Γίνε Σαμουήλ διά τάς Ἐκκλησίας (Μ. Βασίλειος)

  Σημαντική επιστολή του Μ. Βασιλείου προς τον Μ. Αθανάσιο. Δύο μεγάλοι Πατέρες. Η θεολογία του ενός σφράγισε την Β” Οικουμενική Σύνοδο, του άλλου την Α”. Δύο μεγάλοι λειτουργοί και διάκονοι του Ευαγγελίου, πρότυπα για όλους τους σημερινούς ηγουμένους του λαού του Θεού. 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού, η Εκκλησία του Παρακλήτου, από την αρχή είχε να αντιμετωπίσει τις μεθοδείες και τις επιθέσεις του διαβόλου, του οποίου ο σκοπός ήταν (και είναι) να επιβραδύνει το έργο της. Και το έργο της Εκκλησίας είναι να ζει και να ευαγγελίζεται το Ευαγγέλιο της Σωτηρίας. Το Ευαγγέλιο ήταν ο εξ αρχής στόχος των αντίθεων δυνάμεων, μία με την προσπάθεια νοθεύσεώς του (μέσω των αιρετικών), μία με την αμφισβήτησή του (εξ αιτίας των διωγμών από εθνικούς και Ιουδαίους), μια με τα σχίσματα και τους χωρισμούς που θέλησε να βάλει μέσα στο πνευματικό περιβάλλον της Εκκλησίας (δια των «ζηλωτών ου κατ’ επίγνωση» ή δια των κούφιων φιλοδοξιών). 

Στην επιστολή αυτή, σκιαγραφούνται ορισμένα προσόντα του ποιμένα, όπως η γνήσια αγάπη του υπέρ του λαού του Θεού που τον κινεί στο να λυπάται και να αγωνιά για την κατάσταση της Εκκλησίας, όταν εκείνη στραβοπατάει. Αποστολή του είναι σαν άλλος Σαμουήλ, να κρίνει δικαίως, να ζει πρώτος την πνευματική ζωή, και να δέεται στον Θεό. Να συμβάλει υπέρ της ειρήνης και της πνευματικής ενότητας, ορθοτομώντας και ορθοποδώντας στο θέλημα του Θεού, μεριμνώντας για τα λογικά πρόβατα του Κυρίου.
Στην προσπάθεια αυτή μετέχει και ο λαός. Και έτσι όλοι μαζί, με μια καρδιά και ένα πνεύμα, εργάζονται το έργο του Θεού. Το Άγιο Πνεύμα διαφυλάττει την Εκκλησία κατά τις υποσχέσεις του Ιησού Χριστού, αλλά αυτό δεν γίνεται «μαγικά», αλλά μέσα από πρόσωπα.

Επιστολή του Μ. Βασιλείου προς τον Μ. Αθανάσιο (επιστολή 66).

«Δεν πιστεύω ότι η σημερινή κατάσταση, ή μάλλον για ν’ ακριβολογήσουμε περισσότερο, η σύγχυση των Εκκλησιών, λυπεί κανένα άλλο τόσο πολύ όσο την τιμιότητά σου· διότι εσύ, συγκρίνοντας τα σημερινά με τα παλαιά και συλλογιζόμενος την έκταση της αλλαγής τούτων από εκείνα, μπορείς να φθάσεις στο συμπέρασμα ότι, αν τα πράγματα συνεχίσουν να χειροτερεύουν με την ίδια ορμή, τίποτε δεν θα εμποδίσει τις Εκκλησίες να μετασχηματισθούν εντός ολίγου χρόνου σε άλλο εντελώς θεσμό. Πολλάκις διαλογίστηκα μόνος μου το εξής· εάν σε μας η περιπέτεια των Εκκλησιών φαίνεται τόσο ελεεινή, ποια συναισθήματα θα έχει ευλόγως εκείνος που γνωρίζει εκ πείρας την αρχαία ευστάθεια και ομόνοια των Εκκλησιώνεις τα ζητήματα της πίστεως; Αλλ’ ακριβώς όπως το μεγαλύτερο μερίδιο της λύπης έχει πέσει στην τελειότητά σου, ούτω νομίζουμε ότι και το μεγαλύτερο μερίδιο της μερίμνης υπέρ των Εκκλησιών αρμόζει στην φρόνησή σου.

Και εγώ επίσης, από την μέτρια κατάληψη των πραγμάτων την οποία κατέχω, έφθασα από πολύ καιρό εις το συμπέρασμα να αναγνωρίζω μόνο μια οδό βοήθειας προς τας Εκκλησίας μας, την επίδειξη συμπαθείας εκ μέρους των δυτικών επισκόπων. Διότι, εάν θελήσουν να επιδείξουν υπέρ της Εκκλησίας των δικών μας μερών τον ίδιο ζήλο που είχαν στην περίπτωση ενός ή δύο προσώπων εις την Δύση, τα οποία απεκαλύφθησαν να ακολουθούν την κακοδοξία, ίσως κάποιο κέρδος θα προέλθει στα κοινά, διότι και οι άρχοντες επηρεάζονται ενώπιον της νομιμοφροσύνης του πλήθους και οι εκεί λαοί ακολουθούν πάντοτε τους επισκόπους χωρίς αντίρρηση.

Ποιος λοιπόν είναι ικανότερος από την σύνεσή σου να πραγματοποιήσει τούτο; Ποιος είναι οξυνούστερος δια ν’ αντιληφθεί τι χρειάζεται; Ποιος είναι πρακτικότερος δια να ενεργήσει τα χρήσιμα; Ποιος έχει περισσότερη συμπάθεια προς τις θλίψεις των αδελφών; Ποιος είναι σε όλη την Δύση σεβαστότερος από την λευκή κόμη σου; Τιμιότατε πάτερ, άφησε ένα μνημόσυνο του βίου σου αξίου της πολιτείας σου. Καταστόλισε εκείνους τους μύριους άθλους σου υπέρ της ευσεβείας με ένα παρόμοιο έργο. Στείλε μερικούς άνδρες της υπό την φροντίδα σου Εκκλησίας, δυνατούς εις την γνήσια διδασκαλία, προς τους επισκόπους της Δύσεως.

Διηγήσου εις αυτούς τις συμφορές που μας έπληξαν, υπέδειξε τρόπο ενισχύσεως, γίνε Σαμουήλ δια τας Εκκλησίας. Μοιράσου τις κακουχίες των πολεμουμένων λαών, πρόσφερε προσευχές υπέρ της ειρήνης, ζήτησε χάριν από τον Κύριο να θεμελιώσει εις τας Εκκλησίας ένα μνημείο ειρήνης. Γνωρίζω ότι οι επιστολές είναι ασθενείς για να δώσουν συμβουλές για τόσο σπουδαίο ζήτημα. Αλλ΄ ούτε εσύ χρειάζεσαι από άλλους παράκληση περισσότερο από όσο χρειάζονται οι γενναιότατοι των αθλητών τις ενθαρρύνσεις των παιδιών, ούτε εμείς διδάσκουμε άνθρωπο αγνοούντα, αλλ’ απλώς επιτείνουμε τον ζήλο ανθρώπου που έβαλε ήδη σε κίνηση το έργο.

Σχετικά με τις άλλες υποθέσεις της Ανατολής ίσως σου χρειάζεται η συνεργασία πολλών ανθρώπων και εξ άλλου πρέπει να περιμένεις τους εκ της Δύσεως. Αλλά βεβαίως η ευταξία της Εκκλησίας της Αντιόχειας προφανώς εξαρτάται από την θεοσέβειά σου, ώστε να δύνασαι μερικούς μεν εκεί να συγκρατείς, άλλους δε να καθησυχάζεις και τέλος να ξαναδώσεις την ισχύν εις την Εκκλησία δια της ομονοίας.

Διότι, το ότι οφείλεις, κατά το πρότυπο των σοφότατων ιατρών, ν’ αρχίσεις την φροντίδα από τα ζωτικότερα σημεία, εσύ γνωρίζεις ακριβέστερα από κάθε άλλο. Τι μπορεί να θεωρηθεί ζωτικότερο δια τας Εκκλησίας της οικουμένης από την της Αντιοχείας; Αν συμβεί να επανέλθει αυτή εις την ομόνοια, τίποτα δεν θα εμποδίζει να χορηγεί αυτή, σαν υγιής κεφαλή, την υγεία εις ολάκερο το σώμα.

Πράγματι τα αρρωστήματα της πόλεως εκείνης χρειάζονται την δική σου σοφία και ευαγγελική συμπάθεια, διότι αυτή δεν έχει μόνο υπό των αιρετικών κομματιαστεί, αλλά διασπάται και από εκείνους που βεβαιώνουν ότι είναι ομόφρονες. Το να ενώσει αυτά τα μέρη και να συναγάγει πάλι σε αρμονία ενός σώματος ανήκει σε εκείνον μόνο που με την ανεκφράστου δύναμή του χαρίζει πάλι και στα ξερά οστά ακόμη νεύρα και σάρκα. Βεβαίωςτα μεγάλα έργα του ο Κύριος ενεργεί δια των αξίων οργάνων του. Πάλι λοιπόν και εδώ ελπίζουμε ότι η διευθέτηση τόσο σπουδαίων ζητημάτων απόκειται εις την μεγαλοφυΐα σου, ώστε να καθησυχάσεις μεν του λαού την ταραχή, να καταργήσεις δε τις κομματικές ηγεσίες, να υποτάξεις όλους εις αλλήλους εν αγάπη, και ν’ αποδώσεις εις την Εκκλησία την αρχαία δύναμή της».

(Έργα Μ. Βασιλείου, ΕΠΕ 1, σελ. 363-369) 

exprotestant
 http://blogs.sch.gr/kantonopou/2015/01/03/%CE%B3%CE%AF%CE%BD%CE%B5-%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%AE%CE%BB-%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BC-%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB/