ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ( Ματθ.17,14-23)
Ο Ιερός Χρυσόστομος για τη θεραπεία του σεληνιαζόμενου νέου
(επιλεγμένα αποσπάσματα από τις ομιλίες ΝΖ΄και ΝΗ΄ από το Υπόμνημα του αγίου στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο)
«Καὶ ἐλθόντων αὐτῶν πρὸς τὸν ὄχλον προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν καὶ λέγων· Κύριε, ἐλέησόν μου τὸν υἱόν, ὅτι σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει· πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ. καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι(:·(: Και όταν κατέβηκαν από το όρος της Μεταμορφώσεως και ήλθαν προς το πλήθος, πλησίασε Αυτόν ένας άνθρωπος, που γονάτισε εμπρός Του με ευλάβεια και είπε: “Κύριε, σπλαχνίσου το παιδί μου, διότι σεληνιάζεται και ταλαιπωρείται πολύ φοβερά· διότι πολλές φορές πέφτει στη φωτιά και πολλές φορές στο νερό και κινδυνεύει έτσι να καεί ή να πνιγεί. Και έφερα αυτόν προς τους μαθητές Σου με την παράκληση να τον θεραπεύσουν και αυτοί δεν μπόρεσαν να του χαρίσουν την θεραπεία”).
Αυτόν τον άνθρωπο η Γραφή μάς τον παρουσιάζει πάρα πολύ ασθενή ως προς την πίστη· και τούτο είναι φανερό από πολλά σημεία, και από αυτό το οποίο είπε ο Χριστός «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι,πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι (:εάν εσύ μπορείς να πιστέψεις, θα γίνει ό,τι καλό επιθυμείς, επειδή σε εκείνον που πιστεύει όλα είναι δυνατά)»[Μαρκ.9,23] και από αυτό το οποίο είπε ο πατέρας αυτός που προσήλθε στον Κύριο: «βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ (:βοήθησέ με να ελευθερωθώ από την ολιγοπιστία και να αποκτήσω ζωντανή πίστη)»[Μαρκ.9,24]· και από το να διατάξει ο Χριστός τον δαίμονα να μην εισέλθει πλέον σε αυτόν· και από το να πει πάλι ο άνθρωπος στον Χριστό: «εἴ τι δύνασαι(:εάν μπορείς να κάνεις κάτι)»[Μαρκ.9,22].
«Και γιατί κατηγορεί τους μαθητές», θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, «εάν η απιστία η δική του υπήρξε η αιτία του να μην εξέλθει ο δαίμονας από το παιδί του;». Για να δείξει ότι είναι δυνατόν σε αυτούς, εάν έχουν πίστη, να θεραπεύσουν πολλές φορές τους ασθενείς, ακόμη και αν αυτοί που επιζητούσαν τη θεραπεία για τους δικούς τους δεν είχαν οι ίδιοι την απαραίτητη πίστη. Διότι όπως ακριβώς αρκούσε πολλές φορές η πίστη αυτού που προσέρχονταν στο να λάβει βοήθεια και από μικρότερο ως προς το αξίωμα ακόμη, έτσι πολλές φορές υπήρξε αρκετή η δύναμη και η πίστη αυτών που διενεργούσαν τις θαυματουργικές θεραπείες, στο να θαυματουργήσουν και χωρίς να πιστεύουν οι προσευχόμενοι.
Οι θείες Γραφές πιστοποιούν και τα δύο αυτά· διότι και όσοι βρίσκονταν κοντά στον Κορνήλιο[ Πραξ. 10,1 κ.ε.] εξαιτίας της πίστεώς τους προσείλκυσαν τη θεία χάρη· και ακόμη και στην περίπτωση του Ελισσαίου, χωρίς κανείς να πιστέψει, αναστήθηκε ένας νεκρός. Διότι εκείνοι οι οποίοι έριξαν το νεκρό σώμα μέσα στον τάφο του προφήτη Ελισσαίου, όχι εξαιτίας της πίστεως, αλλά εξαιτίας της δειλίας τους το έριξαν απλώς και ως έτυχε, επειδή φοβήθηκαν τον βασανισμό για τον φόνο που είχε γίνει και έφυγαν· και αυτός που ρίχτηκε εκεί μέσα στον τάφο του Ελισσαίου είχε πεθάνει και από μόνης της δύναμης του αγίου σώματος του προφήτη αναστήθηκε ο νεκρός[βλ. Δ΄Βασ. 13,20-21:«καὶ ἀπέθανεν Ἑλισαιέ, καὶ ἔθαψαν αὐτόν. καὶ μονόζωνοι Μωὰβ ἦλθον ἐν τῇ γῇ ἐλθόντος τοῦ ἐνιαυτοῦ· καὶ ἐγένετο αὐτῶν θαπτόντων τὸν ἄνδρα, καὶ ἰδοὺ εἶδον τὸν μονόζωνον καὶ ἔῤῥιψαν τὸν ἄνδρα ἐν τῷ τάφῳ Ἑλισαιέ, καὶ ἐπορεύθη καὶ ἥψατο τῶν ὀστέων Ἑλισαιὲ καὶ ἔζησε καὶ ἀνέστη ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ(:Ο Ελισαίος πέθανε και τον έθαψαν. Κατά δε το επόμενο έτος εισέβαλαν στην χώρα των Ισραηλιτών επιδρομείς Μωαβίτες. Ενώ λοιπόν οι Ισραηλίτες έθαπταν ένα νεκρό, φάνηκαν από μακριά ερχόμενοι οι επιδρομείς Μωαβίτες. Κατελήφθησαν από τρόμο οι Ισραηλίτες και έριξαν τον νεκρό άνδρα στον ανοικτό τάφο του Ελισαίου και τράπηκαν σε φυγή. Ο νεκρός μόλις άγγιξε τα οστά του Ελισαίου, ανέζησε και ανορθώθηκε στα πόδια του)»].Επομένως είναι φανερό ότι στην περίπτωση αυτήν οι μαθητές φάνηκαν ασθενείς στην πίστη, αλλά όχι όλοι· διότι οι στύλοι[δηλαδή ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης. Ο πατέρας εκείνος έφερε τον ασθενή του υιό στους άλλους μαθητές, όταν οι τρεις μαθητές βρίσκονταν στο όρος της Μεταμορφώσεως] δεν παρευρίσκονταν εκεί.
Αλλά και από την άλλη πλευρά πρόσεχε και την αγνωμοσύνη του ανθρώπου αυτού, πώς δηλαδή συναντά τον Ιησού ενώπιον του λαού και ομιλεί εναντίον των μαθητών Του λέγοντας ότι «καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι(:Και έφερα αυτόν προς τους μαθητές Σου με την παράκληση να τον θεραπεύσουν και αυτοί δεν μπόρεσαν να του χαρίσουν την θεραπεία)».
Ωστόσο, ο Χριστός, απαλλάσσοντας τους μαθητές των κατηγοριών ενώπιον του λαού, επιρρίπτει σε εκείνον τη μεγαλύτερη ευθύνη: «ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν;(: “ω γενεά άπιστη και διεστραμμένη από την κακία! Έως πότε θα είμαι μαζί σας; Έως πότε θα σας ανέχομαι;’’)[Ματθ.17,17], μη απευθυνόμενος μόνο στο πρόσωπο του πατέρα, για να μη φέρει σε δύσκολη θέση τον άνθρωπο αυτόν, αλλά και σε όλους τους Ιουδαίους. Διότι φυσικό ήταν να σκανδαλιστούν πολλοί από τους παρόντες και να σκεφτούν περί των μαθητών πράγματα που δεν άρμοζαν. Όταν δε λέγει «έως πότε θα είμαι μαζί σας;», αποδεικνύει πάλι ότι είναι ευπρόσδεκτος σε Αυτόν ο θάνατος και κάτι το επιθυμητό, και λίαν αγαπητή η αναχώρηση από αυτήν τη ζωή· και ότι όχι το να σταυρωθεί, αλλά το να είναι μαζί τους είναι βαρύ.
Αλλά όμως δεν σταμάτησε μόνο στις κατηγορίες, αλλά τι λέγει; «φέρετέ μοι αὐτὸν ὧδε(:Φέρετέ μου αυτόν εδώ). Και ο Ίδιος ρωτά τον πατέρα για πόσο χρόνο είναι ο υιός του ασθενής, και τους μαθητές δικαιολογώντας, και εκείνον οδηγώντας σε καλή ελπίδα, και στο να πιστέψει, ότι θα απαλλαγεί από το κακό. Και αφήνει τον νέο να σπαράζει ακόμη, όχι προς επίδειξη (καθόσον και τον επιτίμησε επειδή συγκεντρωνόταν πολύ πλήθος) αλλά για αυτόν τον πατέρα, ώστε όταν δει το δαιμόνιο να ταράσσεται εξαιτίας του ότι προσκλήθηκε και μόνο ενώπιον του Χριστού, έτσι τουλάχιστον να οδηγηθεί στην πίστη για το επικείμενο θαύμα. Επειδή δε εκείνος είπε ότι «παιδιόθεν(: από την παιδική του ηλικία)[Μαρκ.9,21] και ότι «εάν μπορείς, βοήθησέ με», ο Χριστός λέγει «σε εκείνον που πιστεύει όλα είναι δυνατά»[Μαρκ.9,22-23], επιρρίπτοντας πάλι την κατηγορία σε αυτόν.
Και όταν μεν ο λεπρός έλεγε «Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι(:Κύριε, πιστεύω ότι, εάν θέλεις, μπορείς να με καθαρίσεις από τη λέπρα»[Λουκ.5,12], μαρτυρώντας με τα λόγια του αυτά τη δύναμη του Κυρίου, ο Χριστός για να επιβεβαιώσει το λεχθέν και να τον επαινέσει έλεγε: «Θέλω, καθαρίσθητι (:Θέλω, καθαρίσου από τη λέπρα)»[Λουκ. 5,13]. Όταν όμως αυτός ο πατέρας δεν είπε τίποτε αντάξιο της δυνάμεώς Του με το να πει «εάν δύνασαι, βοήθησέ με», βλέπε πώς το διορθώνει, επειδή δεν ειπώθηκε καλώς. Τι λέγει λοιπόν; «Εάν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά σε όποιον πιστεύει»· αυτό σημαίνει: «Έχω τόσο μεγάλο πλούτο δυνάμεως και εξουσίας, ώστε μπορώ να καταστήσω ικανούς και άλλους να επιτελούν αυτά τα θαύματα. Επομένως εάν πιστεύεις όπως πρέπει», λέγει, «και ο ίδιος μπορείς να θεραπεύσεις και αυτόν και άλλους πολλούς».
Και αφού είπε αυτά, ελευθέρωσε τον δαιμονιζόμενο. Εσύ δε μη σκέπτεσαι μόνο από αυτό την πρόνοια και την ευεργεσία Του, αλλά και από τον χρόνο εκείνον κατά τον οποίο επέτρεψε την εντός του ανθρώπου παραμονή του δαίμονος. Διότι εάν και τότε δεν εκδηλωνόταν στον νέο αυτόν σε τόσο μεγάλο βαθμό η πρόνοια του Θεού, θα είχε προ πολλού απωλεσθεί. Καθόσον, λέγει ο δυστυχής εκείνος πατέρας, το δαιμόνιο ρίχνει τον γιο του άλλοτε στη φωτιά και άλλοτε στο νερό. Εκείνος δε ο δαίμονας που αποτολμούσε τέτοια πράγματα σε βάρος του νέου αυτού, ασφαλώς και θα τον οδηγούσε στο θάνατο, εάν ο Θεός δεν του συγκρατούσε τη μεγάλη μανία με ισχυρό χαλινό· όπως ακριβώς συνέβη αυτό και στην περίπτωση των δύο εκείνων γυμνών (δαιμονιζομένων), οι οποίοι έτρεχαν στις ερήμους, και κατέκοπταν τα σώματά τους με πέτρες[Ματθ.8,28 κ.ε.].
Μη θορυβηθείς επίσης, εάν τον αποκαλεί «σεληνιαζόμενο», διότι η ονομασία ανήκει στον πατέρα του δαιμονιζόμενου. Πώς όμως ο Ευαγγελιστής λέγει ότι «καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν, καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχομένους, καὶ δαιμονιζομένους καὶ σεληνιαζομένους καὶ παραλυτικούς, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς(:Και διαδόθηκε η φήμη Αυτού σε όλη την Συρία. Και έφεραν προς Αυτόν όσους έπασχαν από διάφορες ασθένειες και βασανίζονταν από πόνους, και τους δαιμονιζομένους και τους σεληνιαζομένους και τους παραλυτικούς· και Αυτός τους θεράπευσε όλους)[Ματθ.4,24].Τους ονομάζει έτσι στηριζόμενος στην αντίληψη των πολλών[ κατά τη λαϊκή αντίληψη επί της ασθενείας αυτής ασκούν επίδραση οι φάσεις της σελήνης. Κάποιες μορφές της νόσου κατά την Αγία Γραφή οφείλονται στην επενέργεια των ακαθάρτων πνευμάτων].Διότι ο διάβολος για να διαβάλει το φυσικό στοιχείο, κάνει τους δαιμονιζόμενους να καταλαμβάνονται από κρίσεις και πάλι τους ελευθερώνει κατά τις περιστροφές της σελήνης· όχι διότι εκείνη επενεργεί, μη γένοιτο· αλλά ο διάβολος διαπράττει την κακουργία αυτήν, προς διαβολή του φυσικού στοιχείου. Γι' αυτό και επικράτησε μεταξύ των ανοήτων η εσφαλμένη αυτή αντίληψη, και εξαπατώμενοι αποκαλούν «σεληνιαζομένους» τους δαιμονιζομένους.
«Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ κατ᾿ ἰδίαν εἶπον· διατί ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό;(: Τότε πλησίασαν οι μαθητές τον Ιησού ιδιαιτέρως και είπαν· “γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να διώξουμε αυτό το δαιμόνιο;” (Και αυτό το είπαν, διότι σε άλλες περιστάσεις είχαν εκδιώξει δαιμόνια)][Ματθ. 17,19]. Σε εμένα φαίνονται ότι αγωνιούν και φοβούνται μην τυχόν έχασαν τη χάρη, την οποία τους είχε εμπιστευθεί ο Θεός. Διότι έλαβαν εξουσία κατά δαιμόνων ακαθάρτων[Ματθ.10,8: «ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε(:Σας δίδω εξουσία να θεραπεύετε ασθενείς, να καθαρίζετε λεπρούς, να ανασταίνετε νεκρούς, να διώχνετε δαιμόνια. Προσέχετε, μην εμπορευτείτε ποτέ το χάρισμα αυτό· δωρεάν λάβατε, δωρεάν δώστε)»].Γι’ αυτό και ρωτούν, αφού Τον πλησίασαν ιδιαιτέρως, χωρίς να ντρέπονται (διότι εφόσον συνέβη ό,τι συνέβη, και ελέγχθηκαν, ήταν περιττό να ντρέπονται στο εξής να ομολογήσουν με τα λόγια την αδυναμία τους), αλλά επειδή επρόκειτο να Τον ρωτήσουν περί μυστικού και μεγάλου πράγματος.
Τι είπε λοιπόν ο Χριστός; «διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν(:εξαιτίας της απιστίας σας. Διότι σας διαβεβαιώνω, εάν έχετε πίστη σαν το μικρό σπόρο του σιναπιού, θα πείτε στο βουνό τούτο· πήγαινε από εδώ εκεί και θα πάει και τίποτε δεν θα είναι για σας αδύνατο)». Εάν όμως ρωτάς «σε ποια περίπτωση μετακίνησαν όρος;», θα σου απαντήσω ότι πραγματοποίησαν πολύ μεγαλύτερα θαύματα, ανασταίνοντας μυρίους νεκρούς. Διότι δεν είναι ίσο το να μετακινήσεις όρος και να διώξεις τον θάνατο από ένα νεκρό σώμα. Αναφέρονται δε μετά τους αποστόλους ως άγιοι μερικοί πολύ μικρότεροι ως προς το αξίωμα από εκείνους, οι οποίοι και όταν παρέστη ανάγκη να μετακινήσουν όρη, τα μετακίνησαν[Και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός σε κήρυγμά του για τη δύναμη της πίστεως, μάς αναφέρει για τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Ιωακείμ(1487-1563),ότι επιτέλεσε παρόμοιο θαύμα:«… Εις την Αλεξάνδρειαν ήτον ένας Πατριάρχης, το όνομά του Ιωακείμ, αγιώτατος άνθρωπος, σοφός και ενάρετος. Ακούγοντας ο βασιλεύς τον Πατριάρχην πως ήτον άγιος άνθρωπος, τον αγάπα κατά πολλά. Λέγει ο Εβραίος του βασιλέως: ‘’Κάτι πολλήν αγάπην έχεις με τον Πατριάρχην’’. Του λέγει ο Βασιλεύς: ‘’ο Ιωακείμ, ο Πατριάρχης, είναι καλός, δίκαιος άνθρωπος’’. Του λέγει ο Εβραίος, σαν βεζύρης οπού ήτον: ‘’Κράξε, Βασιλεύ, τον Πατριάρχην να έλθη’’. ..Λέγει ο Εβραίος του Πατριάρχου:’’ τι θέλομεν να φιλονικώμεν; Εγώ ακούω, οπού λέγει ο Χριστός σας εις το ευαγγέλιον πως όποιος έχει πίστιν όσον με ένα σπυρί σινάπι μετατοπά ένα βουνό από τον τόπον του και πηγαίνει σ’ άλλο μέρος’’. Λέγει ο Πατριάρχης: ‘’Αληθινά, έτσι το λέγει το ευαγγέλιον’’. Λέγει του ο Εβραίος: ‘’λοιπόν, αν είσαι άξιος, πρόσταξε και συ να σηκωθή από τον τόπον του το βουνό και τότε να πιστεύσω’’. ….Ήτον ένα βουνό από την Αίγυπτον έως τρεις ώρες μακριά. Λέγει ο Εβραίος: ‘’Βασιλέα, πρόσταξε τον Πατριάρχη να σηκώση εκείνο το βουνό να πιστεύσωμεν και εμείς’’. Τότε πιάνει ο Πατριάρχης και θυμιάζει από μακριά εκείνο το βουνό και κάμνοντας τον Σταυρόν του τρεις φορές, λέγοντας και το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. ‘’Σε προστάζω εσέ βουνό να σηκωθής και να έρθης εδώ’’. Και, ω του θαύματος! Ευθύς εσηκώθη εκείνο το βουνό και έγινε τρία, εις τύπον της Αγίας Τριάδος, και εκίνησε και ερχόταν. Φωνάζει ο βασιλεύς και λέγει: ‘’για το όνομα του Θεού! Βοήθησέ μας και εχαθήκαμε!’’. Ερχόταν απάνω τους το βουνό. Και κάνοντας πάλιν δέησιν ο Πατριάρχης εστάθη το βουνό έως έξι μίλια μακριά από την Αίγυπτον και το ωνόμασαν Ντουρ νταγ· θέλει να ειπή: « στάσου βουνό πάλιν».Ο Εβραίος δεν επίστευσεν και λέγει: ‘’Πάλιν λέγει το Ευαγγέλιον πως όποιος έχει πίστιν, ανίσως και τύχη ανάγκη να πιή θανάσιμον φαρμάκι, δεν αποθαίνει. Λοιπόν πρόσταξε τον Πατριάρχην να του κάμω ένα φαρμάκι να το πίη’’… Ο Εβραίος παρεσκεύασε ιδίαις χερσίν ένα φαρμάκι, το οποίο μόνο να το ήγγιζες στα χείλη θα απέθνησκες. Ο Πατριάρχης ήπιε όλο το ποτήρι και δεν έπαθε τίποτε. Και λέγει τώρα στον βασιλιά: «Πες του να ξεπλύνη τώρα το ποτήρι και να πιη το ξέπλυμα». Και μόλις το ήπιε ο Εβραίος πέθανε μπροστά σε όλους!]. Επομένως είναι φανερό ότι και οι απόστολοι θα τα μετακινούσαν εάν παρίστατο ανάγκη. Εάν δε τότε δεν παρέστη τέτοια ανάγκη, μην κατηγορείς. Εξάλλου και ο Χριστός δεν είπε ότι «οπωσδήποτε θα μετακινήσετε όρη, αλλά θα μπορέσετε να πράξετε και αυτό». Αν όμως δεν μετακίνησαν όρη (τούτο συνέβη όχι διότι δεν μπόρεσαν - πώς ήταν δυνατόν αφού κατόρθωσαν τα μεγαλύτερα) αλλά επειδή δεν θέλησαν, για το ότι δεν παρέστη ανάγκη. Φυσικό επίσης ήταν και να έχει συμβεί αυτό, και να μην έχει γραφεί· καθόσον δεν έγραψαν οι Ευαγγελιστές όλα τα θαύματα που επιτελέστηκαν από τους μαθητές του Κυρίου. Αλλά βέβαια τότε ήσαν ακόμη πολύ ατελείς πνευματικά.
Τι λοιπόν; Δεν είχαν τότε ούτε αυτήν την πίστη, δηλαδή σαν το σπόρο του σιναπιού; Και βέβαια δεν την είχαν· διότι δεν ήσαν πάντοτε οι ίδιοι· για τούτο και ο Πέτρος άλλοτε μεν μακαρίζεται από τον Κύριο, άλλοτε δε επιτιμάται. Αλλά και οι υπόλοιποι μαθητές κατηγορούνται από τον Κύριο για πνευματική ατέλεια, όταν δεν αντιλήφθηκαν τον λόγο Του σχετικά με τη ζύμη[ βλ. Ματθ.16,6-12].Συνέβη δε και τότε να φανούν πνευματικά αδύνατοι· διότι ήσαν πνευματικά πάρα πολύ ατελείς πριν από τη σταύρωσή Του. Στην περίπτωση δε αυτήν ‘’πίστη’’ εννοεί εκείνη με την οποία μπορούσαν να κάνουν θαύματα και αναφέρει τον κόκκο του σιναπιού, για να φανερώσει την απερίγραπτη δύναμη της πίστεως. Διότι μολονότι το σινάπι φαίνεται ως προς το μέγεθος μικρό, όμως έχει την πιο μεγάλη δύναμη από όλα. Για να δείξει λοιπόν ότι και ελάχιστη ακόμη, αλλά γνήσια πίστη, μπορεί μεγάλα πράγματα να επιτύχει, ανέφερε το σινάπι· και δεν αρκέστηκε μόνο σε αυτό, αλλά πρόσθεσε και όρη και προχώρησε ακόμη περισσότερο. Διότι, λέγει «τίποτε δε θα σας είναι αδύνατο».
Εσύ όμως θαύμασε από όλα αυτά και τη φιλοσοφία τους και τη δύναμη του Πνεύματος. Την μεν φιλοσοφία τους, επειδή δεν έκρυψαν το ελάττωμά τους, την δε δύναμη του Πνεύματος, διότι τόσο πολύ αναβίβασε, σιγά σιγά, εκείνους που δεν είχαν πίστη ούτε σαν τον κόκκο του σιναπιού, ώστε να πηγάσουν από αυτούς ποταμοί και πηγές πίστεως.
«τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ(:Μάθετε δε ότι αυτό το είδος των δαιμονίων δεν εκδιώκεται παρά με προσευχή και νηστεία)». Με τα λόγια αυτά εννοούσε όχι μόνο τους δαίμονες που κατέχουν τους σεληνιαζομένους, αλλά όλο το γένος των δαιμόνων. Βλέπεις πως τώρα με τα λόγια Του αυτά τους προετοιμάζει για να ακούσουν τα σχετικά με τη νηστεία; Μη μου αναφέρεις βέβαια τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις που ορισμένοι εξέβαλαν δαιμόνια και χωρίς νηστεία. Εάν όμως θελήσει κάποιος να το προβάλει αυτό και για εκείνους που επιτιμούν ένα και ενδεχομένως και δύο, αλλά όμως είναι αδύνατον, κάποιος που πάσχει και κάνει τρυφηλή ζωή, να απαλλαγεί κάποτε από αυτήν τη μανία. Διότι αυτός που υποφέρει από αυτήν την ασθένεια αυτός κατεξοχήν έχει ανάγκη από αυτό το πράγμα. «Αλλά όμως», θα πει κάποιος, «εάν έχουμε πίστη, τι χρειάζεται η νηστεία;». Χρειάζεται επειδή και η νηστεία μαζί με την πίστη προσφέρει πολύ μεγάλη δύναμη. Καθόσον προσφέρει πολλή ευσέβεια στον άνθρωπο και τον μεταβάλλει από άνθρωπο σε άγγελο και τον κάνει να αγωνίζεται εναντίον των ασωμάτων δυνάμεων. Αυτό όμως δεν μπορεί να το κάνει μόνη της, αλλά χρειάζεται και προσευχή και μάλιστα η προσευχή κατέχει την πρώτη θέση.
Πρόσεχε λοιπόν πόσα είναι τα αγαθά που προέρχονται από αυτές τις δύο αρετές. Διότι αυτός που προσεύχεται και νηστεύει όπως πρέπει, δε χρειάζεται πολλά πράγματα, και αυτός που δε χρειάζεται πολλά πράγματα δε θα ήταν δυνατόν να γίνει φιλοχρήματος και αυτός που δεν είναι φιλοχρήματος, είναι περισσότερο πρόθυμος για ελεημοσύνη. Αυτός που νηστεύει είναι απαλλαγμένος από βάρη, έχει πτερά και προσεύχεται με καθαρή καρδιά, σβήνει τις πονηρές επιθυμίες και εξευμενίζει τον Θεό και ταπεινώνει την υπερηφανευόμενη ψυχή του. Για τον λόγο αυτόν και οι Απόστολοι σχεδόν πάντοτε νήστευαν. Αυτός που προσεύχεται και νηστεύει έχει διπλές φτερούγες, πιο ελαφρές και από τους ίδιους τους ανέμους. Διότι δε χασμουριέται κατά την ώρα της προσευχής, ούτε τεντώνεται, ούτε βυθίζεται σε ύπνο-πράγμα που το παθαίνουν οι περισσότεροι- αλλά έχει μεγαλύτερη δύναμη από τη φωτιά και είναι ανώτερος από τα γήινα πράγματα. Και για τον λόγο αυτόν ο άνθρωπος αυτός είναι ο μεγαλύτερος εχθρός και πολέμιος των δαιμόνων. Καθόσον τίποτε δεν υπάρχει πιο δυνατό από τον άνθρωπο εκείνο που η προσευχή του είναι ειλικρινής. Διότι εάν γυναίκα κατόρθωσε να κάμψει κάποιον άρχοντα που δε φοβόταν ούτε τον Θεό, ούτε και τον άνθρωπο ντρεπόταν, πολύ πιο εύκολα θα προσελκύσει τον Θεό εκείνος που επιμένει διαρκώς στην προσευχή του προς Αυτόν και εξουσιάζει την κοιλιά του και αποφεύγει την τρυφηλή ζωή.
Εάν όμως το σώμα σου είναι ασθενές, ώστε να μην μπορείς να νηστεύεις συνεχώς, αλλά όμως δεν είναι ασθενές και για την προσευχή, ούτε ανίσχυρο για να περιφρονήσει και την κοιλιά. Διότι εάν δεν μπορείς να νηστεύεις, όμως μπορείς να μην κάνεις τρυφηλή ζωή. Δεν είναι και αυτό μικρό πράγμα, ούτε απέχει πολύ από τη νηστεία, αλλά είναι ικανό και αυτό να καταβάλει την μανία του διαβόλου. Καθόσον τίποτε δεν είναι τόσο αγαπητό στον δαίμονα εκείνο, όσο η τρυφηλή ζωή και η μέθη, διότι είναι η πηγή και η μητέρα όλων των κακών. Με αυτήν λοιπόν κάποτε οδήγησε τους Ισραηλίτες στην ειδωλολατρία και με αυτήν παρέσυρε τους Σοδομίτες σε παράνομους έρωτες. Διότι λέγει: « πλὴν τοῦτο τὸ ἀνόμημα Σοδόμων τῆς ἀδελφῆς σου, ὑπερηφανία· ἐν πλησμονῇ ἄρτων καὶ ἐν εὐθηνίᾳ οἴνου ἐσπατάλων αὐτὴ καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς. τοῦτο ὑπῆρχεν αὐτῇ καὶ ταῖς θυγατράσιν αὐτῆς, καὶ χεῖρα πτωχοῦ καὶ πένητος οὐκ ἀντελαμβάνοντο(:Αλλά η παρανομία των Σοδόμων, της αδελφής σου αυτής πόλεως, ήταν η υπερηφάνεια. Μέσα στην αφθονία των άρτων και του οίνου και των υλικών αγαθών ζούσε αυτή και οι κωμοπόλεις της μία άσωτη και σπάταλη ζωή. Επιπλέον υπήρχε σε αυτήν και στις κωμοπόλεις της και σκληρότητα, διότι δεν έδιδαν σε απλωμένο χέρι του πτωχού και του πένητος καμία βοήθεια)»[Ιεζ.16,49]. Με αυτήν οδήγησε σε απώλεια πλήθος άλλων ανθρώπων και τους παρέδωσε στη γέενα.
Διότι ποιο κακό είναι αυτό που δεν το προξενεί η τρυφηλή ζωή; Κάνει τους ανθρώπους χοίρους και μάλιστα χειρότερους και από χοίρους. Διότι ο μεν χοίρος κυλίεται μέσα στον βούρκο και τρέφεται με την κοπριά, ενώ αυτός που αγαπά τις απολαύσεις και την τρυφηλή ζωή κάθεται και τρώγει σε τραπέζι που είναι πιο βρωμερό και από εκείνο του χοίρου, επινοώντας ανήθικες συνουσίες και παράνομους έρωτες. Ο άνθρωπος αυτού του είδους δεν διαφέρει σε τίποτε από τον δαιμονιζόμενο, διότι κατά τον ίδιο τρόπο διαπράττει αναισχυντίες και ενεργεί ως παράφρονας. Και τον μεν δαιμονιζόμενο, ακόμη και τον ελεούμε, ενώ αυτόν που είναι άνθρωπος των απολαύσεων τον αποφεύγουμε και τον αποστρεφόμαστε. Γιατί τέλος πάντων όλα αυτά; Διότι με τη θέλησή του φέρεται ως παράφρονας και το στόμα του, τα μάτια του και τη μύτη του κι όλα γενικώς, τα μεταβάλλει σε οχετό και αυλάκια ακαθαρσιών. Και αν θελήσεις να δεις και τον εσωτερικό του κόσμο, θα δεις και την ψυχή του να είναι σαν μέσα σε κάποια κακοκαιρία και παγωνιά παγωμένη και ναρκωμένη και να μην μπορεί σε τίποτε να ωφελήσει το σκάφος της λόγω της υπερβολικής κακοκαιρίας που την περιβάλλει.
Ντρέπομαι να αναφέρω τα κακά που παθαίνουν άντρες και γυναίκες από την τρυφηλή ζωή, τα αφήνω όμως στην συνείδησή τους που τα γνωρίζει λεπτομερέστερα. Διότι τι υπάρχει αισχρότερο από γυναίκα που μεθά ή που παραφέρεται γενικώς; Όσο δε ασθενέστερο είναι το σκεύος, τόσο πιο μεγάλο είναι το ναυάγιο, είτε αυτή είναι ελεύθερη, είτε είναι δούλη. Διότι η μεν ελεύθερη διαπράττει ασχημοσύνες μπροστά στα μάτια των δούλων, η δε δούλη πάλι όμοια μεταξύ των δούλων και γίνονται αιτία να βλασφημούνται τα δώρα του Θεού από τους ανόητους. Ακούω δε πολλούς που λέγουν, όταν συμβαίνουν αυτού του είδους τα πάθη, «μακάρι να μην υπήρχε ο οίνος». Πόσο μεγάλη αλήθεια ανοησία, πόσο μεγάλη παραφροσύνη... Άλλοι αμαρτάνουν και εσύ κατηγορείς τις δωρεές του Θεού; Πόση αλήθεια τρέλα αυτό δεν αποδεικνύει; Μήπως λοιπόν ο οίνος, άνθρωπέ μου, προξένησε αυτό το κακό; Όχι ο οίνος, αλλά η ακολασία αυτών που απολαμβάνουν αυτόν κακώς. Επομένως πες να μην υπάρχει μέθη, να μην υπάρχει τρυφηλή ζωή· εάν όμως επρόκειτο να πεις να μην υπάρχει οίνος, θα φτάσεις σιγά σιγά να πεις να μην υπάρχει σίδηρος, για να μην υπάρχουν φονιάδες, να μην υπάρχει νύκτα, για να μην υπάρχουν κλέφτες, να μην υπάρχει φως, για να μην υπάρχουν συκοφάντες, να μην υπάρχει γυναίκα, για να μη συμβαίνουν μοιχείες και γενικά θα τα καταργήσεις όλα.
Αλλά να μη σκέπτεσαι έτσι, διότι αυτή είναι σατανική σκέψη, ούτε να κατηγορείς τον οίνο, αλλά τη μέθη, και αφού πλησιάσεις αυτόν που μεθά, τότε που είναι νηφάλιος, περίγραψέ του όλη την ασχημοσύνη του και πες του ότι ο οίνος δόθηκε για να ευφραινόμαστε και όχι για να διαπράττουμε ασχημοσύνες, για να γελούμε και όχι για να γινόμαστε γελοίοι, για να μας χαρίζει υγεία και όχι για να ασθενούμε, για να θεραπεύσουμε την ασθένεια του σώματός μας, και όχι για να μας εξασθενίσει την ψυχή. Ο Θεός σε τίμησε με αυτό το δώρο· γιατί εσύ υβρίζεις τον εαυτόν σου με το να μην τον χρησιμοποιείς με μέτρο; Άκουσε τι λέγει ο Παύλος: «Μηκέτι ὑδροπότει, ἀλλ' οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχόν σου καὶ τὰς πυκνάς σου ἀσθενείας(:Μην πίνεις πια συνεχώς νερό, αλλά να χρησιμοποιείς λίγο κρασί για το στομάχι σου και για τις συχνές σου ασθένειες)»[Α΄Τιμ.5,23]. Εάν δε εκείνος ο άγιος άνθρωπος, ο Τιμόθεος προς τον οποίο απευθυνόταν με την επιστολή του ο απόστολος Παύλος, δεν έπινε οίνο μέχρις ότου του το επέτρεψε ο διδάσκαλος, μολονότι επέφερε από ασθένεια και από πολλές άλλες την μίαν κατόπιν της άλλης αρρώστιες, ποιας συγχωρήσεως θα μπορούσαμε να τύχουμε εμείς που μεθούμε, ενώ είμαστε υγιείς;
Σε εκείνον μεν έλεγε: «Να χρησιμοποιείς λίγο οίνο για το στομάχι σου» ενώ στον καθένα από εσάς που μεθάτε θα πει: «Να χρησιμοποιείς λίγο οίνο, ώστε να αποφεύγεις τις πορνείες, τις συχνές αισχρολογίες και τις άλλες πονηρές επιθυμίες τις οποίες γεννά συνήθως η μέθη. Εάν δε δεν θέλετε να τον αποφεύγετε για όλα αυτά, τουλάχιστον αποφεύγετέ τον για τις λύπες και τις αηδίες που πηγάζουν από αυτόν. Διότι ο οίνος δόθηκε για να μας ευφραίνει· διότι λέγει ο Ψαλμωδός: «οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου(: ο οίνος ευφραίνει την καρδιά του ανθρώπου)[Ψαλμ.103,15]· εσείς όμως καταστρέφετε και αυτήν την ιδιότητά του». Διότι ποια ευφροσύνη μας προξενεί, όταν είμαστε εκτός εαυτού και υποφέρουμε από απείρους πόνους και όλα τα βλέπουμε να γυρίζουν άνω-κάτω και κατεχόμαστε από ζάλη, και χρειαζόμαστε, όπως ακριβώς εκείνοι που υποφέρουν από πυρετό, εκείνους που καταβρέχουν με έλαιο τις κεφαλές τους;
Τα λόγια μου αυτά δεν ελέχθησαν για όλους, ή καλύτερα για όλους ελέχθησαν. Όχι επειδή όλοι μεθούν· μη γένοιτο· αλλά επειδή δε φροντίζουν για αυτούς που μεθούν εκείνοι που δεν μεθούν. Για τούτο και απευθύνομαι περισσότερο προς εσάς που είστε υγιείς. Διότι και ο ιατρός, αφού αφήσει τους ασθενείς, συνομιλεί με εκείνους που κάθονται κοντά στους ασθενείς. Προς εσάς λοιπόν απευθύνω τον λόγο και σας παρακαλώ ούτε να αφήσετε ποτέ τον εαυτό σας να κυριευτεί από αυτό το πάθος, και να φροντίζετε εκείνους που κυριεύτηκαν από αυτό, ώστε να μη φαίνονται χειρότεροι και από τα ζώα. Διότι εκείνα μεν δεν ζητούν τίποτε περισσότερο από αυτό που είναι αναγκαίο, ενώ αυτοί έχουν γίνει αλογότεροι και από εκείνα, καθόσον υπερβαίνουν τα όρια του μέτρου. Πόσο καλύτερος λοιπόν είναι από αυτούς ο όνος; Πόσο δε καλύτερος ο σκύλος; Καθόσον το καθένα από τα ζώα αυτά, αλλά και από όλα γενικώς τα άλλα, είτε είναι ανάγκη να φάγει είτε είναι ανάγκη να πιει, γνωρίζει ως όριο την αυτάρκεια και δεν προχωρεί πέρα από το αναγκαίο· και αν ακόμη άπειροι το εξαναγκάζουν, δε θα θελήσει να ξεπεράσει το μέτρο. Άρα λοιπόν εσείς είστε χειρότεροι και από τα άλογα ζώα, όχι μόνο σύμφωνα με τη λογική των υγιώς σκεπτόμενων ανθρώπων, αλλά και σύμφωνα με τη δική σας ακόμη λογική. Το ότι βέβαια θεωρείτε τους εαυτούς σας άξιους περισσότερης περιφρονήσεως από τους σκύλους και τους όνους, γίνεται φανερό από όλα αυτά. Διότι τα μεν άλογα ζώα δεν τα εξαναγκάζεις να φάνε πέρα από την κανονική τροφή· και αν σε ρωτήσει κάποιος, «για ποιον λόγο;», θα του απαντήσεις για να μην τους προξενήσεις ζημία· για τον εαυτό σου όμως δε λαμβάνεις ούτε αυτήν την πρόνοια. Έτσι θεωρείς τον εαυτό σου πιο ευτελή από εκείνα και τον αφήνεις αβοήθητο ώστε να υποφέρει διαρκώς.
Αλλά δεν υπομένεις τη βλάβη από τη μέθη μόνο κατά την ημέρα της μέθης, αλλά και μετά όταν περάσει η ημέρα εκείνη. Και όπως ακριβώς και αν ακόμη περάσει ο πυρετός, παραμένει η βλάβη από τον πυρετό, έτσι και όταν ακόμη περάσει η μέθη, η ζάλη από τη μέθη εξακολουθεί να επιδρά και στην ψυχή και στο σώμα. Και το μεν άθλιο σώμα βρίσκεται κάτω σε κατάσταση παραλυσίας, όπως ακριβώς το σκάφος που ναυάγησε, η δε ψυχή αυτού που είναι πολύ περισσότερο ταλαίπωρη από το σώμα, και όταν αυτό ακόμη έχει διαλυθεί, διεγείρει τη συμφορά και την επιθυμία ανάπτει, και όταν φαίνεται ότι σωφρονεί, τότε προπάντων εκδηλώνεται η μανία του, καθόσον φέρει στη φαντασία του οίνο, πιθάρια, φιάλες και ποτήρια. Και όπως ακριβώς κατά την περίπτωση κακοκαιρίας και αν ακόμη πάψει η ανεμοθύελλα, όμως παραμένει η ζημία που προκλήθηκε από τη θύελλα, έτσι λοιπόν και στην περίπτωση αυτή. Καθόσον όπως ακριβώς στην περίπτωση εκείνη ρίχνονται στη θάλασσα τα μεταφερόμενα πράγματα, έτσι και εδώ αποβάλλονται όλα σχεδόν τα αγαθά.
Είτε λοιπόν βρει σωφροσύνη, είτε ντροπή, είτε σύνεση, είτε επιείκεια, είτε ταπεινοφροσύνη, όλα τα ρίπτει η μέθη στο πέλαγος της παρανομίας. Αλλά όμως δεν είναι πλέον όμοια τα όσα συμβαίνουν στη συνέχεια. Διότι σε εκείνη μεν την περίπτωση μετά την απόρριψη των μεταφερόμενων πραγμάτων, το σκάφος γίνεται ελαφρύτερο, στην περίπτωση όμως της μέθης γίνεται περισσότερο βαρύ. Διότι αντί εκείνου του πλούτου δέχεται άμμο και ύδωρ αλμυρό και όλα τα υπολείμματα της μέθης, τα οποία καταβυθίζουν αμέσως το σκάφος μαζί με τους επιβάτες και τον κυβερνήτη.
Ώστε λοιπόν για να μην πάσχουμε όλα αυτά, ας απαλλάξουμε τους εαυτούς μας από τη θύελλα αυτήν. Δεν είναι δυνατό μεθώντας κανείς να δει τη βασιλεία των ουρανών. Διότι λέγει ο απόστολος Παύλος: «μὴ πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται οὔτε πλεονέκται οὔτε κλέπται οὔτε μέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι(:Μη πλανάσθε, ούτε πόρνοι, ούτε ειδωλολάτρες, ούτε μοιχοί, ούτε θηλυπρεπείς, ούτε αρσενοκοίτες, ούτε πλεονέκτες, ούτε κλέφτες, ούτε μέθυσοι, ούτε υβριστές, ούτε άρπαγες θα κληρονομήσουν βασιλείαν Θεού)»[Α΄Κορ.6,9-10].Και γιατί λέγω ‘’τη βασιλεία’’; Διότι εκείνος που έχει συνδέσει τη ζωή του με τη μέθη δεν είναι δυνατόν ούτε τα παρόντα πράγματα να δει . Καθόσον η μέθη τις ημέρες τις κάνει νύκτες και το φως σκοτάδι και μολονότι αυτοί που μεθούν έχουν ανοικτά τα μάτια τους δε βλέπουν ούτε τα πόδια τους. Και δεν είναι αυτό μόνο το φοβερό, αλλά μαζί με αυτά υφίστανται και άλλη φοβερότερη τιμωρία, διότι καταλαμβάνονται από παράλογη λύπη, μανία, ασθένεια, γέλωτα και διαρκώς χλευάζονται. Ποια λοιπόν συγχώρηση υπάρχει για αυτούς που κεντούν τους εαυτούς τους με τόσα κακά; Δεν υπάρχει καμία.
Ας αποφύγουμε λοιπόν αυτήν την ασθένεια, ώστε και τα αγαθά της παρούσης ζωής να απολαύσουμε και τα μελλοντικά, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη μαζί και στον Πατέρα και το άγιο Πνεύμα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Επιλεγμένο απόσπασμα και από την ομιλία ΝΗ΄του Ιερού Χρυσοστόμου σχετικά με τα εδάφια Ματθ.17,22-23:
«Ἀναστρεφομένων δὲ αὐτῶν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· μέλλει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθήσεται. καὶ ἐλυπήθησαν σφόδρα(:Ενώ δε περιέρχονταν στην Γαλιλαία, είπε σε αυτούς ο Ιησούς· “ο Υιός του ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί στα χέρια μοχθηρών ανθρώπων· και θα Τον θανατώσουν, και κατά την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί”. Και λυπήθηκαν παρά πολύ οι μαθητές)».
Για να μην αναρωτιούνται λοιπόν για ποιο λόγο μένουν συνεχώς εκεί, Τους ομιλεί και πάλι για το πάθος Του· αυτό ακριβώς ακούγοντας δεν ήθελαν να δουν τα Ιεροσόλυμα. Πρόσεχε λοιπόν πως μολονότι και ο Πέτρος επιτιμήθηκε, και συνομίλησαν με Αυτόν ο Μωυσής και ο Ηλίας περί του πράγματος αυτού, και ονόμασαν δόξα τον θάνατό Του, και άφησε ο Πατήρ Του από τον ουρανό να ακουστεί η φωνή Του[Λουκά 9,30-36: « καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας, οἳ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν ἔμελλε πληροῦν ἐν Ἱερουσαλήμ. ὁ δὲ Πέτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ ἦσαν βεβαρημένοι ὕπνῳ· διαγρηγορήσαντες δὲ εἶδον τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς συνεστῶτας αὐτῷ. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς ἀπ᾿ αὐτοῦ εἶπεν ὁ Πέτρος πρὸς τὸν Ἰησοῦν· ἐπιστάτα, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι· καὶ ποιήσωμεν σκηνὰς τρεῖς, μίαν σοὶ καὶ μίαν Μωϋσεῖ καὶ μίαν Ἠλίᾳ, μὴ εἰδὼς ὃ λέγει. ταῦτα δὲ αὐτοῦ λέγοντος ἐγένετο νεφέλη καὶ ἐπεσκίασεν αὐτούς· ἐφοβήθησαν δὲ ἐν τῷ εἰσελθεῖν ἐκείνους εἰς τὴν νεφέλην· καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε. καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη ὁ Ἰησοῦς μόνος. καὶ αὐτοὶ ἐσίγησαν καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις οὐδὲν ὧν ἑωράκασιν(:Και ιδού δύο άνδρες συνομιλούσαν μαζί Του. Και αυτοί ήσαν ο Μωυσής και ο Ηλίας, οι οποίοι παρουσιάστηκαν με δόξα και έλεγαν για την έξοδό Του, για την αναχώρησή Του από τον κόσμο αυτό, την οποία σύμφωνα με τις προφητείες έμελλε να εκπληρώσει στην Ιερουσαλήμ. Ο δε Πέτρος και οι δύο άλλοι μαθητές είχαν καταληφτεί από βαρύ ύπνο. Όταν όμως ξύπνησαν, είδαν την δόξα Του και τους δύο άνδρας, που στέκονταν μαζί Του. Και συνέβη, όταν οι δύο άνδρες ετοιμάζονταν να χωριστούν από τον Ιησού, είπε ο Πέτρος προς Αυτόν· “Διδάσκαλε, είναι καλά να μένουμε εδώ· ας κάνουμε τρεις σκηνές, μία για Εσένα, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία”. Και τα έλεγε αυτά, χωρίς να καταλαβαίνει καλά-καλά, τι είναι αυτό που έλεγε. Ενώ δε ο Πέτρος έλεγε αυτά, ήλθε ένα σύννεφο και τους σκέπασε. Φοβήθηκαν δε ο Πέτρος και οι δύο άλλοι μαθητές, όταν ο Ιησούς και οι δύο προφήτες εισήλθαν στην παράδοξη εκείνη νεφέλη, η οποία ήταν σημείο της παρουσίας του Θεού, όπως και άλλοτε στο όρος Σινά. Και ακούστηκε φωνή από την νεφέλη, η οποία έλεγε· “Αυτός είναι ο μονογενής Υιός μου, ο κατεξοχήν αγαπητός, που τον έστειλα Σωτήρα του κόσμου. Αυτόν να ακούτε”. Και αφού έγινε αυτή η φωνή, βρέθηκε ο Ιησούς μόνος· και οι τρεις μαθητές κράτησαν σιγή για το γεγονός και σε κανέναν εκείνες τις μέρες δεν ανακοίνωσαν τίποτε από όσα είδαν)»], και τόσα θαύματα έγιναν, και βρισκόταν προ των θυρών η Ανάστασή Του (διότι δεν είπε ότι θα μείνει επί πολύ χρόνο στον θάνατο, αλλά είπε ότι θα αναστηθεί την τρίτη ημέρα), ούτε και έτσι μπόρεσαν να υποφέρουν το πράγμα, αλλά λυπήθηκαν· και όχι απλώς λυπήθηκαν, αλλά σε βαθμό υπερβολικό.
Συνέβη δε αυτό επειδή δεν ήσαν σε θέση ακόμη να αντιληφθούν τη δύναμη των όσων λέγονταν. Και ακριβώς αυτό υπαινισσόμενοι ο Μάρκος και ο Λουκάς έλεγαν· ο Μάρκος ότι: «οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα, καὶ ἐφοβοῦντο αὐτὸν ἐπερωτῆσαι(:Εκείνοι όμως δεν μπορούσαν να εννοήσουν τα λόγια αυτά. Για λόγους δε σεβασμού, αλλά και από φόβο (μήπως ακούσουν κάτι περισσότερο λυπηρό, ή μήπως και ελεγχθούν για την άγνοιά τους από τον Διδάσκαλο) δεν τολμούσαν να Τον ερωτήσουν»[Μαρκ.9,22], ενώ ο Λουκάς ότι: «οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα τοῦτο, καὶ ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾿ αὐτῶν ἵνα μὴ αἴσθωνται αὐτό, καὶ ἐφοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ τοῦ ῥήματος τούτου(:Αυτοί όμως δεν καταλάβαιναν το νόημα του λόγου αυτού· και έμεινε κρυμμένος από αυτούς ο λόγος, ώστε να μην μπορούν να τον εννοήσουν και τον αισθανθούν. Επειδή δεν είχαν λάβει ακόμη τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Λόγω δε ευλαβείας και συστολής φοβούνταν να Τον ρωτήσουν για το νόημα του λόγου τούτου).»[Λουκ.9,45].
Αλλά όμως εάν δεν εννόησαν τη σημασία του λόγου αυτού πώς τότε λυπήθηκαν; Διότι δεν τους ήταν όλα άγνωστα, αλλά το ότι επρόκειτο να πεθάνει το γνώριζαν, διότι το άκουγαν συνέχεια αυτό, τι τέλος πάντων όμως ήταν αυτός ο θάνατος και ότι θα πάψει πολύ γρήγορα η ισχύς του και ότι θα επιφέρει αμέτρητα αγαθά, αυτό δεν το γνώριζαν ακόμη με απόλυτη ακρίβεια· ακόμη δε γνώριζαν ούτε και αυτή η ανάστασή Του τι τέλος πάντων ήταν, αλλά την αγνοούσαν και αυτήν. Για τον λόγο αυτό λυπούνταν· καθόσον ήταν μεγάλη η αφοσίωσή τους προς τον Διδάσκαλό τους.[...]
ΠΗΓΕΣ:
- https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf
- Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλίες ΝΖ΄ και ΝΗ΄, Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α, σελίδες 17-39 και 40-43.
- Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 67, σελ. 103- 114 (ή: 48-54 του PDF) και σελ. 115-116(ή: 55-56 του PDF) .
- https://drive.google.com/file/d/0ByZQkrKg4yKLc00xQlk2TnZfbVE/view
- Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
- http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
πηγή:ἠλεκτρονικό ταχυδρομεῖο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου