ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ[:Ιω.19,1-38]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΤΥΦΛΟΥ
[Μέρος τέταρτο: υπομνηματισμός των χωρίων Ιω.9,6-10]
«Ταῦτα εἰπὼν ἔπτυσε χαμαὶ καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος, καὶ ἐπέχρισε τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ τυφλοῦ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὕπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος. ἀπῆλθεν οὖν καὶ ἐνίψατο, καὶ ἦλθε βλέπων(:Και αφού είπε αυτά, έφτυσε κάτω και έκανε πηλό, και έχρισε με αυτόν τα μάτια του τυφλού. Και δοκιμάζοντας την πίστη του τυφλού, τού είπε: ‘’Πήγαινε, νίψου στη στέρνα του Σιλωάμ, όνομα εβραϊκό που μεταφράζεται «απεσταλμένος»’’. Ύστερα λοιπόν από την εντολή αυτή του Ιησού πήγε ο τυφλός εκεί και νίφτηκε, και ήλθε στο σπίτι του με μάτια υγιή.)»[Ιω.9,6-7].
Εκείνοι οι οποίοι πρόκειται να συναποκομίσουν κάποια ωφέλεια από όσα αναγιγνώσκονται, ούτε το ελάχιστο από όσα λέγονται δεν πρέπει να αντιπαρέρχονται· διότι λάβαμε εντολή να ερευνούμε τις Γραφές για τον λόγο αυτό, διότι τα πολλά θεωρούνται(αν και βεβαίως αμέσως φαίνονται ότι είναι ευκολονόητα) ότι κρύπτουν στο βάθος σπουδαία νοήματα. Πρόσεχε λοιπόν ποιο είναι το νόημα και του παρόντος χωρίου. «Ταῦτα εἰπὼν(:και αφού είπε αυτά)», λέγει ο Ευαγγελιστής, «ἔπτυσε χαμαὶ(:έφτυσε κάτω)»[Ιω.9,6]. Ποια είναι αυτά, τα οποία είπε; Τα «ἵνα φανερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ(:γεννήθηκε αυτός ο άνθρωπος τυφλός για να φανερωθούν με την υπερφυσική θεραπεία των ματιών του τα έργα που επιτελεί η δύναμη και η αγαθότητα του Θεού)» και ότι « ἐμὲ δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα τοῦ πέμψαντός με(:Εγώ, όσο ζω στη ζωή αυτή, πρέπει να εργάζομαι για τη σωτηρία του ανθρώπου τα έργα του Θεού, που με έστειλε στον κόσμο)»· διότι δεν μας υπενθύμισε έτσι απλώς τα λεχθέντα ο Ευαγγελιστής με την προσθήκη ότι «ἔπτυσε», αλλά για να δηλώσει ότι τον λόγο τον επιβεβαίωσε με τα έργα Του.
Και γιατί να μη χρησιμοποιήσει νερό για τον πηλό, αλλά πτύσμα ; Επρόκειτο να στείλει αυτόν στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ· για να μην αποδοθεί λοιπόν καμία δύναμη στην πηγή, αλλά για να μάθεις ότι η δύναμη, η οποία εξήλθε από το στόμα Του, αυτή και διέπλασε και άνοιξε τους οφθαλμούς, έπτυσε χάμω.
Τούτο λοιπόν και ο Ευαγγελιστής, αφού τόνισε, έλεγε: «καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος(:και έκανε πηλό από το πτύσμα, και έχρισε με αυτόν τα μάτια του τυφλού)».
Έπειτα, για να μη θεωρηθεί ότι το κατόρθωμα αυτό είναι της γης που με τον πηλό που δημιουργήθηκε από αυτήν έγιναν υγιείς οι οφθαλμοί του τυφλού, διέταξε αυτόν να νιφθεί. Για ποιο λόγο λοιπόν δεν επιτέλεσε αμέσως αυτό το θαύμα, αλλά τον έστειλε στον Σιλωάμ; Για να μάθεις την πίστη του τυφλού και για να αποστομωθεί η αγνωμοσύνη και η αλαζονεία των Ιουδαίων· διότι ήταν φυσικό όλοι να βλέπουν αυτόν να απέρχεται έχοντας αλειμμένο τον πηλό στους οφθαλμούς του· διότι λόγω του παραδόξου θεάματος θα προσείλκυε τα βλέμματα όλων στον εαυτό του ο τυφλός, και εκείνων οι οποίοι τον γνώριζαν και εκείνων οι οποίοι δεν τον γνώριζαν, και εντατικά θα έστρεφαν την προσοχή τους προς εκείνον· διότι, επειδή δεν είναι εύκολο να πιστέψει και να αναγνωρίσει κανείς ότι τυφλός ανέβλεψε, κάνει να γίνουν προηγουμένως πολλοί μάρτυρες, κάνοντας μακρά την πορεία της θεραπείας, και αυτόπτες, πιστοί θεατές του παραδόξου θεάματος, ώστε αφού γίνουν προσεκτικότεροι, να μην μπορούν πλέον να λέγουν: «Αυτός είναι· δεν είναι αυτός».
Εκτός από αυτά επίσης θέλει να αποδείξει και εκείνο, ότι δηλαδή δεν είναι ξένος προς τον νόμο και την Παλαιά Διαθήκη, εφόσον αποστέλλει τον τυφλό στον Σιλωάμ· διότι ούτε εκείνο ήταν δυνατόν επιπλέον να φοβηθεί, μήπως η κολυμβήθρα του Σιλωάμ λάβει τη δόξα· διότι και πολλοί πολλές φορές αφού ένιψαν εκεί τους οφθαλμούς, δεν αξιώθηκαν ένα τέτοιο θαύμα· δηλαδή και εκεί η δύναμη του Χριστού ήταν εκείνη, η οποία επιτελούσε τα πάντα. Για το λόγο αυτό και την ερμηνεία προσθέτει σε εμάς ο Ευαγγελιστής. Δηλαδή όταν είπε: «Στον Σιλωάμ», πρόσθεσε: «αυτό που σημαίνει ‘’απεσταλμένος’’» για να μάθεις ότι και εκεί ο Χριστός -και όχι άλλος- τον θεράπευσε, όπως ακριβώς ο απόστολος Παύλος λέγει: «ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστός(:και όλοι οι Ισραηλίτες τότε στην έρημο, έπιναν το ίδιο ποτό που ανέβλυσε με την υπερφυσική πνευματική ενέργεια· διότι έπιναν από την υπερφυσική και αόρατη πέρα που τους ακολουθούσε · και η πέτρα αυτή ήταν ο Χριστός)»[Α΄Κορ.10,4].Όπως λοιπόν ο Χριστός ήταν πέτρα πνευματική, έτσι και ο Σιλωάμ ήταν πνευματικός.
Σε εμένα επίσης φαίνεται ότι και η αιφνίδια παρουσία του ύδατος με τη νίψη που έπρεπε να κάνει ο τυφλός κατόπιν, υποδηλώνει μυστήριο ανέκφραστο. Ποιο λοιπόν είναι τούτο; Η απροσδόκητη εμφάνιση, η οποία γινόταν σε αντίθεση προς οποιαδήποτε προσδοκία.
Αλλά πρόσεχε την καλοπροαίρετη διάθεση του τυφλού, ο οποίος σε όλα υπακούει· διότι δεν είπε: «Εάν καθ’ ολοκληρίαν ο πηλός ή το πτύσμα είναι αυτό το οποίο δημιουργεί την όραση, ποια ανάγκη υφίσταται για εμένα να πάω στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ; Εάν επίσης δεν υφίσταται ανάγκη του Σιλωάμ, ποια είναι η ανάγκη του πηλού; Για ποιο λόγο επέθεσε πηλό στους οφθαλμούς μου; Για ποιο λόγο με διέταξε να νιφτώ;». Αλλά τίποτε δεν σκέφθηκε από αυτά, αλλά για ένα μόνο πράγμα ήταν έτοιμος, δηλαδή να πείθεται σε όλα σε Εκείνον, ο οποίος έδινε τις εντολές και τίποτε από όσα συνέβαιναν δε σκανδάλιζε αυτόν.
Εάν επίσης κάποιος ρωτήσει: «Πώς λοιπόν βρήκε την όρασή του, αφού ο Ιησούς απέθεσε επάνω στα μάτια του τον πηλό;», τίποτε άλλο δεν θα ακούσει εκ μέρους μας, παρά μόνο ότι δεν γνωρίζουμε τον τρόπο. Και τι το απορίας άξιον, εάν εμείς δε γνωρίζουμε; Διότι ούτε ο Ευαγγελιστής το γνώριζε, ούτε εκείνος ο οποίος θεραπεύτηκε· αλλά εκείνο μεν, το οποίο συνέβη, το γνωρίζει, ενώ τον τρόπο δεν δύναται να τον καταλάβει. Όταν επίσης αυτός που θεραπεύτηκε δεχόταν ερωτήσεις ως προς αυτό, έλεγε: «ἄνθρωπος λεγόμενος Ἰησοῦς πηλὸν ἐποίησε καὶ ἐπέχρισέ μου τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι· ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψάμενος ἀνέβλεψα(:Ένας άνθρωπος που ονομάζεται Ιησούς έκανε πηλό και μου άλειψε με αυτόν τα μάτια και μου είπε: ‘’Πήγαινε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και νίψου’’. Πήγα λοιπόν εκεί και νίφτηκα, και βρήκα το φως μου)»[Ιω.9,11].Πώς όμως έχει γίνει αυτό, δεν μπορεί να πει, και αν ακόμη μύριες φορές τον ρωτήσουν.
«Οἱ οὖν γείτονες καὶ οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι τυφλὸς ἦν, ἔλεγον· ‘’οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήμενος καὶ προσαιτῶν;’’· ἄλλοι ἔλεγον ὅτι οὗτός ἐστιν· ἄλλοι δὲ ὅτι ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν(:Τότε οι γείτονες και όσοι τον έβλεπαν προηγουμένως ότι ήταν τυφλός, έλεγαν: ‘’Δεν είναι αυτός που καθόταν και ζητούσε από τους διαβάτες ελεημοσύνη;’’. Μερικοί έλεγαν: ‘’Αυτός είναι’’. Άλλοι όμως έλεγαν ότι δεν είναι αυτός, αλλά κάποιος άλλος που του μοιάζει. Ο ίδιος έλεγε ότι ‘’εγώ είμαι ο τυφλός που παλαιότερα ζητούσα ελεημοσύνη’’)»[Ιω.9,9].Διότι η παραδοξότητα του συμβάντος οδηγούσε αυτούς σε απιστία, παρά το ότι βεβαίως τόσα είχαν ρυθμιστεί, ώστε να μην απιστήσουν. Άλλοι πάλι έλεγαν: «οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήμενος καὶ προσαιτῶν;(:αυτός δεν είναι εκείνος που καθόταν και ζητούσε ελεημοσύνη;)»[Ιω.9,8].
Πόσο μεγάλη είναι η φιλανθρωπία του Θεού, που κατέβαινε με πολλή αγάπη θεραπεύοντας τους επαίτες και αποστομώνοντας με την ενέργειά Του αυτήν, τους Ιουδαίους! Διότι όχι μόνο τους ενδόξους, ούτε τους επιφανείς, ούτε τους άρχοντες μόνο, αλλά και τους αφανείς έκρινε άξιους της ίδιας φροντίδας· καθόσον μάλιστα είχε έλθει για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων.
Εκείνο επίσης το οποίο συνέβη στον παραλυτικό, αυτό συμβαίνει και στον τυφλό· δηλαδή ούτε ο παραλυτικός γνώριζε ποιος είναι εκείνος, ο οποίος τον θεράπευσε, ούτε ο τυφλός. Και συνέβη αυτό εξαιτίας της αναχωρήσεως του Χριστού. Αναχωρούσε μάλιστα πάντοτε, όταν έκανε τις θεραπείες ο Ιησούς, ώστε να εκλείψει οποιαδήποτε υποψία για τα θαύματα· διότι εκείνοι, οι οποίοι δεν γνώριζαν Αυτόν, ποιος είναι, πώς θα χαρίζονταν σε Αυτόν και θα έπλαθαν ιστορίες σχετικά με τα θαύματα που είχαν επιτελεσθεί; Διότι αυτός ο τυφλός που θεραπεύτηκε, δεν ήταν ένας από αυτούς που περιοδεύουν από τόπο σε τόπο, αλλά ένας από αυτούς που κάθονταν κοντά στις θύρες του ιερού. Ενώ επίσης όλοι εξέφραζαν αμφιβολίες περί αυτού, τι απαντά εκείνος ο τυφλός; «Εγώ είμαι»[Ιω.9,9].Δεν αισθάνθηκε ντροπή για την προηγούμενη τύφλωση, ούτε φοβήθηκε τον θυμό του πλήθους, ούτε αποφεύγει να δείξει τον εαυτό του, για να κηρύξει τον Ευεργέτη.
«Ἒλεγον οὖν αὐτῷ· πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί; ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· ἄνθρωπος λεγόμενος Ἰησοῦς…(:Μετά λοιπόν από τη βεβαίωση αυτή του τυφλού τον ρώτησαν εκείνοι: ‘’Πώς θεραπεύθηκαν τα μάτια σου;’’ .Και εκείνος τους απάντησε: ‘’Ένας άνθρωπος που ονομάζεται Ιησούς…’’)»[Ιω.9,10].Τι λες; Άνθρωπος μπορεί να επιτελεί τέτοια έργα; Όμως στην αρχή τίποτε σπουδαίο δεν γνώριζε σχετικά με Αυτόν: «ἄνθρωπος λεγόμενος Ἰησοῦς πηλὸν ἐποίησε καὶ ἐπέχρισέ μου τοὺς ὀφθαλμοὺς(:Ένας άνθρωπος που ονομάζεται Ιησούς έκανε πηλό και μου άλειψε με αυτόν τα μάτια και μου είπε: ‘’Πήγαινε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και νίψου. Πήγα λοιπόν εκεί και νίφτηκα, και βρήκα το φως μου’’)».
Πρόσεξε ότι λέγει την αλήθεια. Δεν είπε με ποιον τρόπο επιτέλεσε ο Ιησούς το θαύμα αυτό· διότι δεν λέγει εκείνο, το οποίο δεν γνωρίζει. Διότι δεν είδε ότι έπτυσε επί της γης ο Ιησούς· ότι όμως έβαλε επάνω στα μάτια του τον πηλό, το αντιλαμβανόταν μέσω της αισθήσεως και της αφής. «…καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι(: και μου είπε: ‘’πήγαινε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και νίψου’’)». Και τούτο η ακοή του το έκανε αντιληπτό. Και από τι γνώριζε την φωνή του Ιησού; Από τη συνομιλία Του με τους μαθητές. Και ενώ λέγει όλα αυτά, και εκ των έργων λαμβάνει τη σχετική μαρτυρία και επιβεβαίωση, δεν μπορεί να πει τον τρόπο. Και εάν για πράγματα αισθητά και που μπορούν να αγγιχτούν δια της αφής υφίσταται ανάγκη πίστεως, πολύ περισσότερο για τα αόρατα.
[Συνεχίζεται]
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-joannem.pdf
- Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ομιλία ΝΖ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2011, τόμος 14, σελίδες 46-53 .
- Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 74, σελ. 78-82 (ή: 36-38 του PDF) .
https://drive.google.com/file/d/0ByZQkrKg4yKLRjBhYVFMMTJuekU/view
- http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
- Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
- http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
- http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου