ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ
Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΕΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΙΝ
ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
ΣΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Π. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΤ΄8-15 και Ζ΄1-60
8 Στέφανος δὲ πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ. 9 ἀνέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγομένης Λιβερτίνων καὶ Κυρηναίων καὶ ᾿Αλεξανδρέων καὶ τῶν ἀπὸ Κιλικίας καὶ ᾿Ασίας συζητοῦντες τῷ Στεφάνῳ, 10 καὶ οὐκ ἴσχυον ἀντιστῆναι τῇ σοφίᾳ καὶ τῷ πνεύματι ᾧ ἐλάλει. 11 τότε ὑπέβαλον ἄνδρας λέγοντας ὅτι ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ρήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν Θεόν· 12 συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς, καὶ ἐπιστάντες συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον, 13 ἔστησάν τε μάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας· ὁ ἄνθρωπος οὗτος οὐ παύεται ρήματα βλάσφημα λαλῶν κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου καὶ τοῦ νόμου· 14 ἀκηκόαμεν γὰρ αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος οὗτος καταλύσει τὸν τόπον τοῦτον καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωϋσῆς. 15 καὶ ἀτενίσαντες εἰς αὐτὸν ἅπαντες οἱ καθεζόμενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον ἀγγέλου.
1Εἶπε δὲ ὁ ἀρχιερεύς· εἰ ἄρα ταῦτα οὕτως ἔχει; 2 ὁ δὲ ἔφη· ἄνδρες ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατε. ὁ Θεὸς τῆς δόξης ὤφθη τῷ πατρὶ ἡμῶν ᾿Αβραὰμ ὄντι ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ, πρὶν ἢ κατοικῆσαι αὐτὸν ἐν Χαρράν, 3 καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου, καὶ δεῦρο εἰς γῆν ἣν ἄν σοι δείξω. 4 τότε ἐξελθὼν ἐκ γῆς Χαλδαίων κατῴκησεν ἐν Χαρράν. κἀκεῖθεν μετὰ τὸ ἀποθανεῖν τὸν πατέρα αὐτοῦ μετῴκησεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν ταύτην εἰς ἣν ὑμεῖς νῦν κατοικεῖτε· 5 καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν ἐν αὐτῇ οὐδὲ βῆμα ποδός, καὶ ἐπηγγείλατο δοῦναι αὐτῷ εἰς κατάσχεσιν αὐτὴν καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ μετ᾿ αὐτόν, οὐκ ὄντος αὐτῷ τέκνου. 6 ἐλάλησε δὲ οὕτως ὁ Θεός, ὅτι ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ πάροικον ἐν γῇ ἀλλοτρίᾳ, καὶ δουλώσουσιν αὐτὸ καὶ κακώσουσιν ἔτη τετρακόσια· 7 καὶ τὸ ἔθνος ᾧ ἐὰν δουλεύσωσι κρινῶ ἐγώ, εἶπεν ὁ Θεός· καὶ μετὰ ταῦτα ἐξελεύσονται καὶ λατρεύσουσί μοι ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ. 8 καὶ ἔδωκεν αὐτῷ διαθήκην περιτομῆς· καὶ οὕτως ἐγέννησε τὸν ᾿Ισαὰκ καὶ περιέτεμεν αὐτὸν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ, καὶ ὁ ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακώβ, καὶ ὁ ᾿Ιακὼβ τοὺς δώδεκα πατριάρχας. 9 Καὶ οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν ᾿Ιωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον. 10 καὶ ἦν ὁ Θεὸς μετ᾿ αὐτοῦ, καὶ ἐξείλετο αὐτὸν ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτοῦ, καὶ ἔδωκεν αὐτῷ χάριν καὶ σοφίαν ἐναντίον Φαραὼ βασιλέως Αἰγύπτου, καὶ κατέστησεν αὐτὸν ἡγούμενον ἐπ᾿ Αἴγυπτον καὶ ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ. 11 ἦλθε δὲ λιμὸς ἐφ᾿ ὅλην τὴν γῆν Αἰγύπτου καὶ Χαναὰν καὶ θλῖψις μεγάλη, καὶ οὐχ εὕρισκον χορτάσματα οἱ πατέρες ἡμῶν.
12 ἀκούσας δὲ ᾿Ιακὼβ ὄντα σῖτα ἐν Αἰγύπτῳ ἐξαπέστειλε τοὺς πατέρας ἡμῶν πρῶτον· 13 καὶ ἐν τῷ δευτέρῳ ἀνεγνωρίσθη ᾿Ιωσὴφ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ, καὶ φανερὸν ἐγένετο τῷ Φαραὼ τὸ γένος τοῦ ᾿Ιωσήφ. 14 ἀποστείλας δὲ ᾿Ιωσὴφ μετεκαλέσατο τὸν πατέρα αὐτοῦ ᾿Ιακὼβ καὶ πᾶσαν τὴν συγγένειαν αὐτοῦ ἐν ψυχαῖς ἑβδομήκοντα πέντε. 15 κατέβη δὲ ᾿Ιακὼβ εἰς Αἴγυπτον καὶ ἐτελεύτησεν αὐτὸς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν, 16 καὶ μετετέθησαν εἰς Συχὲμ καὶ ἐτέθησαν ἐν τῷ μνήματι ᾧ ὠνήσατο ᾿Αβραὰμ τιμῆς ἀργυρίου παρὰ τῶν υἱῶν ᾿Εμμόρ τοῦ Συχέμ. 17 Καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἣν ὤμοσεν ὁ Θεὸς τῷ ᾿Αβραάμ, ηὔξησεν ὁ λαὸς καὶ ἐπληθύνθη ἐν Αἰγύπτῳ, 18 ἄχρις οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος, ὃς οὐκ ᾔδει τὸν ᾿Ιωσήφ. 19 οὗτος κατασοφισάμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκωσε τοὺς πατέρας ἡμῶν τοῦ ποιεῖν ἔκθετα τὰ βρέφη αὐτῶν, εἰς τὸ μὴ ζωογονεῖσθαι· 20 ἐν ᾧ καιρῷ ἐγεννήθη Μωϋσῆς, καὶ ἦν ἀστεῖος τῷ Θεῷ· ὃς ἀνετράφη μῆνας τρεῖς ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ. 21 ἐκτεθέντα δὲ αὐτὸν ἀνείλετο αὐτὸν ἡ θυγάτηρ Φαραὼ καὶ ἀνεθρέψατο αὐτὸν ἑαυτῇ εἰς υἱόν. 22 καὶ ἐπαιδεύθη Μωϋσῆς πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων, ἦν δὲ δυνατὸς ἐν λόγοις καὶ ἐν ἔργοις. 23 ῾Ως δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ τεσσαρακονταετὴς χρόνος, ἀνέβη εἰς τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραήλ. 24 καὶ ἰδών τινα ἀδικούμενον ἠμύνατο, καὶ ἐποιήσατο ἐκδίκησιν τῷ καταπονουμένῳ πατάξας τὸν Αἰγύπτιον. 25 ἐνόμιζε δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ὅτι ὁ Θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν αὐτοῖς σωτηρίαν· οἱ δὲ οὐ συνῆκαν. 26 τῇ τε ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ ὤφθη αὐτοῖς μαχομένοις, καὶ συνήλασεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην εἰπών· ἄνδρες, ἀδελφοί ἐστε ὑμεῖς· ἵνα τί ἀδικεῖτε ἀλλήλους; 27 ὁ δὲ ἀδικῶν τὸν πλησίον ἀπώσατο αὐτὸν εἰπών· τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστὴν ἐφ᾿ ἡμῶν; 28 μὴ ἀνελεῖν με σὺ θέλεις ὃν τρόπον ἀνεῖλες χθὲς τὸν Αἰγύπτιον; 29 ἔφυγε δὲ Μωϋσῆς ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ καὶ ἐγένετο πάροικος ἐν γῇ Μαδιάμ, οὗ ἐγέννησεν υἱοὺς δύο. 30 Καὶ πληρωθέντων ἐτῶν τεσσαράκοντα ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἄγγελος Κυρίου ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου. 31 ὁ δὲ Μωϋσῆς ἰδὼν ἐθαύμαζε τὸ ὅραμα· προσερχομένου δὲ αὐτοῦ κατανοῆσαι ἐγένετο φωνὴ Κυρίου πρὸς αὐτόν·32 ἐγὼ ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σου, ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ. ἔντρομος δὲ γενόμενος Μωϋσῆς οὐκ ἐτόλμα κατανοῆσαι. 33 εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Κύριος· λῦσον τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν σου. ὁ γὰρ τόπος ἐν ᾧ ἕστηκας γῆ ἁγία ἐστίν. 34 ἰδὼν εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ τοῦ στεναγμοῦ αὐτῶν ἤκουσα, καὶ κατέβην ἐξελέσθαι αὐτούς· καὶ νῦν δεῦρο ἀποστελῶ σε εἰς Αἴγυπτον. 35 Τοῦτον τὸν Μωϋσῆν ὃν ἠρνήσαντο εἰπόντες· τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστήν; τοῦτον ὁ Θεὸς ἄρχοντα καὶ λυτρωτὴν ἀπέστειλεν ἐν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ.36 οὗτος ἐξήγαγεν αὐτοὺς ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ καὶ ἐν ᾿Ερυθρᾷ θαλάσσῃ καὶ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἔτη τεσσαράκοντα. 37 οὗτός ἐστιν ὁ Μωϋσῆς ὁ εἰπὼν τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ· προφήτην ὑμῖν ἀναστήσει Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ἐκ τῶν ἀδελφῶν ὑμῶν ὡς ἐμέ· αὐτοῦ ἀκούσεσθε. 38 οὗτός ἐστιν ὁ γενόμενος ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἐν τῇ ἐρήμῳ μετὰ τοῦ ἀγγέλου τοῦ λαλοῦντος αὐτῷ ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ καὶ τῶν πατέρων ἡμῶν, ὃς ἐδέξατο λόγια ζῶντα δοῦναι ἡμῖν. 39 ᾧ οὐκ ἠθέλησαν ὑπήκοοι γενέσθαι οἱ πατέρες ἡμῶν, ἀλλ᾿ ἀπώσαντο καὶ ἐστράφησαν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν εἰς Αἴγυπτον 40 εἰπόντες τῷ ᾿Ααρών· ποίησον ἡμῖν θεοὺς οἳ προπορεύσονται ἡμῶν· ὁ γὰρ Μωϋσῆς οὗτος ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, οὐκ οἴδαμεν τί γέγονεν αὐτῷ. 41 καὶ ἐμοσχοποίησαν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ ἀνήγαγον θυσίαν τῷ εἰδώλῳ, καὶ εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν. 42 ἔστρεψε δὲ ὁ Θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ, καθὼς γέγραπται ἐν βίβλῳ τῶν προφητῶν· μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ μοι ἔτη τεσσαράκοντα ἐν τῇ ἐρήμῳ, οἶκος ᾿Ισραήλ; 43 καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολὸχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ ὑμῶν Ρεμφάν, τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυνεῖν αὐτοῖς· καὶ μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος. 44 ῾Η σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου ἦν τοῖς πατράσιν ἡμῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ, καθὼς διετάξατο ὁ λαλῶν τῷ Μωϋσῇ ποιῆσαι αὐτὴν κατὰ τὸν τύπον ὃν ἑωράκει· 45 ἣν καὶ εἰσήγαγον διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν μετὰ ᾿Ιησοῦ ἐν τῇ κατασχέσει τῶν ἐθνῶν ὧν ἔξωσεν ὁ Θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν πατέρων ἡμῶν, ἕως τῶν ἡμερῶν Δαυΐδ· 46 ὃς εὗρε χάριν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ ᾐτήσατο εὑρεῖν σκήνωμα τῷ Θεῷ ᾿Ιακώβ. 47 Σολομὼν δὲ ᾠκοδόμησεν αὐτῷ οἶκον.
48 ἀλλ᾿ οὐχ ὁ ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ, καθὼς ὁ προφήτης λέγει· 49 ὁ οὐρανός μοι θρόνος, ἡ δὲ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου· ποῖον οἶκον οἰκοδομήσετέ μοι, λέγει Κύριος, ἢ τίς τόπος τῆς καταπαύσεώς μου; 50 οὐχὶ ἡ χείρ μου ἐποίησε ταῦτα πάντα; 51 Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν, ὑμεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύματι τῷ ῾Αγίῳ ἀντιπίπτετε, ὡς οἱ πατέρες ὑμῶν καὶ ὑμεῖς. 52 τίνα τῶν προφητῶν οὐκ ἐδίωξαν οἱ πατέρες ὑμῶν; καὶ ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ δικαίου, οὗ νῦν ὑμεῖς προδόται καὶ φονεῖς γεγένησθε· 53 οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων, καὶ οὐκ ἐφυλάξατε.
54 ᾿Ακούοντες δὲ ταῦτα διεπρίοντο ταῖς καρδίαις αὐτῶν καὶ ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾿ αὐτόν. 55 ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύματος ῾Αγίου, ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανὸν εἶδε δόξαν Θεοῦ καὶ ᾿Ιησοῦν ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ, 56 καὶ εἶπεν· ἰδοὺ θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα. 57 κράξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν καὶ ὥρμησαν ὁμοθυμαδὸν ἐπ᾿ αὐτόν, 58 καὶ ἐκβαλόντες ἔξω τῆς πόλεως ἐλιθοβόλουν. καὶ οἱ μάρτυρες ἀπέθεντο τὰ ἱμάτια αὐτῶν παρὰ τοὺς πόδας νεανίου καλουμένου Σαύλου, 59 καὶ ἐλιθοβόλουν τὸν Στέφανον, ἐπικαλούμενον καὶ λέγοντα· Κύριε ᾿Ιησοῦ, δέξαι τὸ πνεῦμά μου. 60 θεὶς δὲ τὰ γόνατα ἔκραξε φωνῇ μεγάλῃ· Κύριε, μὴ στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐκοιμήθη. Σαῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ.
Ερμηνευτική απόδοση Παν. Τρεμπέλα
ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΤ΄8-15 και Ζ΄1-60
8 Ο Στέφανος μάλιστα, που ήταν γεμάτος με πίστη και δυνατό χάρισμα ευγλωττίας, έκανε μεγάλα θαύματα ανάμεσα στον λαό˙ θαύματα που προκαλούσαν κατάπληξη και αποδείκνυαν την αλήθεια του χριστιανικού κηρύγματος. 9 Μερικοί όμως από τη συναγωγή που λεγόταν συναγωγή των Λιβερτίνων και των Κυρηναίων και των Αλεξανδρέων, καθώς και των Ιουδαίων που κατάγονταν από την Κιλικία και την Ασία, σηκώθηκαν με φανατισμό και άρχισαν να συζητούν με τον Στέφανο. 10 Δεν μπορούσαν όμως να αντισταθούν στη σοφία και στο πνευματικό χάρισμα με το φωτισμό του οποίου μιλούσε ο Στέφανος. 11 Τότε υποκίνησαν και δωροδόκησαν ανθρώπους, για να πουν, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες οδηγίες που πήραν, ότι “τον έχουμε ακούσει με τα αυτιά μας να λέει λόγια βλάσφημα εναντίον του Μωυσή και του Θεού”. 12 Έτσι ερέθισαν πολύ και ξεσήκωσαν τον λαό και τους πρεσβυτέρους των Ιουδαίων και τους γραμματείς. Και μετά απ’ αυτό ήλθαν ξαφνικά κι άρπαξαν όλοι μαζί τον Στέφανο και με τη βία τον έφεραν στο συνέδριο.13 Και παρουσίασαν εκεί ψευδομάρτυρες που έλεγαν: “Αυτός ο άνθρωπος δεν σταματά να λέει λόγια βλάσφημα εναντίον του αγίου τόπου του ναού και εναντίον του νόμου.14 Δεν μας μένει η παραμικρή αμφιβολία ότι λέει λόγια βλάσφημα για τον ναό και το νόμο· διότι τον έχουμε ακούσει οι ίδιοι να λέει ότι ο Ιησούς ο Ναζωραίος, αυτός που δεν μπόρεσε να σώσει τον εαυτό του, θα καταστρέψει τον ιερό αυτό τόπο και θα αλλάξει τα ιερά έθιμα και τους θεσμούς που μας παρέδωσε με το νόμο ο Μωυσής”.15 Κάποια στιγμή όμως, καθώς όλοι οι δικαστές που κάθονταν στο συνέδριο κοίταζαν τον Στέφανο, είδαν το πρόσωπό του να αστράφτει σαν να ήταν πρόσωπο αγγέλου.
Κεφάλαιο Η΄
1Τότε ο αρχιερέας ρώτησε τον Στέφανο: “Έτσι έχουν τα πράγματα, όπως τα καταγγέλλουν οι μάρτυρες;” 2 Και ο Στέφανος αποκρίθηκε: “Αδελφοί και πατέρες, ακούστε: O Θεός ο ένδοξος, ο Οποίος συγχρόνως είναι και η πηγή της πραγματικής και αιώνιας δόξας, εμφανίστηκε στον πατέρα μας Αβραάμ, όταν ήταν ακόμη στη Μεσοποταμία, πριν έλθει να κατοικήσει στη Χαρράν, 3 και του είπε: “Φύγε από την πατρίδα σου και από τους συγγενείς σου και πήγαινε στη χώρα που θα σου δείξω”.4 Τότε ο Αβραάμ, υπακούοντας στην εντολή αυτή έφυγε από τη χώρα των Χαλδαίων και πήγε να κατοικήσει στη Χαρράν. Κι από εκεί, όταν πέθανε ο πατέρας του, τον οδήγησε ο Θεός στη γη αυτή Χαναάν, στην οποία εσείς τώρα κατοικείτε. 5 Και όσο ζούσε ο Αβραάμ, ο Θεός δεν του έδωσε ούτε ένα βήμα γης για κληρονομιά στη χώρα αυτή. Κι όμως του υποσχέθηκε να δώσει τη χώρα αυτή στον ίδιο και στους απογόνους του που θα ζούσαν μετά απ’ αυτόν, για να την έχουν δική τους, αν και ο Αβραάμ δεν είχε ακόμη παιδί τότε που του έδινε ο Θεός την υπόσχεση αυτή.6 Ο Θεός δηλαδή μίλησε στον Αβραάμ κάπως έτσι: “Είπε ότι οι απόγονοί του θα ζήσουν σαν ξένοι σε κάποια χώρα που θα ανήκει σε άλλους. Τετρακόσια ολόκληρα χρόνια θα τους υποδουλώσουν και θα τους κακομεταχειριστούν οι ντόπιοι κάτοικοι της χώρας εκείνης. 7 Το έθνος όμως στο οποίο θα είναι υπόδουλοι και σκλάβοι οι απόγονοι του Αβραάμ, εγώ θα το δικάσω και θα το τιμωρήσω”, είπε ο Θεός. “Και μετά θα βγουν και θα φύγουν από τη χώρα της δουλείας και θα με λατρεύσουν στον τόπο αυτό της γης Χαναάν”.
8 Τότε ο Θεός έδωσε στον Αβραάμ διαθήκη, η οποία επιβεβαιώθηκε και επισφραγίσθηκε με την περιτομή, στην οποία υποβλήθηκε για την επικύρωση της διαθήκης. Κι έτσι, αφού με τη διαθήκη και την πίστη που έδειξε σε αυτήν ο Αβραάμ και με την περιτομή που έκανε προετοιμάστηκαν τα πράγματα, γέννησε ο Αβραάμ τον Ισαάκ και του έκανε περιτομή την όγδοη ημέρα από τη γέννησή του. Και ο Ισαάκ γέννησε τον Ιακώβ, και ο Ιακώβ γέννησε τους δώδεκα πατριάρχες. 9 Και οι πατριάρχες, επειδή φθόνησαν τον Ιωσήφ, τον πούλησαν ως δούλο. Και αυτοί που τον αγόρασαν τον μετέφεραν στην Αίγυπτο. 10 Ο Θεός όμως ήταν μαζί του και τον προστάτευε. Και τον ελευθέρωσε απ’ όλες τις θλίψεις του. Του έδωσε σύνεση και σοφία για να εξηγήσει τα όνειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, κι έτσι του εξασφάλισε την εύνοια του βασιλιά αυτού. Γι’ αυτό ο Φαραώ τον εγκατέστησε ηγεμόνα και επίτροπο του στην Αίγυπτο και σε ολόκληρο το ανάκτορό του.11 Έπειτα έπεσε φοβερή πείνα σε όλη την Αίγυπτο και τη Χαναάν και δυστυχία μεγάλη. Και οι πρόγονοί μας δεν έβρισκαν τροφές για τον εαυτό τους και για τα ποίμνιά τους.12 Όταν λοιπόν άκουσε ο Ιακώβ ότι στην Αίγυπτο υπήρχε σιτάρι, έστειλε εκεί κάτω τους προπάτορές μας για πρώτη φορά. 13 Και στο δεύτερο ταξίδι τους στην Αίγυπτο αποκαλύφθηκε ο Ιωσήφ κι αναγνωρίσθηκε από τους αδελφούς του. Κι έτσι έγινε πολύ γνωστή στο Φαραώ η οικογένεια του Ιωσήφ. 14 Ο Ιωσήφ τότε έστειλε και κάλεσε κοντά του τον πατέρα του Ιακώβ και όλη την οικογένειά του, η οποία αποτελούνταν από εβδομηνταπέντε άτομα. 15 Κατέβηκε λοιπόν ο Ιακώβ στην Αίγυπτο, όπου και πέθανε και ο ίδιος και οι δώδεκα πατριάρχες, οι προπάτορές μας. 16 Αργότερα τα οστά τους μεταφέρθηκαν στη Συχέμ και τοποθετήθηκαν στο μνήμα που είχε αγοράσει ο Αβραάμ από τους γιους του Εμμόρ, ο οποίος έμενε στη Συχέμ, πληρώνοντας το αντίτιμο σε ασημένια νομίσματα.
17 Καθώς λοιπόν πλησίαζε ο καιρός να πραγματοποιηθεί η επαγγελία και η υπόσχεση που έδωσε ο Θεός με όρκο στον Αβραάμ βεβαιώνοντάς τον ότι θα κληρονομούσε τη γη Χαναάν, ο ισραηλιτικός λαός αυξήθηκε σε δύναμη και πλήθυνε σε αριθμό στην Αίγυπτο, 18 μέχρι τότε που εμφανίστηκε ένας άλλος βασιλιάς, ο οποίος δεν γνώριζε τις υπηρεσίες που πρόσφερε ο Ιωσήφ στο αιγυπτιακό έθνος. 19 Ο βασιλιάς εκείνος με δολιότητα και πανουργία προσπάθησε να εξολοθρεύσει το γένος μας καταπιέζοντας τους πατέρες μας και εξαναγκάζοντάς τους να πετούν έκθετα τα βρέφη τους, ώστε να μη διατηρούνται στη ζωή. 20 Εκείνο τον καιρό της καταπιέσεως γεννήθηκε ο Μωυσής, και ήταν ωραίος και χαριτωμένος ενώπιον και του ίδιου του Θεού. Έζησε μάλιστα και ανατράφηκε κρυφά τρεις μήνες μέσα στο σπίτι του πατέρα του. 21 Κι όταν τον έριξαν έκθετο στα νερά του Νείλου ποταμού, τον πήρε από εκεί η κόρη του Φαραώ για να τον έχει δικό της θετό γιο, και τον ανέθρεψε σαν δικό της παιδί. 22 Έτσι ο Μωυσής μορφώθηκε με όλη τη σοφία των Αιγυπτίων. Ήταν μάλιστα δυνατός τόσο στα λόγια του, που ήταν συνετά, όσο και στα έργα που έκανε για το κοινό καλό της Αιγύπτου.23 Κι όταν αυτός έγινε σαράντα ετών, του γεννήθηκε η επιθυμία μέσα στην καρδιά του να επισκεφθεί τους αδελφούς του, τους απογόνους του Ισραήλ, για να αντιληφτεί από κοντά την κατάστασή τους. 24 Κι όταν είδε κάποιον Ισραηλίτη να τον χτυπά άδικα κάποιος Αιγύπτιος, υπερασπίσθηκε τον ομοεθνή του που καταπιεζόταν σκληρά, και πήρε την εκδίκησή του σκοτώνοντας τον Αιγύπτιο. 25 Νόμιζε έτσι ο Μωυσής ότι οι αδελφοί του και οι συμπατριώτες του θα καταλάβαιναν ότι ο Θεός θέλει να τους δώσει τη σωτηρία τους και την απελευθέρωσή τους από τους Αιγυπτίους με το δικό του χέρι. Αλλά αυτοί δεν το κατάλαβαν. 26 Την άλλη μέρα παρουσιάστηκε ο Μωυσής ξαφνικά ανάμεσα στους συμπατριώτες του την ώρα που δύο απ’ αυτούς φιλονικούσαν μεταξύ τους και χτυπιούνταν, και προσπάθησε να τους συμφιλιώσει και να τους ειρηνεύσει λέγοντας: “Άνθρωποί μου, εσείς είστε μεταξύ σας αδέλφια. Γιατί αδικείτε ο ένας τον άλλο;” 27 Αλλά εκείνος που έφταιγε και αδικούσε τον συνάνθρωπό του τον έσπρωξε και του είπε: “Ποιος σε διόρισε άρχοντα και δικαστή πάνω μας; 28 Μήπως θέλεις να με σκοτώσεις, όπως σκότωσες χθες τον Αιγύπτιο;” 29 Όταν άκουσε τα λόγια αυτά ο Μωυσής, έφυγε από την Αίγυπτο, για να μην τιμωρηθεί από τον Φαραώ· διότι απ’ αυτά τα λόγια κατάλαβε ότι δεν είχε μείνει κρυφός ο φόνος του Αιγυπτίου. Έτσι εγκαταστάθηκε ως ξένος στη Μαδιάμ, όπου απέκτησε δυο γιους.
30 Και όταν συμπληρώθηκαν άλλα σαράντα χρόνια από τότε που ξενιτεύτηκε, του εμφανίσθηκε στην έρημο του όρους Σινά ο Υιός του Θεού, ο Άγγελος της μεγάλης βουλής του Κυρίου, μέσα σε φλόγα φωτιάς που έβγαινε μέσα από μία βάτο. 31 Όταν ο Μωυσής είδε το πρωτοφανές αυτό φαινόμενο, ξαφνιάστηκε και θαύμαζε το θέαμα αυτό της βάτου, η οποία δεν καιγόταν, ενώ έβγαινε φωτιά από μέσα της. Καθώς όμως προχωρούσε για να δει από κοντά και να αντιληφτεί καλύτερα τι συμβαίνει, ακούστηκε η φωνή του Κυρίου που του έλεγε: 32 “Εγώ είμαι ο Θεός των πατέρων σου, ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ”. Ο Μωυσής τότε κυριεύτηκε από τρόμο και δεν τολμούσε να κοιτάξει προς τα εκεί και να εξετάσει το όραμα. 33 Του είπε τότε ο Κύριος: “Λύσε τα λουριά των υποδημάτων σου και βγάλε τα υποδήματα από τα πόδια σου, διότι ο τόπος πάνω στον οποίο στέκεσαι είναι γη αγία. 34 Γνωρίζω, ξέρω καλά την καταπίεση και την κακοπάθεια που υφίσταται ο λαός μου που βρίσκεται στην Αίγυπτο, και άκουσα τον στεναγμό του και κατέβηκα για να τους ελευθερώσω. Έλα λοιπόν τώρα να σε στείλω στην Αίγυπτο”.
35 Αυτόν λοιπόν τον Μωυσή, που αρνήθηκαν να τον αναγνωρίσουν προστάτη και αρχηγό τους οι πρόγονοί μας και του είπαν «Ποιoς σε διόρισε άρχοντα και δικαστή;», αυτόν τον ίδιο ο Θεός τον απέστειλε άρχοντα και ελευθερωτή του λαού μας από τη δουλεία της Αιγύπτου. Και του ανέθεσε να ολοκληρώσει την αποστολή αυτή με τη βοήθεια και την ενίσχυση που του έδινε ο Άγγελος της μεγάλης βουλής του Κυρίου, ο Υιός του Θεού, ο Οποίος του εμφανίστηκε στη βάτο. 36 Αυτός ο Μωυσής τους έβγαλε από τη χώρα της δουλείας, αφού έκανε καταπληκτικά θαύματα και αποδεικτικά της θείας δυνάμεως στη χώρα της Αιγύπτου και στην Ερυθρά θάλασσα και στην έρημο επί σαράντα χρόνια.37 Αυτός είναι ο Μωυσής που είπε στους Ισραηλίτες: “Έναν προφήτη θα αναδείξει για χάρη σας ο Κύριος και Θεός σας από τους αδελφούς σας, που θα είναι νομοθέτης και μεσίτης και ελευθερωτής, όπως εγώ. Σε Αυτόν έχετε χρέος και καθήκον να υπακούσετε”. 38 Αυτός ο Μωυσής ήταν ο άνθρωπος εκείνος ο οποίος στη σύναξη των Ισραηλιτών που έγινε στην έρημο για την παραλαβή του νόμου, μεσολάβησε ανάμεσα στον Άγγελο που του μιλούσε στο όρος Σινά, και στους πατέρες μας, οι οποίοι δεν άντεχαν να επικοινωνούν κατευθείαν με τον Άγγελο. Και αυτός ο Μωυσής παρέλαβε θεία λόγια, που μεταδίδουν στις ψυχές πνευματική και αιώνια ζωή, για να τα παραδώσει σε μας.39 Σε αυτόν τον Μωυσή δεν θέλησαν τότε οι πρόγονοί μας να υπακούσουν, αλλά τον απέρριψαν και νοστάλγησαν την Αίγυπτο με όλη τη δύναμη και την επιθυμία της καρδιάς τους.40 Οι διαθέσεις τους αυτές φάνηκαν, όταν είπαν στον Ααρών: “Φτιάξε μας θεούς για να πηγαίνουν μπροστά μας, να μας δείχνουν τον δρόμο και να μας προστατεύουν. Αυτοί ας είναι στο εξής οι οδηγοί και αρχηγοί μας, διότι αυτός ο Μωυσής που μας έβγαλε από το χώρα της Αιγύπτου χάθηκε και δεν ξέρουμε τι απέγινε”. 41 Κι έτσι τις ημέρες εκείνες κατασκεύασαν ένα χρυσό μοσχάρι για είδωλο και πρόσφεραν πάνω σε θυσιαστήριο θυσία στο είδωλο αυτό˙ και πανηγύριζαν με μεγάλη χαρά και ευχαρίστηση για το έργο αυτό που έφτιαξαν με τα χέρια τους.42 Μετά λοιπόν απ’ αυτό απομακρύνθηκε και ο Θεός απ’ αυτούς και τους εγκατέλειψε στον σκοτισμό της διανοίας τους, για να λατρεύουν τα πολυάριθμα άστρα του ουρανού, όπως έχει γραφεί και εξιστορείται στο βιβλίο των προφητών: “Εσείς που αποτελείτε την οικογένεια και τους απογόνους του Ισραήλ, σας ρωτώ: Μήπως μου προσφέρατε επί σαράντα χρόνια στην έρημο θύματα σφαγμένα και θυσίες; Όχι δεν μου προσφέρατε. 43 Αλλά σηκώσατε στους ώμους σας και περιφέρατε εδώ κι εκεί ως κειμήλιο ιερό τη βέβηλη σκηνή του Μολόχ και το άστρο του θεού σας Ρεμφάν, τα ομοιώματα και τα είδωλα που φτιάξατε για να τα προσκυνάτε. Γι’ αυτό θα σας τιμωρήσω για την ειδωλολατρία σας και την ασέβειά σας αυτή˙ θα σας εξορίσω σε άλλο τόπο πολύ μακρινό, πέρα από τη Βαβυλώνα”. 44 Μέσα στην έρημο όμως οι πρόγονοί μας είχαν την ιερή σκηνή, μέσα στην οποία ο Θεός έδινε τη μαρτυρία του για το θέλημά του, και την παρουσία του. Και η σκηνή αυτή είχε κατασκευασθεί όπως είχε διατάξει ο Θεός που μιλούσε στο Μωυσή, σύμφωνα δηλαδή με το πρότυπο και το μοντέλο που είχε δει στο όρος.45 Τη σκηνή αυτή μετά το θάνατο του Μωυσή την παρέλαβαν οι διάδοχοί του, οι πρόγονοί μας, μαζί με το νέο αρχηγό τους, τον Ιησού του Ναυή, που διαδέχθηκε τον Μωυσή, και την έμπασαν στη χώρα των εθνικών που κυρίευσαν. Τότε ο Θεός έκανε έξωση στους εθνικούς αυτούς και τους έβγαλε από εκεί μπροστά στα μάτια των προγόνων μας, οι οποίοι επρόκειτο να εγκατασταθούν αντί γι’ αυτούς στη χώρα αυτή. Κι έμεινε εκεί η σκηνή μέχρι την εποχή του Δαβίδ,46 ο οποίος βρήκε χάρη και εύνοια ενώπιον του Θεού και ζήτησε να κατασκευάσει κατοικία για τον Θεό του Ιακώβ.47 Αλλά τον οίκο αυτό του Θεού δεν τον έκτισε ο Δαβίδ, αλλά ο Σολομών.48 Ο ύψιστος Θεός όμως δεν κατοικεί σε ναούς που κατασκευάζουν από τα χέρια των ανθρώπων και με την τέχνη τους˙ όπως λέει ο προφήτης Ησαΐας: 49 “Θρόνος για μένα είναι ο ουρανός, και ολόκληρη η γη είναι το στήριγμα που ακουμπούν τα πόδια μου. Ποιo σπίτι μπορείτε να κτίσετε για μένα, που δεν με χωράει ολόκληρος ο κόσμος;” λέει ο Κύριος. “Ή ποιoς θα είναι ο τόπος της διαρκούς και μόνιμης αναπαύσεώς μου, στον οποίο θα κατοικώ χωρίς να μετακινούμαι; 50 Όλα αυτά που μπορείτε εσείς οι άνθρωποι να μου προσφέρετε, δικά μου δεν είναι, και το παντοδύναμο χέρι μου δεν τα έκανε;” 51 (Κι επειδή στο μεταξύ τα μέλη του ιουδαϊκού συνεδρίου εκδήλωσαν με την έκφραση του προσώπου τους και τους μορφασμούς τους λυσσασμένη αγανάκτηση και σκληρότητα, ο Στέφανος άρχισε να τους ελέγχει λέγοντας:) Είστε σκληροτράχηλοι και άκαμπτοι, και δεν υποτάσσεστε στο Θεό. Δεν έχετε περικόψει τη σκληρότητα και την αναισθησία της καρδιάς σας και δεν θελήσατε να απαλλαγείτε από την πνευματική σας βαρηκοΐα, για να ακούτε με καλή και ευπειθή διάθεση την αλήθεια. Γι’ αυτό πάντοτε εναντιώνεσθε στο Πνεύμα το Άγιο. Όπως απειθούσαν και εναντιώνονταν οι πατέρες σας, έτσι και σήμερα εναντιώνεστε και σεις. 52 Ποιον από τους προφήτες δεν καταδίωξαν οι πρόγονοί σας; Και σκότωσαν εκείνους που προανήγγειλαν τον ερχομό του Μεσσία, ο οποίος υπήρξε ο απολύτως αναμάρτητος και κατ’ εξοχήν δίκαιος. Αλλά κι εσείς τώρα έχετε γίνει προδότες και φονιάδες Του. 53 Εσείς πήρατε τον νόμο τον οποίο διέταξε ο Θεός διαμέσου αγγέλων, και δεν τον τηρήσατε, αλλά τον παραβήκατε.
Στίχ. 54-60. Ο λιθοβολισμός του Στεφάνου.
54 Κι ενώ τα άκουγαν αυτά, ξεσχίζονταν οι καρδιές τους από αγανάκτηση και έτριζαν τα δόντια τους εναντίον του Στεφάνου. 55 Οι απειλές όμως αυτές δεν διήγειραν εχθρικά συναισθήματα και στην καρδιά του πρωτομάρτυρα. Αντιθέτως αυτός ήταν πάντοτε ειρηνικός και γεμάτος με το Άγιο Πνεύμα. Ενώ λοιπόν βρισκόταν σε τέτοια ψυχική κατάσταση, έστρεψε ακίνητο και προσηλωμένο το βλέμμα του στον ουρανό και είδε την ένδοξη λαμπρότητα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού έτοιμος να τον βοηθήσει. 56 Και είπε: “Να, βλέπω καθαρά στους ουρανούς να είναι ανοιγμένοι, και τον υιό του ανθρώπου τον βλέπω να στέκεται στα δεξιά του Θεού”. 57 Οι Ιουδαίοι όμως τότε έβγαλαν δυνατές κραυγές, έκλεισαν τα αυτιά τους για να μην ακούν τα λόγια του Στεφάνου, που τα θεωρούσαν βλάσφημα, και με μανιασμένη διάθεση όλοι μαζί όρμησαν καταπάνω του.58 Κι αφού τον έβγαλαν έξω από την πόλη, άρχισαν να τον λιθοβολούν. Και οι μάρτυρες, που σύμφωνα με τον νόμο έπρεπε πρώτοι να ρίξουν πέτρες εναντίον του, άφησαν τα ρούχα τους κοντά στα πόδια κάποιου νέου που λεγόταν Σαύλος, για να τα φυλάει. 59 Κι ενώ εκείνοι λιθοβολούσαν τον Στέφανο, αυτός επικαλούνταν τον Κύριο κι έλεγε: “Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου”. 60 Ύστερα γονάτισε, κραύγασε με μια δυνατή φωνή, που ακούστηκε κι απ΄ τους φονιάδες του, και είπε: “Κύριε, μην τους λογαριάσεις την αμαρτία αυτή”. Και με αυτά τα λόγια έκλεισε τα μάτια του, για να παραδοθεί στον ειρηνικό ύπνο του θανάτου. Ο Σαύλος στο μεταξύ επικροτούσε και επιδοκίμαζε μαζί με τους φονιάδες τη θανατική εκτέλεση του Στεφάνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου