ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ: Πρός Τιμόθεον Β΄3,10-15, Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, Μέρος Δεύτερο

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ: Πρός Τιμόθεον Β΄3,10-15

         

          Ερμηνεία του Ιερού Χρυσοστόμου στην αποστολική περικοπή

         από την Β΄«Προς Τιμόθεον» επιστολή του αποστόλου Παύλου,

                          κεφάλαιο 3,εδάφια 10-15.

[ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ:Ο Ιερός Χρυσόστομος για τους απατεώνες που επιχειρούν να προβλέπουν το μέλλον και για όσους καταφεύγουν σε αυτούς]

    «Πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι(: Άνθρωποι κακοί, που καταδιώκουν και βασανίζουν τους ευσεβείς, αλλά και απατεώνες, θα  προχωρούν από το κακό στο χειρότερο· θα πλανούν και θα εξαπατούν τους άλλους, αλλά και αυτοί οι ίδιοι θα πλανώνται και θα εξαπατώνται)» [Β΄Τιμ. 3,13]. Ας μην πιστεύουμε σε παράλογα πράγματα· όλα εκείνα είναι μαγικά πράγματα. «Γιατί τότε», θα αναρωτηθεί ίσως κάποιος, «μερικές φορές πραγματοποιείται αυτό που λέγουν;». Επειδή εσύ πιστεύεις, εφόσον βέβαια γίνεται. Σε αιχμαλώτισε, είναι κύριος πλέον της ζωής σου ο αντικείμενος, τη ρυθμίζει όπως θέλει αυτός. Πες μου, αν κάποιος λήσταρχος, που έχει στα χέρια και στην εξουσία του τον γιο του βασιλιά, που κατέφυγε σε αυτόν και επιθύμησε την ερημιά και τη συντροφιά εκείνου, θα μπορέσει να του πει αν είναι πεθαμένος ή αν ζει; Και βέβαια θα μπορέσει. Γιατί άραγε; Όχι επειδή προείδε το μέλλον, αλλά επειδή είναι κύριος και των δύο, κα του να σκοτώσει, και του να σώσει το παιδί, εφόσον εκείνο κατέστησε κύριό του τον λήσταρχο. Καθόσον και να το σκοτώσει θα μπορέσει αν θελήσει· γιατί βρίσκεται στην εξουσία εκείνου. Αν πει ότι θα είσαι πλούσιος ή φτωχός, και των δύο αυτός είναι κύριος. Οι περισσότεροι άνθρωποι του κόσμου παρέδωσαν τους εαυτούς τους στα χέρια του διαβόλου.

    Και εξάλλου όταν συνηθίσει ο άνθρωπος να πιστεύει, και αυτό πολύ βοηθάει εκείνους τους απατεώνες· γιατί κανένας δεν προσέχει τις αποτυχίες στις προβλέψεις τους, αλλά μόνο αν κάπου συνέβηκε να επιτύχουν. Αν έχουν κάποια προγνωστική δύναμη, οδήγησέ τους σε μένα, τον πιστό. Δεν το λέγω καυχώμενος· γιατί το να απαλλαγείς από αυτούς δεν είναι θέμα καυχήσεως. Γιατί είμαι γεμάτος από αμαρτήματα· εξαιτίας αυτών δε θα ήταν δυνατόν να φανώ ταπεινόφρονας· όλους αυτούς τους μάντεις και τους μάγους τους περιγελώ με τη χάρη του Θεού. Οδήγησε σε μένα τον άνδρα τον μάγο, αν έχει κάποια δύναμη προγνωστική, και ας μου πει τι θα μου συμβεί, ας μου πει αύριο τι θα μου έρθει. Αλλά δε θα πει· γιατί είμαι υπό την εξουσία του Βασιλιά και δεν έχει την εξουσία μου ούτε την υποταγή· βρίσκομαι μακριά από τα κρησφύγετά του και τα σπήλαιά του, είμαι στρατευμένος στην υπηρεσία του Βασιλιά.

     «Αλλά ο τάδε έκλεψε», λέγει ίσως κάποιος, «και ο τάδε τον μήνυσε». Μα αυτό προπάντων δεν είναι αληθές παντού, αλλά είναι γελοίο και ψέμα· γιατί δε γνωρίζουν τίποτε· αν γνωρίζουν κάτι, όφειλαν πολύ περισσότερο τα δικά τους να πουν, πώς έκλεψαν τα πολλά αφιερώματα των ειδώλων, πώς χάθηκε ο πολύς χρυσός. Γιατί δεν το προείπαν στους ιερείς τους. Ώστε τίποτα δεν γνωρίζουν. Ούτε για τα χρήματα μπορούσαν να πουν, όταν οι ειδωλολατρικοί ναοί τους καίγονταν και πολλοί χάνονταν μαζί. Γιατί δεν ενδιαφέρονται για τη σωτηρία τους; Αλλά επιτυχία τους θεωρείται μόνο το πράγμα, εφόσον κάπου, σε κάποια μονάχα περίπτωση, προείπαν κάτι. Υπάρχουν προφήτες σε μας που ποτέ δεν αποτυγχάνουν· δεν προλέγουν το ένα, ενώ στο άλλο διαψεύδονται, αλλά αποδεικνύονται αληθινοί σε όλα· αυτό είναι πραγματική πρόγνωση.

    Σας παρακαλώ, παύσατε αυτή τη μανία κάποτε, αν βέβαια πιστεύετε στον Χριστό· αν όμως δεν πιστεύετε, γιατί κοροϊδεύετε τους εαυτούς σας, γιατί τους απατάτε; Ως πότε θα κουτσαίνετε και με τα δυο σας πόδια; Γιατί λοιπόν έρχεσαι σε αυτούς τους απατεώνες μάντεις και χρησμολόγους; Γιατί ρωτάς; Μόλις προσήλθες και μόλις ρώτησες, έκαμες τον εαυτό σου δούλο· γιατί ρωτάς επειδή πιστεύεις. «Όχι», απαντάει, «δεν πιστεύω ότι είναι αληθινά αυτά που λέγει, αλλά τον πειράζω». Ακόμα και πειράζοντάς τον αν αληθεύουν τα λεγόμενά του, δε δείχνει άνθρωπο πεπεισμένο ότι ο μάντης ή ο μάγος αυτός ψεύδεται, αλλά άνθρωπο που ακόμη αμφιβάλλει. Για ποιο λόγο λοιπόν τον ρωτάς τι θα συμβεί;  Γιατί, αν βέβαια λέγει αυτό, ότι ούτε και έτσι έπρεπε να ειδωλολατρείς, πλην όμως η ανοησία δε θα ήταν τόση· εφόσον όμως προλέγουν τα μέλλοντα, τίποτε άλλο δεν κερδίζει αυτός που τα έμαθε, παρά λύπη περιττή· γιατί και το προλεγόμενο γεγονός δε συνέβηκε, και τη λύπη την υπέμεινε και στενοχώρησε τον εαυτό του.

   Αν μας συνέφερε αυτό, το να γνωρίζουμε δηλαδή τι θα μας συμβεί στο μέλλον, δε θα μας το απέκρυπτε ο Θεός, δε θα απέφευγε να μας το πει Αυτός που μας αποκάλυψε τα ουράνια. Γιατί λέγει : «οὐκέτι ὑμᾶς λέγω δούλους, ὅτι ὁ δοῦλος οὐκ οἶδε τί ποιεῖ αὐτοῦ ὁ κύριος· ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους, ὅτι πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν(:Δεν σας ονομάζω πλέον δούλους, διότι ο δούλος χρησιμοποιείται ως απλό όργανο από τον κύριό του και δεν γνωρίζει ποιο σκοπό και ποιο λόγο έχει αυτό που θέλει να κάνει ο κύριός του, όταν του ζητά να εκτελέσει κάποια εντολή του. Σας ονόμασα φίλους, διότι όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου σας τα γνωστοποίησα. Διότι σας θέλω συνεργάτες μου, για να συνεχίσετε με πλήρη επίγνωση το έργο μου)»[Ιω.15,15].

    Γιατί λοιπόν δε μας τα γνώρισε αυτά; Επειδή θέλει να μην ασχολούμαστε εμείς με αυτά. Γιατί το ότι δεν αποφεύγει να μας το γνωρίσει, στους παλαιούς φανερώνονταν αυτά, όπως και για το χαμένο γαϊδουράκι και για μερικά άλλα, επειδή ήταν σε πνευματικά νηπιώδη κατάσταση, σε μας όμως, επειδή θέλει με κανένα τρόπο να μην ασχολούμαστε με αυτά, δε φρόντισε να μας τα γνωρίσει. Αλλά τι μαθαίνουμε; Αυτό που δεν έμαθαν εκείνοι· γιατί όλα εκείνα είναι μικρά, ενώ αυτά, που μάθαμε εμείς είναι αυτά, ότι ανασταινόμαστε, ότι θα είμαστε αθάνατοι, ότι θα είμαστε άφθαρτοι, ότι δεν έχει τέλος η ζωή, ότι όλα θα παρέλθουν, ότι θα αρπαγούμε μέσα σε σύννεφα, ότι οι πονηροί θα τιμωρηθούν, και μύρια άλλα εκτός από αυτά, και τίποτε δεν είναι ψέμα. Δεν είναι πολύ καλύτερα να γνωρίζεις αυτά, παρά ότι βρέθηκε κάποιο γαϊδουράκι μας που χάθηκε; Έστω πήρες τον όνο, έστω τον βρήκες· ποιο το κέρδος; Δε θα τον χάσεις πάλι με άλλον τρόπο; Και αν αυτός δε σε αφήσει, εσύ θα τον αφήσεις με τον θάνατο· ενώ τα πράγματα που εγώ είπα, αν θέλουμε να τα έχουμε για πάντα, θα τα έχουμε διαρκώς.

     Εκείνα λοιπόν να επιδιώκουμε, εκείνα να ακολουθούμε που μένουν, τα σίγουρα. Ας μην προσέχουμε σε μάντεις, ούτε σε χρησμολόγους, ούτε σε αγύρτες, αλλά στον Θεό που γνωρίζει τα πάντα σαφώς, που έχει τη γνώση των πάντων. Και έτσι όλα θα τα γνωρίσουμε, αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε, και θα επιτύχουμε όλα τα αγαθά.

                                ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

                                  επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• https://greekdownloadsfiles.wordpress.com/2014/08/in-epistulam-ii-ad-timotheum.pdf
• Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στην Προς Τιμόθεον Β΄επιστολήν , πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1986, τόμος 23, ομιλία Η΄, σελίδες  624-629.
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
• Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
• Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
• Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm