Τό Μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου

α. Το νόημα καί ή σύσταση του Μυστηρίου

Ή σύσταση του ιερού αυτού Μυστηρίου στηρίζεται στην εξουσία πού έδωσε ό Χριστός στους Μαθητές Του, «…ώστε (μ” αυτήν την εξουσία) θεραπεύειν πάσαν νόσον καί πάσαν μαλακίαν» (Ματθ. ι’, 1). Καί οι Απόστολοι πιστοί εκτελεστές των εντολών του Κυρίου επέστρεφαν από τις περιοδείες τους καί με ενθουσιασμό ομολογούσαν: «Κύριε καί τα δαιμόνια υποτάσσεται ημίν εν τω ονόματι σου» (Λουκ. ι’, 17). Γι” αυτό καί ό Ευαγγελιστής Μάρκος αναφέρει ότι οι Απόστολοι «…ήλειφον ελαίω πολλούς αρρώστους καί εθεράπευον» (Μαρκ. στ’, 13).
Αυτή ή θεραπευτική τακτική τηρήθηκε καί μετά την Πεντηκοστή από τους Αποστόλους καί τους διαδόχους τους καί είναι προνόμιο πού χορηγήθηκε από τον Χριστό στην Εκκλησία Του. Αυτό το προνόμιο καθιερώνει πρακτικά αργότερα (μεταξύ 55-60 μ.Χ.) ό Απόστολος Ιάκωβος, ό Άδελφόθεος, στην επιστολή του λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εάν κάποιος είναι άρρωστος, να προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας να προσευχηθούν γι” αυτόν καί να τον αλείψουν με λάδι, επικαλούμενοι το όνομα του Κυρίου. Καί ή προσευχή πού γίνεται με πίστη θα σώσει τον άρρωστο» (Ίακ. ε’, 13-15).

β. Τα αισθητά σημεία του Μυστηρίου

Τα σημεία αυτά είναι τρία:
(1) Το καθαρό «ελαιον».
(2) Ή επάλειψη των μελών του σώματος (κεφαλής -χειρών) καί
(3) Ή ευχή του Ιερέα:
«Πάτερ Άγιε, ιατρέ των ψυχών καί των σωμάτων… ίασαι τον δούλον Σου… έκ της περιεχούσης αυτόν σωματικής καί ψυχικής ασθενείας καί ζωοποίησον αυτόν δια της χάριτος του Χριστού Σου…».

γ. Σχέση Ευχελαίου καί Εξομολογήσεως

Το ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου γίνεται σε περιπτώσεις ασθενειών ή σε ψυχορραγούντες καί όχι π.χ. για το καλό του μήνα ή του χρόνου, για να φύγουν τα δαιμονικά. για να έλθει ή ευλογία του Θεού επειδή όλα πάνε «κακά καί ανάποδα» ή γι” άλλες ποικίλες περιπτώσεις46, για τίς όποίες μπορούμε να κάνουμε αγιασμό ή ο,τι άλλο μας συστήσει ό Ιερέας. Μαζί λοιπόν με τίς ευχές για θεραπεία της ψυχής καί του σώματος μνημονεύονται καί συγχωρητικές ευχές των αμαρτιών του ασθενούς καί των συμμετεχόντων στο Μυστήριο ανθρώπων, όπως τονίζει και ό Άδελφόθεος Ιάκωβος: «…και αν έχει κάνει αμαρτίες θα τους τις συγχωρέσει ο Κύριος» (Ίακ. ε’, 15). Ζητούμε τη συγχώρηση των αμαρτιών, πρώτον διότι ο ίδιος ό Κύριος μας έδίδαξε ότι και οί σωματικές ασθένειες πολλές φορές έχουν σαν αίτιο τις αμαρτίες μας καί δεύτερον διότι ή αμαρτία αφήνει τις ουλές της στις ψυχές και τα σώματα μας ακόμη και μετά τη μετάνοια καί εξομολόγηση μας.
Με δεδομένο ότι του Εύχελαίου προηγείται το ιερό Μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως στο οποίο ενωρίτερα ό πιστός συμμετέχει, γίνεται αποδεκτό αυτό πού αναγράφεται σε ορισμένα Βυζαντινά λειτουργικά υπομνήματα. Ή Εξομολόγηση καί το Ευχέλαιο είναι οι δύο πλευρές ενός καί μοναδικού θεραπευτικού «μυστηρίου», στο όποιο ή Θεία Χάρη συγχωρεί τις αμαρτίες μας και θεραπεύει τα ψυχικά και σωματικά μας νοσήματα είναι Μυστήρια ψυχοσωματικής ιάσεως και ολοκληρώσεως του χριστιανού.

δ. Πληρότητα του Μυστηρίου

Το Ευχέλαιο τελείται κανονικά από επτά Ιερείς. Επτά είναι καί τα Αποστολικά καί Ευαγγελικά αναγνώσματα, επτά είναι καί οί ευχές γι” αυτό ανάβουμε καί επτά κεριά (ό αριθμός επτά σημαίνει πληρότητα). Όταν δεν είναι εύκολη ή ανεύρεση επτά Ιερέων γίνεται καί από λιγότερους, ή κατ” οικονομία καί από ένα μόνο. Ή πληρότητα του αριθμού επτά σημαίνει ότι το Αγιο Ευχέλαιο εκφράζει καί φανερώνει την αγάπη καί τη στοργή ολόκληρης της Εκκλησίας για το άρρωστο σωματικά καί ψυχικά μέλος της. Στίς δύσκολες στιγμές της ασθενείας του άρρωστου μέλους της, εμπρός στον κίνδυνο του σωματικού θανάτου του, εύχεται ή Εκκλησία (παριστάμενοι Ιερείς καί Λαϊκοί), κατά την τέλεση του ιερού αυτού Μυστηρίου, την πλήρη ίαση καί την ολοκληρωτική θεραπεία του ασθενούς, για να αποδοθεί καί πάλι στην Εκκλησία «σώος καί ολόκληρος», για να «ευαρεστή καί να πράττη» το θέλημα του Θεού.

ε. Τέλεση του Μυστηρίου

Στούς Ιερούς Ναούς τελείται Ευχέλαιο τη Μεγάλη Τετάρτη απόγευμα για καλύτερη προετοιμασία των πιστών, πρίν από τη θεία Κοινωνία των ήμερων του Πάσχα. Κατά αντιστοιχία το ίδιο πράττουν πολλοί καί προ των Χριστουγέννων, όπως καί σ” άλλες περιπτώσεις κατά την κρίση των Ιερέων καί τίς ανάγκες της Ενορίας.
Όταν κάποιος θέλει να τελεστεί το Ιερό Ευχέλαιο στο σπίτι του για λόγους υγείας μπορεί να ενεργήσει ορθότερα ως έξης: Πρίν από το Εύχέλαιο οί οικείοι του ασθενούς καί ό ίδιος ό ασθενής εξομολογούνται εν μετάνοια, προετοιμάζονται με νηστεία, κάνουν πολλή προσευχή καί τελούν το Ευχέλαιο. Την επομένη κανονίζουν να τελεστεί καί ιδιαίτερη Θεία Λειτουργία υπέρ υγείας του πάσχοντος, στην οποία καί κοινωνούν. Εάν ό ασθενής είναι κατάκοιτος, κοινωνεί στο σπίτι. Για να γίνουν τ” ανωτέρω δεν πρέπει το Ευχέλαιο να γίνει κοσμικό γεγονός. Αυτοί πού θα προσκληθούν, για να παραστούν σ” αυτό, θα πρέπει να έχουν διάθεση να συμπροσευχηθοϋν καί να συμβάλουν ουσιαστικά στο πρόβλημα μας. (Ή καλύτερη συμβολή τους είναι η «εν έπιγνώσει» συμμετοχή τους στο Μυστήριο).
Από πλευράς τυπικής προετοιμασίας του Μυστηρίου απαιτείται μια βαθιά πιατέλα με αλεύρι (για να τοποθετηθούν σ” αυτήν τα επτά κεριά), καντήλα, θυμιατό, χριστήρας (ή χριαλίδιο), Εικόνα. Οί παρευρισκόμενοι δεν είναι άπαραίτητο να κρατούν κερί στο χέρι κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου. Ή εύκολη αυτή προετοιμασία γίνεται καί ουσιαστική, εάν προσφέρουμε την ψυχή μας αγνή, καθαρή, ταπεινή. Ετσι συμμετέχουμε στο αγγελικό πανηγύρι των Μυστηρίων της Εκκλησίας μας!
Όταν, μερικές φορές, βλέπουμε ότι οι αιτήσεις μας, με το Ευχέλαιο πού τελούμε, δεν ικανοποιούνται, αυτό μπορεί να συμβαίνει διότι:
-Δεν πιστεύουμε ταπεινά καί απλά ότι για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά καί εύκολα.
-Ή προσευχή μας δε βγαίνει από χείλη καί ζωή καθαρή.
-Οί αιτήσεις μας δεν είναι σύμφωνες με το πνεύμα του Ευαγγελίου: «Ούχ ως εγώ θέλω, άλλ” ως Σύ» (Ματθ. κστ’,39).
-Ζητάμε περισσότερο την υγεία του σώματος, ενώ θα έπρεπε να ζητούμε πρωτίστως την υγεία της ψυχής.
Άλλα, ακόμη δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ό Θεός πού μας αγαπά απεριόριστα, είναι δυνατόν να μας στερεί αυτό πού ζητάμε σήμερα, για να μας προσφέρει αύριο κάτι πολύ ανώτερο! Γι” αυτό ό θείος Χρυσόστομος τονίζει: «υπάρχουν περιπτώσεις για τίς όποιες θα ευχαριστούμε τον Θεό περισσότερο γι” αυτά πού δε μας έδωσε, παρά γι” αυτά πού μας δίνει»!

*****

6. Κάποια μητέρα ζήτησε από τον Ιερέα της ενορίας της να κάνει Εύχέλαιο, διότι το γιο της τον συνέλαβαν οί Αστυνομικοί καί τόν εκλεισαν στίς φυλακές… αδίκως! Το ίδιο συμβαίνει όταν λέμε στον Ιατρό:

Σημ.  Γιατρέ θέλω να μου δώσεις αυτό το φάρμακο. Όπως ό ιατρός πρώτα μας εξετάζει καί μετά μας δίδει το φάρμακο, οποίο αυτός κρίνει, έτσι καί στα πνευματικά. Λέμε στον Ιερέα ή τον Πνευματικό μας το πρόβλημα πού μας απασχολεί καί τότε αυτός αποφασίζει το «φάρμακο» πού θα μας δώσει ή θα μας συστήσει (ευχή, αγιασμό, ευχέλαιο, εξομολόγηση κ.λπ.).

Από το βιβλίο «Λατρευτικό Εγχειρίδιο»

http://agiotokos-kappadokia.gr/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%8D-%CE%B5%CF%8D%CF%87%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%85/

Του πρ. Γεωργ. Κουγιουμτζόγλου