Παναγιώτα Χατζηκτωρῆ: τὸ ἁγιασμένο βίωμά της δίνει λύση στὸ πολυσυζητημένο θέμα τῆς μεταφράσεως τῶν λειτουργικῶν κειμένων

Τὸ ἀπόσπασμα εἶναι ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Ἀσκητὲς μέσα στὸν κόσμο Β΄» Ἅγ. Ὅρος.  

Ἡ Παναγιώτα Χατζηκτωρῆ, εἶναι μία σύγχρονη ἀσκητικὴ μορφή. Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ μητέρα, ζοῦσε τὸν Θεὸ καὶ ἦταν σχεδὸν ἀγράμματη. Δίνει λοιπὸν σὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς κατὰ κόσμον μορφωμένους καὶ πτυχιούχους πολλὰ μαθήματα καὶ διδάγματα. 

Τὰ παρακάτω περιστατικὰ τῆς ζωῆς της ἀποτυπώνουν τὴν πραγματικότητα ὅσον ἀφορᾶ τὰ λειτουργικὰ κείμενα. Ὅτι δηλαδή, μόνο μὲ τὴν Θεία χάρη καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μπορεῖ κανεὶς νὰ κατονοήσει τὰ Θεία νοήματα κι ἂς εἶναι τελείως ἀγράμματος. Οὔτε πτυχία, οὔτε τίποτε… 

Μεταφέρουμε κομμάτι ἀπὸ τὸν βίο τῆς ἁγιασμένης ψυχῆς:

Ξυπνοῦσε νωρὶς καὶ πρῶτα ἄρχιζε τὰ πνευματικά της. Ὅπως ἦταν κυρτωμένη καὶ δὲν μποροῦσε νὰ στέκεται ὄρθια, δὲν καθόταν νὰ διαβάζη, ἀλλὰ ἔβαζε μία τσάντα μὲ μία καρέκλα, ἀκουμποῦσε πάνω τὸ προσευχητάρι καὶ διάβαζε ὄρθια.
Διάβαζε συλλαβιστὰ ὅλο τὸ προσευχητάρι καὶ αὐτὸ κρατοῦσε πολλὲς ὧρες. Τὸ προσευχητάρι της ἄρχιζε μὲ τὸν Ἑσπερινὸ καὶ τελείωνε μὲ τὸ Ἀπόδειπνο. Καὶ ἡ γιαγιὰ ξεκινοῦσε τὸ πρωΐ τὴν ἀκολουθία μὲ τὸν Ἑσπερινὸ καὶ τελείωνε μὲ τὸ Ἀπόδειπνο· ἔτσι φαίνεται ὅτι κατάλαβε πὼς τῆς εἶπε ὁ Πνευματικός της νὰ κάνη. Ἐπειδὴ δὲν μποροῦσε νὰ κάνη μεγάλες μετάνοιες, ἔκανε μικρὲς μὲ σταυρούς, ὅσες μποροῦσε.

Τὴν ἡμέρα διάβαζε τοὺς Χαιρετισμοὺς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, συλλαβιστά, στὸ αὐτοσχέδιο ἀναλόγιό της. Τὶς ὑπόλοιπες ὧρες τῆς ἡμέρας προσηύχετο μὲ τὸ κομποσχοίνι της, λέγοντας τὴν εὐχή. Τὸ ἀπόγευμα, ὅταν ἐρχόταν ἡ συγκεκριμένη ὥρα νὰ κάνη τὴν ἀκολουθία της, ὅποιοι...

ἐπισκέπτες κι ἂν ἦταν, ὅσο ἀγαπητοὶ κι ἂν ἦταν, -ἐγγόνια, παιδιά, νύφες,- ἐσηκώνετο σιωπηλὴ καὶ ἀνέβαινε στὸ ὑπερῶο της γιὰ νὰ διαβάση τὴν ἴδια ἀκολουθία ποὺ εἶχε κάνει τὸ πρωΐ.

Τὴν ρώτησε ἕνας ἱερέας τί διαβάζει, καὶ τοῦ ἀνέφερε τὸ Προσευχητάρι. Τὴν ἔβαλε νὰ διαβάση. Ἄρχισε ἀπὸ τὸν Ἑσπερινὸ «Κὺ-ριε (ἐ) κὲ-κρα-ξα πρὸς σέ». Διάβαζε τὴν κάθε λέξη συλλαβιστά, τονίζοντας τὴν κάθε συλλαβή, καὶ ἔβγαινε ἡ φωνή της ἀπὸ μέσα ἀπ΄τὴν καρδιά της μὲ δύναμη τρεμουλιαστά. Τὴν ρώτησε ἀκόμη τί σημαίνουν αὐτὰ καὶ ἂν τὰ καταλαβαίνη. Καὶ ἀπάντησε: «Ἀκούεις; ἀκούεις; Ὅταν ἐκέκραξεν ὁ πετεινός». Αὐτὴ ἦταν ἡ μετάφραση* τῆς γιαγιᾶς.

*Ἡ Παναγιώτα μὲ ὅλη τὴν ἁπλότητά της δίνει μία ἀπάντηση καὶ μία λύση στὸ πολυσυζητημένο θέμα τῆς μεταφράσεως τῶν λειτουργικῶν κειμένων. Ἐλάχιστα κατανοοῦσε, ἀλλὰ τὰ βίωνε, γι΄ αὐτὸ καὶ εἶχε θεῖες ἐμπειρίες. Γιὰ ὅσους ἐπιθυμοῦν, ὑπάρχουν βοηθητικὲς ἑρμηνεῖες στὰ λειτουργικὰ κείμενα. Δὲν μᾶς λείπουν σήμερα τόσο οἱ γνώσεις, ὅσο ἡ εὐλάβεια, ἡ ἁπλότητα, ἡ δυνατὴ πίστη, ὁ ἔνθεος ζῆλος καὶ ἡ καθαρότητα τῶν λογισμῶν.

...Ἡ Παναγιώτα ἐκκλησιαζόταν τακτικὰ καὶ κοινωνοῦσε συχνά. Καθόταν σὲ μία καρέκλα μπροστὰ καὶ ἦταν πολὺ ἀφοσιωμένη στὴν Λειτουργία. Παρατηροῦσε μὲ συγκεντρωμένη τὴν προσοχή της στὸ Ἱερό. Ἦταν ἐντυπωσιακὰ καὶ ἀπόλυτα προσηλωμένη.

Κάποια μέρα μετὰ τὴν Λειτουργία εἶπε στὴν κόρη της: «Πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα ἦταν ὁ Χριστὸς μὲ τέσσερους ἄλλους ποὺ ἔκαναν ἔτσι», καὶ μὲ τὰ χέρια της προσπαθοῦσε νὰ δείξη τὶς κινήσεις ποὺ ἔκαναν.

Ἔβλεπε συχνὰ Ἁγίους καὶ Ἀγγέλους κατὰ τὴν θεία Λειτουργία, καὶ εἰδικὰ τὰ τελευταῖα χρόνια. Τὸ θεωροῦσε πολὺ φυσικὸ καὶ νόμιζε ὅτι ὅλοι βλέπουν αὐτὰ ποὺ ἔβλεπε ἡ ἴδια.

Τὴν ρώτησε κάποιος ἱερέας τί βλέπει, καὶ αὐτὴ δὲν μιλοῦσε, μόνο κοίταζε ἀθώα. Στὴν ἐπιμονὴ του τὸν ρώτησε «ἐσὺ δὲν βλέπεις;». «Ὄχι», ἀπάντησε, αὐτὴ χαμογέλασε καὶ εἶπε μὲ ἀπορία, «δὲν γίνεται». Ὑποχρεώθηκε νὰ τῆς πῆ τί βλέπει γιὰ νὰ πῆ κι αὐτή, «νὰ δοῦμε ἂν βλέπουμε τὰ ἴδια πράγματα». Εἶπε λοιπόν: «Ὁ Χριστός, ἡ Παναγία καὶ οἱ Ἅγιοί μας εἶναι κρυμμένοι κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα. Ἅμα γίνεται Λειτουργία βγαίνουν».

ἀπὸ τὸ κεφάλαιο ιστ΄ Παναγιώτα Χατζηκτωρῆ, τῶν ἐκδόσεων Mέλισσα.

 http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2013/08/blog-post_8506.html#more