια».

Εἶναι δύο διαφορετικὲς περιοχὲς ὅπου φανερώνεται ἡ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς μας κι ἔχει διαφορετικὲς ἐκδηλώσεις ἀνάλογα μέ τό ποῦ βρίσκεται, θὰ λέγαμε. Ἡ «λογικὴ» ἡ ὁποία φανερώνεται στὸν ἐγκέφαλο εἶναι γιὰ νὰ σκέπτεται καὶ νὰ διατυπώνει αὐτὰ ποὺ καταλαβαίνει ὁ νοῦς, αὐτὰ ποὺ γνωρίζει ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος, ὅπως εἴπαμε, εἶναι στὴν καρδιά.

Ἐπαναλαμβάνω καί ὑπενθυμίζω ὅτι ὅλα αὐτὰ, στήν κατάσταση τῆς πτώσης πού βρισκόμαστε, εἶναι ἀρρωστημένα. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει ἀκόμη μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ θεραπευθεῖ, ὅσο δὲν ἔχει ἀκόμη καθαριστεῖ, αὐτά ὅλα δέν λειτουργοῦν σωστά. Τότε εἶναι ἀκόμη «ἀμαυρωμένο» (σκοτεινιασμένο, «μουτζουρωμένο») τὸ «κατ’ εἰκόνα», τὸ ὁποῖο εἶναι ἀποτυπωμένο πάνω στὴν ψυχή μας.

Ἡ Ἐκκλησία κάνει αὐτὴν τὴν θεραπεία: θεραπεύει τὴν ψυχή μας.

Θεραπεύει τὸν νοῦ  καὶ τὴν «λογική». Αὐτὰ τὰ δύο πράγματα.

Ὅταν ὁ νοῦς εἶναι θεραπευμένος, λειτουργεῖ σωστά. Λειτουργεῖ, τότε, σωστὰ ἡ «νοερὰ ἐνέργεια» μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου. Συνεπῶς, λειτουργεῖ σωστὰ καὶ ἡ «λογική».

5. Ποιὰ εἶναι ἡ σωστὴ λειτουργία τοῦ νοῦ;

Ἡ σωστή λειτουργία τοῦ νοῦ μας εἶναι νὰ κοινωνεῖ μὲ τὸν Θεό, νά προσεύχεται, νά «βλέπει» τόν Θεό. Ὅταν λειτουργεῖ κατ΄ αὐτόν τόν τρόπο, τότε ἔχει Φῶς, δέχεται τό Φῶς τοῦ Θεοῦ…

Αὐτὸ τὸ Φῶς, ποὺ χάσαμε μὲ τὴν παρακοὴ, τὸ ξανααποκτοῦμε, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ζωῆς μας μέσα στὴν Ἐκκλησία (Μετάνοια, ἀσκητικὴ καὶ μυστηριακὴ ζωή).

Μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες: Ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα, πρὶν τὴν παρακοή, ἦταν σὲ μία κατάσταση συνεχοῦς κοινωνίας μὲ τὸν Θεό. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ ἦταν μαζί τους, τοὺς φώτιζε. (δές στό Παράρτημα στό τέλος τοῦ βιβλίου γιά τόν νοῦ, τήν νοερά ἐνέργεια καί τήν καρδία).

6. Τό ἐμφύσημα τοῦ Θεοῦ: τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Οἱ Πρωτόπλαστοι ἀπόκτησαν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ δέχθηκαν τὸ «ἐμφύσημα» τοῦ Θεοῦ. Ἐνθυμεῖσθε ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὅπου γράφεται ὅτι ὁ Θεὸς «ἐνεφύσησεν πνοὴν ζωῆς» στοὺς πρωτόπλαστους: στὸν Ἀδὰμ καὶ στὴν Εὔα; Αὐτὴ ἡ πνοὴ ζωῆς δὲν εἶναι ἡ ψυχή, ὅπως νομίζουν λανθασμένα κάποιοι, ἀλλὰ εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὸ ὁποῖο Τὸ ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο ὁ Θεός, ἀφοῦ προηγουμένως τοῦ εἶχε δώσει τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχή. Αὐτὸ ἦταν πού ἕνωσε τοὺς Πρωτόπλαστους μὲ τὸν Θεό. Αὐτὸ τοὺς διατηροῦσε σὲ συνεχῆ κοινωνία μαζί Του.

7. Ἡ παρακοή τῶν Πρωτοπλάστων καί ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Ἡ πρώτη Ἐκκλησία εἶναι ἡ Ἴδια ἡ Ἁγία Τριάδα· εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος εἶναι Ἕνας, ἀλλὰ καὶ Τρία Πρόσωπα ξεχωριστά, διακριτά μεταξύ Των.

Ἐκεῖ, μέσα σὲ αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία, εἶχε βάλει ὁ Θεός τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὕα. Τόση ἀγάπη μᾶς ἔδειξε. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ὅμως ποὺ παρακούσαμε τὸν Θεό, ἀπομακρύνθηκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὸ χάσαμε. Χάσαμε, τότε, αὐτὴν τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεό, μὲ τὴν Ἁγία Τριάδα καί βγήκαμε ἀπὸ αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία, τὴν πρώτη Ἐκκλησία.

Ὁ Θεός, ἐντούτοις, δέν μᾶς ἐγκατέλειψε στήν ἐρημιά μας. Ἔστειλε τόν Υἱό Του γιά νά μᾶς ἑνώσει καί πάλι μαζί Του. Αὐτὸς ἦταν ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἔγινε ὁ Θεὸς ἄνθρωπος: γιὰ νὰ ἀποκαταστήσει πάλι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μέσα μας, γιὰ νὰ μᾶς φέρει ξανὰ σὲ κοινωνία μαζί Του, γιὰ νὰ μᾶς κάνει πάλι μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του, μέλη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἁγίας Τριάδας.

Ἔρχεται ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ Τρία πρόσωπα. Παίρνει τὴν δική μας φύση καὶ ξανακάνει (πλέον, Ἐκεῖνος στόν Ἑαυτό Του) τὴν ἕνωση τοῦ κτιστοῦ μὲ τὸ ἄκτιστο: τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι δημιούργημα (αὐτὸ θὰ πεῖ κτιστὸς) μὲ τὸ ἄκτιστο, ποὺ εἶναι μόνον ὁ Θεός (Ἄκτιστος, δηλαδὴ ἀδημιούργητος, ἀφοῦ Τὸν Θεὸ δὲν Τὸν ἔφτιαξε κανένας· ὁ Θεὸς ὑπάρχει πάντα). Ἔτσι, ὅποιος στό ἐξῆς ἑνώνεται μαζί Του ἐπανέρχεται στήν Πρώτη Ἐκκλησία, ἀπό τήν ὁποία ἐξέπεσαν οἱ Πρωτόπλαστοι[1].

8. «Ἐσκοτίσθη ὁ νοῦς τοῦ Ἀδάμ».

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι λοιπόν μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων ἀσθενὴς. Ὅταν λέμε ἀσθενής, ἐννοοῦμε ὅτι ἡ ψυχὴ του εἶναι ἀσθενής. Καί, ἐὰν θέλετε, ὅταν λέμε ὅτι ἡ ψυχὴ του εἶναι ἀσθενής, ἐννοοῦμε ὅτι ὁ νοῦς του καὶ ἡ «λογική» του (ἡ διάνοιά του) εἶναι ἀσθενῆ, εἶναι σκοτισμένα, ὅπως λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Γι’ αὐτὸ καί μᾶς ὁμιλοῦν γιὰ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, κατὰ τὴν ὁποία σκοτίστηκε ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου.

«Ἐσκοτίσθη ὁ νοῦς» τοῦ Ἀδάμ: Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρρώστεια τῆς ἀνθρώπινης φύσης· καὶ τὴν ἔχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι.

9. Ἀνάγκη θεραπείας ὅλων: κάθαρση ἀπό τά πάθη καί φωτισμός.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι χρήζουμε θεραπείας. Πρέπει νὰ καθαριστεῖ ὁ νοῦς μας καὶ νὰ «φωτισθεῖ» ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι αὐτὰ τὰ δύο πρῶτα στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς, γιὰ τὰ ὁποία μίλησαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες: Κάθαρσις καὶ Φωτισμός.

Πρέπει νὰ καθαρισθεῖ ὁ νοῦς καὶ μετὰ νὰ «φωτισθεῖ» μὲ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

-Ἀπὸ τί νὰ καθαριστεῖ τώρα;

-Πάλι μᾶς τὸ λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες: νὰ καθαριστεῖ ἀπὸ τὰ πάθη.

10. Τί εἶναι τά πάθη.

Τί εἶναι λοιπόν τὰ πάθη;

Εἶναι ἁμαρτίες, δηλαδὴ παρακοὲς στὸν Θεό, οἱ ὁποῖες ἐπαναλαμβάνονται συνεχῶς. Ἔτσι ἀποκτάει κανεὶς σιγά-σιγά μία ἕξη, μία συνήθεια καὶ κάνει κατόπιν πολὺ εὔκολα τὴν ὅποια συγκεκριμένη ἁμαρτία. Τότε ἔχει πλέον ἀποκτήσει -ὅπως λέμε- τὸ πάθος, τὸ ὁποῖο συνδέεται μὲ αὐτὴν τὴν ἁμαρτία.

Ἂν ἕνας γιὰ παράδειγμα δὲν ἐλέγχει τὸ φαγητὸ (ποσότητα καὶ ποιότητα), ἂν δὲν ἐγκρατεύεται (νηστεύει), σιγὰ-σιγὰ ἀποκτάει τὸ πάθος τῆς γαστριμαργίας ἢ τῆς λαιμαργίας ἢ καὶ τὰ δύο. Αὐτὰ τὰ πάθη ἀναπτύχθηκαν διότι δὲν ἤλεγξε τὴν συγκεκριμένη ἁμαρτία. Δηλαδή, ὑποχώρησε μία φορά, ὑποχώρησε δεύτερη, τρίτη κλπ. καὶ στὸ τέλος ἔγινε κοιλιόδουλος, γαστρίμαργος, λαίμαργος. Αὐτὸ εἶναι πλέον ἕνα ἐγκατεστημένο πάθος, ἀλλὰ εἶναι κάτι πού δὲν ὑπῆρχε πάντα.

Ξεκίνησε ἀπὸ μεμονωμένες -θὰ λέγαμε- πράξεις ὑποχώρησης στὴν ἁμαρτία. Ἔφαγε ὁ ἄνθρωπος, ἐνῶ δὲν χρειαζότανε νὰ φάει· ἔφαγε περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἔπρεπε κλπ. κλπ.

«Ἀπὸ αὐτὰ τὰ πάθη πρέπει νὰ καθαριστοῦμε», μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες.

-Μὰ -θὰ πεῖ κανεὶς- εἶναι ἁμαρτία νὰ τρῶμε;

-Ὄχι δὲν εἶναι ἁμαρτία. Γίνεται, ὅμως, ἁμαρτία ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ θὰ ὑπὲρ-καλύψεις αὐτὴν τὴν ἀνάγκη: θὰ τὴν καλύψεις παραπάνω ἀπ’ ὅσο χρειάζεται.

Ἕνα ἀδιάβλητο (ἀνένοχο) πάθος, λένε οἱ Πατέρες, ὅπως εἶναι ἡ πείνα, μετατρέπεται σέ διαβλητό (ἔνοχο), ὅταν τὸ ὑπὲρ-ἱκανοποιοῦμε, δηλαδὴ ὅταν τὸ ἱκανοποιοῦμε περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἀπαιτεῖται ἀπὸ τὶς ἀνάγκες μας.

11. Ἡ «ψυχοπάθεια» τοῦ ἀνθρώπου.

Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ἐπειδὴ εἶναι ἄρρωστος καὶ ἔχει τὰ διάφορα πάθη, εἶναι (μὲ τὴν σωστὴ ἔννοια τοῦ ὅρου) «ψυχοπαθής». Ὄχι μὲ τὴν ἔννοια ποὺ λέει ἡ ψυχιατρική, ἀλλὰ μὲ τὴν Πατερικὴ ὁρολογία. Ἐπειδὴ ἔχει πάθη, εἶναι ἄρρωστη ἡ ψυχή του, εἶναι «ψυχο-παθής».

Δὲν εἶναι ἀνάγκη κάποιος νὰ εἶναι -ἂς ποῦμε- σχιζοφρενὴς γιὰ νὰ εἶναι ψυχοπαθὴς ἀλλά, ἀπὸ Πατερικῆς ἄποψης, ψυχοπάθεια ὑπάρχει στὸν ἄνθρωπο ἐκεῖνον ποὺ δὲν λειτουργεῖ σωστὰ ἡ ψυχή του. Ἡ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς του, τὴν ὁποία -ὅπως εἴπαμε προηγουμένως- τήν ὀνομάσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες  «νοερὰ ἐνέργεια», δέν λειτουργεῖ σωστά.

Ὅταν, λοιπόν, ἡ «νοερὰ ἐνέργεια» τοῦ ἀνθρώπου δὲν λειτουργεῖ σωστὰ (καὶ σὲ ὅλους μας συμβαίνει αὐτό, ὅσο δὲν ἔχουμε θεραπευτεῖ μέσα στὸ θεραπευτήριο ποὺ λέγεται Ἐκκλησία), ὁ ἄνθρωπος εἶναι ψυχοπαθής. Τότε ὁ νοῦς του εἶναι γεμάτος ἀπὸ λογισμούς καί αὐτό συνιστᾶ τήν «ἀκαθαρσία» του. Στόν ἐμπαθή λοιπόν ἤ «ψυχοπαθή» (κατά τήν Πατερική ὁρολογία) ὁ νοῦς εἶναι ἀκάθαρτος.

Σ’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔγκειται ἡ «ψυχοπάθειά» μας: Στὸ ὅτι ὁ νοῦς μας εἶναι γεμάτος ἀπὸ λογισμούς, ἀπὸ σκέψεις. Ὄχι μόνον ἀπό κακοὺς λογισμούς, ἀλλὰ καὶ ἀπό καλοὺς λογισμούς.

Θυμηθεῖτε!

-Τί εἴπαμε ὅτι εἶναι ὁ νοῦς;

-Εἶναι ἡ «νοερὰ ἐνέργεια» ποὺ ὑπάρχει μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου.

Κανονικά, ἐκεῖ μέσα, στὸν χῶρο τῆς καρδιᾶς, δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχει καμμιὰ ἄλλη σκέψη, κανένας ἄλλος λογισμός ἐκτός ἀπό τόν Χριστό. Θὰ πρέπει αὐτὴ ἡ «νοερὰ ἐνέργεια» νὰ κοινωνεῖ μὲ τὸν Θεό. Ἡ κοινωνία δέ αὐτή γίνεται διά τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς. Ὅταν, λοιπόν, ἐκεῖ μέσα, στήν καρδιά, ὑπάρχουν καὶ ἄλλες σκέψεις, ἡ «νοερὰ ἐνέργεια» δυσλειτουργεῖ, εἶναι «μπερδεμένη». Ὑπάρχει κατά κάποιο τρόπο ἕνα «βραχυκύκλωμα» νοῦ καί διανοίας. Σκέψεις πού θά ἔπρεπε νά εἶναι περιορισμένες στήν διάνοια κατεβαίνουν στήν καρδιά καί παίρνουν τήν θέση πού ἀνήκει μόνο στόν Θεό. Αὐτὸ τὸ «μπέρδεμα» τὸ ἔχουμε ὅλοι μέσα μας.

Γι’ αυτό βλέπετε, δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε σωστὴ προσευχή, καθαρὴ προσευχὴ, καρδιακὴ -ὅπως λέμε- προσευχή. Διότι μέσα στὴν καρδιὰ ὑπάρχουν πράγματα ποὺ δὲν ἔπρεπε νὰ ἔχουνε μπεῖ. Σκέψεις, δηλαδή, διάφορες ἔχουν κατέβει ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο στὴν καρδιά. Αὐτοί οἱ λογισμοί συνδέονται μέ ἐπιθυμίες καί γίνονται ἐμπαθεῖς. Κανονικά ὅλοι αὐτοί οἱ λογισμοί θά ἔπρεπε νά μένουν στήν διάνοια, στό ἐγκέφαλο. Δυστυχῶς ὅμως λόγῳ τῆς ἀπροσεξίας μας κατέβηκαν καί μόλυναν τήν καρδιά μας…Ὄχι μόνον κακοὶ –ξαναλέω- ἀλλὰ καὶ καλοὶ λογισμοὶ μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτοί.

Ὅποιος, λοιπόν, ἔχει καλοὺς ἢ κακοὺς λογισμοὺς μέσα στὴν καρδιά του, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ Πατερικὴ ἄποψη, εἶναι «ψυχοπαθής». Τὸ ξαναλέω: ἀπὸ Πατερικὴ ἄποψη. Μὴν μπερδεύεστε μὲ τοὺς ψυχιατρικοὺς ὅρους. «Ἂς εἶναι οἱ λογισμοὶ αὐτοὶ ἠθικοὶ (ἀκόμα καὶ ἠθικότατοι), ἀνήθικοι ἢ ὁ,τιδήποτε ἄλλο»[2]· εἶναι ξένο σῶμα -θὰ λέγαμε- μέσα στὴν καρδιά. Δηλαδή, κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅποιος δὲν ἔχει περάσει ἀπὸ κάθαρση τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὰ πάθη καὶ δὲν ἔχει φθάσει, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,  σὲ κατάσταση φωτισμοῦ, εἶναι ψυχοπαθής.

Ὁ ψυχοπαθὴς γιὰ τὸν ψυχίατρο εἶναι κάτι ἄλλο: εἶναι ἐκεῖνος ποὺ πάσχει, ὅπως λέμε, ἀπὸ ψύχωση, εἶναι ὁ σχιζοφρενής.

Γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, ὅμως, ἕνας ποὺ δὲν ἔχει περάσει στὴν κάθαρση τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὰ πάθη καὶ δὲν ἔχει φθάσει στὸν φωτισμό, δὲν εἶναι νορμὰλ -ἄς τὸ ποῦμε ἔτσι ἁπλὰ- δὲν εἶναι νορμάλ.

12. Ποῖος εἶναι ὁ ὑγιής πνευματικά ἄνθρωπος (νορμάλ).

-Καὶ τώρα, ποιὸς εἶναι νορμὰλ -θὰ λέγαμε- ἀπὸ ὀρθόδοξη ἄποψη;

-«Αὐτὸ μποροῦμε νὰ τὸ δοῦμε, ἐὰν διαβάσουμε τὴν ἀκολουθία τοῦ Βαπτίσματος καὶ τὴν ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Μύρου, ἡ ὁποία τελεῖται στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὴν Μεγάλη Πέμπτη. Ὅπως ἐπίσης κι ἐὰν διαβάσουμε τὴν ἀκολουθία τῶν ἐγκαινίων τῶν Ἱερῶν Ναῶν. Ἐκεῖ μέσα θὰ δοῦμε τί σημαίνει «Ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» καὶ ἐκεῖ βλέπουμε, ποιὸς εἶναι ὁ φωτισμένος»[3]. Τὸ λέμε μερικὲς φορές: «αὐτὸς εἶναι φωτισμένος ἄνθρωπος».

-Ποιὸς εἶναι, ὅμως, ὁ φωτισμένος; Μόνο μέσα ἀπὸ τὴν Λειτουργικὴ Παράδοση τὸ βλέπουμε, τὸ καταλαβαίνουμε. Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἔχει ἰδέες, ἀλλὰ ἔχει θεραπευτική, ἔχει ἰατρική. Καὶ ὅταν κανεὶς γίνει ὑγιής, ἡ ὑγεία φαίνεται ἀπὸ κάποια συγκεκριμένα πράγματα, ἀπὸ κάποια σημεῖα. Ὅπως κι ὅταν εἶσαι ἄρρωστος, πάλι αὐτό φαίνεται.

Ὁ ὑγιής πνευματικά εἶναι ὁ φωτισμένος, αὐτός πού ἔχει γίνει ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἕνας θεραπευμένος, πνευματικὸς ἄνθρωπος καταλαβαίνει καί ποιὸς ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους εἶναι ὑγιὴς καὶ ποιὸς εἶναι ἄρρωστος.

13. Πορεία πρὸς τὴν κάθαρση, τὸν φωτισμό, τὴν θέωση

Τί θὰ πεῖ ὅμως ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι «Ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»;

Ἄς τὸ ποῦμε ἀπὸ τώρα. Στόν ἄνθρωπο πού εἶναι «Ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» σημβαίνει τό ἑξῆς: Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι μέσα στὴν καρδιὰ αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ προσεύχεται στὸν Θεό, κοινωνεῖ μὲ τὸν Θεό. Εἶναι ἡ ἀποκατάσταση τοῦ ἀρχαίου Ἀδάμ, τοῦ προπτωτικοῦ Ἀδάμ στόν ἄνθρωπο. Διότι αὐτὸ ἦταν ὁ Ἀδὰμ πρὶν ἀπ’ τὴν πτώση. Εἶχε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ κοινωνοῦσε συνεχῶς μὲ τὸν Θεό. Αὐτὸ ξαναγίνεται τώρα μέσα στὴν Ἐκκλησία.

Μὲ τὴν κάθαρση, ὅταν κανεὶς ἀδειάσει ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς λογισμούς (γιὰ τοὺς ὁποίους ὁμιλήσαμε), τότε δημιουργοῦνται οἱ κατάλληλες προϋποθέσεις γιά τήν ἐνοίκηση τοῦ Παρακλήτου σ’ αὐτόν τόν ἄνθρωπο. Ἔρχεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Κατοικεῖ μέσα του. Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Χριστός μας, ὅτι «θὰ ἔλθω Ἐγώ, μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ θὰ κάνουμε μονή, θὰ κάνουμε κατοικητήριο μέσα σας». Καὶ τότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι «ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Τότε γίνεται ναός. Ὅταν κάνει αὐτὴν τὴν διαδικασία, ὅταν καθαριστεῖ, ἀδειάσει ἀπ’ ὅλους τους λογισμοὺς τὴν καρδιά του -καὶ τοὺς καλοὺς καὶ τοὺς κακοὺς, ἐπαναλαμβάνω- τότε δίνει τὴν δυνατότητα στὸ Ἅγιο Πνεῦμα (τὸ ὁποῖο θέλει, ποθεῖ νὰ ἑνωθεῖ μαζί μας) νὰ ἔρθει μέσα του καὶ νὰ κάνει Ἐκεῖνο τὴν προσευχή.

Γιὰ αὐτό, στὴν κυριολεξία, αὐτὸ ποὺ λέμε προσευχή, «νοερὰ προσευχή», δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ κάνουμε ἐμεῖς, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ κάνει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν ἔρθει μέσα μας. Μέχρι τότε, αὐτὸ ποὺ κάνουμε ἐμεῖς εἶναι ἀτελές,  εἶναι ἁπλά μία δική μας προσπάθεια, ἡ ὁποία προετοιμάζει τήν ἕνωσή μας μέ τόν Θεό. Γιά νά γίνει ὅμως ἡ γεφύρωση, ἡ ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μετά τοῦ Θεοῦ θά πρέπει νά ἔλθει ὁ Θεός καί νά τήν τελεσιουργήσει.

Ἡ δική μας ἀδιάλειπτη προσευχή ξεκινάει ἀπὸ τὸ στόμα: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με». Μετὰ τὸ παίρνει ἡ διάνοια καὶ μετὰ τὸ κατεβάζει στὴν καρδιά. Σιγὰ-σιγά, ὅταν χρονίσει ἐκεῖ μέσα στὴν καρδιὰ αὐτὴ ἡ μονολόγιστη εὐχή, τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με», -ποὺ τὸ κάνουμε ἐμεῖς, ἐπαναλαμβάνω- αὐτή ἡ συνεχής ἐπίκληση τοῦ Θείου Ὀνόματος διώχνει ὅλους τους λογισμούς. Αὐτὸς εἶναι ὁ τρόπος.

14. Πῶς γίνεται ἡ κάθαρση καί ὁ Φωτισμός.

Θὰ μοῦ πεῖτε: «Ὡραία Πάτερ! – Πῶς γίνεται λοιπὸν αὐτὴ ἡ κάθαρση; Πῶς φεύγουν αὐτοὶ οἱ λογισμοὶ πού ἔχουνε μπεῖ μέσα στὴν καρδιά μας;»

-Ἀκριβῶς μ’ αὐτό. (Δηλαδὴ μὲ τὴν ἀδιάλειπτη ἐπίκληση τοῦ Θείου Ὀνόματος στὴν καρδιά μας). Καὶ ὄχι μόνο μ’ αὐτό, βέβαια, ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλη τὴν ὑπόλοιπη ἀσκητική, θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ σημαίνει μετάνοια, νηστεία, ἀγρυπνία, λειτουργικὴ ζωὴ (δηλ. νὰ πηγαίνεις στίς ἀκολουθίες καί πρό πάντων στὴν Θεία Λειτουργία), σημαίνει ὀρθὴ δογματικὴ συνείδηση (δηλ. νὰ πιστεύεις σωστά, ὀρθόδοξα).

Δὲν μπορεῖς νὰ εἶσαι αἱρετικός, γιὰ παράδειγμα, καὶ νὰ κάνεις «νοερὰ προσευχή». Ἐὰν δὲν ἔχεις ὀρθὰ «πιστεύω» γιὰ τὸν Θεό, γιὰ τὴν Ἁγία Τριάδα, γιὰ τὸν Χριστό, δὲν κάνεις τίποτα. Ἕνας ἀβάπτιστος ἢ ἕνας ἀκατήχητος, ἕνας ποὺ ἔχει ξεκλίνει ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη πίστη, ἂς κάνει ὅση «νοερὰ προσευχὴ» θέλει. Δὲν θὰ κατορθώσει τίποτα.

Ὅλα αὐτὰ (δηλαδή ἡ ἀσκητικὴ-θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, συνδυασμένη μὲ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ τὴν συμμετοχὴ στὰ Ἅγια Μυστήρια) ὁδηγοῦν στὴν κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη καὶ ἀπὸ τοὺς λογισμούς.

Ὅταν, λοιπόν, κατεβεῖ ἡ προσευχή μας στὴν καρδιά, διώχνει ὅλους αὐτοὺς τοὺς λογισμούς, μένει καθαρὴ ἡ καρδιά, ὅποτε εἰσέρχεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Καὶ τότε συμβαίνει ὁ φωτισμός, τὸ δεύτερο στάδιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Καὶ τότε εἶναι πού γίνεται ὁ ἄνθρωπος «ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

15. Οἱ προσευχές τῆς Ἐκκλησίας ὁμιλοῦν γιά τήν κάθαρση καί τόν φωτισμό.

Ὅλες οἱ ἀκολουθίες καθὼς καὶ ἡ ἀσκητικὴ-ἡσυχαστικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἀναφέρονται κυρίως σὲ τρεῖς πνευματικὲς καταστάσεις. Τὶς δύο τὶς ἀναφέραμε ἤδη…

Ἡ πρώτη: ἡ κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος.

Ἡ δεύτερη: ὁ φωτισμὸς τοῦ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Καὶ ἡ τρίτη: ἡ θέωση τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος τοῦ ἀνθρώπου, πάλι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες κυρίως ὁμιλοῦν γιὰ τὴν κάθαρση καὶ τὸν φωτισμό.

Οἱ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐκφράσεις τῆς λογικῆς λατρείας, δηλαδή τῆς λατρείας ποὺ κάνουμε μὲ τὴν διάνοια καὶ ὄχι μὲ τὴν καρδιά. Αὐτὸ ποὺ κάνουμε μὲ τὴν καρδιὰ δὲν ἀκούγεται. Ἡ καρδιακὴ προσευχὴ εἶναι μυστική. Στὸν ναό, στὶς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας ὁμιλοῦμε, διαβάζουμε, ψάλλουμε, δηλαδὴ διατυπώνουμε μὲ τὴν λογική μας προσευχὲς καὶ τὶς λέμε δυνατὰ ὥστε νὰ τὶς ἀκούει καὶ ὁ ἄλλος. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ λέγεται λογική. Αὐτὴ εἶναι ἡ λογικὴ λατρεία. Οἱ προσευχὲς ποὺ ἔχουν συντάξει οἱ Ἅγιοι Πατέρες- ἡ λογικὴ λατρεία- μᾶς μιλᾶνε γι’ αὐτὰ τὰ δύο στάδια, κυρίως: τήν κάθαρση καὶ τὸν φωτισμό.

16. Ὁ φωτισμός.

Αὐτὰ τὰ δύο στάδια (τῆς κάθαρσης καί τοῦ φωτισμοῦ) τὰ δίνει ὁ Θεὸς σὲ ὅλους, ὅσοι τό ἐπιθυμοῦν –δὲν κάνει διακρίσεις. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος ἐάν θελήσει, νά περάσει ἀπό τό πρῶτο καί νά φθάσει στό δεύτερο στάδιο.

Τό μόνο πού ἀπαιτεῖται εἶναι ὁ ἄνθρωπος νὰ μετανοήσει, νὰ μπεῖ στὴν διαδικασία τῆς προσπάθειας νὰ καθαρίσει τὴν ψυχή του, τὸν νοῦ του, τὴν καρδιά του, συνεργαζόμενος μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν τὸ κάνει αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος, σίγουρα θὰ φθάσει καὶ στὸν φωτισμό.

Ὁ φωτισμὸς δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε «πρόγευση τοῦ Παραδείσου».  Αἰσθάνεται πλέον ὁ ἄνθρωπος ὅτι εἶναι ἀπὸ τώρα στὸν Παράδεισο. Γιατί ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ «ἐπὶ γῆς Παράδεισος» .Πραγματικὰ μέλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτὸς ποὺ ζεῖ μέσα στὸν Παράδεισο ἀπὸ τώρα. Ἔχει φτάσει στὸν φωτισμό, δηλ. ἔχει γίνει ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!

Ἔτσι, λοιπόν, νορμὰλ ὀρθόδοξος (πιστός) ποιὸς εἶναι; (γιὰ νὰ ξαναγυρίσουμε στὴν ἐρώτηση)

-Εἶναι μήπως ὁ βαπτισμένος ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει ὑποστεῖ κάθαρση;

-Ὄχι, βέβαια.

-Μήπως εἶναι ὁ καθαρμένος καὶ φωτισμένος;

-Βέβαια! Αὐτὸς εἶναι.

17. Ἀφοῦ βαπτιζόμεθα γιατί χρειαζόμαστε πάλι κάθαρση;

Δὲν ἀρκεῖ, λοιπόν, νὰ βαπτισθεῖς, ἀλλὰ θὰ πρέπει νὰ κάνεις καὶ αὐτὸ ποὺ λέμε κάθαρση.

«Γιατί», θὰ μοῦ πεῖτε, «νὰ κάνω τὴν κάθαρση; Δὲν φθάνει τὸ Βάπτισμα γιὰ νὰ μᾶς καθαρίσει;»

Φθάνει, ἀλλὰ δυστυχῶς, ἀμέσως μετὰ τὸ Βάπτισμα, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἐπαναλαμβάνουμε τὴν παρακοὴ τοῦ Ἀδὰμ, ὄχι μία, ἀλλά πολλὲς φορὲς.

Θὰ μοῦ πεῖτε:

-«Ἐμεῖς τότε (ὅταν μᾶς βάπτισαν) ἤμασταν μωρά».

-Ε, τὸ κάνουν οἱ γονεῖς μας καὶ τὸ περιβάλλον μας. Αὐτοὶ στὴν ἀρχὴ καὶ στὴν συνέχεια καὶ ἐμεῖς ἐπιτρέπουμε νὰ μπαίνει πάλι μέσα μας τὸ «μπάζο» τῆς ἁμαρτίας.

Ἡ κενοδοξία, ὁ ἐγωισμός μας, τρέφονται πολὺ καλὰ ἀπὸ τὸ περιβάλλον μας, ἀπὸ τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς λοιποὺς συγγενεῖς. Μὲ τὰ «μπράβο-μπράβο»! ποὺ μᾶς λένε, ὅλα αὐτά… ξυπνᾶνε πάλι τὰ πάθη μέσα μας. Μολύνεται πάλι ὁ νοῦς μας ἀπό τήν ὑπερηφάνεια καί ὅλα τά ἄλλα πάθη, ὁπότε χάνουμε ἤ, πιό σωστά, «ἀπενεργοποιοῦμε» τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, πού εἴχαμε πάρει μέ τά Ἅγια Μυστήρια τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος καί τοῦ Ἁγίου Χρίσματος. Ἔτσι, χρειάζεται νὰ γίνει πάλι αὐτὴ ἡ κάθαρση, αὐτήν τήν φορά, διὰ τῆς μετανοίας, τῶν δακρύων καί τῆς ἐξομολογήσεως.

18. Σέ τί διαφέρουν οἱ «νορμάλ» Ὀρθόδοξοι ἀπό τούς ἄλλους Ὀρθοδόξους.

-Ἄραγε, τώρα, σὲ τί διαφέρουν οἱ νορμὰλ ὀρθόδοξοι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὀρθόδοξους; Δηλαδή, οἱ «καθαρμένοι» ἀπὸ τοὺς ἄλλους;

-Διαφέρουν στὸ δόγμα;

-Ὄχι βέβαια. Γιατί ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι, γενικά, ἔχουμε τὸ ἴδιο δόγμα καὶ ὅλοι ξερουμε ὅτι πιστεύουμε σωστά. Ἔχουμε τὸ «Πιστεύω» καὶ πράγματι τό λέμε σωστὰ (δηλαδή χωρίς ἀλλοιώσεις, προσθῆκες ἤ ἀφαιρέσεις). Ὅσοι τὸ ξέρουμε δηλαδή…

Ὕποθέστε τώρα ὅτι σὲ ἕναν ναὸ μέσα ὑπάρχουν 300 ὀρθόδοξοι καὶ κάνουμε Θεία Λειτουργία.  Ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς 300, ὑποθέστε πάλι ὅτι μόνο οἱ πέντε εἶναι σὲ κατάσταση φωτισμοῦ. Ἔχουν ὑποστεῖ τὴν κάθαρση, ἔχουν κάνει τὴν κάθαρση στὸν ἑαυτό τους καὶ ἔχουνε φωτιστεῖ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μόνο οἱ πέντε! Ἐνῶ οἱ ἄλλοι ὑποθέστε ὅτι δὲν εἶναι φωτισμένοι. Μάλιστα οἱ ἄλλοι δὲν ἔχουν ἰδέα τοῦ τί εἶναι κάθαρση, ὅπως συμβαίνει δυστυχῶς συνήθως… Τίθεται λοιπόν τὸ ἐρώτημα:

-Οἱ «νορμὰλ» ὀρθόδοξοι χριστιανοί, μεταξὺ αὐτῶν (δηλ. ἀπὸ τοὺς 300), πόσοι εἶναι ;

-Δυστυχῶς, μόνον οἱ πέντε. Φαίνεται …σκληρό, ἀλλὰ ἔτσι εἶναι. Κι ἂν σκεφτεῖ κανείς: «πόσοι εἶναι αὐτοὶ ποῦ ἐκκλησιάζονται κάθε Κυριακή (ἀπὸ τό σύνολο τῶν ὀρθοδόξων Ἐλλήνων);». Εἶναι μόνο τὸ 3%. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ 3%, πάλι, πόσοι ξέρουν τί σημαίνει κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη ἔτσι ὥστε νά βρίσκονται στήν προσπάθεια αὐτή; Καί πόσοι ἔχουν φθάσει στήν κάθαρση γιά νά εἶναι «νορμάλ»;

Καταλάβατε;(…) Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι τὸ θέμα δὲν εἶναι ἁπλῶς νὰ πηγαίνουμε στὴν ἐκκλησία, ἢ ἁπλῶς νὰ κάνουμε κάποιες θρησκευτικὲς πράξεις: Γιὰ παράδειγμα νὰ ἀνάβουμε κεριά, νὰ κάνουμε Εὐχέλαια, νὰ κάνουμε Ἁγιασμοὺς καὶ φτάνει…Τότε δέν εἴμαστε ἐντάξει…

Μπορεῖ ἐνδεχομένως νὰ πᾶμε καὶ σὲ μία ὁμιλία, νὰ στείλουμε καὶ τὰ παιδιά μας στὸ Κατηχητικό… Αὐτὰ ὅλα εἶναι θρησκευτικὲς πράξεις, ἀλλά, ἂν δὲν προχωρήσουμε στὴν κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη καὶ στὸ φωτισμό, οὐσιαστικὰ δὲν εἴμαστε «νορμάλ». Δὲν εἴμαστε μέσα στὴν Ἐκκλησία.

Ἡ κάθαρση κι ὁ φωτισμός, μάλιστα, εἶναι συγκεκριμένες καταστάσεις καὶ μποροῦν νὰ ἐξακριβωθοῦν ἀπὸ τούς ἔμπειρους καὶ φωτισμένους πνευματικοὺς Πατέρες.

Ὅποτε, ἔχουμε ἐδῶ –προσέξτε- καθαρὰ ἰατρικὰ κριτήρια. Εἴπαμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἰατρεῖο κι ἔχει ἰατρούς: τοὺς πνευματικοὺς Πατέρες μὲ πρῶτο ἀρχίατρο τὸν ἴδιο τὸν Κύριο.

Στὴν Ἐκκλησία ὁμιλοῦμε γιὰ πράγματα κι ὄχι γιὰ ἰδέες, οὔτε γιὰ φιλοσοφίες. Ἐφόσον ὁ νοῦς εἶναι ἕνα φυσιολογικὸ ὄργανο τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ κάθε ἀνθρώπου, καὶ τὸν ἔχουν ὄχι μόνον οἱ Ἕλληνες ἢ οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀλλὰ καὶ οἱ μουσουλμάνοι καὶ οἱ βουδιστὲς κι ὅλος ὁ κόσμος, τότε: ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν ἴδια ἀνάγκη γιὰ κάθαρση καὶ φωτισμό. Τοῦτο συμβαίνει διότι, ὅπως εἴπαμε, ὅλων ὁ νοῦς εἶναι σκοτισμένος.

19. Ἡ Ὀρθοδοξία δέχεται ὅλους τούς ἀνθρώπους πρός θεραπείαν χωρίς νά τούς ἐξαναγκάζει.

Ἡ Ὀρθοδοξία ἀγκαλιάζει ὅλους τούς ἀνθρώπους, γιατί δὲν εἶναι θρησκεία. Εἶναι θεραπεία, εἶναι θεραπευτική, εἶναι ἰατρεῖο.

Ὅταν πᾶς στὸν γιατρὸ δὲν σὲ ρωτάει: «-Εἶσαι Ἕλληνας; -Νὰ σὲ πάρω» ἢ «-Εἶσαι Ἀλβανὸς ἢ εἶσαι διαφορετικός; -Δὲν σὲ παίρνω.» Ὁ ἰατρὸς τοὺς θεραπεύει ὅλους, ἂν εἶναι «σωστὸς» φυσικά.

Ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἑνὸς κράτους ἢ ἑνὸς ἔθνους. Γι’ αὐτό, βλέπετε, δὲν λέμε: «Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἑλλήνων», ἀλλὰ: «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος».

- Καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ποιὸν ἔχει μέσα; Γιὰ ποιοὺς ἐνδιαφέρεται; Μόνο γιὰ τοὺς Ἕλληνες;

- Ὄχι. Γιὰ ὅλους, ὅσοι κατοικοῦν αὐτὴν τὴν στιγμὴ στὴν Ἑλλάδα. Εἶναι Ἀλβανοί, εἶναι Ταϊβανέζοι, εἶναι  ἀπὸ τὸ Νέο Δελχί, ἀπ’ ὅπου καὶ νὰ ‘ναι, ἡ Ἐκκλησία τοὺς ἀγκαλιάζει ὅλους αὐτούς. Ἄν ὅλοι αὐτοί πᾶνε στὸ ἰατρεῖο αὐτό (στήν Ἐκκλησία), θὰ τοὺς θεραπεύσει, θὰ τοὺς δεχθεῖ, γιατί ὅλων αὐτῶν ὁ νοῦς εἶναι ἄρρωστος καί ἡ Ἐκκλησία εἶναι γιά νά θεραπεύσει ὅλον τόν κόσμο.

Ἐπίσης λέμε: «Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν». Δὲν λέμε «Ἀρχιεπίσκοπος τῶν Ἀθηναίων». Ὅσοι μένουν στὴν Ἀθήνα, δηλαδή, εἶναι κάτω ἀπὸ τὴν ποιμαντική του φροντίδα καὶ τήν ἀγάπη, είναι μέσα στό ποιμαντικό του ἐνδιαφέρον. Τοὺς ἀγκαλιάζει ὅλους ἡ Ἐκκλησία.

Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἑνότητα τῶν πάντων καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία εἴμαστε ὅλοι -ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστὸς π. Πορφύριος-. Εἴμαστε ὅλοι «δυνάμει»· μακάρι νὰ γίνουμε καὶ «ἐνεργείᾳ», δηλαδὴ νὰ μποῦμε (ὅλος ὁ κόσμος νὰ μπεῖ) ἐκεῖ μέσα μὲ τὴν θέλησή μας.

Ὁ Χριστὸς Μας δὲν ἀναγκάζει κανέναν νὰ πάει νὰ θεραπευτεῖ. Εἶναι πολὺ -θὰ λέγαμε- «δημοκρατικός», πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὅσο ἀντιλαμβανόμαστε τὴν ἔννοια τῆς δημοκρατίας καὶ τοῦ δημοκρατικοῦ σήμερα. Ὅποιος θέλει νὰ πάει κοντά Του, τὸν δέχεται, ἀλλὰ κανέναν δὲν τὸν ἀναγκάζει νὰ θεραπευθεῖ.

20. Μόνο ἡ Ἐκκλησία θεραπεύει τήν ἀνθρώπινη ψυχή.

Ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ εἶναι μία. Δὲν ὑπάρχουν πολλὲς θεραπεῖες γιὰ τὸν νοῦ. Μία εἶναι: αὐτὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Οἱ «λεγόμενες» ψυχοθεραπεῖες, ποὺ κυκλοφοροῦν στὸν κόσμο ἀπὸ τοὺς (συγχωρέστε με, δὲν εἶναι δική μου ἡ ἔκφραση, εἶναι τοῦ πατρὸς Πορφυρίου) «λεγόμενους ψυχιάτρους» καὶ ψυχοθεραπευτές, τουλάχιστον στὴν Ἑλλάδα, εἶναι 120!

Ἑκατὸν εἴκοσι διαφορετικὲς «ψυχοθεραπεῖες» κυκλοφοροῦν σήμερα στὴν Ἑλλάδα! Ἀπὸ αὐτὸ καὶ μόνο καταλαβαίνει κανεὶς ὅτι δὲν ὑπάρχει θεραπεία ἐκεῖ μέσα, μέσα σὲ αὐτὰ τὰ συστήματα καί τά «ψυχιατρικά καταστήματα». Γιατί, ἐὰν ὑπῆρχε, δὲν θὰ ἦταν ἀνάγκη νὰ ὑπάρχουν 120 μέθοδοι. Μία θὰ ὑπῆρχε καὶ θὰ ἦταν ἀρκετή. Ὅπου βλέπει κανεὶς πολλὰ φάρμακα καὶ πολλὲς μεθόδους, γιὰ τὸ ἴδιο νόσημα, αὐτό σημαίνει ὅτι δὲν ἔχουμε θεραπεία, δὲν ξέρουμε τὴν θεραπεία.

21. Οἱ «λεγόμενοι» ψυχίατροι καί ψυχοθεραπευτές-ψυχολόγοι δέν γνωρίζουν κἄν τί εἶναι ἡ ψυχή.

Εἶναι μάλιστα -θὰ ‘λεγα- ἀπόλυτα δικαιολογημένο τὸ ὅτι δὲν ξέρουμε, τό ὅτι δὲν ξέρουν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι νὰ θεραπεύσουν τὴν ψυχή, γιατί ἁπλούστατα δὲν ξέρουν κἄν τί εἶναι ἡ ψυχή. Μόνον ἡ Ἐκκλησία ξέρει. Μόνον οἱ Ἅγιοι Πατέρες γνωρίζουν τί εἶναι ἡ ψυχή, ὅσο βέβαια τούς ἔχει δοθεῖ ἀπό τόν Πάνσοφο Θεό νὰ γνωρίζουν.

Οἱ κοσμικοὶ «λεγόμενοι» ψυχίατροι δὲν μιλοῦν μά οὔτε καί γνωρίζουν τίποτε γιά τήν κάθαρση τοῦ νοῦ. Ἂν μελετήσει κανεὶς αὐτὲς τὶς «ψυχοθεραπεῖες» ποὺ κυκλοφοροῦν θά τό διαπιστώσει…

Ἄλλωστε ὁ ὅρος «ψυχοθεραπεία», ἔτσι ὅπως χρησιμοποιεῖται στὰ κοσμικὰ δρώμενα, εἶναι λάθος – εἶναι μία γελοιοποίηση τοῦ ὅρου. Ὅπως καὶ ὁ ὅρος ψυχιατρική, ὅπως καὶ ὁ ὅρος ψυχολογία εἶναι γελοιοποιήσεις τῶν ειδικοτήτων που εκπροσωπούν, διότι ὅλοι αὐτοὶ πού ὑπηρετοῦν τίς ὁμώνυμες εἰδικότητες δὲν ξέρουν τί εἶναι ἡ ψυχή. Πῶς, λοιπόν, θεραπεύουν, χωρίς νά ξέρουν κἄν τί εἶναι αὐτό πού θεραπεύουν;

Ἄν κανείς μελετήσει ὅλα τὰ σχετικά λεξικά ἢ τὰ βιβλία τὰ ψυχολογικά, πουθενὰ δὲν θὰ βρεῖ νὰ γράφουν σχετικά μὲ τὸ τί εἶναι ἡ ψυχή. Δὲν δίνουν ὁρισμὸ τῆς ψυχῆς ἢ δίνουν ἕναν πολὺ περιφερειακό-περιγραφικό ὁρισμό.  Οὐσιαστικὰ, ἀναφέρονται στὴν συμπεριφορά. Κι ὅλες αὐτὲς οἱ μέθοδοι, οἱ λεγόμενες «ψυχοθεραπευτικές», οὐσιαστικὰ, εἶναι μέθοδοι ἐλέγχου-διόρθωσης  τῆς συμπεριφορᾶς, πού μόνον μιά ἐπιφανειακή ἀνακούφιση μποροῦν νά προσφέρουν στόν πάσχοντα· δὲν εἶναι μέθοδοι θεραπείας τῆς ψυχῆς. Καμμία δὲν ἀγγίζει τὴν ψυχή.

22. Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς εἶναι ἔργο μόνο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Μόνο ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νὰ θεραπεύσει τὴν ψυχή, νὰ θεραπεύσει τὴν «νοερὰ ἐνέργεια», τὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Κι ἔχει μία μέθοδο συγκεκριμένη καὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλη. Εἶναι ἡ μέθοδος τῆς κάθαρσης, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς θέωσης. Αὐτή, λοιπόν, ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς ψυχῆς, ἡ μία καὶ μοναδική, εἶναι αὐτὴ ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἐκκλησία. Κι αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε: ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς εἶναι ἔργο μόνον τῆς Ἐκκλησίας, κανενός ἄλλου.

Εἶναι ἀπαράδεκτο γιὰ παράδειγμα νὰ ἔρχεται κάποιος νὰ ἐξομολογηθεῖ (τώρα τὸ λέω γιά μᾶς, τοὺς Πνευματικοὺς) καὶ νὰ τὸν στέλνουμε γιὰ ψυχολογικὴ θεραπεία. Προσέξτε, ἐὰν ἔχει ἀνάγκη νὰ πάρει φάρμακα, γιατί πάσχουν τὰ νεῦρα του, θὰ τὸν στείλουμε. Ναί…, ἀλλὰ ὄχι γιὰ τὴν θεραπεία τῆς  ψυχῆς του, γιατί κανεὶς ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς δὲν θεραπεύει τὴν ψυχή.

Εἶναι πιθανὸν ὁ ἄνθρωπος, μὲ τὶς ἁμαρτίες ποὺ ἔκανε, νὰ ἔβλαψε καὶ τὸ νευρικὸ του σύστημα. Διότι ἡ ψυχὴ ἐπηρεάζει καὶ τὸ νευρικὸ σύστημα. Κι ἂν κανεὶς κάνει μεγάλα λάθη, μεγάλες ἁμαρτίες στὴν ψυχή, ἐπηρεάζει καὶ τὸ σῶμα καὶ τὸ νευρικὸ σύστημα. Ἐκεῖ χρειάζεται νὰ πάρει φάρμακα. Ἐκεῖ εἶναι ὁ ρόλος τοῦ ψυχιάτρου. Ἀλλὰ, δὲν κάνει ψυχ-ιατρικὴ ἐκείνην τὴν ὥρα ὁ ψυχ-ίατρος. Ἐκείνην τὴν ὥρα κάνει νευρολογία, κάνει θεραπεία τῶν νεύρων.

Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ λὲει ὅτι εἶναι ψυχίατρος· θὰ πρέπει νὰ λὲει ὅτι εἶναι νευρολόγος, νευροθεραπευτής. Θεραπεύει τοὺς νευροδιαβιβαστές, τοὺς νευρῶνες κ.λ.π. Βλέπουμε, λοιπὸν, ὅτι ὁ ὅρος «ψυχίατρος» (θεραπευτής τῆς ψυχῆς) εἶναι παραπλανητικός, χωρίς νὰ θέλω νὰ ἀδικήσω τὶς τυχόν καλές προθέσεις τῶν ἀνθρώπων αὐτών. Γνωρίζω πώς οἱ περισσότεροι ἀπ’ αὐτούς προσπαθούν νὰ βοηθήσουν τόν συνάνθρωπό τους καί στό μέτρο πού γνωρίζουν ἐπεμβαίνουν θεραπευτικά στό Νευρικό του Σύστημα.

Ἔτσι, λοιπόν, μόνον ἡ Ὀρθοδοξία θεραπεύει τὴν ψυχή.

23. Ἡ ἀπώλεια τῆς ὀρθόδοξης θεραπευτικῆς ἀπό τούς αἱρετικούς. Ὁ Χριστός Μας ἀποκαλεῖται Ἰατρός.

Προσέξτε τώρα κάτι ἄλλο. Ὅσοι εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία -ἄς αὐτοαποκαλοῦνται  «χριστιανοί»- ἔχουν χάσει αὐτὴν τὴν θεραπευτική. Πουθενά σέ ὅλους όσοι εἶναι αἱρετικοί, δηλαδή ἔχουν φύγει ἀπ’ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία (κι ἂς λέγονται ὅπως ἤδη εἴπαμε χριστιανοί: παπικοί, προτεστάντες κλπ.)…πουθενὰ σ’ ὅλους αὐτοὺς δὲν θὰ βρεῖτε νὰ γίνεται λόγος γιὰ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου. Ἔχουν χάσει τὴν θεραπευτική. Ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ ἀπ’ αὐτὴν τὴν παράδοση, δὲν σκέπτονται πλέον ὀρθόδοξα (στὰ πλαίσια τῆς θεραπείας τῆς νόσου τοῦ νοῦ). Ἐδῶ ἀκριβῶς ἔγκειται καὶ ἡ διαφορὰ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπ’ ὅλες τὶς ἄλλες θρησκεῖες-δόγματα. Καμιὰ θρησκεία δὲν ὁμιλεῖ γιὰ θεραπεία, ὅπως κάνει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἂν ψάξουμε στὶς «εὐχὲς» ποὺ ἔχουμε, θὰ δεῖτε ὅτι ἐπανειλημένως ὁ Χριστὸς μας ἀποκαλεῖται «ὁ Ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν». Εἶναι ὁ Ἰατρός, ὁ Θεραπευτής Μας. Ἂν ψάξουμε στὴν παπικὴ ἢ στὴν προτεσταντικὴ παράδοση, αὐτὴ ἡ προσωνυμία τοῦ Χριστοῦ μας ὡς Ἰατροῦ, δὲν ὑπάρχει πουθενά. Μόνο στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ παράδοση ὁ Χριστὸς ἀποκαλεῖται Ἰατρός. Γιατί ἀκριβῶς θεραπεύει τὴν ψυχή.

24. Τό μεγαλεῖο τοῦ Ἁγίου καί Μεγάλου Κωνσταντίνου καθώς καί τῶν ὑπολοίπων «Βυζαντινῶν» αὐτοκρατόρων.

Κι ἐδῶ τώρα -ἂς κάνουμε καὶ μία ἱστορικὴ παρένθεση- ἀνιχνεύουμε τὸ μεγαλεῖο τῶν λεγόμενων «Βυζαντινῶν», αὐτοκρατόρων. Τὸ λέω «λεγόμενων Βυζαντινῶν» γιατί δὲν ἦταν οὔτε καί λεγόντουσαν Βυζαντινοί· λεγόντουσαν Ρωμιοί, Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἄλλο θέμα, ἂς μὴν τὸ ἀνοίξουμε τώρα…τό πῶς μᾶς κόλλησαν τὴν ὀνομασία «Βυζαντινοί»[4].

Αὐτοὶ λοιπόν οἱ αὐτοκράτορες κατάλαβαν τί σημαίνει Ὀρθοδοξία. Κατάλαβαν ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι κάτι ἄλλο. Δὲν εἶναι θρησκεία, ἀλλὰ εἶναι ἡ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αυτὸ καὶ φτιάχνει σωστοὺς πολίτες καὶ κοινωνικὰ σωστοὺς ἀνθρώπους. Σκέφτηκαν λοιπὸν οἱ αὐτοκράτορες: «Τέτοιους ἀνθρώπους θέλουμε γιὰ τὸ κράτος». Ἔτσι ἀγκάλιασαν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν ἔκαναν ἐπίσημη θρησκεία… ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ οἱ ὑπόλοιποι.

25. Γιατί χάθηκε ἡ θεραπευτική παράδοση στήν Δύση;

-Γιατί, ὅμως, αὐτὴ ἡ παράδοση ἔσβησε ἀπὸ τοὺς παπικοὺς καὶ τοὺς προτεστάντες; Γιατί ὅταν τοὺς μιλᾶμε γιὰ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ ξαφνιάζονται;

- Διότι ἡ ἀνάγκη τῆς «κάθαρσης» καὶ τοῦ «φωτισμοῦ», ἡ ἀνάγκη τῆς ἐσωτερικῆς ἀλλαγῆς, ἔφυγε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους αὐτούς, ἀπὸ τὴν στιγμὴ πού ἔχασαν τὴν Ὀρθοδοξία, δηλ. τήν ὀρθή δόξα (θεώρηση-πίστη) γιά τόν Θεό. Ἄλλαξαν τὰ δόγματα, ἄλλαξαν τὴν θεολογία, γι’ αυτὸ κατόπιν ἔχασαν καὶ τὴν θεραπευτικὴ συνταγὴ γιὰ τὴν ὕπαρξή τους καὶ γιὰ τὴν ζωή τους. Τὰ δόγματα εἶναι αὐτὰ ποὺ διαφυλάσσουν τὴν Ἀλήθεια ἀλλὰ καὶ τὴν ζωή!

Ὅταν χαλάσεις τὰ δόγματα, τὰ ἀλλοιώσεις δηλαδή, δὲν ἔχεις πλέον «φράχτη» στήν πίστη (ἡ ὁποία καθορίζει καί τήν  ζωή) καὶ μετὰ μπορεῖ νὰ μπεῖ τὸ ψέμμα, ἡ πλάνη. Ὅπως καὶ πράγματι εἰσῆλθε σὲ ὅλους αὐτοὺς καὶ χάσανε τὰ φάρμακα, τὴν θεραπευτικὴ συνταγὴ καὶ ἀγωγή τῆς ψυχῆς πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στόν προορισμό του (τήν ὁμοίωσή του μέ τόν Χριστό). Σ’ αὐτούς, τώρα (παπικούς, προτεστάντες) ἐκεῖνος ποὺ ἀλλάζει δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὁ Θεός!

26. Πρέπει νά ἀλλάξουμε, νά γίνουμε ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ.

Θυμηθεῖτε αὐτὸ ποὺ λέγαμε, ὅτι στὴν Ὀρθοδοξία πρέπει νὰ ἀλλάξουμε, νὰ ἀλλάξει ὁ ἄνθρωπος, νά μετανοήσει δηλαδὴ, νὰ θεραπευτεῖ ἐν Χριστῷ.

Πρέπει νὰ ἀλλάξει ὁ νοῦς μας, νὰ «καθαριστεῖ» ἡ καρδιά μας, νὰ ἀδειάσει ἀπὸ ὅλα καὶ νὰ γεμίσει μὲ τὸν Χριστό Μας. Πρέπει νὰ ἀλλάξουμε. Γι’ αὐτὸ μὴ σᾶς πειράζει, ἅμα σᾶς λένε:

-«Ἄλλαξες…».

-«Ναί, ἄλλαξα. Τὸ θέμα εἶναι: Πρὸς τὰ ποῦ ἄλλαξα;»…

- «Γιατί μπῆκες στὴν Ἐκκλησία καὶ σὲ παρέσυραν οἱ παππάδες…κλπ. κλπ.»

Ναί… Τὸ θέμα εἶναι ὅτι πράγματι πρέπει νὰ ἀλλάξουμε. Μὴν «κομπλάρουμε», ἂν μᾶς ποῦνε «ἄλλαξες».

-«Ναὶ ἄλλαξα (ἀς μήν φοβόμαστε νά τό ποῦμε…). Προσπαθοῦν νά μᾶς χτυπήσουν στόν ἐγωισμό, στήν κενοδοξία, ὅταν μᾶς λένε ὅτι ἀλλάξαμε. Μὰ ἀκριβῶς, πρέπει νὰ ἀλλάξουμε. Πρέπει ἀπό ἄρρωστοι νά γίνουμε καλά. Δέν πρέπει νά παραμείνουμε ἄρρωστοι γιά νά φαινόμαστε «σταθεροί» χαρακτῆρες, οὔτε εἶναι μειωτικό νά παραδεχθοῦμε ὅτι μέχρι τώρα «εἴχαμε πάρει τήν ζωή μας λάθος»…

27. Στούς αἱρετικούς (Παπικούς, Προτεστάντες) ἐκεῖνος πού ἀλλάζει εἶναι ὁ Θεός καί ὄχι ὁ ἄνθρωπος.

Ἀντίθετα οἱ αἱρετικοί -οἱ ὁποῖοι εἶναι καθ’ ὑπερβολήν ὑπερήφανοι καί ἐγωιστὲς – πρεσβεύουν ὅτι δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος αὐτός πού πρέπει νά ἀλλάξει. Γνωρίζετε, πιστεύω, ὅτι ἡ αἵρεση πηγάζει ἀπό τήν ὑπερηφάνεια καί τόν ἐγωισμό. Ὅλοι οἱ αἱρεσιάρχες ἦταν πάρα πολὺ ὑπερήφανοι ἄνθρωποι. Κατ’ αὐτούς ὁ Θεὸς εἶναι Ἐκεῖνος  πού ἀλλάζει καί ὄχι ὁ ἄνθρωπος! Τὸ ἔχουν κάνει καὶ θεολογία αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Ἐνῶ ἡ ἀλήθεια εἶναι τὸ ἀντίθετο: Ὁ Θεὸς εἶναι Ἀναλλοίωτος· δὲν ἀλλάζει ποτέ. Ἐπίσης,  ὁ Θεὸς εἶναι Ἀΐδιος -ὅπως λέμε στὴν ὀρθόδοξη θεολογία- δηλαδὴ εἶναι πάντοτε ὁ ἴδιος. Ὁ Θεός εἶναι Τέλειος , Παντέλειος, ὑπέρ πᾶσαν τελειότητα. Γι’ αυτό δέν χρειάζεται καμμιά ἐξέλιξη, βελτίωση ἤ ἀλλαγή.

Ἀλλοίμονο, ἐὰν ἀλλάζει ὁ Θεός. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι καὶ ὁ Θεὸς ἔχει πάθη! Ὄχι βέβαια… Ὁ Θεὸς εἶναι ἀπαθής. Εἶναι ἀναλλοίωτος. Κι ὅμως, στὴν θεολογία αὐτῶν (αἱρετικῶν, Παπικῶν, Προτεσταντῶν), ὁ Θεὸς ἀλλάζει.

Προσέξτε, τώρα, πῶς αὐτὴ ἡ θεολογία ἔχει ποτίσει κι ἐμᾶς τούς ὀρθοδόξους, δυστυχῶς. Λέγει ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης: «Στοὺς ἀνθρώπους αὐτούς, στὴν Δύση, τοὺς παπικοὺς καὶ τοὺς προτεστάντες, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀλλάζει. Τὸ μόνο πρᾶγμα ποὺ κάνει ὁ ἄνθρωπος γι’ αὐτοὺς εἶναι ὅτι γίνεται καλὸ παιδί». Δηλαδή, ἀλλάζει κάποια ἐξωτερικὴ συμπεριφορά. Τὸ εἶναι του, ἡ οὐσία του, ἡ ψυχὴ του (δηλαδὴ ὁ κατ’ οὐσίαν ἄνθρωπος) δὲν ἀλλάζει. Ἁπλῶς γίνεται «καλὸ παιδί». Κι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ «κακὸ παιδί», ποὺ ἦταν, γίνει «καλὸ παιδί», τότε ὁ Θεὸς τὸν ἀγαπάει. Διαφορετικά, τὸν ἀποστρέφεται.

Προσέξτε θεολογία… Τελείως λάθος! Ὁ Θεὸς δηλαδή, κατ’ αὐτοὺς, μπορεῖ νὰ μισεῖ, νὰ ἀποστρέφεται. Ἂν παραμένει ἢ γίνεται κάποιος «κακὸ παιδί», τότε ὁ Θεὸς δὲν τὸν ἀγαπάει. Καί σ’ ἐμᾶς δὲν ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ ἀντίληψη; Πέστε μου…

-Γιατί;

-Διότι, δυστυχῶς, ἡ κατήχηση μας εἶχε ἐπηρεαστεῖ ἀπὸ τὰ Δυτικὰ πρότυπα. Στὰ Κατηχητικὰ ἀκόμη, μερικὲς φορές, λέγανε τὰ ἴδια πράγματα. Δηλαδή, ἐὰν ὁ ἄνθρωπος γίνει καλὸ παιδί, τότε ἀλλάζει κι ὁ Θεὸς καὶ γίνεται καλός! Βλέπετε ποῦ καταλήγουμε;…

Καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ δὲν τὸν ἀγαποῦσε τὸν ἄνθρωπο, τώρα τὸν ἀγαπάει. «Ὅταν ὁ ἄνθρωπος γίνεται «κακὸ» παιδί, ὁ Θεὸς θυμώνει, κι ὅταν ὁ ἄνθρωπος γίνεται «καλὸ» παιδί, ὁ Θεὸς χαίρεται».

Αὐτό, δυστυχῶς, λέγεται στὴν Εὐρώπη. Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογία τῆς Δύσης. Οὐσιαστικά, ὅλη αὐτὴ ἡ διδασκαλία εἶναι μία ἀναίρεση τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἔτσι .[Γιαυτὸ καὶ ἡ Δύση ἔφθασε στὴν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ (θεολογία τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ), στὴν ἀθεΐα].

28. Ὁ ἐπηρεασμός τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας ἀπό τήν Δυτική.

Ὁ Θεὸς δὲν ἀλλάζει· δὲν εἶναι ἄλλοτε καλὸς καὶ ἄλλοτε κακός· δὲν ἀλλάζει διαθέσεις ἀνάλογα μὲ τὸ τί εἴμαστε ἐμεῖς. Ἀλλὰ τὸ κακὸ αὐτό…ὅπως εἴπαμε, ἡ πλανεμένη αὐτή διδασκαλία δὲν κηρύσσεται μόνο στὴν Εὐρώπη… ἡ θεολογία αὐτὴ ὑπάρχει καὶ στὴν Ἑλλάδα. Σὲ πολλοὺς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ «εἶναι μέσα στὴν Ἐκκλησία» αὐτὸ τὸ πνεῦμα ἐπικρατεῖ. Ἔχει καταντήσει σέ ὁρισμένους νὰ εἶναι καὶ ἡ Ὀρθοδοξία μία θρησκεία (ἕνα ἐργαλεῖο «χρησιμοποίησης» τοῦ Θεοῦ γιά νά «περνᾶμε ἐμεῖς καλά»), ὅπως ὅλες οἱ ἄλλες, κατά τήν ὁποία ὁ Θεὸς ἀλλάζει διαθέσεις. Καὶ πρέπει λοιπόν νὰ πᾶμε στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ «κατευνάσουμε» τὸν Θεό, νὰ Τὸν «μαλακώσουμε», ὥστε νὰ πάψει ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ!!!

Κι ἔχουμε,  λοιπόν, καὶ τὸν παππὰ -συγγνώμη ποὺ θὰ τὸ πῶ ἔτσι- σὰν τὸν μάγο τῆς φυλῆς, ὅπου θὰ πᾶμε καὶ θὰ τοῦ ποῦμε: «Ξέρεις, κάνε μου αὐτὸ τὸ πρᾶγμα (εὐχή, Ἁγιασμό, Εὐχέλαιο, 7 Εὐχέλαια!, διάβασέ μου τήν φανουρόπιττα κ.λ.π.) γιὰ νὰ τὰ βρῶ μὲ τὸν Θεό, γιὰ νὰ ἀποκαταστήσω τὴν σχέση μου μαζί Του, γιατί ὁ Θεὸς ἔχει θυμώσει μαζί μου». Αὐτὰ εἶναι τελείως εἰδωλολατρικὰ πράγματα, παγανιστικά, σκέτη δεισιδαιμονία.

Ἔχουμε φοβερὰ ἀλλοιώσει τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸ «Ποιὸς εἶναι ὁ Θεός», ἔχουμε ψεύτικη ἀντίληψη γι’ Αὐτὸν καὶ ὡς ἀποτέλεσμα ἔρχεται τὸ ὅτι δὲν ζοῦμε σωστὰ καὶ δὲν θεραπευόμαστε.

29. Ἡ χρησιμοθηρική σχέση μέ τόν Θεό.

Ἡ σχέση μας, ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων, μέ τόν Θεό δέν εἶναι ἀγαπητική ἀλλά ἐμπορική, χρησιμοθηρική, σχέση «χρησιμοποίησης τοῦ Θεοῦ γιά νά περνᾶμε καλά ἐμεῖς.

Ἔχει γίνει ἡ σχέση μας μὲ τὸν Θεὸ παρόμοια μὲ τὴν σχέση πού ἔχουν οἱ πιστοί τῶν ἄλλων θρησκειῶν μὲ τοὺς «θεούς» τους. Ἐκεῖνοι λένε: «θὰ πάω στὸν μάγο, θὰ πάω στὸν ἱερέα -ὅπως τὸν λένε ἰνδουιστή , γιόγκι κ.λ.π.- θὰ τοῦ δώσω καὶ χρήματα, φροῦτα κ.λ.π., θὰ κάνω τὴν θυσία μου, καὶ ἐκεῖνος θὰ διαβάσει μία εἰδικὴ προσευχή, γιὰ νὰ μοῦ πᾶνε καλὰ τὰ πράγματα. Γιὰ νὰ μὴν ἔχω ἀρρώστιες, νὰ πάει καλὰ ἡ σοδειά μου, νὰ πάει καλὰ τὸ αὐτοκίνητό μου, τὸ χρηματιστήριο, νὰ βρῶ ἕνα καλὸ παιδὶ νὰ παντρέψω τὴν κόρη μου κ.λ.π.»…

Δυστυχῶς ἔτσι συμπεριφερόμαστε πολλὲς φορὲς κι ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι. Πᾶμε καὶ τοῦ λέμε: «Παππᾶ νὰ ‘ρθεῖς νὰ μοῦ κάνεις Εὐχέλαιο», ἔτσι, ἢ «νὰ μοῦ κάνεις Ἁγιασμό;»

-«Γιατί νὰ σοῦ κάμω Ἁγιασμὸ καὶ Εὐχέλαιο;»

-«Ε..νά! γιὰ τὸ καλό».

Ποιὸ «καλό»; Δὲν ξέρει, τί θὰ πεῖ καλό.

-Γιατί ὅμως (γιά νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα πού δείχνει τόν βαθμό τῆς ἄγνοιας καί ἀλλοτρίωσής μας) κάνουμε Εὐχέλαιο;

-Τὸ Εὐχέλαιο εἶναι εἰδικὸ Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας ποὺ γίνεται ὅταν ἕνας εἶναι ἄρρωστος· συνδέεται ἄμεσα μὲ τὴν Ἐξομολόγηση, μὲ τὴν μετάνοια. Πῶς θὰ ‘ρθεῖ ὁ Θεὸς νὰ σὲ κάνει καλά, ὅταν ἐσὺ δὲν θέλεις νὰ ἔχεις σχέσεις μαζί Του, δὲν Τὸν ἀγαπᾶς, δὲν μετανοεῖς, δὲν ἀλλάζεις ζωή; Τί τὸ θὲς τὸ Εὐχέλαιο; Εἶναι πλέον, μία «μαγικὴ πράξη»! Ἔτσι, ἁπλῶς γιά τό καλό, γιά εὐλογία, γιὰ νὰ «τὰ φτιάξω» μὲ τὸν Θεὸ (λένε κάποιοι).

-Πῶς θὰ τὰ φτιάξεις; Ἔτσι μαγικὰ τὰ φτιάχνεις μὲ τὸν Θεό;

Ἂν δὲν μετανοήσεις, ἄν δὲν ζητήσεις συγγνώμη γι’ αὐτὰ πού ἔχεις κάνει, πῶς θὰ ἀποκαταστήσεις τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεό;

Ὄχι, πῶς θὰ «ἐξευμενίσεις» τὸν Θεό; Αὐτό εἶναι τελείως λάθος ἀντίληψη. Διότι προσέξτε, ὁ Θεὸς πάντα μᾶς ἀγαπάει. Κι ὅταν εἴμαστε ἁμαρτωλοί μᾶς ἀγαπάει, κι ὅταν εἴμαστε δίκαιοι, κι ὅταν εἴμαστε στὴν κόλαση ἀκόμα καί ἐκεῖ μᾶς ἀγαπάει. Ἀκόμη καί ὅταν ἐξ αἰτίας τῶν βαριῶν ἁμαρτιῶν μας γίνουμε δαιμονισμένοι, ἀκόμη καί τότε μᾶς ἀγαπάει. Μάλιστα ἀγαπάει ὄχι μόνο ἐμᾶς ἀλλά καὶ τοὺς δαίμονες… Ὅλους τους ἀγαπάει. Δὲν ἀλλάζει ὁ Θεός, ἀλλὰ ἐμεῖς πρέπει νά ἀλλάξουμε, νά μετανοήσουμε καί νά ἐπιτρέψουμε στόν Θεό νά ἔλθει νά ἐργασθεῖ μέσα μας…

Μὲ τίς ἁμαρτίες ποὺ κάνουμε, χτίζουμε τείχη γύρω μας καὶ δὲν μπορεῖ νὰ περάσει ἡ ἀγάπη (ἡ Ἐνέργεια, ἡ Χάρη) τοῦ Θεοῦ στὴν ψυχή μας καὶ νὰ μᾶς κάνει καλά, νὰ μᾶς θεραπεύσει. Τότε ἐμεῖς γινόμαστε δυστυχισμένοι. Ἂν δὲν γκρεμίσεις αὐτὸ τὸ τεῖχος μὲ τὴν μετάνοια, ὅσα «μαγικὰ» καὶ νὰ κάνεις, δὲν μπορεῖς νὰ κοινωνήσεις μὲ τὸν Θεό. Δὲν γίνεται τίποτα.

Ἔτσι, λοιπόν, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι καλός, τότε ὁ Θεὸς τὸν ἀγαπάει, σύμφωνα μὲ τὴν θεολογία τῆς Δύσης, ἀλλὰ δυστυχῶς καὶ μὲ τὴν δική μας!…

30. Περί τοῦ ἁγιασμοῦ τῆς κτίσεως ἀπό τήν Ἐκκλησία.

Ἐρώτηση: «Πάτερ, καὶ στὴν Ὀρθοδοξία δὲν ἁγιάζουνε τὴν σοδειά, τὰ φροῦτα, τοὺς καρποὺς τοῦ χωραφιοῦ, τὰ σταφύλια, τὴν πρώτη παραγωγή; Αὐτὸ δὲν εἶναι…»

Ἀπάντηση: «Προσέξτε! Πρέπει νὰ ξέρουμε, γιατί τὸ κάνουμε. Ναί τά εὐλογοῦμε. Γιατί τὸ κάνει ὅμως ἡ Ἐκκλησία; Διαβάστε τὶς εὐχές, γιὰ νὰ καταλάβετε, γιατί τὸ κάνει ἡ Ἐκκλησία. Ὅταν, γιὰ παράδειγμα, τὸ Πάσχα διαβάζουμε τὴν εὐχὴ ὅπου εὐλογοῦμε (γιὰ τὴν ἀκρίβεια παρακαλοῦμε τὸν Θεὸν νὰ εὐλογήσει) «τὸν τυρὸν καὶ τὰ ὠά», τό τυρί καί τὰ αὐγὰ δηλαδή· τό κάνουμε διότι τρῶμε μετὰ ἀπὸ 50 ἡμέρες γιά πρώτη φορά (ὅσοι νήστεψαν, βέβαια· ὅσοι δὲν νήστεψαν τρώγανε συνεχῶς) τυρὶ καὶ αὐγὰ ἐκείνη τὴν ἡμέρα τοῦ Πάσχα καὶ ὁ ἱερέας τὰ εὐλογεῖ.

-Γιατί τὰ εὐλογεῖ;

-Δὲν τὰ εὐλογεῖ κάνοντας μία μαγικὴ πράξη, ἀλλὰ τὰ προσφέρει στὸν Θεὸ ὡς εὐχαριστία, ὡς δοξολογία καὶ γιὰ τὸν δικό μας τὸν Ἁγιασμὸ. Ὁ Θεὸς τὰ εὐλογεῖ καὶ ἐμεῖς, μεταλαμβάνοντας ἀπὸ αὐτὰ (τρώγοντάς τα), ἁγιαζόμαστε.

Κάθε πρᾶγμα ποὺ κάνουμε στὴν Ἐκκλησία ἔχει θεολογία.

-Καὶ ἡ θεολογία ποιὰ εἶναι;

-Ἡ κάθαρση  ὁ φωτισμὸς καὶ ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Δὲν εἶναι στόχος μας νὰ «ἐξευμενίσουμε» τὸν Θεό, οὔτε νά κάνουμε μία θρησκευτικὴ πράξη, γιὰ νὰ μᾶς πάει καλὰ ἡ σοδειὰ κλπ., ἀλλὰ κάθε τί ποῦ κάνουμε στὴν Ἐκκλησία εἶναι μία πράξη κοινωνίας μὲ τὸν Θεό. Εἶναι μία φανέρωση τοῦ Χριστοῦ κάθε πράξη ποὺ κάνει ἡ Ἐκκλησία.

Ἀλλά, ὅταν ἐσὺ πᾶς ἔτσι:

-«Διάβασέ μου τὴν φανουρόπιττα, πάτερ».

-«Γιατί τὸ κάνες παιδί μου αὐτό;»

Καὶ σοῦ λέει: «Γιὰ τὸ καλό».

-Ποῦ εἶναι ὁ Χριστὸς σὲ ὅλα αὐτά;

-Πουθενά.

Ὅπως πάει ὁ ἄλλος -ἂς ποῦμε- στὸ ἱερέα τὸν σιντοϊστὴ τὰ φροῦτα του καὶ λέει: «Διάβασέ μου τα, γιὰ νὰ πάει καλὰ ἡ σοδειά μου». Δὲν πάει ἀπὸ ἀγάπη στὸν Θεὸ, ἀλλὰ ἀπὸ ἀγάπη στὸν ἑαυτό του. Γιὰ νὰ περάσει ἐκεῖνος καλὰ «χρησιμοποιεῖ» ἀκόμη καὶ τὸν Θεό.

Δὲν εἶναι ἔτσι, ὅμως. Πρέπει σὲ κάθε πράξη νὰ φανερώνεται ὁ Χριστὸς καὶ νὰ πρωτεύει τὸ κίνητρο τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ (ἡ πρώτη ἐντολὴ).

31. Περί τῆς Θείας Δικαιοσύνης…

Ἐρώτηση: (δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση) [Ἀναφερόταν στὴν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ].

Ἀπάντηση: Ναί. Καὶ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, προσέξτε, εἶναι πάλι ἀγάπη. Ὁ Θεὸς δὲν ἔχει πάθη… Ἂν κάπου διαβάζετε τέτοιες ἐκφράσεις, ἂς ποῦμε: «ὀργίζεται ὁ Θεός, θυμώνει», αὐτὰ δὲν εἶναι πάθη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά, εἶναι κάτι ποὺ γράφεται ἔτσι, γιά νά βοηθηθοῦμε ἐμεῖς, στό νὰ μετανοήσουμε. [Αὐτό πού αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος ὡς «θυμό-ὀργή  τοῦ Θεοῦ», δέν εἶναι παρά ἡ αἴσθηση τῆς ἀπουσίας τῆς Θείας Χάριτος ἀπό τήν ὕπαρξή του ἀφ’ ἑνός καί ἡ ταλαιπωρία της ἀπό τά πάθη καί τούς δαίμονες ἀφ’ ἑτέρου].

Ὁ Θεὸς εἶναι ἀπαθής. «Τὶς ἡμᾶς χωρίση ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ; Θλίψις, ἢ στενοχώρια, ἢ διωγμός, ἤ γυμνότης, ἤ κίνδυνος, ἤ μάχαιρα;».

Τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς χωρίσει ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τίποτε δέν μπορεῖ νά κάνει τόν Θεό νά πάψει νά μᾶς ἀγαπάει… Οὔτε καὶ οἱ ἁμαρτίες μας ἀκόμα!

-Γιατί; Ἂς δοῦμε…Ὁ Χριστός Μας γιατί πέθανε;

-Γιὰ τὶς ἁμαρτίες μᾶς πέθανε· γι’ αὐτὸ ἔχυσε τὸ Αἷμα Του.

32. Τί σημαίνει ὁ Θεός «συσσωρεύει ὀργή»;

-Τότε τί σημαίνει αὐτὸ ποῦ λέμε «συσσωρεύει ὀργή»;

-Προσέξτε νὰ δεῖτε! Ὅταν ἔχεις ἕναν ἄνθρωπο (νὰ τὸ ποῦμε μὲ ἕνα κτιστὸ παράδειγμα ἀπό τήν δική μας πραγματικότητα γιά νὰ τὸ καταλάβουμε) τὸν ὁποῖο τὸν ἀδικεῖς συνέχεια, κι ἐκεῖνος συνέχεια σοῦ ἀνταποδίδει καλοσύνη, καὶ ἐσὺ ἐπιμένεις νὰ τὸν ἀδικεῖς, κι ἐκεῖνος ἐπιμένει νὰ σὲ εὐεργετεῖ… Ὅταν κάποια στιγμὴ θὰ βρεθεῖς μπροστά του,…κι ἐκεῖνος θὰ σοῦ ἔχει δώσει τὶς μύριες εὐκαιρίες νὰ ἀγαπηθεῖτε καὶ νὰ γίνετε φίλοι καὶ ἐσὺ θὰ τὶς ἔχει ἀπορρίψει… πῶς θὰ νοιώσεις; Γιὰ πέστε μου, πῶς θὰ νοιώσεις; Δὲν θὰ ντραπεῖς; Δὲν θὰ νοιώσεις καρφιὰ στὸ κεφάλι σου;

-Θὰ νοιώσεις. Θὰ λές: «κοίταξε, τί μου ‘κανε αὐτὸς καὶ τί τοῦ ἀνταπέδωσα;» Ἔτσι θὰ αἰσθανθοῦμε κι ἐμεῖς μπροστὰ στὸν Χριστό…

Γιατί αὐτὸ ἔκανε ὁ Χριστός…

Συνεχῶς ἐμεῖς Τὸν ἀδικοῦμε, Τὸν περιφρονοῦμε, Τὸν διαγράφουμε: «Φύγε ἀπ’ τὴν ζωή μας. Δὲν Σὲ θέλουμε», Τοῦ λέμε…

Μπορεῖ νὰ μὴν τὸ λέμε λεκτικά, ἀλλὰ μὲ τὴν ζωὴ μας αὐτὸ Τοῦ λέμε…

Ὅταν κάνουμε τὰ δικά μας θελήματα καὶ δὲν ψάχνουμε νὰ βροῦμε τί θέλει ὁ Θεὸς στὴν κάθε στιγμή, αὐτὸ κάνουμε.

Τοῦ λέμε: «Τώρα κάτσε στὴν ἄκρη. Τώρα θὰ κάνω ἐγώ. Θὰ πῶ ἐγώ. Δὲν μὲ ἐνδιαφέρει, τί λὲς Ἐσύ. Ἐγὼ τώρα –γιὰ παράδειγμα- θὰ κάνω ἔκτρωση (δηλ. φόνο). Δὲν μπορῶ. Ἔχω οἰκονομικὰ προβλήματα».

Τὸν διαγράφουμε τὸν Θεό. Βάζουμε τὴν λογική μας, τὸ θέλημά μας μπροστὰ καὶ πάνω ἀπὸ τὸ θέλημά Του. Ἐνῶ εἶναι πάντα ἡ καλλίτερη ἐπιλογὴ γιὰ μᾶς σὲ κάθε περίσταση τό δικό Του θέλημα, ἐμεῖς πολλές φορές θέλουμε νά γίνει τό δικό μας. Λέμε π.χ. «Ἐγὼ τώρα δὲν θὰ κάνω παιδί. Θὰ προγραμματίσω ἐγὼ πότε θὰ κάνω παιδί».

Τὸν διαγράφουμε τὸν Θεό. Τὸν βάζουμε στὴν ἄκρη. Καταλάβατε; Λέω κάποια «χοντρά», τώρα, γιὰ νὰ καταλάβουμε πῶς περιφρονοῦμε τὸν Θεό…

Κι ὅμως ὁ Θεὸς δὲν μᾶς «διαγράφει», μετὰ ἀπ’ ὅλα αὐτά! Συνεχίζει νὰ μᾶς εὐεργετεῖ καί πάλι καί πάλι…Νὰ μᾶς δίνει τὸν ἀέρα Του, τὸ φῶς Του, νὰ μᾶς δίνει τὴν τροφή μας, νὰ μᾶς δίνει τὴν πνευματικὴ τροφή μας…Συνεχίζει πρὸ πάντων νὰ μᾶς δίνεται ὁ Ἴδιος, σὲ κάθε Θεία Λειτουργία, μὲ τὸ Σῶμα Του καὶ τὸ Αἷμα Του, ἐνῶ ἐμεῖς συνεχίζουμε νὰ Τὸν κρατᾶμε μακρυὰ ἀπὸ τὴν ζωή μας, νὰ μὴν θέλουμε νὰ ἀρνηθοῦμε τὰ ἐγωιστικά μας θελήματα. Καὶ πάλι, καὶ πάλι, καὶ πάλι, καὶ νὰ γίνεται 70 χρόνια αὐτό, 80 χρόνια, 100 χρόνια. Κι ἐμεῖς νὰ μὴν ἀλλάζουμε…

Φανταστεῖτε στὴν Δευτέρα Παρουσία, πῶς θὰ αἰσθανθοῦμε, ὅταν θὰ Τὸν δοῦμε, πλέον, πρόσωπο πρὸς Πρόσωπο καὶ θὰ φανερωθοῦν ὅλα αὐτά; Ε, αὐτὴ εἶναι ἡ ὀργὴ ποὺ -λὲει- «συσσωρεύεται». Δὲν θὰ μπορεῖς νὰ σταθεῖς μετά μπροστά Του… ἔτσι, ἀπ’ τὴν ντροπή.

Δὲν εἶναι ὅτι ὁ Θεὸς θὰ μᾶς «κάψει», διότι θέλει νὰ μᾶς «κάψει». Μόνοι μας «καιγόμαστε», μένουμε τυφλοὶ δηλαδή. Ὅσο δὲν προχωρᾶμε στὴν μετάνοια στὴν κάθαρση, μένουμε τυφλοί. Δὲν βλέπουμε τὸ Φῶς, δὲν βλέπουμε τὸν Θεό, μένουμε ἀθεράπευτοι.

33. Κατά τήν Δευτέρα Παρουσία ὅλοι θά «δοῦμε» (θα βιώσουμε) τόν Θεό, ἄλλοι ὡς Φῶς καί ἄλλοι ὡς Πῦρ.

Ἕνα εἶναι βέβαιο: Κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία, ἐκεῖ τότε ὅλοι θὰ δοῦμε τὸν Θεὸ· θὰ Τὸν δοῦμε ὅλοι καὶ οἱ σεσωσμένοι καὶ οἱ κολασμένοι. Ἡ διαφορὰ θὰ εἶναι στὸ πῶς θὰ Τόν δοῦμε. Ἂν ἔχουμε μάτια πνευματικὰ ἀνοιχτά, (τὰ πνευματικὰ μάτια τὰ ἀνοιχτὰ εἶναι ὁ νοῦς ὁ κεκαθαρμένος), θὰ Τὸν δοῦμε τόν Θεόν ὡς Φῶς γλυκύτατο. Ἄν, ὅμως ἔχουμε μάτια πνευματικά κλειστά, δηλαδὴ ἔχουμε νοῦ σκοτισμένο ἀπὸ τὰ πάθη (ἐπειδή δὲν τὰ ἄνοιξαμε, ἐπειδή δὲν φρόντισαμε νὰ ἀνοίξουμε τὰ πνευματικά μας μάτια διὰ τῆς Μετανοίας ὅσο ἤμασταν σ’ αὐτὴν ἐδῶ τὴν ζωή) θὰ Τὸν δοῦμε πάλι, ἀλλ’ ὡς «πῦρ καταναλίσκον», ὡς φωτιὰ ποὺ κατακαίει!

Πρέπει νά σημειώσουμε ὅτι τό ἄνοιγμα τῶν ὀφθαλμῶν τῆς ψυχῆς εἶναι ἔργο αὐτῆς ἐδῶ τῆς πρόσκαιρης ζωῆς, μόνο σ’ αὐτὴν ἐδῶ τὴν ζωὴ γίνεται – ὄχι στὴν ἄλλη ζωή, τὴν αἰώνια· καί πρέπει νά γίνει ἀπό ἐμᾶς σέ συνεργασία μέ τήν Θεία Χάρη.

34. Ἡ εἰκόνα τῆς Δευτέρας Παρουσίας καί ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας.

-Βλέπετε στὶς εἰκόνες πῶς ἀπεικονίζεται στὴν Ἐκκλησία ἡ Δευτέρα Παρουσία;

Ἂν προσέξετε θὰ δεῖτε ὅτι ἀπ’ τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ -ἀπ’ τὸν ἴδιο θρόνο- βγαίνουν δύο ποτάμια. Ἕνα λευκότατο  ἐντός τοῦ ὁποίου βρίσκονται οἱ ψυχὲς τῶν σεσωσμένων, κι ἕνα κατακόκκινο, τὸ ὁποῖο εἶναι ὁ «πύρινος ποταμός». Σ’ αὐτὸ μέσα βρίσκονται οἱ ψυχὲς τῶν κολασμένων. Ἡ εἰκόνα φανερώνει –σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας Μας- ὅτι ὅλοι θὰ δοῦμε τὸν Θεό, ἀλλὰ ἡ διαφορὰ θὰ εἶναι στὸν τρόπο, στὸ πῶς θὰ τὸν δοῦμε.

Ἡ Ἐκκλησία ἔχει αὐτὸν τὸν ρόλο, στὸ νὰ μᾶς ἑτοιμάσει ὥστε νὰ Τὸν δοῦμε ὡς Φῶς γλυκύτατο καί ἀνέσπερο καὶ ὄχι ὡς «πῦρ καταναλίσκον».

Σκεφτεῖτε ἕναν τυφλό, ποὺ τὸν βγάζουμε μέρα μεσημέρι στὸν ἥλιο.

-Βλέπει;

-Δὲν βλέπει,… ἀλλὰ αἰσθάνεται τὸ καῦμα καί ὑποφέρει…

Ἀντίθετα ἕνας ποὺ ἔχει τά μάτια του ἀνοιχτά, χαίρεται τὸ Φῶς καὶ ὅλη τὴν ὀμορφιὰ τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ εἶναι ἡ διαφορὰ καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας: Νὰ μᾶς δώσει τί; Πνευματικὰ μάτια. Νὰ μᾶς δώσει πνευματικὰ αἰσθητήρια γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἀπολαμβάνουμε ἀπ’ αὐτὴν ἐδῶ τὴν ζωὴ τὸν Θεὸ ὡς Φῶς γλυκύτατο.

35. Ἡ θεολογία τῆς Δύσης καί πῶς ἐπηρεάζει τήν ὀρθόδοξη Θεολογία.

Ὑπάρχει, λοιπὸν, στήν Εὐρώπη ὅλη αὐτὴ ἡ δαιμονικὴ θεολογία ποὺ σᾶς ἀνέπτυξα προηγουμένως καὶ ἡ ὁποία δυστυχῶς ἐπικρατεῖ ἐν πολλοῖς καὶ σέ μᾶς. Αὐτὴ παρουσιάζει ἕναν Θεό, ὁ ὁποῖος τιμωρεῖ καὶ βραβεύει. Ὁπότε, «ἡ οὐσία τῆς ὀρθοδοξίας σήμερα στὴν Ἑλλάδα», συμπεραίνει ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, «εἶναι μία ἠθικολογία».

Ὁ π. Ἰωάννης ὁ Ρωμανίδης (ὁ πολὺ σπουδαῖος αὐτός ἄνθρωπος καί πολὺ φωτισμένος καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου) εἶναι ἀπόλυτα εὔστοχος. Δυστυχῶς, αὐτὰ ὅλα μᾶς τά δίδασκαν καὶ πολλοὶ ἵσως νὰ τὰ διδάσκουν ἀκόμα, ἐπειδὴ οἱ νεοέλληνες θεολόγοι ἔχουμε ἐπηρεαστεῖ ἀπ’ τὴν Δύση, ἀπ’ τὴν θεολογία τῆς Δύσης. Οἱ ὑποψήφιοι ἤ τελειόφοιτοι θεολόγοι μας φεύγουν ἀπὸ ἐμᾶς -ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη πατρίδα μας (ἀπό τίς θεολογικές σχολές μας πού θεμελιώθηκαν πάνω σέ προτεσταντικά πρότυπα καί ἀρχές), φορτισμένοι ἤδη μέ ἀρκετό θεολογικό σκότος καὶ πᾶνε στὴν Δύση γιὰ νὰ πάρουν ἀκόμη περισσότερο…

Πηγαίνετε στὶς θεολογικὲς μας σχολὲς νὰ δεῖτε τί διδάσκεται ἐκεῖ πέρα: Ἐν πολλοῖς, δὲν διδάσκεται ὀρθόδοξη θεολογία (ὑπάρχουν βέβαια καί οἱ ἐπαινετές ἐξαιρέσεις)… Προτεσταντικὴ θεολογία διδάσκεται , διότι οἱ ἄνθρωποι ποὺ εἶναι ἐκεῖ (οἱ διδάσκοντες καθηγητὲς κ.λπ.) ἔχουνε πάρει τὰ μεταπτυχιακά τους καὶ τὰ διδακτορικά τους στὴν Δύση. Στὴν Τυβίγγη (γέρμ. Tubingen), κατὰ κανόνα.

-Ἡ Τυβίγγη τί εἶναι;

-Εἶναι ἡ γενέτειρα τοῦ προτεσταντισμοῦ. Ἐκεῖ γεννήθηκε ἡ αἵρεση. Κι ἐμεῖς πᾶμε ἐκεῖ νὰ «φωτιστοῦμε», δηλαδὴ νὰ σκοτιστοῦμε ἀκόμη περισσότερο. Καὶ μετὰ αὐτὰ τά μεταφέρουμε ὡς παπαγαλάκια στὰ παιδιὰ, ἐδῶ πέρα, πού ἔρχονται στὶς Θεολογικὲς σχολὲς γιὰ νὰ σπουδάσουν ὑποτίθεται ὀρθόδοξη Θεολογία…Διαιωνίζεται ἔτσι αὐτὸ τὸ σκότος.

36. Πῶς ξεκίνησε ὁ ἐπηρεασμός τῆς Θεολογίας μας καί γενικότερα τῆς Παιδείας μας ἀπό τήν Δύση.

Καὶ αὐτὸ ὅλο ξεκίνησε, ἐὰν κανεὶς ψάξει…

-Ξέρετε πότε ξεκίνησε αὐτὸ τὸ κακὸ στὴν Ἑλλάδα;

-Διαβάστε Ἀδαμάντιο Κοραῆ καὶ θὰ καταλάβετε. Δεῖτε πόσο ἀπαξιωτικὰ γράφει γιὰ τὸν μοναχισμό, τὸν ἡσυχασμὸ καὶ γιὰ τὴν ὀρθόδοξη παράδοση.

Ἀπὸ κεῖ ξεκινᾶ αὐτὴ ἡ γραμμὴ στὴν Ἑλλάδα.

37. Πλήξη τοῦ παραδοσιακοῦ μοναχισμοῦ καὶ τοῦ ἡσυχασμοῦ.

Ἀπ’ τὸ 1821 καὶ μετὰ ἄρχισε ὁ διωγμὸς τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης ἀπὸ τοὺς νεοέλληνες διαφωτιστὲς καὶ τοὺς προτεστάντες βαυαροὺς πού ἦλθαν νὰ μᾶς κυβερνήσουν. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι (Φαρμακίδης, Κοραὴς κ.λ.π.) ἦταν πολὺ ποτισμένοι ἀπὸ τὸ πνεῦμα τὸ προτεσταντικό, τὴν θεολογία τῆς Δύσης. Γι’ αὐτό, ὅταν ἦρθαν στὴν Ἑλλάδα, ξεκίνησαν διωγμὸ ἐναντίον τοῦ ἡσυχασμοῦ, τῆς ρίζας τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσής μας.

Μὲ μία κίνηση νομοθετική, μὲ νόμους τοῦ κράτους, τοῦ ὀρθόδοξου κράτους(!), μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση, κλείσανε 400 μοναστήρια! Μὲ τρεῖς νόμους.

Ναί, τὸ κράτος! Τὸ ἑλληνικὸ κράτος! Ἐμεῖς οἱ ὑποτίθεται «ὀρθόδοξοι» τὸ κάναμε. Δὲν τὸ ἔκαναν οἱ Τοῦρκοι. Μὲ τοὺς Τούρκους εἴχαμε 600 μοναστήρια καί μόλις ἤρθαμε γιὰ νὰ κυβερνήσουμε τὴν χώρα μας ἐμεῖς, οἱ υποτιθέμενοι χριστιανοί «ὀρθόδοξοι», κλείσαμε τὰ 400!

Αὐτὸ συνέβη ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐπικράτησε αὐτὸ τὸ πνεῦμα, τοῦ Κοραῆ καὶ τοῦ Μάουρερ…καὶ ὅλων αὐτῶν τῶν δυτικόπληκτων καὶ δυτικοτραφῶν ποὺ ἦρθαν νὰ μᾶς κυβερνήσουν.

38. Ποῦ ὀφείλεται τό μῖσος κατά τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης καί τοῦ Μοναχισμοῦ.

Πρέπει νὰ ξέρετε δὲ ὅτι ὅλα αὐτὰ ἦταν προσχεδιασμένα ἀπὸ τοὺς ἄσπονδους φίλους μας. Ἦταν προμελετημένα ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς, πού μισοῦν τὴν ὀρθοδοξία. Τήν μισοῦν δέ, διότι παράγει ἀνθρώπους-πρόσωπα καὶ ὄχι χειραγωγήσιμα πιόνια.

Ἡ θεραπευτική της Ὀρθοδοξίας εἶναι -θὰ λέγαμε- τὸ «ἀτού» της· δὲν ὑπάρχει πουθενὰ ἀλλοῦ.

Κι αὐτὴ εἶναι ἡ δύναμή Της, αὐτὴ εἶναι ἡ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος θεραπευτεῖ μὲ τὴν ὀρθόδοξη θεραπευτικὴ τότε ἑλκύει τὴν Θεία Χάρη καὶ γίνεται, κατὰ Χάριν, ὅ,τι καὶ ὁ Θεὸς. Αὐτὴ ἡ Θεία Χάρη εἶναι τὸ ἄρρητο κάλλος τῆς Ὀρθοδοξίας πού φανερώνεται ἐκεῖ ὅπου ἔχει προηγηθεῖ ἡ θεραπευτικὴ Παράδοσή Της. Αὐτή εἶναι καί ἡ δύναμη τῆς Ὀρθοδοξίας.  Δὲν εἶναι τὰ ὡραῖα ἄμφια, δὲν εἶναι οἱ ὡραῖες ἀκολουθίες ποὺ ἔχουμε.

-Τί εἶναι αὐτά;

-Αὐτὰ εἶναι μόνο τὰ ἐξωτερικά. Ἐκεῖνο ποὺ κάνει ἡ Ἐκκλησία ἡ ὀρθόδοξη καὶ μόνον Αὐτή εἶναι τὸ ὅτι θεραπεύει τὴν ψυχή, τὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ κανένας ἄλλος δὲν μπορεῖ νὰ τὸ κάνει. Ὁ τρόπος θεραπείας ὑπῆρχε ἀπὸ τὰ χρόνια του Χριστοῦ μας καὶ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων: ἦταν ἡ Ἀποστολικὴ ζωή, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ζοῦσαν ὅλοι οἱ πρῶτοι χριστιανοὶ κατὰ τοὺς δύο πρῶτες αἰῶνες τοῦ Χριστιανισμοῦ. Αὐτὸς ὁ τρόπος, ἡ θεραπευτικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, εἶχε καί ἔχει (δόξα τῷ Θεῷ ἀκόμη) διασωθεῖ στὰ μοναστήρια.

[Γιαυτὸ καὶ οἱ Εὐρωπαῖοι «φίλοι» μας, ἀπόγονοι τῶν Φράγκων, μαζὶ μὲ τοὺς νεοέλληνες ὑποτακτικούς τους χτύπησαν τὸν μοναχισμὸ καὶ τὴν ἡσυχαστικὴ παράδοση, πού εἶναι ἡ ὀρθόδοξη θεραπευτική μας Παράδοση. Μέχρι τὶς ἡμέρες μας τὴν πολεμᾶνε, πολεμώντας τὰ μοναστήρια, διότι ἐκεῖ ἔχει, δόξα τῷ Θεῷ, διασωθεῖ ὡς σήμερα αὐτὴ ἡ θεραπεία, ἡ ὀρθόδοξη θεραπευτικὴ ἡσυχαστικὴ ἀγωγή].

39. Ὁ διωγμός κατά τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης συνεχίζεται καί σήμερα…

Χτύπησαν λοιπὸν τὰ μοναστήρια, διότι δὲν ἤθελαν νὰ ὑπάρχει δύναμη στὴν ὀρθοδοξία. Ὅπως καὶ σήμερα τὸ ἴδιο, δὲν θέλουν νὰ ἔχει δύναμη καὶ ἐλευθερία ἡ Ἐκκλησία. Διότι ἡ ὀρθοδοξία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία φτιάχνει σωστοὺς ἀνθρώπους. Φτιάχνει πρόσωπα κι ὄχι μάζα ποὺ μπορεῖς νὰ τὴν κάνεις ὅ,τι θέλεις. Ἐνῶ αὐτοὶ θέλουν νὰ ἔχουν μάζα, γιὰ νὰ κυβερνιέται εὔκολα.

- Θυμηθεῖτε τὸν Κίσινγκερ…τί ἔλεγε ὁ Κίσινγκερ;

- Ὅτι ὁ ἑλληνικὸς λαὸς εἶναι δυσκολοκυβέρνητος.

- Γιατί εἶναι δυσκολοκυβέρνητος;

- Διότι εἴμαστε ὀρθόδοξοι. Ἡ ὀρθοδοξία μας, ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μᾶς μαθαίνει πῶς νὰ γίνουμε πρόσωπα, πῶς νὰ σεβόμαστε τὴν ἐλευθερία καὶ τὸ αὐτεξούσιο πού μᾶς ἔχει δώσει ὁ Θεὸς καὶ νὰ μὴν γινόμαστε «δοῦλοι ἀνθρώπων». Μᾶς μαθαίνει πῶς νὰ ἔχουμε ἄποψη, νὰ ἔχουμε γνώμη.

- Καὶ σοῦ λέει, πρέπει νὰ τήν χτυπήσεις…

- Ποιὸς τὸ λέει;

- Ὁ Κίσινγκερ. Πρέπει νὰ χτυπήσουμε τὶς πολιτισμικὲς ρίζες τῶν Ἑλλήνων: τὴν ὀρθοδοξία , τὴν γλώσσα καὶ τὴν ἱστορία. Τὰ ἔχει πεῖ. Εἶναι δημοσιευμένα…

Ἀκριβῶς αὐτὸ εἶναι τὸ πνεῦμα τῆς Δύσης: «Δὲν μᾶς συμφέρει νὰ ὑπάρχει ἡ ὀρθοδοξία». Ἀπὸ τότε πού οἱ Φράγκοι κατέλαβαν τὴν Ὀρθόδοξη Δύση καὶ τὸ Πατριαρχεῖο μας στὴν Ρώμη, ἀπὸ τότε προσπαθοῦν νὰ ἐξαλείψουν τὴν Ὀρθοδοξία. Ἐμφανίστηκαν ὡς ψευτοορθόδοξοι, ἀλλὰ ἦσαν παγανισταί (ὅπως κατ’ οὐσίαν εἶναι καί σήμερα πολυειδωλολάτρες, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς). Ἔβαλαν μὲ τὴν βία δικούς τους πάπες στὴν θέση τῶν ὀρθοδόξων παπῶν στήν Ρώμη καὶ ἀνάγκασαν τοὺς ὀρθοδόξους της Δυτικῆς Εὐρώπης νὰ γίνουν Παπικοί. Ἐπειδὴ δὲ ἡ ἀτόφια, ἀκραιφνὴς ὀρθοδοξία ὑπῆρχε στὰ μοναστήρια, γι’ αυτὸ καὶ τὰ χτύπησαν. Ἐδίωξαν τὸν ὀρθόδοξο μοναχισμὸ στήν πάλαι ποτέ ὀρθόδοξη Εὐρώπη, εἴτε ἄμεσα, εἴτε νοθεύοντάς τον. Ξέρανε πολὺ καλὰ τί κάνανε. Αὐτὸ ἔκαναν, ὅταν ἦρθαν καὶ στὴν Ἑλλάδα, μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσή της ἀπό τούς Ὀθωμανούς, συμπαραστατούμενοι ἀπὸ δυτικόπληκτους ἕλληνες ὅπως ἤδη ἀναφέραμε.

Ὁ διωγμός, λοιπόν, ἐναντίον τοῦ ἡσυχασμοῦ, ἐναντίον τοῦ παραδοσιακοῦ μοναχισμοῦ, ἐγκαινιάστηκε τότε στὴν Ἑλλάδα. Μάλιστα καὶ κυρίως ἄρχισε ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο, τὸν Ἀδαμάντιο Κοραῆ. Αὐτὸς καὶ οἱ ὅμοιοί του (Φαρμακίδης κ.λ.π.), δυστυχῶς, εἶναι αὐτοὶ πού θεμελίωσαν  τὰ σχολεῖα μας, τὴν Παιδεία μας στὴν νεώτερη Ἑλλάδα. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι ἔτσι ἡ Παιδεία σήμερα καὶ τὰ παιδιὰ βγαίνουν μπερδεμένα, ἀθεράπευτα, ἀποπροσανατόλιστα.

40. Ἡ ἄθεη Παιδεία στήν Ἑλλάδα σήμερα.

Εἶναι ἄθεη, οὐσιαστικά, ἡ Παιδεία σήμερα στὴν πατρίδα μας. Πρίν λίγο τό ἔμαθα (δὲν ἀντέχω νὰ μὴν τὸ πῶ, θὰ τὸ πῶ…). «Προχθές», μοῦ εἶπε μία μητέρα, «πῆρα ἕνα χαρτὶ ἀπ’ τὸ σχολεῖο πού ἔλεγε, ἐὰν θέλει νὰ ὑπογράψει ὅτι ἐπιτρέπει στὸ παιδί της νὰ πάει νὰ ἐπισκεφτεῖ ἕναν ναὸ ὀρθόδοξο, ἕναν ρωμαιοκαθολικὸ κι ἕναν προτεσταντικό. Καὶ στοὺς ναοὺς αὐτοὺς θὰ γίνει ξενάγηση ἀπὸ ξεναγό, ὁ ὁποῖος, φυσικά, θὰ κατατοπίσει τὰ παιδιὰ περὶ τοῦ χώρου» καὶ ὄχι μόνο περί τοῦ χώρου, ὑποθέτω ἐγὼ, ἀλλὰ πιθανότατα καὶ περὶ τῶν δογμάτων, τῆς πίστεως κλπ. κλπ. Παιδιὰ μας ὀρθόδοξα τοῦ δημοτικοῦ, εἶναι αὐτὰ πού θὰ ἐπισκεφθοῦν τοὺς ναοὺς αὐτούς… Κι αὐτὸ τό προσκλητήριο-προτροπή τὸ στέλνει τὸ ἐπίσημο κράτος στὰ σχολεῖα μας.

- Ξέρετε τί κρύβεται πίσω ἀπὸ αὐτό;

- Τὸ νὰ κάνουμε τὰ θρησκευτικὰ θρησκειολογία, δηλαδή:

- «Τί εἶναι ἡ ὀρθοδοξία παιδιά»;

- «Εἶναι μία ἀπ’ τὰ ἴδια. Ε, ὅπως ἔχουμε τοὺς βουδιστές, ἔχουμε τοὺς ἰνδουιστές, τοὺς προτεστάντες κ.λ.π. ἔτσι ἔχουμε καὶ τοὺς ὀρθόδοξους. «Μία ἀπ’ τὰ ἴδια. Διαλέξτε καὶ πάρτε. Νά, ἐγὼ θὰ σᾶς τὰ δείξω ὅλα…».

Κι ἂς λένε οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἀσχολεῖσαι μὲ τὰ δόγματα τῶν αἱρετικῶν. Ὑπάρχουν (πρέπει νά τό γνωρίζετε αὐτό) κανόνες, ποὺ ἀπαγορεύουν στοὺς ὀρθοδόξους νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὰ δόγματα τῶν αἱρετικῶν.

- «Μά…», θὰ πεῖς, «τὰ παιδιὰ δὲν θὰ ἀσχοληθοῦν μὲ τὰ δόγματα. Θὰ πᾶνε ἁπλὰ νὰ δοῦνε τὴν ἐκκλησία σὰν ἕνα χῶρο -ἂς ποῦμε- λατρείας».

-Τί «λατρείας»;

-Δαιμονικῆς λατρείας. Ἀφοῦ αἱρετικοὶ εἶναι. Γιατί νὰ πᾶμε, δηλαδή, στοὺς αἱρετικούς; Γιατί νὰ στέλνουμε τὰ ὀρθόδοξα παιδιά μας νὰ μολύνονται ἀπ’ αὐτὰ τὰ πράγματα, καὶ μάλιστα τὰ μικρὰ παιδιά; Νὰ πεῖς ὅτι εἶναι φοιτητὲς τῆς θεολογικῆς, νὰ πᾶνε νὰ δοῦνε ἔτσι ἐπιστημονικά, ἐνημερωτικά κάποια πράγματα… Μάλιστα. Νὰ πᾶνε.

-Γιατί ὅμως νὰ στείλουμε τὰ μικρὰ παιδιά;

-Γιὰ νὰ μάθουνε, σοῦ λέει.

-Τί νὰ μάθουνε; Νά μάθουν τὸ σκοτάδι (τήν στιγμή μάλιστα πού καλά-καλά δέν ἔχουνε βρεῖ τό φῶς) καὶ νὰ μπερδευτοῦν μέσα τους ἀκόμη χειρότερα, ἀπ’ ὅ,τι εἶναι ἤδη μπερδεμένα…

Ἀλλὰ βλέπετε, αὐτή εἶναι ἀκριβῶς ἡ γραμμή: νὰ χτυπήσουμε τὴν ὀρθοδοξία, νὰ χτυπήσουμε τὸν ἡσυχασμό, οὐσιαστικά.

41. Τό ἀντιμοναχικό (ἀντιησυχαστικό) πνεῦμα σήμερα.

Αὐτὸ τὸ πνεῦμα, τό κοσμικό καί συγκρητιστικό (εἶναι τό πνεῦμα τῆς Νέας Ἐποχῆς. Συγκρητισμός: συνοθύλευμα δοξασιών από διάφορες θρησκείες), δυστυχῶς, τὸ ἔχει ἐγκολπωθεῖ, τό ὑπηρετεῖ καὶ ὁ λαός. Τὸ βλέπουμε, ὅταν κάποιος πάει νὰ γίνει μοναχὸς ἢ ἱερέας…Τί ἀντίδραση ὑπάρχει ἀπὸ τοὺς ἴδιους τους γονεῖς, ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ περιβάλλον!!!

Σοῦ λέει: «Τί θὰ γίνεις; Καλόγερος θὰ γίνεις;»

Αὐτὴ ὅλη ἡ ἀντίληψη δὲν ὑπῆρχε πρὶν τὴν Ἐπανάσταση στὸν λαό μας. Ὁ λαὸς μας ἀγαποῦσε τοὺς μοναχοὺς καὶ τὶς μοναχές, καὶ τοὺς εἶχε ὡς πρότυπα γιὰ τὴν ζωή του. Διαβάστε γιά τὸ «Βυζάντιο» –τὸ λεγόμενο Βυζάντιο– καὶ τὴν ἱστορία του, νὰ δεῖτε πῶς λεγόταν ἡ Κωνσταντινούπολη.

-Ξέρετε πῶς λεγόταν ἡ Κωνσταντινούπολη;

-Τὸ «Μέγα Μοναστῆρι». Αὐτὸ ἦταν τὸ ὄνομα τῆς Κωνσταντινούπολης, γιατί ἦταν γεμάτη μὲ μοναστήρια. Τά εἶχαν μέσα στὴν πόλη, ὄχι ἔξω. Τώρα, τὰ θέλουμε πολὺ μακριὰ ἀπὸ μᾶς τὰ μοναστήρια. Μὴ μᾶς «μολύνουν» καὶ πολὺ οἱ καλόγεροι μέ τό νά κυκλοφοροῦν ἀνάμεσά μας. Αὐτὴ ἡ ἀντίληψη πέρασε ἀπὸ τὴν Δύση, ἀπὸ τοὺς Προτεστάντες, καὶ μᾶς χάλασε, μᾶς χάλασε τὴν ψυχή…βαθειά, τὸ ὑποσυνείδητό μας, τὸ βάθος τῆς ψυχῆς τοῦ λαοῦ μας.

42. Τά ἀποτελέσματα τοῦ διωγμοῦ τῆς Ὀρθόδοξης Θεραπευτικῆς καί τοῦ φορέα της (τοῦ Ὀρθόδοξου Μοναχισμοῦ).

Ἔτσι, λοιπὸν, ὁ Κοραῆς καί οἱ ὅμοιοί του χτύπησαν τὸν παραδοσιακὸ μοναχισμὸ καὶ τὴν ἡσυχαστικὴ παράδοση, τὴν μόνη σωστὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου.

Καί τί κατάφεραν; Αὐτό πού βλέπετε, σήμερα· τό ὅτι εἴμαστε ἀθεράπευτοι ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι… Κανονικὰ οὔτε ἄγχος θά ἔπρεπε νὰ ἔχουμε, οὔτε φοβίες, οὔτε ψυχολογικά, τὰ λεγόμενα ψυχολογικὰ προβλήματα. Τίποτα δὲν ἔπρεπε νὰ ἔχουμε. Διότι ἡ Ἐκκλησία τὰ θεραπεύει ὅλα αὐτά καὶ ὁ ἄνθρωπος πού εἶναι ὀργανικά ἐνταγμένος στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας χαίρει ἄκρας καί καθολικῆς ὑγείας. Δὲν χρειάζεται νὰ παλεύει, νὰ προσπαθεῖ νὰ ἰσορροπήσει τὴν ψυχή του καὶ νὰ πετύχει τὴν ψυχική του ὑγεία μὲ φάρμακα. Πῶς νὰ βρεῖ ἡ ταλαίπωρη ψυχὴ, πού ἔχει ἕνα ἄπειρο πνευματικὸ βάθος, τὴν θεραπεία της μὲ τὰ χάπια;

Ἐπειδὴ, λοιπὸν, χτυπήσανε αὐτὸ ποὺ διέσωζε τὴν θεραπεία, δηλαδὴ τὰ μοναστήρια, γι’ αὐτὸ σήμερα ὡς ἔθνος ἔχουμε χάσει, ἐν πολλοῖς, τὴν ὀρθόδοξη θεραπευτική καί τήν ψυχοσωματική μας ὑγεία.

43. Ἡ ἐκλογή τῶν Ἐπισκόπων

- Γιατί νομίζετε (γιά νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα ἀπώλειας τῆς Ὀρθόδοξης θεραπευτικῆς Παράδοσης) ἡ Ἐκκλησία εἶχε αὐτὴν τὴν εὐλογημένη παράδοση: οἱ ἐπίσκοποι νὰ βγαίνουν ἀπὸ τὰ μοναστήρια; [Τὸ χαλάσαμε κι αὐτό, σήμερα, καὶ κάνουμε ἐπισκόπους αὐτοὺς ποὺ ἔχουν πτυχίο θεολογικῆς σχολῆς, δηλαδὴ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν σπουδάσει τὴν αἵρεση, τὸ σκοτάδι]. Παλιὰ οἱ ἐπίσκοποι βγαίνανε  ἀπὸ τὰ μοναστήρια.

-Γιατί;

-Διότι αὐτοὶ γνώριζαν πολὺ καλὰ τὴν θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ σοῦ λέει ἡ Ἐκκλησία: «Νὰ τὸν πάρω αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν βάλω μέσα στὴν πόλη, μέσα στὴν μητρόπολη, μέσα στίς ἐνορίες, νὰ κάνει καλά τους ἀνθρώπους, νὰ εἶναι γιατρός τῶν ψυχῶν τους».

Αὐτὸ εἶναι ὁ ἀληθινὸς ἐπίσκοπος. Εἶναι ὁ ἀρχίατρος -ἂς ποῦμε- ποὺ κατευθύνει τοὺς γιατρούς, τοὺς «Πνευματικούς», τοὺς ἱερεῖς τῆς Ἐπισκοπικῆς του περιφέρειας. Συνάμα εἶναι καί ὑπεύθυνος γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ἐὰν, ὅμως, ὁ ἐπίσκοπος δὲν ἔχει ὁ ἴδιος γνώση τῆς θεραπείας (ἄν δέν ἔχει περάσει ἀπό τήν βίωση τῆς κάθαρσης, τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θέωσης), τῆς θεραπευτικῆς ἀγωγῆς, ποιὸς θὰ θεραπεύσει; Τί θὰ θεραπεύσει; Γίνεται ἁπλῶς ἕνας διοικητής, ἕνας διοικητικὸς ὑπάλληλος καί ὁ λαός μένει ἀθεράπευτος. Βλέπει δέ καί τήν Ἐκκλησία ὡς ἕναν ὀργανισμό κοινωνικῆς ὠφέλειας, πού ἐξυπηρετεῖ κάποιες ἀπό τίς ἀνάγκες τοῦ κράτους.

44. Ἡ Ἐκκλησία ὡς «γραφεῖο τελετῶν».

Δυστυχῶς ἔχουμε καταντήσει ἔτσι τὴν Ἐκκλησία… Ὡς νὰ εἶναι ἕνα γραφεῖο διαζυγίων, γάμων, καὶ βαφτίσεων. Καὶ ἔρχεται ὁ ἄλλος καὶ σοῦ λέει:

-«Θέλω νὰ κάμω γάμο πάτερ. Νά ὁρίσουμε ἡμερομηνία».

-«Ναί, νὰ κάνεις γάμο, ἀλλά εἶσαι ἕτοιμος πνευματικά;». Ἄν βρεθεῖ κάποιος τέτοιος ὑπεύθυνος ἱερέας ποὺ ἔχει γνώση καὶ τοῦ πεῖ:

-«Ἐξομολογεῖσαι;», θὰ ἀπαντήσει:

«Γάμο σᾶς ζήτησα πάτερ».

-«Ναί», κι ἄν λίγο ἐπιμείνει: «ἀλλὰ ξέρεις τί θὰ κάνεις;»

-«Ναί», λέει, «τί θὰ κάνω;»

-«Τί θὰ κάνεις; Ἂν δὲν ἐξομολογεῖσαι, τί γάμο θὰ κάνεις; Πῶς θὰ «μπεῖς» στὸ μυστήριο τοῦ γάμου, ἂν δὲν ἔχεις μπεῖ στὸ μυστήριο τῆς μετάνοιας, τῆς κάθαρσης ἀπὸ τὰ πάθη; Τίποτα δὲν θὰ καταλάβεις. Θὰ ἔρθεις μπροστά μου σὰν νὰ εἶσαι ἠθοποιός. Ε,… ὁ ἄλλος, ὁ κουμπάρος, ξέρει τί θὰ κάνει;»

-«Κουμπάρος», σοῦ λέει, «θὰ ἀλλάξει τά στέφανα καί θά βγεῖ φωτογραφία μὲ τοὺς νεόνυμφους.»

-Αὐτὸ εἶναι; Δὲν «μπαίνει» μὲς στὸ μυστήριο, μέσα στὴν θεολογία τοῦ τί θὰ κάνει.

Ἔτσι ἔχουμε καταντήσει, νὰ εἶναι τὰ μυστήρια ἕνα μέσο γιὰ νὰ ἐπιδειχθεῖ ὁ πλοῦτος μας καί τίποτε περισσότερο. Μία φιέστα ἀντί νά εἶναι ἕνα συγκλονιστικό πνευματικό γεγονός μετοχῆς στήν Θεία Χάρη.

Καὶ κανένας δὲν προσέχει. Μία τέλεια ἀσέβεια….

Ὁ δὲ ἱερέας καὶ οἱ ἄλλοι εἶναι ἁπλῶς οἱ ἠθοποιοί!

Τὸ γράφουν δὲ καὶ στὰ προσκλητήρια. Ἔχω δεῖ, καί ἔχω ἀκούσει γιὰ τέτοιου εἴδους προσκλητήρια ποὺ φτιάχνουν: «Ἐλᾶτε στὸ σόου», ἂς ποῦμε, «ποὺ θὰ γίνει στὸν τάδε ναό», ναί… «καὶ θὰ εἶναι ἀρχιηθοποιοὶ οἱ τάδε καὶ οἱ τάδε, οἱ τάδε καὶ οἱ τάδε».

Εἶναι πλέον, ἡ βάπτιση ἤ ὁ γάμος, μία θεατρικὴ παράσταση, γιατί ἀκριβῶς χάσαμε τὴν ἔννοια τῆς θεραπείας, χάσαμε τὸ θεραπευτικὸ βίωμα, ποὺ δίνει τὸ μυστήριο τοῦ Γάμου, τὸ μυστήριο τῆς Βάπτισης, τὸ μυστήριο τῆς Μετάνοιας. Χάσαμε ὅλα αὐτὰ ποὺ «παθαίνουμε» στὴν Ἐκκλησία, ὅταν προσέλθουμε στά Ἅγια Μυστήριά Της μὲ τὶς σωστὲς προϋποθέσεις.

Ἄν τυχὸν, λοιπόν, δὲν μᾶς τὸ κάνει (τό «μυστήριο» πού θέλουμε) ὁ πρῶτος παππᾶς, θὰ τὸ κάνουμε στὸν ἄλλο παππᾶ, στὸν διπλανὸ παππᾶ,… στὴν ἄλλη ἐνορία («Ἀφοῦ δὲν μοῦ τὸ κάνεις ἐσύ φεύγω…»).

[Ναί, καὶ πράγματι θὰ τὸ κάνει στὴν ἄλλη ἐνορία, ὅπου ὁ ἐκεῖ παππᾶς εἶναι «βολικός» καί δὲν τοῦ λέει «τέτοια» πράγματα «περίεργα», ὅτι πρέπει «νὰ ἐξομολογηθεῖς πρίν στεφανωθεῖς» κ.λ.π. ].

Δυστυχῶς, νοσοῦμε καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία, δηλαδὴ νοσοῦν καὶ τὰ θεσμικὰ πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας.

Ἄν, λοιπόν, θέλει κάποιος νὰ μάθει πῶς καταντήσαμε ἐδῶ, ἂς διαβάσει Ἀδαμάντιο Κοραῆ, καὶ θὰ καταλάβει πῶς ξεκίνησε ὅλη αὐτὴ ἡ κατάσταση…

45. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι Ἰατρική Ἐπιστήμη πού θεραπεύει ἀνθρώπους καί κοινωνίες.

Ἂς ὑποθέσουμε, τώρα, λέει ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης πὼς ἕνας ἐρευνητής, ἐπιστήμονας, ποὺ δὲν ἔχει σχέση μὲ θρησκεῖες, ἕνας ἄθεος ἐὰν θέλετε, κάνει ἔρευνα πάνω στὶς θρησκευτικὲς παραδόσεις. Φθάνοντας στὴν ὀρθόδοξη παράδοση σκαλίζει, ἀνακαλύπτει καὶ ἀρχίζει νὰ περιγράφει αὐτὰ τὰ πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα τώρα ὁμιλοῦμε. Κάποια στιγμὴ λέει: «Γιὰ κοίτα δῶ. Αὐτὴ ἡ παράδοση μιλάει γιὰ ψυχή, γιὰ νοερὰ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς καὶ ἔχει συγκεκριμένη θεραπευτικὴ ἀγωγή». Μετά, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἐρευνώντας φθάνει νὰ ἀναγνωρίσει, ὅτι, ἂν αὐτὴ ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ ἐφαρμοστεῖ στὶς κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων, θὰ ἔχει πολὺ ὠφέλιμα ἀποτελέσματα γιὰ τὴν ἀτομικὴ καὶ κοινωνικὴ ὑγεία[5].

Ἕνας ὑγιὴς ἄνθρωπος εἶναι «κεφάλαιο» γιὰ τὴν κοινωνία. Κι ἂν ὁ ἕνας γίνουν δύο, γίνουν δέκα, γίνουν ἑκατό… νὰ μία κοινωνία ὑγιής. Ἔτσι γίνονται οἱ κοινωνίες ὑγιεῖς. Δὲν γίνονται μὲ τὸ νὰ ἀλλάξουμε τὰ συστήματα: νὰ φέρουμε κομμουνισμὸ ἢ νὰ φέρουμε σοσιαλισμὸ ἢ νὰ φέρουμε…φιλελευθερισμό. Δὲν ἀλλάζουν ἔτσι οἱ ἄνθρωποι.

Γιὰ νὰ ἀλλάξει ἡ κοινωνία, πρέπει νὰ ἀλλάξει ὁ κάθε ἄνθρωπος. Κι αὐτὸ ἀκριβῶς κάνει ἡ ὀρθοδοξία. Μόνο ἡ ὀρθοδοξία μπορεῖ νὰ τὸ κάνει· μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὴν θεραπευτική της μέθοδο, πού εἶναι ὁ ἡσυχασμὸς, μπορεῖ νὰ θεραπεύσει τὸν κάθε ἄνθρωπο, τὸν νοῦ καὶ τὴν ὅλη του ψυχοσωματικὴ ὕπαρξη.

46. Ἡ ἀλλοίωση τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης καί ὁ διωγμός τῶν φορέων της (τῶν μοναχῶν).

Μετά, συνεχίζοντας ὁ ἐρευνητὴς τὸ ψάξιμο, ἀρχίζει νὰ ἐξακριβώνει ἀπὸ πότε ξεκίνησε αὐτὴ ἡ παράδοση, ποιὲς εἶναι οἱ πηγές της, πόσους αἰῶνες ἐπιτυχῶς ἐφαρμόστηκε στὴν πράξη, ποῦ ἐφαρμόστηκε. Καὶ συνεχίζοντας ανακαλύπτει γιατί δὲν ὑπάρχει σήμερα στοὺς ὀρθόδοξους (στὴν πλειοψηφία τους) αὐτὴ ἡ παράδοση καὶ γιατί ἡ Ὀρθοδοξία ὑπέστη ἀλλοίωση.

Κι ὁ ἐρευνητὴς αὐτὸς συνεχίζει καὶ βρίσκει ὅτι αὐτὸ συνέβη, γιατί ἐδιώχθη ὁ ἡσυχασμὸς κι ὁ παραδοσιακὸς μοναχισμός, ποὺ εἶναι ὁ φορέας αὐτῆς τῆς παράδοσης[6].

47. Τί εἶναι ὁ Ἡσυχασμός.

Ὅταν λέμε ἡσυχασμός, μὴν πάει ὁ νοῦς σας μονάχα στοὺς ἀσκητές, τοὺς ἐρημῖτες ποὺ ἡσυχάζουν καὶ ἠρεμοῦνε. Ὁ ἡσυχασμὸς εἶναι ἡ θεραπευτικὴ μέθοδος τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅλοι πρέπει νὰ κάνουμε ἡσυχασμό. Εἶναι ἕνα ὁλόκληρο «πακέτο», θὰ λέγαμε, ἐνεργειῶν. Τώρα δὲν μπορῶ νὰ τὸ ἀναλύσω πολύ, ἀλλὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ συνιστᾶ ἡ Ἐκκλησία μας ὡς θεραπευτικά μέσα καί μεθόδους: ἄσκηση, ἀδιάλειπτη προσευχή, μετάνοια, λειτουργικὴ ζωή, δηλαδὴ ὅλα αὐτὰ ποὺ κάνει ἕνας μοναχός.

48. Ὁ ἡσυχασμός στήν πόλη.

Μὰ θὰ μοῦ πεῖτε:

-«Καλόγερους θὰ μᾶς κάνεις πάτερ;»

-Μοναχοὺς θὰ σᾶς κάνω; Ἐγὼ δὲν ντρέπομαι νὰ τὸ πῶ: «Ναί, θὰ σᾶς κάνω. Ὄχι μὲ ράσα, ὅμως. Μέσα στὴν οἰκογένειά σας, μέσα στὸ σπίτι σας, μέσα στὴν πόλη σας».

Γιατί αὐτὴ ἡ ζωὴ, ἡ κατά μίμησιν τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ὁδηγεῖ στὴν ἀποκατάσταση τῆς ψυχοσωματικῆς ὑγείας στόν ἄνθρωπο.

Ὅταν βάλουμε αὐτὴν τὴν θεραπευτικὴ, ποὺ διασώζεται καὶ ἐφαρμόζεται στὰ μοναστήρια, ὅταν τὴν βάλουμε στὸ σπίτι μας, στὴν ψυχὴ μας, τήν ἐφαρμόσουμε στήν ζωή μας, τότε θεραπευόμαστε ψυχοσωματικά.

Σήμερα, δυστυχῶς, μόνο στὰ μοναστήρια ἔχει διασωθεῖ ἡ ἀληθινὴ ψυχοθεραπεία. Στὸ Βυζάντιο ἦταν διασωσμένη καὶ στοὺς κοσμικούς! Τὴν ζοῦσαν, τὴν ἐφάρμοζαν πάρα πολλοὶ λαϊκοί ἄνθρωποι πού ζοῦσαν στὸν κόσμο. Ἦταν, δηλαδὴ, «ἡσυχαστές ἐν τῷ κόσμῳ».

Ἂν διαβάσετε, γιὰ παράδειγμα, τὸν Ἅγιο Ἐφραὶμ τὸν Σύρο (4^ος αἰώνας), θὰ δεῖτε ποὺ λέει ὅτι στὶς πόλεις «γινόταν πιὸ μεγάλη ἄσκηση ἀπ’ ὅ,τι στὰ μοναστήρια». Δηλαδὴ, οἱ κοσμικοὶ ἤτανε πιὸ καλόγεροι ἀπὸ τοὺς καλόγερους.

Σήμερα, τὰ χάσαμε αὐτὰ καὶ σοῦ λένε: «ὁ κοσμικὸς εἶναι ἄλλο πρᾶγμα, ὁ καλόγερος εἶναι ἄλλο πρᾶγμα». Ὅτι «δικαιολογεῖται νά εἶναι πνευματικά πιὸ “light” (λάιτ)! ἡ ζωὴ τοῦ κοσμικοῦ. Δὲν θὰ κάνει ὅ,τι κι ἕνας καλόγερος». Τελείως λάθος! Γι΄ αὐτὸ εἴμαστε ἄρρωστοι ὅλοι, καὶ οἱ κοσμικοὶ καὶ πολλοὶ μοναχοί, βέβαια. Ὅταν δὲν μπεῖς μὲς στὴν θεραπεία τοῦ ἡσυχασμοῦ, ἀκόμη καὶ μὲς στὸ μοναστῆρι, καλόγερος νὰ εἶσαι, πάλι δὲν θεραπεύεσαι: δὲν σὲ θεραπεύει ὁ τόπος, ἀλλὰ ὁ τρόπος!

Ἔτσι, λοιπόν, ὅταν ἀκοῦμε ἡσυχασμός, ἐννοοῦμε αὐτὴν ὅλη τὴν θεραπευτικὴ μέθοδο.

49. Ὁ ἐκδυτικισμός τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς.

-Γιατί διώχθηκε, ὅμως, ὁ ἡσυχασμός;

-Διότι οἱ χῶροι, στοὺς ὁποίους ἤκμαζε (Ρωσία, Ἑλλάδα, Ρωμανία γενικότερα), ἄρχισαν νὰ δυτικοποιοῦνται πολιτιστικά.

Αὐτὸ συνέβη κατ’ ἀρχήν στὴν Ρωσσία. Μετὰ τὴν μεταρρύθμιση τοῦ «Μεγάλου» -στήν πραγματικότητα δὲν ἦταν καθόλου μεγάλος– Πέτρου.

-Ὁ «Μεγάλος» Πέτρος, ὅπως θὰ ἔχετε ἀκούσει, λοιπὸν, τί ἔκανε;

-Ἔκανε ἕνα μεγάλο ἔγκλημα: «ἐκδυτίκησε» τὴν Ρωσία. Ἄνοιξε τὰ «παράθυρα» καὶ τὶς «πόρτες» καί εἰσήγαγε στήν Ἁγία Ρωσία ὅλην τὴν αἵρεση τοῦ Παπισμοῦ καὶ τὴν συναφῆ ἀλλοτριωτικὴ κουλτούρα τῆς Δύσης, (ὅπως ἔχουμε κάνει κι ἐμεῖς σήμερα στὴν ἔρμη τὴν πατρίδα μας).

Μετά, ὡς ἀποτέλεσμα, ἐμφανίστηκε αὐτὴ ἡ μουσικὴ ἡ τετράφωνη ποὺ ἀκοῦμε σήμερα στὶς ρωσικὲς ἐκκλησίες , ἀντὶ γιὰ τή, σύμφωνη μὲ τὴν ὀρθόδοξη Παράδοση, βυζαντινὴ ψαλμωδία. Ἀπὸ κεῖ «μᾶς προέκυψε», καὶ ἡ δυτικότροπη εἰκονογραφία. Ἀπ’ τὴν Ρωσία μᾶς ἦρθαν ὅλα αὐτά, ἀπ’ τὸν «Μέγα» Πέτρο, δηλαδή, ποὺ ἄνοιξε «παράθυρο» στὴν Δύση.

Στὴν Ἑλλάδα αὐτὸς ὁ ἐκδυτικισμὸς μπῆκε μετὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ ’21. Πήγαμε νὰ ξεσκλαβωθοῦμε ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ σκλαβωθήκαμε χειρότερα, στὴν Δύση.

50. Ἡ ἀφομοίωση τοῦ Ὀρθόδοξου πολιτισμοῦ.

«Ὁ σύγχρονος ἱστορικὸς Τόινμπυ (Toynbee) λέει ὅτι ὁ ὀρθόδοξος πολιτισμὸς ἀφομοιώνεται σιγὰ-σιγὰ σήμερα ἀπὸ τὸν δυτικὸ πολιτισμό». Εὔχομαι νὰ μὴν ἐπαληθευθεῖ καὶ δὲν θὰ ἐπαληθευθεῖ, δηλαδή, διότι ἡ Ὀρθοδοξία θὰ ὑπάρχει πάντα. Μπορεῖ ἐμεῖς σὰν ἔθνος νὰ χάσουμε τὴν ὀρθοδοξία… μπορεῖ… –ὅπως τὴν ἔχουμε χάσει ἐν πολλοῖς δηλαδὴ– …ἀλλὰ κάπου ἀλλοῦ θὰ συνεχίσει νά ὑπάρχει.

Γιά παράδειγμα τώρα στὴν Ἀμερικὴ ὑπάρχει μεγάλη ἄνθιση, μεγάλη ἀναζήτηση γιὰ τὴν ὀρθοδοξία. Εἶναι ἡ πιὸ «ἀνερχόμενη θρησκεία» (ἔτσι τὸ λένε αὐτοί… δὲν ξέρουν πῶς ἀλλιῶς νὰ τὸ ποῦνε) στὴν Ἀμερική, ἡ Ὀρθοδοξία. Ἔχουμε ἐκεῖ μεγάλη προσέλευση προτεσταντῶν στὴν Ὀρθοδοξία. Οἱ στατιστικὲς τὸ λένε αὐτό. Δὲν ἀποκλείεται, σὲ λίγα χρόνια, νὰ πηγαίνουμε στοὺς ἀμερικάνους γιὰ νὰ μάθουμε τὴν ὀρθοδοξία. Τραγικό, ἀλλά…

Λοιπόν, λέει αὐτὸς ὁ ἱστορικός, ὅτι σιγὰ-σιγὰ  -γνώμη του βέβαια- ἀφομοιωνόμαστε. Ἐν πολλοῖς ὅμως, δυστυχῶς τὸ βλέπουμε.

-Τὰ παιδιά μας ποῦ εἶναι;

- Σ’ αὐτὰ τὰ κέντρα, τὰ ἀμερικανόφερτα, μὲ τὶς συμπεριφορές, τὰ ντυσίματα καὶ τὶς μουσικές, τὶς ἀμερικανόφερτες.

Ἔχει γράψει, αὐτὸς ὁ ἱστορικός, ὁλόκληρο βιβλίο στὸ ὁποῖο διακρίνει τοὺς ὑπάρχοντες σήμερα πολιτισμοὺς σὲ πέντε μόνο (ἀπὸ τοὺς 20-25 ποὺ ὑπῆρχαν στὸ παρελθόν): τὸν ἰνδικὸ πολιτισμό, τὸν πολιτισμὸ τῆς ἄπω ἀνατολῆς (Κίνα καὶ Ἰαπωνία), τὸν εὐρωπαϊκό, τὸν ὀρθόδοξο καὶ τὸν πρωτόγονο.

51. Ἡ δυτικοποίηση τῶν πολιτισμῶν.

Ὁ Τόινμπυ ἔχει αὐτήν τήν θεωρία, πού λέει ὅτι σήμερα ὅλοι οἱ πολιτισμοί δυτικοποιοῦνται, καί δέν ἔχει ἄδικο. Ἔτσι, βλέπετε, ὅλος ὁ κόσμος σήμερα τείνει νά γίνει «ἀμερικανόμορφος». Παντοῦ βλέπεις φάστ-φούντ, βλέπεις Μάκ- Ντόναλντς…παντοῦ, σέ κάθε γωνιά τῆς γῆς καί ὄχι μόνο… Βλέπεις καί μουσικές ἀμερικανόφερτες καί ντυσίματα κ.λπ.

Στό παρελθόν, κατεβλήθη προσπάθεια αὐτή ἡ δυτικοποίηση νά γίνει μέσω τῆς ἱεραποστολῆς, μέσῳ τῶν δυτικῶν ἱεραποστόλων.

52. Ἐκδυτικισμός μέσῳ τῶν δυτικῶν «ἱεραποστόλων».

Προσέξτε, οἱ δυτικοί πού ἔφθασαν στήν Λατινική Ἀμερική, στήν Δυτική Ἀφρική κ.λ.π., δέν πῆγαν γιά νά κηρύξουν τόν Χριστό. Φαινομενικό ἦταν αὐτό. Οὐσιαστικά πῆγαν γιά νά ἐκδυτικήσουν αὐτές τίς χῶρες.

Οἱ Εὐρωπαῖοι στό παρελθόν, ἀλλά δυστυχῶς καί σήμερα, ἐξαπέστειλαν καί ἐξαποστέλλουν στρατούς ἱεραποστόλων, ὄχι γιά νά κάνουν τά ἄλλα ἔθνη Χριστιανούς, ἀλλά γιά νά τούς δυτικοποιήσουν.

Ἔτσι ἐξηγεῖται τό γεγονός ὅτι στήν πατρίδα μας, τήν Ἑλλάδα, ὑπῆρξαν ὅλοι αὐτοί οἱ αἱρετικοί, οἱ ὁποῖοι καί σήμερα ὑπάρχουν καί δροῦν.

Ἡ «ἱεραποστολή» αὐτή, ὅμως, λέει ὁ Τόϋνμπυ, ἀπέτυχε στά εἰδωλολατρικά ἔθνη τῆς Ἀφρικῆς καί ὅπου ἀλλοῦ, γιατί οἱ ἱεραπόστολοι χώριζαν μεταξύ τους τούς ἀνθρώπους.

-Γιατί; [-Διότι ἦταν κάτι κακό, δεν ἦταν κάτι εὐλογημένο ἀπό τόν Θεό. Καί τό κακό, ἀργά ἤ γρήγορα, διαλύεται μόνο του].

-Κοιτάξτε, νά! Τό κακό διαλύεται μόνο του. Ἕνα μεγάλο κακό εἶναι ἡ αἵρεση.

Ἡ Δύση δέν εἶναι μία αἵρεση, εἶναι 500-1000 αἱρέσεις. Ὅλοι αὐτοί, πήγανε νά ἐκδυτικήσουν τήν Ἀφρική. Γινόταν, λοιπόν, ἀπό τήν μία οἰκογένεια ὁ ἕνας Μεθοδιστής, ὁ ἄλλος γινόταν λ.χ. Ἀντβεντιστής τῆς Ἕβδομης Ἡμέρας, ὁ ἄλλος γινότανε Παπικός, ὁ ἄλλος γινότανε Πεντηκοστιανός καί χωριζόντουσαν οἱ οἰκογένειες…Ἔτσι ἀπέτυχε ὁ ἐκδυτικισμός, ἡ κυριαρχία καί ἡ ἐκμετάλλευση μέσω τῆς «ἱεραποστολῆς».

53. Δυτικοποίηση μέσῳ τῆς τεχνολογίας.

Τί λέει ὁ Τόινμπυ τώρα; Προτείνει μία νέα λύση (γιατί κι αὐτός δυτικός εἶναι): Νά γίνει δυτικοποίηση μέσω τῆς τεχνολογίας.

Αὐτό πού γίνεται σήμερα μέσα ἀπό τούς ὑπολογιστές, μέσα ἀπό τήν παγκοσμιοποίηση…

Γίνεται ἐξαμερικανισμός ὅλων μας…μέσω τῆς Νέας Ἐποχῆς…

Ὅλα αὐτά τά κινήματα, οὐσιαστικά, εἶναι σέ αὐτήν τήν γραμμή.

54. Βίωση τῆς ὀρθόδοξης θεραπευτικῆς ὥστε νά βοηθηθοῦν καί οἱ ἄλλοι.

Ἐδῶ εἶναι πού πρέπει νά ‘χουμε ἀνοιχτά τά μάτια μας καί νά μάθουμε σωστά καί καλά τήν θεραπευτική…ὄχι ἐγκεφαλικά, ἀλλά νά τήν ζήσουμε.

Θά πρέπει νά ἔχουμε ὑγεία πνευματική μέσα μας, γιά νά μπορέσουμε νά βοηθήσουμε αὐτόν τόν ἀπελπισμένο ἄκοσμο κόσμο, πού θά μᾶς ζητήσει βοήθεια.

Ὁ πάτερ Παΐσιος τό ἔλεγε: «Θά ‘ρθοῦν καί θά σᾶς πιάνουν ἀπ’ τό μανίκι καί θά σᾶς λένε ‘’πέστε μας γιά τόν Χριστό’’».

-Καί τί θά τούς ποῦμε γιά τόν Χριστό; Θά τούς ποῦμε μήπως: «Κοιτάξτε τί ὡραῖα ἄμφια πού ἔχουμε ἐμεῖς, τί ὡραῖες ἐκκλησίες, τί ὡραῖες εἰκόνες»;;;!!!

Αὐτό δέν λέει τίποτε γιά αὐτούς. Δέν εἶναι αὐτά πού θά τούς ἑλκύσουν, ἀλλά ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς πού θά τούς προσφερθεῖ μέσα ἀπό τήν Ὀρθοδοξία. Τέτοια ὡραῖα πράγματα-ἔργα τέχνης, πού τά τιμοῦν μάλιστα καί ὡς εἴδωλα, ἔχουν καί αὐτοί.

Ἡ Ὀρθοδοξία δέν θά τούς κερδίσει μέ τό νά τούς προσφέρει καινούργια εἴδωλα, ὅπως θά ἔκανε μία ὁποιαδήποτε θρησκεία. Τό ἀτού τῆς Ὀρθοδοξίας, μέ τό ὁποῖο μπορεῖ νά κατακτήσει ὅλον τόν κόσμο, εἶναι ἡ θεραπευτική της, ἡ μοναδική ὀρθόδοξη θεραπευτική, διά τῆς ὁποίας καί μόνο θεραπεύεται ἡ ἀνθρώπινη ψυχή.

Σκοπός τῆς Ὀρθοδοξίας δέν εἶναι νά δώσει στούς νεοπαγεῖς πιστούς κάποια καινούργια «φετίχ». Μέχρι τότε εἴχανε, λ.χ. οἱ μαῦροι στήν Ἀφρική, οἱ εἰδωλολάτρες…εἴχανε κι αὐτοί τά δικά τους «φετίχ».

Οἱ ὀρθόδοξοι, τώρα, τί σκοπό ἔχουν; Τά ἔργα τέχνης-φετίχ τῶν μαύρων νά τά ἀντικαταστήσουν μέ καινούργια «ὀρθόδοξα; Γι’ αὐτό νά ‘ρθοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι γιά  νά ἀλλάξουν τήν θρησκεία καί τά φετίχ τῶν μαύρων;

Εἴχαμε φετίχ τό κόκαλο τῆς μαϊμοῦς, τώρα θά κάνουμε φετίχ τόν Σταυρό;

Ἀλλοίμονο,  ἄν προσφερθεῖ ἔτσι ἡ Ὀρθοδοξία… Πάλι δεισιδαιμονία θά προκύψει. Πάλι θά εἶναι μία νέα θρησκεία γιά τούς ἀλλόπιστους καί ὄχι ἡ ἀληθινή ψυχοθεραπεία.

Ἄν δέν τούς δώσουμε τήν θεραπευτική της Ἐκκλησίας, ἄν μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ δέν τούς θεραπεύσουμε, δέν κάναμε τίποτα.

Αὐτό θέλω νά πῶ. Ἀλλά, γιά νά τό δώσεις στόν ἄλλον, πρέπει νά τό κάνεις πρῶτα στόν ἑαυτό σου.

55. Ὅποιος θεραπεύεται στήν Ὀρθοδοξία κατόπιν μπορεῖ νά θεραπεύσει καί τούς ἄλλους.

Ἐδῶ εἶναι, θα μπορούσαμε νά ποῦμε, τό ὡραῖο στήν Ὀρθοδοξία. Ὅτι, ὅταν τό κάνεις στόν ἑαυτό σου (δηλ. θεραπευθεῖς μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ), μετά γίνεσαι γιατρός καί γιά τούς ἄλλους…Μή σᾶς φαίνεται παράξενο. Γίνεσαι Πνευματικός πατέρας καί Πνευματική μητέρα! Κι ἄς μή φορᾶς ράσα. Ἀποκτᾶς πνευματικά παιδιά…

Μπορεῖς νά δείξεις τό Φῶς καί νά βοηθήσεις καί τούς ἄλλους.

Ἀπ’ τήν στιγμή πού μπαίνεις στήν διαδικασία ἐσύ νά καθαρθεῖς καί νά φωτιστεῖς, ἀρχίζεις νά ἀσκεῖς μία θεραπεία καί στούς γύρω σου.

Αὐτό εἶναι τό ὡραῖο, τό μεγαλεῖο της Ὀρθοδοξίας…

-Γιατί;

Διότι, οὐσιαστικά, γίνεσαι πλέον φορέας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· και τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Αὐτό τό Ὁποῖο ἀσκεῖ αὐτήν τήν θεραπευτική. Δέν εἶσαι ἐσύ πού τό κάνεις. Οὔτε στόν ἑαυτό σου τό κάνεις, οὔτε στούς ἄλλους. Ὁ Θεός τό κάνει…τό Ἅγιο Πνεῦμα…

Αὐτή εἶναι καί ἡ ἀληθινή ἱεραποστολή, ἡ ὀρθόδοξη ἱεραποστολή. Ἡ Ἐκκλησία, ἡ ὀρθόδοξη, δέν κάνει ἱεραποστολή δυτικοῦ τύπου: νά στείλουμε στρατιές, γιά νά ὑποτάξουμε, οὐσιαστικά, τούς «ἀπίστους»…

Κάνει ἱεραποστολή μέσω τῆς θεραπευτικῆς. Στέλνει ἕναν θεραπευμένο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μπορεῖ καί νά μή μιλάει καθόλου… μπορεῖ ἁπλῶς νά κυκλοφορεῖ…

Αὐτόν, ὅμως, μόνο πού τόν βλέπει ὁ ἄλλος, παίρνει τό μήνυμα ὅτι ἐδῶ εἶναι ἡ ὑγεία, ἐδῶ εἶναι τό Φῶς, ἐδῶ εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα!

Εἶναι ἱεραπόστολος αὐτός, γιατί ἔχει τό Φῶς τοῦ Θεοῦ μέσα του.

Αὐτό βγαίνει καί στό σῶμα του, βγαίνει καί στά μάτια του, βγαίνει καί στήν φωνή του, βγαίνει καί στήν ἀφωνία του, στήν σιωπή του καί παντοῦ. Κι αὐτή εἶναι ἡ ὀρθόδοξη ἱεραποστολή.

Τί εἶναι τώρα ἡ Ὀρθοδοξία;

-Μήπως, μέχρι ἐδῶ, θέλετε κάτι νά ρωτήσετε;

Ναί. 

56. Ἐρώτηση γιά τήν ποσότητα καί τήν ποιότητα στήν προσευχή.

Ἀκροάτρια: Λένε ὅτι ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε τήν ποιότητα στήν προσευχή, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα (εἶναι πού) μᾶς χαρίζει τήν καθαρά προσευχή. Ἐμεῖς αὐτό πού μποροῦμε νά κάνουμε εἶναι νά δώσουμε τήν ποσότητα, δηλαδή ὅσο μποροῦμε    περισσότερο νά προσευχόμαστε…Καί διαβάζω στά βιβλία ὅτι πρέπει,…οἱ Πατέρες λένε, γιά μᾶς τούς κοσμικούς πού ἔχουμε πολλές δουλειές, ὅτι μποροῦμε νά γεμίζουμε ἀρχικά τά κενά μας, προσπαθώντας ὅσο περισσότερο, μέ κάθε τρόπο, νά λέμε τήν Εὐχή. Τρῶμε κάτι, ὁδηγοῦμε,… νά λέμε τήν Εὐχή. Ἔτσι καλύπτουμε τόν ἐλεύθερο χρόνο. Εἶναι, ὅμως, ἱκανή αὐτή ἡ   ποσότητα;

Ἀπάντηση π. Σάββα: Δέν εἶναι ἱκανή, γιατί δυστυχῶς ἔχουμε τόσες πολλές δουλειές, πού στό τέλος δέν μένουν οὔτε 5 λεπτά.

Ἔτσι…, μήν μοῦ πεῖτε ὅτι ἔχω ἄδικο… Ἔχουμε τόσες πολλές δουλειές, λέω, πού στό τέλος δέν μένουν οὔτε 5 λεπτά, γιά νά κάνουμε αὐτήν τήν Δουλειά, τήν Ἐργασία (τήν καθαρά προσευχή), ἐνῶ ἡ Ἐργασία αὐτή θέλει χρόνο.

Γιά νά καθαριστεῖ ἡ προσευχή, δηλαδή γιά νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά καί νά μπορεῖ νά πεῖ σωστή προσευχή, θέλει ὧρες. Δέν τό λέω ἐγώ, τό λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος.

Ἀπ’ τόν 4ο αἰώνα κιόλας, ὅριζε τουλάχιστον 4 μέ 4,5 ὧρες…γιά τούς κοσμικούς, νά προσεύχονται (ἀφοῦ μου ζητᾶτε ποσότητα).

57. Οἱ μέριμνες καί τά πολλά ὑλικά ἀγαθά εἶναι ἐμπόδιο στήν προσευχή.

Λοιπόν, θά μοῦ πεῖς: «Μά ἔχω τόσες πολλές δουλειές, πού δέν προλαβαίνω». Ἐ νά κόψεις τίς δουλειές! Ἡ κύρια Δουλειά αὐτή εἶναι.

-Γιατί εἶπε ὁ Χριστός μας «μήν μεριμνᾶτε»; Γιατί εἶπε «προσέχετε ἀπ’ τ’ ἀγκάθια…μή σᾶς πνίξουνε»;

-Τ’ ἀγκάθια εἶναι, ἀκριβῶς, οἱ μέριμνες.

Κι ἐδῶ λέμε: «Νά πάρω κανένα μηχάνημα νά μέ βοηθήσει, νά ἔχω πιό πολύ ἐλεύθερο χρόνο». Παίρνουμε τό μηχάνημα καί λέμε: «Ἀφοῦ ἔχω τό μηχάνημα, ἄς κάνω κι αὐτό, ἄς κάνω καί τ’ ἄλλο καί, τελικά, ἔχουμε πέσει στήν παγίδα.

-Ποιά παγίδα;

-Νά κάνουμε πιό πολλά πράγματα, γιά νά θρέψουμε πιό πολύ τά πάθη μας καί πρό πάντων τόν ἐγωισμό μας. Ἔτσι, ἀντί νά ἔχουμε περισσότερο χρόνο, ἔχουμε ἀκόμα λιγότερο χρόνο καί περισσότερο ἄγχος. Διότι τό μηχάνημα θά χαλάσει…, θά πρέπει νά τό φτιάξεις κ.λπ., κ.λπ….Πρέπει κατ’ ἀρχήν βέβαια νά τό μάθεις (νά τό χειρίζεσαι),… μετά, ὅταν βγεῖ κάτι καινούργιο, πρέπει νά τό ἀλλάξεις… καί μπαίνουμε σ’ αὐτήν τήν παγίδα.

Γι’ αὐτό οἱ Πατέρες μίλησαν γιά ἀκτημοσύνη. Νά ‘χεις ὅσο γίνεται λιγότερα.

Βλέπετε πώς ἐπιστρέφουμε στήν θεραπευτική της Ἐκκλησίας;

58. Ἡ ἀνάγκη καθοδήγησης ἀπό ἔμπειρο Πνευματικό ὁδηγό.

Ὅ,τι κάνουμε δέν πρέπει νά τό κάνουμε βασιζόμενοι στόν ἑαυτό μας. Πρέπει νά ρωτᾶμε· νά ἔχουμε ἕναν πνευματικό ὁδηγό, νά τό πῶ ἔτσι ἁπλά. Αὐτός θά σοῦ πεῖ πῶς θά προχωρήσεις στήν προσευχή. Ἀλλά, αὐτός ὁ Πνευματικός πρέπει νά εἶναι ὁ ἴδιος θεραπευμένος. Προσέξτε ἐδῶ, δέν εἶναι ὁ ὁποιοσδήποτε!

Πρέπει νά βρεῖς θεραπευμένο, δηλαδή Πνευματικό ὁδηγό, ὁ ὁποῖος ὁ ἴδιος νά γνωρίζει ἐκ πείρας τήν θεραπευτική της Ἐκκλησίας καί ὄχι μόνον ἀπό τά βιβλία. Αὐτήν τήν γνωρίζουν ἐκ πείρας, κατά κανόνα, ἐκεῖνοι πού ἔχουνε ζήσει μέσα στά μοναστήρια. Τό ἐπαναλαμβάνω, ὄχι ἐπειδή ἔχω ζήσει σέ μοναστήρι καί ζῶ, ἀλλά διότι πράγματι ἐκεῖ διασώζεται αὐτή ἡ θεραπευτική κι ὄχι στόν κόσμο.

59. Ἔγγαμος ἤ ἄγαμος πνευματικός;

Εἶναι λάθος αὐτό πού λένε: «Ἐγώ εἶμαι παντρεμένος θά πάω σέ κοσμικό», δηλαδή, «σέ παντρεμένο Πνευματικό, γιατί αὐτός τά ξέρει πιό καλά». Τί ξέρει πιό καλά; Δηλαδή αὐτοί πού εἶναι ἀνύπαντροι, δέν βγῆκαν ἀπό οἰκογένεια, δέν ξέρουν τί γίνεται στίς οἰκογένειες;

Δέν εἶναι τό θέμα νά ξέρεις τί γίνεται ἤ τί δέν γίνεται. Τό θέμα εἶναι νά ξέρεις νά θεραπεύσεις τόν ἄλλον, νά ξέρεις νά τοῦ καθαρίσεις τήν ψυχή, τήν νοερά ἐνέργεια, νά τόν βοηθήσεις νά τό κάνει συνεργαζόμενος μέ τήν Θεία Χάρη. Γιατί ἐσύ, ἄν δέν τό ἔχεις κάνει μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ στόν ἑαυτό σου, δέν μπορεῖς νά τό δείξεις καί στόν ἄλλο. Ἐπίσης, ἐάν ὁ ἄλλος δέν θέλει νά θεραπευθεῖ, ἀλλά ἁπλῶς ἔρχεται γιά νά πάρει τήν γνώμη σου, ὅσο καί νά τόν βοηθήσεις, ὅσα καί νά τοῦ πεῖς, δέν θά τό κάνει, δέν θά καθαρισθεῖ.

[Πολλοί βλέπουν τό Μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως σάν μία ἁπλῆ συζήτηση (τύπου ψυχανάλυσης) καί τόν Πνευματικό σάν ἕναν, πού ἔχει κάποιες ἀνθρώπινες γνώσεις περισσότερες ἀπό αὐτόν. Χάνουν ἔτσι τήν βοήθεια πού ἔρχεται ἀπό τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο καί τελεῖ τό Μυστήριο. Δέν ταπεινώνεται στόν «πρῶτο λόγο» τοῦ Πνευματικοῦ, ἀφοῦ δέν πιστεύει ὅτι τόν φωτίζει ἐκείνην τήν ὥρα τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι «κατεβάζει» τό Μυστήριο σέ μία ἁπλῆ συζήτηση- ἀνταλλαγή ἀπόψεων, ὁπότε ἀναζητᾶ καί σέ κάθε περίπτωση τόν κατά τήν γνώμη του πιό ἔμπειρο συζητητή.

Λανθασμένη εἶναι καί ἡ διάκριση μεταξύ «αὐστηρῶν» καί «μή αὐστηρῶν πνευματικῶν». Ὅπως στήν Ἰατρική δέν ὑπάρχουν αὐστηροί καί ἐπιεικεῖς ἰατροί, ἀλλά ἰατροί-θεραπευτές καί τσαρλατάνοι, ἔτσι καί στήν περίπτωση τῶν Πνευματικῶν. Ὑπάρχουν Πνευματικοί πού θεραπεύουν καί Πνευματικοί πού δέν θεραπεύουν, ὄντες ἀθεράπευτοι οἱ ἴδιοι.]

Ἐντάξει;…

60. Γιά τό ἀντιμοναχικό πνεῦμα.

Ἐρώτηση: Ἐπικρατεῖ ἡ ἀντίληψη ὅτι ἐμεῖς οἱ λαϊκοί πρέπει νά εἴμαστε κάπως μακρυά ἀπό τά μοναστήρια… [Σχετικά μέ τό ἀντιμοναχικό πνεῦμα καί τό πότε ἐπικράτησε].

Ἀπάντηση π. Σάββα: Ναί. Αὐτό εἶναι τελείως λάθος.

Αὐτό σας εἶπα. Ἔχει περάσει (τό ἀντιμοναχικό πνεῦμα στήν Ἑλλάδα) ἀπό τό χίλια ὀχτακόσια… ἀπό τήν ἀπελευθέρωση καί μετά πέρασε. Δυστυχῶς…

Μέχρι τότε τ’ ἀγκαλιάζαμε τά μοναστήρια.

Ὅπου δέν πολεμήθηκε ὁ μοναχισμός, π.χ. στήν Ρουμανία, ἐκεῖ βλέπουμε τίς μαννάδες νά ὁδηγοῦν τά παιδιά τους στά μοναστήρια. Οἱ μητέρες πᾶνε τά κορίτσια τους στά μοναστήρια.

-Θά πεῖς, τί εἶναι αὐτό;

-Ε, αὐτό εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία…

Ὅταν ἡ μητέρα ἔβλεπε ὅτι τό παιδί της μποροῦσε καί ἤθελε, τό πήγαινε ἡ ἴδια στό μοναστῆρι!

Ἐδῶ (στήν Ἑλλάδα), μήν τυχόν καί ἀκούσει ἡ μάννα ὅτι τό κορίτσι θέλει νά πάει σέ μοναστήρι…

Συμβαίνει ἔτσι διότι, ἀκριβῶς, ὑπάρχει αὐτό τό δυτικό πνεῦμα. Ξαναλέω, μᾶς ἦρθε μέσα ἀπό αὐτούς  τους ἀνθρώπους (Κοραῆς, Βαυαροί). Δυστυχῶς…ἐμεῖς τό κάναμε! Ἤ μᾶλλον μᾶς τό ἐπέβαλαν κι ἐμεῖς τό ἐγκολπωθήκαμε.

Ἄς μήν ποῦμε περισσότερα, γιατί νομίζω ὅτι πέρασε ἡ ὥρα. Ναί…

61. Ὁ Φωτισμός.

Ἐρώτηση: Ὁ φωτισμός εἶναι μία κατάσταση ποῦ εἶναι μόνιμη ἤ ἔρχεται κι ἀποσύρεται τό Ἅγιο Πνεῦμα;

Ἀπάντηση π. Σάββα: Ὅταν προχωρήσει κανείς στόν φωτισμό, ἡ κατάσταση αὐτή εἶναι μόνιμη. Ὑπάρχει συνεχῶς καί εἶναι μία κατάσταση, πού τήν ζεῖς ὅλο τό εἰκοσιτετράωρο. Δηλαδή, καί στόν ὕπνο…

Προσεύχεται τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα σου καί τό καταλαβαίνεις καί στόν ὕπνο! Εἶναι αὐτό πού ἀναφέρεται στό Ἆσμα Ἀσμάτων: «ἐγώ καθεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ», ἐγώ κοιμᾶμαι καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ.

Πῶς ἀγρυπνεῖ; Μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Ἡ καρδιά δέν σταματάει, ὅλο τό 24ωρο, νά ἀναπέμπει προσευχές. Αὐτή εἶναι ἡ κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ. Τότε ἔχει γίνει ὁ ἄνθρωπος ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

62. Ἡ κατάνυξη, ὁ Φωτισμός καί τά δάκρυα.

Ἐρώτηση: Ἔχει καμμία σχέση (ὁ φωτισμός) μέ τήν κατάνυξη; Στήν ἐκκλησία, δηλαδή,  ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται μέ πλήρη προσευχή, εἶναι σέ κατάσταση κατάνυξης, εἶναι, μποροῦμε νά ποῦμε, καί φωτισμένος;

Ἀπάντηση : [Ἐξαρτᾶται. Μπορεῖ ναί, μπορεῖ καί ὄχι]. Τὸ θέμα (τῆς κατάνυξης) τῶν δακρύων, χρειάζεται Πνευματικὸ φωτισμένο, γιὰ νὰ σοῦ πεῖ τί συμβαίνει ἀκριβῶς. Ὑπάρχουν πολλῶν εἰδῶν δάκρυα.

Ὑπάρχουν δάκρυα συναισθηματικά: ὑπάρχουν, δηλαδή, διότι ὁ ἄνθρωπος αὐτός θυμήθηκε κάτι, καί συγκινήθηκε.

Ὑπάρχουν δάκρυα ἐγωιστικά: «Μοῦ εἶπε ὁ ἄλλος μία κουβέντα, δὲν τὸ ἄντεξα, μὲ πῆρε τὸ παράπονο καὶ μὲ πῆραν καὶ τὰ κλάματα…γιατί ἔχω ἐγωισμό, θίχθηκε ὁ ἐγωισμός μου». Ἔτσι…Εἶπε ὁ ἄντρας μία κουβέντα, δὲν τὸ ἄντεξε ἡ γυναίκα καὶ τὴν «πιάνει τὸ παράπονο». Αὐτὰ τά δάκρυα δὲν ἔχουν σχέση μὲ κατάνυξη, βέβαια. Εἶναι τὸ ἀντίθετο. Ὁ ἄνθρωπος ἀντί νά χαριτώνεται, δαιμονίζεται ἀκόμη χειρότερα, σκοτίζει τὸν νοῦ καὶ τὴν ψυχὴ τοῦ μ’ αὐτὰ τὰ δάκρυα.

Ὑπάρχουν, ἐπίσης, δάκρυα μετάνοιας, αὐτὰ ποὺ ἔχυσε ὁ Πέτρος, πικρὰ δάκρυα: «Ἔκλαυσε πικρῶς» λέει τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο.

Ὑπάρχουν καὶ δάκρυα γλυκά, ἄλλου εἴδους δάκρυα, ποὺ ἔρχονται ὅταν ἔρθει τὸ Φῶς τοῦ Θεοῦ, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τότε ὁ ἄνθρωπος κλαίει καὶ χαίρεται, εὐφραίνεται, τρέφεται ἡ ψυχή του ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Χρειάζεται νὰ ἔχει κανεὶς πνευματικὸ ὁδηγό, νὰ τοῦ λέει ἐὰν πρέπει ἢ δὲν πρέπει νὰ καλλιεργεῖ αὐτὰ τὰ δάκρυα, πού τοῦ ἔρχονται καὶ τί εἴδους δάκρυα πρέπει νὰ καλλιεργεῖ.

Ἀλλά, νὰ σᾶς πῶ κι ἕνα μυστικό: μπορεῖ κανεὶς νὰ κάνει μία μεταστροφή. Τοῦ ‘ρθανε δάκρυα γιὰ κάποιον λόγο… (γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο…). Ἂς τὰ γυρίσει σὲ δάκρυα μετανοίας. Μπορεῖ ἂν θέλει νὰ τὰ μεταστρέψει, νὰ τὰ κάνει δάκρυα μετανοίας. Μπορεῖ νὰ πεῖ: «Συγχώρα με Θεέ μου». Μπορεῖ ἄν θέλει νὰ ἀρχίσει νὰ ἐξομολογεῖται μπροστὰ στὸν Θεό: «ἔχω κάνει αὐτό, αὐτό, αὐτό… εἶμαι Ὁ ἁμαρτωλός. Συγχώρεσε με». Ὁπότε, καὶ ἐγωιστικὰ νὰ εἶναι τὰ πρῶτα δάκρυα, μετὰ σπάζει, θὰ λέγαμε, τὴν ραχοκοκκαλιὰ τοῦ διαβόλου καὶ τὰ μεταστρέφει σὲ δάκρυα μετανοίας.

63. Πόσο «ἀντέχουμε» νά προσευχόμαστε;

Ἐρώτηση: (γιὰ τὸ πόσο ἀντέχουμε νὰ παρακολουθοῦμε τὶς ἀκολουθίες, νὰ προσευχόμαστε κλπ.)

Ἀπάντηση : Πόσο «ἀντέχουμε»… νὰ προσευχόμαστε καὶ πότε εἶναι καλύτερα;

Νὰ τὸ πῶ ἔτσι ἁπλά; Ἅμα ἀρχίσεις νὰ κάνεις προσευχή, σημαίνει ὅτι ἀρχίζεις νὰ ἀναπνέεις.

-«Ἀντέχεις» νὰ ἀναπνέεις; Πέστε μου, πόσο ἀντέχεις; Πέντε λεπτὰ τὸ 24ωρο, «ἀντέχεις νά ἀναπνέεις;» (Ἤ μήπως δέν ἀντέχουμε οὔτε 2 λεπτά χωρίς ἀναπνοή;)

-Εἶναι τρελό…Κι’ ὅμως αὐτὸ κάνουμε…Κοιτάξτε νὰ δεῖτε, ὅσο κι ἂν ἀκούγεται τρελό, αὐτὸ κάνουμε… Πέντε λεπτὰ τὸ πρωὶ καὶ πέντε λεπτὰ τὸ βράδυ ἀναπνέει ἡ ψυχή μας…

-Τὰ ὑπόλοιπα λεπτά, τὶς 23 ὧρες καὶ 50 λεπτά, τί κάνουμε;

-Δὲν ἀναπνέουμε.

-Έ, μετὰ εἶναι δικαιολογημένο νὰ ἔχεις ἄγχος;

-Ἀπόλυτα.

- Εἶναι δικαιολογημένο νὰ ἔχεις ἀσφυξία;

-Ἀπόλυτα.

-Νὰ σοῦ φταῖνε ὅλα;

-Βέβαια. Ἐάν μᾶς κλείσουμε τὴν μύτη καὶ τὸ στόμα, θὰ δοῦμε ὅτι οὔτε δύο λεπτὰ δὲν ἀντέχουμε νὰ μὴν ἀναπνέουμε.

-Ξέρετε τί συμβαίνει; Ὅταν ἀρχίσουμε νὰ τὸ κάνουμε (τὴν νοερὰ προσευχή), δὲν θα ἀναρωτιόμαστε πλέον «πόσο θὰ τὸ ἀντέξουμε;» ἀλλά ἀντίθετα, δὲν θὰ ἀντέχουμε νὰ μὴν τὸ κάνουμε!

64. Ἡ κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ.

Συμβαίνει μέ τήν προσευχή ὅτι καί μέ τὸ μωρὸ ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὴν μήτρα τῆς μάνας. Τί κάνει; Κλαίει, στὴν ἀρχή, γιατί βγαίνει σ’ ἕνα ξένο περιβάλλον. Ἄν δὲν κλάψει, ὅμως, δὲν θὰ πάρει ἀνάσα. Ἔτσι δὲν εἶναι; …Πρέπει νὰ κλάψει, νὰ πάρει τὴν πρώτη ἀνάσα. Μετά, θέλει νὰ παίρνει συνέχεια ἀνάσες. Ἂν δὲν πάρει τὴν πρώτη ἀνάσα ὅμως, θά πάθει ἀσφυξία. Ἐκεῖ θέλει λίγο ζόρι.

Ε, αὐτὸ εἶναι ἡ νοερὰ προσευχή. Στὴν ἀρχὴ θέλει ζόρι, ἀλλὰ μετὰ ὅταν ἀρχίσεις κι ἀναπνέεις, ὄχι ζόρι δὲν ἔχει, ἔχει ζόρι νὰ τὸ σταματήσεις! Δὲν θὲς νὰ τὸ σταματήσεις.

-Ξέρετε τί ἔχουμε πάθει ἐμεῖς τώρα πού εἴμαστε σ’ αὐτὴν τὴν κατάσταση τὴν ἄρρωστη;

-Εἴμαστε σὰν κάποιον ποὺ συνήθισε νὰ πίνει πετρέλαιο. Εἶναι  «νορμὰλ» νὰ πίνουμε πετρέλαιο;

-Δὲν εἶναι «νορμάλ». Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ θὰ σταματήσεις νὰ πίνεις πετρέλαιο, θὰ καταλάβεις τί ἀνοησία ἔκανες μέχρι τώρα, καὶ μετὰ δὲν θὰ θὲς νὰ ξαναπιεῖς.

Αὐτὸ εἶναι τὸ νὰ ἔρθει ὁ ἄνθρωπος στὴν κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ. Μετὰ δὲν πέφτεις, εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ πέσεις σὲ ἁμαρτία. Διότι τὸ φυσικό μας εἶναι νὰ μὴν ἁμαρτάνουμε. 

65. Λείπει ἡ ἀληθινή μετάνοια.

-Ἐμεῖς γιατί πᾶμε ὅλο μπρὸς-πίσω;

-Γιατί δὲν μετανοοῦμε.

-Ξέρετε τί κάνουμε;

-Ἁπλῶς μεταμελούμαστε. Πᾶμε στὸν πνευματικὸ καὶ τοῦ λέμε: «ξέρεις εἶμαι πολὺ στενοχωρημένος ἔκανα αὐτό… τὸ ξανάκανα», ἀλλὰ δὲν μετανοοῦμε, δηλαδὴ δὲν μπαίνουμε στήν ἀπόφαση νὰ κάνουμε μία ἔκρηξη μέσα μας, νὰ ποῦμε «τέρμα, ἀπὸ ἐδῶ κι ἐμπρὸς θὰ βάλω τὸν νοῦ μου νὰ προσεύχεται».

-Μὰ μὲ τὸ ζόρι;

-Μὲ τὸ ζόρι. Νὰ γίνει μία βαθιὰ τομὴ μέσα μας, νὰ ἀρχίσει αὐτὴ ἡ διαδικασία τῆς κάθαρσης.

66. Ἡ βία καί ἡ κόπωση στήν ἀδιάλειπτη προσευχή

Ἐρώτηση:…(δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση)[Γιὰ τὴν βία ποῦ χρειάζεται καὶ γιά τὴν δυσκολία στὴν ἀδιάλειπτη προσευχή].

Ἀπάντηση: Ἡ νοερά προσευχή, ὅπως τό εἴπαμε ἤδη, στὴν ἀρχὴ θέλει ζόρι. Ἐδῶ εἶναι τὸ θέμα τῆς πίστης. Ἂν τὸ πιστεύεις, θὰ τὸ κάνεις. Ἂν πιστεύεις στὸν Θεό, θὰ τήν κάνεις (τὴν νοερὰ προσευχή). Γιατί αὐτήν ὁ Θεὸς τήν ἔδωσε ὡς ἐντολή. Ὁ Θεὸς μᾶς ζητάει νὰ προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα.

- Ξέρετε ποῦ τὸ λέει; Θὰ μοῦ πεῖτε: «τὸ λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος». Ἐντάξει, μὰ ὁ Χριστὸς τὸ εἶπε πουθενά;

- «Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε», λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ἀδιαλείπτως τί σημαίνει; Ὄχι 5 λεπτὰ τὸ πρωὶ καὶ 5 τὸ βράδυ. Ὅλο τὸ 24ωρο! Ἐντάξει, ἀλλά ἐπαναλαμβάνω, ὁ Χριστός Μας τό λέει κάπου ὅτι πρέπει νά προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα;

- Τό λέει… Στήν παραβολή τῆς χήρας καί τοῦ ἄδικου κριτοῦ. Τῆς εἶπε, ὅπως μᾶς ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Εὐαγγελιστής, «γιά νά προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα καί νά μήν ἀποκάμνουμε».

Ἐρώτηση:…(δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση)[Γιὰ τὴν νοερὰ προσευχὴ].

Ἀπάντηση: Σᾶς εἶπα: Ὅταν θά ἀρχίσουμε νά τό κάνουμε ἐμεῖς σωστά καί ἀδιάλειπτα, κάποια στιγμή θὰ ἔρθει τό Ἴδιο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ θὰ τὸ κάνει.

67. Ἡ νοερά προσευχή καί πῶς θά τήν συνηθίσουμε.

Ἐρώτηση: …(δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση)[Γιὰ τὴν νοερὰ προσευχὴ].

Ἀπάντηση: Κάντο ὅπως μπορεῖς. Ἤξερα, ἂς ποῦμε… νὰ σᾶς πῶ μέθοδο: μία ψυχὴ τὸ ἔκανε 2 ὧρες τὸ πρωί, 2 ὧρες τὸ μεσημέρι, 2 τὸ βράδυ, ὄρθια ἢ γονατιστή. Τὸ ‘μαθε. Ζορίστηκε, ἀλλὰ τὸ ‘μαθε καὶ μετὰ γινόταν ὅλο τὸ 24ωρο. Ἀλλὰ τὸ κάνει μετὰ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μετὰ δὲν ἔχει ζόρι. Ε, πρέπει νὰ βάλεις ἕνα πρόγραμμα. Ὅπως ὁ ἀθλητής, ἂς ποῦμε. Ξέρετε τί κάνουν οἱ ἀθλητές; (Δὲν ξέρω ἐὰν ἦταν κανένας ἀπὸ ἐσᾶς ἀθλητὴς).

- Τί ἀσκήσεις κάνουνε;

- Φοβερὰ πράγματα κάνουνε. Φορᾶνε, γιά παράδειγμα, κάτι σιδερένιους θώρακες κι ἀνεβοκατεβαίνουν τὶς κερκίδες, γιὰ νὰ κάνουν γερὰ πόδια! Βασανιστήρια, δηλαδή. Κι αὐτὸ γιατί; Γιὰ νὰ καταφέρεις, νὰ κάνεις πιὸ γρήγορα λ.χ. τὸ ‘κατοστάρι καὶ νὰ πάρεις ἕνα ἄδειο κύπελλο!

- Καὶ τί ἔγινε;

- Μετὰ ἀπὸ 20 χρόνια δέν θά σὲ ξέρει κανένας… Ἄν γι’ αὐτά τά μάταια κουραζόμαστε τόσο, γιά τά αἰώνια δέν θά πρέπει νά κουραστοῦμε λίγο;

68. Γιά τήν κούραση ἀπό τά «πνευματικά».

Ἐρώτηση:…(δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση)

Ἀπάντηση: Ναί. Μὰ στὸ πνεῦμα δὲν εἶναι ἔτσι, δὲν ἔχει τέτοιο ζόρι. Στά πνευματικά εἶναι τὸ ἀνάποδο, δηλαδὴ δὲν κάνουμε κάτι ποὺ εἶναι ἀντίθετο μὲ τὴν φύση μας. Ἀντίθετα ἐπανερχόμεθα στήν φυσιολογική μας κατάσταση. Κάνουμε τό φυσιολογικό. Ἐνῶ μέχρι τώρα περπατούσαμε μὲ τὰ χέρια, γυρίζουμε καί ἀρχίζουμε νά περπατᾶμε κανονικά.

-Ἔχει ζόρι αὐτό;

-Ναί. Στὴν ἀρχή. Ἀλλά, ἅπαξ καὶ τὸ κάνεις καί λίγο τό συνηθίσεις, μετὰ δὲν θὰ θὲς νὰ γυρίσεις ἀνάποδα, νὰ ξαναπερπατᾶς μὲ τὰ χέρια.

Αὐτὸ εἶναι ἡ ἁμαρτία (τὸ νὰ περπατᾶς ἀνάποδα). Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀμετανοησία. Τὸ ὅτι ὁ νοῦς μας εἶναι σκόρπιος, δηλαδή, καὶ ἔχει γεμίσει ἡ καρδιά μας μὲ λογισμούς, αὐτό εἶναι σὰν νὰ περπατᾶμε μὲ τὰ χέρια! Κι ἄντε τώρα νὰ ζήσεις ἔτσι. Πῶς ζοῦμε ἔτσι;

69. Ἡ προσπάθεια νά κάνουμε κάθε στιγμή, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή.

Ἐρώτηση: …(δὲν ἀκούγεται στὴν ἠχογράφηση)

Ἀπάντηση: Ἂν ἔχεις στὸν νοῦ σου νὰ κάνεις τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κάθε στιγμή, θὰ ἔχεις προσευχή. Κοιτάξτε, προσευχὴ δὲν εἶναι κάποιες λέξεις. Μπορεῖ νὰ λὲς λέξεις καὶ νὰ μὴν προσέχεις τὶς λέξεις. Ὅποτε, πάλι δὲν κάνεις προσευχή. Κάνεις κάτι μηχανικά. Ἀλλά, ὅταν ἔχεις στὸν νοῦ σου νὰ κάνεις τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τότε λές…

- Ποιὸ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ; Τί λέει ἡ πρώτη ἐντολή;

- «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης της ψυχῆς σου, ἐξ ὅλης της καρδίας σου, ἐξ ὅλης της διανοίας σου, ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου». Νάτο!

- Τί θὰ πεῖ «ἐξ ὅλης της διανοίας σου»;

- Νὰ Τὸν σκέφτεσαι συνέχεια. Ε, αὐτὸ εἶναι ἡ προσευχή: νὰ σκέφτεσαι συνέχεια τὸν Χριστό.

Εἶχα μία ψυχὴ ποὺ ἐξομολογιόταν σὲ μένα. Μοῦ λέει: «Πάτερ, ἐγὼ δὲν ἔλεγα τίποτα. Εἶχα τὸν νοῦ μου στὸν Χριστό».

- Τί ἔκανες δηλαδή; (τὸν ρωτάω).

- «Τίποτα», μοῦ λέει, «ἁπλῶς εἶχα τὸν νοῦ μου στὸν Χριστό. Φοβερὰ κουραστικό, πάτερ, ὅμως…πολύ κοπιαστικό. Ναί, κουράστηκα πάρα πολύ», ἀλλὰ εἶχε ἐμπειρίες μετά, θεώσεις! Νά, αὐτὴ εἶναι προσευχή: νὰ μὴν φεύγει ὁ νοῦς σου ἀπ’ τὸν Χριστό.

70. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἡ δυσκολία στήν ἀδιάλειπτη προσευχή.

- Πῶς εἶναι ἕνα πρόσωπο ποῦ ἀγαπᾶς; Θέλει προσπάθεια νὰ τὸ σκέφτεσαι αὐτὸ τὸ πρόσωπο; Πέστε μου…

- Δὲν θέλει. Πάει ὁ νοῦς σου ἐκεῖ. Συνέχεια ἐκεῖ εἶναι, καὶ μπορεῖ νὰ κυκλοφορεῖς στὴν Ἐγνατία (ὁδό), ἂς ποῦμε, καὶ νὰ χαλάει ὁ κόσμος γύρω σου κι ἐσὺ δὲν βλέπεις τίποτα καί δὲν ἀκοῦς τίποτα. Διότι ὁ νοῦς σου εἶναι ἐκεῖ, στὸ πρόσωπο πού ἀγαπᾶς. Αὐτὸ εἶναι ἡ σχέση μὲ τὸν Χριστό, ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστό. Αὐτὸ ἐννοῶ ὅταν λέω, νὰ ἀγαπήσουμε τὸν Θεό. Αὐτὸ εἶναι ὁ θεῖος ἔρωτας.

- Θέλει προσπάθεια αὐτό;

- Ἀπό τήν στιγμή πού θά ἀνάψει αὐτή ἡ ἀγάπη γιά τόν Θεό δέν ἀπαιτεῖται καμμία προσπάθεια.  Σοῦ ἔρχεται ἐντελῶς αὐθόρμητα τό νά προσεύχεσαι.

Θὰ πεῖς:

- «Ἐγὼ πῶς θὰ τὸ κάνω, ποὺ δὲν Τὸν ἔχω ἀγαπήσει;».

- Ε, νά, στὴν ἀρχὴ θέλει λίγο βία. Αὐτὸ εἶναι ποὺ εἶπε ὁ Χριστός Μας: «ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσι Αὐτήν». Στὴν ἀρχὴ πρέπει νὰ Τὸν σκέφτεσαι ἑκούσια, νὰ ζοριστεῖς λίγο. Εἶναι ὅπως ὅταν προσπαθεῖς νὰ ἀνάψεις μία φωτιά.

- Τί γίνεται;

- Στὴν ἀρχὴ καπνίζεσαι· δὲν ἀνάβει ἀμέσως ἡ φωτιά. Τὰ ξύλα βγάζουν καπνό, τρέχουν τὰ μάτια, δακρύζεις, ἀλλὰ μετά… Ὅταν ἀνάψει καλά ἡ φωτιά, φεύγει ὁ καπνός, φεύγει ἡ ὑγρασία ἀπ’ τὰ ξύλα καὶ χαίρεσαι. Καὶ εἶσαι μία χαρὰ ἐκεῖ, στὴν θαλπωρὴ τῆς φωτιᾶς. Ἔτσι γίνεται καὶ μὲ τὴν Εὐχή, μὲ τὴν ἀδιάλειπτη προσευχή.

71. Ἡ κάθαρση καί πῶς γίνεται.

Ἀλλά, ξαναλέω, δὲν εἶναι μόνο ἡ Εὐχή, εἶναι ἡ ὅλη ἡ θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας τὴν ὁποία πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε. Αὐτὸ σημαίνει νά ζοῦμε τήν λειτουργικὴ ζωή, νά ζοῦμε τήν ἀσκητικὴ ζωὴ (νηστεία, ἀγρυπνία, σωματικὴ κακοπάθεια), νά κάνουμε ὑπακοὴ σὲ ὅλους (ἐκτὸς ἁμαρτίας βέβαια), νά ἔχουμε ἐκκοπὴ τῶν λογισμῶν, νά ἀναπτύξουμε ὀρθὴ δογματικὴ συνείδηση, δηλ. νὰ γνωρίζουμε τήν ὀρθόδοξη πίστη μας, καί νὰ ζητᾶμε συνεχῶς νά γίνεται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ὄχι τὸ δικό μας θέλημα. Καταλάβατε;

72. Πῶς μαθαίνουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

-Καὶ πῶς θὰ τὸ μάθουμε, τώρα, τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ;

-Μόνο ἐάν ἔχουμε πνευματικὸ ὁδηγό εἶναι αὐτό δυνατόν. Δὲν μποροῦμε νὰ τὸ βροῦμε μόνοι μας. Καθίστε νὰ διαβάσετε ὅλα τὰ πνευματικὰ βιβλία. Πάλι δὲν θὰ τὸ μάθετε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ· διότι δὲν εἶναι θέμα ἐγκεφαλικῆς γνώσης. Εἶναι θέμα ταπείνωσης, ὑπακοῆς, Θείας Χάρης, ἐμπειρίας τοῦ Θεοῦ ὥστε νὰ γνωρίζεις σὲ κάθε συγκεκριμένη στιγμὴ τί θέλει ὁ Θεὸς ἀπὸ σένα, καὶ τί ἀπόφαση πρέπει νὰ πάρεις. Γι’ αὐτὸ χρειάζεται ὁ Πνευματικὸς ὁδηγός: θὰ σοῦ δείξει τὸν δρόμο καὶ θὰ σοῦ δώσει τὰ κλειδιά, ὥστε σιγὰ-σιγὰ νὰ ξέρεις, νὰ βρίσκεις τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ σὲ κάθε στιγμή. Θὰ ἔρθει κάποια στιγμὴ πού μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ μπορεῖς νά τό διακρίνεις. Ἀλλὰ δὲν γίνεται ἀπ’ τὴν ἀρχή. Πρέπει νὰ περάσεις ἀπὸ τὴν κάθαρση καὶ νὰ φθάσεις στὸ φωτισμό. Τότε μπορεῖς ὄχι μόνο τὸν ἑαυτό σου νὰ καθοδηγήσεις (αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν θὰ ἔχεις Πνευματικὸ ὁδηγὸ) ἀλλὰ νὰ βοηθήσεις, νὰ δείξεις τὸν δρόμο καὶ στοὺς ἄλλους, πῶς νὰ φθάσουν ἐκεῖ πού εἶσαι κι ἐσύ.

Πράγματι αὐτὸ τὸ ὡραῖο συμβαίνει στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ὅταν καθαριστεῖς, μετὰ μπορεῖς κι ἐσὺ νὰ γίνεις γιατρὸς τῶν ἄλλων!

73. «Ζητεῖτε πρῶτον τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ»

«Ζητεῖτε τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ ὅλα τ’ ἄλλα θὰ σᾶς προστεθοῦν». Τὸ νὰ ζητάω τὴν Βασιλεία, αὐτὸ σημαίνει, τὸ νὰ ζητάω νὰ βασιλεύσει ὁ Θεὸς μέσα μου, νὰ εἶναι Κύριος Αὐτός.

Ἀλλὰ πρέπει νὰ τὸ πιστέψουμε αὐτό. Ἐκεῖ εἶναι τὸ ζόρι:

-«Γιατί νὰ τὸ ξεκινήσω;» σοῦ λέει ὁ ἄλλος, «Γιατί νὰ τὸ κάνω;»

-Ἐὰν δὲν πιστέψεις, φυσικὰ δὲν ἔχεις κίνητρο. Πρέπει νὰ τὸ πιστέψεις, ὅτι πρέπει νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια σου τὰ πνευματικά, γιατί, ἐὰν δὲν ἀνοίξουν ἐδῶ, μετὰ εἶναι ἀδύνατον…

74. «Στόν Ἄδη δέν ὑπάρχει μετάνοια»

Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι μία βασικὴ διδασκαλία τῆς Ὀρθοδοξίας: «Ἐν τῷ Ἅδη οὐκ ἔστι μετάνοια» – αὐτὸ εἶναι πολὺ βασικὸ (στοιχεῖο) τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἂν δὲν ἀνοίξουν ἀπὸ ἐδῶ τὰ πνευματικά σου μάτια, στὴν ἄλλη ζωὴ αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον.

Δὲν εἶναι τυχαῖο τὸ νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια σου. Πρέπει νὰ τὸ κάνεις ἐσύ, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, βέβαια. Μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ τὸ κάνεις, δὲν τὸ κάνεις μόνος σου! Ἀλλὰ πρέπει νὰ θελήσεις νὰ τὸ κάνεις σ’ αὐτὴν τὴν ζωή. Προσέξτε!

75. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι γι’ αὐτήν τήν ζωή κυρίως.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι γι’ αὐτὴν τὴν ζωή. Ὑπάρχει αὐτὴ ἡ πλάνη, δυστυχῶς καὶ στοὺς ὀρθόδοξους, ὅτι ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἑτοιμάζει γιὰ τὴν ἄλλη ζωή.

Λάθος. Δὲν μᾶς ἑτοιμάζει γιὰ τὴν ἄλλη ζωή. Μᾶς φτιάχνει σ’ αὐτὴν τὴν ζωή, γι’ αὐτὴν τὴν ζωή, γιὰ νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια μας ἐδῶ καὶ νὰ μποῦμε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐδῶ καὶ τώρα! Στὸν Παράδεισο ἐδῶ καὶ τώρα! Κι ἂν δὲν τὸν βρεῖς τὸν Παράδεισο ἐδῶ καὶ τώρα, οὔτε στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ τὸν βρεῖς, γιατί στὴν ἄλλη ζωὴ δὲν θὰ μπορέσεις νὰ μετανοήσεις. Δὲν ὑπάρχει μετάνοια στὴν ἄλλη ζωή: «ἐν τῷ Ἅδη οὐκ ἔστι μετάνοια».

76. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι γιά «νά μᾶς πᾶνε καλά τά πράγματα»

Ὑπάρχουν καὶ κάποιοι ἄλλοι πού νομίζουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ὑπάρχει γιὰ νὰ μᾶς πηγαίνουν καλὰ τὰ πράγματα σ’ αὐτὴν τὴν ζωή. Κι αὐτὸ λάθος. Οὔτε γι’ αὐτὸ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Θεωρώντας ἔτσι τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τὴν βλέπουμε σὰν μία δεισιδαιμονία, σὰν μία θρησκεία, ὅπως ὅλες τὶς ἄλλες. Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι θρησκεία. Εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο, μὲ σκοπὸ νὰ θεραπεύσει τὸν ὅλο ἄνθρωπο, νὰ θεραπεύσει τὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα του.

77. Πότε νά κάνουμε προσευχή.

Κανονικά πρέπει νά κάνουμε ἀδιάλειπτα προσευχή. Γιά νά συνηθίσουμε, μποροῦμε νά ὁρίσουμε κάποιες συγκεκριμένες ὧρες. Τὸ πρωὶ εἶναι πολὺ καλὴ ὥρα νὰ κάνει κανεὶς νοερὰ προσευχή, νὰ πεῖ ἀρκετές φορές τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…» μὲ τὸ στόμα.

78. Ἡ ἀγωγή τῶν παιδιῶν στήν ἀδιάλειπτη προσευχή.

Μπορεῖ  ἐπίσης ὁ γονιός νὰ μαζεύει τὰ παιδιά του, ἡ μητέρα ἂς ποῦμε, κάτω ἀπ’ τὸ εἰκονοστάσι. Νά τούς πεῖ: «παιδιὰ ἐλᾶτε νὰ κάνουμε πέντε λεπτὰ μαζὶ τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησον με. Πέντε λεπτά».

Ἔτσι, ξεκινᾶς, ὅπως ἔλεγε χαριτωμένα ὁ πατήρ Παΐσιος, «νὰ τραβᾶς τὰ λουριὰ τῆς μηχανῆς, ὥστε νὰ πάρει ἐμπρὸς ἡ μηχανή τοῦ νοῦ». Εἰδικά τό παιδί, ἐπειδὴ εἶναι καθαρὴ ἡ ψυχή του (δὲν ἔχει τόσα πάθη καὶ τόσους λογισμοὺς ὅσο ἐμεῖς οἱ μεγάλοι), πιὸ εὔκολα χαίρεται καὶ καταλαβαίνει τί σημαίνει νοερὰ προσευχή. Τοῦ ἀρέσει, καὶ θέλει νὰ τὸ κάνει συνέχεια μετά.

Δὲν εἶναι τόσο σκοτισμένα τὰ παιδιὰ ὅσο οἱ μεγάλοι. Ὅποτε, μετά, τὰ πέντε λεπτὰ μπορεῖ νὰ γίνουν δέκα, νὰ γίνουν δεκαπέντε κ.ο.κ.

Ὅταν κανεὶς ξεκινήσει ἔτσι τὴν ἡμέρα του καὶ προσπαθήσει νὰ κρατάει τήν εὐχή καὶ στὴν διάρκεια τοῦ πρωινοῦ· ὅταν τὸ ξανακάνει, ἂς ποῦμε, ἄλλα πέντε λεπτὰ τὸ μεσημέρι, πρὶν φάει μὲ τὰ παιδιά, καὶ ἄλλα πέντε λεπτὰ τὸ βράδυ, πρὶν κοιμηθοῦνε, μπαίνει σ’ αὐτὴν τὴν διαδικασία τῆς ἀδιάλειπτης μνήμης τοῦ Θεοῦ. Σιγὰ-σιγά.

Ἀλλὰ θὰ πρέπει νὰ ποῦμε στὸ παιδὶ ὅτι καὶ στὶς ὑπόλοιπες ὧρες πρέπει νὰ προσπαθεῖ νὰ θυμᾶται τὸν Χριστό. Γιατί, ἐὰν χτίζουμε πέντε λεπτὰ καὶ μετὰ 3 ἢ 5 ὧρες γκρεμίζουμε, πάλι, καταλαβαίνετε, δὲν γίνεται κάτι οὐσιαστικό.

79. Ἡ ἀγωγή τῶν παιδιῶν γενικά.

Τὸ βασικὸ εἶναι τὰ παιδιὰ νὰ ἔχουν ἕναν Πνευματικὸ ὁδηγό, νὰ τὸν βλέπουν συχνά, (ἐννοεῖται ὅτι ὁ Πνευματικὸς εἶναι γνώστης τῆς ὀρθόδοξης θεραπευτικῆς, εἶναι ὁ ἴδιος θεραπευμένος -εἶναι πολὺ βασικὸ αὐτὸ) καὶ νὰ τοῦ κάνουν ὑπακοή.

Τεράστια σημασία ἐπίσης ἔχει τὸ τί κάνει ὁ πατέρας καὶ τί κάνει ἡ μάννα στήν προσωπική τους ζωή ὡς ἀγωνιζόμενοι πνευματικοί ἄνθρωποι. Ἂν οἱ γονεῖς λ.χ. κάνουν νοερὰ προσευχή, ὅπως καί ὀφείλουν νά κάνουν, θὰ τοὺς μιμηθοῦν τὰ παιδιά· διότι τὰ παιδιὰ ἀντιγράφουν τοὺς γονεῖς. Δὲν ἀρκεῖ, δηλαδή, οἱ γονεῖς νὰ ποῦν στά παιδιά κάποια πράγματα. Πρέπει νὰ τὰ κάνουν (ὅσο εἶναι δυνατόν) μαζὶ μὲ τὰ παιδιά. Ἐπίσης, τὶς μετάνοιες, καθὼς καὶ τὴν Ἁγιογραφικὴ-συναξαριακὴ-πατερικὴ μελέτη,  μποροῦμε καὶ πρέπει νὰ τὶς κάνουμε μαζὶ μὲ τὰ παιδιά…Γιὰ λίγη ὥρα ὥστε νὰ μὴν κουράζονται… Μετὰ ἂν θέλουμε μόνοι μας μποροῦμε νὰ κάνουμε καὶ περισσότερα…

80. Προσευχή.

Ἐλᾶτε, νὰ κάνουμε προσευχή.

Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίω Πνεύματι καί νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰῶνων. Ἀμήν.

Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,
θανάτῳ θάνατον πατήσας
καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι
ἡ ζωήν χαρισάμενος

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Νους, νοερά ενέργεια καί καρδία κατά τούς αγίους Πατέρες.

 Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου πρέπει νά βρίσκεται στήν καρδιά.
Ὁ νοῦς εἶναι ὁ ἱερέας καί ἡ καρδία τό ἐσωτερικό θυσιαστήριο τοῦ ἀνθρώπου πού θά πρέπει νά εἶναι ἀφιερωμένο στόν Θεό.

Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπους σύμφωνα μέ τούς Ἁγίους Πατέρας πρέπει νά βρίσκεται ἐντός τοῦ ἀνθρώπου, στήν καρδία του καί ἐκεῖ νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα (νά ἱερουργεῖ τελώντας μία ἀδιάλειπτη Θεία Λειτουργία στό ἐσωτερικό θυσιαστήριο τῆς ἀνθρωπινης καρδίας).

Δέν θά πρέπει νά διασκορπίζεται πρός τά ἔξω διά τῶν αἰσθήσεων, ἀλλά νά ἔρχεται «εἰς ἑαυτόν».

Δηλ. ἡ ἐνέργεια τοῦ νοῦ, πού διασκορπίζεται διά τῶν αἰσθητηρίων στό περιβάλλον, θά πρέπει νά ἐπανέλθει στήν οὐσία τοῦ νοῦ, πού βρίσκεται ἐντός τῆς καρδίας τοῦ ἀνθρώπου.

[Σημειώνουμε ἐδῶ ὅτι στήν ψυχή διακρίνουμε : α)οὐσία, ἡ ὁποία βρίσκεται ἐντός τῆς καρδίας (καί ὀνομάζεται βαθεῖα καρδία) καί β)ἐνέργεια (ἡ ὁποία λέγεται νοερά ἐνέργεια). Ἡ νοερά ἐνέργεια ἐνεργεῖ στήν καρδία τοῦ ὑγιοῦς πνευματικά ὡς νοερά ἀδιάλειπτη προσευχή (νοῦς) καί στόν ἐγκέφαλο ὡς διάνοια (λογική)].

Τότε ὅταν ὁλοκληρωθεῖ αὐτή ἡ ἐπιστροφή, ὁ νοῦς διά τοῦ ἑαυτοῦ του, «ἐπί τήν ἔννοιαν τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνει». Τότε ἡ νοερά ἐνέργεια λειτουργεῖ σωστά.

Τότε ὁ νοῦς δηλ. ἡ ψυχή κατά τούς ἁγίους Πατέρας λειτουργεῖ κατά φύσιν. Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης μᾶς διδάσκει :

«Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ κύρια μέριμνα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ἡ Ἐκκλησία πάντοτε θεράπευε τὸν χῶρο τῆς ψυχῆς. Εἶχε διαπιστώσει, ἀπὸ τὴν Ἑβραϊκὴ παράδοσι καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς Ἀποστόλους ὅτι στὸν χῶρο τῆς φυσικῆς καρδιᾶς λειτουργεῖ κάτι, ποὺ οἱ Πατέρες ὠνόμασαν «νοῦν».

Πήρανε δηλαδὴ τὸν παραδοσιακὸν «νοῦν», ποὺ σημαίνει διάνοια καὶ λόγος, καὶ κάνανε μία διαφοροποίησι. Ὀνόμασαν νοῦν αὐτὴν τὴν νοερὰ ἐνέργεια, ἡ ὁποία λειτουργεῖ στὴν καρδιὰ τοῦ ὑγιοῦς ψυχικὰ ἀνθρώπου. Δὲν γνωρίζομε πότε ἔγινε αὐτὴ ἡ διαφοροποίηση, διότι συμβαίνει ἐπίσης μερικοὶ Πατέρες νὰ ὀνομάζουν μὲ τὴν ἴδια λέξι, νοῦν, καὶ τὴν λογική, ἀλλὰ καὶ τὴν νοερὰ ἐνέργεια, ὅταν αὐτὴ κατεβαίνη καὶ λετουργῆ στὸν χῶρο τῆς καρδιᾶς.

Ὅποτε ἐξ αὐτῆς τῆς ἀπόψεως ἡ νοερὰ ἐνέργεια εἶναι μία καὶ μόνη ἐνέργεια τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία στὸν μὲν ἐγκέφαλο λειτουργεῖ ὡς λογική, ἡ ἴδια ὅμως λειτουργεῖ συγχρόνως καὶ στὴν καρδιὰ ὡς νοῦς. Δηλαδὴ τὸ ἴδιο ὄργανο, ὁ νοῦς, προσεύχεται ἀδιάλειπτα στὴν καρδιά, σὲ ὅσους ἐννοεῖται ἔχουν ἀδειάλειπτη καρδιακὴ προσευχή, καὶ συγχρόνως σκέπτεται π.χ. μαθηματικὰ προβλήματα καὶ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, στὸν ἐγκέφαλο»[1].

Στὰ συγγράμματα τῶν ἁγίων Πατέρων γίνεται πολὺς λόγος γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ νοῦ στὴν καρδιά, τὴν ἐπιστροφὴ τῆς ἐνεργείας στὴν οὐσία. Λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος ὅτι ὁ νοῦς πού δὲν διασκορπίζεται πρὸς τὰ ἔξω καὶ δὲν διαχέεται ὑπὸ τῶν αἰσθητηρίων στὸν κόσμο, ἐπιστρέφει στὸν ἑαυτό του καὶ διὰ τοῦ ἑαυτοῦ του ἀναβαίνει στὴν ἔννοια τοῦ Θεοῦ. Καὶ στὴν συνέχεια περιλαμπόμενος καὶ ἐλλαμπόμενος ἀπὸ τὸ κάλλος τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν Θεία Χάρη, ἀπό τό Φῶς τοῦ Θεοῦ τό Ἄκτιστον, δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ γήινα καὶ ξεχνᾶ ἀκόμη καὶ αὐτὴν τὴν φύση· δηλ. δέν φροντίζει μέ ἀγωνία οὔτε γιά τήν τροφή του, οὔτε γιά τό τί θά φορέσει[2] ὁ ἄνθρωπος αὐτός.

Ἡ ἐπιστροφὴ τοῦ νοῦ ἀπὸ τὴν διάχυσή του στὴν καρδιά, δηλαδὴ ἡ ἐπιστροφὴ τῆς ἐνεργείας τοῦ νοῦ στὴν οὐσία του, εἶναι ἡ θεραπεία τοῦ νοῦ, ἡ ἀποκατάσταση του στό κατά φύσιν.

Τότε ἡ καρδία καθαρίζεται ἀπό τήν ἀδιάλειπτη νοερά καρδιακή προσευχή καί ἔρχεται ἐντός της Ἔνοικος τό Πανάγιον Πνεῦμα μέ τόν καρπό του, πού εἶναι «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία κ.λ.π.). Τότε φυσικά ἐξαφανίζεται ὁ ἐγωισμός, ἡ λύπη πού προκαλεῖται ἀπό αὐτόν καθώς καί ἡ κατάθλιψη.

Παραπομπές Παραρτήματος.

[1]             Π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, Πατερική Θεολογία, ἐκδ. Παρακαταθήκη, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 19.

[2]             Μ. Βασιλείου, TLG, Work #075 32.1240.35  to     Work #075 32.1240.42 Νοῦς γὰρ μὴ σκεδαννύμενος ἐπὶ τὰ ἔξω͵ μηδὲ ὑπὸ τῶν αἰσθητηρίων ἐπὶ τὸν κόσμον διαφορούμενος͵ ἐπάνεισι μὲν πρὸς ἑαυτὸν͵ δι΄ ἑαυτοῦ δὲ πρὸς τὴν περὶ  Θεοῦ ἔννοιαν ἀναβαίνει· κἀκείνῳ τῷ κάλλει περιλαμπόμενος͵ καὶ αὐτῆς τῆς φύσεως λήθην λαμβάνει· μήτε πρὸς τροφῆς φροντίδα͵ μήτε πρὸς περιβολαίων μέριμναν τὴν ψυχὴν καθελκόμενος· ἀλλὰ σχολὴν ἀπὸ τῶν γηίνων φροντίδων ἄγων͵ τὴν πᾶσαν ἑαυτοῦ σπουδὴν ἐπὶ τὴν κτῆσιν τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν μετατίθησι.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

---

Παραπομπές κυρίου σώματος κειμένου.

[1] «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, καί ὁ πατήρ μου ὁ γεωργός ἐστι. …. μείνατε ἐν ἐμοί, κᾳγώ ἐν ὑμῖν. Καθώς τό κλῆμα οὐ δύνα­ται καρπόν φέρειν ἀφ’ ἑαυτού, ἐάν μή μείνῃ ἐν τῇ ἀμπέλῳ, οὕτως οὐδέ ὑμεῖς, ἐάν μή ἐν ἐμοί μείνητε. Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα. ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. Ἐάν μή τις μεί­νῃ ἐν ἐμοί, ἐβλήθη ἔξω ὡς τό κλῆμα καί ἐξηράνθη, καί συνάγουσιν αὐτό καί εἰς τό πῦρ βάλλουσι καί καίεται…» (Ιωάν. ιε’ 1-6).

[2] Πρωτ. Ἰωάννου Ρωμανίδη, Πατερική Θεολογία, ἐκδόσεις Παρακαταθήκη, Θεσσαλονίκη 2004 (στό ἑξῆς: Πατερική Θεολογία), σελ. 23.

[3] Πατερική Θεολογία σελ. 22-24.

[4] Βλ. Ἀναστασίου Φιλιππίδη, Ρωμηοσύνη ἤ βαρβαρότητα, Ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Β΄ ἔκδοση, σελ. 58-67.

[5] Πρβλ. Πατερική θεολογία, σελ. 27-28.

[6] Πρβλ. Πατερική θεολογία, σελ. 28.

Πηγή εἰκόνας: http://1.1.1.5/bmi/2.bp.blogspot.com/_GcLAjo-5_CM/THz7AHvvfqI/AAAAAAAAOdY/Vz9omTn7QrA/s1600/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE+%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%85.jpg