Σελίδες

Σάββατο 31 Μαρτίου 2018

Κυριακή τῶν Βαϊων:Ἑρμηνεία τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου στό Κατά Ἰωάννην, κεφάλαιο 12, ἐδάφια 2-26


«Ἦσαν δέ τινες λληνες κ τν ναβαινόντων να προσκυνήσωσιν ν τ ορτῇ(:Ήσαν δε εκεί κατά τις ημέρες εκείνες μερικοί προσήλυτοι Έλληνες, οι οποίοι είχαν ανεβεί στα Ιεροσόλυμα, για να προσκυνήσουν κατά την εορτή του Πάσχα).
Παρευρίσκονταν στην εορτή οι Έλληνες αυτοί διότι σχεδόν πλησίαζαν να γίνουν προσήλυτοι. Όταν λοιπόν διαδόθηκε η φήμη ότι ήλθε ο Ιησούς, λένε: «Θέλουμε να δούμε τον Ιησού». Ο Φίλιππος λοιπόν έρχεται πρώτος τον Ανδρέα, επειδή προηγείτο στο δρόμο από αυτόν και του το ανακοινώνει. Αλλά ούτε αυτός παίρνει από μόνος του πρωτοβουλία· διότι είχε ακούσει τον λόγο του Ιησού που έλεγε: «ες δν θνν μ πέλθητε(:σε δρόμο, που οδηγεί προς τα ειδωλολατρικά έθνη, μην πορευτείτε)»[Ματθ.10,5] · για τον λόγο αυτό αφού το συζήτησε με τον μαθητή, το αναφέρει στον Διδάσκαλο· διότι και οι δύο ανέφεραν το αίτημα αυτό των Ελλήνων σε Αυτόν. Εκείνος δε τι λέγει; «λήλυθεν ρα να δοξασθ υἱὸς το νθρώπου.μν μν λέγω μν, ἐὰν μ κόκκος το σίτου πεσν ες τν γν ποθάν, ατς μόνος μένει· ἐὰν δ ποθάν, πολν καρπν φέρει. (:έφθασε τώρα η ορισμένη από τον Θεό ώρα, για να δοξαστεί με την σταύρωση και την ανάληψή Του ο Υιός του ανθρώπου και να αναγνωρισθεί ως Μεσσίας και Λυτρωτής από τους Έλληνες, οι οποίοι αυτή τη στιγμή αντιπροσωπεύουν και όλο τον εθνικό κόσμο. Σας διαβεβαιώνω, εάν ο κόκκος του σιταριού δεν πέσει στο χώμα και δεν αποθάνει, αυτός μένει μόνος. Εάν όμως σπαρεί και ταφεί στη γη, τότε βλαστάνει και φέρει πολύ καρπό. (Έτσι και εγώ θα αποθάνω επί του σταυρού, για να φέρω με την μεγάλη αυτή θυσία πολλή καρποφορία).)». Τι σημαίνει «λήλυθεν ρα»; Έλεγε «ες δν θνν μ πέλθητε :μη μεταβείτε προς τους εθνικούς», αφαιρώντας από τους Ιουδαίους κάθε πρόφαση αγνωμοσύνης και τους συγκρατούσε.
Επειδή λοιπόν οι μεν Ιουδαίοι επέμεναν στην απείθεια, ενώ οι εθνικοί ήθελαν να προσέλθουν, «καιρός είναι πλέον», λέγει, «να προχωρήσω προς το Πάθος, εφόσον όλα έχουν εκπληρωθεί». Διότι εάν επρόκειτο στους πρώτους μεν να αφιερώνουμε το ενδιαφέρον και την φροντίδα μας, ενώ είναι ανυπάκουοι και απείθαρχοι, και την ίδια στιγμή να μη δεχόμαστε τους δεύτερους, ενώ εκείνοι εκφράζουν την επιθυμία να προσέλθουν, οι ενέργειες αυτές δε θα ήταν αντάξιες της δικής μας κηδεμονίας.
Επειδή λοιπόν επρόκειτο να αφήσει τους μαθητές Του να μεταβούν πλέον στα έθνη μετά τη σταύρωσή Του, βλέπει δε τους εθνικούς να προσέρχονται πριν οι μαθητές μεταβούν προς αυτούς, λέγει· «Καιρός είναι να βαδίσω προς τον σταυρό»· δεν τους άφησε δηλαδή προηγουμένως, για να αποτελεί αυτό μαρτυρία για αυτούς, διότι μέχρι τότε που Τον απομάκρυναν με τα έργα τους, μέχρι τότε που Τον σταύρωσαν, δεν είπε «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τ θνη(:Λοιπόν, πηγαίνετε τώρα και διδάξτε σε όλα τα έθνη την αλήθεια)»[Ματθ.29,10] αλλά ««ες δν θνν μ πέλθητε(:σε δρόμο, που οδηγεί προς τα ειδωλολατρικά έθνη, μην πορευτείτε)»[Ματθ.10,5] και «οκ πεστάλην ε μ ες τ πρόβατα τ πολωλότα οκου σραήλ(:δεν έχω σταλεί παρά μόνο για τα χαμένα πρόβατα του Ισραηλιτικού λαού)»[Ματθ. 15,24] και «οκ στι καλν λαβεν τν ρτον τν τέκνων κα βαλεν τος κυναρίοις(:δεν είναι καλό να πάρει κανείς το ψωμί από τα τέκνα του και να το ρίψει στα σκυλάκια)»[Ματθ.15,26]. Επειδή ωστόσο Τον μίσησαν και τόσο πολύ Τον μίσησαν, ώστε να Τον θανατώσουν, ήταν περιττό να φροντίζει για εκείνους εφόσον εκείνοι Τον αποστράφηκαν με τα έργα τους· εφόσον Τον αρνήθηκαν, λέγοντας: «οκ χομεν βασιλέα ε μ Καίσαρα(:δεν έχουμε άλλο βασιλέα, παρά μόνο τον Καίσαρα)»[Ιω.19,15].Δηλαδή τότε πλέον τους άφησε, όταν αυτοί Τον άφησαν. Για τον λόγο αυτό λέγει: «ποσάκις θέλησα πισυναγαγεν τ τέκνα σου ν τρόπον πισυνάγει ρνις τ νοσσία αυτς π τς πτέρυγας, κα οκ θελήσατε(:Πόσες και πόσες φορές θέλησα να περιμαζέψω τα παιδιά σου, όπως η κλώσα συγκεντρώνει τα μικρά πουλιά της κάτω από τις φτερούγες της, και δε θελήσατε)»[Ματθ.23,37].
Τι σημαίνει «ἐὰν μ κόκκος το σίτου πεσν ες τν γν ποθάνῃ(:εάν ο κόκκος του σιταριού δεν πέσει στο χώμα και δεν αποθάνει)»; Σημαίνει τη σταύρωσή Του. Για να μη θορυβούνται δηλαδή σκεπτόμενοι ότι τότε θανατώθηκε, όταν προσήλθαν οι Έλληνες λέγει: «Αυτό λοιπόν προπάντων θα τους κάνει να προσέλθουν και θα αυξήσει το κήρυγμά μου». Έπειτα, επειδή με τα λόγια δεν τους έπειθε τόσο, διδάσκει αυτό με παράλληλο παράδειγμα από την πείρα όσων συμβαίνουν στη φύση, λέγοντας: «Διότι το ίδιο γίνεται και με το σιτάρι, τότε φέρει περισσότερο καρπό, όταν αποθάνει, εάν δε αυτό συμβαίνει στα σπέρματα, πολύ περισσότερο θα συμβεί σε Εμένα». Αλλά οι μαθητές δεν αντιλήφθηκαν το νόημα όσων τους είπε. Για τον λόγο αυτό συνεχώς το αναφέρει ο Ευαγγελιστής, απολογούμενος για τη φυγή τους στη συνέχεια. Αυτόν τον λόγο ανέφερε και ο Παύλος, μιλώντας για την ανάσταση[Α’Κορ.15,35-36: «λλ᾿ ρε τις· πς γείρονται ο νεκροί; ποί δ σώματι ρχονται; φρον, σ σπείρεις, ο ζωοποιεται ἐὰν μ ποθάν·(:Αλλά ίσως θα πει κανείς· πώς ανασταίνονται οι νεκροί, και με ποιο σώμα έρχονται, με αυτό το σώμα που αποσυντέθηκε και διαλύθηκε; Ανόητε και απερίσκεπτε, γιατί αμφιβάλλεις; Εκείνο το οποίο εσύ σπείρεις, δεν ζωογονείται και δεν καρποφορεί, εάν δεν αποθάνει και δεν αποσυντεθεί θαπτόμενο στη γη)»].
Ποια λοιπόν απολογία θα έχουν αυτοί που δεν πιστεύουν στην ανάσταση, τη στιγμή που διαπιστώνουμε να γίνεται αυτό το πράγμα καθημερινώς στα σπέρματα και στα φυτά και στη δική μας τη γέννηση; Διότι πρώτα πρέπει να καταστραφεί το σπέρμα, και τότε να γεννηθεί το νέο. Και γενικά, όταν ο Θεός κάνει κάτι, δε χρειάζονται οι συλλογισμοί· διότι πώς μας δημιούργησε εμάς από το μηδέν; Αυτά τα λέγω για τους χριστιανούς, που λένε ότι πιστεύουν στις Γραφές. Εγώ επίσης θα πω και κάτι άλλο, που αποτελεί ανθρώπινο συλλογισμό. Από τους ανθρώπους άλλοι μεν ζουν διαπράττοντας την κακία και άλλοι ασκώντας την αρετή, αλλά από αυτούς που διαπράττουν την κακία πολλοί έφθασαν σε βαθύ γήρας ευημερώντας, ενώ από αυτούς που ζουν την ενάρετη ζωή πολλοί φθάνουν σε βαθύ γήρας αφού υπέμεναν τα αντίθετα. Πότε λοιπόν ο καθένας θα λάβει αυτό που του αξίζει; Σε ποιον καιρό;
Ναι, θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος, αλλά δεν υπάρχει ανάσταση σωμάτων. Δεν ακούνε τον Παύλο που λέγει: «δε γρ τ φθαρτν τοτο νδύσασθαι φθαρσίαν(:Διότι πρέπει αυτό το φθαρτό σώμα να ενδυθεί αφθαρσία)»[Α΄Κορ. 15,53]. Δεν το λέει για την ψυχή( διότι δε φθείρεται η ψυχή)· και ανάσταση λέγεται γι' αυτό που έχει πέσει· και έπεσε το σώμα. Γιατί λοιπόν δε θέλεις να υπάρχει ανάσταση σώματος; Ποιο πράγμα δεν είναι δυνατό στον Θεό; Το να το λέει αυτό κανείς είναι δείγμα της πιο μεγάλης ανοησίας. Αλλά δεν πρέπει ; Γιατί δεν πρέπει το φθαρτό σώμα, που έλαβε μέρος στους πόνους και τον θάνατο, να λάβει μέρος και στους στεφάνους; Διότι, εάν δεν έπρεπε, δε θα δημιουργούνταν από την αρχή, και ο ίδιος ο Κύριος δε θα λάμβανε σάρκα. Το ότι λοιπόν έλαβε σάρκα και την ανέστησε, για να βεβαιωθείς, άκουσε τι λέγει: «δετε τς χεράς μου κα τος πόδας μου, τι ατς γώ εμι· ψηλαφήσατέ με κα δετε, τι πνεμα σάρκα κα στέα οκ χει καθς μ θεωρετε χοντα(:Δείτε τα χέρια μου και τα πόδια μου, που φέρουν τα σημάδια από τα καρφιά, για να πεισθείτε ότι είμαι εγώ ο ίδιος. Ψηλαφήστε με με τα χέρια σας και δείτε, ότι δεν είμαι πνεύμα, όπως νομίζετε, διότι το πνεύμα δεν έχει σάρκα και οστά, όπως βλέπετε εμένα να έχω)»[Λουκ.24,39] και «ετα λέγει τ Θωμ· φέρε τν δάκτυλόν σου δε κα δε τς χεράς μου, κα φέρε τν χερά σου κα βάλε ες τν πλευράν μου, κα μ γίνου πιστος, λλ πιστός(:Έπειτα λέγει στον Θωμά· “φέρε το δάκτυλό σου εδώ, δες και με τα μάτια σου τα χέρια μου και φέρε το χέρι σου και βάλε το στην πλευρά μου, ψηλάφησε και δες τα σημάδια των καρφιών και της λόγχης, και μη γίνεσαι άπιστος, αλλά πιστός)»[Ιω.20,27].Γιατί λοιπόν ανέστησε τον Λάζαρο, εάν ήταν προτιμότερο να αναστηθεί χωρίς το σώμα του; Γιατί το επιτελεί αυτό σε θέση θαύματος και ευεργεσίας; Και γενικά γιατί έδωσε τροφές;
Μη, λοιπόν, αδελφοί μου, απατάσθε από τους αιρετικούς· καθόσον και ανάσταση υπάρχει και κρίση υπάρχει. Αυτά επίσης τα αρνούνται όσοι δε θέλουν να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους· διότι και πρέπει η ανάσταση να είναι τέτοια,
όπως υπήρξε η ανάσταση του Χριστού· διότι Εκείνος υπήρξε η αρχή της αναστάσεως των νεκρών, ο πρώτος που αναστήθηκε από τους νεκρούς(πρβ Προς Κολοσσαείς 1,18: «ς στιν ρχ, πρωττοκος κ τν νεκρν»).
Εάν λοιπόν ανάσταση είναι αυτό, καθαρισμός δηλαδή της ψυχής, και απαλλαγή από τις αμαρτίες, και ο Χριστός δεν αμάρτησε, πώς ανέστη; Πώς εμείς απαλλαχτήκαμε από την κατάρα, εάν βέβαια και ο Ίδιος αμάρτησε; Πώς επίσης λέγει: «ρχεται γρ το κόσμου ρχων, κα ν μο οκ χει οδέν(:Διότι τώρα ο διάβολος, που κυριαρχεί στον αμαρτωλό κόσμο, έρχεται με μανία και λύσσα εναντίον μου, για να εξαπολύσει τον μεγαλύτερο πειρασμό και πόλεμο. Αλλά σε εμένα δεν έχει καμία απολύτως εξουσία, κανένα απολύτως δικαίωμα)»[Ιω. 14,30];Διότι αυτά είναι λόγια κάποιου που καθιστά φανερό ότι δεν έχει διαπράξει καμία αμαρτία.
Λοιπόν, σύμφωνα με τους αιρετικούς, ή δεν ανέστη ή εάν ανέστη, αμάρτησε προ της αναστάσεως. Αλλά όμως και ανέστη και δεν αμάρτησε. Ανέστη λοιπόν κατά το σώμα και αυτά τα πονηρά διδάγματα δεν είναι τίποτε άλλο, παρά προϊόντα κενοδοξίας. Ας αποφεύγουμε λοιπόν αυτό το νόσημα· διότι λέγει: «φθείρουσιν θη χρηστ μιλίαι κακαί(:μη λησμονείτε ότι οι κακές συναναστροφές διαφθείρουν τα καλά ήθη)»[Α΄Κορ.15,34].Δεν είναι αυτά διδάγματα των Αποστόλων· αυτές τις καινοτομίες τις δίδαξαν ο Μαρκίων και ο Ουαλεντίνος.
Ας τα αποφεύγουμε λοιπόν , αγαπητοί· διότι δεν ωφελεί σε τίποτε ο καθαρός βίος, εάν τα διδάγματα είναι διεφθαρμένα · όπως ακριβώς βέβαια ούτε και το αντίθετο, δεν ωφελούν τα υγιή δόγματα, εάν ο βίος είναι διεφθαρμένος. Αυτά τα γέννησαν οι Έλληνες, αυτά οι αιρετικοί τα διόγκωσαν, αφού τα πήραν από τους εθνικούς φιλοσόφους, διδάσκοντας ότι η ύλη είναι αγέννητη και πολλά παρόμοια. Όπως ακριβώς λοιπόν δίδαξαν, ότι δεν μπορεί να υπάρξει δημιουργός, αφού δεν ενυπάρχει ύλη αγέννητη, έτσι αρνήθηκαν και την ανάσταση. Αλλά ας μην τα προσέχουμε αυτά τα διδάγματα, γνωρίζοντας ότι η δύναμη του Θεού είναι πανίσχυρη· ας μην τα προσέχουμε. Προς εσάς τα λέγω αυτά· διότι εμείς δε θα παρατήσουμε τη μάχη προς αυτούς.
Αλλά ο άοπλος και γυμνός, και αν ακόμη πέσει σε ασθενείς αντιπάλους, εύκολα θα κατανικηθεί και αν ακόμη είναι ισχυρότερος. Διότι, εάν προσέχατε τις Γραφές και ασκούσατε καθημερινά τους εαυτούς σας, δε θα σας συμβούλευα να αποφεύγετε τη μάχη προς εκείνους, αλλά θα σας συμβούλευα και να συμπλέκεστε· καθόσον η αλήθεια είναι ισχυρή. Επειδή όμως δεν μπορείτε να τις χρησιμοποιείτε, φοβούμαι τη συμπλοκή, μήπως σας συλλάβουν άοπλους και σας κατανικήσουν· διότι τίποτε δεν υπάρχει ασθενέστερο από τη βοήθεια του Πνεύματος. Επίσης, εάν χρησιμοποιούν τη μη χριστιανική σοφία, δεν πρέπει να τους θαυμάζουμε αλλά να τους καταγελούμε, διότι χρησιμοποιούν τους μωρούς διδασκάλους· διότι εκείνοι δεν μπόρεσαν να βρουν τίποτε το αληθινό ούτε περί του Θεού ούτε περί των δημιουργημάτων, αλλά, αυτά που η δική μας χήρα τα γνωρίζει πάρα πολύ καλά, αυτά ούτε ακόμη και ο Πυθαγόρας δεν τα γνώρισε· αλλά έλεγαν ότι η ψυχή γίνεται θάμνος και ιχθύς και σκύλος.
Αυτούς, λοιπόν, πες μου, πρέπει να προσέχουμε; Και πώς θα μπορούσε αυτό να δικαιολογηθεί; Εκείνοι έχουν μακριά κόμη, τρέφουν ωραίες μπούκλες και φορούν τετριμμένα ιμάτια. Μέχρι αυτό το σημείο φθάνει η φιλοσοφία τους. Εάν όμως δεις τον εσωτερικό κόσμο τους, είναι στάχτη και σκόνη και τίποτε το υγιές, αλλά «τάφος νεγμένος λάρυγξ ατν(:Ο λάρυγγάς τους είναι τάφος ανοικτός, από τον οποίο εξέρχονται δυσωδίες)»[Ψαλμ. 5,10]. Όλα τα διδάγματά τους είναι γεμάτα από ακαθαρσία και σαπίλα και σκουλήκια.
Ο πρώτος λοιπόν από αυτούς[ο Θαλής ο Μιλήσιος] είπε ότι το νερό είναι Θεός, ο επόμενος[ ο Ηράκλειτος] ότι η φωτιά είναι θεός, άλλος έλεγε[ο Αναξιμένης] ότι ο αέρας είναι Θεός και όλη την αρχή του παντός στα σώματα τα υλικά την ανήγαγαν. Αυτούς λοιπόν, πες μου, πρέπει να θαυμάζουμε, που δε συνέλαβαν στον νου τους ούτε και την ασώματη έννοια του Θεού, αν και βέβαια αργότερα συνέλαβαν αυτήν την έννοια,όταν συνανεστράφησαν τους δικούς μας στην Αίγυπτο; Αλλά για να μη σας θορυβήσουμε πάρα πολύ, ας σταματήσουμε εδώ τον λόγο. Διότι εάν αρχίσουμε να αναφέρουμε τα διδάγματα εκείνων και τι είπαν περί Θεού, τι δε περί ύλης, τι περί ψυχής και τι περί σωμάτων θα ακολουθήσει πολύ γέλιο. Και δε θα χρειασθούν ούτε την δική μας κατηγορία, διότι οι ίδιοι αντιτάχτηκαν ο ένας εναντίον του άλλου. Εκείνος λοιπόν που έγραψε εναντίον μας τον λόγο περί της ύλης, τον εαυτό του έπληξε και αφάνισε.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, για να μη σας απασχολήσουμε άδικα και σας απλώσουμε λαβύρινθο λόγων, αφήνοντας αυτά, εκείνο θα πούμε, προσέχετε την ανάγνωση των θείων Γραφών και μη λογομαχείτε για τίποτε το μη αναγκαίο, πράγμα που και ο Παύλος συμβουλεύει στον Τιμόθεο [Β΄Τιμ. 2,14: «Τατα πομμνησκε, διαμαρτυρμενος νπιον το Κυρου μ λογομαχεν ες οδν χρσιμον, π καταστροφ τν κουντων(:Αυτά υπενθύμιζε, μαρτυρώντας επίσημα μπροστά στο Θεό να μη λογομαχούν, γιατί δεν είναι σε τίποτα χρήσιμο, αλλά επιφέρει καταστροφή σ’ αυτούς που ακούν)»], αν και ήταν πλήρης από πολλή σοφία και είχε τη δύναμη να επιτελεί θαύματα. Ας πειθόμαστε λοιπόν σε Εκείνον και αφού αφήσουμε τις φλυαρίες, ας επιδοθούμε σε έργα, εννοώ τη φιλαδελφία και τη φιλοξενία και ας δείξουμε μεγάλη φροντίδα για την ελεημοσύνη, για να επιτύχουμε τα υποσχεθέντα αγαθά με την χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
ΠΗΓΕΣ:
  • https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-joannem.pdf
  • Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ομιλία ΞΣΤ ,Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2011, τόμος 14, σελίδες 257- 277.
Πδφ 115-118(σελ. 236-243) ΕΠΕ: σελ.277 -287

πηγή:ἠλεκτρονικό ταχυδρομεῖο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου