Περί μετανοίας

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

Γιὰ νὰ μετανοήσει ἡ ψυχή, πρέπει νὰ ξυπνήσει. Ἐκεῖ, στὸ ξύπνημα αὐτό, γίνεται τὸ θαῦμα τῆς μετανοίας. Καὶ ἐδῶ βρίσκεται ἡ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ ξύπνημα, ὅμως, δὲν ἔγκειται μόνο στὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος μόνος του, δὲν μπορεῖ. Ἐπεμβαίνει ὁ Θεός. Χωρὶς τὴν Χάρη δὲν μπορεῖ νὰ μετανοήσει ὁ ἄνθρωπος.

(Ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης)

Δὲν χρειάζονται χρόνια γιὰ νὰ μετανοήσει κανείς. Ἡ μετάνοια εἶναι σὰν τὴν ἀστραπή.

(Ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης)

Ὁ μετανοῶν παύει νὰ ἁμαρτάνει, φέρει ὅμως τὶς οὐλὲς τῶν τραυμάτων ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες.

(Μέγας Ἀθανάσιος)

Μετάνοια εἶναι ἡ μὴ ἐπανάληψη τῆς ἴδιας ἁμαρτίας. 

(Ὅσιος Ποιμὴν)

Νομίζω πώς, ἂν ἕνας ἄνθρωπος μετανοήσει μ' ὅλη του τὴν καρδιὰ καὶ δὲν συνεχίσει ν' ἁμαρτάνει πιά, ἀκόμα καὶ σὲ τρεῖς μέρες τὸν δέχεται ὁ Θεός. 

(Ὅσιος Ποιμὴν)

******

Ἂν σώθηκε μὲ τὴν μετάνοια ὁ Μανασσής, ποὺ πρόσταξε καὶ πριόνισαν τὸν Προφήτη Ἠσαΐα, ἐσὺ ποῦ ἀσφαλῶς δὲν ἁμάρτησες τόσο φριχτά, δὲν θὰ σωθεῖς; Γι' αὐτὸ νὰ μὴν ἀμφιβάλλεις, γιὰ τὴ δύναμη τῆς μετανοίας.

(Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων)

******

Αὐτὸ ποῦ πραγματοποίησε ὁ Θεὸς στὸν κατακλυσμὸ τοῦ Νῶε, ὕστερα ἀπὸ ἑκατὸν εἴκοσι χρόνια, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ τὸ πραγματοποιήσει ἀμέσως; Παράτεινε ὅμως τόσο πολὺ τὸν καιρὸ τῆς τιμωρίας, γιὰ νὰ δώσει χρόνο μετανοίας. Ἂν μετανοοῦσαν οἱ ἁμαρτωλοί, ὁ Θεὸς δὲν θὰ ἔστελνε τὴν τρομερὴ καὶ δίκαιη τιμωρία. 

(Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων)

*****

Τί γνώμη ἔχετε γιὰ τὸν Ναβουχοδονόσορα; Δὲν ἀκούσατε ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, ὅτι ἦταν ἄγριος, αἱμοβόρος, σκληρόκαρδος; Δὲν ἀκούσατε ὅτι κατάστρεψε τάφους καὶ ξέθαψε ὀστᾶ βασιλέων; Δὲν ἀκούσατε, ὅτι ὁλόκληρο λαὸ ἔσυρε στὴν αἰχμαλωσία; Δὲν ἀκούσατε, ὅτι τύφλωσε τὸν βασιλέα, ἀφοῦ προηγουμένως τὸν ὑποχρέωσε νὰ δεῖ τὴν σφαγὴ τῶν παιδιῶν του; Δὲν ἀκούσατε, ὅτι συνέτριψε τὰ Χερουβείμ; (Δὲν ἐννοῶ βέβαιά τους Ἀγγέλους, μὴν σκεφτεῖ κανεὶς κάτι τέτοιο. Ἐννοῶ τὰ γλυπτὰ ποὺ κάλυπταν τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης, ἀπὸ ὅπου ἀκουγόταν ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ). Ὁ Ναβουχοδονόσορ βεβήλωσε ἀκόμη καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ Ναοῦ. Πῆρε τὸ Ἅγιο θυμιατήρι καὶ τὸ ἔστειλε σὲ εἰδωλεῖο. Ἅρπαξε ὅλες τὶς ἱερὲς προσφορές. Ἔβαλε φωτιὰ καὶ ἔκαψε τὸν Ναὸ ἀπὸ τὰ θεμέλια. Μὲ πόσες τιμωρίες ἄξιζε νὰ τιμωρηθεῖ αὐτὸς ποῦ σκότωσε βασιλεῖς, ποῦ ἔκαψε ἱερά, ποῦ αἰχμαλώτισε τὸν λαό, ποῦ τοποθέτησε Ἅγια σκεύη τοῦ Ναοῦ μεταξὺ τῶν εἰδώλων; Δὲν θὰ ἦταν ἄξιος νὰ θανατωθεῖ χίλιες φορές; Γνωρίσατε ἕως ἐδῶ τὸ πλῆθος τῶν ἐγκλημάτων τοῦ Ναβουχοδονόσορος. Ἐλᾶτε τώρα νὰ μάθετε καὶ τοῦ Θεοῦ τὴν φιλανθρωπία. Τιμωρήθηκε ὁ θηριώδης βασιλιάς, νὰ ζεῖ σὰν ἄγριο θηρίο μέσα στὴν ἔρημο. Τιμωρήθηκε ὅμως γιὰ νὰ σωθεῖ. Ἔβγαλε νύχια καὶ τρίχες σὰν αὐτὰ ποὺ ἔχει τὸ λιοντάρι, γιατί πρὶν σὰν λιοντάρι ἅρπαζε τὰ ἅγια καὶ οὐρλίαζε. Ἔτρωγε χόρτα σὰν τὸ βόδι, γιατί πρὶν ζοῦσε σὰν κτῆνος, ἐφ' ὅσον ἀγνοοῦσε τὸν ἀληθινὸ Θεὸ ποὺ τοῦ ἐμπιστεύθηκε τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα. Ὅταν ὅμως μὲ τὶς παιδαγωγικὲς αὐτὲς τιμωρίες ἀναγνώρισε τὸν ὕψιστο Θεὸ καὶ προσευχήθηκε καὶ μετανόησε, τότε ὁ Θεὸς τοῦ χάρισε πάλι τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα. Στὸν Ναβουχοδονόσορα, ποὺ ἁμάρτησε τόσο φοβερὰ καὶ μετανόησε, χάρισε ὁ Θεὸς τὴν συγχώρηση καὶ τὴν βασιλεία. Ἐὰν λοιπὸν καὶ ἐσὺ μετανοήσεις καὶ ζήσης Χριστιανικά, δὲν θὰ σοὺ χαρίσει ὁ Θεός, ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν;

(Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων)

*****

Τὸ ἔργο τῆς μετάνοιας, συντελεῖται μὲ τὶς ἑξῆς 3 ἀρετές: τὴν ἀνατροπὴ τῶν λογισμῶν, τὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ καὶ τὴν ὑπομονὴ στὶς ἐπερχόμενες θλίψεις. Ἡ καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν αὐτῶν, πρέπει νὰ γίνεται ὄχι μόνο ἐξωτερικά, ἀλλὰ καὶ νοερά. Γιατί ἔτσι φτάνουν στὴν ἀπάθεια, ὅσοι τὶς καλλιεργοῦν γιὰ πολὺ καιρό.

(Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

****

Στὴν μετάνοια περιέχονται ὅλες οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴν μετάνοια φτάνει ὁ Χριστιανὸς πρῶτα στὸν φόβο τοῦ Θεοῦ καὶ μετὰ στὴν Θεία ἀγάπη.

(Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

****

Πρόσφατα κρέμασαν ἕναν ἄνθρωπο στὸν τόπο μας γιὰ ἕνα ἔγκλημα. Ἐκεῖνος, πρὶν πεθάνει, μετανίωσε βαθιὰ καὶ εἰλικρινά! Ἔκλαιγε καὶ ὀδυρόταν γιὰ τὴν κακή του πράξη. Τόσο πολὺ προσευχόταν στὸν Θεὸ κατὰ τὴν διαδρομὴ πρὸς τὴν κρεμάλα, ποὺ ὑποκλινόταν στοὺς ἀνθρώπους γύρω του φωνάζοντας: «Συγχωρέστε μέ, ἀδέλφια συγχωρέστε μέ»! Ὅλοι δάκρυσαν. Φίλησε πολλὲς φορὲς τὸ χέρι τοῦ ἱερέα καὶ τὸν σταυρὸ καὶ τρεμάμενος ὁλόκληρος παρακαλοῦσε: «Πάτερ, προσευχηθεῖτε στὸν Θεὸ νὰ μὲ συγχωρήσει»! Κάποιος ἀπὸ τοὺς παριστάμενους μᾶς διηγιόταν μετὰ ὅτι αἰσθανόταν, σὰν νὰ ἀποχαιρετοῦσαν πρὸς τὸν ἄλλο κόσμο ὄχι ἕναν ἐγκληματία ἀλλὰ ἕναν ἅγιο! Τόσο εὔκολα μπορεῖ νὰ ἀλλάξει ὁλόκληρος ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος τοῦ ἀνθρώπου μέσω τῆς μετάνοιας!

(Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

*****

Ἡ βαθειὰ καὶ εἰλικρινὴς μετάνοια ἔχει τέτοια δύναμη, ποὺ σὲ μία στιγμὴ καθαρίζει καὶ σώζει τὸν ἄνθρωπο. 

(Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος)