Ψαλμ. 94, 8.«Σήμερον, ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν, ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ»

Ψαλμ. 94, 8

ΚΕΙΜΕΝΟ

«Σήμερον, ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν, ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ»

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

«Σήμερον ὁπότε ὁ θεός λαλεῖ εἰς τόν καθένα μας καί μᾶς προσκαλεῖ, εἴθε νά ἀκούσετε τήν φωνήν αὐτοῦ, ἡ ὀποία λέγει: Μή κάνετε διά τῆς ἀπειθείας σκληράς τάς καρδίας σας, ὅπως ἔγινε εἰς Ραφιδείν καί Κάδης, κατά τόν καιρόν πού μέ ἐπίκραναν οἱ προπάτορές σας, κατά τήν ἠμέραν πού ἐδοκίμαζαν καί ἐπροκαλοῦσαν τήν δύναμίν μου καί τήν δικαιοσύνην μου εἰς τήν ἔρημον» (Ἀπό τήν "ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας", τ. 10ος, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")

ΣΧΟΛΙΟ (α)

"Ἕνας ἀπό τούς Ψαλμούς, ποὺ ψάλλονταν τακτικὰ στὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντος, εἶναι καὶ ὁ ἐνενηκοστός τέταρτος. Τὸν ἔψαλλαν κάθε Παρασκευὴ βράδυ, ὁπότε ἄρχιζε ἡ λατρεία τοῦ Σαββάτου.

Μὲ αὐτὸν τὸν Ψαλμὸ παρακινεῖται ὁ λαὸς νὰ ἐκφράζη τὴν εὐγνωμοσύνη του πρὸς τὸν Κύριο γιὰ τὶς πολλές Του εὐεργεσίες καὶ καλεῖται νὰ προσέχη καὶ νὰ ὑπακούη στὸ θέλημά Του, γιὰ νὰ μὴ τιμωρηθῆ ὅπως οἱ προγονοί του στὴν ἔρημο.

Τονίζει μάλιστα ὁ θεόπνευστος συγγραφεὺς μὲ ἰδιαίτερη ἔμφασι αὐτή τὴν προτροπὴ πρὸς ἐγρήγορσι μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: " Σήμερον, ἐὰν τῆς φωνῆς ααὐτοῦ ἀκούσητε, μὴ σκληρύνητε τάς καρδίας ὑμῶν, ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ» (Ψαλμ. 94, 8). Σήμερα, τώρα δηλαδὴ ποὺ ἀκοῦτε αὐτὰ πού σᾶς λέγονται, νὰ δείξετε τὴν πρέπουσα προσοχὴ καὶ τὸ ἀνάλογο ἐνδιαφέρον, γιὰ νὰ μὴ σκληρυνθοῦν οἱ καρδιές σας ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας, ὅπως τότε ποὺ μὲ πίκραναν οἱ προπάτορές σας στὴν ἔρημο.

Ἡ σκλήρυνσι αὐτὴ τῶν Ἑβραίων καὶ ἡ ἀποδοκιμασία τους ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὰ ὁποῖα μιλάει ἐδῶ ὁ Ψαλμωδός, ἀναφέρονται στὰ βιβλία τῆς Ἐξόδου (ιζ’ 17) καὶ τῶν Ἀριθμῶν (κ’ 1-13) καὶ εἶναι ἀσφαλῶς γνωστὰ σ’ ὅσους μελετοῦν τὴν Παλαιὰ Διαθήκη.

Στὸ «Μήνυμά» μας αὐτὸ θὰ προσέξουμε κάπως περισσότερο τὴν λέξι «σήμερον», στὴν ὁποία βρίσκεται καὶ τὸ κέντρο βάρους τῆς θεοπνεύστου αὐτῆς φράσεως.

Τί σημαίνει ἐδῶ ἡ λέξι «σήμερον»; Σημαίνει τὴν κάθε μέρα, τὴν κάθε ὥρα καὶ στιγμή, τὸ παρὸν ποὺ ἔχουμε στὴν διάθεσί μας, τὴν κάθε εὐκαιρία πού μᾶς χαρίζει ὁ Θεὸς στὴν παροῦσα ζωή.

Ὅταν ἐκμεταλλευώμαστε σωστὰ καὶ καθὼς πρέπει τὸ παρόν, τὸ σήμερα, τότε ἐξασφαλίζουμε συνήθως ἕνα λαμπρὸ αὔριον, ἕνα ἐπιτυχημένο καὶ ἐξασφαλισμένο μέλλον.

Αὐτὸ ἰσχύει σ’ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ζωῆς. Ἂν ἕνας νέος ἐπί παραδείγματι σπαταλᾶ τὸ παρὸν του ἄσκοπα καὶ δὲν ἀξιοποιῆ τὴν κάθε του μέρα γιὰ νὰ μορφωθῆ, νὰ καταρτισθῆ καὶ νὰ ἀποκτήση τὰ ἐφόδια, ποὺ τοῦ χρειάζονται γιὰ τὴν ζωή, τὸ πιὸ βέβαιο εἶναι ὅτι θὰ ἀποτύχη καὶ θὰ κλαίη κατόπιν «τὰ χρόνια του ποὺ πῆγαν χαμένα».

Τὸ ν’ ἀφήνης τὸν καιρό σου νὰ φεύγη ἀναξιοποίητος καὶ ν’ ἀναβάλλης γιὰ ἄλλοτε νὰ καταπιασθῆς σοβαρὰ μὲ τὰ μεγάλα θέματα τῆς ζωῆς, σημαίνει ὅτι δὲν κατάλαβες ἀκόμη τὸ νόημα τῆς ζωῆς.

Κάποιος σοφὸς ἔλεγε ὅτι «ὁ δρόμος τοῦ αὔριον ὁδηγεῖ στὴν πόλι τοῦ ποτέ». Ἂν δηλαδὴ λὲς πάντα «αὔριο θὰ κάνω αὐτὸ ἢ ἐκεῖνο», δὲν πρόκειται νὰ τὸ κάνης ποτέ. «ἡ ἀναβολὴ σημαίνει συνήθως ματαίωσιν».

« Ἐκ μὲν τοῦ ἀναβάλλεσθαι», ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «κίνδυνος καὶ φόβος, ἐκ δὲ τοῦ μὴ ἀναβάλλεσθαι σωτηρία δήλη καὶ ἀσφαλής» (PG. 61, 551).

Ὅταν δηλαδὴ ἀναβάλλη κάποιος γιὰ ἄλλοτε νὰ σκεφθῆ τὴν πορεία τῆς ζωῆς του καὶ νὰ διορθώση τὰ λάθη του, ὑπάρχει φόβος νὰ τὸν βρῆ ἐν τῷ μεταξὺ ὁ θάνατος καὶ νὰ μὴ προλάβη νὰ μετανοήση καὶ ν’ ἀλλάξη ζωήν. Ὑπάρχει ἐπίσης καὶ τὸ ἐνδεχόμενο νὰ μὴ ἔχη ἄλλοτε τὴν ψυχικὴ διάθεσι ποὺ χρειάζεται καὶ νὰ μὴ θέλη τότε οὔτε νὰ ἀκούση κἄν γιὰ μετάνοια καὶ διόρθωσι ζωῆς.

Ἡ «ἀπάτη» τῆς ἁμαρτίας ξηραίνει καὶ σκληραίνει τὴν καρδιά, μᾶς λέει καὶ ὁ ἄγιος Ἀπόστολος Παῦλος (Ἑβρ. γ’ 13). Δὲν τὴν ἀφήνει νὰ συγκινηθῆ καὶ νὰ συγκλονισθῆ γιὰ τὴν σωτηρία της.

Ὁ ἀόρατος καὶ ἄσπονδος ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας Διάβολος ξέρει τί μεγάλη ἐπιτυχία εἶναι γι’ αὐτὸν ἡ ἀναβολή μας, γι’ αὐτὸ καὶ χρησιμοποιεῖ χίλια δυὸ τεχνάσματα γιὰ νὰ μᾶς κάνη νὰ ἀναβάλλουμε γιὰ ἄλλοτε, γιὰ τὰ γηρατειά μας, τὴν φροντίδα γιὰ τὴν ψυχή μας." (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1986, σ. 250)

ΣΧΟΛΙΟ (β)

"Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἔμπειρος ἀγωνιστής τοῦ ἀοράτου πολέμου καὶ φωτισμένος καθοδηγὸς τῶν ἀγωνιστῶν Χριστιανῶν ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης συμβουλεύει τὸν καθένα μας μὲ τὰ ἑξῆς: «Ἐνθυμοῦ κάθε ἡμέραν, ὅτι τὸ σήμερον εἶναι ἰδικόν σου, τὸ αὔριον εἶναι εἰς τὸ χέρι τοῦ Θεου· καί ὅτι ἐκεῖνος πού σοῦ ἔδωκε τὸ πρωί, δὲν σοῦ ὑπόσχεται νὰ σοῦ δώση καὶ τὸ ἑσπέρας. Διὰ τοῦτο μὴ ἀκούσης τοῦ διαβόλου πού σοῦ λέγει νὰ τοῦ δώσης τὸ σήμερον καὶ τὸ αὔριον νὰ δώσης τοῦ Θεοῦ ὄχι ἀλλά ἐξόδευε ὅλας τάς στιγμάς τῶν ὡρῶν τῆς ζωῆς σου, καθὼς ἀρέσει τοῦ Θεοῦ. Καὶ σὰν νὰ μὴ ἔχη νὰ σοῦ δοθῆ πλέον ἄλλος καιρός. Καὶ λόγιαζε, ὅτι διὰ κάθε στιγμὴν ἔχεις νὰ δώσης λετπότατον λογαριασμόν» (Ἀόρατος πόλεμος, κεφ. κ’).

Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἀδελφέ μου, καὶ δὲν πρέπει νὰ τὴν ξεχνοῦμε ποτέ. Δὲν χωρεῖ ἀναβολὴ σὲ θέματα ποὺ ἔχουν σχέσι μὲ τὴν σωτηρία μας.

«Ἂν μοίραζαν κάπου χρήματα ἢ ροῦχα δωρεάν, θὰ ἀναβάλλαμε ἆραγε νὰ πᾶμε νὰ πάρουμε κι ἐμεῖς κάτι; Ἢ μήπως θὰ τρέχαμε ὅπως ὅπως γιὰ νὰ προλάβουμε ὅσα μποροῦμε; Ποιὸς λογικὸς ἄνθρωπος ἐπίσης ἀναβάλλει νὰ φροντίση γιὰ τὴν ὑγεία του;

Πῶς λοιπὸν ἐξηγεῖται ἡ ἀναβολὴ σὲ θέματα ἀσυγκρίτως ἀνώτερα καὶ οὐσιωδέστερα, ὅπως εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ἀθανάτου ψυχῆς μας;

Ἡ μόνη ἐξήγησι εἶναι ὅτι μᾶς ἐξαπατᾶ καὶ μᾶς ἀποκοιμίζει ὁ πανοῦργος Διάβολος λέγοντάς μας ὅτι ἔχουμε καιρὸ καὶ ὅτι δὲν χάθηκε ὁ κόσμος, ἂν ἀναβάλουμε καὶ κάτι γιὰ ἄλλοτε.

Μπορεῖ νὰ μὴ χάνεται ὁ κόσμος, ἀλλ’ ὅμως ὑπάρχει πιθανότης νὰ χαθοῦμε ἐμεῖς. Μ’ ἕνα αἰφνίδιο θάνατο, ἂν βρεθοῦμε ἀνέτοιμοι, χάνουμε γιὰ πάντα τὴν εὐτυχία μας στὴν αἰωνιότητα.

Χρειάζεται λοιπὸν ἀγρυπνία ψυχῆς καὶ προσοχή, ὥστε νὰ μὴ μείνουμε «ἔξω τοῦ Νυμφῶνος» σὰν τὶς πέντε μωρὲς παρθένους, ἀλλά νὰ κερδήσουμε καὶ τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον μας μὲ τήν Χάρι του Κυρίου μας.

" (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1986, σ. 250)