Ἡ δερματοστιξία (τατουάζ) σέ ἕξι ἐρωτήσεις

Ένα παγανιστικό φαινόμενο και μία σύγχρονη μάστιγα

Κουτσιώρα Θεοδώρου

Θεολόγου

Πότε εμφανίστηκε το φαινόμενο;

Η δερματοστιξία ή αλλιώς τατουάζ (tattoo) είναι φαινόμενο παγανιστικό [1], δηλ. ειδωλολατρικό και παμπάλαιο. Ιστορία και αρχαιολογία μας πληροφορούν ότι η ύπαρξη του ξεκινά από τα βάθη του ανθρωπίνου γένους, χιλιάδες χρόνια πριν την έλευση του Χριστού επί της γης. Άνθρωποι μουμιοποιημένοι ή κατεψυγμένοι εντοπίστηκαν να φέρουν τατουάζ πάνω στο σώμα τους σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, σε Αφρική, Ασία, Αμερική και αλλού.

Ποιοι λόγοι οδήγησαν τους ανθρώπους στην πρακτική της δερματοστιξίας;

Πολλοί είναι οι λόγοι που οδήγησαν διαχρονικά τους ανθρώπους να στραφούν προς τη συγκεκριμένη πρακτική. Πρώτος λόγος είναι η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον δημιουργό Του. Χάνοντας ο άνθρωπος από τον ορίζοντα τον αληθινό Θεό οδηγήθηκε σε κατευθύνσεις και επιλογές με τις οποίες αδίκησε τον εαυτό του. Ειδικοί επιστήμονες καταλήγουν ότι μάγοι και σαμάνοι [2] ήταν εκείνοι που πρώτοι προώθησαν τη δερματοστιξία. Σε εποχή που βασίλευε ο ανιμισμός [3] πίστευαν οι παραπάνω διάμεσοι ότι με ένα τατουάζ στο δέρμα τους γίνοντας παντοδύναμοι και δέσμευαν με τον τρόπο αυτό την εύνοια και τη δύναμη των υπερφυσικών πνευμάτων-θεών. Τα παγανιστικά αυτά πνεύματα απαιτούσαν την παρουσία των τατουάζ ως αναγκαίο στοιχείο λατρείας και υποταγής των συνεργατών τους. Αυτή η αντίληψη συνεχίστηκε να υπάρχει και σε κάποιες από τις επινοημένες θρησκείες που προέκυψαν αργότερα.

Ένα ειδικό και φανερό τατουάζ έδειχνε καθαρά την ταυτότητα μια πρωτόγονης φυλής ή υπενθύμιζε στους ιθαγενείς το αξίωμα που είχε κάποιος ανάμεσά τους. Τα περίτεχνα σχέδια πάνω στο σώμα ανδρών και γυναικών λειτουργούσαν ακόμα ως φυλαχτά και φυσικά προβάλλονταν αρκετές φορές ως σημάδια μοναδικότητας, καλλωπισμού, υπεροχής, ανωτερότητας και γοητείας του ετέρου φύλου.

Τι συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας σχετικά με την εμφάνιση του τατουάζ;

Είναι αλήθεια ότι επί των ημερών μας υπάρχει ένα διεθνές σχέδιο αναβίωσης αρχαίων παγανιστικών λατρειών, εθίμων και πρακτικών. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο διαπιστώνουμε και μια πρωτοφανή έξαρση παγανιστικού φαινομένου της δερματοστιξίας. Στην Ελλάδα, πριν δύο περίπου δεκαετίες, ένας περιορισμένος αριθμός ατόμων σημάδευε το σώμα του με τατουάζ. Ήταν κυρίως περιθωριακοί, φυλακόβιοι, εγκληματίες, ναυτικοί ή βαρυποινίτες. Οι απεικονίσεις περιλάμβαναν καρδιές, σταυρούς, στιλέτα, μαχαίρια, καράβια, αποφθέγματα, βέλη, φίδια, γυναίκες, τιμόνια, κρεμάλες, μάτια, άγκυρες κλπ. Οι επιφάνειες που επιλέγονταν ήταν συνήθως τα μπράτσα, το στήθος, η πλάτη, τα πόδια, σε σπάνια περίπτωση και η γλώσσα τους.

Όμως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια απίστευτη προβολή και εξάπλωση του τατουάζ, που τείνει να πάρει διαστάσεις επιδημίας. Η νεολαία μας, κυριολεκτικά απροστάτευτη, βομβαρδίζεται τηλεοπτικά και καθημερινά από εικόνες προσώπων σημαδεμένων. Διασημότητες, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, τραγουδιστές, μάγειρες, αθλητές, ποδοσφαιριστές, μπασκετμπολίστες, Έλληνες και ξένοι, λειτουργώντας ως πρότυπα μίμησης εθίζουν τα Ελληνόπουλα σε μια εσωτερική αποδοχή αυτού του φαινομένου, σε μια μετατροπή της απαξίας σε αξία, με «φυσικό» επακόλουθο τον πειραματισμό του νέου ή της νέας στην υιοθέτηση ενός τουλάχιστον τατουάζ, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό εκσυγχρονίζονται. Οι γονείς, εκτός εξαιρέσεων, πνευματικά αμήχανοι και ακαλλιέργητοι, ή επιλέγουν τον αδιάφορο δρόμο της σιωπής και της ανοχής ή για να φανούν προχωρημένοι προβαίνουν και οι ίδιοι στο «χτύπημα» ή στην ανάρτηση ενός τατουάζ, και η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο ανησυχητική.

Να προσθέσουμε και το γεγονός ότι έχουμε πλέον μετακίνηση και στη θεματολογία της δερματοστιξίας, αφού αυτή καλείται να υπηρετήσει πλήρως στα σχέδια της παγκοσμιοποίησης περί τροποποίησης του σώματος και της σταδιακής κατάργησης της ιδιαιτερότητας των λαών. Αποκρυφιστικά [4], μαγικά, παγανιστικά, θρησκευτικά και άλλα παρόμοια σύμβολα διεκδικούν πλέον το προβάδισμα στις επιλογές των πελατών.

Ωστόσο το 50% των πελατών ζητούν ένα σχέδιο που το έχουν στο σώμα τους διάσημοι καλλιτέχνες και ποδοσφαιριστές, ενώ το 70% όσων κάνουν τατουάζ αργότερα μετανιώνουν. Οι αιχμάλωτοι του τατουάζ πολλές φορές «δεσμά» από μόνοι τους. Συχνά θέλουν να απαλλαγούν από μια ισόβια κατάσταση που μόνοι τους δημιούργησαν, αλλά δεν το καταφέρνουν πάντα. Στην πορεία, ένα τατουάζ μπορεί να εξελιχτεί σε κάτι ανεπιθύμητο, γίνεται δυνάστης, τους δημιουργεί ψυχολογικά, προσωπικά, οικογενειακά ή κοινωνικά προβλήματα, ενώ η επιστροφή στην αρχική πρότατουάζ κατάσταση είναι πραγματικά μια ουτοπία και φαντάζει ανέφικτο.

Υπάρχουν επιπλοκές στην υγεία μας εξαιτίας ενός τατουάζ;

Δυστυχώς η απερίσκεπτη αυτή συνήθεια η οποία μας προέκυψε δεν έχει μόνο οικονομικό κόστος. Πέρα από τον πόνο των τσιμπημάτων της μαύρης ή της πολύχρωμης εγχάραξης-πληγής μπορεί να αποκτήσουμε και προβλήματα υγείας που δεν θα τα είχαμε ποτέ.

Οι γιατροί μιλάνε ότι η υγεία μας μπορεί να επιβαρυνθεί με τοπικές ή συστηματικές λοιμώξεις, με αλλεργικές αντιδράσεις, εξαιτίας της δεδομένης επικινδυνότητας των χρωμάτων (τοξικές ή καρκινογόνες ουσίες) που εισχωρούν στο αίμα μας (ιώδιο, νικέλιο, υδράργυρος, χρώμιο, κάδμιο, κοβάλτιο, τιτάνιο, αλουμίνιο, κάρβουνο).

Μια άλλη ιδιαίτερη περίπτωση είναι η λοίμωξη από το μικρόβιο Μ.chelonae όπου παρουσιάζεται μια γκρίζα περιοχή 10 ημέρες έως 5 μήνες μετά από τη διενέργεια του τατουάζ. Μπορούν επίσης να εντοπιστούν, ουλώδης ιστός, εξανθήματα, κνησμός, οιδήματα και άλλες σοβαρές ασθένειες μέχρι και εμφάνιση καρκίνου.

Η αλλεργική αντίδραση δεν μπορεί να αποφευχθεί ακόμα και στις περιπτώσεις ενός παροδικού τατουάζ (χένας ή μεντί ή flash), ιδίως αν χρησιμοποιηθεί η ουσία παραφενυλενεδιαμίνη (PPD). Σίγουρα σε ένα συνηθισμένο τατουάζ παραμονεύει ο ιός του Έιτζ, ο τέτανος, τα κονδυλώματα, ο σταφυλόκοκκος και οι ηπατίτιδες B και C, όταν οι βελόνες δεν τηρούν τις αναγκαίες προδιαγραφές υγιεινής και αποστείρωσης.

Ένα τατουάζ σε μια εστία μελανώματος κάνει πολύ δύσκολη την επιβίωση του ασθενή. Πολλά τατουάζ εμποδίζουν τον ακτινολογικό έλεγχο, όταν αυτός χρειαστεί, ενώ τατουάζ στην σπονδυλική στήλη εμποδίζουν την επισκληρίδια αναισθησία.

Σε περίπτωση αφαίρεσης ενός τατουάζ με λέιζερ δεν μπορεί κάποιος να αποφύγει το κάψιμο, τα τσιμπήματα και τον σχετικό ερεθισμό. Είναι πιθανό να καταργηθεί και η αυθεντική αισθητική του δέρματος με συνέπεια τον υποχρωματισμό (λευκό σημάδι) ή τον υπερχρωματισμό του (μελανιά ή μουτζούρα). Ως λύση πάντως μιας αποτελεσματικής απόσβεσης ενός ανεπιθύμητου τατουάζ προτείνεται ακόμα και η εκδορά του!

Κάποιος που έχει κάνει τατουάζ ή πίρσιγκ (piercing) θα πρέπει να περιμένει ένα διάστημα ασφαλείας τουλάχιστον 6 μηνών προτού πάει για αιμοδοσία. Και αυτό γιατί αν υποθέσουμε ότι υπάρχει μία περίπτωση να έχει μολυνθεί μέσω των εργαλείων από κάποια μεταδοτική ασθένεια, τότε οι σχετικές εξετάσεις αίματος (που ούτως ή άλλως γίνονται σε κάθε αιμοδοσία) δεν μπορούν να ανιχνεύσουν τον ιό, εφόσον υπάρχει, παρά μόνο τον 7ο μήνα.

Τατουάζ στο «ασπράδι» του ματιού, όπως έχει δημοσιευτεί ότι συμβαίνει στην Αυστραλία, μπορεί να προκαλέσει τύφλωση ή καρκίνο.

Είναι αμαρτία να φέρει κάποιος στο σώμα του τατουάζ ή να εξασκεί το επάγγελμα του τατουατζή;

Η απάντηση είναι σαφέστατη. Για την Ορθόδοξη πίστη μας το οποιοδήποτε τατουάζ (διακοσμητικό, καλλωπιστικό, παγανιστικό, εθνικό, ακόμα και χριστιανικό) είναι αμαρτία και η εξάσκηση αυτής της «τέχνης» το ίδιο. Όποιος διατείνεται κάτι διαφορετικό χρειάζεται να εμβαθύνει στο θέμα και να το ξαναδεί, αν δεν θέλει να κολακεύει όσους βρίσκονται κοντά του. Ο Ορθόδοξος καλείται να εξαγιάσει όχι μόνο την ψυχή, αλλά και το σώμα του. Η Ορθόδοξη Εκκλησία σέβεται απόλυτα το ανθρώπινο σώμα και ουδέποτε το χρησιμοποίησε για στιγματισμό [5] του. Τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος παρά το ότι το εντάσσουν ένα πρόσωπο στις τάξεις της δεν αφήνουν κανένα εμφανές εξωτερικό οπτικό σημάδι αυτής της ιδιότητας. Είναι εντυπωσιακό και αξιοθαύμαστο το ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος, ο θεμελιωτής του Βυζαντίου και ισαπόστολος, απαγόρευσε με νόμο ακόμα και το σημάδεμα των εγκληματιών και των φυλακισμένων!

Η Αγία Γραφή που θέλει τον άνθρωπο αντικειμενικά ελεύθερο καταδικάζει το φαινόμενο της δερματοστιξίας και του στιγματισμού του, συνηθισμένη πρακτική για τους ειδωλολάτρες από την εποχή του Μωυσή. Στο βιβλίο της πεντατεύχου «Λευιτικόν», ο Θεός απευθύνεται στους πιστούς με τα παρακάτω λόγια: «…και εντομίδας ου ποιήσετε επί ψυχή εν τω σώματι υμών και γράμματα στικτά ου ποιήσετε εν υμίν· εγώ ειμί Κύριος ο Θεός υμών» (Λευϊτικόν 19, 28). Δηλαδή: Για λόγους πένθους, δεν θα κάμετε τατουάζ στο σώμα σας, ούτε θα χαράξετε γράμματα στο δέρμα σας. Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σας.

Ένας συγγραφέας, ο Θεοδώρητος, σχολιάζοντας αυτόν τον στίχο του Λευιτικού μας αποκαλύπτει τη συνήθεια των ειδωλολατρών: «Τίνα του σώματος μόρια βελόναις εκέντουν και μέλαν επέβαλλον εις θεραπείαν δαιμόνων. Ταύτα ουν ο θείος νόμος απαγορεύει» δηλ. (οι ειδωλολάτρες) έκαναν κάτι σατανικό. Κεντούσαν με βελόνες σχέδια σε κάποια σημεία του σώματος και τοποθετούσαν πάνω τους μαύρη μπογιά. Αλλά ο νόμος του Θεού αυτό το απαγορεύει ξεκάθαρα.

Ο άγιος Κύριλλος (4ος αιώνας) και ο Προκόπιος Γαζαίος (6ος αιώνας) επιβεβαιώνουν την ειδωλολατρική πρακτική της δερματοστιξίας λέγοντας: «τοις ειδωλολάτραις έθος εντομίδας ποιείν παρείαις και εν βραχίοσιν». Δηλ. οι ειδωλολάτρες έχουν συνήθεια να κάνουν τατουάζ στα μάγουλα (στο πρόσωπο) και στα μπράτσα τους.

Ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, στο υπόμνημά του στον προφήτη Ιερεμία, αναφέρει ότι από τη αρχή του ανθρωπίνου γένους ο Διάβολος έθεσε στόχο με τη δερματοστιξία (τατουάζ) να οδηγήσει το ευλογημένο δημιούργημα του Θεού στην πιο μεγάλη ασχήμια.

«Εντομίδας εποίουν το παλαιόν. Εξ’ αρχής γαρ ο Διάβολος εσπούδασεν εις εσχάτην αμορφίαν καταστήσαι το έργον του Θεού».

Τον 8ο μ.Χ. αιώνα η Εκκλησία καταδίκασε την αποτύπωση οποιουδήποτε συμβόλου επί του σώματος των Ορθοδόξων πιστών ως ειδωλολατρικό έθιμο και πρακτική των βαρβάρων!

Τι πρέπει να γίνει, αν κάποιος Ορθόδοξος πιστός παρασύρθηκε εν γνώσει η εν αγνοία και σημαδεύτηκε από κάποιο τατουάζ;

Αυτό είναι όντως ένα θέμα. Το καλύτερο είναι πάντα να επιμένουμε στην πρόληψη ενός κακού παρά στη θεραπεία. Ο Ορθόδοξος πιστός πρέπει να θεωρεί αρετή, πλεονέκτημά του και ιδιαίτερη ευλογία, αν δεν έχει εμπλακεί στο φαύλο κύκλο της δερματοστιξίας. Πρέπει να θέσει φραγή μπροστά στην πρόκληση σημαδέματός του με ένα τατουάζ.

Είναι πέρα από βέβαιο ότι πολλοί Χριστιανοί, αν γνώριζαν από την αρχή ποιο είναι το θέλημα του Θεού, ουδέποτε θα προέβαιναν στην επιλογή ενός τατουάζ και ουδέποτε θα εξασκούσαν ένα τέτοιο επάγγελμα. Εφόσον όμως τώρα βρισκόμαστε σε τετελεσμένα γεγονότα, μετά την αυτονόητη μετάνοια και την απαξίωση του φαινομένου της δερματοστιξίας, το πρώτο και επείγον βήμα που πρέπει να κάνει κάποιος Ορθόδοξος για να βρει την ισορροπία του είναι να συμβουλευτεί έναν έμπειρο πνευματικό και να ακολουθήσει πρόθυμα τις συμβουλές που εκείνος θα του υποδείξει.

Σημειώσεις:

[1]. Παγανιστικό: Αυτό το οποίο συναντιέται σε «φυσικές» η πρωτόγονες λατρείες και τελετουργικά. Μπορεί να είναι κάτι φανταστικό, μαγικό, δεισιδαιμονικό ἤ καθαρά δαιμονικό.

[2]. Σαμάνοι: άνθρωποι που ξεχώρισαν κυρίως σέ πρωτόγονες φυλές για τις «υπερφυσικές» τους ικανότητες. Για τη φυλή ένας σαμανός-«ιερέας» είχε ανεξήγητες «ιαματικές» δυνατότητες και αποτελούσε το καταφύγιο των ιθαγενών για ζητήματα επιστημονικά, οικογενειακά, προσωπικά, υπαρξιακά και άλλα. Η Ορθόδοξη χριστιανική θεώρηση θεωρεί τα πρόσωπα αυτά μέντιουμ (διάμεσους) και θυματασυνεργάτες των πονηρών και ακαθάρτων πνευμάτων.

[3]. Ανιμισμός: Η πρωτόγονη και αφελής πεποίθηση ότι κομμάτι θεϊκής ουσίας (ψυχή) βρίσκεται σε καθετί υπαρκτό και επομένως χρήζει σεβασμού, ιερότητας και επομένως απόλυτης λατρείας.

[4]. Αποκρυφιστικό: αυτό το οποίο έχει σχέση με άγνωστες και ανεξήγητες δυνάμεις οι οποίες μας επηρεάζουν. Ταυτίζεται με το μαγικό.

[5]. Στιγματισμός: Το σημάδεμα του ανθρωπίνου σώματος, συνήθως με χρήση βελονών και χρώματος.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

http://www.agiosgeorgioskorydallou.gr/2017/11/η-δερματοστιξία-τατουάζ-σε-έξι-ερωτήσ/