Ὁ ἅγιος Πορφύριος ὡς Παιδαγωγός εἰς Χριστόν:Ὁ ἔπαινος στα παιδιά- γενικά..Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ὁ ἔπαινος στα παιδιά- γενικά.

Ὁ ὅσιος Πορφύριος ἀκολουθώντας τήν Ἁγία Γραφή καί τούς ἁγίους Πατέρες δίδασκε τήν ἀποφυγή τοῦ ἐπαίνου πρός τά παιδιά, ἀλλά καί πρός ὅλους. Ὁ ἔπαινος βλάπτει πολύ αὐτούς πού δέν ἔχουν ἰσχυρές πνευματικές ἀντιστάσεις. Τούς δημιουργοῦν κενοδοξία καί τούς τρέφουν τόν ἐγωισμό.

«Ἐγώ ἐπειδή ἤμουν μικρός πού πῆγα στό Ἅγιον Ὄρος», διηγεῖται ὁ ἅγιος Πορφύριος, «δέν ἤξερα καθόλου τήν λέξη «μπράβο!». Οἱ γέροντες δέν μοῦ ἔλεγαν ποτέ «μπράβο!» ἔστω καί ἄν ἔκανα κάτι καλό. Τώρα οἱ γονεῖς καί οἱ δάσκαλοι στά παιδιά τους ὅλο μπράβο λένε. Αὐτά μεγαλώνουν μέ τά μπράβο καί ὅλες τίς ἀνέσεις, ὅ,τι θέλουν τό ἔχουν, καί γίνονται μεγάλοι ἐγωιστές. Ἄντε μετά νά ταπεινωθοῦν. Αὐτά μᾶς τά ἔμαθαν αὐτοί μέ τίς μοντέρνες ψυχολογίες τῆς Δύσεως. Στά παιδιά ὁ ἔπαινος κάνει κακόν. Ὅποιος μᾶς ἐπαινεῖ μᾶς πλανάει καί μᾶς χαλάει τούς δρόμους τῆς ζωῆς μας. Πόσο σοφά εἶναι τά λόγια τοῦ Θεοῦ! Ὁ ἔπαινος δέν προετοιμάζει τά παιδιά γιά καμιά δυσκολία. Τά παιδιά βγαίνουν ἀπροσάρμοστα, τά χάνουν καί τελικά ἀποτυγχάνουν. Στό μικρό παιδάκι λένε ὅλο ἐπαινετικά λόγια. Μήν τό μαλώσομε. Μήν τοῦ ἐναντιωθοῦμε. Μήν τό πιέσομε τό παιδί. Μαθαίνει ὅμως ἔτσι καί δέν μπορεῖ νά ἀντιδράσει σωστά καί στήν πιό μικρή δυσκολία. Μόλις κάποιος τοῦ ἐναντιωθεῖ, τσακίζεται, δέν ἔχει σθένος. Οἱ γονεῖς εὐθύνονται πρῶτοι γιά τήν ἀποτυχίαν τῶν παιδιῶν στήν ζωή καί οἱ δάσκαλοι καί οἱ καθηγητές μετά. Τά ἐπαινοῦν διαρκῶς. Τούς λένε ἐγωιστικά λόγια, δέν τά φέρνουν στό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τά ἀποξενώνουν ἀπό τήν Ἐκκλησία. Τά παιδιά μέ τούς συνεχεῖς ἐπαίνους δέν οἰκοδομοῦνται. Γίνονται ἐγωιστές καί κενόδοξοι. Θά θέλουν σέ ὅλην τους τή ζωή νά τούς ἐπαινοῦν ὅλοι διαρκῶς, ἔστω κι ἄν τούς λένε ψέματα. Τά παιδιά ὅταν τά ἐπαινεῖς συνεχῶς χωρίς διάκριση, τά πειράζει ὁ ἀντίθετος, ὁ πειρασμός. Τούς ξεσηκώνει τό μυαλό μέ τόν ἐγωισμό. Συνηθισμένα ἀπό μικρά στούς ἐπαίνους ἀπό γονεῖς καί δασκάλους, προχωροῦν ἴσως στά γράμματα, ἀλλά τί τό ὤφελος; Στήν ζωήν θά βγοῦν ἐγωιστές καί ὄχι χριστιανοί. Οἱ ἐγωιστές δέν μποροῦν νά εἶναι ποτέ χριστιανοί. Ἡ θρησκεία μας... θέλει τά παιδιά ἀπό μικρά νά μαθαίνουν τήν ἀλήθεια... «Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς»[66]. Ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ τονίζει ὅτι ἅμα ἐπαινεῖς ἕναν ἄνθρωπον, τόν κάνεις ἐγωιστή. Ὁ ἐγωιστής εἶναι μπερδεμένος, ὁδηγούμενος ὑπό τοῦ διαβόλου καί τοῦ κακοῦ πνεύματος. Πρέπει νά πεῖς τήν ἀλήθεια, νά τήν μάθει ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλιῶς τόν ὑποστηρίζεις στήν ἀμορφωσιάν του. Ὅταν πεῖς στόν ἄλλον τήν ἀλήθειαν, αὐτός κατατοπίζεται, προσέχει, ἀκούει καί τούς ἄλλους, ἐγκρατεύεται. Ἔτσι καί στό παιδί νά πεῖς τήν ἀλήθεια. Θά τό μαλώσεις γιά νά κατατοπιστεῖ ὅτι αὐτό πού κάνει δέν εἶναι καλόν. Ποτέ δέν πρέπει νά ἐπαινοῦμε τούς συνανθρώπους μας καί νά τούς κολακεύομε, ἀλλά νά τούς ὁδηγοῦμε στήν ταπείνωση καί στήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ. Καί οὔτε νά ἐπιζητοῦμεν ἐμεῖς νά μᾶς ἀγαπᾶνε λέγοντας ἐπαίνους στούς ἄλλους. Νά μαθαίνουμε νά ἀγαπᾶμε καί ὄχι νά ζητοῦμε νά μᾶς ἀγαπᾶνε. Νά ἀγαποῦμε ὅλους τούς ἐν Χριστῶ ἀδελφούς ἀνιδιοτελῶς, χωρίς νά περιμένουμε ἐπαίνους καί ἀγάπη ἀπ’ αὐτούς. Ἔτσι νά ὁδηγεῖτε καί τά παιδιά τοῦ σχολείου. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἀλλιῶς γίνονται ἀπροσάρμοστα. Ὅταν λοιπόν ἐμεῖς στό παιδί μέ τούς ἐπαίνους δημιουργοῦμε αὐτό τό ὑπερεγώ, τοῦ φουσκώνουμε τόν ἐγωισμόν, τοῦ κάνουμε μεγάλον κακόν. Τό κάνουμε νά γίνεται πιό ἐπιρρεπές στά διαβολικά πράγματα. Αὐτό κατόρθωσε ὁ διάβολος νά κάνει. Ἔκανε τήν γῆ λαβύρινθο γιά νά μήν μποροῦμε νά συννενοηθοῦμε μεταξύ μας. Τί εἶναι αὐτόν πού πάθαμε καί δέν τό καταλάβαμε; Βλέπετε πῶς πλανηθήκαμε; Καταντήσαμε τήν γῆ μας καί τήν ἐποχή μας σωστό ψυχιατρεῖο καί δέν καταλαβαίνουμε τί μᾶς φταίει»[67].

Στή συνέχεια θά ἀναλύσουμε λίγο περισσότερα τά τόσο σημαντικά αὐτά διδάγματα τοῦ ὁσίου.

  

συνεχίζεται...

 

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

http://hristospanagia3.blogspot.gr/

 

[66] Ἰω. 8, 32.

[67] Μητροπολίτης Μόρφου: Ἡ ἀγωγή τῶν παιδιῶν κατά τούς σύγχρονους ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας (ΒΙΝΤΕΟ), http://www.vimaorthodoxias.gr/eipan/item/79693. Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία. Βλ.  στό: Ἁγίου Πορφυρίου, Βίος καί Λόγοι, ἔκδοση Ζ΄, σελ. 437-442.