Ὁ σκοπός τοῦ διαβόλου εἶναι νά ἐξωεκκλησιάσει τόν ἄνθρωπο, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Μελέτες στήν Φιλοκαλία

Ἡ πτώση τῶν Πρωτοπλάστων ἔγινε μέ τήν συμβουλή του διαβόλου, ὁ ὁποῖος ζήλεψε τήν μακαριότητά τους καί θέλησε νά ἐμποδίσει τήν θέωσή τους.

Ὁ ἅγιος Νικόδημος ἀναφερόμενος στόν φθόνο τοῦ διαβόλου κατά τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου ἀναφωνεῖ: «Ὤ τῆς πονηρῆς ραδιουργίας τοῦ φθόνου!». Καί συνεχίζει: «Δέν ὑπέφερε ὁ ἐξ ἀρχῆς εἰσηγητὴς τῆς κακίας (διάβολος) νά προχωρήσουν αὐτά στήν πραγματοποίησή [τους], ἀλλά, ἀφοῦ συνέλαβε τόν φθόνο ἐναντίον καί τοῦ Πλάστου καί τοῦ πλάσματος, ὅπως λέγει ὁ ἱερὸς Μάξιμος· ἐναντίον μέν [τοῦ Πλάστου], γιὰ νὰ μὴ γίνῃ ὁλοφάνερη ἡ πανύμνητη τῆς Ἀγαθότητος δύναμι, ὅτι μέ [θεία] ἐνέργεια ἔκανε τόν ἄνθρωπο θεό· ἐναντίον δέ [τοῦ πλάσματος], γιά νά μήν κατασταθῇ μέτοχος τῆς τόσο φοβερῆς, ἕνεκα τῆς θεώσεως ὑπερφυσικῆς δόξης»[1].

Ὁ διάβολος δέν θέλει νά φανερώνεται ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, πού θεώνει τόν ἄνθρωπο διότι Τόν φθονεῖ. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος συνεργάζεται μέ τήν θεοποιό ἐνέργεια-δύναμη τοῦ Θεοῦ καίει τόν διάβολο.

Ὁ ἅγιος Νικόδημος ἔχει μία ὀρθοδοξότατη δαιμονολογία καί μᾶς παρουσιάζει μέ συγκλονιστική διεισδυτικότητα τήν ἱστορία τῆς πτώσης τῶν Πρωτοπλάστων καί τήν ἐκκοπή τους ἀπό τήν ἄκτιστη Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Ὅλη ἡ προσπάθεια τοῦ διαβόλου στοχεύει στό:

α)νά ἀκυρώσει τό ἔργο τοῦ Θεοῦ καί

β)νά μήν φανερωθεῖ ἡ θεία φιλανθρωπία, πού θέλει νά θεωθεῖ ὁ ἄνθρωπος καί νά γίνουν ἔτσι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἕνα διά τῆς μετοχῆς στήν ἄκτιστη θεία δόξα.

Ὁ διάβολος ἀπό τή στιγμή πού ἐφεῦρε τήν κακία, ὑπερηφανεύθηκε καί φθόνησε τό Θεό καί τό ἔργο τοῦ Θεοῦ, τόν ἄνθρωπο.

Ὁ διάβολος θέλησε νά ἀνέβει ἐκεῖ πού δέν τοῦ ἄξιζε· θέλησε ἐνῶ ἦταν πλάσμα νά πάρει τήν θέση τοῦ Πλάστη. Γι’ αὐτό, λόγῳ τῆς ὑπερηφανείας του, ὅπως διδάσκει ὁ ἅγιος Ἡσύχιος ὁ Πρεσβύτερος ὀνομάζεται ἀκάθαρτος[2].

Στήν Εἰσαγωγή τῆς Φιλοκαλίας ὁ ἅγιος Νικόδημος παρουσιάζει μέ θαυμαστή ἐνάργεια τήν διαβολική δολιότητα καί «χρηστολογία», μέ τήν ὁποία προετοίμασε τήν ἐξαπάτηση τῶν Πρωτοπλάστων.

«Ὁ δόλιος», λέγει ὁ ὅσιος, «μέ δόλο προετοίμασε τὸν ταλαίπωρο ἄνθρωπο μέ χρηστές δῆθεν συμβουλές νά παραβῇ τήν ἐντολή πού ἐνεργεῖ τήν θέωσί [του]. Καί ἀλλοίμονο! Ἀφοῦ τόν ἀποχώρισε ἀπό τήν θεία δόξα, νόμιζε ὁ ἀντάρτης ὅσον ἀφορᾶ τόν ἑαυτό [του], ὅτι εἶναι κάποιος Ὀλυμπιονίκης, ἐπειδὴ μπόρεσε νὰ διακόψῃ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς προαιωνίου ἀποφάσεως τοῦ Θεοῦ»[3].

Ὁ διάβολος στόν Παράδεισο μέ δόλο ἐξαπάτησε τόν ἄνθρωπο καί τόν ἐχώρισε ἀπό τήν θεία δόξα καί ἀπό τήν οὐράνια, ἄκτιστη καί αἰώνια Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἡ δῆθεν καλωσύνη-χρηστολογία τοῦ διαβόλου, ἀπό δῆθεν ἐνδιαφέρον γιά αὐτούς, ἐξαπάτησε τήν Εὔα καί τόν Ἀδάμ.

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος μέ τό θρηνητικό ἐπιφώνημα «ἀλλοίμονον!» ἐκφράζει τόν πόνο του γιά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἐπιτυχία τοῦ διαβόλου νά ἐξωεκκλησιάσει τόν ἄνθρωπο, νά τόν ἀποκόψει ἀπό τήν κοινωνία μέ τόν Θεό, καί νά τοῦ στερήσει τήν προοπτική τῆς θεώσεως. Διαφαίνεται ἐδῶ ἡ ἀγάπη τοῦ ἁγίου γιά τόν ἄνθρωπο καί τήν Ἐκκλησία.

Ὁ σκοπός τοῦ διαβόλου πάντοτε εἶναι νά «ἐξωεκκλησιάζει» τόν ἄνθρωπο. Μέ ψεύτικα, δῆθεν ἀπό καλωσύνη καί ἐνδιαφέρον, λόγια προσπαθεῖ νά τόν ἀπομακρύνει ἀπό τόν Θεό, τήν κοινωνία μαζί Του καί τήν Ἁγία μας ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Τόν προετοιμάζει , δῆθεν ἀπό ἐνδιαφέρον, μέ ἐρωτήματα τοῦ τύπου:«τί σᾶς διδάσκει ὁ Θεός; Τί εἶναι αὐτά πού λέει ἡ Ἐκκλησία; Γίνονται αὐτά σήμερα; κ.λ.π.». Κατόπιν ἔχει ἕτοιμη τήν πρόταση-διαβολή γιά ἀπομάκρυνση ἀπό τήν ὑπακοή στό Θεό καί τήν Ἐκκλησία καί συγχρόνως μία δική του συνταγή αὐτοθέωσης...

Σύν Θεῷ δέν θά τόν ἀκούσουμε. Μέ τήν Θεία Χάρη καί τήν ἐν Χριστῷ ἄσκηση θά ἀντισταθοῦμε καί θά παραμείνουμε ὡς ζῶντα μέλη μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, πού εἶναι ἡ κιβωτός τῆς σωτηρίας. «Ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ καί φεύξεται ἀφ΄ ὑμῶν»[4].

Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

[1] Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Προοίμιον εἰς τήν παροῦσαν βίβλον, Φιλοκαλία, Ἔκδοσις Α΄, Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα, 2011, τόμος Α΄, σελ. 56-57.

[2] Ἁγίου Ἡσυχίου τοῦ Πρεσβυτέρου, Πρός Θεόδουλον Λόγος ψυχωφελής περί νήψεως καί ἀρετῆς κεφ. 63, Φιλοκαλία, Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα, τόμος Β΄, σελ. 42-44. Πρβλ. Μτ. 10, 1 καί Ματθ. 12, 43.

[3] Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Προοίμιον εἰς τήν παροῦσαν βίβλον, Φιλοκαλία, Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα, τόμος Α΄, σελ. 57.

[4] Ἰακ. 4, 7