Εὐχὲς τῶν Ἐξορκισμῶν ἐπὶ πασχόντων ὑπὸ Δαιμόνων καὶ ἐπὶ πᾶσαν ἀσθένειαν

Στὸ Εὐχολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ὑπάρχει μία σειρὰ ἐξορκιστικῶν εὐχῶν πολὺ διαδεδομένη. Αὐτὲς οἱ εὐχὲς φέρουν τὸν τίτλο: «Εὐχαὶ ἤτοι Ἐξορκισμοὶ ἐπὶ πασχόντων ὑπὸ δαιμόνων καὶ ἐπὶ πᾶσαν ἀσθένειαν» (βλ. Μικρὸν Εὐχολόγιον, ἐκδ. ιδ’ Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 1999, σ. 305-317).

Οἱ ἐξορκισμοὶ εἶναι ἕνα σύνολο ἑπτὰ εὐχῶν, ποὺ ἀποδίδονται οἱ μὲν τρεῖς πρῶτες εὐχὲς στὸν Μέγα Βασίλειο, οἱ δὲ ἄλλες τέσσερις στὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸ Χρυσόστομο.

Οἱ τρεῖς εὐχὲς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου:

1. «Ὁ Θεὸς τῶν θεῶν, καὶ Κύριος τῶν κυρίων, ὁ τῶν πυρίνων ταγμάτων δημιουργός….».

2. «Ἐξορκίζω σε τὸν ἀρχέκακον τῆς βλασφημίας, τὸν ἀρχηγὸν τῆς ἀνταρσίας…».

3. «Ὁ Θεὸς τῶν οὐρανῶν, ὁ Θεὸς τῶν φώτων, ὁ Θεὸς τῶν Ἀγγέλων…».

Οἱ τέσσερις εὐχὲς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου:

1. «Ὁ Θεὸς ὁ αἰώνιος, ὁ λυτρωσάμενος τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων…».

2. «Ὁ πᾶσιν ἀκαθάρτοις πνεύμασιν ἐπιτιμήσας, καὶ δυνάμει ῥήματος…».

3. «Ἐπικαλούμεθά σε, Δέσποτα, Θεὲ παντοκράτορ…».

4. «Τὴν θείαν τε καὶ ἁγίαν, καὶ μεγάλην, καὶ φρικτήν…».

Ποιός μπορεί να διαβάζει τους εξορκισμούς;

Οἱ εὐχὲς αὐτὲς διαβάζονται μόνον ἀπὸ τὸν ἱερέα, δηλ. ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει κανονικὴ καὶ ἀκώλυτο ἱερωσύνη. Οἱ ἐξορκισμοὶ ποτὲ δὲν διαβάζονται ἀπὸ λαϊκούς, ἀπὸ δῆθεν «χαρισματικὲς» γυναῖκες ἤ «καλοκάγαθους» παπποῦδες. Οἱ Ἐξορκισμοὶ εἶναι λειτουργικὲς εὐχὲς τῆς Ἐκκλησίας, δὲν διαβάζονται αὐτονομημένες χωρὶς δηλ. τὴ συνύπαρξη καὶ ἄλλων μυστηρίων, ὡς εἶναι τὸ μυστήριον τῆς βαπτίσεως καὶ τοῦ χρίσματος, τὰ ὁποῖα προϋποτίθενται γιὰ κάθε περίπτωση αἰτοῦντος τὴν ὁποιαδήποτε εὐχὴ τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως καὶ αὐτῆς τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ὡς ἐκ τούτου ἐὰν δὲ δύναται ὁ ἔχων τὴν ἀνάγκη διαβάσματος τῶν Ἐξορκισμῶν νὰ συμμετέχει στὰ ὡς ἄνω ἱερὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ὀφείλουν νὰ συμμετέχουν οἱ οἰκείοι του, τὰ συγγενικά του πρόσωπα.

Ποιοί διαβάζονται με τις εξορκιστικές ευχές;

Ὁ δαίμονας μὲ τὰ πολλὰ τεχνάσματά του παρασύρει τὸν ἄνθρωπο σὲ ἁμαρτίες. Ὁ ἀμετανόητος ἄνθρωπος, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἐξομολογεῖται καὶ δὲν βιώνει τὴ Χάρη τῶν Ἁγίων Μυστηρίων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δαιμονίζεται. Ὁ δαιμονισμὸς δὲν εἶναι μιὰ ἁπλὴ κατάσταση στὸν ἄνθρωπο. Ὁ δαιμονισμένος ζεῖ ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου, δὲν πλησιάζει τὸν Θεό, ὄχι γιατὶ τὸν ἀπορρίπτει ἀλλὰ γιατὶ φοβᾶται τὴ δύναμή του. Ὑπάρχουν πολλῶν εἰδῶν δαιμονοπληξίες. Κάποιες δαιμονοπληξίες ἐμφανῶς ξεχωρίζονται καθότι ὁ διαμονισμένος ἔχει παράξενες ἐκδηλώσεις δαιμονισμοῦ, ἔχοντας παραλλαγμένο πρόσωπο καὶ συμπεριφορὲς ἀσυνήθιστες, ὅπως ἄναρθρες καυγές, γλωσσολαλίες, χτυπήματα, ἀφρίσματα κ.ἄ. Ὑπάρχουν καὶ δαιμονοπληξίες μὴ φανερές. Τὸ δαιμόνιο ἐμφωλεύει στὰ ἐσώψυχα τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐκδηλώνεται σὲ ἤπιες καταστάσεις. Ὁ ἱερέας-ἐξομολόγος πρέπει νὰ ἐξιχνιάζει τὶς αἰτίες ἀκόμη καὶ σ’ἐκείνες τὶς περιπτώσεις ἀνθρώπων ποὺ προσέρχονται καὶ ζητοῦν τὸ διάβασμα τῶν Ἐξορκισμῶν. Πάντα ὁ ἱερέας, εἴτε εἶναι πνευματικὸς εἴτε ἁπλὸς ἐφημέριος ὀφείλει τὰ ἅγια Μυστηρία καὶ τὶς ἱερὲς ἀκολουθίες νὰ τὰ τελεῖ μὲ ἔλεγχο καὶ προσοχή, νὰ ἐξιχνιάζει τὰ αἰτήματα τῶν πιστῶν καὶ νὰ μὴν συγκατατίθεται σὲ ὅσα αἰτοῦν ἤ ἀξιώνουν οἱ ἄνθρωποι. Πολλοὶ βαπτισμένοι γιὰ παράδειγμα ἐνῶ κατ’ οὐσίαν ζητοῦν τὴν τέλεση Μικροῦ Ἁγιασμοῦ γιὰ τὸ μαγαζὶ ἤ τὸ σπίτι τους, ἐπειδὴ εἶναι ἀκατήχητοι καὶ δὲν γνωρίζουν νὰ ξεχωρίζουν τι εἶναι μυστήριο καὶ τι ἀκολουθία, ζητοῦν ἐπιμόνως τέλεση εὐχελαίου ἤ ἐξορκισμῶν! Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἀπαιτεῖται μεγάλη προσοχὴ ἐκ μέρους τῶν κληρικῶν στὸ τι καὶ τὸ πῶς τοῦ ἱεροπραττεῖν. Ἐπίσης τοὺς Ἐξορκισμοὺς δύναται νὰ τοὺς διαβάζει στὸν ἀσθενοῦντα μόνον ἐκεῖνος ὁ ἱερέας ποὺ ἐντόπισε τὸ πρόβλημα, ἤ σὲ κάποια ἐπισκοπικὴ περιφέρεια μόνον ὁ Ἐπίσκοπος, ὁ ἔχων τὴν ὅλη πνευματικὴ εὐθύνη. Πολλὲς φορὲς συμβαίνει, εὐκαίρως ἀκαίρως, νὰ ἐμφανίζονται κάποιοι ἄνθρωποι στὸ ναὸ καὶ νὰ ζητοῦν τὸ διάβασμα τῶν Ἐξορκιστικῶν εὐχῶν κατ’ ἐντολὴν τοῦ πνευματικοῦ τους. Αὐτὸ δὲν εἶναι σωστό, καὶ οὔτε πρέπει νὰ διαβάζει ὁ κάθε ἱερέας κατ’ ἐντολὴν ἄλλου ἱερέως αὐτὲς τὶς εὐχὲς καὶ μάλιστα χωρὶς προηγουμένως νὰ ἐξακριβώσει τοῦ λόγου τὸ ἀληθές. Μόνον κατ’ ἐντολὴν τοῦ οἰκείου μας ἐπισκόπου διαβάζουμε τοὺς Ἐξορκισμούς. Εἶναι καὶ ἡ παραπάνω συνήθεια μιὰ πονηρὴ τέχνη κάποιων ἀνθρώπων γιὰ νὰ πετύχουν τὸ θέλημά τους, ἔστω κι ἄν αὐτὸ ἔχει ἐκκλησιαστικὸ «περιτύλιγμα», νὰ ἀποσπάσουν δηλ. αὐτὲς τὶς συγκεκριμένες ἐξορκιστικὲς εὐχὲς καθ’ ὑπόδειξιν τελικὰ ὄχι τῶν πνευματικῶν ἐξομολόγων τους ἀλλὰ κάποιων μάγων, μέντιουμ καὶ συνήθως κάποιων ποὺ διατείνονται ὅτι μόνον αὐτοὶ γνωρίζουν καλὰ τὰ περὶ τοῦ Θεοῦ πράγματα.

Πώς διαβάζονται οι εξορκισμοί;

Οἱ Ἐξορκισμοὶ ὅπως σημειώσαμε καὶ προηγουμένως διαβάζονται ἀπὸ τὸν ἱερέα. Κατὰ παράδοσιν στὴν Ἐκκλησία μας οἱ εὐχὲς τῶν Ἐξορκισμῶν διαβάζονται ἀφοῦ πρῶτα προηγηθεῖ τὸ ἱερὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως καὶ ἀπαραιτήτως τῆς Θείας Λειτουργίας. Ὁ πνευματικὸς θὰ συμβουλεύσει ἐὰν ὁ ἀσθενὴς θὰ μεταλάβει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Οἱ Ἐξορκισμοὶ δὲν ἀποτελοῦν ὑπόθεση κοινοῦ θεάματος. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι μετὰ τὸ πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας, κι ἀφοῦ φύγει ὅλος ὁ κόσμος ἀπὸ τὸν Ἱερὸ Ναό, ὁ ἱερέας θὰ διαβάσει τοὺς Ἐξορκισμοὺς εἰς τὸν ἀσθενοῦντα ἀπὸ Ὡραίας Πύλης ἔχοντας στὰ χέρια του ἀπὸ τὴ μιὰ τὸν Τίμιον Σταυρὸν κι ἀπὸ τὴν ἄλλη τὸ Εὐχολόγιον, τὸ λειτουργικὸ βιβλίο ποὺ περιέχει τὶς ἐξορκιστικὲς εὐχές. Ὁ ἀσθενῶν θὰ πρέπει νὰ εἶναι γονατισμένος ἔμπροσθεν τοῦ ἱερέως καὶ ὁ ἱερέας ἀφοῦ βάλει τὸ ἐπιτραχήλιον του ἐπάνω στὸ κεφάλι τοῦ ἀσθενοῦντος θὰ διαβάσει τὶς εὐχὲς μετὰ πολλῆς συναισθήσεως, εὐλαβείας καὶ ἁπλότητας. Ἐπειδὴ εἰς τὸ Εὐχολόγιον δὲν περιλαμβάνεται ὁλόκληρη ἡ ἀκολουθία γιὰ τὴν περίπτωση τῶν Ἐξορκισμῶν θὰ πρέπει ὁπωσδήποτε ὁ ἱερέας νὰ βάλει Εὐλογητός, Τρισάγιον, Ἀπολυτίκια τῶν Ἁγίων ἰαματικῶν καὶ θαυματουργῶν Ἀναργύρων, τοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τοῦ Ἁγίου τοῦ Ναοῦ, Ἐκτενής μὲ τὸ αἴτημα ὑπὲρ ὑγείας καὶ ἀναρρώσεως τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ, Ἐκφώνησις Ὅτι ἐλεήμων, Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν κι εὐθὺς οἱ εὐχὲς τῶν Ἐξορκισμῶν καὶ στὸ τέλος Ἀπόλυσις καὶ ἀσπασμὸς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπὸ τὸν ἀσθενοῦντα. Καθ’ ὅλην τὴν διάρκεια τῆς ἀναγνώσεως τῶν Ἐξορκιστικῶν εὐχῶν ὁ ἱερέας ἔχει μονίμως ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τοῦ ἀσθενοῦντος τὸν Τίμιον Σταυρὸν καὶ μάλιστα πολλὲς φορὲς σχηματίζοντας τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν Ἐξορκισμῶν κάποιου ἀσθενοῦντος ὀφείλουν νὰ παρευρίσκονται τὰ οἰκεία πρόσωπά του, δηλ. οἱ γονεῖς, τὰ ἀδέλφια του, σύζυγος καὶ παιδιά. Ἅπαντα τὰ παρευρισκόμενα πρόσωπα πρέπει νὰ εἶναι ἐξομολογημένα, νὰ ἔχουν συμμετάσχει στὴν Θεία Κοινωνία, νὰ ἔχουν τηρήσει αὐστηρὴ νηστεία καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν νὰ εἶναι ἅπαντες γονατισμένοι καὶ προσευχόμενοι ὑπὲρ ἀποκαταστάσεως τῆς ὑγείας τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ. Μόνον μ’ αὐτὸν τὸν προσευχητικὸ τρόπο μπορεῖ νὰ βοηθηθεῖ κάποιος ἀσθενὴς ποὺ ἐλαύνεται ὑπὸ δαιμονίων γιὰ νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπ’ αὐτά. Δυστυχῶς σήμερα τοὺς δαιμονισμένους δὲν τοὺς πηγαίνουμε στὸ ἀληθινὸ ἰατρεῖο ποὺ εἶναι ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καὶ τὰ ἱερὰ Μυστήριά Της, ἀλλὰ τοὺς κλείνουμε σὲ Φρενοκομεῖο καὶ Ψυχιατρικὲς Κλινικές. Ὁ πρῶτος ἁγιασμὸς καὶ ἡ ἀληθινὴ θεραπεία βρίσκονται μέσα στὴν ἁγιάζουσα Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Ὁ δαιμονισμὸς εἶναι ἀσθένεια ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες. Γι’ αὐτὸ καὶ καλὸν θὰ εἶναι ὁ ἀσθενὴς καὶ οἱ συγγενεῖς του νὰ ἐξαντλοῦν καὶ νὰ ἐπιζητοῦν πρωτίστως τὰ πνευματικὰ φάρμακα ποὺ εἶναι οἱ εὐχὲς καὶ τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἰδιαιτέρα προσοχὴ ἀπαιτεῖται ἐκ μέρους τῶν κληρικῶν στὸ ὅτι τὰ ἱερὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας δὲν δίδονται χωρὶς ἔρευνα. Ἐπειδὴ ὑπάρχουν καὶ περιπτώσεις παλαιοημερολογιτῶν ποὺ ἐκμεταλεύονται τὶς εὐχὲς τῶν ἐξορκισμῶν, ἀπαιτεῖται μεγάλη προσοχὴ ἐκ μέρους τῶν πιστῶν. Πρῶτο μέλημα τῶν ἀσθενούντων δὲν πρέπει νὰ εἶναι οἱ Ἐξορκισμοί, ἤ ἡ ἀπαίτηση νὰ τοὺς διαβάσει κάποιος τοὺς ἐξορκισμούς, ἀλλὰ τὸ μυστήριο τῆς μετανοίας-ἐξομολογήσεως. Προηγεῖται ἡ μετάνοια καὶ ἕπεται ἡ θεραπεία. Ἀκολουθοῦν οἱ ἐξορκιστικὲς εὐχὲς μετὰ ἀπὸ πολλὴ ἐξέταση καὶ διαπιστώνεται ἐκ μέρους τοῦ ἐξομολόγου ἐὰν ὄντως χρειάζεται ἡ ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν ἤ ὄχι. Γιὰ τοὺς παραπάνω λόγους οἱ πιστοὶ ὀφείλουν πρωτίστως ὅταν ἀντιμετωπίζουν κάποιο πνευματικὸ πρόβλημα νὰ ἀπευθύνονται πρῶτα στὸν ἐφημέριο, τὸν πνευματικό τους ἤ τὸν ἐπίσκοπό τους. Καὶ κυρίως οἱ ἐξορκιστές, δηλ. ἐκείνοι οἱ ἱερεῖς ποὺ ἔχουν τὴν εὐλογία τοῦ ἐπισκόπου τους καὶ τοῦ πνευματικοῦ τους νὰ διαβάζουν ἐξορκισμούς, δὲν πρέπει νὰ διαφημίζονται. Κατὰ παράδοσιν οἱ Ἐξορκισμοὶ διαβάζονται στὴν καθ’ ἡμᾶς Ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σὲ μοναστήρια, ἐκεῖ ὅπου σὲ καθημερινὴ βάση τελεῖται τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, γεγονὸς ποὺ πολὺ βοηθάει τοὺς ἀσθενούντας νὰ μετέχουν ἐκτὸς τῶν ἐξορκιστικῶν εὐχῶν καὶ τῆς καθημερινῆς μεταλήψεως τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Ἀλλὰ καὶ ὡς τόπος τὸ μοναστήρι εἶναι κατάλληλο γιὰ περιπτώσεις δαιμονισμένων. Οἱ πατέρες μοναχοὶ καὶ μοναχὲς μὲ τὸ κομποσχοίνι καὶ τὴν ἄσκηση τῆς νοερᾶς προσευχῆς ὑπὲρ τοῦ ἀσθενοῦντος δαιμονισμένου ἀδελφοῦ, μὲ τὴ χάρη τῶν ἱερῶν λειψάνων καὶ κυρίως μὲ τὴν συχνὴ ἐπιτέλεση τῶν Θείων Λειτουργιῶν πραγματικὰ μποροῦν νὰ βοηθήσουν γιὰ τὴν ἴαση καὶ τὴν ἀποθεραπεία. Φυσικὰ οἱ ἐξορκισμοὶ νοεῖται ὅτι μποροῦν νὰ διαβάζονται καὶ στὶς ἐνορίες ἰδιαιτέρως σ’ ἐκείνους τοὺς πιστοὺς ποὺ ἀδυνατοῦν νὰ μεταβοῦν στὰ μοναστήρια.

Ὁ κληρικὸς ποὺ θὰ διαβάσει τοὺς ἐξορκισμούς, ὅπως αὐτὸ πρέπει νὰ συμβαίνει μὲ ὅλα τὰ ἱερὰ μυστήρια καὶ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὀφείλει:

1. Νὰ κάνει πνευματικὴ ζωή. Αὐτὸ σημαίνει νὰ εἶναι πάντοτε ἐξομολογημένος καὶ νὰ ζεῖ ἐν εἰλικρινῆ μετανοίᾳ.

2. Νὰ ἔχει τακτικὴ μυστηριακὴ ζωή. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι μὲ τὸ νὰ λειτουργεῖ τὰ Ἄχραντα Μυστήρια συχνὰ γίνεται μονίμως σύσσωμος καὶ σύναιμος τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ μας.

3. Νὰ ζεῖ ταπεινὰ καὶ πολὺ προσευχητικά. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὅλη ἡ ζωή του εἶναι μία ἀδιάλειπτη προσευχή, ὥστε ἀκούγοντας ἀπὸ τὸ στόμα του οἱ δαίμονες τοὺς ἐξορκισμοὺς νὰ φεύγουν καὶ μόνο στὸ ἄκουσμα τῆς φωνῆς του.

4. Καὶ φυσικὰ πρὸ τῶν Ἐξορκισμῶν νὰ προηγεῖται ἡ ἀπαραίτητη νηστεία ἐκ μέρους τοῦ Ἐξορκιστή. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας μᾶς εἶπε: «Τοῦτο τὸ γένος τῶν δαιμόνων οὐκ ἐξέρχεται εἰμὴ ἐν προσευχῆ καὶ νηστείᾳ». Ὁ ἱερέας δίδει πρῶτος τὸ παράδειγμα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ὁ Ἱερέας τὶς εὐχὲς δὲν πρέπει νὰ τὶς μελετᾶ ἁπλῶς διαβάζοντας, ἀλλὰ προσπαθώντας διὰ τῶν ἱερολογιῶν νὰ μετέχει στὰ κείμενα τῶν εὐχῶν προσευχητικά, παρακλητικὰ καὶ ἰαματικά.

http://www.orthmad.gr/node/262#21